장음표시 사용
281쪽
Non propria auctoritate , vel manu Ananiana,& Sapphiram interfecit; sed magis divinam se tuentiam decorum morte promulgavit . Sacerdotes autem , vel Levitae veteris testamenti erant ministri veteris legis , secundum quam poenae coiporales infligebantur . & ideo etiam eis occidere propria mauu congruebat.
Ad secundum dicendum , quod ministerium Cloricorum est in melioribus ordinatum , quam sint cor-Porales occisiones; scit . in his auae pertinent ad spiritualem salutem . N ideo non congruit cis , quod minoribus se ingerant. Ad tertium dicendum , quod Praelati Ecclesiarum accipiunt ossicium Principum terrae, non ut ipsi iudicium sangu in is exerceant per seipsos, sed quod eoruni auctori vate Per alios exerceatur.
EX art. habes primo : quomodo per rationem Oasseudas , merito a Scripturis fui: se insinuatum , quod clerici non debent malefactores occidere. Insinuatur autem per dictum I. Timoth. 3. tit in argum. contr. ubi per episcopum, tanquam ab exemplari omnium , denominare Apostolus intendit quoad hoc Iropositum univcribs alios clericos novi testamenti. tem per illud factum Luc. 9. quod , quando Ap dtolorum nonnulli malefactores quosdam voluerunt igne de coelo percutere , dicente, Domine vis , diaeimus, ut ignis descendae de caelo , ω consumat i Iosy Dominus a facto ipso, quin imo & a voluntate, avocavit eos increpatorie sic respondens : Nescitis, cuius Diritus fili Uist Filius hominis non venit a Mimas perdere, sed falυas faceνe. Patet autem, quod Apostoli fuerunt sorma clericorum , ctiam si tunc de facto nondum essent ordinati : id, quod in suprema illa coena fiendum interim mysteriose reser Uabatur. Secundo vides quomodo ex iis bene pensatis,& applicatis declaretur vicissim Angelica praesens doctrina, & confirmetur.
282쪽
Uirum liceat alicui occidere seipsum.
p. q. 39. a. 3. ad 2. Et inf. q. I 24. a t. I. ad 2. Et 3. q. Q. art. 6. ad 3. Et a. d. 49. q. 3, 3. qu. a. ad 6. Et Neis. II. Iect. 7.
AD Quintum sic proceditur. Videtur, quod alicui
liceat se ipsum Occidere. Homicidium enim est peccatum , inquantum iustitiae contrariatur: Sed nullus potest sibi ipsi iniustitiam facere , ut probatur ii II. Et hic. e. 6. ad s. ω e. vit. eo. s. Ergo nullus peccat occidendo seipsum. I. Praeterea . Occidere malefactores licet habenti publicam potestatem .' Sed quandoque ille qui habet publicam potestatem, est malefactor . Ergo licet ei occidere seipsum. 3. Praeterea. Licitum est , quod aliquis spontanee minus periculum subeat , ut maius periculum vitet; sicut licitum est , quod aliquis etiam sibi ipsi amputet membrum putridum, ut totum corpus salvetur:
Sed quandoque aliquis per occisionem sui ipsius vitat
maius malum, scilicet miseram vitam, vel turpitudinem alicuius peccati . Ergo licet alicui occidere seipsum. q. Praetet ea. Sampson seipsum intersecit, ut habetur Iudicum i6. qui tamen con numeratur inter sanctos , ut patet Heb. i I. Ergo licitum est alicui occidere seipsum. I. Praeterea . a. Mach. 34. dicitur , quod Raetias
quidem seipsum interfecit, eligens nobiliter mori peν rius, quam subditur seri peccatoribυs, ω contra nais eales Itior indignis iniuriis agi: Sed nihil quod nobiliter fit, & fortiter, est illicitum . Ergo occidere seipsum non est illicitum. Sed Contra est , quod August. dicit in I. de cim Dei; c cap. et O. in s. to. 3.) Resat ut de homine intelligamus illud, quod distum es, Non occides: non
alterum, ergo nec te. Neque enim aliud, quam hominem occidit , qui seipsum occidit. Respondeo dicendum , quod seipsum oecidere es
omnino silicitum, triplici νatione. Primo quidem, quia naturaliter quaelibet res seipsam amat ,' & ad hoc Pertinet, quod quaelibet res naturaliter conservat se in esse, & corrumpentibus resistit, quantum potest.
Et ideo quod aliquis seipsum occidat, est coutra inclinationem naturalem , di contra charitatem , qua
283쪽
:18 EST. LXIV. ART. v. uilibet debet seipsum diligere. Et ideo sui ipsius ociscissio semper est peccatum mortale , utpote contra naturalem legem, & contra charitatem existens.
Secundo, quia quaelibet pars id quod est , est i lius. Quilibet autem homo est pars communitatis ;& ita id quod est , est communi Fatis . unde in hoc quod stipium interficit , iniuriam communitati facit, ut patet per Philos. in S. Et hic. c cap. ult. tom. S, Tertio , quia vita est quoddam donum divinitus homini attributum, S eius potestati subiectum , qui Occidit , & vivere facit . Et ideo qui seipsum vita privat , in Deum peccat ; sicut qui alienum servum interficit , peccat in dominum, cuius est servus; &sicut peccat ille, qui usurpat sibi iudicium de re. sibi non commissa. Ad solum enim Deum pertinet iudicium mortis, & vitae, secundum illud Deut. 32. Ego occidam, oe ego viυere faciam . Ad primum ergo dicendum, quod homicidium est
Peccatum, non sollim quia contrariatur iustitiae, sed etiam quia contrariatur charitati , quam habere debet aliquis ad seipsum : Et ex hac parte occisio sui. ipsius est peccatum per comparationem ad seipsum et
Per comparationem autem ad communitatem ,& ad
Deum , habet rationem peccati, etiam per oppositi nem ad iustitiam . Ad secundum dicendum , quod ille qui habet publicam potestatem , potest licite malefactorem ociscidere, per hoc quod potest de ipso iudicare . NuIIus autem est iudex sulipsius . Unde non licet habenti publicam potestatem seipsum occidere propter quodcunque peccatum; Licet tamen ei se commiti re iudicio aliorum. Ad tertium dicendum , quod homo constituitur dominus sui ipsius per liberum arbitrium. & ideo Irucite potest homo de se ipso disponere quantum ad ea, quae pertinent ad hanc vitam , quae hominis libero arbitrio regitur ; non tamen quantum ad ea , quae Non subiacent suo arbitrio. Sed transitus de hac vita ad aliam feliciorem non subiacet libero arbitrio h minis, sed potestati divinae : Et ideo non licet homini te ipsum interficere , ut ad feliciorem transeat vitam ; Similiter etiam nec ut quaslibet miserias praesentis vitae evadat ; quia ultimum malorum hu-rus vitae,& maxime terribile est mors, ut patet per Philos. in 3. Et hic. c e. s. a med. ro. I. Et ideo i ferre sibi mortem ad alias huius vitae miserias eu Qendas, est maius malum assumere ad minoris min
i vitationem . Similiter etiam non licet seipsum i
284쪽
terficere propter aliqnod peccatum commissum e tum quia in hoc sibi maxime nocet , quod sibi adimit
necessarium poenitentiae tempus tum etiam quia malefactorem occidere non licet , nisi per iudicium publicae potestatis . Similiter etiam non licet nauli eis ri seipsam occidere , ne ab alio corrumpatur .' quia non debet in se committere crimen maximum, quod est sui ipsitus occisio, ut vitet minus crimen alienum. non enim est crimen mulieris per violentiam violatae , si consensus non adsit ; quia non inquinatur corpus nisi de consensu mentis, ut Lucia dixit. Coussat autem, minus esse peccatum fornicationem, veIadulterium , quam homicidium , & praecipue suruipsius : Quod est gravissimum ; quia sibi ipsi nocet, cui maximam dilectionem debet i Est etiam pericu
Iosissimum ; quia non restat tempus , ut per pmnia tentiam expietur . Similiter etiam nulli licet seipsum occidere ob timorem ne consentiat in peccatum : quia non sunt facienda mala , ut veniant bona, vel ut vitentur mala , praesertim minora , iam inus certa. incertum enim est , an aliquis in futurum consentiat in peccatum . potens est enim Deus hominem quacunque tentatione superveniente Iiberare a peccato.
Ad quartum dicendum , quod , sicut Augustinus dicit in i. de civ. Dei, eap. ai. a medio tom. S. PNec Sampson aliter axe atur, quod seipsum eum hostiabus mina domus oppressi, nise quod latenter Spiritus Dnctus hoe iughras, qui peν illum miracula Dciebat . Et eamdem rationem assignat de quibusdam sanctis
foeminis, quae tempore persecutionis se ipsas occiderunt, quarum memoria in Ecclesia celebratur.
Ad quintum dicendum, quod ad fortitudinem per tinet, quod aliquis ab alio mortem pati non refugiat propter bonum virtutis , & ut vitet peccatum e Sed quod aliquis sibi ipsi inserat mortem , ut vitet mala poenalia, habet quidem quandam speeiem soristitudinis c propter quod quidam seipsos interfece runt, aestimantes se fortiter agere ; de quorum n mero Raaias fuit non tamen est vera sortitudo , sed magis quaedam mollities animi non valentis mala poenalia sustinere , ut patet per Philos in 3. Mihic. c cap. 8. tom. I. & per August. in 1. de civit. Dei a
APPENDIX. Ex articulo habes primo: quomodo per rationem di directam , haec Ponitur in coreor. & indir
285쪽
Ham , haec est solutio argumentorum , quae semper ubique in append. subintelligi debent c ut alias annotavimus j destruas errorem Circumcellionum , ut
refert Dire f. inquis. a. parte quolis 6. dicentium c quod desiderio martyrii licet 1 e ipsum occidere, idest . homines posse licite seipsos occidere, ut martyrii palmam consequi mereantur . Eos c inquiebant qui seipsos occidunt , esse infri=res censendos , eo quod mortem tiltronei patiuntur . Addebat Petilianus qui isdam Donatista : eos , qtii se pro peccato occidunt , debere martνres nuncuparit eo, quod puniunt in se
pses illud, quod dolent commisi e . Secundo habes rquomodo per rationem ostendas, errorem hunc merito damnari ab Exod. 2o. Non occides, scilicet hominem . Q uando enim occidit quis semetipsi im ; tune procul dubio occidit hominem e & consequenter a Deo , tanquam praemissi mandati sui transgressor , condemnatur. Item merito damnari multipli riter ab August. qui contra Petilianum praedicti erroris deis fensorem aliquot tractatus doctissime composuit. Vide Elucid. Additio. D. Tho. quaesto. 3. articuL a.
Not. pos conelus 2. I inde ex B. Hieronymi dicto
contra piaedictorum errorem, a fortiori , inveharis. Item a Matth. 27. per hoc , quod narrat , Iudam proditorem seipsum ex dolore peccati in Christum icommissi occidisse. Huic enim narrationi, si iungas
illud At'. r. quod , scilicet Iudas tune oe crepuismedius, dis a sunt vijcera ejus cin signum profecto sceleris sui J . abiit in locum Dum c. scilicet in infernum damnatorum aperte videbis, quod occidere semetipsum etiam ex paenitentia c. ut verbis Matth. 27. utar βω dolore peccati non licet. Qui ergo occidunt seipsos, non martyres, sed Iudae proditoris sequaces merito appellandi sunt ; atque ideo
in eadem damnatione connumerandi . Item ab A pustino supra in corollari post ad tertium recitato . Rursus ab Act. I6. per hoc: quod ad custodem carisceris semetipsum occidere parantem clamavit υoce
magna Paulus Apostolus: vide, nihil tibi mali De νis . Ad planum enim sensum inde patet , occisionem sui ipsius ei se malum , tum, quia dicitur lv mali, tum , quia Paulus reni bonam non impedisset . Unde & ex textu ly mali , & ex facto B. Pauli , Convincitur mani scite , errorem esse insanissimum Phantaliam praedictain Circuneellionum . Tertio vides; quomodo ex iis bene pensatis,& applicatis declaretur vicissim Angelica doctrina praesens, & coim
286쪽
QUAEST. LXIV, ART. VI. ARTICUL Us VI.
I. a. q. y4. a. I. a , ω ρ-IO. a. 8. ad' Et I. e. p. art. 6. ad 3. Et opusc. 9. q. 86. Et Nebr.
AD Sextum sie proceditur. Videtur, quod liceat
in aliquo casu interficere innocentem. Divinus enim timor non manifestatur Per peccatum quoniam magis timoν Domini expellit peccatum, ut dicitur Eccles. I. Sed Abraham commendatus est, quod timuit Dominum , quia voluit interficere filium suum innocentem . Ergo potest aliquis innocentem interficere sine peccat O.
a. Praeterea . In genere Peccatorum , quae contra Proximum committuntur , tanto maius videtur aliis quod esse peccatum, quanto maius nocumentum inis
fertur ei, in quem peccatur: Sed occisio plus nocet Peccatori , quam innocenti , qui de miseria huius vitae ad coelestem gloriam transit per mortem. Cum ergo liceat in aliquo casu peccatorem occidere, multo magis licet occidere innocentem , vel iustum. 3. Praeterea . Illud quod sit secundum ordinem 'iustitiae, non est peccatum : Sed quandoque cogitur aliquis secundum ordinem iustitiae occidere innocenistem : puta cum Iudex , qui debet secundum allegata iudicare , condemnat ad mortem eum , quem scit innocentem, per falsos testes convictum: ti similia ter minister, qui injuste condemnatum occidit, obe diens Iudici. Ergo absque peccato potest aliquis o
Sed Contra est, quod dicitur Exod. 23. Instantem , o iustiam non occides. Respondeo dicendum , quod aliquis homo dupIDeiter consi qerari potest :.Uno modo secundum se: MIio modo per comparationem ad aliud. Secundum μquidem consederando hominem , nuutim oceidere I
cet : quia in quolibet etiam peccatore debemus ama re naturam, quam Deus fecit; quae per occasionem corrumpitur.
Sed , sicut supra dictum est, cis a. hu. qu. occisio peccatoris lit licita per comparationem ad bo num commune , quod per peccatum corrumpitur. Vita autem iustorum est conservativa , & promotiva boni communis ; quia ipsi sunt principalior pars
287쪽
multitudinis . Et ideo nullo modo licet Oeeidere im' 'Ad p imum ergo dicendum , quod Deus habet d
minium mortis, &vitae. eius enim ordinatione moriuntur Ze peccatores, & iusti. Et ideo ille qui mam dato Dei occiUit innocentem non peccat; si ut nee Deus Iulus est executora & ostenditur Deum timere, eius mandatis obediens. Ad secundum dicendqm , quod in pensanda gravitate peccati magis est considerandum id , quod est per se , quam id quod est per accidens . Unde ille qui occidit iustum , gravius peccat , quam ille qui Occidit peccatorem . primo quidem , quia nocet ei, quem plus debet diligere : & ita magis contra ch ritatem agit . Secundo , quia iniuriam infert et , qui est minus dygnus: & ita magis contra iustitiam agit. Tmio, quia privat communitatem maiori b No . uuarto , quia magis Deum contemnit , secum dubi illud Lucae Io. sui vos Dernit , me spernit . Quod autem iustus occisus ad gloriam perducatur aper accidens se habet ad occisionem. Ad tertium dicendum , quod Judex , si scit alia quem innocentem esse, qui falsis testibus convinei-tur, debet diligentius examinare testes, ut inveniat occasionem liberandi innoxium p sicut Daniel fecit r Si autem hoc non potest , debet eum Superiori relinquere iudicandum : Si autem nec hoc potest , non peccat secundum allegata sententiam ferens :quia ipse non occidit innocentem , sed illi qui eum
afferunt nocentem . Minister autem Iudicis condemnantis innocentem , si sententia intolerabilem e Torem contineat , non debet obedire : alias excus Tentur carnifices, qui Martyres occiderunt: Si vero non 'contineat inanifestam iniustitiam , non peccatvraeceptum exequendo : quia ipse non habet discut re Superioris sententiam ; nec ipse Occidit innocentem, sed Judςx, cui ministerium exhibet.
EX art. habes primo οῦ quomodo per rationem ostendas, merito a scripturis insinuatum fuisse :quod in nullo casu licet interficereqnnoeentem. Inuinuatur autem per dictum Exod. 23. Insontem , or tisitim non occides . Hoc autem non tantum esse
288쪽
defendendo. q. d. 23. q. a. am a. q. a. ad 2. ω 3. AD Septimum sic proceditur. Videtur, quod nulli Iiceat occidere aliquem , se dese resengo . Dicit enim August. ad Publicolam es M. Is 4. a med. som. I. cy' hab. e. 6. 23. q. s. De oceidendis bomianibus, ne ab eis quisquam occidatur, non mibi ρI iee eonflium , nis forte sit miles , aut publiea fun- ctione teneatur , ut non pro se hoc faciat , sed νασaliis , accepta legitima potes te , P ejus congruae pejonae: Sed ille qui se defendendo occidit aliquem , ad hoc eum occidit, ne ipse ab eo occidatur. Ergo hoc videtur esse illicitum . .
fito. r. b dicitur: Quomodo apud divinam providemtiam a eeecato liberi funi, qui pro his trebus , quo eontemni vortet , humana caede polluti sunt Eas autem Tes dicit esse contemnendas , quas homines immisi amietere possunt , ut ex praemissis patet: c eod.
eap. Horum autem praecipuum est vita corporalis. Ergo Pro conservanda vita corporali nulli licitum est hominem occidere.
de Gericis rom. 8. Conrit. J dicit, ut liabetur in Deia cretis dist. Io. c cap. 6. De Clericis , pro quibias eo tiIti mi , scilicet qui se defendendo paganum ociseideruns se posea per poenitunt iam emennati possune ad priminum flatum redire , aut ad aIliorem ascenis dere , festo non nullam occasionem dare , nee tillam tribuexa IDentiam eis quemlibet hominem quoliber lmodo oecidendi et Sed ad praecepta moralia servanda Nienentur communiter clerici , & laici . Ergo etiam lateis non est licitum occidere aliquem , se defen
quam simplex fornicatio, vel adulterium: Sed nulli licet committere simplicem fornicationem, vel adulterium , vel quodcunque aliud peccatum mortale pro cori sematione propriae vitae quia Vita spiritu aisIis praeferenda est corporali. Ergo nulli licet deis dendo seipsum alium occidere , ut propriam vitam
I. Praeterea. Si arbor est mala , & fructus, ut M a habe,
289쪽
arg. 2. ex libro I. de libero arbitrio r Unde signanter dicitur , pre bis rebus ; in quo designatur intentio. Et per hoc patet responsio ad Secundum. Ad tertium dicendum , quod irregularitas eonsequitur actum homicidii , etiamsi sit absque peccato; ut patet in Iudice, qui iuste aliquem condemnat ad mortem . Et propter hoc Clericus , etiamsi se defendendo interficiat aliquem , irregularἱs est , quamvis non intendat interficere , sed seipsum defendere.
Ad quartum dicendum , quod actus soraicationis,
vel adulterii non ordinatur ad conservationem Propriae vitae ex necessitate, sicut actus, ex quo quandoque sequitur homicidium. Ad quintum dicendum , quod ibi prohibetur defensio , quae est cum livore vindictae . Unde Glos.c interi. dicit : Non vos defendentes , idest , nositis referientes adversarios.
APPENDIX. EX articulo habes primo: quomodo per rationem& ostendas , & in recto sensu intelligas , meri to insinuatum fuisse a scripturis : quod alleui licitum est defendendo se , occidere invasorem . Insi Nuatur vero , & quidem a fortiori , Exod. 22. Ut in arg. contri Item per hoc , quod dicitur Deuter. 19. Innoeens ille , qui oeeidit alium nescisus, id est casu aliter & nuutim contra eum odium habens ς quineiae huic eisitates in restigium , ne oecidatur pro tali facto , assignantur . Eadem enim ratio est de oec,
dente se defendendo aliter mortem vitare non Valente : quoniam ex maxima necessitate , tanquam nesciens, idest casualiter, iste invasus occidit . Unde, cum militet utrobique eadem ratio : sicut primus ibi iudicatur non reus sanguinis , ita & iste secundus iudicari eodem tenore est ibi cointelligendus . Quod utique magis firmatur , si adiunxeris dictum
B. Ambrosii recitatum in decretis. II. quaest. I. can. IIIa eaυenda. Voluntaνios , inquit, reos, non neces
rate compulsos etalpa eo tringit. Quin etiam, imus divinae legis oraculo , se quis per imprωdentiam imtularit neeem ; aeeipit impunitatis Dem: ω refugii facultatem , ut pust evadere . Mala enim proprie non sunt e no qua eνimine mentem implicant , ω Veientiam ligant . Haec ibi. Secundo vides ς qu modo, &c.
290쪽
MS QV EST. LXIVia Am. VII; ARTICULUS VIII. 36x
Uuum aliquis. easualiter occidens hominem incurrae homicidii rea- ω4. d. 22. q. 2. a. a. ad 3.
AD octavum sic proceditur .. Videtur , quod aliqu
casualiter occidens. hominem incurrat homicia dii reatum . Legitur enim Geuia . . quod Lamech.ςredens interficere bestiam; interfecid hominem ς re reputatum est ei, ad homicidium Ergo reatum homicidii incurrit, qui casualiter hominem occidit. 2. Prae erea. Exod. 2I. dicitur: Si quis percuserist mulierem praegnantem , abortivum fecerit, se mors ebor fuerit subsecuta , reddet animam pro ansmaz ed hos. potest fieri, absque. intentisne occisionis is Ergo homicidium casuale habet homicidii reatum. 3. Praeterea. In Decretis Ioia inducuntur plures Canones, quibus easualia homicidia puniuntur: c ur c. 6. 37. 39. 43. & Sed poenae non debentur nisi culpae . Ergo, ille qui casii aliter hominem occidit incurrit homicidi h reatum.
Sed Contra est , quod Augustinus dicit ad Publicolam: cepi . Is4. meU β to. ut ea quin propςer bon*m , ae licitum facimus , se quiae per haee
praeten uoseram voIuntatem euiquam mali acciderit, nobis imputentur: Sed contingit quandoque, ut pro- Pter bonum aliquid facientibus homicidium consequarii r casualiter . Ergo non imputatut facienti assi
RQ spondeo dicendum, quod secundum Philos Phxim in . a. Physis. c tex. 49. oe So. to. a. fur in causa agent praeter intentionem. Et ideo ea, quincε sua ia sunt , simplieiter loquendo, non sunt in tenta , nequo voluntaria . Et quia omne peccatum est Voluntarium. , secundum Augustinum , c ut . de vera relis, cap. 34. im ρνine. tq. r. b consequens est ,
quod casualia, inquantum huiusn odi, non sunt pec-
Contingit tamen , id quod non est acta & per se
volitum, vel intentum , esse per accidens 'Olitum, vel intentum , secundum quod causa pest aeeidens discitur rem ens prohibens .. Unde ille , qui non rem Ved ea , ex quibus seqvitur homicidium , ad removere ,. incurrit quodammodo homicidium voluntarium. Hoc autem contingit P Uno iisda, luando danx operam rebus illicitis quax vi-