Johannis Raphaelis Moxii ... Methodi medendi per venae sectionem morbos muliebres acutos, libri quatuor. Quibus succedit Spicilegium eorum, quae a variis sunt scripta de curandi ratione per venae sectionem febres, quas humor putrescens accendit .. Io

101쪽

dierum spatia, ut exponit dilucide pauid in is ea. a I. dicens, At in quisus reuellere ranamur si vel du bκη deinceps diebus fiat, metius fuerit: idem diffusi

adhuc lib. . de tuend. valet.cap.8. Quare non m mentanea cum illis, verum longiora, dierum inquam , aut saltem multarum horarum, si urget o casio, requirit ipse ad iterationes temporis interualla: horarum,inquam, si vires languescant,& resolutus aeger, ut insinuat Galenus lib. S. Meth. a. .

sutilia igitur illa,& vana. Quamobrem , ut ad se pum redeamus, cum in cunctis febribus put. mena nobis & reuellere, & vacuare, etiam per utramque rationem lata inducenda plaga. Quarta ratio, eadem arte venit dissoluenda cum superiori, cum & eodem fruatur medio. quid quod di ambae rationes si aliquid concluderent , potissimum aduersus eos si forsan darentur) qui in febribus revulsionis scopu tatu admisissent. veru nos nox huε tatu, sed &alteru vacuationis una amplectimur: proinde nostra haud dubie non labefactat sente tia. Ad quintam respondebimus, primam propositionem admittendo, simpliciter negando alteram. nam ex Galeno,ut accurate diximus, in cunctis p rridis fiens est obstructio, quae cum eius esse in fluxione c5sistat, c5pestatione proculdubio indicabit. Ad assumptionis probationem dicemus, & vera esse eius prima propositionem,& omni ex parie alteram falsam . nam quamuis Gal. libai. meth. ca. II. septem dinumeret affectus . in putridis contentos, dc ex his nullum exilicite reuulsionem indicare ibi a stirmetiimplicite tame, & formaliter,ut paullo supra IdemGal. c. Io. iam dixerat,digito eadem indicans. diuidit enim obstructionem, & in duas secatra

102쪽

partes, in fientem, & factam, illam revulsionem indicare commonstrat, uti hanc vacuationem. quR revulsione,comodiori,aut tussori medio fieri posse in illarum principiis , nemo sanς mentis ambigit. Absurdὸ igitur Nouatores nullum eorum septem assectuum revulsionem indicare affirmant. -, Ad Galeni locum de constitui. Artrae4.c.I9libenter concedemus accurare dixisse nullam mai rem,a raecipuam fieri posse vacuationem , quam quae Per venarum sectiones;quia haec aeque,ac clibomnes humores plet horam constituentes tollit. tamen nec proinde negat,etiam citra plethoram eas dem exercendas, cum & saepius alibi hoc idem sit sitas , ut iam supra a nobis est abun4e demonstrarum. Futilis itaque haec eorum ratio , cum Vnum auxilium pluribus possit, etiam per diuersos resperictus,adntari.

Solutioni demum , qua ipsi cuidam validissimaqxationi satisfacere conantur , respondebimus, di cendo, quod illa fluxionum diuisio, Nouatoribus tradita, manca , & sorte inepta: quia & rationi , dc Galeno, ae uniuersae Medicorum scholae reluctatur. Constituunt namque ipsi, & callide cum liceret ipsis. dissimulatis iis, quae euidenter apparent, illud fateri tantum, quod porum erat consentaneum proposito quatuor solummod. in

putridis constituere fluxiones. neglecta altera,quae ad curationem maximi momenti, ex Galeno lib. de totius morbi . mp. capite tertio, per totum uniuersale principi 3 tempus percurrit . per e tum, inquam, cruditatis tempus, ad augmenti sque primum calcerem,dum aliqua coctionis ru

dia sane apparent signa. Quid quod si quatuor

103쪽

illas tantum sibi cordi esset signare fluxiones, illarum primam cogeretur saltem in duas secare partes. Est enim in hac prima & factu quidpiam, quod de ratione formali morbi est , ceu a fictus &Iω permanetis, nullum esse habens in fieri, sed in facto esse, qui moibus. humor igitur fluxus est o

structionis coniuncta caussa , nihil essiciens de nono, sed tantum conseruationem. Rursus & in hae prima fluxione est fiens quidpiam, quod etiam existente iam actu morbo , seu obstructione facta. adhuc perseuerat, & eandem ccu morbum auget,& contumaciorem peddit; & haec, ut diximus, stibi rimo augmenti carcereuerminatur : neque va- et, eadem percurrente coctionem aggredi nam rura: quia testante Galeno lib. .derat. via. sen.44. oc lib.de constit. Art. Med. cap. i9. coctio quietem requirit. fluente autem humore nulla fiuitur qui re , cum colicitetur semper de novo, aduenie te humore, impediatur, de alteretur, nec valeat

quidem coctionem ipsam inchoare ullatenus: ipsa verb absoluta,iam coctionem inchoat, hum res invadit, Ic inclemento suam praebet originem: statim prima quasi rudimenti coctionis in urina apparenta indiculitia certo naturam iam coctionem esse regressam', & illam uniuersalem fluxionem cessassYQuod de hae loqliatus Galenus aibat

meth. cap. IO. dum dicar, orabitur σuidem,quod

obstructioni1 iam fassum eΗ,pereκ qua ob musta liberant,propulsabi rur quod futurum est, si a laxum o fruen insuetoru copescas, σα nemo est qui dubitet,cu palam obstructionem secet in facta , & fientem: hάneq; assiuxu obstruentium succorum nomi-

104쪽

nal,qua compescatione propulsendam suadet: v rvm & quod haec fiens obstructio, quam assi uxum 'obstruentium succor una vocat Galenus, nulla ratione sub illa vacuaNouatorum diuisione comprehendi queat,si scrutemur, constabit dilucide. In primis h1udquaqua in sub illa prima Nouatorum fluxionis differetia,cum haec imperceptibilis , cumactu adhuc actiones non laedat, per quarum laesionem accedimus ad cognitionem gentricam morbi.cum igitur fluxus ille caulla esticiens sit iam iam futuri morbi,&cesser ipso genito,ut sabulatur ipsi, hinc, ceu abditus nobis , ne indicare quicquam v let. Quomodo enim indicabit, cum non percipiatur an sit quando autem manifestatur, iam morbus partes factas habet, per quas manifesto laedit actio nes,& tunc altera mista,cum prophylactica curatio locum habet, ut perdocte lustrat Galenus lib. it. meth. c. 2.dicens, Earum ver. , scilicet librium, quae

exputrescentib.excitaπtur humorsbus vocata curatio, προφυλακτηκυην quassue sibι adiunxit, cuius ossicium est caussam,quae morbum creat,adimere. Sane nomιnatur

hac ipsa suoque artis pars, curatrιx, qua vitque ab ea qua pure sucere'μe prost lactice dιcitur, in eo distincta est quod sub hac iamriensibiliter ex ipsa caussa morbus est genitus, in prophylactice vero est futurus Prioribus illis praesertim verbis , Galenus innuit palam , curationem febrium putridarum duplici parte constare, non solum prophylactica, quae adi mii cauliam actu efiicientem, Verum & altera proprie curativa, quae morbum iam genitum ,& actu existentem tollit. qua mista curatione tenetur Medicus uti in febrium putrid arum curatione. vii iuinflammationibus fatentur Nouatores: quia viriq;

105쪽

affectus fluxione participant,etiam post genitum Upsum morbum. Praeterea nec sub altera continebitur fluxione, quia haec priuatis paroxysmis materiem lan rumpraebet, neque ceu minima portio, aut obstructionem auget, aut fouet, verum singulares creat par xysnaos,arrepta putredine ex lare,& quantum haec combustibilis priuata materies perdurat, tantum itidem singularis quaeque accemo in intermittenti bus , di exaceibatio in continuis protrahitur. in

illis per habitum ducitur corporis, in his intra vasa seruatur. Caeterum cum fluxio illa, de qua nos eum Galeno loquimur, opcretur diuersa, ab ipsa Nouatorum I cum obstructionem illa generer, g neratam augeat& auctam foueat: per quas ratio nes hercle a Galeno fiens vocatur obstructio, quasi potentia proxima obstructio, cum & in hanc conuertatur, hanc distinctissimam ab altera esse, serio arbitramur. Et cum haec, quam nos cum Galen statuimus, per totum uniuersale plinei j tempus Percurrat, accurate venit compescenda, etiam sub rota huius temporis latitudine, dc venae sectione. quod auxilium duo praestat. munera, unde praestas

ct fluxionem illam sistit,quod est prophylaeticu,

α naturam leuat a sarcina dum coniunctam simul materiem tollit, quod est itidem curativum.quib. frues beneficiis natura facilius multo, ac citius coctionem aggreditur humorum. Altera verb Nou rorum fluxio, cum priuata sit, & minor,per totam sobrium put. constitutionem gerseuerans, cuncta uniuersalia quatuor percurrens tempora, etiam desere iam reserata obstructione, nequit ulla ratione

compelci,quin di simul uniuersa morbi c6stitutio

106쪽

finiatur. quod si huius ratione fas venam secare, id non tantum in principio ius , verum in incremento, statu, ac ipsa etiam declinatione,cum semper adsit,per haec tempora prisens.quae cuin sint absurda, necellatio dicendum Galenum loqui defluxione fiente, quae potestate proxima obitructio est, & Vniuersum morbi principium lustrat. Quod si illi dicant,istud latum unum in inflammationibus.Nos cum Galeno lib. meth. capite 6. respondebimus , quod inflammationum, & Ω-brium curandarum eadem methodus: quia in viri

que iidem scopi. & proinde in utrisque & reuelleis

re,& vacuare Impellimur.

Tandem de tertia,&quarta fluxione non est,quod loquamur modo, cum istae terminum habeant a quo,illum idem,qui Galano est ad quem. recedit enim in his fluxionibus humor ab ipsa obstructione e in altera autem confluit potius ad eandem. unde tantum abest compescendas esse,.quod saepὰ easdem teneamur iuuare. Quamobrem ex his liquet, quam vana, quamque futilis sit Nouatorum

opinio, quamque elumbes,ac Vacuae eorundem rationes. Rursus quod fluxio illa,seu fiens obstructici compescenda sane, illaque tutiori, citiori, ac esticaciori auxilio venae lectionis retrahenda. quod nec in corpore aliquam requirit praeuiam dispositionem,ut insinuauit palam Galenus lib. II. meth. capite ι .dicens , si i febricitant se valentes vird, sint : Ommbiu sanguinem ab initio mutes. neque alibab initio, quia cum tunc fluxio Vrgeat, ci- tb compescamus, & incrementum obstructionis P Iae faueamus, oportet quod nullum praestantius

107쪽

adimplet auxilium, ipsia venae sectione, neque citius, neque securius. Inhranguntur solutiones Augeni' quorundam argumentorum , fluxionem admittentium in cunctis putridis febribus,m hanc vene sectione reuellendam.

CAP. XVI L

OVamuis ex dictis fluxionem in febribus ne-

cellarib admittendam , arbitremur , reiecta barbara Nouatorum opinione, & hanc venae sectione serio reuellendam: tamen cum infensus A genius hanc doctrinam omni arte evertere intenis dat:proinde nos eidem obsistere pari passu contendimus. & quamuis annosa vulpes laqueo hon capiatur, speramus in venatu perire,&c0 Plat. inTheaeteto fateri a ratione capi,& nos cum Plauto in Epidico simul acclamare, iam cautor ime captus e t. Hic itaque lib.f. de cur. rar.pcr Venae fcct. cap. I 4.n

scio quo fato,quod prius per immensu in illud eius opus negauerat, rei certe veritate conuictus, & bis eodem capite,& semel infra lib. 6.ca. s.ciusdem di L putationis,fluxione hanc, de qua nobis nunc quaestio,reperiri in febrita palam fatetur, tum in specie in blibus synochis, sede in uteri vasis habentibus, a quo sorte loco Sylvaticus eam, quam supra retulimus eius opinionem l bauit, tum etiam in genete, quando sibi cordi erit diruere illam, quam nos primam in ordine praefiximus supta rationem. H ius argumenti primam propositionem libentqr admittit,etiam simpliciter, in Lunctis scilicet put.kb cibus adesse fluxionem : respuit tamen hanc venae secti .

108쪽

sectione recellendam. Verum verba lubet recensere, quibus hanc doctrinam infringit,ut melius eius errores cunctis innotescant, Adluxum, inquit, humorum impedιra Proprie iis , qua caussam a luxus e

renuis, clysteris usus, purgatio, vena stilio possu it ad-m et strara. In putridis porro Asanguinis multitudo efficiat obstruntionem, venae se Iio vacuando proderit: si ahq huisores a sanguinis natura dι tincti, purgatio sanabιt. Ob hanc rem Galenus nunquam dixit, hunc affluxum venaseιtione remouerased solum vacuationem fore necessamam , ante tarnam ad detergendas obstructio)ies Densamus. Hactenus Augemus.

Multiplici nomine dialogista hic errat.in primis tibi ineti pii impar, cum fluxum hoc loco admittat in kbribus: quo potito, ex concessis ab eodem Augenio li.7. de sang. mill . c.7.& 8. Sc revulsio pariter concedenda,ceu legitimum illius indicatum . in s bribus igitur & reuellendum , & vacuandum per venae sectionem. quod viriliter ipse, ac perperam

negar. Videar quam Oporteat mendacem esse memorem; nam quod antea negauit,hic tanquam suit nmemor astruit mox. Neque valet refugium , si

forte dicat, te loqui de affluxu morbi principio: quia hic, cum, otio morbo illicd cestet,& ia facto,

α una quam primum nobis eo innotescente, statim rerminetur, nihil indicat sane. caussae enim, quae iaseum non producunt effectum, nec praeuisione in- .dicaui. ilhe insidianter suos Producunt e fectus, dia

109쪽

quando nobis obuiam fiunt ab operatione iam de. sttunt ex illorum opinione . Quare & da operantur, ceu nobis abditae , nulla ab his indicatio : de multo minus, dum actio earum iam cellauit. Porro & turpis lapsus , cum admittat fluxum in febribus δε hunc tantum compescendum censeat, eiusdem ablata caulla. Nam in fluxione duo potiss-mum consideramus , non solum eius caullam, seu

Irincipium cauili morbi,verum etiam & humoris uentis motum: sic in eadem fluxione & duplex requiritur indicatio, altera a cau ssae principio; quod fidolor indicat anodyna, si humoris acrimonia refrigerantia , si multitudo vacuantia. Altera rur ias amotu, qui colnpescationem, seu retractionem versus partem oppositam indicat. virique indicam ii necellarib eκ una occurrendum suo adqquato indicato,& tato celerius, quanto urgetior fuerit morbus. Vnde in maximis dolorib. nultu prςstatius nouit Gal. lib. I. Aph. se. 23. remediu ,ea vacuatione, quae adlipo thymi avsq. fiti. quod remediu spiritu u, ac succorii motu, que dolor ille maximus parare c6tedit, respectat fine: nec proinde neglige da anodyria, ne

que ipsis appositis negligeaea revulsio quid quod &

sςpe mitigato dolore, adhuc perseuerat in succis motus,impressa vi ab illo agete, ut in pauca pila videre est,cessante. n. ludente, adhuc per lepus aliquod agitatur pila,& astates ferit. virisq. igitur una prouide-du. Hoc ide lustrat Gal. lib. 6. meth.Ca. 2. & pucturae nerui exeplo. cai aste tiri , doloris ratione anodyna praescribit. ne eius ratione cocitetur phlegmo venς sectione prςcauet. Quare cocesso fluxu, necessario & retractio admittenda: vade & ipse Augenius passim humoru motui revulsione per venς lectio.

ne deberi asti mat:& si Gal. consulimus lib. de cur.

110쪽

igitur hoc loco hunc admittat fluxum in febribus ad putrediatis larem, necessario & hic per se copeiacata oti m indicabit per reuullitiam venae se hione: quia alle chus magnus , magno Indigete auxillo meque illa quae cauil principio occurrunt persere- uellentia, ted tantum per accidens,cam praeuideant principio Opcranti. Verum si in unum conueniant,

rei pectu auxilii,&causae principium, dc affectus seu

morbi causa,vi multitudo sanguinis,& eius motus tunc per utrosque respectus indicantium , serio accingemur ad hoc auxilium deliberandum de venalecada, Ut code ictu appositὸ duos interficiamus passercs. eo. n. auxilio S multitudinε, caullae principiuvacuabimus , & eiusde motu, morbi caussa antecedete tetrahemus. Male igitur Augenius in putridis si multitudo obli ructione pariat, venae sectionem, quatenus latu vacuat prodelle scribit. cu in febri res distincta multitudo, re obstructio,& disparia iugiter indicant: illa vacuationem , haec quatenus fiens retractionem, quatenus facta reserationem. hoc curare est, illud praeuidere. Tade crasse infert Augenius, nulli bi Gal. apertisve ibis literis madalse huc succoru asiluxu per uniuersale febriu put. principiu perdu Iate,aut rem Ouε-du verae sectione, aut retrahe dum. Na, si ex plurimis

Gal. locis, luce meridiana clarius costat, venς sectione teuulserist este remediu: quid quod & cuctis pri- statius ad fluxiones copescedas, ut passim libris pretsertim methodi, inflamationum ex eplo demostrat: rurs' cu assi uxu huc saepius itide cocedat in febrib. loco assidue citato lib. ii. meth. & copescedu pariter fimul scribaL. O morbus sit magnus, quo exactiori