Sancti Aurelii Augustini Hipponensis episcopi Confessionum libri tredecim vario commentariorum genere illustrati ab aemulorum obtrectatorum vel datis, vel dandis seu conviciis, seu censuris, seu etiam cavillationibus vindicati et expediti opera et st

발행: 1759년

분량: 643페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

466 Consessionum Lib. VII. Cap. IX.

tuus est , di resurrexit et mortui eisia sis , di nolo quaerere quemadmodumia resurgatis . De Catone sobrietatis. 5e prudenatiae orae ulo, qui tamen superbia . aut invidia, vel utroque vitio Uticae se interemit, non est cur dicamus. Vide lib. 1. de Civit. Dei. tap. 23. Ac a 4.& lib. I s. cap. 4. n. 4e omittimus etiam Diogenem Cynucum . vulgo hominem honorum , divi,

tiarum, voluptatum generosissimum eo temtorem . at vere lividum, arrogantem , effrontem; qui etiam nec natu,

rati pudori parcens . propalam se inquinaret . Vide lib. x . de Civit. Iasti

C. Ioa

sene eae potius aeterna sors plurbnorum eordi est . De tanti viri auxseriptis , aut moribus Apostolicam di irinam . di sanctitatem quasi spirant bhus . ubique gentium eximiis plaus hvs praediratis non vacat hie dicere . Et

tamen vide quid de illo sentiat lib. 6.

de Civit. Dei . capia a c. n. I. & 3. Augustinus Ethnteorum Sophorum pa. tronus , qui eorum non unum. sed si Rhulens eredimus , ingentem turbana

astrJs invexit m Libertas sane, quae huiuia defuit Gννοηι ne istam urbanam

is theologiam . theatrieae simillimam . M aperte si eut illam reprehendere auderi ret, Annaeo Senecae, quem nonnullit., indieiis invenimus Apostolorum noti strorum. elaruis, temporibus , nonis quidem ex toto b, erum ex aliqua , , parte novi defuit. Adsuit enim seri.,, benti . vi. enti defuit Sc. Sed iste, vi quem philosophia ti) quasi liberum

., Deerat, tamen quia illustris populi Romani Senatar erat , colebat quod reprehendebat, agebat quod argue- ,, bat . quod eulpabat adorabati quia ,, videlie et magnum aliquid eam philo. ,, sophia doeuerat. ne superstitiosus os vi set In mundo, sed propter leges ei

,, tum , moresque hominum, non quia

is dem agerer sngentem se enicum hiis theatro. sed imitaretur in templo ria eo damnabilius. quo illa , quae methia dae iter agebat , se ageret . ut eum ,, Populus veraeiter agere existimaret: M sceniens autem ludendo potius dele-M ctat et . quam sallendo deeiperet Ivide etiam c. 11. Similia expendat uia

viverem de Philosophis Ethnicis lib. de

vera Religione. e. i. e tu. I 4 i. de Verbis Evangel. Ioann. 4. Ego sim via

totum a

Nee unus Igitur est Ethnteorum Philosophorum . quem Augustinus Caelo dignum existimaverit . Adeoque circa rem illam, non utique prorsus exploratam in suo sensu abundet Iollatus; sed Doctorum Maximi nomine dignio. ri superposto loeo, alium s hi nanes a tur ducem. cuius vestigiis inhaereat. Ceterum sutilia sunt ea Tostati ver-

sque Augustini , vel alterius auctorita. te quillhet etiam de populo praedi ea.

re poterit aeternam eorum salutem . Non omnia vitia ad unguem correxis se a ceu ratio rea historiei tradunt . Nee eorum caussam iuvat quod deorum mul. tipite itatem animo improbaverint ; sat ad eorumdem damnationem est exter us, ubique S constanter ipsam probantibus non reluctatos . corde ea im creditar ad

Collitia Coll. gii Ambrosani doctor. &Ecelesiae Mediolanenss Canctaeus ordiis narius , qui duobus tomis mediae e tensionis, di molis de animabus P aganorum omni argumentorum genere disputans. celebriorum Phlosophorum animas O nes sngillatim ad iudicium vocans, nee unam ι ni s antiquarum rerum memo. xi a me saltat ) ab εeterno earcere absolvit. Cuius iudieii se prodit Augustinus calmet ordin. S. Benedicti integra dissertatione l. 4. Thest uti Antiquitutum saerarum, & profanarum Obiit Alphon rus Tossatus M. Dcim. I 434 aetatis suae 4 . Sicut autem in eius seriptis non modi eam ingenii , insignem vero memoriae selieitatem suspieio. itat ut quaedam alia omittam ) in Patrum

saluta , atque doctrinas maius obse .

quium desidero . Licet alia3 Tostatus& pietatis hon vulgaria plura inditia de-

102쪽

Consessionum Lib. VII. Cap. IX. 467

Anetistini, Graecorum scriptorum . totius orbis moderator , atque magisterhaee ad loeum istum evomit ri simili is tudine verborum aliquot. & sente , , tiarum deeeptus Augustinus , ut &is multi Graeei Scriptores . eum do ., ctrina Cy ristiana nitieuit Platotusmum is qui merus erat haee in parte Aria.., nisinus; ut ostendit Ioannea Clerieusis Epist. Crit. vii. & v m. Fortasse inisia telligit hie Angustinus Plotini opera, vi quem vehementer laudat Lib. 3. eo se tra Readem. n. 43. & de civit. Dei., Lib. IX. cap. X. Laudet re aliouus si Hepopauo Optabamus ut te religiosorem docti remque laudares; quum autem Cleriis cum laudas, a Pherepans nos ad Phe. reponam mittis a o Iaarina t. Dινὰ m . Interini queritur Augustinus reli

glosssimu1. N sapientissimus Ualerii Flae.

ei verbis Argonauticon lib. 3. v. 2s I. di a Zaia At mihi inctis eum venit Iubae r en ,, quibus adsum

is Colloquiisl eui me hospitio fortuisis na revinxit l

Patres Pla/on in m. ut loqueris. Christianae doctrinae misellere a & Platoni. smus merus erat Arianismus: Igitur in inrit errores abierunt. At diris deum verum . doctissimis voluminibus qua a uinctoritate aut vetusti . aut novi Foederis. qua ratione aut iuris . aut decem tae impugnaverunt, ab orbe elimina xunt et Vide ergo quid loquaris. Inde eandide mihi gravissimas inis firmitates tuas satere. Annonne in So.

cini Fausti. qui ereunte saeeulo deeimo. sexto blaspheniabat sa), nomen, & r ligionem iurassi Equidem non me laistet . id ad dissitas etiam Orbis plaga

famae ore deportatum vehementer te

doluisse . sed da gloriam Deo verit te hae, eui tot mendaeiis & hlaspheis an iis insdiatus es. Aut si adhue obstina.llus, semel iacto mendaeio haeres, vul go tantum loquaris , non Eruditis af

.ataram sa), Ni quod fama detulit. in

dialentis voluminibus tuis a te , Non

quidem expresse , & manifeste, sed latenter . & oblique ne omnium Prope. modum Christianorum saxis obruereris A. Ch. 38 s.

positum detexere. Aug. 3I. Mon.

Iam varo die mihi, in quo Ari, s . Ad. XIII. nis sa melior , immo eur non sa intia Sirie. I. Ual. quior λ Quid ergo tantopere Platonu X.Τheod. VI l. eos exueratis. quod Arii impietatum ae minis tua opinione redoleant Et eur quereris sS. Patres Platonicia voluminibus Aiarianismo stat entihus addictosi eum ipsi tanto reto Verbi diuinitatem propugna verint , quam tu sublimide quamuis tilatenter, impetivisti At non fueris foetnianus. Sit tubi quod exploratum est a summum .ae solum numen Iambus Arminius. IPss etiam Calvini laetitiis, e quibus e ductua est, invisus intolerabilis. Sine ut adhue a proposta disseultate non. nihil dierediar. Paulo post initium priuis ris geminarum Epistolarum tuarum , quas laudas, haec hahes m Proposita haeeis coniectura . ut ab Eruditis expende.., retur . Ceteraque verborum Ioanniati interpretamenta mea excitarunt non is uullos; qui ostenderunt non modo seia a me dissentire, sed etiam in me in se humanius invecti sunt et quasi dissem M tire sne ira, atque aeerbitate nonia liueret &e. J Quaerimus cum tant pere doleas , ab Erud;tis , quorum iudieium de iniquis tuis saerarum pagina rum eorruptelis postulaueras, te vapulasse i Cue inde tu Augustini, podi Set plores Canonteos, Christianorum oraeuii seripta. & apiees , de quibus a te iudicium non postulatur, tot dicteriis . tot maledictis . tot iniquis interpretamentis , & suspieionibus rodas, proseIndas Nune recta ad eensuram Hereponi . Sen. sm tamen eius petulantia retundenda est. Pater Ioan . Laur. Beeli Ordin. E. remit. S. Augustini Theologus eximiuat. 1. de Theologieis Disciplinis lib. O. cap. r. contra adsertionem postam . Non posse naturalis ingenii aete percupi Trinitatis mysterium . obiicit secundo Ioeo S. Doctoris testimonium hoece eap. comprehensum a In Pureaicosam hisiam ΙιψIitibas rarionibus fuaderi aesernam V ni spad φινem extaealiam res

e . s. & ita respondet - Platoniel po- tuerunt Ex Uehraeis nonnulla auduM re m steria. sve fuerint ante ex .

ditionam Alexandri aliqui saeri libel, , in graeeum translati . ut dotem vi-

103쪽

468 Consessionum Lib. VII. Cap. IX.

Aug. 32. Moii. x, tiles philosophi eum Iudaeis sueri nes 4. Ad. XIII. conversa ait quod de Aristotele seri. sirie. I. vas . .. hit Clearchus apud Iosephum l la. X Theod.VII. A vium in x. eontra Apionem, & Eus. M in xx. de praeparat. Evang. c. s. &., ε. idque de Platone credendum est, quem eonstat distendi cupiditate ma ,, io rein Orbis partem peragrasse . In liis is hris tamen Platonicis plures distin ,, guuntur gradus diuinitatis. Tagaton, ,, sive eaussam. Demiurgum . & ideamis universorum . aliosque Deorum om. , dines, ut lares . Ee daemones, uti,, ohservant Proetus in Comment. ad

Timaeum, Maerobius lib. I. In so. ,, mnium Scipionis, & S. P. August. lib. ., xx II. de Civit. Dei e. x ε. quam ... hrem Verbum Dei cognovit quidemia Plato. ut ait idem August. in vis. - Consess. sed inferiorem Tagais divi-- nitate r di ipse ut arbitror semina pro.., ieeit Arianismi.

Doctissimum hoe responsum iis . quae in hae quaestione reliqui Theologi

exhibent, non dissimile . rem praesentem

Augustini apprime dilucidati sed a phe

eopam et amoribus nos minime liberat. In eontroversiam illam, quae neis dum sententiarum, sed & verborum Pla. eonteorum examen postulat. nos ingredi haud opus est a immo nee deeet reum quod eam eruditus Ioannes Lami publicus Florentiae Eeelesia sileae histo. Eae professor integro sere volumine , Do pecta Chrisianaram is eo quod mγ.sorio m Diυisae ni iasis adtines , sea istonita in sex lihma distributo , aliique diseusseri9t: tum & maxime quod negotium illud non una pagella, ut nos de eteret . expediri posset. Quamobrem di

eunt alii quid sentiant . di una Ofruoia fos senis abaa δει si). Ita Augusti.

dio. Geminis suis Epistolis septima. devicta .a a se laudatis. duo hae e potin s mum . quod ad praesens adtinet. D.

lo momento gravissimo prohari Plato.

nem aut ratione una . aut alia Veishraeorum dogmata vel transtulisse in sua , vel e alluisse. ll. Corticem , umbram Trinitatis in Platonis seriptis haberi inon medullam . & veritatem. Nune &hre.ltatis ea utar & ut confusionem de vitem . diseriminatis ictibus hominis auia viciam repellam. I. Insgni Catholieorum. Immo &Christianorum omnium horrore Ioannescisνiιοι Epistolam suam septimam . ex laudatis primam ita exorditur m Cumis ineunte anno deeimiseptimi huiste sae-- euli xe v. edidissem . ut nosti. L.

- Candide animadversones ad xvii riis prima commata cap. I. Evangelii Ioan nis . dc probare eo natus essem Evanis, , gelistam ad Philonis Alexandrini do-- ctrinam . & loquutiones respexisse a deia Philano loquutus sum quasi de phi-- losopho Platonico, & quq ex Plat A ne varia hauserat J Et alteram epistolam ordine octavam ra Conieci Ioan .ia nem Apostolum in iis, quae de R. -- eisne habet. initio Evangelii sui. non ri ad Mosem , aut alium Veteris Testamenti Seriptorem . sed ad Philaa. is Alexandrinum respexisse; nec obseureri indieavi quae de Rat viae Divina seriis

ri pse Philo, ea ex pristia philosophis., Ethnicis . ae praesertim ex Platoneri hausta ab eo fuisse . Dubium quidem is esse non potest, an Plaιa similia di-

xerit ae postea Philo dee. Iam phorepone tuis te retieulis imiapite aut . Iuxta insignem blasphemiam tuam Ioannes de Trinitate differens. Philonem respexiti philo Platonica in sua transtulerati quoa igitur in Ioanne, hoe in Platone et di quidem persectius r ex hoe enim ille: non hie ab illor ut melio res aeque in fonte, ae in rivulis et Qua fronte igitur in Augustinum debaeehaiaris , quod dixerIt , in Platonicis volu minibus iis , quae in Ioanne habent uese observasse simillima 3Αt inquies sortet Do smilitudinem

verborum , & inscior doctrinae . D. At tu dixisti i nedum ad verba . sed ad doctrinam quoque Philonis Ioannem respexisse r Ad Phludis Alo Ληdjini ME Anam . ct Ia uas an s reo xigo . Et si Arianus Plator Arianus Ioa nes: & eo detestabilior hie , quo eum Christo veritatum sonte tamdiu , & tam domestice conuersatus suerat et qui tamen inde nonnisi Platonis verbis atque doctrinis loquutus sit. Il. Inde tot vetussissimorum Seriptorum . quos Theologi passim enumerant , venerabilis chorus tibi hauἀ gravem eoniecturam suppeditat . ad eredendum Platonem ab Hebraeis nonnui la mutuatum esse 3 Tu ultimis hiseo

diebus iratis diis exeusus id vidisti , quod vetustissimi, doctissimi, sanctissimi viri haud ruiderunt si, ut initio di

ce a Rom. 14. s.

104쪽

Consessionum Lib. VII. Cap. IX. 469

ectam , Augustinus de plures alii Pla. rate sermones areanis verbis. ει meta, A. Ch. 38 sotonismum . qui meras Arianismus erat. phocleis sententiis sestentes in plura si- Aug. 31. Mon. doctrinae Christianae miseuere r igitur, gnificata . etiam Ariana . etiam prorsus 34. Ad. xistiti verbis ludere velimus, gravissimi il- a Catholiea doctrina aliena deportari, ac '. V in E lesiae Catholieae prodete, Atia distrahi poster adhue i vero consistit. te. Na saligine tincti suntl Iam ergo man. hi inspecta fronte, Evangelieam doctri.

e me. Augustinus ipse te adloquatur a nam resonare. Infortunii genus, in quod dummodo. ut es humanus, dignetis pro etiam volumina his Catholi ea de subli- Iuliani PMνεφοai , pro Mantehaeorum mioribus eo areano sermone disputantia de

Αν fauorum nomina substituare. Lib. t. impingere possunt, de non raro impegere . contra tulianum Pelag. cap. 4. n. xx. em I v. Earum coniecturarum , quas posisis Cum te viderem in libris tuis non an- tivas voeant. nulla sit, quae non impeti,, telucano eonvivio temulentum . sed possit. Ampliori ratione loquamur ἔ Pla- ,, insano convieto turbulentum. Introis tonem , Ethnicos philosophos studiis disten. ,, duxi te sedandum . atque sanandum Bos , adiritosi ealamo , volumini, itineriri non in alicuias philosophi auditorium hus. speculationibus, experientiis, de R. is sed in Sanctorum Patrum paeiseum . perstitiosa etiam observationibus minime

M honorandumque eonventum Sit opeia Parcentes. ut veritatem, ut arcana, qui re pretium obseero te. adspἰee illos bus oblectarentur , nutrirentur . eximia is quodammodo ad spieientes te, de mania dogmata, quibus vulgo eminerent, de imis suete, ae leniter dieentes tibii Ita flarentur, ut ea inquam retegerent, at , , ne nos fili Iasiano Maaichaei sumus que eallerenti non eurasse, non expetiis

,, Rogo quid respondebis Quibus eos 'visse. dedigitatos esse. vel etiam curiosi.., oculis intueberis 3 Quae tibi argumenia talis. Et irridendi caussa tertiores seri . . ta sueeurrent 7 Eee. Quae tuorum alia quid Iudaeorum Seholae docerent . quidis gumentorum vel acies vitrea , vel . sentirent de Numine , grande nimis poris,. plumbei pugiones in illorum eonspe lentum est . maxime cum iactarent s siri su exseri audebunt Quae abs te veram gloriam i mutiam vocare placebat,. arma non fugient , nudumque destia Ethniei Iudaei famili irem Angelorum tuent λ An sorte dicturus es . ne eonsuetudinem, de eaelestes revelationes. ,, minem illorum te in isto erimine M. Immo vel ipsa philosophis etiam invitis .is minata 3 Ft quid sietes eum tibi dis Iudaieorum dogmatum, maxime principari Mi int , Tolerabilius dente maledieci lium, quale est illud de Trinitate . no-

,, nomina eo ideres nostra. quam fidem titiam samae alia longa spatia transmean. M nostram . euius merito in caelo oo- tibus ad eosdem deportatam aequus remina ipsa seripta sunt nostra An fori Tum e ser arbitrabitur. ., te dices eis, Nee fidem vestram ullo V. At nee a Iudaei eorum dogma. ,, tali erimine violavi Sed qua eonsi. tum notitia ad Plataitiem fluxerit ; Potuit ,, dentia id dieeee audebis homo, qui divina aliqua illustratione i neri ; nee e. is dieis Maaieta iam esse sensum dee. I tam dedignatur optimus ille etiam extra.

Quanquam Phoνoponam Iuliano auda. neis lueis: Iaae aliquotiens icγntillas quas. eiorem . inflatioremque nee ista hangeis dam cursim obiicere . . , , Hiie. Bene dixit sim maehus Orator pa- Naee omota tribus posterioribus nu-eri suo lib. 1. Epist. i. in sne . Iariis ala meris hiae tontenta , de proprie ad iptius avara Iasius mailum δειε uil de paἁ-o . eontroversae solutionem spnctantia mini.

III. Optime inquit Hugo Grotius me infelatus est , immo accurate proseia egregius grammatieus de Iure belli . sus Augustinus, & quidem nou uno loeo,

e Pacis lib. 3. cap. I. paragr. II. n. at potissimum lib. 8. de civit. Dei. cap. 4. -r Verissimum quippe est , nullam omis ra. de ta. ubi et: Mirantur autem qui ,, nino esse vocem . quae non ambiguum is dam vobis in Christi grana Aetati eum M recipiat. eum omnes praeter senifiis is audiunt. vel legunt Platonem de Deoia Catum . quem vocant Prunae nolim se ista selissse, quae multum congruereia nis, alterum habeant secundae, eum- veritati nostrae religionis agri scunt ... que varium. seeundum vaeias artes. A Unde nonnulli putaverunt eum quando M tum vero alios quoque ex transla- is perrexit in Aegyptum Ieremiam audintione . se sinit ibas figuris. J Non im is se Prophetam. vel seripturas prophe.seiamur ergo de iam ad potissimam is ileas in eadem peregrinatione legisse reontroversae solutionem adeedimusὶ sin- is quorum quidem opiniqnem in quibus.

portuna discussione platonieos de Trini- ,. dam si libris meis posui. Sed diligem

tat L. a. de Docte. chiast. e. aia vide Retracti a. q.

105쪽

4 o Consessionum Lib. VII. Cap. IX.

A. Ch. 8s . .. ter supputata temporum ratio, quae

Aug. 3t. Mon. ,, chroni ea historia continetue &e. Qua .s . Ad. X m. is propter in illa peregrinatione sua piato Sirie. I. val. M nee Ieremiam videre potuit, tanto auteac Theod. . ., destinctum . nec easdem Scripturas le- ., gere , quae nondum suerant in Gramis eam linguam'translatae, qua ille polle.., bat et nisi sorte quia tali aeerrimi studii, M se ut Aegypt as, i at & istas per inter

is pretem didicit, non ut seribendo transisis serret , quod Ptolemaeus pro ingentiis beneficio, qui regia potestate etiam ii. M meri poterat, meruisse perhibetur . sedis ut colloquendo quid eontinerent, quanisia tum capere pollet addisceret . Hoe utia existimetur illa suadere videntur indi-- eia Ece. habet ergo hare sententia quam .

., dam illias smilitudinem &e. Unde puri tatur se intellexisse quod seriptum est M Sc. Parum quippe adtendens quo mo. re soleat illa Seriptura appellare Spiri is tum Dei &e. Deinde quod Plato dieiem amatorem Dei esse philosophum . nihil ri se in illis saetis litteris flagrati & maia is xime illud , quod & me plurimum adisis ducit, ut pene assentior Platonem illo

. , rum librorum experiem non nisse &e.

is ve praecedentibus eum ueterum librii,

dentia, quam de rebus eeu pro bili M. vero similibus, quae in alios sensua subtili disputatione , detorqueri possint . loqua

tur . vide quot rimas offerat, nulli morisdieus adhaerens . per quas Hebraeorum scientia ad Platonieos ierit. t Ceterum non ita Postum apud Plaatoniecis Trinitatis mysteriem , ut inoffeniaso pede eorum volum na pereatrantur l. pluribus saeculis antequam PhaopsusI in m nia deel amaret, Augustinus docuerat δLib. enim im de Civit. Dei e. as. initis Hia Praedicas Patrem , & eius Filium, quem

is vocis paternum intellectum , leu me is tem ἔ α horam medium , quem Palaais mus te dieere Spiritum Sanctum. ειὼ more vestro' ppellas tres deos. Uhi, etsi vectis ἐndisciplinatis utimini. vid ,, tis tamen qualitereumque, de quasi per, quaedam tenuis imaginationis umbraculaia quo tiliendum sit. J Vide etiam . si

Iahet, lib. I a. e. 36. dc I . Quod habent etiam Eusebius lib. 11. Praeparat. Avan

tes. e. dio. S. Cyrillus Alexandrinus lib. 3. de 3. iri Iulianum, de alii . Unde Aa gustinus t quod etiam de aliis Patribo. dieas ) Don fuit, mi Poerestiue, si iam

deraptas ; Platonicis doctrinis Christianam minime eorrupit. qui tam bene vidit .

quid sani in illis esset , quid infirmi . de

nisi . seu de salsitate . de errore sui pectum esset a Verissimeque D. Ludovieus M beri saerae Facultatis Paris ensis Doctor Theologus, de socius Sorhonteus ua Titicis

Iogia Dogmat. dc Morali ad usum diem mari Catalaunei sa t. a. tract. de Deo irino.

e. ri. Ulpam existentia . vel pastu ira, distorii u. Trinit. ratioso naι-ati pra-bari puma ad obiect. U. ex praesenti Au. gustisi testimonici sumtam, haee, post a ita , protulit eu Patres revera adversusis Gentiles. qui ipsis Deum praedieanti is bus Patrem. Filium . de Spiritum San ctum, leandalum patiebantur . Plato. - nem magni nominis philolophum haeeis tria in Deo agnovisse reponebant. Aese ubi pug andum fuit cum Haeretieis . - qni ex se hola Plitonis Patrem maiorem, ,, de Filium minorem asserebant, iidem is Patres Platonis doriri nam, de impietatem

es procul amandarunt.

VI. Quod autem addit Pherematis . At t. ad Plotini opera Augustinum hie re. -spexisse . gravi landamento destituitur: siquidem non solus Plotinus eam sortem. aximias nempe Augustini laudes expertus est. Uide lib. 8. de Civit. Dei, c. H. in fine. Et quaeeunque suissem laudes illae. shil eoneioderent. Et mirum est Aueta muniri de eximia Platoni eos inter Plotini fama diuentem si PMrepavit eoniectura ιubsisteret etenta hocce in capite exahibita ad laudis argumentum non ad n sita. Immo in spieio in Plato meorum Muom ita mile sol in Plotinum vadit,

propter rationem hanc, quae haud eo taruionia videsur. S. D. lib. s. de Gavit. Dei , er io. initio ita loquituri Moia

νιμ υνιν ωosrae memorιoe sa) uia.. x paribis θι. Nempe philosopitius hie .ue motati histori ei tradunt', obiit et aetatis suae 66. D. aro. sub Ammanio philosopho cheistiano studuit . . inde Ro mah sub Philippo Scholam aperuit ., ad

quam praeter idololatras . a deessere etiam Christiani, a quorum religione non abis horrebit. Nunc dic mihi: coiasistente Pseo.

νε paui eoniectura . ubi illud ab Augustio inspectum mirae alum 3 Philosophum tune

florentem. tune multa terrarum spatia perarerantem , tune magno omnium plausa Romae, quae prosani de Christiani o

106쪽

Consessionum Lib. VII. Cap. IX. Ur

his capvit erat. & eentrum , doeentem .

tune inquam quum Christiana religio lon. ge lateque propagata esseti philosophum quidem Ethutenm, sed Christiani disti pu

Inni, Christianorum magistrum te rum qu

fidem non adeo malo sensu inspicientem, une dico, suis in voluminthus nonnulla posuisse prima . & notiora Clarissianae r ligionis dogmata. redolentia. quale posistentum Augustino desaecatissimi Mee

tissimi lae nil homini videri poterat 3 Non

igitur Augustinua hete de Plotini volu minthus sermovem habet. Et vadat P . reponas ti iniqui,& satia labneis patiens ra quo nonnisi convicia , di ineptias retuli.

Inus.

VII. Nifi ph νορ aut livor ad tanta nos distraxisset i opportuna hie sese abtulisset Decaso quidquam dicendi de Sybillarum Ahris M versibus . in quihus aut inta.

gri stat. aut eorrupti. aut genuini, aut supposititii) manifestius etiam ae in Pro. phetarum vatie in id riligionit nostrae diris seria picta conspiciuntur . Quamquam au. Bot operis, cui titulas r Iaaνia det CisIameιica . causiderata feoada Ia irio M'Heli. d.' Filuas . o Zi Mase . t. a. c. s. nedum verius, & libros l. sed & ipsas Sybillas velut spectra quaedam sabulat Tum libertate a quodam caeli s gno eduis via. de nominata gemini a qsisquiliis hena.& valide a se pullas ah orhe s hi hiand tur . At plures de Sybillis proposito serupsere, quorum haud levem notitiam e

hibet Casmirus Oudinus Apostata de qε . diximus lib. I. cap. s. A. n. 3. in quae stonthus praemissis ad i. a. Commentarii de Seriptoribus Eeesesae &e. Verum sit, ct nimis etiam Lectorem hic detinuimu

ΘΔ diu id ipsum testator Ilia ro. de Civit. Dei, cap. an. ab initio ua Praeclieas atrem. & eius Filium , quem vocaris paternum intellectum seu mentem ... sedi is incarnationem ineommutabilia Filii Dei. vi qua salvamur. ut ad illa, quae ereduis mus . vel ex quantulaeumque parteis intelligimus, venire possimus non υnliari tis agnoscere. Itaque Lidetis uisumque, .. eis de longinquoi eis aete ealigante. patriam , in qua manendum est . sedes viam , qua Eundum est non tenetis. JEt Hrea finem . quaerens a Platonteis evrla dogmati hus nobis tantopere smiles . re.

Ileione divisi essent m Quid est . . . nisi M quia illud est , quod iterum die . Chri. M stus est humilis. vos super hi An soriis eorrigi pudet Ee hoe vitium non. M nisi superborum est . Pudet videlie et , , doctos homines ex discipulis Platonis ,

.i fieri Christi, qui piscatorem - suo spiritu docuit sapere, ae direre . A. Ch. 381.

- δε principia eraι Verbam θι. Quod i Aug. 3r. Momia nitium L Evangelii, cui nomen est se. 34. Αd. Matiis eundum Ioanne M. quidam Platonicus. Sirie. I. Ual. is scut a sancto sene simplieiano . qui X. Theod. VII. ia postea Mediolanenss eeelesiae praesedit -- α --., episeopus, solebamus audire . aureis litis,, teris eonseribendum, ti per omnes ee.., Hesas in locis eminentissimis proponen... dum esse dicebat . sed ideo vitute su .ia perhis Deus ille magister, quia Verhom- έaro fatyam ea, ἐν habitavit au ua.., bis r ut parum sit misera quod se is grotant, nisi se in ipsa etiam aegri . . tudine extollant , & de medicitia , ,, qua sanari poterant, erubescant. M H Iol aotem ιotha na ct c. - Me taphora ingeniosissima ad orationis, vel doctrinae sistum des mandum; cothurnu

enim cale ea menti genus erat, quo an . liqui in tragoediis utebantur tragica veis

ro sublimi . ti quasi inflato sermone obiiciuntur. Et quod potissimum in hac

metaphora est i eothurnua multo sube. xe sublevabatur . quo histriones altitu. dinem mentie hantur . Dicit ergo S. Dcinor Platoni eos alta doctrina inflatoa Ttunitatis mysterium etiam in fronte. etiam In Ioannis vel his magnum . atque sublime . non fuisse dedignatos. immo m. spexisse. At ex opposito Incarnationem& plura ipsus salvatoris documenta a lectionem spirantia die.

reponas ad ' haee ita loquitur m Quamisia vis de summi Numinis natura rectius,, sentirent Platoni et . quam alii Philiis Aphii miscebant tamen Idololatriam is turpissimam iis dogmatibus, erantqueia insensissimi hostes Christianorum , ut , , liquet vel ex Porphyrio Iam hi leo,

vi ti aliis, qui sub Imperatoribus Chel.

. si anis scruerunt. MPlatonieos de Numine rect Ius aliis vixisse. eenties Augustinus eontestatua est. Idololatriam, & quidem turpissimam misenisse, hoe loeo . quem tuo calamo deturpasti, suse apertissime expen. dit. Christiano eum suisse aeerrimos ho stes, in eiusdem s. Doctoris libris non semel invenies. Nee est homo durissi.

mae etiam minervae, dummodo non

prorsus ratione destitutus, qui haud e nitelat philosophis Ethnieis invisos suis. se Christianos. Ideo nos supra suo B.

dum eoniecturam tuam exsus areaeus .

velut rem Obseruatione dignam seripsi. mus , Plotinum chtistianos non admo. dum exhorruisse. Non immerito igit Clerie e Ph/joponi larva te contexisti. qui adeo laboris patiens es , ut non

107쪽

4 1 Confessionum Lib. VII. Cap. IX.

R. m. 38 s. pigeat seribere quae alios legere tae.

s . Ad. XIII. Toto hoe captis Abulansis opustrie. I. val. nionem prae oeulis habeas, ut videas

c. Theod. vii. quani pii, de religiosi fuerint Augustitii iudicio Platoniel, de an eorum avi mas a corporibus solutas Λngelorum chorus exee 'erit.

E a dic α Henriuus wangnereeli non male metaphoram istam edisserit, inquiensia Intelligit allegoriee doctrinam Plato.

nicorum i de diis pluribus eo lenis dis. qua instar Esau primogenita Disis pientiae vendiderunt, imitantes Isra M litas adorantes vitulum. Hanc itaque is coctionem non rufam , sed stγgiam in ,, libris Platoni eorum repertam ait sese non manducasse, sed reiecisse.

sed quaerimus quis se Aegyptius

eibus 3 Leas, tuquies, lentibus enim E. sau primogenita sua posthabuit. Sed euriens cibus Aegyptius id vero , ut a te nos Bll. observarunt , ipse S. m. ctor exponit , dum in Psal. 46. ad ms. Euhit uobis haereditatem Dam θι.

- vit quod carnaliter eoncupierat, quam se quod spiritaliter prius naseendo me is ruerat et di deposuit primogenita sua dio, ,, ut manducaret lentieulam. Lentieu ri tam autem invenimus ei hum esse Amia gyptiorum i nam ibi abundat in Re. M gypto . Unde magniscatur lenti eulari Alexandrina, de venit usque ad ter rax nostras et quas hie non naseaturis lenticula . Ergo destiterando cibumis Aegyptium , perdidit primatum. Steia de populus Iudaeorum . de quo du, , ctum est , conversi sunt eorde inia Aegyptum, lenticulam quodammodo is desideraverant . de primatum perdu, , derunt. - .

Admodum sublimi hoe n. s. di. eendi genere Augustinus utitur : quiaque in varias formas convertitur. im petit primo Gentium errores, atque suis perhiam . Cum praestolareris huius disclamationis exitum a vides illi in Iudaeos rem esse . quorum primogenita ad Gen

res devecta sunt . Adhue inde in tu.

daeos verbis de elamati animo Platon, eos damnat . Mox vero Gentes laudat. seu al earum honam inmem rediti Et ωοιasi reueos in haerediιatem laam. At ingeniosismae metamorpholes hae penJtius dise utiendae sunt .

divertit, qui Aarone mini die reluctante,

vitulum conflatilem sibi obieeerei in

quem velut in deum maxima accepta beneficia , ut tot portentis expeditus. consummatus ex Aeg3pto exitus . re-

voe remur . de quo Exodi 31 Haie quadrupedi imaginem Dei. animam suam Iudai.

eus populus ineurvavit ἔ eum enim ador tia e pectore fluat, vadatque ad rem amapio iure praelatami si impius populus vitulum adoravit, ipsi certe animam suam inflexit.

Dieit: imuisem taam , allimam sam et ut insaniam retegat. prodat qua impietati adlaeentia illa, quae naturalis ipsa ratio maxime exhorrestat . Quale nempe delirium, ad imaginem vitulis num mandueantis Numinis imaginem, animam tuam nullo indigentem et , de omnis corruptionis expertem ineur. are l

Plaeuit Deo, ut Esau maior iam, minori serviret . Quamvs enim Esau, ut iniquus, Gentium 1 lacob, ut bonus. e. lecti Israelis ni sterium gesserit: adhuc ex divinis Seripturis, maxime ex ea linis in Esau natu maiori Hebraeos . qui primo vorati sunt i in lacob mino. ri Gentium I opulos, tardius ad Fidem tractos praes gnatos melligimus . Hic

autem geminae at egoriae committuntur rquodque metaphorae res erat. vadit in

novam metaphoram. In Esau. de laeo, Feclesiae Nebraeorum . de Gentium et Imhis ex Gentibus inflati. ει hamiles. Esaui. maior lae be Hebraeus populus Pagano i Ex Paganis philosophus simpliei romnes minores hi maioribus suis a Deo prelati sunt. i) Eι eta ad eo uene ais ex Geuistibus. - Hae diuendi formula , ut suis spieamur . Seriptores nonnulli decepti. de Augustino, velut de homine h Gen

tium tene heis eruto loquuntur. At per .

Peram, ut es saepe dictis manifestum est . Ex Gentibus dieit. aut Patrem ii spiciens, quem tandem Monni ea liberavit. Aut qaia ex lectione Platoni eorum librorum venerat . Aut , quod proba.hilius est. a. os . atavosque intuetur , de ampla ratione illa loquitur . qua omnes ab Hebraeis minime genitos . RPaganis deductos passim diei mus . Quo

sensu eerte loquitur lib. I a. de Civie. Dei. cap. s. n. a. eum dicit: Ut em - Paulum ροιisim vim commemisemus, in

108쪽

Consessionum Lib. VII. Cap. IX. 4 3

ia graissam Christi odi Goatibus uevi.mtis , D. torem Gentiam cte. Erit e lamsortasse qui hane loquendi formulam arbitretur asceti eam: ut nihil aliud innuat hie S. D. nis venisse se a saeeuinti erroribus, illecebris, de van talibus ;cui tamen non adsentiemur.

λὶ Ea imeari in a vir in . quad ah Aeg)ριο ἐσι. - Fuse iii edisserit lib. a. de Doctrina Christiana, ab initici eap.

. ex quo prima tantummodo exseri 'himus ra Philosophi autem qui voean ,, tur, si qua sorte vera. de sdei n ,, strae accommodata dixerunt, maxi , , me platoni ei, non solum formidan. is da non sunt, sed ab eis etiam camisia quam iniustis possessoribus in usum . . nostrum vindieanda . sicut enim Aegy- is pili non solum idola habebant, de Ois,, nera gravia, quae populus Israel de- ,, testaretur. de sugeret, sed etiam va- ,, si , atque ornamenta de auro, fle a ,, gento oc vestem , quae ille populusia exiens de Aegrpto sibi potius taminia quam ad usum melioram elaneulo vinais dicavit. non auctoritate propria, sedia praecepto Dei . ipsa Aegyptiis ne-- scienter commodantibus ea . quibus is non bene utebantur a Sie doctrinaeis omnes gentilium non solum simulataia Ed superstitiosa fgmenta , gravesqueri Iare inas supervacanei laboris habent . M quae unusquisque nostrum duce Chri-- sto de societate gentilium exiens de bet abominari, atque devitare . sed vi etiam liberales disciplinas usui veritatis is aptiores . Et quaedam morum prae .ri cepta utilissima eontinent, deque ipsari uno Deo colendo dee. Nam quid a- ., liud secerunt multi honi fideles M. . siri Nonne adspieimus quanto auro, is de argento de veste sussarcinatus exis ierit de Aegypto Cyprianus doctoris suavissimus . de martyr beatissimus

M quanto Lactantius a quanto victori ., nur, optatas. Hilarius, ut de vivisti taceam; quanto innumerabiles Gramia ei 3 Quod prior ii se fidelissimus Deiri famulus Moyses seeerat, de quo scri-- pium est si , quod eruditus fueritis omni sapientia Aegyptiorum dee. Eiusdem iudieii reliqui Patres se

produnt, aut facto quidem, aut etiam monito. S. petrus Damian. antiq. edit. t. a. serm. 6. de s. Eleuchaillo epist. Raven. eirea finem ., Cui etiam nonis dissimile est quod idem Moyses Israe . o litico populo aurum , di argentum M eum vestibus ab Aemptus mutuari A. Ch. 381 Pia praecepit, in quo videlicet ut non Aug. si . Mon. - diutius immorer . mystiee avrum ec 14. Ad. XIII. is argentam cum vestibus ab Aegyptii, Sirie. L val. petimus, unde Domino tabernaealum X.The .VII. - fabricem ut , eum mundanos poetas .

, de philosophos leeimus , ut in divinis eis A loquiti luculentius proscere valea mus. J Ioannes Sarisberiensis sa) . boeest de Sarisberia vatione Anglus in Gaulia Setionens Camotensis episcopus. pro logo Polyerat. lih. s. Si Virgili. ιιι latiνam spleatiae in ιata Aeanti quaere νο , qvi ro invidia es ea . qaao ad eis νωditionem uoseam a gentiIι has δενipla fual, asseris commasi re Vide etiam S. Hieronymum ad Pammaeli. de Oeean. de origine err. Hine Theophylus Cyprius, ut ex Soerate Histor. Eceles. l. 6. e. 23. haiabemus, interrogatus eur libros orige. nis, quos damnaverat. legeret, responaditi Libros origenis smi es esse prato omnibus florum generibus reserto, id.

Ereo sa quid reperio in illis boni. it. lud decerpol sin spinosi quidquam, hoe

utpote aeuleis pungens . missum saeto.

Et ipse Plinius Iunior ex Prioris Plinii Avuneuli sui responso lib. 3. Ep. s. professus est , nullum esse Iihrum tam malum , qui non ex aliqua sui parte

prodesset. Si eut autem doctus Gravina ordin. Praedicat. Observat t. t. de Praescript . Haeret. lib. 4. controv. 4. Propter qaidst traditio θι. art. 4. eo sere modo

quo Eeeles astici philosophiarum , hae-4retiei Angi1stini seripta suspieiunt: Cum in quidquam oecurrunt. quod propriae exustae t ut shlipsis hiandiuntur ) favet avide arripiant ; quod adversatur omitin

Interim videat Phoν ponas 4 an Ru gustinus aurum a Philosophorum seripi itexeerpens, imprudenter Platonisinum eum Christiana doctrina eommiseuerit. Sed adtende etiam commentarium sequen

tem . . . . -

ιὶ Et utίροι iude eνast riti ribri . 'Nempe ea verba sumsit Paulus ex lib. Arati solentos poetae. qui tempore et lemaei Philadelphi ante salvatoris ad

ventum a n. a t. floruit . Eum Latinum

raddidere Claudius. Germanicus Caesar a& Cicero adhue adolestens. Ex iunio rihus evid. runt M. Stephanus, de Hugo Grotius , qui .etiam egregium commen. tae iam addidit .

109쪽

4 4 Consessionum Lib. VII. Cap. X.

Aug. ι . Non. cor. 13. 33. Copeampani moνον ιonass4. Ad. X II. eoιιο qara mala. ex Menandro poeta c0. siris. I. vai. mico, Theophrasti Aristotelis auditoris di. .Theod.VII. scipula motulit, qui caeca orati tena pota floruit. Item epist. sa Titum e. s. v. 32. anquiensi Dixit sirim ex ιιιιι ρνορνitis υνον sm proph/ta: cretenses sempeν mea daces . malae bes a , venιres pleri. de Epimealde poeta Epicureo. patria Cre.. tensi loquutus est. De quo Augusti. nus lib. a. contra Adversarium Legii ex Prophetarum. cap. 4 n. 33. die lamia illud non miror, quod homo inera. - dieus de Prophetis Iudaeorum exuri stimat dictoin, quod ait Apostolus, is Diaeis quidam ex ipsis θι. ignqrant, , dictam esse de quod ara Epimenida,

qui Cretensis fuit, in euius libris hos invenitur: qui hoaeo inter proahe M tas Dei non invenitur . me ad illais eloquia Dei pertinet, quae lud eis is dieit credita , qui nou mentiun Y . A Ideo non eum memoravit ΑΘstolus --,, men eius, seut solet eommemorare,, prophetar Dei die. Quodqse magis est: idem Paulus , nisi ameryphis libris deeeptus se Cle, mens olexandrinus lib. 6. stromatium , α ad Ethnteorum sentienti s , de ad sy-hillis Mys ipsa Orseula provombre . Quod autem eoneisditur est i 4ngusti. nus quaedam platonieorum in sua tran serens , payli xestigiis adhaesi.

ARGUMENTUM.

amomibas nota amore, is hstrrore rederis tus i non tam comeris, quam rem .elis ante ocet lux pendulam si ιι, Heritatem nulla ratione protrusiam tmne aeternitatem se Deum esse , qui licet molis expers , adeo semovere. eue a nihilo, ut esse si ς suum e stere, In quorum porre tamam certitu.

Huem tuis, ut pNius de suo vis. , quam O illis dubitaret. Τ inde admonitus redire ad memetipsum , intravi in intima mea duce te: & potui, quoniam factus es adiutor meus caὶ . Intravi , & uidi qu. licunque

oculo animae meae O , supra eumdem oculum animae meae, supra mentem meam, lucem incommutabilem .' e) non hanc vulgarem , & conspicuam omni carni, nec quas ex eodem genere grandior prat, tanquam si ista multo multoque clarius claresceret, totumque occuparet magnitudine, Non hoc illa erat , sed aliud, aliud valde ab istis omnibus. Nec it erat supra mentem meam, sicut oleum super aquam , nec sicut caelum super terram, sed supe- Tior, quia ipsa fecit me, & ego inferiori quia factus jum ab ea, Qui novit veritatem , novit eam & qui novit eam , novit aeternitatem . Caritas novit ean d . O peterna veritos , & ue. xa caritas , & cara aeternitas . Tu es Deus meus , Tibi suis spiro die ac noete . Et cum te primum cognovi i tu adsumisssti me , ut viderem esse quod viderem , & nondum me esse cui viderem f) . Et reverberasti infirmitatem adspectus mei , ra, dians in me vehementer, & contremui amore & horrore in , inveni longe me esse a te in regione dissimilitudinis b , tanquam audirem vocem tuam de excelso: Cibus sum grandium, cresce, e manducabis me i . Nec tu me in te mutabis sicut cibum caris

110쪽

Confessionum Lib. VII. Cap. X. 4 s

nis tuae, sed tu mutaberis in me. Et cognovi quoniam pro ini- A. Ch. 383. quitate erudisti hominem , & tabescere ) sectili scut araneam Aug. 31. Mon. animam meam: & dixi, Numquid nihil est veritas, quoniam neque per finita, neque per infinita locorum spatia diffusa est ρ Et κ.tsh,ἡnti clamassi de longinquo : Immo .ero ; Ego sum qui sum o. Et audivi sicut audit ut in corde m) , & non erat prorsus unde dubitarem ; faciliusque dubitarem uiuere me , quam non esse veri. ratem , quae per ea quae iacta sunt intellecta conspicitur a).

ct in sersas es meti Damiatis fatus es

adiuraν metis, Deum adloquitur . signia scat autem non naturalibus. sed divinis viribus integrum negotium hoccepera elum . Ulule divInam , propriamquE re velationem hie intervenisse iure de merito seribunt Cornelius Lancillotius lib. I. Vitae S. D. cap. 16. Et Ludovieus ab Angelis lib. 1. de Vita, At Laudibus eiusdem . eap. 11. ubi et octis mat vitiaνam Iuris , in maximam rapitur ec sah , .. . .. . intravi flete. Adstipuisiatur Henricus wangi reini hisce ver his: A fvito, comiti. Larietioeo , later viam tu ου Dei ν pans in , immo vero ego sum, qui sum . falso voram re at/on is ἀυinatas A. e ι as factam θαIdipsum novi laue OhIervat Ioseph Reis, natus Augustinenss Exealeeatus lib..a.

Vitae S. Monnieae. cap. xy. Cuius t men sermonis non omnia nobis probari tur i At id unum contendimus . nos. savictam hic Auguilino re elationem supe

Hic autem, ut vides, se revocat Augustmus ad eaput octavum et inter suit vero lectionem Platonieorum via minum . quod ea in malam humani in

genti opinionem da portatus . mooestia , di humilitate ad insigne hoeee Dei h meseium nonnihil se disposuerit. Antiqui, quos posteriores, de etiam Benediami l pro more t imitantur . de quidem prorsas ad varhum, hute e Piti tale summarium praefixerer cla laskon. t. βaat lais Aug. tuo diuina. V de Itali i Masina ua smro mulis assenda Dis. Quin immo non hie aliquis lueis progressas, sed magnus tranastus a profundae noctia tenebris , ad ethrissimam lucem meridianam. M uuatican ae ocula animas meae . di Non hie eognitionem diminuit , quas amphilimam lueem illam velut uagusias rima, inspexerit i sed elevat anatura visonem. quam adeo eelsam ere. das . ut nedum res inspecta. sed Mulus animae inspiciens, sellieet mens quaias extra ipsum abierit . Unde prorsus textum eorrumpunt itali vertentes, cotis.ιι. t aιchia deιι' anima inaa. Qui etiatam omittunt . qua ratione nescimus . ea υeria minime levia r Et pοιώ qtia. iniam Destis es adiutae meus. De qui . quibus eommentario praeced. s. Bernarisdus Sermo v. in Assumptione B. Mariae post med. Maidem ammae uorae acuta Ias laselumaria es oci ιὶ Lvico ineamisatabilem . m Am. Era Lov. som. wangn. quibus sussragantura. MSs. Med. de Ricar. ad unt, Damasi

Sed alii duo . de vis Benedictitiis

quos ipsi sequuntur . non habent . Et merito. nam ει elegantior ferino est. de etiam aequiori Lux enim tanta emphas proposta non .deo bene mox determis

nata voce contrahitur . i

Iure autem meritissimo Ludovietis ab Angelis lib. t. de Vita, Et Laudi. hus S. D.. cap. Q. subsumit mi Non. ., quia I plam Dei substantiam . per seia suhsstentem, aeternam, veram, et

is eam sicuti est , immensam incompa iaia rabilem viderit in se, sed in similia.

M tudine . de imagine; solent enim ima is gines rerum earum nominibus appel-- l. i. qqarum sunt imaginea. J Quod

ipse S. Doctoe observat ad explisar a eute lib. a. de diverss m, ad simis plicianum . q. 3. n. a. de sam Relis spi-l ritu ab inseris abducto sermonem ha

bens . .. l

Beatus Iordanus e saxonia ordi Eremit. S. Augustini Serm. - . illv. strationem hane ei comparat , qua salomon lib. 3. e. 3. vastissimam sapientiam adeptus est. Iam 'ero ex Eruditione praeliminari ad hue opus n. Curi. constat alium ab hoe esse, B. lordanum item Saxonem, ordis. Praedicat. post s. Dominieum Generalem Magiis strum . qui au. Ii nauseaelo vitam

praesentem . finivit, aeternam, ad quam

SEARCH

MENU NAVIGATION