Johannis Raphaelis Moxii ... Methodi medendi per venae sectionem morbos muliebres acutos, libri quatuor. Quibus succedit Spicilegium eorum, quae a variis sunt scripta de curandi ratione per venae sectionem febres, quas humor putrescens accendit .. Io

61쪽

Pcima propositio, etiam ab aduersariis ti axioma commendatur. quamuis & varie a variis. verum assumptio liquet ex Galeno, lib.potissimum . Meth. ca. o. cam plenitudinem neque scopum, neque indicacitem astruar palam. illud,quia nec ratio scopi competit illi, semper videlicet assistere in d liberatione auxilii, cuius scopus. ipsa enim absente, ex G leno lib.8. Meth.ca. . oc lib. I. de humor. sen. ix.ac alibi itidum, ius sane tundere venas. Rursus neque indicans: quia cum unius indicantis,unicum sit indica;um, plenitudo solam exigeret venae sectionem. Sed exigit,imb & tollitur variis mediis, balneo,frictione, cucurbitis,exercitatione, inedia. clysteribus,etia in dc purgatione,ex Galeno passim. Ergo neque indicans.

Quinta ratio. Vti purgatio nec in sola suscipitur

cacochymia, verum adstante, vel instante necessario morbo magno: similiter dc venae sectio nec in sola plenitudine, cum & morbus pariter requiratur adsit magnus. Sed febres omnes putridae magni morbi: Ergo in his,qua magni,de alterutro auxiliis deliberundum. haudquaquam prim b,quia plenitu do adest,uel cacochymia.

Propositio prima mille modb licet Galeni testi

9.cuius loci verba nunc cap.6. subscribam, NeqMMe dico, propterea quod purgatso vacuat so sis,quam redundantis sanguinis concursus non indicet,sed quod etiam, tametsi redundantis sanguinis concursus non ad se, ad ip=m tamen sanguims missionem interdum' emsu odum riquandos is morba sis tum νμ

62쪽

Num robore: nemo est qui sanguinem non mittat, qui uturiιe in artis operibus sit exercitat . Palam itaque . Galeni verba declarant, quacumque rationes habuerit corpus, siue plenum, siue cirra plenitudi nem, dummodo priores illi assistant scopi, fas,imbius haurire sanguinem. . Porro & alsumptio iterum ii Galeno comprobatur lib. meth. 8. cap. 9. asserente, cuippe duplex tum magnitudo febri accedit, Gr qua ex febris genere prouenit, qua omnibus est communis: sty Πιa propria sci Innuit his verbis Galenus omnem febrim moribum magnum ; non in quali tamen omnem, sed in quanto: quatenus videlicet dicit extensionem , seu intemperiem toti corpori communem. sub quo significato, etiam & epni meracontinetur, de nomine magni morbi meretur condonari. Verum reliquae febrium differentiae in quali sunt magni morbi, siue putridae illae , si uae hecticae, aut pestilentes. quae omnes itidem magis adhuc , & minus suscipiunt , cum altera alteri praestet in magnitudi- me ac vehementia. Omnis laque febris putrida de quibus nunc sermo) & in suo genere morbus magnus, qllia magna,ac extensa intemperies , cor Op petens, nobilillimum ac praestans viscus : le cauta. itidem ratione , putredinis inquam : quae res maxime praeter naturam , cordi maxime ossiciens, &vires prosternens maxime. Si igitur omnis putrida magnus morbus , semper adstabit adhortans altςr lcopus venae sectionis 'etiam absciate plenitudine , qua absente, haudquaquam abest in pu tridis scopus hic lacandi venas. risum enim vix Oppositio meretur.

Sexta ratio. Si plenitudine tantum adstante in febrium

63쪽

brium putridarum initio secanda vena: ergo pari

ratione adliate cacochymia, eo tempore aluus iub- ducenda. cuni utriusque laaec eadem ratio, hic q; ordo. qua enim ratione se habet ad plenitudinem venae se nio , cadem ad cacochymiam purgatio. Porro de viri usque auxili, idem finis , leuare ab onere naturam, vs mellus vincat rc liquum. verum,quamuis

in febrium putridaru initio adsit cacochynMa, pia culu purgate, tuc imperante summo dictatore & diuino Gal. tum lib. I.& 2. Aph. scn. 245 29. tu lib. 2. de rat .vict. se. I 6. dc I7. dc plurimis aliis in locis, du- modo turgens no sit materies,quod iane perrarum.

Ab cat igitur nouitii illi,foede oppotitu garrietes, cachinnatesve: quia, du tatu cosulit uterq, Pares turgenti materi ei pharmacu in principio morbi, istudii 5 cacochymi ς qui de ratione, veru mot': ob quem, quasi certo naturς paratur necis inlidiosa, & mors funesta: cua palindrome, pane forte principe ob. sessa, morb. germinetur acutus, ac hostilis. quod cauete sedulis tenetur Medic . sed ad institutu reuertamur. Vti igitur cacochymia purgatione no insinuat in morbi principio, ita neq; plenitudo tuc praesens qua plenitudo venς secticine, alii obstructionis fuerit efficius ipsa caulla. tunc. n. c Ocute cu morbo magno, sub caussie ratione coindicabit pariter vacuatione, dc hac nihilominus per venς lectionem prς- standa, reliquis ad eius usu in necetiariis, una adhortantibus. Caetcrum , cum .& febres putridae alias, praeter plenitudinem obstructionis caussas obtineant, lentitiem videlicet humoris , tum eiusdem crassitiem, & cuiuis ex his iuxta eius naturaim prouidendii aut quatenus fluunt compescendo eortim Olum, aut quatenus iam fluxi vacuando hinc

64쪽

assii rgunt peculiares de vena secanda scopi, neglecta omnino plenitudine, quae ullatenus in consilitationem non venit, in huius auxilii deliberanda qualitate: cum nec per se scopus. Septima ratio; quod maximum est,& aduersariorum tegitur clypeo. Sanguis , inquiunt ipsi , eo mfebrium initio exhauritur, ut maior pars succi vitiosi tollatur, qua sublata iam mox confidentius ad obstructiones abstergendas , reserandasve conuertamur. hoc itidem apposite consulente Galeno lib. meth. g. cap. . Sed omne succi vitium obstructi ctiones gignentis aut in quali, aut quanto. Ergo in utroque ius haurire sanguinem in febrium principiis , nec solum quando multus , nec quia multus,

sed quia inutilis,& morbi caulla. Prima propositio Galeni quidem , ab aduersariis

autem non intellecta: quia ipsi tantum arbitrantur intelligendam de vitio in qualitate. quod longe recedit a mente Galeni, ut verborum series declarat,&capitis institutum .de pichrocolis enim ibi est sermo, affectio succi qualitate vitiosi, ut , nullo vertatur in dubium. Assumptionem licet itidem ex Galeno struere, libro videlicet H. meth. c. I . quo loco caullas obstructionis recenset, vitium succi aut qualitate, aut quantitate peccantis.

Obrici et sorte aduersarij. In redundantia vitiosi succi in qualitate, seu in ipsa cacochymia, minutio illa potius cathartico parandat, Iceu magis asaequato lauxilio, quam venae sectione , ceu dispari.

Dicemus , si simpliciter aestimaremus cacoch miam , benE: verum, cum in febribus alid tend

65쪽

mus. obseruantes fientem obstructionem , & facta itidem, humoresque necessarib existant crudi nec ad vacuationem parati , uti nec respectu Obstructionis factae corpus fluidum et interdicenda omnino cathartica in febrium principiis. cum adsint haec plurima, prohibentia illud auxilium, adhortantiaque potius venae lectionem. Vnde scite cum Galeno Alexander, Graecorum sane Perdoctus vir, lib. a.cap. 3. venae sectionem tutissimum definit auxilium in febrium principiis, efficax pariter, ac citissimum, nullam admittens dis- politionem seu in corpore, aut humoribus. Quid quod , etsi febris putrida morbus venarum, & ex hypothesi 1 succo qualitate peccante:nequit tamen inuente animali vasa ipsa omnino destitui sanguine ; imo , quod certum est, & aliquam huius portionem cum reliquis permisceri succis ad alitione partium, cum nulla pars sincero nutriatur succo. Quare altero virium adstante scopo , semper in febrium principiis adest tundendi venas uniuersalis

occasio. Neque autumandum adaequate hoc auxilium respectare succorum vitium: neque hac inte-dit Galenus, verum , quia eius minuit copiam, dc reliquum mox facilius multb vincit natura: ruentes autem unice, ac tuto compescit, ac citb r Gai no libr. praesertim meth.9. . u. dc assiduo attestan

te usu. .

Octaua ratio, si in cunctis febribus putridis sanguis hauriendus non esset, inscie affirmasset Galenus, Saluberrimum est non in synonis modo,verum in omnrbus, in quibuι putrescens accendit humor&c. Si namque tantum respectassee plenitudinem , literis

potius mandandum,in synochis, aut his, in quibus e 3

66쪽

urget plenitudo, sanguis detrahendus. unde cum bimembrem fecerit orationem , aurumandum poetius omnium putridarum species fui sic amplexum, siue cum plenitudine, quales necessario synochae, siue citra candem , cum in reliquis contingenter potius se habeat. t Nona ratio. In reuulsione , actu iam morbo existente , duo potissimum Gaisnus obseruanda praecipit libr. . meth. capc6. non solum motum humorum, eorumdemque impetum,verum & terminum

ad quem ruit, pars videlicet in qua viger morbus, neglecta omnino plenitudine. Sed in cunctis putridis febribus, in earum videlicet initio fluxus adest humorum ad putredinis rucritium lathm. Et-go 5c in cunctis huiusmodi adsunt reuultionis1copi: utrilque sola apposue fatisfacit venae sectio. Ergo de in cunctis pultadis febribus eam cxercendam esse suadet methodus, siue adstante plethora,

siue eadem ab lente. i a

Alsiimptio prioris syllogismi , quidquid ba-

lct Augemus, est verissima, ut infra mox ostendemus, & a clarissimo Galeno passim libris meth. recepta, tu ab uniuerso illustri Modicae o coetu unice, iugitvr amplexa.

Alterius verb syllogismi assumptib , sic proba

tur: Si ita quibuasdam febribus cffundere sanguinem non liceret , boa ideo , quia ruens humor quam maxime a tanguinis recederit idca: Sed hoc non prohibet cogentibus indicationibus, quibus adaequato satisfacit, 'Opter eius praestantes scopos, lectio Uenae. Ergo in. cunctis ea idem aperire ius. In primis reuultio, quam apposite parat venae sectio , mo-

67쪽

tum respicit , haudquaquam humoris naturam: inde ex hac compescatione, ex lusa vena parta haec insequuntur commoda, perspiratio quamprimum accedit, consequenter inhibetur putredo , mox dia febris. rursus imminuta materie calidi illius praeter naturam, & perfrigeratur corpus , liberatur natura, a praui illius succi onero, S. reliquos melius. multo vincit, ac superat, in optimamque symmetriam redigit. denique & plurimos vapores calidos a putredine, ac febrili feruore elatos, intraque vasi contentos, dissipat, exoluit. Istud exacte experimur in febribus potissimum chronicis , supercalefacto corpore, & a diutino illo febris calore, ela aliquando etiam ab usu pharmacorum facultate calidorum , in quibus vena tu-sa, fusoque sanguine unae exolvuntur vapores illi calidi in fornace vasorum collecti, putredinosi caloris fomites. & inde saepe, incantamenti ritu, dc febris statim iugulatur, cum maximo artificis, dccuxilis decore, & ornamento. Lubet igitur in ca- cochymia, dc succorum prauitate fallam compescationis beneficio , tot continentis

dotes, audacter venam secare, cum tuto, cito,

68쪽

Rationes convelluntur negantis partis, quod ineunctas puιridu febribus sanguis non sit hauriendus. CA D. XII. QV m vana, vana inquam, execranda portas, Nouatorum opinio de mittendo sanguine in putridis sebrib. non adstante plenitudine,& illo.

rum leuitas rationum demonstrat, & oppositae pariter sententiae robur maximum. Sed ne verbigeremur : imo potius ratione bellemus, post robur ostensum, leuitatem eorum insinuemus par est. Et clim opinionis illorum vis quam maximὸ dependeat ex illa Galeni doctrinoe tantopere decantata, quam ipse refert lib. ii.Meth.ca .is. in qua unica eorum spes, indiuidua salus, quam ne degustarunt quidem ipsi : proinde totis viribus,tot ue conatuti lustrare nobis mens est, & genuinum Galeni sensum iugiter aperire. Inquiunt iraque illi, plenitudinem requiti ad venae sectionem, quia Galenus eo loco tantum illius auxilia usum declarat seu men oneris,& sarcinae: quasi unicus sit scopus huius auxilii leuare naturam a sarcina, qua premitur; & cum prementem sarcinam intendant ipsi nihil aliud a plenitudine esse , hinc iuxta men-

rem Galeni, tundendam venam in febrib. put. vi tollamus plenitudinem ramum : arbitrantur hacque absente renuendum auxilium. 5 mentes pressae . o grauatae onere t In primis insignis Galenus, cunctis febribus, non continentibus modb,Verum

εc reliquis ab humorib putrescentinus accesis,illud

69쪽

praestans auxilium ingenue consulit. cumque prae cedenti ca. io. eiusdem libri pei belle methodum descripserit sanandi fibres putridas, in quarum cu ratione, inquit, ab eo,quod ultimum in resolutiva

methodo inuentum est,inchoandum. vltimum autem occurrit obstructionis caussa, quae dum fiens,& furum propulsanda, compinendo videlicer aD fluxum obstruentium succorum: hocque praeter caetura aullilia unice praestet venae sectio: haec aedepol propter hunc usum , ex Galeni decreto, imperanda. quare cum cap. is loco a nobis lustrando proposito , Galenus hunc usum, iam a se praescriptum eo IO. cap. supposuerit, alterum mox ibidem assignat, respectantem potissimum partem humo

vis iam fluxam, quam grauare naturam innui quominus possit eandem concoquere, secernere,ac T.

pe Ilere, & sic aegrotantem 1 febri liberare. Vtrumque concinne venae sectio adimplet , compescit namque, & fluxionis iret apposite reflectit, & fi

xum humorem suo onere naturam grauantem Va cua ac leuat eandem, ut perbelle concoquat,& vructoriam humoris reportet.Cumque ex Galeno tum citato ca. Io. Ita. in omni febri putrida omnes.

hae adsint indicationes compescendi fluxionem, &vacuandi grauantem iam fluxum humorem, accurare in omni febri putrida, ex vi methodi,tenemu deliberare de venae sectione,adaequatὸ,citd,ac tuto utrumque praestante. neque requiri ad hoc auxialium plenitudinis praesentiam, cum in plurimis imbrium differentiis haec absit,& cunctis tamen illud imperandum. Quod autem per onus, & sarcina non intelligatur plenitudo, ceu res valde dispares,osnstat abundὰ, ex nostra disputatione iam sa-

Diuitia

70쪽

perius tradita c. I.& 9. Rursus, quod non requira-rur plenitudo ad hoc auxilium, apertissime declaratur a Galeno libor 3. meth. c. F. dicente, Sane vacria 'OM totum corpus sicut in Abro de plenitudine Anostra-nimm,non modo cum in redundantia succorum est habitω. vel ut altera lectio habet plethoricum est: Sed etiam cum mediocritatem succorum continet, si morbi magnitudo suadeat. Quid dilucidius Noctuae, cur lucem quaeritis in meridic Ab illa igitur . mediocritate succorum quit natura grauati, & premi, lOco praesertim in quo ἰώe , ibi enim inculcatus humor, neque a se cultatibus naturalibus prcisas gum bernatur,aut neque vincitur, imo vincit ille , dum putrescendo calorem accendit praeter naturam, deliruir κατα φυων, compagem naturae corrumpit, Omnes ealde se cultates naturales labefactat . occupat. n. πl- ουλομελι seu uniuersitate. Leuabitur igitur natura, si de illa mediωcritas succo ru, eade premes,

Vacuatur. apposito,& unice in febrili pricipio ve-n sectio pitat.& hoc in te dii Ga l. in eo capite a nobis lustrando proposito, haecq; eius mes,hic sensus. Sed aduersiarioru rationes, ta infirmemus par est. In primis illoru prima, cuius admittimus & prima

propositione,negado mox altera: quia in cuctis put. febr. grauatur natura; neq; onus aeque pater,ac ple

nitudo,disparia enim sunt,ut diffuse dristum supra. Porro & illud negamus, quod ad assumptionis probationem astruunt. Nutu namquc febris, in qua

nus aliquod grauans non sit, facultates saltem naturales. Neque Galenus ad Glauc. denegat exquis iis scbribus lectionem venae , quia nulla in his plenitudo, aut nulla farcina; veru, aut quia in his, vires non constant robustae, ut in exquisita tertiana: aucquia adest aliquod prohibens , seu tale auxilium