장음표시 사용
151쪽
τελευτα - δεινόν. παν γὰρ δένδρον, φησι, μη ποιοῖν
καρπον καλὰν εκκόπτεται και εις προ βάλλεται. και
μισηθείση δὲ παρὰ του νυμφίου οὐκ αρκεῖ λαβειν ἀποστασίου βιβλίον και ἀπελθε ἀλλα κόλασιν αιώνιον του 5 μίσους δίδωσι την τιμωρίαν. 3I9. Καὶ ὁ μήν κατὰ σάρκα πατηρ πολλὰ εχει τὰ ποιοῖντα αὐτῶ την φυλακὴν εὐκολον τῆς θυγατρός. και γὰρ και μήτηρ, και τροφὸς, και θεραπαινῶν πλῆθος, και Οικίας ἀσφάλεια συναντιλαμβάνεταιτω γεννησαμνω προς την τῆς παρθένου τήρησιν. Oυτε
1o γὰρ εις ἀπορὰν αυτὴν εμβάλλειν εφίεται συνεχῶς' ουτε, ἡνίκα ἄν ε ἄλλη, φαίνεσθαί τινι των ἐ' 'χανόντωναναγκάζεται, του σκότους τῆς εσπέρας οὐχ ἡττον των τῆς οικίας τοίχων καλύπτοντος την φανῆναι - βουλομένην
32O. Xωρὶς δε τούτων πάσης αιτίας ἀπήλλακται, ῶς μηI5 αν ποτε εις ἀνδρῶν οὐιν βιασθῆναι ἐλθεω οἴτε γὰρ ἡ
των αναγκαίων φροντις, οἴτε αἱ των ἀδικούντων επήρειαι,ούτε ἄλλο τοιοῖτον οὐδὸν εις ἀνά κην αυτὴν τοιαύτης συντυχίας καθίστησιν, ἀντὶ πάντων αυτῆ γινομένου τοὐπατρός αυτὴ δὲ μίαν εχει φροντίδα μόνον, το μηδὲν et o ανάξιον μήτε πρῶξαι μήτε εἰπειν τῆς αυτὴ προσηκούσης κοσμιότητος. 32 I. Ἐνταὐθα δὲ πολλὰ τὰ ποιοῖντα τω πατρι δύσκολον, μῶλλον δὲ και αδύνατον, τὴν φυλακήν. οἴτε γὰρ ενδον εχειν αυτὴν μεθ' εαυτοὐ δύναιτ αw οἴτε
152쪽
νοντες ετυχον. τούτου δε οὐκ οντος δυνατos, οἴτε - 5κι ματα τῆς ψυχῆς καταμαθεῖν εὐπορον, και τα μεν
ἀτάκτως φερόμενα περικόψαι, τα δε εν τάξει καὶ ρυθμωμἀλλον ἀσκῆσαι καὶ επὶ τὸ βελτιον ἀγαγειν, Οἴτε τας εξόδους περιεργίζεσθαι ράδιον. 322. m γὰρ πενία, καὶ τὸ απροστάτευτον, οὐκ ἀφίησιν αὐτὸν ακριβῆ τῆς εκείνη Io προσηκούσης εὐκοσμίας γενέσθαι εξεταστήν' ἄταν γὰρ εαυτὴ πάντα διακονεῖν ἀναγκάζηται, πολλὰς, ει γε βούλοιτομη σωφρονεῖν, των προόδων τὰς προφάσεις εχει. καὶ δειτον κελεύοντα διαπαντὸς οἴκοι μένειν καὶ ταύτας περικόψαι τὰς ἀφορμὰς, καὶ την των αναγκαίων αὐτάρκειαν παρα- Is όροα καὶ την προς ταὐτα διακονησομένην αὐτῆ δει δεκαὶ εκφορῶν καὶ παννυχίδων ἀπείργειν. οιδε γὰρ, οιδεν
ὁ πάλυμήχανος ἄφις εκεινος καὶ διὰ χρηστῶν πράξεων
τον αὐτοὐ παρασπείρειν ιόν. καὶ χρὴ την παρθένον πανταχόθεν τειχίζεσθαι, καὶ ὀλιγάκις τοὐ παντὸς ενιαυτοὐ eto προβαίνειν τῆς οικίας, οταν aπαραίτητοι καὶ ἀναγκαῖαι κατεπειπωσι προφάσεις. 323. Εἰ δὲ λεγοι τις οὐδὸν εἶναι τούτων εργον επισκόπρο μεταχειρίζειν, ευ ἴστω, οτιτων εφ' ἐκάστω αἱ φροντίδες καὶ αἱ αἰτίαι εις εκεῖνον εχουσι την αναφοράν. πολλω δε λυσιτελέστερον αὐτὸν as
153쪽
μαντα διακονουμενον ἀπηλλάχθαι εγκλημάτων, α διὰ τὰς των ετέρων αμαρτίας ὁπομένειν ἀνά κη, η της διακονίας ἀφειμένον τὰς υπὲρ ἄν επραξαν ετεροι τρέμειν εὐθύνας. 324. Πρὸς δὲ τούτοις ὁ μεν δι εαυτοὐ ταὐτα5 πράττων, μετὰ πολλης της ευκολίας ἄπαντα διεξέρχεται ό δὲ αναγκαζόμενος μετὰ του πείθειν τας απάντων γνώμας
αυτουργίας ἀφεῖσθαι, ὁσα πράγματα και θορύβους διὰ
τους ἀντιπίπτοντας και ταῖς αυτοὐ κρίσεσι μαχομένους.
Io 323. Ἀλλα πάσας μὲν οὐκ αν δυναίμην καταλέγειν τὰς υπὸρ των παρθένων φροντίδας. και γὰρ καὶ ὁταν αυτὰς ἐγγράφεσθαι δέη οὐ τὰ τυχόντα παρέχουσι πράγματα τψταύτην πεπιστευμένν την οικονομίαν. XVIII. 326. Τοδἐ των κρίσεων μέρος μυρίας μὲν εχει τὰς επαχθείας, 15 πολλην δὲ την ασχολίαν, καὶ δυσκολίας τοσαύτας, ὁσας Ουδὸ Οι τοῖς εξωθεν δικάζειν καθήμενοι φέρουσι. και γὰρ εὐρεῖν αυτὸ το δίκαιον, εργοπι και εὐρόντα μη διαφθεῖραι χαλεπόν. 327. οὐκ ασχολία δὲ μόνον καὶ δυσκολία, αλλὰ καὶ κίνδυνος πρόσεστιν οὐ μικρός. ηδη γάρ τινες των
2O aσθενεστερων πράγμασιν εμπεσόντες, επειδη προστασίας οὐκ ετυχον, εναυάπησαν περὶ την πίστιν. 328. Πολλοι
γὰρ των ηδικημένων οὐχ ηττον των ηδικηκότων τούς μη
154쪽
βοηθοὐντας μισοῖσι και οἴτε πραγμάτων διαστροφην,ούτε καιρων χαλεπότητα, οἴτε ιερατικῆς δυναστείας μετρον, ουτε αλλο τοιουτον οὐδὸν λογίζεσθαι βούλονται αλλ' εἰσὶν ασύγγνωστοι δικασταὶ, μίαν απολογίαν εἰδότες, την τῶν συνεχόντων αυτούς κακων απαλλαγην ὁ δε μη 5 δυνάμενος ταύτην παρασχεῖν, καν μυρίας λέγy προφάσεις, ουδέποτε την κατάγνωσιν φεύξεται την παρ' εκείνων.
329. Ἐπειδη δε προστασίας εμνήσθην, φέρε σοι και ἐτέραν μέμφεων ἀποκαλύψω πρόφασιν. se ἐκάστηνημέραν μῶλλον των αγοραίων περινοστη τὰς οικίας ὁ την IOεπισκοπην εχων, προσκρούματα εντεῖθεν aμύθητα. ουδὲ γὰρ ἀρρωστοῶντες μόνον ἀλλα και ὁγιαίνοντες επισκO- πεισθαι βούλονται, ου της εὐλαβείας αυτούς ἐπι τοὐτοπροκαλουμενης, τιμης δε και αξιώματος οι πολλοι αντιποιούμενοι μὰλλον. Εἰ δέ ποτε συμβαίη τινὰ των πλου- Is σιωτέρων καὶ δυνατωτέρων, χρείας τινος κατεπειγουσης, εις τὰ κοινον της εκκλησίας κέρδος συνεχέστερον ἰδεῖν, ευθέως εντεῖθεν θωπείας και κολακείας προσετρίψατο
δόξαν. 33O. Και τί λέγω προστασίας καὶ επισκέψεις; ἀπο γὰρ των προσρήσεων μόνον τοσοῖτο φέρουσιν εγκλη- 2Oμάτων αχθος, ῶς και βαρύνεσθαι και καταπίπτειν ὐπο
τῆς ἀθυμίας πολλάκις. ἡ δἐ καὶ βλέμματος εὐθύνας
ὐπέχουσι. τὰ γὰρ απλως παρ αυτων γενόμενα βασανί- ζουσιν απιβως οι πολλοι, καὶ μέτρον φωνῆς εξετάζοντες, και διάθεσιν ἄψεως, καὶ ποσότητα γέλωτος. τον μὲν δεινά, 25oησι, δαφιλῶς ἐπιγελάσας καὶ φαιδρω τω προσώπω και
155쪽
μεγάλη προσειπε τῆ φωνῆ' εμὲ δὲ ἔλαττον καὶ ως ετυχε. και αν πολλων συγκαθημένων μ' πανταχοῖ περιφέρη τούς ὀφθαλμούς διαλεγόμενος, ἄβριν το πρῶνα φασιν οι λοιποί. 33I . Τις ουν μη λίαν ἰσχυρος ἄν τοσούτοις αν5 ἀρκέσειε κατηγόροις, ἡ προς το μήδ' ολως γραφῆναι παραυτων, η προς το διαφυγειν μετὰ την γραφην; δει μεν γὰρ μηδὲ ἔχειν κατηγόρους' εἰ δὲ τουτο aδύνατον, ἀποδύεσθαι τα παρ' εκείνων ἐγκληματα' εἰ δε ουδὲ τοὐτο εμορον, ἀλλὰ τέρπονταί τινες εἰκῆ και ἄπλως αἰτιωμενοι, γενναίως IO προς την των μέμψεων τούτων ἀθυμίαν ἴστασθαι. 332. Ομεν γὰρ δικαίως εγκαλούμενος καν ενέγκοι τον εγκα Γντα ραδίως επειδὴ γὰρ οὐκ εστι τις πικρότερος τοὐ συνειδότος κατηγορος, διὰ τοὐτο, οταν ὐπ' εκείνου τοὐ χαλεπωτάτου
πρότερον ἁλῶμεν, τούς ἔξωθεν ἡμερωτέρους οντας εὐκόλως 15 φέρομεν. ὁ δε ουδὸν ἐαυτω συνειδέναι πονηρὸν ἔχων,οταν εγκαληται μάτην, και προς οργὴν εκφέρεται ταχέως και προς ἀθυμίαν καταπίπτει ραδίως, αν μὴ πρότερον τύχη μεμελετηκως τὰς των πολλῶν φέρειν ανίας. ου γὰρ εστιν, οὐκ εστι συκοφαντουμενον εἰκῆ καὶ καταδικαζόμενον ao μὴ ταράττεσθαι καὶ πάσχειν τι προς την τοσαύτην ἀλογίαν. 333. Τί αν τις λέγοι τὰς λύπας, ας ὐπομένουσιν, ἡνίκα ὰν δέη τινὰ τοὐ τῆς ἐκκλησίας περικόψαι πληρώματος; 334. μὲν ουν μέ ι λύπης ἶστατο το δεινόπι ν δὲ καὶ oλεθρος ου μικρός. δέος γὰρ, μή ποτε πέρα 25 του δέοντος κάλασθεὶς εκεῖνος πάθη τοὐτο δὴ το υπὸ τοὐμακαρίου ΙΠαύλου λεχθὲν, καὶ υπὸ τῆς περισσοτέρας λύπης καταποθῆ. 333. πλείστης ουν κἀνταὐθα δει τῆς ακριβείας, ωστε μὴ την τῆς ωφελείας ὐπόθεσιν μείζονος αὐτω
156쪽
γενεσθαι ζημίας αφορμην. 336. 'Ων γὰρ αν ἁμάρτη μετὰ
την τοιαύτην θεραπείαν εκεινος, κοινωνει της εφ' εκάστωτούτων οργῆς ο μη καλῶς το τραῖμα τεμὼν ἰατρός. 337. Πόσας οὐν χρὴ προσδοκῶν τιμωρίας, οταν μη μόνον υπὸρ ων αυτὸς εκαστος επλημμελησεν απαιτειται λόγον, 5 ἀλλα καὶ ὐπερ των ετεροις ἁμαρτηθεντων εις τον εσχατον καθίσταται κίνδυνον; εἰ γὰρ των οικείων πλημμελημάτων εὐθύνας ὐπεχοντες φρίττομεν, ως ου δυνησόμενοι το πυρεκφυγεῖν εκεῖνο, τί χρὴ πείσεσθαι προσδοκῶν τον υπερ τοσούτων ἀπολογεισθαι μελλοντας 338. τι γὰρ τοὐτο IOεστιν αληθες, ἄκουσον τοὐ μακαρίου λεγοντος Παύλου, μὰλλον δε οὐκ εκείνου, αλλὰ τοὐ εν αὐτω λαλοὐντος Xριστο ὐ ΙΠείθεσθε τοῖς ἡγουμενοις υμων καὶ ὐπείκετε, ἔτι
αυτοὶ ἀγρυπνοῖσιν ὐπὸρ των φυχων υμῶν, ῶς λόγον ἀποδώσοντες. 339. Ἀρα μικρὸς οὐτος ὁ της ἀπειλῆς φόβος; i5
οὐκ εστιν ειπεῖν. 34O. Ἀλλα καὶ τοὐς σφόδρα απειθεις καὶ σκληρούς ικανὰ ταὐτα πάντα πεῖσαι, ώς ουτε ἀπονοίαούτε φιλοδοξία ἁλόντες, ὐπερ δε εαυτῶν δεδοικότες μόνον, καὶ εις τον τοὐ πράγματος ἔγκον ἀποβλεφαντες, ταύτηνεφύγομεν την φυγην. 2O
157쪽
ΛΟΓΟΣ Δ . Τάδε ενεστιν ἐν τῶ δ λόγω.
I. 'Οτι Ου μόνον οἱ σπουδάζοντες ἐπι κλῆρον ελθειν, δελακαι οἱ ανάγκην υπομένοντες, ἐν οἶς αν ἀμάρτωσι, σφοδρα κολάζονται. II. 'Οτι οἱ χε*-ονουντες αναξίους τος αυτης αυτάς εισινυπεύθυνοι τιμωρίας, κὰν ἀγνοωσι τους χειροτονου-
III. 'Οτι πολλης της ἐν τω λέγειν δυνάμεως χρεία τω ιερεῖ. IV. 'Οτι προς τὰς απάντων μάχας καὶ Ἐλλήνων καὶ Ιουδαίων καὶ αιρετικων παρεσκευάσθαι χρη. V. 'Οτι σφοδρα ἔμπειρον εἶναι δει της διαλεκτικης. m. 'Οτι τω μακαρίω Παυλω μάλιστα τουτο κατωρθωτα
VII. 'Οτι οὐκ ἀπὸ των σημείων μόνον λαμπρὸς ἐγένετο, ἀλλακαὶ ἀπὸ του. λέγειν. VIII. 'Οτι καὶ ημὰς τουτο βούλεται κατορθουν.
ἀρχομένους ζημίαν ὐφίστασθαι. I. 34Ι. Ταὐτα ὁ Βασιλειος ἀκούσας, και μικρὸν επισχών Ἀλλ' εἰ μεν αυτὸς ἐσπούδασάς, φησι, ταύτην κτήσασθαι την αρχην, εἶχεν αν σου λόγον ουτος ο φόβος. 342. Τον γὰρ ὁμολογήσαντα επιτήδειον εῖναι προς την του
158쪽
πράγματος διοίκησιν τῶ σπουδάσαι λαβεῖν, ουκ εστι μετὰ το πιστευθῆναι, ἐν οἷς ἄν σφάληται, καταφροεῖν εις απεμρίαπι προλαβὼν γὰρ αυτὸς εαυτου ταύτην ἀφείλετο την ἀπολογίαν τῶ προσδραμεῖν και ἁρπάσαι την διακονίαν, και οὐκέτ αν δύναιτο λέγειν ὁ εκων και εθελοντης επὶ τουτο θελθὼν, οτι ακων τὸ δεῖνα ημαρτον, και ακων το δεῖνα διέφθειρα. 343. Ἐρεῖ γὰρ προς αυτον ο ταύτην αὐτω τότε δικάζων την δίκην Καὶ τί δηποτε συνειδὼς ἐαυτωτοσαύτην απειρίαν, οὐκ Ἀων διάνοιαν ικανην προς τὸ μεταχειρίσαι την τέχνην ταύτην ἀναμαρτητως, εσπού- IO
δασας, καὶ ετόλμησας μείζονα της οικείας δυνάμεως ἀναδέξασθαι πράγμ-τα; τίς ὁ κατανα κάσας; τίς ὁ προς βίαν ἐλκύσας ἀποπηδῶντα και φεύγοντας ἀλλ' ου σύ γε τούτων ουδὲν ἀκούση ποτέ. 344. Ουτε γὰρ αυτὸς αν
ἔχοις τοιουτόν τι σαυτοὐ καταγνῶναι' και πῶσίν εστι 15
καταφανὲς, ὁτι οἴτε μέγα οἴτε μικρὸν υπὲρ ταύτης εσπούδασας της τιμης, ἀλλ' ετέρων γέγονε τὸ κατόρθωμα. καιεπερ εκείνους εν τοῖς ἁμαρτημασιν οὐκ ἀφίησιν εχειν συπινώμην, τοὐτο σοι πολλην παρέχει προς ἀπολογίαν ὐπόθεσιν. 343. Προς ταμα εγὼ κινησας την κεφαλην 2 καὶ μειδιάσας ηρέμα, ἐθαύμαζόν τε αυτὸν της ἁπλότητος και προς αυτὸν ελεπον Ἐβουλόμην και αυτὸς ταὐταούτως εχειν, ἀγς ἔφης, ἁ πάντων ἀπαθώτατε σύ, οὐχ Dαδέξασθαι δυνηθω τοὐτο, οπερ εφυγον νῖν. εἰ γὰρ και μηδεμία μοι προύκειτο κόλασις, ῶς ετυχε καὶ απείρως et 5
159쪽
επιμελουμένν της ποίμνης του Xριστου, ἀλλ' ἐμοὶ πάσης τιμωρίας χαλεπώτερον ην αυτὸ το πιστευθεντα πρόματα Ουτω μεγάλα περὶ τον πιστεύσαντα ουτω φανῆναι κακόν.346. Τίνος ουν ενεκεν ηυχόμην την δόξαν σου ταυτην μη5 διαπεσεῖν; ἶνα τοῖς ἀθλiοις καὶ ταλαιπώροις ουτω γὰρ
δει καλειν τους Ουχ ευρίσκοντας καλως ταυτης προστῆναιτης πραγματείας, κἄν μυριάκις αυτούς προς ανάγκηνηχθαι λέγyς, καὶ ἀγνοουντας ἁμαρτεῖν) ἶνα τουτοις δια- ψυγεῖν γενηται το πυρ εκεινO το ἄσβεστον, και το σκότος Io το εξώτερον, καὶ τον σκώληκα τον ἀτελεύτητον, καὶ τοδιχοτομηθῆναι, καὶ το μετὰ των υποκριτων ἀπολέσθαι. ἀλλα τί σοι πάθως ουκ εστι ταυτα, Ουκ εστι. 347. Καὶ,
εἰ βούλει γε, απὸ της βασιλείας πρωτον, ης ου τοσουτος οσος της ἱερωσύνης τψ θεν λόγος, παρεξω σοι τούτων, ἄν 15 ειπον, την πίστιν. 348. M Σαούλ εκεῖνος, ο του Κελυιος, Ουκ αυτὰς σπουδάσας εγενετο βασιλεύς, ἀλλ' ἀπηλθεμεν επὶ την των ονων ζητησιν, καὶ υπερ τούτων Ῥω σων τον προφητην ἡρχετο ' ο δε αυτω περὶ της βασιλείας διε- λεγετο. καὶ οὐδε ουτως ἐπεδραμε, καίτοι παρὰ ἀνδρὸς cio ἀκούων προφητου αλλὰ καὶ ἀνεδύετο, καὶ παρητεῖτο, λεπωπι Τίς εἰμι ἐγώ, καὶ τίς ὁ οικος του πατρός μου; τί ου ν; επειδη κακῶς Ἀρησατο τη παρὰ τοὐ θεοὐ δοθείση -y, ἴσχυσεν αυτὸν εξελεσθαι ταὐτα τὰ ρηματα της που βασιλεύσαντος οργης; 349. Καίτοι γε ἐνην λεγειν
160쪽
προς τον Σαμουηλ εγκαλοῖντα αὐτῶ Μὴ γὰρ αυτὸς ἐπέδραμον π βασιλείας μη γὰρ ἐπεπηδησα ταύτη πνδυναστείας τον των ἰδιωτων ἐβουλόμην βίον ἄν τον ἀπράγμονα καὶ ἡσύχιον, συ δέ με επὶ τουτο εἴλκυσας
το αξίωμα. εν εκείνη μενων τy ταπεινότητε. ευκόλως αν sταυτα ἐξέκλινα τα προσκρούματα. οὐ γὰρ δήπου των πολλῶν εἶς ων και ἀσημων, επὶ τουτο αν ἐξεπέμφθην τὸ εργον, οὐδ' αν εμοὶ τον προς τοὐς Ἀμαληκίτας πόλεμον ενεχείρισεν ο θεός ' μη ἐγχειρισθεὶς δε, οὐκ αν ποτε ταύτην ημαρτον την αμαρτίαν. 3θα Αλλὰ ταυτα πάντα Ioασθενη προς ἀπολογίαν οὐκ ασθενη δὲ μόνον, αλλὰ καὶ επικίνδυνα, καὶ μἀλλον εκκαίει του θεοὐ την οργην. 33 I. Τὸν γὰρ υπὲρ την αξίαν τιμηθεντα οὐκ εἰς την των αμαρτημάτων ἀπολογίαν χρη προβάλλεσθαι της τιμης τὸ μέγεθος, αλλὰ εις μείζονα βελτιώσεως προτροπην κεχρη- Isσθαι τη πολλη περὶ αυτὸν τοῖ θεοῖ σπουδp. 332. 'Ο δε, διότι κρείττονος ετ εν αξιώματος, διὰ τοὐτο ἁμαρτάνειν αὐτω νομίζων εξεῖναι, οὐδὸν ἔτερον δε την τοὐ θεοὐ φιλανθρωπίαν αιτίαν των οικείων αμαρτημάτων επιδειξαιεσπούδακεν ἔπερ τοῖς ἀσεβέσι καὶ ροιθύμως τον εαυτων ao διοικοῖσι βίον λέγειν ἔθος αεί. ἀλλ' οὐχ ἡμας ούτω διακεῖσθαι χρὴ, ουδὲ εις την αυτην ἐκείνοις ἐκπίπτειν μανίαν, ἀλλα πανταχοὐ σπουδάζειν τα προ εαυτων εἰσφέρειν εἰς δύναμιν την ημετέραν, καὶ εὐφημον καὶ γλῶτταν καὶ διάνοιαν εχειν. 333. γὰρ Ο Ηλὶ sῖνα την as βασιλείαν αφέντες, επὶ την ἱερωσυνην, περὶ ης ημῖν ὀλόγος, ελθωμεν νυπι ἐσπούδασε κτησασθαι την ἀρχην' τι