장음표시 사용
151쪽
quolibet genere peccatorum : ita negligentia est O ciale peccatum, propter defectum specialis actus rationis , qui est solicitudo , quamvis inveniatur qualiter in omnibus peccatis. Ad tertium dicendum quod materia negligentiae proprie sunt bona , quae quis agere debet; non quod ipsa. simi bona , cum negligenter aguntur ; sed quia per negligentiam accidit desectus , nitatis in eis, sive praetermittatur totaliter actus debitus propter defectum 1blicitudinis, sive etiam aliqua debita ei cum stantia. actus.
EX artie. habes primo : quomodo per rationem ostendas, merit fuisse a scripturis insinuatum ,. quod negligentia & est peccatum, & est speciale re catum . Quod sit peccatum , insinuatur per dictum Hierem. 48. Maledictus , qui Deit opus Deῆ negligente . Ecce mirum. Iste facit opus Dei, & tamen maledictus est: sed. non maledicitur, quia facit opugc Dei: sed, quia negligenter facit illud. Contra istam negligentiam Fide armatos Sum. Pontis & per hoeiplam esse peccatum confirmantes in Gem. de eri brati missari ci I. & extra de celebrari missarum eo. Dolentes.. Quod vero sit speciale peccatum insinua tur per hoc, quod negligentia dividitur contra despectum , seu contemptum Proverb. I. Despexi it omne eonsilium metim , oe increpationes meas neglexi is . Ac si dicatur . Peccatum ex negligenti ru sactum contra peccatum ex despectu , id est contemptu ,. ideo distinguitur , quia negligentia est peccatum speciale , sicut & contemptus .. Secundo viades e quomodo ex iis bene pensatis , & applicatis. declaretur vicissim. Angelica doctrina praeseng., α
ARTICULUS II.. 3 Σ' Utrum negligentia opponatur prudentia Stip. q. 33. an. i. cov. oe Phil. 4. . AD Secundum, sic procaditur . Videtur, quod ne
gligentia non op natur prudentiae. Negligentia enim videtur esse idem quod: pigritia , . vel in Por , qui .pertinet ad accidiam ; ud patet per Gregorium a I.. Morata c/I7. a med. Aecidia autem,
non opponitur prudentiae , sed magis charitat, , ut
152쪽
OUAEST. LIV. ARP. II. 1 a supra dictum est. cis. 33. ar. aQ Ergo negligentia
non opponitur prudentiae. a. Praeterea . Ad negligentiam videtur pertinere omne peccatum omissionis : Sed peccatum omissi nis non opponitur prudentiae , sed magis virtutibus moralibus executi vis. Ergo negligentia non opponitur prudentiae. 3. Praeterea. Imprudentia est circa aliquem actum rationis e Sed neqIigentia non importat defectum ,
neque circa consilium , in quo deficit praecipitatis , neque circa iudicium , in quo deficit taconseriratis ,
neque circa praeceptum, in quo deficit inconsantia. Ergo negligentia non pertinet ad imprudentiam. 4. Praeterea. Eccles. 7. dicitur: sttιi timer Deunx, nibu negligit . Sed unumquodque peccatum praecipi πexcluditur per virtutem oppostam . Ergo negligentia magis opponitur timori, quam prudentiae . Sed Contra est, quod dicitur Ecclesia o. Lascivus, in imprudens non observant temptis . Sed hoc pertinet ad negligentiam . Ergo negligentia opponitur
Respondeo dicendum , quod neeligentia directe opponitur solicitudini Solicitudo autem pertinet ad rationem , & rectitudo solicitudinis ad prudentiam is Unde per oppositum negligentia ad imprudentiam
Et hoc etiam ex ipso nomine apparet: quia, si ut Isidorus dicit in libro Io. Etymologo ad lit. IV. neVigenr dicitur quas nee eligens . Electio autem
recta eorum quae sunt ad finem, ad prudentiam pertinet. Unde negligentia pertinet ad imprudentiam. Ad primum ergo dicendum, quod negliqentia consistit in desectu interioris actus , ad quem pertinet etiam electi O .' Pigritia autem, & torpor maais pertinent ad executionem : ita tamen quod pluritia importat tarditatem ad exequendum , torpor remissionem quandam importat in ipsa executione. Et ideo convenienter torpor ex accidia nascitur ἰ quia accidia est tristitia aggravans , idest impediens animum ab operando.
Ad secundum dicendum, quod omissio pertinet ad
exteriorem actum . est enim omissio quando praeterinmittitur aliquis actus debitus. Et ideo opponitur iustitiae , & est effectus negligentiae : sicut etiam executio iusti operis est effectus rationis rectae. Ad tertium dicendum , quod negligentia est ei ca actum praecipiendi, ad quem etiam pertinet soli citudo . Aliter tamen circa actum hunc deficit ne- uligens, & aliter inconstans o Inconstans euam deii F O cru
153쪽
eii in praeeipiendo , quasi ab aliquo impedituς τ n
gligres autem per defectum promptae voluntatis. Ad quartum dicendum , quod timor Dei opera tur at vitationem cuiuslibet peccati r quia , ut dicitur Proverb. II. Per timorem Domini declinat omnia a mala. Et ideo timor facit negligentiam vitare: non tamen ita quod directe negligentia timori odi ponatur , sed inquantum timor excitat hominem adactus rationis. Unde etiam supra habitum est, c n. a. q. 44. a. a. cum de passionibus ageretur, quod
νmor facit confliarisos . APPENDIX.
EX an. habes primo ς quomodo per rationem mstendas, merito insinuatum fuisse a stripturis, quod negligentia opponitur prudentiae . Insinuatur vero per hoc dictum Eccl. ao. Laseivus , oe imme dens non observant temρων. Patet enim , quod non observare tempus dicit negligentiam . Cum igitur hoc , scilicet non observare tempus attribuatur imis Prudenti, consequens est: quod negligentia attribuatur eidem , & per hoc opponatur prudentiae . Inmnuatur etiam per dictum Matth. II. quo negligentia aecipiendi oleum in vasis cum lampadibus attribuitur fatuitati, seu imprudentiae fatuarum , S co sequenter opposita monstratur prudentiae aliarum vi sinum , qua oleum in vasis sumpserunt . Seetindo vides: quomodo ex iis bene pensatis , 8e applicatis declaretur vicissim Angelica doctrina haec, &confi
Utrum negligentia possis esse pereatum mortalem
AD Tertium sic proceditur . Videtur , quod nogligentia non possit eme peccatum mortale . Quia super illud Job. q. Verebar omnis onra mea dicit Glos Gregor. ordin. L 9. Moral. e. II. cir. mect quod iliam, scit. negligentiam, minor amor Dei exaggerar: Sed ubicumque est peccatum mortale , totaliter tollitur amor Dei. Ergo negligentia non est
a. Praeterea. Super illud Eceles . De negIigent' tua purga te eum paucis , dicit Glos Ora. Dp. i kM: Duige eum, qui oee. auamvis oblatis parva
154쪽
, mxhorum delictorum purgat neglientias: Sed hoc
non esmet , si negligentia esset peccatum mortale. Ergo negligentia non est peccatum mortale. 3. Praeterea. In lege fuerunt statuta sacrificia pro peccatis mortalibus , sicut patet in Levit. Sed nuru Ium fuit statutum sacrificium pro negligentia. Ergo negIigentia non est peccatum mortale. Sed Contra est , quod habetur Proverb. 29.
negligit viam mam, mortificabitus. Rei pondeo dicendum , quod , sicut dictum est ,
c a. praee. ad 3. negligentia provenit ex quadam Temissione voluntatis , per quam contingit , quod ratio non solieitatur , ut praecipiat ea quae debet , vel eo modo quo debet. Potest ergo duplieiter contingere , quod negligemtia sit peccatum mortale. Uno modo ex parte eius , quod praetermittitur per negligentiam et Bod qui .
eircunfantia , erit peceatum mortale. Alio modo ex parte eausae . S. enim volantas imgantum set remissa circa es quae sunt Dai, tit total ser a Dei charitate deferat , talis ne ligentia esspeecatum mortale: Et hoc praeeipue contingit, quando negligentia sequitur ex eontemptu. Alioquin si negligentia consistat in praetermissione alicuius actus , vel circunstantiae , quae non sit daenecessatate salutis , nec hoc fiat ex contemptu , sed ex aliquo desectu fervoris, qui impeditur interdum per aliquod veniale peccatum , tunc negligen=ia nises mortale peceatum sed veniale. Ad primum ergo dicendum , quoi minor amor Dei potest intelligi dupliciter . Uno modo per defectum fervoris charitatis et Et sic causatur Negligentia, quae est peccatum veniale. Alio modo per dessehina ipsius charitatis ς sicut dicitur minor amor Dei ,.quando aliquis diligit Deum solum amore naturali. Et tunc causatur negligentia , quae est peccatum
Ad secundum dicendum, quod parva oblatio eum humili menta , & pura dilectione facta , ut ibidem dicitur, non Gum purgat peccatae venialia , sed etiam mortalia.
Ad tertium dicendum , quod quando negliEntia
consistit in praetermissione eorum , quae sunt de necessitate salutis . tunc in ahitur ad aliud genus peccati magis manifestum. Peccata enim, quae consistunt
in interioribus actibus , sunt magis occulta . Et ideo pro eis certa sacrificia non iniungebantur in le- ea, quia. sacrificiorum oblatio erat quaedam 'pubrica
155쪽
r3o QUAEST. LV. ART. I. protestatio peccati ; quae non est facienda de peecato occulto.
EX articulo hahesprimst quomodo per rationem& ostendas, & in sensu recto intelligas , meriato ascripturis suisse insinuatum, quod neglia entia est peccatum mortale. Insinuatiir vero per Hier. 48. Maledictus , qui facit opus Dei negligenter . Uidem. I. υρ. Item per dictum Prov. i9. Mui negligis etiam suam , mortiscabitur . Item per hoc ; quod fatuae virgineς propter negligentiam suam de non ornatis lampadibus tempore opportuno c sciliaeet quando media noete clamor factus illis dixit et Exite obυiam Donso nune venianti fuerunt a regno nuptiarum Agni exoluta , Mat. 23. Item pechoc, quod Dominus servum de negotiatione talenti accepti negligentem, iussit talento ipso antea privatum in tenebras exteriores mitti, Matin. 25. Secundo vides: quomodo, Sc.
nem, in octo articulas diυisa. P ostea considerandum est de vitiis oppositis pruindetiae, quae habent similitudinem cum ipsa Et eirca hoe quaeνuntur octo. Primo . Utrum prudentia carnis sit peccatum. Secundo. Utrum sit peccatum mortale. Tertio. Utrum astutia sit peccatum speciale . . uuarto. De doIoo Quinto . De fraude. Sexto. De solicitudine temporalium rerum Septimo. De solicitudine futurorum .. Iavo. De origine horum vitiorum.
Utrum Prudentia' earnis se pereatum 3o . AD Primum si e proceditur. Videtur, quod Prudentia carnis non sit peecatum . Prudentia enim en nobilior virtus , quam aliae virtutes mora-IM , utpote omnium regitiva : Sed nulla iustitia . ves
156쪽
vel' temperantia est peccatum vi ErSa neque aIiquinprudentia est peccatum. Σ- Praeterea. Prudenter operari ad finem, qui licite amatur , non est peccatum : Sed caro licite matur ζ nemo enim unquam earnem suam odio habuis , ut habetur ad Eph. 3. Ergo prudentia carnis. non est peccatum My. Praeterea. Sicut homo tentatur a carne, ita e iam tentatur a mundo , & a diabolo : Sed nos ponitur inter peccata aliqua. prudentia mundi, vel e
iam diaboli . Ergo neque debet poni inter peccata aIiqua prudentia carnis. Sed Contra . Nullus est inimicus Deo , nisi propter iniquitatem , secundum illud Sap. 14. Similiter odio. sunt Deo impius. ., oe impietas eius : Sed sicundicitur ad Rom. q. prudentia earnix inimica es Deo
Ergo prudentia carnis est peccatum
Respondeo dicendum , quod , sicut supra dictum est , c. 7. r3. J prudentia est circa ea , quae
sunt as finem totius vitae. Et ideo prudentia earnis proprie dicitur, secundum quod aliquis bona carnio habet ut ultimum finem suae vitae . Manifestum est autem, quod hoc est peccatum di per hoc enim homo deordinatur circa ultimum finem, qui non cousistit in bonis. eorporis , . sicut supra habitum est.. I. a. q. 2. a. s. Et ideo prudentia earnis es pereatum .. Ad primum ergo dicendum , quod iustitia, & temperantia in sui ratione important in , unde virtus Iaudatur, scilicet aequalitatem, &eoncupiscentiarum refraenationem : & ideo nunquam accipiuntur in ma- Io Se 1 nomen prudentiae sumitur a providendo, sicut supra dictum est , c qu. 47. a. I. γ qu. 49. a. 6. bquod etiam ast mala extendi potest . Et ideo licet prudentia. simpliciter dicta ita bono accipiatur et aliquo tamen addito potest accipi in malo : Et seeundum hoc dicitur prudentia earnis esse peccatum. Ad secundum. dicendum, quod caro est propter ant mam, sicut materia propter formam, & instrumentum propter principale agens. Et ideo sic licite dilinitur caro, ut ordinetur ad bonum, animae sicut ad finem. Si autem in ipso bono carnis constituatur ultimus finis, erit inordinata , & iIIicita dilectio : Et hoc modo ad amorem carnis. ordinatur prudentia
Ad tertium dicendum, quod, diabolus nos temat non per modum appetibilis, sed per modum suggerentis. Et ideo cum prudentia importet ordinem actativitem finem appetibilem, non, ita dicitur muse iam
157쪽
stia dis ii, sicut prudentia respectu alicusus maIsnis, sub cuius ratione teratat nos mundus, & caro; inquantum scilicet proponuntur nobis ad appeten dum bona mundi, vel carnis . Et ideo dicitur prudentia emnis, & etiam prudentia mundi, secundum illud Lucae 16. Fitu hα - saeculi prudentiores sunt in feneratione sua &c. Apostolus autem totum compreis endit sub prudentia carnis ς quia etiam exteriores res mundi appetimus propter carnem. test tamen dici , quod quia prudentia quodammodo dicitur sapientia, ut supra dictum est, an a. ad i. ideo secundum tres tentationes potest in telligi triplex prudentia. Unde Jacobi 3. dicitur sapientia esse terrena , animalis, diaboliea, ut si
Pra expositum est, c. qu. 43. an Dad I. cum de s 'pientia ageretur
EX art. habes primo 2 quomodo per rationem d Astruas errorem Aenus ianorum dicentium; quod ea nis libertati indulge naum est, quia ex ea impune flagitia omnia pullulant. seeundo habes quomodo per rationem ostendas , errorem illum merito da- mnari a Ro. 8. se secundum carnem vixeritis, mori mini: se autem spiritu facta carnis mortife eritis, miυetis . Item GaI. I. Manifessa sunt opera earnis, qua sunt , &e. praedico vobis , scut praedixi , qu niam, qui talia agunt regnum Dei non consequentur. Item a Rom. 8. Prudentia earnis inimica es Deo. Tertis vides: quomodo, Sc.
Utrum prudentia carnis si pereatum mortale. AD Secundum fie proceditur. Videtur, quod pr dentia carnis sit peccatum mortale . Rebellare enim divinae legi est peccatum mortale ; quia per hoc Deuς contemnitur: Sed prudentia emnis non es subjecta legi Dei, ut habetur Rom. 8. Ergo prudentia carnis est peccatum mortale. 2. Praeterea . . mne peccatum in Spiritum sanctum est peccarii in mortale : Sed prudentia carnis videtur esse peccatum in spiritum sanctum. non enim potest esse subjecta legi Dei, ut dicitur Rom. 8. S ita videtur esse peccatum irremissibile , quod est proprium peccati in Spiritum sanctum. Ergo prudentia
arnis est peccatum mortale. 1. Prae
158쪽
3. Praeterea. Maximo bono maximum malum opponitur, ut patet in 8. Ethic. cci I O. eis. prine. to. S. 3Sed prudentia carnis opponitur prudeutiae , quae est Praecipua inter virtutes morales . Ergo prudentia carnis est praecipua inter peccata mortalia r Et ita est
Sed Contra. Illud quod diminuit peccatum , non
importat de se rationem peccati mortalis. Sed caute Prosequi ea, quae pertinent ad curam carnis , quod videtur ad prudentiam carnis pertinere , diminuit Peccatum. Ergo prudentia carnis de sui ratione nouimportat peccatum mortale.
Respondeo dicendum , quod , sicut supra dictum est , c y.l47. a. Σ. ad a. oe a. 13. prudens dicitur aliquis
pIieiteri Uno modo simpliciter, scilicet in ordinaad finem totius vitae : Astis modo secundum quid, scilicet in ordine ad finem aliquem particularem rvula sicut dicitur aliquis prudens in negotiatione, vel in aliquo hujusmodi.
Si ergo prudentia cara is accipiatur secundum ab solutam prudentiae rationem, ita scilicet quod in eum carnis constituatur ultimus finis totius vitae , se es peccatum mortale ; quia per hoc homo avertitur a.
Deo ; cum impoTbile sit esse plures fines ultimos,
ut supra habitum est. I. a. qu. I. am, Si vero prudentia carnis accipiatur secundum ratio. Mem particularis prudentiae , he prudentia carnis speeeatum veniati. Contingit enim quandoque, quod aliquis inordinate assicitur ad aliquod delectabile casnis, absque hoc quod avertatur a Deo per peccatum mortale et unde non constituit finem totius vitae in delectatione carnis : Et sie adhibere studium ad hane delectationem consequendam , est peccatum veni te, quod pertinet ad prudentiam carnis. si vero aliquis actu euram carnis reserat in sinena honestum , puta eum aliquis studet comestionem propter corporis sustentationem , non vocatur pνtidentia carnis; quia sic utitur homo cura carnis ut ad finem.
Ad primum ergo dicendum , quod Apostolus i quitur de prudeotia carnis, secundum quod finis i tius vitae humanae constituitur in bonis carnix et Et se est peccatum mortale. Ad secundum dicendum , quod prudentia earnia
non importat peccatum in Spiritum sanctum. Quod enim dicitur, quod non potest esse subiecta legi Dei, non sis est intelligendum, quasi ille qui habet prudentiam carnis, non possit converti , & subiici legi Dei; sed quia ipsa prudentia carnis legi Dei non potest esse subiecta : ut nee iniustitia potest effe
159쪽
Ra, nee calor potest esse frigidas, quamvis calidum possit esse frigidum.
Ad tertium dicendum, quod Omne peccatum oppinnitur prudentiae, sicut & prudentia participatur in mirini virtute: Sed ideo non oportet, quod quodlibet Ieccatum prudentiae oppositum sit gravissimum , sed stlum quando opponitur prudentiae in aliquo maximo.
APPENDIX. EX art. habes primo; quomodo per rationem & ωstendas, & in recto sensu intelligas , merito ascripturis insinuatum quod prudentia carnis est , &non est peccatum mortale: &quod hon omnis cura carnis dicitur prudentia carnis . Quod mortale, insinuatur Rom. 8. usi in carne sunν, Deo placere non possunt. Item Gal. s. Qui Chrisi sint, earnem suam crucifixerunt eum vitiis , oe concupiscentiis . Item per dictum Eph. a. Aliquando conversati fumus .n desedeνiis earnis norae, facientes voluntatem camnis. Quod autem non sit, insinuatur Eph. s. Nemo unquam earnem suam odio habuit e sed nutrie , γfovet eam. Quod vero curam gerere carnis non semis Per dicatur prudentia carnis , insinuatur I. Timoth. s. Noli adhue aquam bibere , sed modico vino utere , propter Romachum ruum : γ . frequentes tuas infim
mitates. Secundo habes: quomodo per rationem deinstruas errorem illum, de quo a. I, appen. dictum est. Nam conclusio prima cum sua prohatione faciunt contra ipsum : quoniam error ille de indulgere carni etiam per aversionem a Deo, loquitur: cum & ab
solute sermonem de hoc faciat, fugitia omnia ruod ibi a vetustissimis ponitur , hoc manifeste in icet. Tertio vides: quomodo&c.
. Utrum AsuDG si Deciale peccatum . .
AD Tertium sic proceditur. Videtur, quod Astutia non sit speciale peccatum . Uerba enim sacrae Scripturae non inducunt aliquem ad peccandum: In ducunt autem ad astutiam, secundum illud Pro I. Ut detur parvulis astitia . Ergo astutia non est
peccatum. 2.. Praeterea. Prov. 13. dicitur: Mutus omnia agis
cum consilio . Aut ergo ad finem bonum, aut ad fi
160쪽
nem malum Si ad finem bonum , non videtur essae peccatum: Si autem ad finem malum , videtur pertinere ad prudentiam carnis, vel saeculi . Ergo altu-tia non est speciale peccatum a prudentia carnis distinctum α3. Praeterea. Gregor. IO. Mores. cm exponen
illud Iobia. Deridetve tum simplicitas, dicit: Sapientia huius mundi es eor machinationibus tegere, sensum verbis velare, quae falsa sunt, vers ofendere, qua vera sunt, faUs demonserare. Et postea su dii: Haec prudentio usu a iuvenibus scitur, a pueris pretio discitve: Sed ea, quae praedicta sunt videntur
ad astutiam pertinere ia Ergo astutia non distinguitura prudentia carnis, vel mundi; Et ita non videtur esse speciale peccatum. Sed Contra est , quod Apostol. dicit a. ad Cor. Abdieamus oeetilia dedecoris , non ambulantes in ain gutta, neque adulterantes verbum Dei. Ergo astutia est quoddam peccatum
Respondeo dicendum, quod prudentia est recta mistis agibilium , sicut scientia est recta ratio sibilium.
contingit autem contra rectitudinem scientiae citer peccari in speculativis : Uno quidem modo, quando ratio inducitur ad aliquam eonfusionem is sam, quae apparet vera Alio modo ex eo quod ra, tio procedit ex aliquibus falsi ς , quae videntur emae vera, sive sint ad conclusionem veram, sive adco clusionem falsamia Ita etiam aliquod peccatum potest esse contra pradentiam, habens aliquam similitudinem eius dupliaciter . Una modo, quia studium rationis Ordinatur ad finem , qui non est vere bonus , sed apparens et Et hoc pertinet ad prudentiam carnis alio modo , inquantum aliquis ad finem aliquem consequendum vel bonum , vel malum , utitur nomveris viis, sed simulatis.& apparentinus ia Et hocipertinet ad peccatum astutiae . Unde est quoddam
peccatum prudentia oppositum oe a prudentia ea nix disinEtum . Ad primum ergo dicendum , quod , sicut August
dicit in 4. contr. Iul. 3. partim ante med. to. 7. sicut prudentia abusive quandoque in malo accipitur, ita & astutia quandoque in bono & hoc propter similitudinem tinius ad alterum . Proprie tamen astutia in malo accipitur, sicut & Philos. dicit an 6. Ethicor. ce. I a. adsu. iovi S. Ad secundum dicendum, quod astutia potest eo siliariti ad finem bonum, & ad finem malum: Nec .Portex ad. finem bonum falsa. viis pervenire, & si