Paulini a S. Josepho Lucensis ... in Archigymnasio Romanæ Sapientiæ publici eloquentiæ professoris Orationes habitæ in eodem Archigymnasio

231쪽

aequo de re minime dubia diximus

Quod Vero magis. animum angit meum multoque Vehementius perturbat , est sane publica civitatis nostrae macula atque infamia, quam quotidie suscipit de teterrima istius scriptionis colluvie. Cum enim ea sit dignitas Urbis atque majestas,ut quemadmodum olim imperio , ita nunc religione ac legibus in omnibus sere gentibus dominetur; illud necessario consequitur, ut hic maxima & se

quentissima fieri debeant judicia , ubi; est sons & sanctitas legum, ubi sanioris

juris prudentiae responsa, ubi demum .populi ac Reges sacrorum CanoneS,

decreta & constitutiones Pontificum Romanorum saepissime consulunt. In hac igitur tanta judiciorum celebritata tantaque juris tum humani tum dia.Vini disceptatione cum Romae multi

de sero sint, qui gravissimas de his r bus

232쪽

bus quaestiones, nulla adhibita scribendi cura, 1 lute oscitanterque per- tradi ant; ecquis non Videat, quantum de existimatione serum ipsum ac populi Romani nomen amittat Etenim plurima istius generis scripta non modo Romae in dies singulos exeunt &in Vulgus emanant, sed quod longe , deterius elist,apud eXteras quoque gen tes haud raro pervagantur , quae . ab inusitata ista scribendi negligentia de omni pariter studiorum nostrorum ratione pessime judicant. Cum enim plerunque sibi per locorum intervalla non liceat ad Urbem accedere , neque Videre, aut alloqui homines nostrae civitatis sapientissimos, neque. etiam, congressus celebratissimos frequent re , ubi de studiis humanitatis & eloquentiae , ubi de re poetica, de notitia Veterum numismatum, de novis phialosophorum inventis aliisque pulcher-

233쪽

rimis rebus sumnio ingenio ac puris lectisque verbis dicitur; in hanc facile suspicionem veniunt, ut singularis illa

latinarum literarum elegantia, quae olim Romae tantopere colebatur, in eam ipsam jam commigrarit barbariem,quam hodie permulta olent caus-sidicorum Romanorum Volumina.Neque id sane immerito. Nam si homines , qui diu in foro versati sunt , habiti suerunt semper omnium opinione perquam doeti insigniterque sapientes Villi autem sic latine scribant, ut id nescire prorsus videantur , quid

demum de ceteris nefas erit in eo genere suspicari Z Huc quoque error alter accedit, quod saepe in Urbe magna hominum istorum ratio habeatur , e rumque consilium atque opera non secus plerunque exquir ntur , quam si in tota civitate nemo sapientior eκisteret, aut gravissimum quodque ne

234쪽

gotium eorum ipsorum judicio , Veluti Atlante caelum , niteretur; proinde sit, ut exteri homines existimationis ejusmodi specie induisti soleant de ceterorum ingenio ac Virtute conjecturam longe omnium pessimam facere . Ex ipsa autem tam perversa de rebus nostris opinione natam potissimumis suisse arbitror earundem exterarum gentium arrogantiam prorsus intolerabilem, unde nostra despicere consu Verunt, & prae nobis unae omnino sapere sibi videntur. Quandoquidem se suaque tam magnifice circunspiciunt, ut jam non modo poetas & oratores , vetustissimum i luculentissimumqueis Italiae nostrae patrimonium , fundum suum saetos suisse dicant, sed ' etiam nos de omni latinitatis statu atque elegantiae dignitate dejecisse glorientur. En quem in locum deducta est 'vetus Italiae gloria: en quo nominis nostri fama

235쪽

fama decessit pervagatam istam ineptissime scribendi licentiam. Huic

autem malo nisi aliquando tandem occurratur , nemo non intelligit in diem

magis ludibrio laesum iri Italiae ipsius nomen, & quod dolendum est maxime , immortalem quoque amplissimae hujus Urbis existimationem.Quae quia dem Urbs clarissima ac sapientissima, Christiani imperii caput, si I queretur, nonne vos, amplissimi PP. vestramque fidem, quantum posset, hac una voce obtestaretur λ Quod olim rapuit Gothus , quod incendit Hunnus , quod late Vandalus vastavit, nae mihi multo minoris stetit, quam si

nunc meo nomini haereat ignaviae macula aut ignorantiae suspicio. Vos igitur qui sacramento legum iccirco obstrieti estis ut injurias ab unoquoque Propulsaretis , quousque demum illis tum mihi a barbaris hominibus tam

236쪽

acerbum .' tam grave vulnus inultumect patieminit Illa ego , quae olim nisu modo omiciliuiti . sed magistra ,3 sed

parens luerarum , Ceteras Omnes gentes sistituebam , haud minus certe sapientia . quam iniperio ipsis praelu-ςens , nunc me Videam dignam kcujus sertunam ipsaemet exterae nationes ii Iudant di propter i peritorum nonnullorum secordiam veteris omne dignitatis nomen amittam Per illa: vos ego gravis rima senatusconsulta per ea sapientum response , uae summa religione colitis, per ingenium , per sorinnas Vestras vos Oro; atque obtestor sene pulcherrimam legum facultatem tam illotis manibus contrectari sinatis. . In vestra quidem potestate positum esset scitote tirruenti barbariae fraen6s :inji i Cere . Praecludite in hoc Romano gymnasio ad juris dignitatem aditum iis. qui plane latine nesciunt. Prohibete

237쪽

aigs domo vestra Juvmes, testion apposte scienterque is ibunt. Lbquiminor pei de laude tape de gloria' jurem 1ultorum vestrorum, qm cPliniis tem poribus floruerunt alescentibus imitandos proponite: Tum vestigiis ut diligentet insistant,

etiam atqua etiam cohortaminor.Profligatam ita sori barbariem videbitis ac brevi pristium spΙendorem legia

, Haec . veL horum i similia, essent, P. C. Verbae , quibus amplissima haec Urbs , modo Vm gin/pos t emittere , opem vestram non postularet tantum veruta etiam flaguarev tubus cum' mihi graviora non suppetant, aut quae sperem. majorern vim i esse habituras uti faciam: dies timem. hos mimos adolesbentishunariuatis;& eloquentiae studioses , 'quorum tisiis mcausti,ut initio jam dixi,haeς omnis

238쪽

omnud oratio mea instituta fuit, me, Convertam, eosque sane, nulla inducitapeticina , sio alloquar Permagna qui dem sant praemia, juVenes, quae Vobis olim. in hac civitate & ingeniunt ,estium S seri dignitas pollicentur. N lite tamen PerlDeurmimmortalem pati,' ut hominum ibarbarorum' exempla ab hoc suscepto gloriae cursu vos deturbent longissi eque deducant . Contemnite illotum sermones & 'usculas, quibus temere audent bonis artibus obtrectare. Ιmo ad honestissimam legum facultatem stam vobis muniendani esse statuite noti hetele, barbarie ac desidia . sed sitieeralatini iste, sed eloquentia , sed studiis hone, stissimis literarum o Haec una Vobiῖ tam arduum iter mquentibus sint pei amplumi splendidumque viaticum ἐHaec sini lauta tot luculanta supellex iquae ad usum tini civitis, quam Pon-

239쪽

tiliciijuris . promatur. Itaque eX Optimisi quibusque scriptoribus vim dicendi & proprietatem arripite quae lucem rebus incredibilem assert: praesertim autem ex Tullio, qui propter ingenium 8c eloquentiam in judiciis regnare dictus. test . 1 Ab ipso vires &impetum orationisi, ab ipso elocuti nis ordinem & ornatum addiscite ,

eamque dicendi facilitatem, qua nihil jucundius, nihil dulcius inveniri potest. His autem ornamentis instrueti ad eorum quidem jureconsultomnia gloriam propius accedetis, qui non minus liberalissimis studiis, quam imgum doetrina floruerunt , digni propterea omni laude, ac memoria homianum sempiterna. Sed quid ego vobis

antiqua: repetoῖ Quasi Vera hic magno

numero adesse non videam juris peri de scientissimos ac literatissimos si ros quos vobismet imitandos propo-

240쪽

simus jurisperitorum senatus , sacrae Consistorialis aulae Advocati ac seri

Romani lumina: adsunt hi Principes Eminentissimi , qui praesentiae suae splendore ac majestate clariorem hunc diem illustrioremque nobis emcereis per summam humanitatem voluere Hi sane omnes ad hanc ipsam , quam Videtis , amplitudinem dignitatis , ad hoc tantum gloriae fastigium, non per inertiam . , aut per literarum odium &contemptionem, sed per summum laborem, per studia optimarum artium forensi exercitatione c*njuncta magna cum laude pervenerunt. Hos igitur perpetuo constanterque vobis ,Clae rissimi adolescentes , ante oculos po vite . Horum fructuosos labores, horum praeclara studia dies noctesque cogitate . Sic enim aliquando fiet, ut Vos quoque ad hanc ipsorum laudem