장음표시 사용
451쪽
tκr ad indigentias hominum ordinari , vel ad reverentiam inferiorum creaturarum, ideo videtur , quod non congrue possunt assumi in divinam reverentiam. 3. Praeterea. Augustinus in 6. de civit. Dei c eam. IO. v. s. commendat senecam de hoc, quod vituperat quosdam, qui idolis ea exhibebant, quae solent hominibus exhiberi; quia sc. immortalibus non conveniunt ea, quae sunt mortalium: Sed haec muruto minus conveniunt Deo vero, qui est exeelsus u- per omnes Deos . Ergo videtur reprehensibile esse , quod aliquis corporalibus ambus Deum colat. Nouergo habet religio corporales actus.
Sed Contra est , quod in Psal. 83. dicitur : Gον
metim , ω caro mea exultaυeνυnt in Deum vivum et Sed sicut interiores actus pertinent ad cor ; ita exteriores actus pertinent ad membra carnis. Ergo via detur , quod Deus sit colendus non solum interiorisbus actibus, sed etiam exterioribus. i Respondeo dicendum , quod Deo reverentiam , &honorem exhibemus, non propter seipsum, quia ex
seipso est gloria plenus , cui nihil a creatura adiici potest; sed propter nos, quia videlicet per hoc quod
Deum reveremur , & honoramus , mens nostra ei
subiicitur: Et in hoc eius persectio consistit: Quaeliabet enim res perficitur per hoc quod subditur suos periori; sicut corpus per hoc quod vivificatur ab senima; Saer per hoc quod illuminatura Sole. Mens autem humana indiget ad hoc quod coniungatur
Deo, sensibilium manuductione; inυsibilia Dei per ea , quie facta sunt , intellecta conisistuntur , ut
Apostolus dieit Rom. I. Et ideo in divino cultu necesse est aliquibus corporalibus uti , ut eis quasi signis quibusdam mens hominis excitetur ad spiritu les actus, quibus Deo coniungitur.
Et ideo religio habet quidem interiores actus ρω se mineipales , in peν se ad religionem pertinentes . exteriores υeνο actus, quasi secundarios , ω ad int
Ad primum ergo dicendum , quod Dominus loquitur quantum ad id , quod est principale , & per
se intentum in cultu divino. Ad secundum dicendum, quod huiusmodi exteri ra non exhibentur Deo , quasi his indigeat , secundum illud Ps. 49. Numquid mandueabo eaνnes tauro rum , aut sanguinem hireorum potabo i sed exhibentur Deo, tanquam signa quaedam interiorum, tispiritualium operum, quae per se Deus acceptat. Unde Augustinus dicit in io. de civit. Dei eap. S.
m a prino. D. S. Sacriscium visebiis invisebius
452쪽
Ad tertium dicendum , quod Idololatrae deridem tur ex hoc, quod ea quae ad homines pertinent , idolis exhibebant, non tanquam signa excitantia eos ad aliqua spiritualia , sed tanquam per se eis accepta; & praecipue quia erant vana, & turpia.
EX articulo habes primo: quomodo per rationem 3e directam , & in directam ; hoc semper in o-ninibus appendicibus subintelligitur per ly rationem, destruas errores sectariorum dicentium : caeremonias nullas debere esse in ecclesia. Et aliquorum aliorum dicentium r quod cultus externus in templis nihil iuvat. Et Trinitariarum dicentium : adorare in solo spiritu debemus Deum , quia Deus spiritus est . S eundo habes : quomodo per rationem ostendas, hos inerito damnari a Concilio Trid. sess. 22. cap. Cum natura hominum ea sit, ut non facile queat δε- ne adminiculis exterioribus ad reriam disinarum meditationem DFolli : propterea pia mater ecclesia r τus quosdam , ut sellicet quaedam summissa voce , mlia vero elatiore , in Musa pronunciarentur , inueituis. Cgremonias item adhibui , ut m=sicas benedistiones , ιυmina , thymiamata , vines , aliaque id genus mutta , ex Apofollea discietina , traditione , quo γMajessas tanti sacriscii commendaretur ; γ mentes idelium peν haec visibilia religionis , oe pietatis signa ad νerum altissmarum , quae in Me saetificio Iarent , contemplationem excitarentur . Haec ibi . Item
canon. 7. & in Decreto de observandis, & evitandis in celebratione Milta . Ubi inter alia , dicit . ecclesis musicas eas, tibi ηυe organo , βυe cantω Imsivum , aut impurum aliquid miscetur , item saeculares omnes actiones vana, atque adeo profana coia quia ordinarii locorum arceant, &c. Item merito damnari a dictis per veritates aureas super legem veterem lib. Exod. 23. concI. q. 3c c. 26. concl. I. S C. 38. concl. I. Item Numeν. I 8. concl. 2. & c. I . couinet. a. & c. 8. concI. 8. Item Levit. 26. concI. t. Vide etiam praedictos errores damnari ab Elucidat. super Addit. articulorum num. 3Io. Item a Psal. Cor meum, &c. ut in ar umento eontr. Item damnari merito haeresim Trinitariorum a Christo ; qui ut homo, adorat Deum procidendo in saciem suam , Mgenuflectendo: Μatth. υwesmo sexto - Luear vigesimosecundo. Tertio vides: quomodo, &c.
453쪽
A Doctavum sic proceditur. Videtur, quod religio non sit idem sanctitati. Religio enim
dam specialis virtus, ut habitum est. a. 4. 9u.6 u. Sanctitas autem dicitur esse generalis virtus: est enim
faciens Meles , oe servantes ea , quae ad Deum suntiusa , ut Andronicus dicit . Ergo sanctitas non est
idem religioni. a. Praeterea. Sanctitas munditiam importare videtur. dicit enim Dionys I a. c. de div. nom. quod san-Elitas es ab omni immunditia Iibera, oeperfecta , o omino immaculata munditia Munditia autem maxime videtur pertinere ad temperantiam , quae tu pitudines eorporales excludit . Cum ergo religio ad iustitiam pertiueat , videtur quod sanctitas non sit idem religioni. 3. Praeterea. Ea quae dividuntur ex opposito, non sunt idem Sed in quadam enumeratione partium ustitiae sanctitas condividitur religioni, ut supra habitum est. c. 8o. Ergo sanctitas non est idem quod
religi . Sed Contra est , quod dicitur Lue. T. Sreviamus tia
i in san litate, oe iussistat Sed servire Deo pertinet
ad religionem, ut supra habitum est. a. i. hu. q. ad s. Pa. 3. ad a. Ergo religio est idem sanctitati . . Respondeo dicendum , quod nomen sanctitatis Lovidetur importare. . Uno quidem modo munditiam. Et huic significationi competit nomen Graecum . diiscitur enim αγιος , quasi sine terra . Alio modo imis portat firmitatem . Unde apud antiquos san ita dicebantur , quae legibus erant munita , ut violari non deberent. Unde & dicitur aliquid esse sancitum, quia est lege firmatum . Potest etiam secundum Latinos hoc nomen, Onctus , ad munditiam pertinere ς ut
intelligatur sanctus , quasi fanguine tinctus; eo quod antiquitus illi qui purificari volebant , sanguine hoste tingebantur , ut Isidor. dicit in lib. Io. Etymol. ad tu. S. Et utraque significatio competit, ut sanctitas attribuatur his, quae divino cultui applicantur ; ita quod non solum homines , sed etiam templum, & vasa, S. alia huiusmodi sanctifieari dicantur ex hoc, quoacultui divino applicantur. Munditia enim necessaria est ad hoe, quod mens Deo applicetur : uia mens humana inquinatur ex hoc quod inferioribus rebus m. XI. T cociis
454쪽
coniungitur; sicut quaelibet res ex immixtione peio ria sordescit , ut argentum ex immixtione plumbi . Oportet autem, quod mens ab inserioribus rebus a strahatur, ad hoc quod supremae rei possit coniungi. Et ideo mens sine munditia Deo applicari non poteu. Unde ad Heb. I a. dicitur: Pacem sequimini etim omnibus , sir sanctimoniam , sene qua nemo videbis Deum . Firmitas etiam exigitur ad hoc quod mens Deo appliςetur: Applicatur enim ei, sicut uItimo fi-n , & primo Principio : Huiusmodi autem oportet maxime immobilia esse. Unde dicebat Apost. Rom. s. Certus sum , quod neque mora , neque vita festa rabis me a ebaritate Dei. Sic ergo sanctitas dicitur, per quam mens hominis
seipsam, di suos actus 'glicat Deo. Unde non differes a religione secundum essentiam , sed solum ratione .
Nam religio dicitur , secundum quod exhibet Deo debitum famulatum in his, quae pertinent specialiter ad cultum divinum ; sicut in sacrificiis , oblationishus , & aliis huiusmodi : Sanctitas autem dicitur,seeundum quod homo non solum haec , sed aliarum virtutum opera refert in Deum; vel secundum quod homo te disponit per bona quaedam opera ad cuI- tum divinum. Ad primum ergo dicendum, quod sanctitas est qua dam specialis virtus secundum est entiam i Et secundum
hoc est quodammodo eadem religioni. Habet autem quandam Len*ralitatem, secundum quod omnes vi tutum actus per imperium ordinat in bonum divianum : Sicut & iustitia legalis dicitur generalis virtus , inquantum ordinat omnium virtutum actus in bo
Ad secundum dicendum, quod temperantia munditiam quidem operatur, non tamen ita quod habeat Tationem sanctitatis, nisi reseratur in Deum. Unde de ipsa virginitate dicit Aug. in lib. de Virginitate,ce. 8. r. 6. quod non quia virginitas es , sed quia Deo dicata di, honoratur. Ad tertium dicendum, quod sanctitas distincta est a religione propter disserentiam praedictam , non quia differunt re, sed ratione, ut dictum est, cinere. an
EX art. habes primo; quomodo per rationem tamquam a simili , destruas errorem Ioannis Uυ dicentis : quod religiones omnes indifferenter introductae sunt a Diabolo . Nec obstat: quod Uυ
cis loquatur de religio bus Privatis , non autem
455쪽
de religione communi , puta Christiana , quoniam religiones privatae a religione communi denomina tur a I. ad 3. Sc propterea impugnare religiones prisvatas est quodammmo a simili impugnare religi nem in communi . Per hoc enim quod praesens aristis. demonstrat , quod religio est idem sanctitati, . commonstratum esse voluit, quod religiones privatae funt iistroductae a Deo sanctitatis omnis amatore, M auctore, & consequenter, quod sunt maxime odibiles diabolo , utpote sanctitatis verae hosti perpetuo. Per idem ergo demonstratur simul: quod diabolus, si posset , religiones omnes privatas ab Ecclesia approbatas c de talibus enim loquitur etiam Uυielest aut patet in concilio Gnsantiens sanditus destru ret, & iam destruxisset, tantum abest, ut aliquando
eas, vel earum aliquam introduxerit . Sectindo habes: quomodo per rationem ostendas, errorem ipsum
merito damnari a concilio Consanriensi sus 8. ubi
recensito eo, ut supra attulimus in catalogo muli xum aliorum , contra omnes, ac fingulos condemnationem pronunciat . Item a Luc. I. serviamus Hia, . ut extenditur in arg. eontr. Sanctitas enim cum religione privata in tantum annexa est, ut iup. arma. in rese ad s. dictum sit, quod, quamvis religiosi
diei uini communiter omnes , qui Deum colunt, Apecialiter tamen religiosi dicuntur , qui totam viatam suam divino cultui dedicant , a mundanis neometis se abstrahentes . Nescivit ergo Dυulast, aut nescire voluit , aut nescire se finxit , aut scire se diabolo instigante γ vehementer doluit , quid nominis religionum privatarum , quando errorem praenarratum impudentissime evomuit. Religionis siquiadem privatae , idest parvicularis , quid nominis ex Iraemissis nunc verbis S. Tho. patet ς quod scilicet reis isto particularis est . continens homines, qui totam vitam suam divino cultui dedicarunt , a mundanin negotiis se abstrahentes, ut scilicet Deo liberius vacent . Item errorem ipsum merito damnari a dictis per veritates aureas super legem veterem, Ex. 3. coninia. 2. Lew M. eoneI. II. Item per Eluc. Addit. art. ns a 33. Tertio vides: quomodo, &c.
De Devotione, in quatuor articulos divisa. DEinde considerandum est de actibus religionis. Et Primo de actibus interioribus, qui secundum praedicta sunt principaliores. T a S
456쪽
Seeundo. De actibus exterioribus, qui sunt secumdarii. Interiores autem actus religionia videntur esse Devotio , & oratio. Premo ergo de Devotione agendum est. Seeundo de oratione. Circa primum quaerunt ν quatuω . Primo . Utrum devotio sit specialis actus. Secundo. Utrum sit actus religi pnis. Tertio. De causa devotionis.
Utrum Devotio si speetalis actus .
Ins a. a. cor. γ q. 83. a. r. ad DAD Primum sic proceditur. Videtur quod Devotio
non sit specialis actus. Illud enim quod pertinet
ad modum aliorum actuum , non videtur esse specialis actus : Sed devotio videtur pertinere ad modum aliorum actuum . dicitur enim 2. Paralipom. 29.
obtulit uniυersa multitudo hosias , o laudes, oe θ Iolausa mente devota. Ergo devotio non est specialis actus. a. Praeterea . Nullus specialis actus invenitur in diversis generibus actuum i Sed devotio invenitur in diversis generibus actuum, scilicet in actibus corporalibus, & etiam spiritualibus: dicitur enim aliquis &devote meditari , & devote genuflectere. Ergo devotio non est specialis actus. 3. Praeterea. Omnis actus specialis aut est appetiti-Lae , aut cognosciti Vae virtutis : Sed devotio neutricarum appropriatur ; ut patet discurrenti per singu-Ias species a uum utriusque partis , quae supra enu
Ergo devotio non est specialis actus. Sed Contra est, quod actibus meremur , ut supra habitum est: c q. a I. a. 3. V 4. Sed devotio habet specialem rationem merendi . Ergo devotio est actus specialis. Respondeo dicendum , quod devotio dicitur a de-υovendo. unde dicuntur, qui seipsos quodammodo Deo devovent , ut ei se totaliter subdant.
Propter quod & olim apud Gentiles devoti dicebantur, qui seipsos idolis devovebant in mortem pro sui alute exercitus; sicut de duobus Deciis Titus Livius Marrat. c Decad. I. lib. 8. e. 8. ω lib. io. e. ist. Unde devotio nihil aliud esse videtur , quam volantas ρυα-
457쪽
dam prompte tradendi se ad ea , que pertinent ad Dei famulatum. Unde Exod. 33. dicitur , quod multitudo sitorum Israel obt&lie mente promptissma, atque devota primitias Domino . Manifestum est autem , quod voluntas prompte faciendi quod ad Dei servitium pertinet, est quidam specialis actus. Unde De iis es Decialis aestis υoluntatis. Ad primum ergo dicendum, quod movens imponit
modum motui mobilis. Voluntas autem movet alias vires animae ad suos actus : & voluntas, secundum
quod est finis, movet seipsam ad ea , quae sunt ad finem, ut supra habitum est, c I. a. q. 8. a. a. Et ideo, cum devotio sit actus voluntatis hominis offerentis seipsum Deo ad ei seruiendum , qui est ultimus finis , consequens est quod devotio imponat m dum humanis actibus, sive sint ipsius voluntatis circa ea quae sunt ad finem , sive etiam si ut aliarunt
potentiarum, quae a voluntate moventur.
Ad secundum dicendum , quod devotio invenitur in diversis generibus actuum , non sicut species ill rum generum , sed sicut motio moventis invenitur vir Iute in motibus mobilium . Ad tertium dicendum, quod devotio est actus appetitivae partis animae , & est quidam motus voluntatis , ut dictum est . in corp. art. JAPPENDIX.
EX art. habes primo r quomodo per rationem O stendas , merito suisse insinuatum a scripturis : quod devotio est specialis actus, ut Exod. 33.
mente devota obttiterunt. Et a. Paralip. 29. habetur ex contextu, quod per hoc, quod mente devota o tulit tune multitudo laudes domino, averterunt furorem Domini , &misericordiam impetrarunt. Cum igitur actibus fiat meritum: & devotio, ut inde colligitur, habeat speciale ira rationem merendi, atque aspeciali potentia , scilicet mente , id est , voluntate procedat e constat , quod per huiusmodi ibi saltem virtualiter dicta denotatur, quod devotio est specialis actus. Secundo vides, quomodo, &c.
458쪽
AD Meundum se proceditur. Videtur , quod devotio non sis actus religionis . Devotio enim, ut dictum est , cari prae ad hoc pertinet , quod aliquid se Deo tradat, Sed hoe maxime fit per charitatem ; quia, ut Dionys dicit q. cap. de div. nom. c pam I. D. io. Divinus amor extasim Deit , nomstnens amantes stitiuorum esse , sed eorum quae a
mane. Ergo devotio magis en actus charitatis, quam religionis. 2. Praeterea. Charitas praecedit religionem : Dev tio autem videtur praecedere charitatem ; quia ch Titas in Scri pruris significatur per ignem , devotio Vero per pinguedinem, quae emqnis materia- c Canta S. 6. Ο PDI. 6 a. 6. Ergo devotio non est actus reis tigionis . 3. Praeterea. Per religionem homo ordinatur solum ad Deum, ut dictum est, qti. praeci art. . Sed dev tio etiam habetur ad homines: dicuntur enim aliqui
asse devoti abiquibus sanctis viris i & etiam sit hi discuntur esse devoti dominis suis; sicut Leo Papa dicit, fer. 8. de Posse. mm. eis. med. quod Iudaei quasi deis
voti Rom. in is legibus, dixerunt: Non habemur Regem nisi Caesarem. Ergo devotio non est actus religionis. Sed Contra est , quod devotio a devovendo diciatur, ut dictum est a. Dec. Sed votum est actus veligionis . Ergo & devotio Respondeo dicendum , quod ad eandem virtutem Pertinet velle facere aliquid, & promptam voltinta. tem habere ad illud faciendum et quia utriusque actus est idem obiectum . Propter quod, ut Philos dicit S. Et hic. e. I. eari prine. tom. S. iusima est, qua volunα bomines, oe operantur iclys. Manifestum est autem, quod operari ea, quae pertinent ad divinum cultum, seu famulatum, pertinet proprie ad religionem , ut ex praedictis patet. q. praee. a. r. a. O 3. Unde etiam ad eam pertinet habere promptam voluntatem alhuiusmodi exequenda r quod est eme devotum. Ea sc paret, quod devotis es actus religionis. Ad primum ergo dicendum , quod ad charitatem vertinet immediate, quod homo tradat seipsum Deo , adhaerendo ei per quandam spiritus unionem . Sea
459쪽
quod homo tradat seipsum Deo ad aliqua opera di vini cultus, hoc immediate pertinet ad religionem, mediate autem ad charitatem , quae est religionis principium. Ad secundum dicendum, quod pinguedo corporalis& generatur per calorem naturalem digerentem , 8c ipse naturalis calor habet pinguedinem , t Al. σὐsum calorem nartiralem eonfeνυat ' quasi eius nutrimentum . Et similiter charitas & devotionem ea sat, inquantum ex amore aliquis redditur promptus ad serviendum amico, S etiam per devotionem ch ritas nutritur ; sicut & quaelibet amicitia conservatur ,& augetur per amicabilium operum exercitium, S meditationem. Ad tertium dicendum , quod devotio, quae habetur ad Sanctos Dei mortuos, vel vivos, non terminatur ad ipsos , sed transit in Deum , inquantum scilicet in ministris Dei Deum veneramur . Devotio autem squam subditi dicuntur habere ad dominos tempor
les, alterius est rationis et fleui & temporalibus d minis famulari differt a famulatu divino.
EX art. habes 'mo : quomodo per rationem e
stendas, merito esse a seripturis insinuatum, quod devotio est actus religionis . Ut Psal. 73. 'vete, σνeddita Domino Deo insνo. Ubi votum elare osten ditur pertinere aἀ religionem , tamquam actum eius : eum ordinetur ad Deum, qu. 8 Lari I. Pro quo dicto Psalmi sciendum est: quod devotio derivatur a devovendo . Cuius ergo actus erit votum , et undem erit & devotio . Per hoc igitur , quod maia monstrat , votum esse actum religionis , commonstrare intelligitur , devotionem esse actum eiusdem . Serundo vides : Ruomodo ex iis bene pensatis, & ainplicatis declaretur, atque confirmetur vicissim Angetica.doctrina praesens.
Utrum contemplatio , seu meditaris sis
Inf. a. 4. eo. er Hi s. q. q. a. 3. q. a. tori. mri. q. II. a. a. ad 7.
AD Tertium fie proceditur. Videtur , quod don templatio . seu meditatio non sit devotionis ea
460쪽
n. Nulla enim causa impedit suum effectum e selfubtiles medit tiones intelligibilium multoties devotionem impediunt. Ergo contemplatio, seu medit lio non est devotionis causa. 2. Praeterea. Si eontemplatio esset propria, &per se devotionis causa , oporteret , quod ea quae sunt
altioris contemplatiouis , magis devotionem excita vent. Huius autem contrarium apparet .' frequenter enim maior devotio excitatur ex consideratione passonis Christi, & aliis mysteriis humanitatis ipsius,
quam ex conlideratione divinae magnitudinis . Ergo eontemplatio non est propria devotionis causa. 3. Praeterea . Si contemplatio esset propria causa devotionis, oporteret, quod illi qui sunt magis apti ad contemplationem, essent etiam magis apti ad deis votionem .' Cuius contrarium videmus; quia deVotio
frequenter magis invenitur in quibusdam simplicibus uiris , R in Remineo sexu ; in quibus invenitur contemplationis defectus. Ergo contemplatio non est propria caussi devotionis. Sed Contra eit, quod in Psal. 38. dicitur In me Ahatione mea exaνdescet ignis : Sed ignis spiritualis causat devotionem . Ergo meditatio est devotionis
Respondeo dicendum , quod causa devotionis eristrinseca, oe principalis Deus est: de quo dicit Ani-bros. super Luc. c e. 9. super illud, Et con Uus increpavit, e. quod Deus , quos dignatur, vocate
maritanos ex indevotis devotos feci et . Causa autem intrinseca ex parte nostra oportet quod si meditatis , seu contemplatio . Dictum est enim , cari. r. hujus q quod devotio est quidam voluntatis actus ad hoc, quod homo prompte se tradat a, divinum.obsequium . omnis autem actus voluntatis ex aliqua consideratione procedit ἰ eo quod bonum intellectum est obiectum voluntatis Unde & Aug.
dicit in lib. I . de Trin. ex e. 8. I. ID. e. I. to. I.
quod voluntas or tur ex intelligentia. Et ideo nece Gis est, quod meditatio sit devotionis causa; inquantum scilicet homo per meditationem concipit, quod se tradat divino obsequio. Ad quod quidem inducit du ex consideratio. Una quidem, quae est ex parte divinae bonitatis, & beneficiorum ipsius. secundum illud Mibi adbae rere Deo bonum es, oe ponere in Domino Deo Demmeam . Et haec consideratio excitat dilectionem , quae .st proxima devotionis causa. Alia vero est ex parte hominis considerantia suos desectus, ex quibus indiget ut