장음표시 사용
31쪽
re ille animae viventis 'is' i et vati sid υalet. S. K o autem eap. Iesaiae Ies tur de angelis, et cum duobus volabat, 'sum a nνN. Per hanc itaque regulam 1equatur, quanda dic Lar αγιι qua volet, metaplioricc denorari angelos. Idque etiam fir .1riri Po e t Iob. vero. ,, qai de excellentiis Legis loqueas, ait: Et abis Londit se ab oculιι omnis viventia, et a voluerι caeli occultata es. Ubi per aves coeli metaphoricς, juxta Ve eres iapietes, intelliguntur angeli: nempe propter velocitatem, qua ex uno loco In aliam te commoeent.
II. R. Mosen Geranianis, dc R. Bahye , Theologieo&Cabes stico sensu
volunt lienificari angelos nomine o n,α Eloim , quod in primo S. Scripturae verissu occurrit. Et hunc in m a m eum locara explicant, n'να 2 Berest, i. e. cumns,n Hiam, sapientia, sua, ex decem lacibas divinis, qu1s vocant nil ad Sephiroth,)creavit ille, cujus esentia eit incognita, dc nallum nomen habet quo deis notetur, tres ordinatos gradus, scilicet, NMν αν p aem Elοιm, Samaim, Arar: ubi Eloim mundum angelicam repraesentat, cui saepe in sacra Scriptura hoc nomendatur: Samaim, coelum, seu mundam caelestem: Ares, terram, aut mundum e temeritatem. Et sic in Geneti mentio fiat nobilis illius creaturae. Eandem quoq; opinionem sequi videtur Targum Hierololyniitalium: nam pro se in Berese habit aedillim Behubma, cum sapientia). III. R. Moseli AEgyptiust diversum sensiit, ac vocem o in Samaim non coelos, veram angelos explicat. Unde quando Iob dicit in si uim idem exponebat. et angeli non fuerut puri in oculis eius. Idem quoq; placuit R. Ishaco Aramae. . Nec lane vero id ab amile est, quatenus u ον Samaim , cst dictio composita ex duobus o o νη Es, Mram. ignis ut aqua) Idq; quiλ inter angelos alii lunt nunt- stti severitatis, quae symbolam dc simulachruaa ignis, alii mucrMOIdiae , quae
IV . Levi benGuerson existimat lueem primo die creatam , elle mungum angelicum , merito comparatum luci, propter spiritualitatem suam. Quod useu uamur et per obscuritatem intelligatur mundus clementalis , qui nihil aliud quam merae tenebrae. uaare hic nonnili excellentiae divino m. Ideni quoque putavit R. Q aerolpeday in biso Micias a Neelam. v. Ishac Abravanel per spiritum Dei super aquas volantem, Iagnincari angelos putabat iuxta illud Psalmographi, Qui facit angelos suosIpiritur. V ara autem eos spiritus Dei, quia propiores sunt eius formae dc perieci Ioni. VI. Philosophi nonnulli, qui coelum animatum esse exiitimant, alcunt, vocen=n. Samaim scaelam incrudi animas ejus , eoaςm modo, quo hominem uom stantes, intelligimus corpus ne animam coniunctam. 'VII R. Berahiali in Μidras a-neelami centet , eos signincari hoc vertia. Et perfecti sui cirIi ac terra, S Mes exercitus eo . Qao loco exercituq uestes lutangeli, iuxta illud Prophetae : Vidi Dominum sedentem super folium suum, et omnem exercitum caelιstantem Mixta eum, a dextera eius , et a senis ra in nesard videmus, angelo; vocari exercitam corii. Idem sentitoniens Ralossedi Gerundensis inui et adiungiuanimas esse exercitum Meli. Itaque cx Ommbquae dicta sunt, infertur, in Geneti mentionem fieri illarum nobili uini c-rum , nec Davidem quidquam novasse , cum angelos cfErςx xΠxς e s
32쪽
met in ereatione non agi nisi de his, quae visu percipiuntur , eniusmodi sunt meis Iam, terra, Sol, Luna, stellae, plantae , & animalia, caeteraque: non autem de illis , quae separata materia sol i mente comprehenduntur. Etenim sensus , tanqua corporei, non capiunt res spirituales: qua in opinione etiam est R. Sitn- lib. a. hon bar Se inali in libro Maguen Atvt. cap. 34
Gen. 2. 2. Et perseeit Deus die septimo opus suum, quod fecerat. ET . Io. II Quoniam sex diebus Deus fecit caelum cI terram.
Qui perficit opus suum , aliquid agit. Ergo si Deus opus suum sex diebus
ablolvit, quomodo dicitur illud sepcimo die conlummalth p
CONCILIATIO. A Deo dissedis haec quaestio LXXII. interpretibus visa est, s quemadmo
du traditur in Guemara Meguila a , Mentita b, Thalmud Hierololymitano e, Massehet Sofrim d , et Ra t e,) ut pro verbis, et perfecit Deus die septimo, transtulerint die sexto. Idque ne offenderentur infideles, qui facile fieri poterat, ut non acquiescerent solutioni, quam peritissimi veterum ac recentium sapientum attulerant. R. Simhon hen Iohay inquit .: Deus Benedictus, qui horas S momenta qmeque novit, ingressus es diem septimum instarpili pilis. Dicere id vult, non sisqui ex priore veriu , Deli septimo die ullum opus fecisse, sed omnia perfecta esse finiente die sexto: finis autem ille est purustum, seu momentum indivisibile, cui temporis nomen dari nequit. Adeo ut punctum seu momentum ultimum sextae diei, Principium sit septimae. Et hac ratione diisci quoque potest, opus septim die finitum esse. No quali vere ill i aliquod opus factum sit; sed quia cum ipso fine sextae diei consummaretur , et communis , ut vocant, terminus sit, quo sextus definit dies, et scptimus incipit. Atque hunc in modum conciliabat R. Selomoh : ut monent R. Eliis a tetrahy , R. Yohe Iben Sueb t, et Ishacus Karus . II. R. Genita ait mundum filisse deminum ingenti bono, scilicet quiete, ruam demum adeptus sit Sabbato. Mirabiliter vero exponit verba ejus R.Moia in Alchech. Quae, inquid, ex materia facta sunt, durare nequeunt line spiritu, atq; anima. Quia autem mundus initar corporis sine anima facile poterat co rumpi , Sabbatum institutum est, quo spiritus et sanctitas quaedam in eum descendit, qua animatus fuit. Ideoq; dicitur in texIu σω vainafas , quod deri vatur a mu neses sanima), propterea quod septimo die anima est insula mundo. Atque hoe modo dicitur opus septimo die perfectum esse: sed quia proprie restricte loquendo id opus diei haud potest, secundo versu dicitur , Deum sexto et quievisse. III. Urgum Hierosolymitanum pro- votat, quod vertimus cs perferit, Ponit vocem 'mm vehamid, s es desideravit, i ab altera significatione verbi HI
Mi quod etia notat desidero, ut, m bam et desiderauit David, Eadem ratione
33쪽
exponens R. Levi hen Guerson dicit, quemadmodum universa creationis opera non aliud fuerunt, quam symbolum divinae illius Ideae, quae ante existebat itimete supremi artificis, ita Deum intinae amasse opera sua, et .summa cum Pr videntia continenter ea conservare. Quae sententia scrupulum omnem tollit . uia non dicitur eurfecit opus suum septimo die . sed Deus desideraruit opus Ilium, id est. confervationem omnium eorum quae fecerat. IV. Doctus Aben Egra subcilius ait, eum qui pertati opussuum nullum opus facere. Et ad probandam opimonem suam , in commentariis ad Exodi cap. XII. is. trahit verba quibus prohibentur fermentata: Verumtamen die primoeestare facietis fermentum e domibus vesrii. Quae necessaerio Ita accip3enda: die primo cessare facies, i. e. cessabir, non autem quod pruno Paschatis dic cessare faciat, quia obi satio comedendi azyma, nocte antecedente incipiebat, totoq; septem paschatis dierum statis interdictum crat fermento. Idem existimat
hic locum habere, atque ubi drcitur septimo die perfecit opus, tantundem esse Ab. 3. ac , iam perfectu erat. Eadem in sententia sint R. Bahye , et R. Iehuda a-Levi Art . 1 . in docto opere suo Cinari. v. Rab Istiae Arama, et Istae Abrav. dicunt, utcunque Deus rebus omnibus suum esse dederit, quod sex dierum spatio habuerint, naturalem tamen motum & operationem eadem non habuisse ante diem septimum , quo Dominus benedixerit. Quippe tum demu coep sse cuncta naturaliter operari, et finem adepta esse , cuius gratia ereata erant. Iccirco dici bari vasthac quod derivatum 1 voce o, n Tabiit s finis) denotet, Deum die septimo finem imposuisse operiabus quae fecerat, nec deinceps quicquam creavisse. Haec opinio mihi maximEprobabilis videtur. Etenim quaevis res artificialis duobus perficitur: prius similiis tudine sormae &. artis, quam mens artificis concepit: deinde fine ipso, sive proprio rei usu, cuius caulla facta est: quemadmodum prior domus persectio est quando facta est ex arte ab architecto : altera verti, quando in ea habitatur :quem ob finem extruct a est. Et hoc pacto intelligitur Dominus opus fecisse die septimo, non quod novas fecerit creaturas, sed quod ea, quae crearat, rariter se exserere utiliaq; esse coeperint. VI. Etiam verisimile est, quando ait Scriptura die septimo opus omne pers ctum esse, non aliud notare, quam tunc compertum esse, opus perfectum sutia se, quia sex diebus novae quotidie creaturae productae sunt: septimo autem nihil
novi creabatur: unde non obscure eOlligere erat, iam consummatam esse creationem
Gen. Σ. 2. Et perfecit Deus die δερ tima opus suum. Ibid. 4. Isaesunt generationes earuta terrae, in die qua D. Deus creavit terram S eoetu .
SI mundus creatus fuit sex diebus, quomodo dicit, in die quo fecit D.
DeuS terram et Melum λ Hine enim consequi videatin, eum cuncta una
34쪽
GENES. QUAEST. XIv. CONCILIATIO.
Tollitur haec controversia. si ex opinione R. Mosis squam prima quoest.
retulimus) omnia primo die, et eodem momento, creata dicamus: re liquis autem diebus summum Creatorem dedisse stabilem cinq; natura. Quod firmatur etia a R. Selomone, qu1 ait: In die qua fecit: Uendat omnia ec-ἁem die errata fuisse. II. R. Mosseh Gemndensis, quem sequitur Istac Abravanes, cum a Scripturae vertas minime abeundum putaret, centuit Dominum non uno momento mundum creavisseita 1 patio lex dierum,claris his verbis impulsus: quia sex diaebus fuit Deira eretum S terram. Nempe arbitratur potuille quidem eum uno mometo creare, sed maluisse sex diebus, ut quoq; die significentur singuli mirulenarii, ac sex dies dcsignent sex millia annorum, quis mundus duraturus est. Praeterquam quod ad vivum etiam repraesentant, quicquid lingulis mille annis memorabile eventurum fit, ut curiose disserit R. Abraham bar Hlya a-Nathhin libro suo Meguitat a Memila Τ, R. Mosseh Gerudentis in glossis luis ad hunc Iocu, et Isiac Abravanesin opere quod inscripsit Miphalot Eloim . Mihi sane
haec conciliatio magis placet. Nam vox or Iom , quam Vertimus dies, etiam tempus notat: ut Nuiner . VIII. 17. dicitur 'rmn ova sn tempore quo percussi omne
primogenitum. Neq; enim verti debet in die, quia noctu perculsi sunt primogeniti. Idem invenitur pluribus aliis locis, quae citat R. Semuel de Urbino in libro suo Ohel Mohed, quem de synonymis composuit.
Gen. 2. I - Et flumen quartum es Ibid. I s. I 8. a flumine AE D ti ad Perath. Iume magnu, sume Peratb. Ite. Dan.' ao. 14. suprasumen magnu Hide. t. SI inde Fbd fluvius Perath nominatur ultimo loco, colligi potest minorem esse reliquis quatuor, quomodo altero versu magnus vocatur aut si Perath maximus est, cur in Daniele idem Hiddeheli tribuitur.
RAb, in Berem Raba, putabat fluvium Perath maximum esse, uti ex ste
ro versu constat: quarto aute cap. Genes. ubi mentio quatuor fluviorum occurrit, k minore ad majorem procedi. Quod vero Hiddehel magnus dicitur, non adversatur: nam Propheta hoc loco ei ingentis nomen dat c parat One rim Hubal, de quo antea fuerat sermo. Huius opinionis videntur essema quoniam ille, tanquam maximus, per excellentiam appellatur Fluvius.
35쪽
Praeterea n'a Perat nomen accepit a mo Para fructum produeere,) quia seeeunis dissimus omia. um est,et multas regiones fertiles suis aquis tacit. II. Magnus ille commentator R. Selomoh , dicit Euphratem aut Perat graiadem vocari, non ob magnitudinem , sed dignitatem: quoniam conjunctus est terrae sanctae, iuxta antiquum proverbium, propinqua bonis, et eris tinus eorum. S c quia terra sancta Optima est orbis universi, ct umbilicus mundi s nam subsuarto climare jacet, quod medium Iocum inter septena obtinet) omnia quae in cacrant magna vocabantur. Ita templum sanctum, magnum: et summus Paras. lacerdos, magnus appellatus,ut recte notat R. Bahye.Adcti ut fluvius Euphra Leo te a tes magnus nuncupetur, quia conterminus est terrae sanciae, aut quoniam ex ea ad Babylonios descendit, ut volunt Tolaphot; aut quia a Babyloniis ad terram Ymre sanctam decurrit, ut putabat R. AZaryali a-Adomi in libro suo Melitrat En bina. im. Hidehel autem magnus dicitur comparatione aliorum qui minores sunt. cap. ii. III. Dicerc etiam liceat, iuxta R. David Minhy in gloss. sua supra cap. I. Icossitat, ex co quod Scriptura ait magnus fluvius Perat. nequaquam consequi eum esse maximum quatuor illorum , qui ibi mcmorantur , sed ingentem esse c6paratione alioru terrae ianctae amnium, quales sunt mare salis, et Κineret.
tiast. ιν. modum, Faciam illi adjutorium velut contra eum quomodo rotes a tiroνiii. '' etsi xxul eontra eum esse ρ ait fieri id posse , et signibcare Scripturam mulierem aliquando utilem esse viro, aliquIdo noxiam: et Prout viri magna vel pa va merita sint, ita eum adipisci conjugem ex animi tui sententia , aut contra. Hinc Babylone uxorem ducens, interrogabatur mi et mm Magna o Mosse, in venit, an rnveniens e 4 quia duo cotrarii versus de muliere apud Sapientem exis
stant. is quem supra citavimus, vino moso, inveniens ego mulιerem morte amari proverb. rem: et aemu massa, inveni mulierim, inveni bonum. Atque ita elcganter interr
a 3 aa. gabant, selix an infat stus quispiam in matrimonio suo esset. Aoco ut prior ille versus nostram quaestioncm dcc dar. Ideoque sapiens mentem suam explicans subdit, quia es sicut ham cssagenae eor 0tis r ac si diceret, illa quae morte a marior , est haec , cuius cor est hamus et rcte. Quod a uicin postea dicit, intra millenas se nec unam reperisse loquitur de semetipso. Nam ut Iegimus in libro Rcgum, millenas habuit, in quibus nullam invenit quae illi placeret. Et huc re spiciens R. Aquita dicit in nomine η--Ηis et Husi, maritus et uxor) esse ccem N Yah Demim, 2 quo sublato mancre in quoque nomine duas literas. Sora quae faciant τη Es Es signis, linis ). Praeter ea quae dicta sunt,porc st n ultereap. a. esse bona et mala diverso respeci u. Nam bona intelligitur esse . quia per illam
propagatur humanum genus, in dicunt Ucrudensis, Babye, et fiat usu glossis
36쪽
uis ad hune locu: deinde quia servit viro in omnibus necessariis. Qua de cauisa R. Hlya,quaerentibus nonnullis, quare i pense adco amaret cCnjugem, qua serocem et superbam habere: suffcere resis Ondit, quod liberos cx ca sulciperet, et peceaIum vitaret: cui non absimile Socratis dictuni erat. Porcst tamen diversis quoq; modis dici mala , quatenus a ertit hominem a bonia contemplatione, quae lolitudine exposcit. 'Quam Ob causan Molich se a coniuge segregavit, et Ben AEay, quia valde addici us erat literat um studio, noluit uxorem aucere, addito , nihilominus duraturum genus humanunt. Ideni quoq; dixit Plutarchus, in vitis illustri uiri et excellentium virorum , de I halete , uno septe Graeciae lapient um. Etiam legimus filios Keni, loceri Mosis,cuivisse ex civitate Tamarales in desertum Iehuda, ut addiscerem legem Ornielis. Manilius Ficinus in epistolis suis ait, Platonem 1irum opulentum , omnia hona sua sta- tribus suis distribuisse , tantum retento agro ac vinea iuxta urbem Athenas, cui imposuerit nomen Academiae. Nimirum quia solitaria vita est contemplatroni aptior. Ita ut mulier , quando munuS Dei est, bonum iit: at mors, ubi aucentis merita exigua, peccata magna sunt.
Genes. 1. 24. Idcirco relinquet vir I Exod. sto. 1x. Honora patrem, aetat rem suum , e, matrem suam , et adis matrem tuam.
P Rior versus de amore agit, quia ut inquit R. Selomoh filius Sem tob, in
opere suo Sem iob, primo animam suam homo diligit,inde corpus, mox uxorem, quae velut alterum corpus est , quariti liberos ac parentes,dei de fiatres, et sanguine proximos. Ideoque dicatur virum consuetudine er caritate parentum postposita, conjugi adhaesurum: quemadmodum Adam uxoris gratia amorem pluviae ac terrae, parentum suorum , t ex his enim creatus est γωPosuit, ut ari Ιshac Abravanet. Sed alter versus loquii ur de honore et vcne ratione : In qua semper anteponuntur genIIores, qvibus et filius, et uxor hujus, obsequi et honorem deserae tenemur. II. R. Selomoh dicit priori loco tantummodo interdici, ne s lius, aut filia. caparente, aut matre, matrimonium conrrahant. Quod moneri necessarium suit. nam illis temporibus nondum prohibitum crat matrimonium cum sororibus,ut traditur in Guemara Sanhedrin i, & Rabot . Qua opinione tollitur difficulistas omnis. Etenim eu dicitur propter uXOrem relinquet patrem,vult Scriptura, propter 'llam matrimonio parentis abstinere filum debere , etsi matrimonia eum soror .bus lacita essent.
37쪽
Gen. 4. Adduxit Cain defrῶctu i Ibid. 4. 26. Tune eaeptum est suum.
terra oblationem Domino. . eari nomen Domini.
C Ain et Hebet obtulerunt sacrificium, dc invocarui nomen Domini: quomodo ergo dicitur tempore Enos demum coepisse invocari illud p
Iuxta R. Simon, qui deducit vocem bis Hubat a verbo-Ηilul, s pro is
nare , 3 facilis est solutio: quia non dicitur tempore Enos invocari coepisse nomen Domini, sed contra, tunc idolis datum fuisse vocabulum Domini. et illis exhibitum esse cultum, qui soli Deo, primae caussae, debebatur. Ut Scripturae verba ita transserenda lint: profane actum est in invocando Dei nomiane. Hanc opinionem amplectitur R. Motah t , qui in opere suo Misne Torinis ubi de idololatria tractat, dicit eam coepisse tempore Enosii. Idem vult R. Selomo, quem bene intellexit R. Semues Yaphe, in libro suo Yephd Toar , nisi uuod dictionem in Hubat, derivari ait a tonn Tebita sprinevium, in et esse ac fialaeret S. S. tunc coeperunt invocare in nomine Domini: hoc est vanae idol latriae attribuere venerandum Dei nomen. Idem placuit R. Levi ben Guerion. R. Elihezero Germano, R. Motah Alchech, N. Baal a-Hisquunt. II. Doctus ille Abea Etra, statuens dictionem ,- Ηubal venire a Mnn Te hila principium in i ta R. Selomonem ait. Cain et Hebel quamvis scirent esse Deum , tamen non precatos esse, neque invocasse eum in adversitatibus suis , quod demum fieri coeperit temporibus Enos. Et profecto illud dacere Script TR videtur , cum ait, tunc Inceperunt invocare nomen Domina, id est, preces suscipere, expetere eias gratia. Eandem opinionem probat Iinae AbravMel. III. Conciliantur quoq; haec loca. si dicamus, quamvis Adam. Cain, et He- , bes, ac pauci alii, prunae caussae notitiam habuerint, tamen caeteros homInes in nebris atq; ignorantia vixisse, utq; ad tempus Enos. qui cum sapienSeffer, i 3 cepit, uti et postea Abrahamo actum, Deum, cunctis notam facere . et ab illo tempore publice etiam invocari coepit nomen Domini.
Gen. s. a. Marem feminam σων Ibid. '. . st via ad imaginem Deiavit eos. l fecit hominem. QVomodo fieri potest ut homo ereatus sit mas & semina, dc sinus tamen sit ad imag1nem Dominis
38쪽
SI sequamur opinionem damnorum Cabalistarum , cum quihus & Plato senis sitelumnio Creatore,qui solus et purus est, emanasse primum et suprenium effectum, quem vocat prunam mentem , aut primum intellectu.per ouem creatu sit formosum illud universum ut recte notat Iehuda Abravane in Phia Leo Ηωlographia sua: Iam recte mlelligetur hominem , quamvis marem et feminam secv . creatum esse ad imagInem Der Etenim quomodo ex simplici illo puroq. actu' Diμl. 1. nec non E primo effectu, squi ab Co emanans, tanquam patiens, feminae mparatur provenit haec mundorum varietas ' ita et Heva divulsa ab Adamo eo Imodo quo supra dinum, et ex eo nata, postea uxor ei Dit: et ambo h sint ori
I et caussa humani generis: ut recte sensit R. Mosseh Ιstat in libro suo Torath M. 3. II. Quin et dicere possis, hominem ad Dei imastinem si'-- , n. . Ut' η' ad animam intellectu urrectd iudicalm R. stib
atque animam univerit; sic intellectumπεhhb ἡ ς'ς' in 'mcatur esse animam ac vitam Mus. Divina theolori Cab ἔζ, Ymetitii st
Ararc. 3minem vocari inuriam, quia serm33. Qua opinione et Plato pluribuς Ioete is rem t-
Cennae quoque ra Ego vocatur , id est, persona oerfecta ..h- :qςhqν
formam conssiluere rotam rei essentiam; ita ut Inima homini sit Iurbes
Corpus non Pan, sed instrumentum quo anima titistis Cri- ti , - Ψψε T 'meos
Dei, scilicet respectu Irinae Viam R em Lonnat ι, et Hayat m, admirabilia dicuntur , et vomodo sim b δε ηρ- Vini. Sed sumciunt in praesens ea quae disim I IN JRm se mundi sinὸ, .
naan, turpitudinem patris sui Se. ει anim. est expergefarius es Noah a vino,et cogno- homo sit minori fl1b.2.c.
39쪽
S Seriptura in recesendis filiis Noacta, primo Sem, deinde Ham, tertio Is. phet nominat, tanquam minimum. Quod si ita est, quomodo altero loco Ham vocat filium minorem p Aut si Sem natu maximus erat, quare alibi Iaphet maior dicitur p
VEteres nostri sapientes cum manifesta pugnare haec loca videretur, ut quorum primo Sem filiorum Noachi natu maximus, Ham secudus, Iaphet minimus dici videtur ρ altero contra Iaphez maximus, Ham me dius, scin tertius; denique et tertio loco Ham minimus; in Berelit Raba, ut huie dissicultati occurrerent, dixerunt: Iaphetum primum, et natu maximum. fuisse, quemadmodum colligitur ex versu, quem tertio loco posuimus, quo di citur , frater Iapheti maioris. Idem et his S. Scripturae verbis firmatur , Sem ce- tesmo aetatis anno genuit Arpabsad, biennio pos dilavium. quod necessario seia quitur, quia Noah quando genuit liberos erat annorum quingentorum, ut S. Scriptura est. Et fuit Noah quιMentorum annorum, et genuit Noah Sem, Ham, S Iaphet. Diluvium autem in lexcentesimum Noachi annum incidit, ut a struunt verba haec. Anno sexcentesmo annortim vitae Noab, mense secundo, septiama deeima die menses, hac die rupti sunt omnes fontes voraginis magna E c. Ergo illo tempore filiorum natu maximus centum erat annorum. Iam si Sem Nisennio post diluvium complevit annum aetat s centesimum,ut demonstravimus, i sequitur eum non fuisse natu maximum, quia necessario fuerit illi frater hiemnio aetate major. Et quoniam dicit S. Scriptura Iaphetum ex seatribus maximum Mile , cogimur dicere tres filios triennio eodem, quemque uno post alterum anno natos; quomodo Iaphet genitus sit anno Noachi quingentesimore primo, Sem post secundum, intcrmedio tempore Ham. Ita ut Iaphet He rit primogenitus, secundus Ham, tertius Sem , quemadmodum est R. Selomo in Guem ara A da Tara. Iapheto autem qui natu maximus, saepius Sem an te ponitur tanquam sanctimonia ac pietate praestantior, ut vel inde liquet quod quo loco de rcverentia eius erga patrem Noachum agitur, ille primus nomialnetur: et sumsit Sem ac Iephet. Adde quod hunc putant Mathisedeae esse. Quando autem de Hamo dicitur, resivit quidsibi fecisset filivs Hus minor , non
minor aetate intelligitur,sed contemtior caeteriri ac minus aestimatus: que inas modum, M. Tnm mprim Ecce enim parvum te dabo inter gentes, contemtum inter bomanes. Vocat vero eum parvum di vilem, uia conteferat patrem sua.
II. Doctus Aben Ezrah, et R. Levi ben Guerlon , de aetate filiorum Noachiidem sentiunt: quod confirmatur cap. X. quo primum narrantur filii Iaebet, postea Ham, et ultimo liberi Sem. Caeterum quamvis hac parte conveniant nihilominus aliter accipiunt locum illum quo dicitur, eun te qui biferis set filini minimus. Nimirum , Hamum quidem vidisse turpitudinem paretis sui, sed Ken an aliquid multo foedius patrasse, quod reticeat S. Scriptura. Idque inde colligunt ,quos quamvis Ham plurws filios haberet, S. Scriptura tamen solum dicat ,et vidit Ham pater Mnaban nuditatem patris sui. Deinde quod N ah non filio Ham , sed nepoti Kensian maledixit. Et iuxta hanc opinionem , quando Scriptura ait, Et expergefastus es Noab a vino, et cognovit quidsibis
40쪽
Num esset assis sua minore, non Hamum, sed fi rum Hami natu minimii designat, nimirum Kenaliam unde alio loco Iegimus: Et filii Ham, Cus et Miseraim, Put, cs Mnahan. Atque hoc pacto Iaphet natu maximus fuerit, Ham pro
rimus: verba autem,stius eius minor, enisanum lignIlicant. Sum vero quavis aetate Gliquis impar, pr Pter excellentem virtutem praeponitur.
III. R. Moiseii Gerundentis credebat Iaphetum nascendi ordine primu sui
se, ut constat ex tertio versu, frater Iepbet muni r Ham vero minimum, ut infertnr ex loco hoc, cognovit qiradfastum sbi escia filioJuo minore. Unde probat
necesIario Sem esse medio loco Inter utruinq; natum: praeponi autem eum iratribus suis, tanquam virtutibus praecellentem. Quonia autem Ham statim post Semum natus sit ,Scripturam, ne ordinem conturbet, eum fecundo loco nominare, et Iaphetum qiu mmimus erat, postrCmo.
IV. Aliud Ιshaco Abravanesi visum: lcilicet, Semum primum fuisse filium, alterum Ham, tertium Iaphet, quo ordine semper in Scriptura nominantur. Ne que repugnare, quod Sem centu annorum finite dicatur biennio eoit diluvium: nam cuin Noah quingentesimo aetatis anno Semum genuule dicitur , non sequi inde illum principio anni quingentesimi natum , scd 1ub finem, ita ut paucis diebus post nativitatem ejus annus quingentesimus Noachi exspiraret. Simili ratione diliivium non coeptile laxcentesimo Noachi anno elaplb,sed al:quot tantu diebus ejus anni exactis , atq; ita Se illo tepore non luisse plusqua XOX. annorum. Ex Semo autem Arpalisad natum cum centesimum annum aliquot mentibus stiperasset. Quod autem de biennio post diluvium dcitur, intelligendum de principio anni qui accepto diluvio fecundus numeretur. Sanu eodemodo complura loca in S. Scriptura inveniuntur, ubi plenuS annorum numerus ponitur, quamvis desint menses vel dies aliquot. Sic legimus lilios I fra i XL. annis manna comedisse, atqui li exacte numeres XXX. dic S minuS .reperiantur Sunt et alia id genuS loca, quae, cap. LXXXVII. adseremus. Igitur dictus
iam auctor, versus de quibus hic agitnus,hoc pacto conciliat. Cum primo dica- tu , Et usi Sem natus es. Et iam isse est pater omnium filiorum Heber, frater Ieph et maJor r vocem mayor reserri ait ad diem , et tantundem esse ac si scripturacixisset, Sem erat Dater Iephel major , aut major frater Iephethi: quod verbalter textus ait, et rescivit quidsbiseciset filius suus minor : vult, ut supra diximus , intelligi de Kenahan filio minore Ham. Neq; sic ullus scrupulus relinquitur. Idem quoque R. David Kimhi credidit: sed Iaphetum hic ob virtutes magnum dici existi mabat. γV. R. Elih er Germanus, statuit tres filios Noachi eodem partu natos, quo primus prodierit Sem , postea Ham , ultimus Iephet, iuxta ordinem quo semper nominantur in S. Scriptura. Quandq autem dicitur stater Iephel major, velle Scripturam , Semum sutile maximum fratrum Iapheti: propterea quod Sem, ut diximus, primus in lucem prodierit. Verba autem haec, rescivit quidsbi fecisset filius minor, reserenda esse ad Kenatanum filiorum Hami natu minimum. Ita ut iuxta illum cum dicitur Sem biennio post diluvium fuisse centum annorum, hoci modo intelligenduin sit: Noah cum quingentorum esset an norum, tres filios genuit; qui anno aetatis illius primo Dolt quingentesimum nati sunt. Diluvium mundo superveniticam Noah ingressiis ellat annum sexcentesimum ; ita ut Sem biennio postquam illud coeperat impleverit annum Centussi