장음표시 사용
131쪽
movetur, vel instruitur de agendis, tu filiis Dei donum consilii.
Ex artici habes primo r quomodo par rationem
ostendas, merito esse connumeratum consilium
inter dona Spiritust saneti abi Isa. II. Requiset smper eum Diritus Damini , 3cc- Spisietis eonfluit. Hoc est. Contilium , quod est donum Spiritus Domini . Nam Spiritus Domini secundum se est unus tantum non multiplex . Cum ergo dicitur multiplex, sive, ut hie septemcuplex, tunc inteis igitur secundum suos. essectus , seu dona sumi , non secundum se , unde Eeelesia sancta explicans hoc in hymno Pentecostes, veni erectior Spiritus , &c. inquit. Tu septiformis mu--σε . Hoc est . Tu hon es septiformis. secundum substantiam tuam, sed secundum munera tua . Dicitur ergo 'isistis eansilii, idest consilium Spituum sancti donum, Diritus fortitudi- ,. idest fortitudo mim Spiritus sancti . Et sic de cieterist ibi ab Ilaia numeratis. Seeundo vides; quomodo evi iis bone pensatis, A apphicatis. declaretur, &e.
t mundentiae . F. S. 34. q. I. a. a. cor. Et d. 33. Σ.- .
AD Secundum sic proceditur. Videtur , quod do-num consilii non respondeat convenienter Vi
tuti prudentiae . Inferius enim in suo supremo alti sit id, quod es superius , ut patet per Dion. 7. c. de div. nom. c a media lect. sicut homo attingit angelum securaum intellectum: Sed virtus cardinalis est inferior dono, ut supra habitum est. cst. 68. a. 8. Cum ergo consilium sit primus, & infimus actus prudentiae , supremis autem acius eius Praecipere , medius autem iudicare,. videtur quod a num respondeus prudentiae non sit consilium , sed magis iudicium, ve L pram tum . a. Praeterea . Uni virtuti sussicienter auxi,ium praebetur per unum donum; quia quanto aliquis es δε- perius, tanto es magis unistim , ut probatur in libro de causis proposit. 4. 1α ω a'. inere ορ. - ω. 3.3 Sed prudentiae auxilium praebetur per donum
132쪽
taretis, quae non solum est speculativa , sed etiam praetica, ut sup. habitum est. c.'. a. 3onum; consilii non respondet virtuti pludentiae. 3. R aeterea . Ast prudentiam proprie pertinet diis
rigere , ut supra habitum est ζ cq. Q. actdonum consilii pertinet , quod honti irigatur a Deo , sleut dictum est . c ar. Ergo donum consilii.
non pertinet ad virtutem priaentiae.
Sed Contra est, quod donum consilii est ei rea ea ,. quae sint agenda propter finem: Sed circa. haec est etiam prudentia. Eino sibi invicem correspondentis. Respondeo dicendum , quod principium motion inserius adiuvitur praecipue , & perficitur per hoc , vi H movetur a silperiori motivo principio. sicut corpus in hoc, quod movetis a spiritu. Manifestum est autem , quod rectitudo rationis.
humana comparatur ad rationem divinam , stent principium motivum inferius, quod movetur ad suis perius, & refertur in ipsum. Ratio enim aeterna est iuprema regula omnis humanae: rectitudinis. Et ideo prudentiae , quae importat rationis ramis
tudinem ,. maxime perficitur , & juvatur, secundum quod regulatur , & movetur a Spiritu sancto . quod pertinet ad donum consilii , ut dictum est : c ari mae. Unde doneram eonsilii respondet prudentis Fcut ipsam ad uvans, cν ρομιens. Ad primum ergo dicendum,. quod iudicare , &praeeimre non est moti , sed moventis . Et quia in
donis Spiritas sanει meus humana non se. habet ut movens, sed magiτ ut mota , ut supra dictum eR . an praec. er a. a. q. 68. a. I.o inde est quod non fuit conveniens , quod donum correspondens prudentiae
praeceptum diceretur , vel sudicium , sed consilium: . per quod potest significari motio mentis consiliatae
Ad secundum dicendum , . quod scientiae donum non directo respondet prudemiae, cum sit in specu.
lativis sed secundum, q-ndam extensionem eam adiuvat Donum, autem, consilii directe responderprudentiae . sicut circa eadem existens. Ad tertium dicendum , quod movens minum , ex hoc quod movetur , movet . Unde mens humana
ex hoe ipsis quod dirigitur a Spiritu sancto, fit p tinx dirigere se, di alios ..
133쪽
EX art. habes mimo - quomodo per rationem mstendas , merito insinuatum a scripturi quod consilium res pondet prudentiae . Insinuatur autem Per hoc, quod dicitur Deuteron. 32. Gene uis absqua consilio ess,oe sine prudentis . Ac ii dicat, si habeis rei prudentiam, haberet & consilirum : quoniam duci e sibi eorrespondent . Item per dictum Proverbiai
Unde patet , puod stant simul prudentia , & consilium, tanquam unum cor espondens alteri. Et cap 33. Gi omnia agωnt eum consilio, ruuntur sapieα-tia. Hoe est. Reguntur prudentia. Et infra. ARM.-rus omnia agit eum eonsilio . Ubi ly usurus stat pro Prudenter ut patet contextum tegenti. Secundo viades: quomodo,
Utrum donum eonsilii maneat in patria. 3. d. 33. q. 3- q. 3. AD Tertium sic proceditur . Videtur quod μωnum consilii non maneat in patria. Consilium enim est eorum , quae sunt agenda Propter finem. Sed in patria nihil erit agendum propter finem quia ibi homines ultimo fine potieutur . Ergo ita
Fatria non est donum conssilii . . .
in his enim, quae manifesta sunt, ridiculum est comsiliari; sicut patet per Philoc in 3. Et hic. c eap. 3.ro. S. In patria autem tolletur omnis dubitatio . Ergo in patria non erit consilium.
formantur , secundum illud I. Io. 3. Cum aρμνω ris, smiles ei eνimus . Sed Deo non convenit conis silium , secundum illud Rom. I . utin con Hiarius asus fuist Ergo etiam neque Sanctis in patria competit donum consilii. i
Sed Contra est , quod Gregorius dicit i . mrat. eap. 8. in s. J Cumque tini eui qua gentis vel eulpa , vel justitia ad superme curis tonsilium duciatur, ejusdem gentis praepositus vel obtinuisse in cedixamine, vel non obtinMisse perhibe ν. Respondeo dicendum , quod , sicut dimim est c ar. praec. . I. a. q. 68. a. I. dona Spiritus sa o cti
134쪽
cti ad hoc pertinent , quod creatura rationalis mo-
vhatur a Deo. Circa motionem autem humanae mentis a Deo dum:
considerari oportet . Primo quidem , quod alia est Idispositio eius quod movetur, dum movetur; & alia, dum est in termino motus. Et quidem, qua do movendus est solum Prineipium movendi i , cessante motu , cessat actio moventis super mobile quod iam pervenit ad terminum .' Sicut domus , postquam aedificata est , non aedificatur ulterius ab aedificatore et Sed quando movens non solum est causa movendi, sed etiam est causa issius. formae , auquam est motus, tunc non cessat actio moventis etiam post adeptionem formae: sicut ibi illuminat amrem , etiam postquam est illuminatus . Et hoc modo Deus causat in nobis ti virtutem , & cognitio-,nem, non selum quando primo acquirimus, sed et iam quamdiu in eis perseveramus . Et sic cogniti nem agendorum causat Deus in beatis , non quassin ignorantibus , sed quasi continuando in eis eo gnitionem eorum , quae agenda sunt . Tamen qua d m sunt, quae beati, vel angeli, uel homines nom gnoscunt, quae non sunt de essentia beatitudinis sed pertinent ad beatitudinem , vel ad gubernatio Rem rerum secundum divinam providentiam . Et quantum ad hoc est aliud considerandum; scialicet quod mens beatorum . movetur aliter a Deo ,
di aliter mens viatorum. Nam mens viatorum m
vetur a Deo in agendis per hoc, quod sedatur an xietas dubitationis in eis praecedens : In mente vero beatorum circa est, quae non cognoscunt, est sinis plex nescientia, a qua etiam Angeli Purgantur , secundum Dionysium p. cap. ccel. hier. cautem praeceait in eis inquisitio dubitationis , sed simplex conversio ad Deum: Et hoc est Deum cons iere : sicut Augustinus dicit s. super Gen. ad liter. cap. I9.cir. prine. to. 3. quod de inferior bus Deiam e stilunt. Unde & instruelio, qua iuper hoc a Deo instruuntur, eonsilium dicitur.
Et secundum hoc donum eonsilii est in beatis, ii
quantum in eis a Deo continuatur cognitio eorum
sciunt, oe inquantum illaminantur de his , etia
Ad primum ergo dicendum , quod etiam in hea, i s. sunt Hiqui acius ordinati ad fiuem , vel quasi procedentes ex consecutione finis, sicut quod Deum ἰῆudant, veb quibus alios pertrahunt ad finem, quem ipsi sinit sonsecuti , sicut sunt ministeria Angel xura & orationes. Sanctorum . . Et quaatum. d tac
135쪽
habet in eis locum donum consilii. Ad secundum dicendum , quod dubitatio pertinet ad consilium secundum statum vitae praesentis, non autem pertinet , secundum quod eri consilium in patria : Sicut etiam virtutes cardinales. non hx atomnino eosdem actus in patria, & in via. Ad tertium dicendum , quod consilium non est in Deo sicut in recipiente, sed sicut in dante. Hoc autem modo conformantur Deo Sancti in patria , sicut recipiens inficienti. APPENDITO.-
EX art. habes prisno: quomodo per rationem mstendas , merito insinuatum fuisse a seripturis N Beato Gregorio , quod consilii donum manet in patria . Insinuatur vero per hoc , quod Beatus Gregorius diciti consilium esse insuperna curia: ut
in argumento contrario recitatur. Item a sacra scriptura per hoc , quod dicitur Psalm. 18. Fimον mini Iauctus permanet in saevium Deuti . Ae si a
simili diceretur , dona Spiritus: sanrai permanent inisaeculum saeculi . Nam timor est donum ipsius , Φ19. an 9. Et permanere in saeculum saeculi est pe maneret in patria . ibidem artistiis tindecimo . Itemper dictum Psalmum 88...Deus , qui soνωeatur in conflis sanctorum . Hoc est , loquendo in praecipuo sensu Beatorum in patria existentium . Ut etiam ex contextu habetur . Metinis uides : quomodo ex iistbene pensatis, & applicatis declaretur vicissim A selica haec do rina, & conludetur.
Utrtim quinta bearistida , qua es de mismieordia , correspondeat dona consilii.
ων. EUMatth. s. AD Quartum sic proceditur. Videtur,. quod quI ta beatitudo, quae est de misericordia, non respondeat dono consilii . omnes enim Mistudines sunt quidam ad ux virtutum , ut supra habitum est rc a. a. q. 69. a. i. Sed per consilium in omnibus vim tutum actibus dirigimur . Ergo corifiIio non respo det magis quinta beatitudo, quam alia. 2. Praeterea . Praeeepta dantur de his , quae sunt necessitate salutis I Consilium autem datur din
136쪽
his, quae non sunt de necessitate salutis: Misericoris dia autem est de necessitate salutis, secundum illus Iacobi a. Iuditatim sine misericordia illi , qtir nomfacit mi νDordiam : paupertas autem non est de necessitate salutis, sed pertinet ast perfectionem viatae , ut patet Matthia I9. Ergo, dono consilii magis. respondet beatitudo paupertatis , qu1m beatitud misericordiae. 3. Praeterea . Fruinis consequuntur ad Beatitudia nes . important enita delectationem quandam spiris tualem , quae consequitur perferen actus virtutum e Sed inter fructus non pomtur aliquid respondanae dono consilii , ut patet Galat. s. Ergo etiam be ititudo misericordiae non respondet dono eonfiIii. Sed Contra est, quod Aug. dicit in lib. de sermone Domini in monte: ceaρ. . partim a prsnc. to. 4. Consilium convenit miserieordibus : quia unicum remeditim es de tantis maus erui, dimistere aliis , m
Re ndeo dicendum, quod confilium proprie est
de his, quae sunt utilix ad finem: Undae ea quae mamrime sunt utilia ad finem , maxime oebent correa simndere dono consilii . Hoc autem est miserico dia, secundum illud, r. ad Tim. q. Pietas ad omnia
titilis es. Et ideo Derialiter dono eo lii restoniae beatitudo miseνDMaia , non setia elicient, , sed flendi
dirigenti. Ad primum ergo dieendum , quod etsi consilium dirigat in omnibus actibus virtutum ; speci liter tamen dirigit in operibus misericordiae, rati ne iam dicta .. c so eou. ' Ad secundum dicendum , quod consilium , se nindum quod est donum Spiritus sancti, dirigit nos i omnibus , quae ordinantur in finem vitae aetern .five sint de necessitate salutis, sive nour Et tam a non omne opus misericordiae est de necessitate alutigia Ad tertium dicendum, quod fructus importat quid-d- ultimum . In practicis autem non est ultimum in cognitione, sed in operatione, quae est finis. Et ideo later fructus nihil ponitur , quod eertineat ad cognitionem practicam ; sed solum ea quae pertinent ad operationes , in quitas cognitio praetica dirigit et Inter quae ponitur banitas , & benignitam, quae r. Undent misericordiae.
137쪽
EX artic. habes primo: quomodo per rationem οὐ stendas , merito fuisse insinuatum a scripturis,& August. quod consilium respondet: beatitudini demisericordia. . Et quidem de B. Augustino patet inarg. eontri Ubi nota diligenter ly unicum remedium .es . A scripturis vero per dictum Daniel. 4. Consilium meum resi placeat ; peccata tua eleemolonis. redime, oe iniquitates tuas misericordiis pauperiam . Ac si, in proposito, dicatur. Consilium respicit misericordiam , tanquam dirigens hominem in operiabus. misericordiae . Secundo vides , &c-
De vitiis prudentiae oppositis , oe primo de Impr dentia , in sex articulos divisa .
Ρostea considerandum est de vitiis oppositis prudentiae. Dicit enim Aug. in Φ. eontra Iulianum, cc. q. cir. med. to. 7- quod omnibus virtutibus nouβIum fiant vitia manifessa diseretisne eontraria ;feut prudentiae temeνitas et vertim etiam vicina inti
dammodo , nec inritate, sed quadam Deeie fallento fmilia ; seut ipse prudentiae astitia . Primo ergo
considerandum eri de vitiis, quae manifeste contrarietatem habent ad prudentiam ς quae scilicet Vitia proveniunt ex defectu prudentiae , vel eorum quae ad prudentiam requiruntur. Seeundo de vitiis, quin habent quandam si1 militudinem falsam cum prudentia , quae scilicet contingunt per abusum eorum , quae ad prudentiam requiruntur. . Quia vero solicitudo ad prudentiam pertinet, cirisca primum consideranda sunt duo . Primo quidem de imprudentia. Seeundo de negligentia , quae solicitudini opponitur. Et eirca primum queruntur sex ἀ
Primo. De imprudentia, utrum sit peecatum ἀSecundo. Utrum sit speciale peccatum. - Tertio. De praecipitatione, sive temeritate. Quarto. De inconsideratione. Quinto . De inconstantia . Sexto. De origine horum vitiorum. A Rin
138쪽
QVAEST. LIII. ART. L 223 ARTICULUS I. astr
inrum Imprudentia si peeeatum. Λ D Primum sic proceditur. Videtur, quod impru-2 dItia non fit peccatum . omne enim peccatum est voluntarium , ut Aug. dicit : I. de vera
non est aliquid voluntarium e nullus enim vult esse unprudens. Ergo imprudentia non est peccatum. 2. Praeterea . Nullum peccatum nascitur eum hori P dentia nascitur cum nomine . unde & Juvenes Imprudentes sunt: Nee est Originale peccatum , quod opponitur originali iustiatiae. Ergo Imprudentia non est peccatvg. .' peccatum per poenitentiam tollitur ' Sed imprudentia non tollitur per poenitentiam . Ergo imprudentia non est peccatum Sed Contra. Spiritualis thesaurus gratiae non tot litur nisi per peccatum: Tollitur autem per imprudentiam , secundum illud proverb. II.βderabitis , in oleum in habitacula jufi , oe homo. Ergo imprudelit ia est pec- Respondeo dicendum , quod imprudentia duntte I accipi potest . Uno modo privative o Alio modo
contrarie . Negative autem non proprie dicitur, ita scit. quod proprie importet solam carentiam prudentiae, quae potest esse sime peccato. Privat e quicem imprudentia dicitur , inquantum aliquis caretprilitentia , quam quis natus est , S debet habere 'seeunum θoe imprudentia es peccatiam ratione negligentiae, quia quis non adhibet studium ad prudentiam habendam. contrarie vero accipitur imprudentia , secundum Juod ratio contrario modo movetur , vel agit pru- uentiae: puta si recta ratio prudentiae agit consilian-
. e ςQnsilium spernit e & sie de aliis,
quae in actu prudentiae consideranda sunt : Et hoe Nmprudentra es peccatum fecundum rationem Tyriam prudent ae . Νon enim potest hoc conti ii- Aere , quod homo contra prudentiam agat , nisi divertens a regulis , quibus ratio prudentiae recti fiea-
Unde f hoe eontingae per aversonem a regulis divinis , in peccatum m risis r Puta cum quis quasi contemnens, & repuduns divina documenta, praecipitanter agit: σου vero praetereas agat absque con m
139쪽
*tω, re absque detrimento eorum quae sunt de meeessitate salutis, es peceatum veniale. Ad primum ergo dicendum , quod delarmitatem imprudentiae mullus vult , sed actum imprudentiae
vult temerarius, qui vult praecipitanter avere. Unde ti Philos. dicit in B. Et hic. I. ciis. s. to. I. quod ille qui circa prudentiam peccat volens, minus
Ad secundum dicendum , quod rario illa procedit de imprudentia , secundum quod sumitur negative. Sciendum tamen , quod icarentia prudentiae , & c iuslibet virtutis includitur in carentia originalis i stitiae, quae totam animam perficiebat. Et secundum hoe omnes isti defectus virtutum possunt reduci ad et iginale peccatum. Ad tertium dicendum , quod per poenitentiam r. siluitur prudentia infusa et & sic cessat carentia huius prudentiae. Non tamen restituitur prudentia a quisita quantum ad habitum : sed toyitur actus trarius , in quo proprie consistit peccatum imprudentiae.
EX art. habes primo : quomodo per rationem mstendas , merito insinuatum a Icripturis fuisse: quod imprudentia est peccatum . Insinuatur autemper hoc, quod dicitur Prom II. ut in arg. eoni. Item Ecel ao. ER qui perdit animam sum prae com- fusione, in impmdentia. Item Prov. I 4. Imprud-tia stiliorum errans. Item ib. Fatuitas sultorum immprudentia . Patet autem , quod nonnisi peccatum perdit animam; & quod error, & fatuitas in genere morum , in quo genere loquuntur proverbia , sunt Peccata. Per dicta ergo illa voluit denotare script ra et quod imprudentia est peceatum . Secundo vides ' quomodo ex iis bene consideratis , S applic ris, &c. v
ARTICULUS II. 296 Utrum imprudentia si speriale peecatum, AD Secundum sie proceditur. Videtur , quod imis
prudentia non sit speciale peccatum . Quicunque enim peccat, agit contra rationem rectam , quae
est prudentia : Md imprudentia insistit in hoc, quod aliquis agit contra prudentiam, ut dictum est. . -ν, praee. Ergo imprudentia non est speciale
140쪽
a. Praeterea. Prudentia magis est amnis moralibus ambus, quam scientia Sed ignorantia, quae opponiatur scientiae, ponitur inter generaIes causas peccati. Ergo multo magis imprudentia. 3. Praeterea . Peccata contingunt ex hoc , quod virtutum circumstantiae corrumpuntur. unde & Di
nysius dick4. cap. de div. nom. pari. 4. Ies . 22. a quod malum eontingis ex singularibus d.fectibus. Sed multa requiruntur ad prudentiam ; ficut ratio, i leuectus , docilitas , & caetera , quae supra posita sunt. cm. 9. Ergo multae sunt imprudentin species. Ergo non est speciale peccatum . Sed Contra . Imprudentia contraria est prude
tiae, ut dictum est: praee. γΣed prudentia est una virtus spretatis. Ergo ct imprudentia est unum
Respondeo dicendii , quod aliquod vitium 3 veIpeccatum potest dici generale dupliciter: Uno modo absolute ; quia scilicet est generale res, ctu omnium peccatorum e Alio modo , quia est generale respectu
quorundam vitiorum, quae sunt species eius,
Primo autem modo potest dici aliquod vitium g nerale dupliciter . Uno modo per essentiam ; quia scilicet praedicatur de omnibus peccatis: Et Me modo imprudentia non es generale peccatum, sicut nec Prudentia peneralis virtus ; cum sit circa actus spe ciales, scilicet circa ipsos actus rationis. Mis modo Per participationem : Et hoc modo imprudentia essene is pecearum . sicut enim prudentia participaturq ammodo in omnibus virtutibus, inquantum directiva eas m ; ita di imprudentia in omnibus vitiis, e peccatis . nullum enim peccatum potest accidare, nisi sit desectus in aliquo actu rationis dirigentis, quod pertinet ad imprudentiam. Si vero dicatur peccatum generale non simpliciarer , sed Reundum aliquod gentis, quia scilicet continet lab se multas species , se imprudentia es M-neriae pereatum. Continet enim sub se diversas lametes tripliciter . Uno quidem modo per oppositum ad diversas partes subiectivas prudentiae . sicut enim distinguitur prudentia in monasticam, quae est restitiva unius , & in alias species prudentiae , quae sunt multitudinis. regitivae, ut supra habitum est ἰ qu.
q. SO. a. I. ita etiam imprudentia. Alio modo secundum partes. quasi potentiales Prudentiae , quae sunt virtutes adiunctae, & accipiuntur secundum diversos actus rationis : Et hoo modo quantum a
desectum consilii, cinis quod est Eubulia , est prae cipitatis , sive semerisas , imprudentiae spes s