장음표시 사용
81쪽
4. Ad. XIII. Sitie. I. val. V. Theod. VII.
446 Consessionum Lib. VII. Cap. III.
durum, quod mala fluant ab arbitrio, quod em vetit a Deo honti . An diabo. lus voluntati honae iniqui. 4c perve si quidquam immiseuit 3 At quo pacto lue idus ille spiritus diabolus. ii. idus a
cusator. ealumniator factus est 3 Perve se, inquies. voluntate. Sed unda voluntas mala in Angelo , qui totus a conditore optimo fidius . st Noe aenumate . quo nune ipse ang tur . torquebit olim Crtholicos . Reeole dicta l. 4. e. is. I. Ceterum Feelesiae Doctoribus trita est aenigmatia
illius Glutio i Voluntas Angeli, de hsan, inis non ut a divinis manibus exiit.
sed quod ad nihilum. ex quo educta
est . naturali velut quodam pondere deseratae, mali. Et iniquitatis aliquo. mens parena es . sed de mali eaussa su .
Quin potius in Man chaeorum seste. male durissimum aenigma illud est, quod que nullo eonatu exsol. atur; si quippe anima optimi Dei nedum opus. sed de por. io . vel partieula est: ita prorsus ipsa , ut idem Deus , a peccato longe
Itali . Et quidem emendatiores illud. ado ipso diabatus se reddunt re a ' an .e Diea questo dia Ia 3 Non unde venerit diabolus quaerit s. D. seu, quaerebat olim: sed quo principio
.am ἐπέ. - Psalmi 6. v. 5. intuetur riatio alam nou es i. morte qai memor sis stia i ta Aseras avitom qtiis confitebitaraui luserni nomine . ubi Deum nemo eonfitetur. Atheorum nonnuLi. pagan eum alii eonventieula intellecta arbitrat .
turi illi eulm Dei exsistentiam inscia turi Ut vero tot deos intrudunt . utilem sit. ae si nullum permittant. Qualem autem eonfessionem Deo litat, qui eumdem hula introsum existimat Sed adhue nihil ad rem nostram . s. Doctor ad ea Da eidis verba haee habet is Potest etiam illud intelligi. ut
M incirten1 vocet recatum . quod conia trinia divina lege committitur ........ in qua morte hoe est esse immemois rem Dei. legem eius. & praecepta
.. Contemneret ut infernum dixerit ea eisa, Citatem animi. quae peccantem, id-- est mor; entem excipe . 3e inviavit. Nae non quidem integra. sed altiqua luee praeiacta di Dicimus inferni no. mine , altissimis tenebris captam Manliae haeorum synagogam Auguilinum designarer ii enim adeo divina lege eonis temta mecabant, errabant . ut in ipsum Deum . seu in eius particula a peccatare voearent. Adeoque se integra sententia manifesta reddenda est Sed non usque ad illum insernum subducebar eris roris ManJehaeo um , in quo nemo con flebitur tibi ι nemo inquam tibi laudem. glorianque rependit . dum tu potius pati . dum potius substantiae tuae partieulas in homine latentes a tenebra Fum faece obrui. 3t ad malum impelisti. trahique: quam homo suci arbitrio. sua volantate male sacere putatur. Profitetur igitur dum peccatum
in hominis arbitrium eonaretur resum dere . se equidem torctum 1 sed coa.
stanter adhue impium Manichaeorum systema fuisse exseeratum. Ex quibus omni h s patet, Augustinum adhue aca holiea Eeelesia semotum libe um hci minis athitrium agnovisse Unde maxumo ne eessum est suffundi pudore Lu.
therum , qui disput. adsertas Ehium ex lib. I. contra. Pelag. e. d. eo natur s.
Dotiori iam episeopo liberi arbitrii si..dem, de scientiam tollere si). usi e iam in colloquiis Latinis . cap. de Li
hero Arbitrio hae amplitudine obganis niti Nom a ιιιε. i sebii,si adisssmam Iempis seir a a bm Putristis . Cuius, maxime quoad Augustinum . vestigia pressere Calvinui lib. a. Institutionum . e. 3. de alii quam plures . Immo i ou levi orthodoxae Fidei sorte inquietis Augustinus initio n. a. Et latoudebam ueceνa rem . ea ad aviri ιam, Ii, eum os. ostendit s. Doctor. Omnium Catholi eo rum sensu admissiim tum . propugnatum inque liberum arbitrium hominia. Cum que has Consessiones epileo ius seripse rit, vel ex praesenti capite colligitur. Aligustinum Mntehaeum. eatholieum, presbyterum . de episeopam , pro libero arbitrio. it quidem velut pro dog.
male certo. inconcusso. dc explorato
stetisse. Quod duas etiam de alio dogmate. de quidem aeque . de velut s. Doctoria auctoritate ab haeretieis imis petito ἔ Nee eo neu piscentiam scilicet. Dee eius motus , citra arbitrium ex sue.
82쪽
Consessionum Lib. VII. Cap. IV. 44
ARGUMENTUM. N. Tlieod. vll. Ne eenseas etiam tum temtoris re tan illam impio Manichaeorum δοgma et eaum: profitetur eatenui in liquida stabilienda mali eaussa νει se μο disse sudores. quia ad eam inspiciendum ocerrimam paιrauis antique domonstrat vem expeteret , ei similem , qua Deum ab omni eo rutione era
ocus. id es . quo melius qui uan cogitari nequis et sucorrup, bile gutem corruPtititi longo iure praeponiι- ι ne uisur Deo melius ali id in mentem veniax, is omi prorsas eorru ione , or eorruptioris pcricuis se avenadus aest. Durim tamen minime ad endem in i carruptionis visio, a quo Deus uvis me abest, miseram pereati radicem inpiariam. Diuenis inde 'ad omnes expendendas 'puisses , in exarum nudis Deus sua ab integritat deflectere queaι . Eisi tandem id examen vetuι ωιosum abiιπιεντ vix enim
carrvribile ιmaginaris, ct iam Deum ια is . Ic enim nitebar tetera invenire, ut iam inveneram is, melius esse incorruptibile, quam corruptibile: & ideo, te quidquid esses, esie incorruptibilem confitebar. Neque enim v Ila anima unquam potuit , poteritve cogitare
aliquid , quod si te melius , qui summum & Opti
mum bonum ex . Cum autem verissime atque certis.
simi id corruptibile corruptibili praepohatur , sc iam ego praeponebam , poteram iam cogitatione aliquia adtingere , quod esset melius Deo meo, nisi tu esses incorruptibilis. Ubi igitur. videbam incori up Libile corruptibili esse praeferendum, ibi re quae xere debebam, atque inde advertere , unde sit malum ; id est undest ipsa coxruptio b qua violpri substantia tua nullo modo potest . Nullo enim prorsus modo violar corruptio Deum nostrum ; nulla. voluntate, nulla necessitate, nullo improviso casu c); Quoniam ipse est Deus.
Et qood sibi vult , bonum est : & ipse est idem bonum ; corrumpi
autem non est bonum. Nec cogeris invitus ad aliquid , quia voluntas tua non est maior quam potentia tua; est tautem maior, si te ipso
tu ipse maior ess es; voluntas enim, & potentia Dei, Deus ipse est. Et quid improvisum tibi , qui nosti omnia : & nulla natura est , nisi quia nosti eam P Et ut quid multa dicimus , cur non sit coris
prati sus 3 Summorum . lam diximus l. 6. g. 34. C. ingeniorum est. ηihil obaesa praeterire nare. levibus Tatiuneulis mi. me adquieseere . sed quaelibet aa se verioris eriti eae limam ex erei di v. hique, pro diversarum rerum natu a , gravia argumenta meditari, & expeteiate ι nee enim Herentes aut araneis, aut sus muliehris stis maneipantur. Et quidem non absmile l. 6. C. 4. n. 2.ὶ-ofessus eueras a Vati am enim 'eoram .esa an vitisetur, ha reo ceris f
tandi alaeritatem illam non quidem steponas, sed oblinias oporteti Scis munem sae lectionis, 3e eroditionis Iuvenis, mar res sortissimos. quos nee detinuerant ea tenae . nee plura armatorum millia eoi cnsserant. blanditiis sactoa masssuetos, fleamore prostratos . Ecclesa pia maleedi varieat;s u hiis te eraestolatur. ut caste amplectatur, & ad altam aeternan
83쪽
4 8 Consessionum Lib. VII. Cap. IV.
A. Ch. 38 s. selieitatis Patriam . a qua primus tuus
Aug. 3t. Mon. parens te deiecerat. laeta perducat; E. s . Ad. Xi II. quidem te nee stupidum, nee creduis sirie. I. val. lani volo. sed δὲ interim eius testimonio V. Theod. V u. plurimum deseras , quae a Ciaisso eructa. --- - non fallitur; eique . ut potuit . facta similis, ingenua ubique est . teque sallere nee amat . nee potest . Crede tantae Matri. ab Angeli, de hominis arbitrio, velut a disseiente caussa peceat a fluere& inde qua ratione id cum philosophia .
cari ux te ora colum veneror, compulis. ut . atque cohaereat . citra metati ia
cturam . de feliciter etiam diotitabis . Quanquam enim vero late Augustiu
venire t potissimum tamen peeeati eau iam intuetur e prodit que . ut in eapitis summario innuimus . ideo se in hujus examine dogmatis torcium , ideo nihilo. minus a Manichaeis prorsus divisum , quod non qua me unque rationem quae .reret . sed Se Ce: erum et avissimam solidissimamque observatione mi Ueum id esse quo melius qu.dquam excogitari nequit : in . numerorum donmatum foecandam parentem . nedum ipse Augustin ,s alibii sed S Anselmus egregie digerit in Monolo. gi O . e. a. 3. & 4. in Prosologio. e. tuem
Aestus suos ei rea apertam mali causam recolens . iudieat non ita eo ddi senigmate fluctuantea dimittendos esse lectores a unde illud . quanquam dextere exsolvit . Peeeatum nempe quaedam eor-rup io est . unde optime in creaturaematuram ad nihilum. unde emersi. ten. dentis revoeatur et at male omnino in Deum . qui a corruptione prorsus libet est . ut a uiolentia se) MIIs violastare , nolis aece stato . . alsa improv)s casa . - Tres sontes expendit . e quibus eorruptio possit e . mergere. Si e n ala a nobis sunt, aut volontate, ut manifessam est. Aut meiseessitate. ut eo in naturales laese eon cupiscentiae motus exsurgunt; vel quanado ea si tamen minus frequentes, Ac
non saeile tales eredendi j vehementi nitai stimuli rationem, seu liheristem si a absorbent . Est vero corruptio nossraim proviso eam, eum foedum obier umsubito pellicit . Ex quihus tamen sola Prima corruptio n oratis est , di te putatur ad culpam . Narum a corrupti tum vel smilium qua lihel procul Deum abesse aeribus hie argumentia Augustinus evincie: ex quihus et Iam dii; genti meditatione expensis pro variis disputatae rei modis , de h3pothesibus argu menta plura de duei, ae formari possunt. Unde nec s cile. ut nobis videtur. integer Augustini seruo ad ceratam unam apertam formam . maxime in prima parte de voluntate deducitur. Non male tamen sc idem sernio ecli igitur de exponitur. l. Non corrumpitur Deus vo .lum a te a uu ndoquidem sbi non vult nisi bonum: ut hor. um adsequatur, ne-eessum haud est corruptione ad aliena ire a Wipsemet enim ' honum est . quod sis hi vult. maxin e qioniam ipsa eorruptio malum est . Il. Non t e cess latet 1i enim , oluntas tua tanta est, ut eo st ntissime bonum vel ter patiter Potenistia . quae aeque ae volant .s magna est
idem enim sunt a nequibit a bono di.
Nertere . II. Non tandem improviso casu Deus eorrumpi. aut violari potest; Ipsi enim ab annis aeternis rerum omnium suturarum, in m o di possi bilium apprime coi. selo. Ac cui ux etiam se lenistia sunt quaecunque sunt ., novi. aut improvisi quidquani obite; nequit. Henrieus Walignereelc ita hune locum exponit - Deus immutabilis.,. ideoque . Eius voluntas son do ,, cis an reis vim , de ἱuviolabilis. ideo M que cogi nos pars ad paenam a ,, non ab alio. quia omnibus sciri et M non a seipso . quia non est potentia is eius maior quam voluntas , ut ponis si invita pati a potentia . J Idae evera snt . de etiam sorte ex alii Augustini scriptis depromta . Sed quid
ad praesentis se monis expostionem pNon voluntate corrumpi Deem Augu- sinus hie itiquit, quia vult sibi bonum . corruptio autem honum non est et non quia immas obilis cte. Nee, minime ad poenam cogi. quod potentia n. aliis non sequam voluntas a sed ex opposto i ut omnea . Et ipse etiam l 'en cus legit a
quia voluntas non est maior potentia. Argumentam autem exorditur s.
D. ab illis uertas i uisaniam ipso os Deus t quod ex iis , ditissimo velut hiante dotex insgnes essiuam. quae inde Proponuntur . Ex illis verbis: Nana uatis a est.
nis q. ia , si os in Thomissica, de sere communis sententia i eui de alibi saepe Augustio ux lassia statur stahiliri posset
contendens, ad Seholae rigorem die endum esse . sutura esse qaaecunque talia sunt a
84쪽
Consession m Lib. VII. Cap. IV. 449
sunt . quia Deus ea praenovit ἰ non praeticuisse Deum, quia sutura erant . dum ad communem utilitatem seri. hanus . nolumus ullius Scholae, quae
c id nil expeditus sti quidquid aut mainii et adfigis, aut honi ab ipso tollis inrox t tum inst ngis, ac Deum n gas.
At vero speetali id ratione . si corru- A. Ch. 38s.ptioni subiicias , primos eivin de Nu Aug. 3ι. Mon. mine eoneeptus tollisi Est siquidem il- 14. Ad. XIII. iud euius essentia exsistere st ά euiui siric. l. val. virtute quod non erat suit, quodque X.Theod. vii.
est in nihilum minime ahit . An nς ---- igitur citra nedum erro em, sed impla.eahilem vectorum luctam, & etiam inis saniae notam tali Numini eorruptiunera
Nulla malam ratione is Deum reserari pose omnino suasus, in illius detegenda fome adhue torquetur. Universem ereaturam tum tarporalis , tum stiritualia ordinis in Mam rellectum quasi spongiam a Deo nullis sinito limitibus mara comparato, undique obsitam , ae peneιratam sibi singit; re quaerit απιe ipsi pongiae malus genius irre eris ρ Si dicas malam troeexsitise materaam, quam forma ι. ordinauiι , in Iam tamen omiuensi Cur ivoleι Vfe 'An omnipotens eam ab omni detergere Diae non ualuit δ Cur eam ad mereis opus, O Mu potius e fumere Aegre isse serente edinsistere rem1ι Si aeterna , cur immem se temporis spatia illam non euram . tanta post ad opus assumsit Ouod si subito Mii penaeses, suam valuit exercere potentiam: quam bene illam ad nihilι ab um resistenso i ut sic suui ipse mineret . bonum verum , totumque, furimum , O insiHικm l Auν β aequitas postula σι, ura tanta bano secundae banitatis quidquam emergeret δ eur rem parias priori inquinata materia demta, nouam de areaiksimam instituere, ex sua omnia iidem prorsus mundo fabricaremur rit. ac talibus Augustinas olim quaesi
num ambagibus torctas , dum mali utentem finem utroque oculo caperra imrueri io interim mortis imagine grauissime missus , ac territus. Quanquam
iam in Caindica Ecclesia ciristi sidem serio reueret , quam quidem ita in 'perfectam , O fluitantem magis in dies forma aι , ac stabitieba . Τ quaerebam , unde malum ; & male quaerebam :& in ipsa inquisitione mea non videbam malum a . Et constitue ham in conspectu spiritus mei universam creaturam, quidquid in ea cernere possumus, scuti est terra, εἱ mare, & aer, & sdera & arbores, Sanimalia mortalia: & quidquid in ea non videmus , scut firmamentum caeli , insuper & omnes Angelos , & cuncta spiritalia eius: sed etiam ipsa quasi corpora essent, locis & locis ordinavit imaginatio mea ; & seci unam massam grandem disti actam generibus corporum creaturam tuam b , sive quae vera corpora erant, sue quae ipsa pro spiritibus finxeram; Et eam feci grandem , non suantum erat , quod scire non poteram, sed quantum Iibuit, undique versum sane finitam . Te autem , Domine , ea omni parte ambientem & penetrantem eam , sed usquequaque infinitum ; Tanquam si mare esset ubique, & undique per i m. intensa spatia infinitum solum mare r & haberet intra se spongiam quamlibet magnam , sed finitam tamen , plana esset undique sponis gia
85쪽
43o Consessionum Lib. VII. Cap. V.
A. Ch. 38 s. pia illa ex omni sua parte ex immenso mari: sic ereaturam tuam A g. Mon. finitam, te infinito plenam putabam; et dicebam: Ecce Deus, &s iit'. I, L ecce quae creavit Deus: & bonus est Deus, atque his validitax. Tlieod. v i. si me longissimeque praestantior ; sed tamen bonus bona creavit, --- & ecce quomodo ambit atque implet ea. Ubi ergo malum, & unis
de ', & qua huc irrepsup Quae radix eius, ερ quod semen eius ρ An
omnino non est ρ Cur ergo timemus & cavemus quod non est ρAut si inaniter timemus, certe vel timor ipse malum est, quo in incassum stimulatur, 3e excruci4tur cor. Et tanto pravius malum, quanto non est, quod timeamus, & timemus. Idcirco aut est malum , quod timemus : aut hoc malum est quia timemus . Unde est igitur: quoniam Deus fecit haec Omnia, bonus bona . Maius quidem 3t summum bonum. minor fecit bona: sed tamen di creans Et creata, bona sunt omnia. Unde est malum ρ An unde fecit ea, materies e aliqua mala erat, bd formavit a que ordinavit eam , sed reliquit aliquid in illa , quod in bonum non converteret ρ Cur hoc Θ an impotens erat totam vertere dc commutare , ut nihil mali remaneret, cum sit omnia potens Θ Postremo cur inde aliquid
facere voluit, ac non potius eadem omnipotentia fecit, ut nulla esset omnino ρ Α ut vero e*sillere poterat contra eius voluntatem p
Aut si aeterna erat, cur tamdiu per infinita retici spatia temporum se eam sivit esse , ac tanto post placuit aliquid ex ea facere A Aut iam si aliquid subito voluit agere, hoc potius ageret Omnipotens , ut illa non esset: atque ipse solus esset totum, verum , 3e sumiamum , ει ios nitum bonum . Aut si non erat bene , ut non aliquid boni etiam fabricaretur 3r conderet, qui bonus erat : illa sublata& ad nihilum redacta materia, quae mala erxi, honam ipse institueret, unde omnia czearet Non enim esset omnipotens , si condere non posset aliquid boni, nisi ea, quam ipse non eondiderat, adiuvaretur matexta. Talia volvebam pectore misero, ingravidato curis mordacissimis de timore mortis, & non inventa veritate, sta-hiliter tamen haerebat in corde meo Q, in Catholica Ecclesia fides Christi tui, Domini & Salvatoris nostri: in multis quidem adhuc informis, δε praeter doctrinae normam fluitans e , sed tamen non eam relinque hal animus , immo in dies magis magisque imbj-bebat .la Et i. ἐρδε i. . tuae mea σε. diversa distributum. seel quasi massiani
videbam inalum Cur male quaere grandem . Vel i Et seel unam mallam ham, nisi deficiens iniusto mali exam iis grandem . . . . quae creatura tua esset. Malum igitur desectus quidam est. Prior i men sent os probabilior est. adeoque solam ipsam inquisitonem meam Ceterum Deum , ut patet, nouadtendens , mali naturam, causiamque ita serio Augustinus credidit i s ed ita deprehendere poteram. sibi finxit ad bene inspieiendum , ae di-Haee a tem loquirit, ut vides, cer- sputandum . unde nobis malus genius in cum Feci a Catholica, recatum irrepserit. Ut autem metaphora potuit nullo modo revoeandum in Deuai . seri, optime Dei immensitatem cuncta DUDuctam generibus corporum Pervadentem expressit. Certe quid amiserea νam euam. dia Lectio haec est Vet. Plius valuere Philosophorum summi n lAm. Er. Lov. Som. Wangnerech BB. turali minerva P Aratus Poeta, ae phi.
Et septem e nostris MSS. At MM. 4. osophus i
a Bll. laudati . nee nou a. S. Cr. unus Med. unus item f. Mar & Riear. μνμα- is Ah Iove princIpium saeimus, quem rarum isaram. Verum sermonis huiu sex is dicere nunquam
quo eommunis lectio firmatur talis pst is Cessaut ore viri, Iove pam suae sensus: Et manuum tuarum DPM . tu is omnia plena:
86쪽
Consessionum Lib. VII. Cap. V. 43I
- Atque hominum eoetus implet s. is ni ut aequora ponti,, Et portua lo .e mortalis namque in.
diget omnis .. Eius enim genus existimus &c. quae postrema verba Apostolus Act. t .ag. Ore suo cemietravit si . usibusques milia dedere Prthagoras . Phoelydra,Pindarus, ovi diui.
ait ea, materies θι. - Ita BB. qui in imo margine ia ita MM. cum Bad. &is Arn. At Am. Er. Lov. mqtata imis termuctione habent. Ast aaΛε μιi ea Θ Mater es θι. J Nobiseum sunt etiam Vet. & MSS. leptem Etruri. e. At som. mangm & MSS. vi oppostam te. Oionem habent. Nostrae lectionis hane rationem darensi Non adhuc Augustinus materiae, unde sectum universum Me sngi m. test. suspicionem induxerat . non igitur adeo commode legitur: Asa ando ferit a quod suspicione de exeatura a ma. teria insecta, a qua deducta est, posterius videtur . Congruum autem eius rei
examinis di suspieionis exordium est. Aa
Cete eum Deus e nihilo universum
eduxit; in quo maxime Ommpotentiam
exere uit di prodiditque esse se infinitae virtutis . Facta autem hypothes . inquitiatam praeestitisse materiam , optima est Augustini disputatio . aequi fluctus, aestax. At quis nedum catholiens, si .e Christi,nus, sed vel tantum unius Numinis cultor hypotheses illam serio permittet ρ Materia enim ante quamlubet Dei actionem , quam ad extra viri de Sehola appellaut , exsistens nequivit seipsam conficere: εlterum ergo nomen fingas oportet . a quo se illa
hone loeum dilucidam. expendit Αugustini progressus in divina sapientia, &inde addit is Solum restabant duae ex ,. haeres Manichaeorum reliquiae . I. , , Nondum intelligobat Deum esse imis corporeum. Il. Quomodo malum es M set , nee ulla tamen Geatora mala es
is sit . Ideoque Idem suam voeat iari muIιis informem, nondum stilicet Ca.., tholieus, sed catechumenus inter ca... tholicos. Qua ratione homo Manichaeorum adhue reliquiis insectus Catholieam fi
dem teneret, lieet informem & Catmehumenos inter adeenseretur; qua item ratione iam Caleebumenus, nitulum Ca. tholieus esset . non vidimus.
Diei mas ergo, quod alibi innuimus. Augustinum Manichaeorum blasphemias. earumque reliquias iam ablaeisse i sed uteunque EcHesae retentis dogmatibus de eorum modis torctum ae viis; quod
di viris de schola prorsus catholicit passim eontinsit ; quod ea verba designant : In multis qai .m adhae i. forismis , o praerer domiuae naνmam mi. tam . Informis hie ueritas dieitur, quae confusa est , maleque digesta . Unde quod veritas informis, hoe praeter do .ctrinae normam fluitans. Doctrinae norima eius modus ae via est. Sle qui li- herum arbitrium . N e scacem Dei gra tiam satetur: qua ratione autem unum eum alio cons stat ignorans . Eeelesae dogma tenet , de prae r doctrinae normam fluitat . Narma enim mensura .
vel ordo quidam est. Sed & aliis ea tionibus Augustini doctrina adhuc in rismis erat e quod scili et caritate . vel gratia Deo acceptum . faciente destituista i & quod baptismate Christianorum
Med. x. S. Mar. Riear. Fes. Car. 4e O. stimus S. Cr. IIuitaus . Noe enim veria hum te em, illud mago um motum de fgnat . Iam autem vix non omnino in Feelesae snu Augustinus conquiestit. Et quidem non inquit S. Doctor, at ea. tha, pro/teν doctrinae normam. Unde vero s ex qua haee metaphora
praeter vasa mensuram vadens , seu avase eadens. Destat, non fluouae. Et est sensus se a doctrinae norma , hoc est modis. vel mensaris exiisse. Idem autem verbum in eamdem propemodum senisse.tionem adsumit S. D. lib. I 3. e.
liti. e. s. n. I. ut reseremus l. I a. c. a.
C. Item l . de Gen. Impers. c. Io. n. Iaa
87쪽
432 Consessionum Lib. VII. Cap. VI.
in videas quam e proxima hoc amo salutaret Cathesisse Ecclesiae defaeeatam doctrinam . prostietur se iam olim Maιhematie rum deliramenta abieci se . Firmino enim ea. in arte baud eximio, eximiorum umen consultori curio mo . ab ipso quaeiam ex ea Riseitomi, interim nutass , quod oecure aι rvssaut addens tamen si prope iam persuasum, ridicula esse illa , ct inania. Tum vero Firminus candide factum exhibuit . a Patre, eiusque smico observatum. duos uidelices sub eadem prorsus constellatione genitos iu sortes maxima dissimiles, atque contrarias abisse. Que experientia ab immodicis eius artis Durari ut distentissime inspecta mirum Augustinus in modum concusus . suis persuimem inam prorsus exuit , ab eoque iacto , ct aeri sermone Firmianum quoque semovit. Inse stuιem accepto adisu, ne euiuspiam nimis duri. de exacta facti veritate amlugentis pertinaeis in derectae veritatia discrimen rufer adduei : geminorum arcanum au, O Iacob in exemplum adsumiis
si, abi eis , quas sub eodem stellarum in pectu effasos admodam di Miles fodi
Am etiam Mathematicorum fallaces divinationes ,& impia deliramenta reieceram . Confiteantur e tiam hinc tibi de intimis visceribus animae meau
miserationes tuae Deus meus. Tu enim , tu omisnino , nam quis alius a morte omnis erroris re
vocat nos, nis vita quae mori nescit , & sapientia mentes indigentes illuminans, nullo indigens Iumine , qua mundus administratur usque ad arborum volatica λ- 1ia ρ Tu procurasti pervicaciae meae , qua obluctatus sum Vindiciano acuto seni , & Nebridio adolescenti mirabilis animae : illi vehementer adfirmanti , huic cum dubitatione quidem aliqua, sed tamen crebro dicenti, non esse illam artem Q futura praevidendi: coniecturas autem hominum habere saepe vim sortis, & multa dicendo, dici pleraque ventura, nescientibus eis qui dicerem, sed in e
non tacendo incurrentibus . Procurasti ergo tu bominem amicum , non quidem segnem consultore ut Mathematicorum , nec eas litteras bene callentem, sed, ut dixi , consultorem curiosuin , & tamen
scientem aliquid quod a patre suo se audi se dicebat: quod quantum valeret ad illius artis opinionem. evertendam ignorabat . Is ervso vir nomine Firminus b , liberaliter institutus & extvltus eloquio, cum me tanquam carissimum de quibusdam suis rebus , in quas saecularis spes eius intumuerat consuleret L quid mihi secundum suas , quas constellationes appellant , videretur : ego autem qui iam de hac re in Nebridii sententiam flect i coeperam , non qui dem abnuerem coniicere ac dicere quod nutanti Occurrebat οῦ sed tamen subiicerem , prope iam mihi esse persuasum , ridicula ella illa & inania . Tum ille mihi narravit patrem suum fuisse librorum talium curiossiimum , & habuisse amicum aeque illasmulque sectantem, qui pati studio & collatione flatabant in eas nugas ignem cordis fui c , ita ut mutorum quoque animalium ,s quae domi parerent, observarent momenta nascentium, atque ad ea positionem caeli notarent , unde illius quasi artis experiment
88쪽
Confessionum Lib. VII. Cap. VL 433
tolligerent . Itaque dicebat, audisse se a patre suo , quod eum A. m. 38s.
eumdem Firminum praegnans mater esset, etiam illius paterni a. Aug. 33. M R.
mici famula quaedam pariter utero grandescebat, quod latere non , , t i. vii
Ioiuit dominum , qui etiam canum suarum partus examinati L X.Tlieod. VN.
sima diligentia nosse curabat. Atque ita factum eta, ut cum iste coniugis , ille autem ancillae dies & horas minutioresque horarum
alticulos cautissima observassone numerarent, enixae essent ambae
simul , ita ut easdem constellationes , usque ad easdem minutias utrique nascenti facere cogerentur , iste filio, ille servulo . Nam cum mulieres parturire coepissent , indicaverunt sibi ambo , quid in sua cuiusque domo ageretur , & paraverunt quos ad se inviiscem mitterent , simul ut natum quod parturiebatur esset cuique
nuntiatum, quod tamen ut continuo nuntiaretur tanquam in re
gno suo facile effecerant . Atque ita qui ab alterutro missi sunt tam ex paribus domorum intervallis sibi obviam factos esse dicebat , ut aliam positionem sderum , aliasque particulas momentori Ium , neuter eorum notare sineretur ; Et tamen Firminus amplo apud suos loco natus , dealbatiores vias saeculi cursitabat id , augebatur divitiis, sublimabatur honoribus : seruus autem ille conia ditionis iugo nullatenus it laxato, dominis serviebat, ipso indi.
II. His itaque auditis & creditis , talis quippe narraverat o , omnis illa reluctatio mea resoluta concidit : & primo Firminum ipsum conatus sum ab illa curiositate revocare , cum dicerem conitellationibus eius inspectis ut vera pronuntiarem debuisse metatique videre ibi, parentes inter suos eme primarios, nobilem familiam propriae civitatis, natales ingenuos . honestam educationem liberalesque doctrinas . At si me ille servus ex eisdem constellationibus quia & illius ipsae essent consuluisset, ut eidem quo inque vera proferrem , debuisse me rursum ibi videre abiectissimam familiam, conditionem servilem , & cetera longe a prioribus a Iiena , longeque distantia. Unde autem fieret ut eadem inspiciens diversa dicerem, si vera dicerem ; si autem eadem dicerem, falsa dicerem : inde certissime colligi ea f ; Quae vera consideratis cori stellationibus dicerentur , non arte dici , sed sorte ; quae autem falsa, non artis imperitia, sed sortis mendacio ae . Hinc autem accepto aditu tb , ipse mecum talia ruminando, ne quis e rumdem delirorum qui talem qua illum sequerentur . quoS iam iamque invadere atque irrisos refellere cupiebam, mihi ita resisteret, quasi aut Firminus mihi, aut illi pater falsa narraverit: intendi cons de rationem in eos , qui gemini nascuntur , quorum plerique ita post invicem funduntur ex utero, ut parvum ipsum temporis intervallum , quantam libet vim in rerum natura habere contendant, colligi tamen humana observatione non possit , literisque signari omnino non valeat, quas Mathematicus inspecturus est, ut vera pronuntiet. Et non erunt vera quia easdem litteras inspiciens , eadem debuit dicere de Esau & Iacob , sed non eadem utrique acciderunt ἰFalsa ergo diceret: aut si vera diceret, non eadem diceret, etiamsi eadem inspiceret. Non ergo arte sed sorte vera diceret. Tu enim Domine iustissime , moderator universitatis consulentibus consulti sque nescientibus occulto instinctu agis fi : ut dum quisque coninsulit, hoc audiat quod oportet eum audire occultis meritis ani
89쪽
34. Ad. XVI. Sirie. l. val. V. Theod. VII.
434 Consessionum Lib. VII. Cap. VI.
vet. Am. 14s. a BB. nulla exceptione
tui dati de undecim e nostris MSs. At
editi. quos BB. sequuntur, a iam . For te an quia se passim loquimur. Cone; nisi ius tamen pro Augustino , tuam i serismo est enim de arte illa se deeant a. ta . Hic autem reseret se August nus ad quod enarraverat i. 4. e. 3. n. 3. Quanquam vero Augustinus superiastitiosa Astronomia aliquando captus strnunquam tamen arbitrii humani iura
prorsus substulit et Quod iam olim observabat Ludo .ieus ab Angelis de Vita. de Laudibus S. Doctoris lib. I. c. 4.hisee verbiai Asroia eas Dis et sed tib
h) mmino Firminas 4 α Bollandi Continuator ad diem 28. Augusti in
Ambas miονibas ive pνama virae parare θι. e. 14. ε. quasi suspensus profitetur : F ν lavis ειέ a ιιιi mali non . cuννit. Nee quidem nobis occurriti quid ergo 3 Anne ut homo inducitur; quem totius orbis sima celebraret . vel ee Iebrare debe et Firminus hie ab Augustino tanquam carissimo . ει in Mathematicis celeberrimo secretiorum suarum rerum rudiiscium consiliumque postulavit ἔ Forte uiatrum nobile munus, in quod deperiis
hae . sbi obventurum esset Reeole diacia lib. 4. e. 3. A. o Hasabant in eas uagas is uomaseris sui. diu Diligentillimis Benedictinia Patribua adstipulamur , qui haee oh. servant is in editis plerisque: er collaia tiose sura haut in eas stigas laso eoν-- dis fol. Castigavit Arn. flabant ignem. . . Noa ex M,S. restἱtuimus f Iatobasa tia quo in verbo quia minime familiare eia A rat, lapsi sunt librarii, he loeum eo
is ruperunt. Id porro utarpat Arti hius is adversus Gentes lib. 2. eirea medium. Iaia mima os . hisriones . castares M tuba . ιi. a. calamo quo flatantes. JVeti de MSS. a. S. Cr. sunt cum cete .ris editis . M'. s. Mar. cum Arn. At unus '. Mar. Car. 4e Fes. Dui ιahaat. omninm tamen lectionum est idem sensu si Firmini patrem se illaet , eiusqu. amieum eo edis intimis. Et vehementetis Astronomicarum nugarum amorem deis
regno comparat, eui paterfamilias tanis
tabat . α Ioannes pheνoponias ita hune locum exponit is Viae munitae olis rei, publico quadrato lapide . ealce in-- tertito stratae erant , quae eum resis,, ciebantur, nova ealce hiantibus lapi- ,, dum rimis immissa. dealbatae videbanis, , tura quamobrem dealbariores uiae diis ci vulgo poterant quae diligentius euis,. rabantur, ae proinde commodiores eisia rant . Hinc translata videtur haee, . metaphora. Vide s placet, Nicatis viti Bour νitim de publicis . fle militari. bus Imperii Romani iis lib. D. c.
Simplicitis, ae minori eruditionis o. stentatione eamdem metaphoram diluetis daverat iam olim Henricus Walignere chi Splenἀδονοι , inquit. honoratiores , ho
sterioria Nee enim quaerimus quia de albatiora verba eructaverit a sed quis aptius ad punctum eo limave it, de vero similius Augustini mentem retexerit . Tota ea machina de viarum albedine tanto erecta labore ad Hypponenses plagas, in quibus Mee Augustinus ser h. hat . deportata mox fortassis praece parueretr nee enim nianifestum est apud easdem eum pingendi usum invaluisse. sed utut res ista se habuerit . semove prudens Lector verborum sucum i de die mihi i an probabilius censeas, vi rum sanctissimum eo loci ubi humanam
vanitatem , saeculique sueum exsecra. tur . ex prosina, de peculiari re metaphoram suam sumsisse i it non pollux ecim munem. maxime apud Eeeles a Leo nate die endi modum sequutum e qua rem in secretioribus lutulentam . ac
trueom i in speciem splendidam. At pelvitie Ientem dealbatam appellamus 3 sie Aripostolus Actor. 13. 3. Ananiam saeer dotii splendore malitiam de livorem eon tegentem dealbatum parietem appellavit i Porcatiet te Deat paνies deam M. Cuius metaphorae vim sensumque non ex rostro, non ex alieno, sed ea ipso Augustinens marte tibi exhibem si pa-νies gaippo deauarus Θρειον sis es. aiado I maiatra Deordοιδι vi praefereas diis auita ιem . ct 6b hoc nomina tanquam caudari tumiae ia/eriorem quas latea turpisuseinois occaltans. De Serm. Domini in monte secundum Matth. lib. t.
s. I s. n. 18. Et lib. de Mendacio. e.
90쪽
Confessionum Lib. VII. Cap. VI. 433
critae; quia similes estis sepotiri, deri. tam . quas quiddam sit, quod rex hasbatis , quae a foνis parena ha albos δεμ inferiores teneat, impellat, ae modere. cios, iuιtis uero piana δε ι has mose auri addit in eassum ire Mathematie laorum , er omni Ipurcitia . Sιι er vos tum iudieia sortis mendacio, nempe forisclis ineonstantia et sors autem ineonstans Haec potius pia. graviora . notio- pro hae re idem est ae easus . Nolira , religioso seripiore digna Augustu mirari igitur, vel aridi imperitiam suis num imspextile eensendum est i quam spleari, eum Mathematieum deceptum peculiarem ineptiam illam viae ealee de audis i H enim artis natura postulabat ip ctae . Peculiarem dixi, non quas non nonnis quippe sorte . sellieet easu aliis omnibus tot m : quovis tempore squia qootiens collimavit ad punctum. Rec dem. S etiam num , non in quibusdam, te dicta l. 4. e. 3. U. sed iii plurimis Europae parti ius & priba Aιι pio adit. θα - Bad. Amtae 1e publicae viae ea ratione eontexum Er. eum quinque MSS. a BB. laudatis . tur, atque s rmantur. Unde non est eae quibus suffragantur MSs. 4. avidisti . Pherepanus prodat rem illam euiquam mi Non intoleranter, quasi inde fuerit il-nime eaeco notissimam, velut eY erudi luminatus. At verosmilior. ει conci tioie recondita. In cassum nempe eu nior praelata voxi quam Vet. Lov. rat smper, vi ex quae unque ineptia, Som. wangn. & novissime BB. n e non Et viηέινe uovis tempora Do ibo, . Ut 3. MM. Med. Ms. s. Mar. Riear. Fes. Cum Horatio loquar lib. 4. Od. i. Car. habent r ea enim viam sbi paras, le) Iolis quippe narrau/ν ι. α Te se S. Doctor fgnifieat ad exeundum asis nimirum omni exeeptione malae . Mathematicorum manibus . Utque rein Firminus I quidem ea superstitione uri vincendos. Negata enim per summam hen enter captus fuerat e qui a Patro audae iam experientia a Firmino exhi hus in illi geni homine superstitionem illam lai solerter Angustinus adtendit. Hem acceperat. Quiculique autem quod in & quidem ampliori iure geminorum e-Proprium caput herg t deponens, . te. xemplo urgeri posse. Illi enim aut e sta die t r omni fide dignissimus. Inia dem prorsus tempore est undant uer aut Nuit ad em S. Doctor, non se tum pr, tam hemi morosa diserepant, ut dum umi , s d maxime se prorsus supersti versae rationes humana diligentia in Cae-tionem istam abieeisse. Iam enim Fie lis inspiei nequeant &c. mino conti status s. erat, prope fibi me Noa eadem diraret. etiamsi e Dassam . Mincti a osse iIM, o tisania. dem inspirarer . - Et lectionem hane f) In c.νιismo couiti a. u... in obsequium Ess. praetulimus . Cum amvera σc. In cMeqtilum BB. se se l. que bise plures eodiees, ut Vet. Fecpsinus . qui in Syllabo eodieam. ad unus MS. s. Mar. habeanta at a Iem quos de nc vo Se . haee admonent . MSS. iaspirari . a quibus non diseordat quo
fiditi passim scribunt i Iari a tori ιον. s OaAm θι. Am. Er. MS. S. Cr. Omae si sine coititi. ea . q. Θ τὸν. ἐθι. Im. nino male a s earim Inspicorati Nos orta mo non, cοIligi, sed . eoII 8; ; ex eo oc Ms. Mear. aat eadem inspiceret . sorte die epti. quod velut apud se me. Non octipium solus Augustinus disputet: eum Noe argumentum eontra Priscillia. tamen hie sermo ad argumentum me. Ustas. aliosque sit nos astrorum capti seratur Firmino exhibitumi cisis Arij. vos Gregorius aliique Patres Augustin oc. debuisse me θι. quibus verbi, ιοι. posteriores reeuderunt, ineulearunt. sed ogi respondet, non. ιεIIui. vide an quisquam ut ille ad Dialectu Quod ad interpunctionem spectat, eae iura tam bene. & exacte quam potissimum Patres emendatam vo. sh Otialsa iusti θω agis . νι θς. mluere minoris montenti res est, ut eon. Iam Inteerum Vindieiani responsum eo stat . Nec adeo facile emendationem laia firmat. sea edisserit, aut aequivocis ver
lem uincuti caussa si iam fuisse proha. his expressum manifestum , ac tutum