장음표시 사용
91쪽
436 Consessionum Lib. VII Cap. VI.
A. Ch. 81. reddit. sortem ille obtulerat lib. 4. e.
Aug. 3t. Moru 3. ει etiam instinctum ab alto niana niss . Ad. Xi II. te ait si ex an ma humaua speriora a-
- ---- . stinus a mendaeem tamen, id est ineon.
stantem . quae videlicet in idem vadat eum easa. Et occultum instinctum. qui
tamen in Deum universitatis moderat rem . non in sortem, non in satum. vel sortunam revocetur. verum integrae sententiae, maxi me eorum verborum . occuιιia meriιis
ima vim , sensus nonnihil obseurus est. Fortassiis intuetur diuinae praedestinationis abyssum. e qua ad homines quae dam non raro di manant, pro quibus si merita postules . palpes ad tenebras . Non artis excellentia. vel imperitia . sed praedestinationis ab3sso occulto in. stincta aetente Mathematici aut vera . aut salsa praenuntiant. Et eadem abys G. seu oeeulto Dei iudieio eontigit. Augustinum a Firmino, & hune ab Augustino quaedam reportare, quibus u triusque salus facta est. Inquies tamen r Duo Augustinus reposuiti Sortem ἰ & Numinis oeeultum instinctum . si Mathematicorum meta. anoe olea divino instinctu ordinantur . non igitur in sortem reuocandae sunt. Quae praeter naturae iura in Merioribus hisce conspieiuntur: di Dei non eerto manifestoque . sed re eonditodi oeeulto tantum iudicio dirieuntur . non male humano sensu ae verbo in
easum revocamus a natura stille et penia sata. non eius Oeeulto motore. Alias
eum nihil praeter divinam dispositionem vel contingat. vel eontingere possit.. s. a vox delenda erit ah orbe . Siete rae vici. quo volebas seram . hominem confodiente, easum habemusr quanquam id praeter omnem Numinis voluntatem
factum . vel suspicari haeretieam . im. piam . di iusta etiam in Philosophia etiaraneum st. d mma est enim . aer Divinorum ludi elotum abrilani suspexerat . iuxta illud Psal. 33. r. Iad ιia ι- ινί amatia. Et alterum Rom. II. 33. O al
s. v. iv. ti aci. De quo ipse S. D. serni.
163. de Ver his Apost. Ephes. 3. s Α-lias, γ. de Verb. Apost. e. I. n. v. Quare illum . & quare illume quareia non illum . atque illum; nolo a meis quaeras. Nomo sum: prosundum cruois eis adverto, non penetror expaveis., sco. non scrutor . inserutabilia stine,, iudieia eius, investigabiles viae eius. ,. Homo sum, homo es: homo erat qui ., dicebat: o homo tu quis es, qui re - spondeas Deo 3 Homo die ebat, hominiis dicebat . Audiat homo, ne pereat ho- .. mo , propter quem Deus factus est hciisti mo J Vide etiam, si placet. lib. Q 83. q. 68. n. a. & de Divers m. ad
simplicianum lib. r. n. Apud italieos eodices ultima huius sermonis pars ita legitur is Facendo ch is chiunque eleerea Pavvenire, intendari eio che eonviene intendere degu Oe-- eulti meriti deli' anime ee. ma n m. sappia dir i uomo, ehe coci si a que i. , , la . o per quat ea gione eos s saeis ei a ; na. nol sappia Dol sappia peteli di., appunto egii h uomo. Vah pinguem. In traductore intole rabilem ipsis a quoque ustatae Gram matteae ignorantia mi Non inquit Aci-
ωι . Maxima quoniam in interrogati ne sermo est. Sin ergo vertendum erat e
92쪽
Consessionum Lib. VII. Cap. VII. 43
Mathematicorum vinculis solatus. adbse in liquida mali origine detegenda ea ligaώM. Ne ceaseas tamen omnι douina luce destitutum, profitetur iam tum Deum eo ere, in substantia incommutabilem . humanas res curare , σιώLeιaria maiestate discutere . in Ciaso, atque Scripturis ab Ecclesia ex hibitis aete ae patriae viam positam non ignorase, libenter profesum esse. Deida . acri adsensione tenu D. Horum dogmatum tuta veIut in arce consiperuium nulls discrimine, in adserenda peccati ea a deficiebat: O quidem ιοι talibi que aestuamis pectoris stimulis , O angoribus, ut eorum merus. ac ponsus nonnisi Numinis lancibus penderentur . Ad quod lieracum earismus secretiorum eιiam rerum suarum profusus , nedum liberalia ira uiar esset et adhae merito dieeres Augustini angora iliis uix pauialum. Is uero tu quemdam ingenii sui fastum revocat; Cum siquidem in
Namo. si ipsi ereamus, audacem frontem erigeres, in insimarum rerum caPιιuιι alem ire mea uir , earumve crassis imaginibus opprimi.
Am itaque me adiutor meus il Iis vineulis solveras &quaerebam unde malum , & non erat exitus. Sed me non sinebas ullis fluctibus cogitationis auferri ab ea fide , qua credebam , & esse te, & esse incommutabilem substantiam tuam , & esse de hominibus curam & iudicium tuum , & in Christo filio luci Domino nostio, atque in Scripturis Sanctis, quas Ecesesiae tuae Catholicae commendaret auctoritas, viam te posui Lis sa lutis humanae, ad eam vitam , quae post hanc mortem fu- rurae est . His itaque salvis , atque inconcusse roboratis in animo meo , quaerebam aestuans , unde sit malum p Quae ilia tormenta parturientis cordis mei, qui gemitus, Deus meust Et ibi erant aures tuae, nesciente me a . 1 t cum in silantio cl=ὶ sortiter quaererem, magnae voce& erant ad misericordiam tuam, tacitae conis
tritiones animi mei. Tu sciebas , quid patiubar, & nullus hominum u); Quantum enim erat quod inde digerebatur per linguam
meam in aures familiatissimorum meorum ρ Numquid totus. tumultus animae meae, cui nec tempora, nec os meum sufficiebat, sonabat eis p Totum tamen ibat in auditum tuum s P, quod rugiebam a gemitu cordis mei, & ante te erat desiderium meum, &lumen oculorum meorum non erat mecum d , Intus enim erat , ego autem soris e . Nec in loco illud: at ego intendebam in ea quae incix continentur , & nore ibi inveniebam lacum ad xc quiescendum P nec recipiebant me ista, ut dicerem f ; Sateli, & bene eit: nec dimittebant redire, ubi mihi satis esset bene. Superior enim eram istis, te vero inferior g , & tu gaudium verum mihi subdito tibi , & tu mihi subieceras quae infra me creasti. Et hoc erat rectum temperamentum , & media reingio saluti meae , ut manerem ad imaginem tuam O , & tibi serviens dominarer corpori . Sed cum superbas conixa te surge. um ci & currerem adversus Dominum in cervice crassa scuti mei
93쪽
438 Consessionum Lib. VII. Cap. VII.
A. Ch. 381ι mei il), etiam ista infima supra me facta sunt, & premebant,
V . kiti' & nusquam erat laxamentum & respiramentum . Ipsa occurrebant si id. i. v, undique acervatim & conglobatim cernenti, cogitanti autem ima X. Theod. VH. gines corporum , ipsae opponebantur redeunti , quas diceretur: Quo is indigne & sordide λ Et haec de vulnere meo creverant , quia humili alii tanquam vulneratum superhum H, & tumore meo se . palabar abs te , & nimis inflata iacies claudebat oculos meos.
si Et ibi Mont auνes tuae, aescissiste me Ad Dei clementiam. subsidiaque designanda phrasis ex Sacris Seripta.
eis depromta: Iacilaa ad me aurem tuam. aece Iera ut eras a me . Psal. 3o. 3. ut etiam
Psal. is. 6. & gr. 3. lia gem;tibus illis. Augustino non adtendente . Deus erat. qui eos ordinabati quibusque ad elemen tiam flectebatur. Vide ea p. seq. A. superiora verba, esse de hιm .i- has curam, o iudi iam evitimi in Italicis versionibus ita leguntur: mi avo te eura dea ι somiai, o coa r/ttisadiae li titi διιa- ι . Perperam omnimodo l& in Gramma. et eam nempe, ti in Augustini scopum . Ne. que enim de rectitat ine iudiei; quidquam habetor. Et S. D. nos eertiores ne it . iam
tum divinam providentiam squam philo. sophorum nanu ulli in fietati sunt & quidem integram, serio tenuisset qua se ilieetnedum homines eurat, sed & eorum actiones ad iudicium dedueit . Unde vox illa, Mititaria. delenda est , quae sancta utique est, sed ad praesenthm sermonem mitii me spectat. b) ει ιum u flentia cte. die Silenistium hoc eo altum pectoris secretum in. telliges. At ego tibi interim minime abnuens . longe probab .lius existimo nobiles lentium illud Deo gritum animum esse, ab exterioribus hisee modesta disputatio.
ne ad Deum erectum. eius volontati non res stenteis . testimonioque non reluctanistem . Quod quidem non ad arbitrium a
sed ex dupliei ipsius Augustini doctrina con leto ; inquit enim sati sinem libri An.
notat. in Iob ad illa verba c. 39. v. 3 s. semeι ιocarus fam. iteram non avii iam . ,, Locutio hie intelligenda est progressus M animae in haec exteriora , quo rei in ,, quit Deum .& ei res stit. Unde maioris isse progressus etiam et amor in seriptu ., ra appellatur. cum dicit Deus elamo - ,, rem Sodomorum 1ὶ ad se pervenisse. M Cui locutioni . atque et amori eontrais se rium est heatissimam illud flentium.
A de qoo d; eitur. Et silebit sne timore., ab omni malignitate. J Et lib. de opere
Monaehorum, e. 3. n. 4. in fine. α Ee,, quemadmodum dieit, 3 ρν .ecipimus.
i, obsecramas in ChriΛo . ar cam II . ., tia operantes . panem fatim mandaceat. - non disputent contra manifestissima ver
ὐ ba Apostolia quia & hoe pertinet ad
si flentium, eum quo debent operantes,. manducare panem suum. ideo ergo eo irae coanhioaes an αἱ
Augustini quas missuae vacos ad Dei miis fricordiam orans , quia in silentio . mo-ιl este sellieet disputa hat . Dogma illud a Deo Eeelesae, & ab sceles a Augustino pro postum . peetarum a libero hominis arbitrio fluere , post tot sudores nondum ipse eliquida verat et & tamen Manichae eum bl spheni am, in ipse hominis praeis eordiis mali partieulas quasdam impliea. tas, a quibus substantiam bonam vincentibus peceatum gigneretur, velut pmmum pseudo Theologiae lumen docentium a d. hue constantissime ex Gerabatur, a Deo. ab Eeelesa eiusque doctrina non secede bat: in sanctam fidem dogma sbi implexum visum exhibentem nee mussitabat. id, ni sator. est in flentio de Eceles aedogmate disputare. In quo flentio haeretiei non dispuistantes, immo obstinatis audacissimis ela. moribus divinam vindictam provocantes. igne egetessi absumti sunt i a sancta Fidestilicet, ab seeles ae snu deiecti, atque aeternis flammia destinati.
Ias hominam . sic quoque David Psal. 37. v. Io. Gemitus meus non es abho di vis a ro. Ubi Augustinus n. a. in s. ne a m A te non est ah conditus, a mulis,, tis autem hominibus absconditus est &e.., si inest desderium , inest & gemitus ... Non semper pervenit ad aures homi-- num. sed numquam recedit ah auri si bus Dei . Quanquam enim ingenuae amicitiae iuventa eos pectoris sui gemitus familia rissimis suis . hoe est amicorum fidissimia. puta Alypio non retieeret. adhue quia exponere poterat Nystieae Theologiae
94쪽
Confessionum Lib. VII. Cap. VII. 439
non prorsus Ignaris notum est, animarum, quas bonus Deus eum hominibus si) de lietas hahens ad peculiare foedus vel tra. xit, vel praeparat, de eastas voluptates, de profi euos aestus hominum linguis ex. primi minime posse. M P ιam tamen ibat ia auditum sta
monem ex eodem Psal. 37. a v. s. usque ad ii. Et quod breviter effuderat . a minplioribus . ει nobilioribus etiam conceptibus edisserit. Expedit vero quaelibet sermon 3 huius altiora verba discriminata in propatu o ponere . Par. m. integeum illorum aestuum ne otium . Ibat is uaditam tuam . m Tu audiebas. intellig bas . Intueharis. Q. a. passebom a eι milvi csν dis in ei. α Quod patie hae no i in exterioribus, sed in eordis mei medullis. Et ante se erat de δε-rMisa m/am - Et desiderium retegendi li. quidam mali caussam angoribus stipatum non ante humanos, sed ante divinos tuos
oculos erat. ει ιώ-on oculostum mear maisa oras mecam . Et Deus. 4ὶ qui i/Iammas omnem haretnem . non erat me. eum.
IIaee omnia & ex ipso textu , & ex iis, quae s. D. ad ea Davidis verba ha. b. t deduximus. Vide in Pal. 3 . n. 3. S ia. Et ad v. ia. n. as. Quibus omni . bus tamen ex dicendis amplior tua ad ce
det asta Iudas eaim erat . ego autem D. ris . - Cum audis, Lamea ocularam meaνamnane ι mecami noli arbitrari Augustinum
Dei adiutorio prorsus destitutum. Non e .rat secum Deus oculorum suorum lumen. hoc est . Dei veram notitiam non fuerat adsequutis; Et quidem nil mirum i ille enim iratus erat: nempe per mentis illu, strationes intus loquebatur i Augustinus autem foris: qua ndoquidem per corpora. lia phantasmata vagabatur. De homine . qui intus est. dc qui foris egimus alibi , Ut l. 6. e. i. A. uuae loquendi formu. lae ere Apostolo depromtae sunt a. Cor. 4. 16. Rom. 7. xa. 5e a 3. Ei hes. 3. 36.
Liit qui praesentia historiae tempore minime adtento . ita hune loeum emi piat ; Deum in seeretiori Saerarum Seri plurarum sensu postum . in exteriori, nempe litterati Augustinus quescit. Al.
ter contra textum exponens. dieeit Auis gustinus extra Ecclesiam eons stens flee. Quamquam vero ratione a nobis ex.
pensa Augustinus foris esset; Adhue eum in flentio sortiter quaerereti & desdm A. Ch. 38 s.
rium eius ante Deum constaret: nil mi- Aug. 3 i. Mon rum quod . ut supra dixit, aures divinas 34. Ad. XIII. proximas haheret die. Quin immo s ge Sitic. I. Val. mitus illos ad tam honam caussam, ta4. X. Theod4VNataque modestia effusos , di ante divinos -- - - oculos positos, orationes dicam eximias. in quas homo non adhue bene Eeeles aeiunctas ire queat ramul iudicii nullus, ut cons do, mihi indignabitur . - Sit desdeis is rium tuum a me illum a dc Pater. quivi videt in ore ulto , reddet tibi. Ipsumia enim desiderium tuum . oratio tua est iis de s eontinuum des derium . continuavi oratio. Non enim seu ssra dixit 3 Apo vi stolus sne littermissione orantes . Numis., quid sne intermissione genuflectimus.., corpus prosternimus Ece. Est alia iste is rior sine intermissione oratio , quae est
, , desderium. Quidquid aliud agas, sia des deras illud sabbatum . non intermit. δε tis Orare . Si non vis intermittere ora. is re . noli intermittere desiderare dee. IIn Psal. 37. ad .. Io. Et sale re os a
Er. Lov. Som. Wangn. 44 M M. Med. a. s. Cr. Car. Rieae. & communiter tum eis diti. tum MSS. eodiees. Non minus heia ne tamen. ut ex commentario patebit . Benignianensa codex a BB. laudatus. raripiebant. Vide ergo . ene lumen oculorum suo rom, nempe Deum minime invenerit.
Ipsum ab oeul f earnis subtractum , me ii praesentem in corporeis phantasmatibus perquirebat. Cum purissimus spiritus se. misi me in loco est. At Augustinus qua quam nullo finitum loco libenter profi
teretur di instar tamen protensarum rerum.
quihua loeus debetur . ipsum concipiebat. Quid mirum igitur . si in his a quibus aberat Dens aestuantis sui pectoria quietem non inveniebat Ad ista phantasmata homo adpellens . in Numinis notitiam deperiens. non recipiebatur . repellebatur i ut iure minime poset dicerei saeest . de bene est a Ut se ilicet adhue verutatem a se minime retectam adtenderet. antiquis pungeretur aeuleis, aestuaret. Sed vide portentum i Licet a phanta uistibus illis, ad quae adpulerat, non reei peretur, non raperetur: interim nee di mittebatur, ut rediret ad persectum suum
honum. Videli e et, ni sillimur, senis eae eorporeis in imaginibus, in quibus eo nai
95쪽
46o Consessionum Lib. VII. Cap. VII.
batur divinum esse intueri. non quievi Lia, non sedatumr adhue vero nequivisse ah eisdem avelli, ut ad spirituale esse ad.
Vides hoe capat non tam historiam protendere, quam plurium . quae diverso tempore contigere, epilogum esse. ts4 Stipeνιον enim eram istis. re verotas ri . . Ita profecto e Gen. I. 26. ciamus homi uem ad imae inom . o I miliis sudinem nostram i θ ρνae sit pisibas via. νia , o oc. Pal. g. 8 & 3. Cor. x s. v.
iM . x. Cor. 3. v. aa. N 23. Omuia veis s/o δεηι , sue θι. vos a vitem chri sa. Christis assem Dei. Et hae e de sententia . Hic autem ni fallimur , sermonis nexus. Dolet in rerum se eorporearum tum amore, tum meditatione sequelam abiisset a quibus tamen non reeipiebatur, ut posset dicere. paeem se adsequutum ati nil mirum . homo enim supra eorporea omnia admodum eminet a pacem autem veram perfectamque nonnisi altiora in se rioribus impertiuntur. Si autem a non reis
cipientibus eorporeis illi, suisset dimissu A. si qui .istet ab iis aQelli, ad spiritualem
obstantiam . ad Deum advolasset i qui eum immensa maiestate supra nos emi Neat , nobis etiam pax est . quies, sola tium . Unde sequitur: Eι ta gaudi re veram mihi Iub/ιιa tibi . h) Uι maaerem ad imagivem ttiam . mohseurus eonreptus. Fortean vult de . huisse se propriam animam materiae exis vertem meditari. ex qua utpote imagine in quale meumque Dei notitiam ire potuin
set. Uel, animae ad Dei imaginem s..ctae gravissimo negotio rebus sellieet aeternis) serio ineumbere , de ita eorpori
dominari. Probabilios tamen vhletur integram sententi,in Ita reddendam . α Cum ego supra corporea omnia eminerem: te autem longe inferior essem a hocce temperamentum . de nimis invicem distantium ex tremorum foedus exeogitandum erat; Inister te , & eorporea mediam quamdain reis gionem instituerer de in ea consistens, te,
ue fieri potest . imitarer itibique Superio. xl obsequereti de corpori velut famulo dominarer . Verba illa , media regios Ioth moae. se 1 tali rediunt a La in ιa δει is spadarinis mia DIυeara . Quis ritum contine re potest Utinam traductores hi Gramiamaticae dimidium didie .ssent. ii) Dis eam superbe ιο utra te finge rem oc αἰ Nis . di similibus sententii, eommoti Bollandi Continuatores, eum reis liquis, qui de Augustini gestis scripsere. eiusdem errores tu superbiam , laetantiam. de inanem gloriam passim revocaverunt. At hahe non adeo presse excipienda sunt constat enim ex diciis qua modestia Auis gustinus in disquiretHis mali caussa . de Dei natara desudaverit. Non tam de superbia . quam de quibusdam ipsus eolo ribu loquitur. Numinis esse puta ambiisens velut eontrectare manibus . de ae euia
rate pingere . N.hil plurimorum testimoniis fidens , sed eun borum demonstrario. nes liquidas seerrimasque exigens, an non euiusdam sastus speciem tibi insere 3 Ma. xime s amplificationi nonnihil indulgeamus. eui Augustinum Draeterita sua ad iudieium trahentem induis ne prorsus manifestum est. Ideo in capitis summario Illa verba dedimus: s ipsi crevimas. 1) Eι care/νem addemus Dama amia crevire ιν fis scuti mei θι. α Loqui. tur ex illa Iobl is. 16. cseMνiι adversa eam oνem coris , o plagat cervice ammatas os . Quod ipse lib. Annotat. in Iob legiti Ia ιν sa eoru ιoscati fair Lx4 ponit vero a prae mons de ρνοι ctiouestia . suspieamur tamen ceruium ossam hoe loeo pro ea pite eorporeis phantasmatibus turgido postam . Metaphoram, quam in s ne ponIte. αἰ, i statis facies θι. pariter ex Iob . seu verius ex Eliphae illius amieo deis promst, qui eodem eap. v. a . addit: Oportiis faciem eius erasotada. Quod S. D. legit: Meνῶι faciem stitis is a/ipe no . sie autem dilucidati per adipem, idest . peν exa Doιionem saperbiae sese absondis a I. Deam. Et vultus tamen innationem Illam non tam a superhia, quam ab amplis ima
ginibus factam hoe loeo suspicari possa
96쪽
Consessionum Lib. VII. Cap. VIII. 46IC A P U T VIII.
Ingenii sui, animaeque infirmitatibus , se earum latentibus laus is retectis, atque orbi propositis, ad celebrandas nunc Dei miserationes adsurgit. Nec enim ille nunquam irae , ct vindictae parcens ἔ Ouiu immo aliquando tandem tot, quos ipse orinabat, gemitibus cedem . de sua esentia irradiatione secreta AugUDn Ym edocuit. Sic benigna ct acri tanti Medici manu Augustinus tactus, ibo
V vero Domine in aeternum manes, & non in aeterianum a irasceris nobis , quoniam miseratus es teriaram & cinerem, & placuit in conspectu tuo resoria mare deformia mea , & stimulis internis agitabas me, ut impatiens essem, donec mihi per interiorem adias pectum certus estes. Et residebat tumor meus bὶ ex occulta manu medicinae tuae , aciesque conturbata
& contenebrata mentis meae acri collyrio salubrium dolorum e de die in diem sanabatur.
ternum e c. - Lx Psalmo xor. I a. T. autem Domiae iis aeternum permanes . &a4. 6. Mmqsia in aeternum iraseris no-hra 3 Deum adloquitur. Stimulos internos inde ita ipsum ma ni seste revoeans, exponit quod Praeced. cap. dixerati Et ibi eνant aares stiae. De interiori autem adspectu , quo ipsaeertus factus est Deus, suse eap. Io. Unde & nos ibi. velut opportuniori locoquntquam dicemus. ι) Ei H r. . bat tamar meas ct diu Iuxta dicta es imo commentario praeced. cap. intelligendum est ex Geulta Dei manu cessisse Augustini aut fastum. aut mentis crassitiem , qua in spiritualis substantiae au Tam respirare non valens , in corporeas ξmagines deportabatur. ι) Atii coibrio fartis iam dolarum Θι. Henrieus wan nereeli ita exponit hune locum is collyrium proprie si .. miseat medicamentum oculorum . s. ., D. per translationem ita appellat limis, ternos stimulos, & aestum animi aspi Q rantis ad veritatem , h s enini Deusia sensim linavit eius spreueiam , φνιρνiis visibis a spirantem ad notitiam rertimia divinaν . di impedientem quo minus is eas recte intelligeret . Noe caput re-- oius eoniungeretur superiori . continetri enim per dum superioribus eonnexam . Non male quidem. Sed non adhue deprehendimus eur interni stimuli illi eou Irtii metaphora exprimantur. Et profectoeollyrium eculorum medicamentum esse ab ipso Calepiuo . seu quo eunque lex Ieon noscere quisque roterat . Sciendum igitur est. eoli 3rium medicamentum este ad oculos a confluente sanguinis, aut tuta lenti eui ustutique humoris eopia deteris gelidos ; Adeoque collyrio internos stimuissos Augustinus comparat, quod iis Deus mentis suae oculos a crassitie illa exemeiarit, qua Requibat spiritualem substantiam
Voco vero eaput a superiori avulsum omnia exemplaria exhibent. Nee B hedictini, qui diseriminata alia iunxere, quidquam hie immutarunt: quod propter eapitis brevitatem commodius ae alihi iapsis eessisset. Nobis videtur potiori iureae plurium aliorum capitis huius a superiori divisonem faciam esse. Dei nune si quidem miserationes, quibus a languoribui suis liberatus est . eoncinit; Superiori eapite languores illos deseripserat. Uaee vero haud congrua tibi videntur pro duobus rapitibus argumenta λΑd ealeem brevis huius ea pitis, quod nos pluribus minime detinet , Francisti Maronis, vel Mayronis phaleras quasdam reservavimus i qui ad illud eap. 4. Nos nim tiua auima unquam torsit, paterisve coe lare aliqώid, qaad se re m/titis: hareobservat. Ex quo die piruν i Iad dies.
Auselmi, qtio. Deus es , quo ma as nihiιιοι irari p. res θι. Quia nempe. ut addit. seeundum Augustinum in rebus spiritu libus maius, de melius in idem vadunt. N n ii Ua.
97쪽
462 Consessionum Lib. VII. Cap. IX.
Unde & coneludit sententiam illam in Au.
gustinunt in primum velut sontem revocandam i Utiae pater quoa omnes comma. ιter Doctoνes poseriores hauserviaι ab Augasina tanqaam a fonte . Inde ex eodem eap. abstrusam non. nullorum Seholasticorum doctrinam conis firmata Danaus tittegrum sermonem, di Seis is eundum dictuna est istudi Non coueris . . ad aliquid invitus Domine, quia voluit.., tas tua non est maior potentia tuar esisset autem maior . si te ipso tu ipsema. is ior esses i voluntas enim , & potentia
,, Dei Deus ipse est. Ex quo dicto aeei- ., pitur argumentum, quod eum Deus a, , nulla ereatura possit compelli ad aliquid ,, agendum . producto quoeunque priori, ,, potest cellare a produelione cuiuslibet,. posterioris ide se potest saeere in illis.., quae realiter differunt quodcumque se Prius sire posteriori. Ad cap. 6. haee inter alia observat aeia Tertium dictum est istud : Quod euiu is dam patris uxor. & paterni anilei an ,, cilla smul praegnantes , ita smul pepri
is rerunt: ut in eodem momento, di conis
is stellatione nati suerint filii a di tamen alia se ter augebatur divitiis , di honoribu, ae ., crescebate in altero conditione servitu- ,, tis nullatenus relaxata . Et illud dictumia indueit Augustinus contra illos, qui di. cunt sacta hominum ex constellationeri siderum dependere. An id non est litare otio , & inutili sermone Lectorem detinere ξ Celebrem sententiam illam. Deum esse quo melius ab Augustino primum datam non quidem inseiari possumus , sed nee propugnamus. Antequam id iudicii serret Maro omnium priorum scriptorum paginas eirea rem illam diseussit 3
Deum ad agendum a nulla creatura posse eompelli nee sutor inseiabitur. Re nonnulli Seholastiei, qui, ut eiusdem phrasi utar. posteriora quaedam prioribus ita arbitrantur imbibita , ut doceant hγpotheiss nulla seiuneti posse a adhue sertum te .ctumque habent divinam actionem a erea tura violentiam nullam pati . Talibus eis nim hypothesbus contingere ut multum dant impropriam, di aequivoeam necessistatem quamdam, quam ex suppιsilioue Seholae appellant et seu Deum non cogi, sed in decentem neeessitatem quamdam proprio placito induet. Postremus autem commentarius nuhil aliud agit, quam ipsus textus partem exscribere r ut observanti eonstabit.
Iamiam factus Deus Augustino magister, de humani fastus malo exitu , ct infelA
ei sorte primum ipsum eae cra. Et id quidem eum em in Platonicorum voluismistim lectionem deducens; In quibus sagaris ingenii Iuvenis nobiles quidem do tuas suspexis, amplo sermone quaedam exhibentes iis . quae in exordio GDangelii Ioannis de Numiue, 9 eius aeterna Prese habentur mirum in modum simittima; MI interim non oscitanter adimit , eorumdem voluminum p rentes, tam eximii ingenii homines communis Redemtiotus arcanum . Vsum nempe Diuiuum Filium earne in unitatem persenae contectum, abiectisne , infirmitate , ese tragico exitu nobis Ialutem factum nequidem fuisse suspicatos . D , quia magis mirere , nobili ingenio tu pravae voluntatis captivitatem ductor Numine tam bene detecta non curator Machinis ad libitum erectis quasi diis litasse. Interim Augustinus, ut erat prouidus. Iutulenta scoria ab auro puriori secreta . nobiliores dominas ab iis voluminibus . velut ab Aegaptiis Utimarum rerum
iniustis pos oribus sedula excerps, ct Dasfecit. T primo volens ostendere mihi quam resisti; superbis a) , humilibus autem des gratiam sirin: &
quanta misericordia tua demonstrata sit hominibus via humilitatis quod Verbum tuum caro fa
ctum est , & habitavit inter homines : procura sti mihi per quemdam hominem immanissimo ty-
pho turgidum , quosdam Platonicorum libros ex
Graeca lingua in Latinam versos ; Et ibi legi ι , non quidem bis verbis, sed hoc idem omnino multis & multiplicibus suaderi
98쪽
Consessionum Lib. VII. Cap. IX. 463
rationibus: quod in principio erati Verbum, & Veibum erat a- Α. Ch. 38s. A pud Deum , & Deus erat Verbum; hoc erat in principio apud Aug. 31. Mo .is Deum; omnia per ipsum facta sunt , & sine ipso iactum est ,, nihil ; Quod factum est in eo , vita est ; Et vita erat lux x. Tite .viI is hominum , & lux in tenebris lucet , & tenebrae eam non ,, comprehenderunt. Et quia hominis anima, quamvis testimonium ,, perhibeat de lumine, non est tamen ipsa lumen ; sed Verbum ,, Dei, Deus est lumen verum, quod illuminat omnem hominem is venientem in hunc mundum. Et quia in hoc mundo erat, &is mundus per ipsum factus est , & mundus eum non cognovit. is auia vero in sua propria venit , & sui eum non receperunt ;,, quotquot autem receperunt eum ; dedit eis potestatem filios Duiis fieri, credentibu in nomine eius, non ibi legi II. Item ibi legi r quia Deus Verbum, non ex carne, nonis ex sanguine , non ex voluntate viri, neque ex voluntate carnis,
is sed ex Deo natus est. Sest quia Verbum caro factiam est, &habitavit in nobis . non ibi legi . Indagavi quippe in illis litteris varie dictum , & multis modis, quod sit Filius. in forma Patris,
is non rapinam arbit atus esse aequalis Deci, quia naturaliter id iis is pium est . Sed quia semetipssim exinanivit formam servi acci , , piens, in similitudinem hominum factus, & habitu inventus ut is homo , humiliavit se factust obediens usque ad mortem , mortem is autem crucis, propter quod' Deus eum exaltavit a mortuis, &is donauit ei nomen quod est super omne nomen, ut in nomineis Iesu omne genu flectatur , caelestium , terrestrium & infernorum, is δέ. Omnis lingua confiteatur, quia Dominus Iesus Christus in glo- , , Eia ηst Dei patris si , non hebent illi libri. Quod enim ante omnia tempora , & supra omnia tempora incommutabiliter manet unigenitus Filius tuus aetemus tibi , & quia de plenitudine eius aceipiunt animae ut beatae sns, & quia participatione manen
iis in se sapientiae renoventur ut sapientes snt, est ibi. Quod autem secundum tempus pro impiis mortuus est sa); & Filio unic0 tuo non pepercisti , sed pro nobis omnibus tradidisti eum anon est ibi . Abscondisti. enim haec a sapientibus, & revelasti ea
Parvulis ἰ ut uenirent ad eum laborantes & onerari , & reficeret
eos : quoniam mitis est & humilis corde sue , & dirigit mites in iudicio, & docet mansuetos vias suas 6 ; videns humiliatem nuis stram, & laborem nostrum i & dimittens omnia peccata nost a. Qui autem cothurno d) tanquam doctrinae sublimi pris elati non audiunt dicentem , Discite a me quia mitis sum & humilis corisia de , & invenietis. Tequiem animabus vestris ; & si cognoscunt ,, Deum, non sicut Deum glorificant, aut, gratias agunt, sed eva , , nescunt in cogitationibus suis , & obscuratur insipiens cor eo ,, Tum, dicentes se esse sapientes, stulti fiunt tet .
III. Et ideo legebam ibi etiam immutatam gloriam incoris ruptionis tuae in idola & vari . smulacra in similitudinem im is ginis corruptibilis hominis & volucrum , & quadrup dum, Mis serpentum ; Videlicet Aegyptium cibum 8 , quo Esau cf. per didit palmogenita sust; quoniam caput quadrupedis ta pio te ho-
99쪽
464 Consessionum Lib. VII. Cap. IX.
R. m. 38 s. noravit populus primogenitus , conversus corde in Aegyptum si ,
Aug M R. de curvans imaginem tuam, animam suam ante imaginem vituli
, , Mi 'ii. mandueantis foenum su; inveni haec ibi, & non manducavi . Pla.
x. Tlieo . VII. cuit enim tibi, Domine b), auferre opprobrium diminutionis ab Iacob, ut maior serviret minori , & vocasti gentes in haereditatem tuam. Et ego ad te ueneram ex Gemibus ciὶ & intendi in auiarum, quod ab Aegypto ci) voluitii ut auferret populus tuus, quoianiam tuum erat ubi qumque eIat . Et dixi lii Atheniensibus per Α-postolum tuum, quod in te vivimus, & movemur, & sumus t 3 ; sicut & quidam secundum eos dixerunt. Et utique inde erant illi libri ιγ. Et non adtendi in idola Aegyptiorum, quibus de auro tuo ministrabant , qui transmutaverunt Veritatem Dei in mendacium & coluerunt , & servierunt ereaturae potius, quam Cre
e hocce ad tanta ex omni, maxime vero antiqua eruditione dicenda nos eou. citant, ut si vehemus cuncta, in quae prurimus digerere Et scribere , Lecto. rem hie, non eius intolerabile sisti dium . vehat in integro volumine detineremus. At non de hiat te is institu tum nostrum. sed de Aueustini sen tent; iai qaas Obscuras debeamus retegere i impetitas vindicare. Ludovi eus ab Angelis lib. i. de vita , ει Laadibus S. Doctoris, cap. D. Irea hune loeum quaedam observat,
quae utpote nee necessaria, nee admodum utilia oviittenda censuimus.
Noe eaput fero digressio est narrationis de illustratione per isterio/em adspectam satia . quam superiori capitetne perae, de sequenti resumit . inquit, mimo , ut innuat illustra. tmnem p uliari Dei benefieio sibi se etiam , hae lectione velut prologo suisse ine eptam. vel praeparatam. Verba pro commentario a nobis exeerptis , Ω .am νυ fas saperbis , osse clit Augustinus ad quod potissimum a. nimae suae honum lectaonem illam Deus Crdinaverit i Et prodit etiam quid sentiret da Platonieorum moribus . eoninsequenter de aeterna eorum sorte. Hie ergo opportuna nobis Oeeaso sabulam quamdam repellendi Augustini famae non adeo honam . nedum a pluribus e tri4vio. sed fle a eeleberrimi nominis Seruptore t quod dolemus i non quidem sublimide , sed tuto, le libere deea
Ia est Alphensus Tostatus Hispa-
a . Ahulensia antistes . vii amsi quidem ingem i. de omnium propemodum Selentiarum ea pacis, sed de minus cauisti: qui in eap- s. lib. 4. Regum quaest. II. An Naamaa obtigabataν accipere ι gem Hebraeorum. paulo post initium. haec temere protulit ., Et se Augustiis nus vult Platonem salvum esse. Eei, multos alios de philosophis, qui adis unguem vitia correxerunt. Et non e-
,, rat verisimile de eis ullo modo quod ,, itola colerent, sed colebant verum se Deum. Nee aliquem AugustInl loeam lauis dat , ex quo tam amplam, tantiqaeponderis doctrinam depromserit. At nos integrum hoe caput exhibemus. in quo, ut vides , S. Doctor pari horrore de Platoni eorum pectore i de obsequio de eorumdem ingenio loquitur . Et quiisdem , ut laeulum quod retundatur finagam usi Augustinum Platonem, aliosque Philosophos eximiis nonnunquam exoris nare laudibus . non inficiamur: sed qucilanxia optamus est , peeuliarem, seriam. pressamque lententiam nobis exhiberi . qua Augustinus non de ingenii selieita te , non de aliquo naturalis iustitiae splendore et sed de Fide . aut Pietate tali eos celebret . ut aequa illatione deduia eatur ipsius iudieio a ternam eosdem Philosophos salutem adsequutos. Minus postulamus, quam Tostatus contendat a eius enim verba . Ausastatis vult PI tonem salvum esse θι. innuunt, non sati seu re . εt velut in semine, sed evi. denter , de expresse Augustinum id docuisse .
Verum taeente Abulensi quaedam nos S. Doctoris damus. quibus mani iaste deducatur . de Platonem, de at os pluis
100쪽
Confessionum Lib. VII. Cap. IX. 463
plures illius iudieio aeternis flammis de- sus est iurara per eanem Re. J Vi, A. Ch 18 .stinatos. Lib. s. de civit. Dei cap. a a. de etiam lib. s. de Civit. Dei. eap. Aua. , 'Moreelohrat pro more platonis ingenium di I . de daemone foeratis comite . ami4 14 Ad. XIII. Seholami concludit tamen .. Ex quibus eo, & deo. sirie. s. Val.
- sunt valde nobilitati Greci. Plotinus, An Pythagciras, a quo ipsum Phi. X.Theod.Vii A lamblieus . Porphyrius et in utraque losophi nomen λ Tane θ malagaν s. ex -- autem lingua, idest de Graeca , dc La. qua eo μνane apponari m/tisphi lib. - tina Apuleius Aser existit Platonicus a de Civit. Dei. e. 3 s. in sine. Vnis nobilis. Sed hi omnes , de ceteri m de etiam lib. is. e. 33. initio. ει lib. - iusmodi. & ipse Piato diis plurimis a. e. a. Et in quem velut in humana-- esse saeta laetenda putaverunt 3 Et eum , de divinarum rerum orae ulum ib. o. c. 3. initio M Quae cum ita Paganorum mentes raptae sunt Vide,. sint , s Platoniel, vel quicunque alii quam eximia virtute ad Caelum sbi a. - ista senserunt, eognoscentes Deum sicut ditum feeist. Augustinus observet lib.,, Deum glorinearent , di gratias agerent , - . de Civit: Dei. e 3 s. initio se Nam is nee evaneseerent in cogitationibus sitis, Et ipse Num , ad quem nullus Delis nee populorum erroribus partim avi se Propheta, nullus sanavi Angelus mit-M E Ores serisne . partim resistere non , tehatur . hydromantiam saeere eomisse auderent a profecto confiterentur & M pulsus est , ut in aqua videret uis illis immortalibu , ae beatis, di tam is mae ines deorum. vel pollux ludifie ia bis mortalibus, ae miseris . ut im- A tiones daemonum , a quibus audiis is mortales, ae heati esse possimus, ret, quid in saeris eonstituere. at. se num Deum deorum eolendum , qui is que obiervare deberet. Quod genus, . Et noster est de illorum I lib. t. Re- - divinationis Hem Varro a Persis di tract. eap. a. in fine, seu n. 4. zet Laus is eie allatum . quo di ipsum Numam. quoque ipsa, qua Platonem, vel Plaro di postea Pythagoram philosophum uia - nicos seu Aeademicos philosophos tan- - sum fuisso commemorari ubi adhibi is tum extuli. quantum impios homines is to sanguine, etiam inferos Ece. J Neeia non oportuit. non immerito mihi displi- ., illud mihi plaeet, quod Prthagorae M euiti praeserit m quorum eontra errores is Philosopho tantum laudis dedi , utri magnos defendenda est Christiana do- , qui hane audit, vel legit possit pu-ia arma. J Vide etiam, si vacat, lib. - re me credidisse nullos errores in Py. a. de Civit. Dei, cap. 4. de lib. a. de M thagoris a esse doctrina . eum sint plu- Doctrina Christiana, cap. 30. se res,lidemqua eapitalest Lib. I. Retract. En quo obsequio de Platonis, Pla- e. 3. in fine. Vide etiam lib. r. detonteoetamqne religioss beatis animabus. Gen. ad uti. e. s. de xo. Augustinus loquatuel Ex amplo illo Phi- Aristoteles ne est religiosus illa Phulosophorum choro , quin aeternos tri- Iosaphas , qui Augustini iudicio modo umphos Aueustinus invidet, unum Au triumphet in Caelis Aristoteles inquam phonis cede , de ut ieeum liberales . Platonicae scholae maximus olim splenis
atque etiam prodigi sumus . integram dor, inde novae de quidem celeberrupalmam tibi coneedemus. mae arehitectos. eni philosophi nomen Is na est Merates, Platoni non tam eo exeoIlentiae iure . quoa Rhetores
ingenio, quam modestia magister Ad. antonomasam dieunt. quasi Philosophiae tende Augustinum lib. de Vera Reli. eentro adhaest En qualis, de quantus
gione, eap. a. ia Socrata. tamen auda. st Augustino in Pal. x o. ad v. s. n.
ω eior ceteris fuisse perhibetur, iurando. x s. ee Dixit Me Aristoteles. Miungeia per eanem quemlihel , & lapidem is illum petrae s Cori et absortii, is quemlibet , Et quid laraturo. esset in is est. Quis est Aristotelea Audiae, di
A promtu . de quasi ad manum oeeuris se xit Christus i Et apud inseros contre is risset die. Non enim se isti nati m ,, miseli . Dixit hoe Puethagoras. dixitia rant , de populorum suorum opini . se hoe Plato . Adiunge illos petrae , nem ad verum euitum veri Dei, compara auctoritatem illorum aucto - smulacrorum superstitione, atque ab is ritati Era augelieae . compsra insatosis huius mundi vanitate converterent . ia erueifixo. Dieamus eis: Vos trieras.. Itaque de ipse Socrates eum populo δε vestras eoascripsstis hi eor&hus sti is smulaera venerabatur . et post eius is perhorum . ille crucem suam fixit, , damnationem, nortemque nemo auis is in t 1 cordibus regum . Postremo moris