장음표시 사용
431쪽
36 Consessionum Lib. XI. Cap. X.
lagen iis . non quidem palmo ad palmum.
sed utcunque complanstri nequeat. Fon- nulla , inquiunt christiani doctores, ni a. xime illi. qui Seholas . vi accuratam diis sputandi methodum eo luere . probari possoni a priori: alia a posterioria quaedam directe r alia ind. recte ἔ nonnulla quod sint: plurima quCd non repugnent.
Pro omnibus deviique fidei Christianae.
ει Catholi eae dogmrtibus utcunque diis
sputare possumus. iv. Id, quod a sema αι. gravis iacta. α At te vel potia, livolem tuum dii perdant a quo pacto res gravissimis rationibus stabit ri potest . quin interim
argumenta , quibus videtur infringi. re. undantur l e quoniam vulgo conaris imponere . stu pendam hane verborum tinis
plicantiam vulgari sermone reseram ; Uegrau illimis rationibus te Chrisianum p o. bes, sae nou est . ut profusionem aliquan do emissam nobi, obuetas ε de Mantehaei siquident tibi valde suspecti id prosteban- avr i at opus est ut suspiciones . quae nos pungunt, repellas . Ut eum Dioue Chrν costomo Ilium non e aptum si ahilias, opus
est ut Homeri . aliorumque veterum ..iusdem civitatis tragoediam ineendium pingentium testimon a mendae ii . vel er. Toria convineas . Dum pro Dei elemen.
eia disputamus , nedum collata ab ipso electis henes eu expendimus . sed & eci. namur ostendere. inclementiae. vel saeviti ei argui non posse quod pluribus eadem heneseia haud conseiat. de iniquos, quibus perseverantiae donum negavit . ad aetern a inferorum Ignes dei ieiat . Nune ad rem nostram i omni argumen. orum genere evineunt Christiani Doum aeternum . & immutabilem i Superest ut subinde ostendant utcunque . Contra veritates haseo nihil extundi posse ex eo quod illa quidquam seeerit in tempore, quod ab aeterno minime egerat . V. Oviath s oso totai. in Oe. - Ut de ut eaespites in Philosophia , qui Theo. Inieam eroditionem affectas i Persuasum
initiam, seu . omnia incoepisse in tem .pore naturalibus, gravillimis argumentis. quae rima νώιiua die tintur. stabiliri non Posti. Fide ergo agnovimus omnifas lais a. . Ratione vero Ethnicos Fide de . situlos rape limus . dum quaedam no-
his obiiciant . quibus id dogniatis Fido
e plum videtur infringi. l. Et haae viastram Totiaram cte. αδ n censea solam Tellurem a Deo factam quoniam de caelo ster; ti die is . eam. ad distinctionem alterius . quam sorte lemniasti. Maxime quoniam addis, R .s qua . qtiae 1 spra nos oculi. Ut rem δεινοι ι θι. α Chri status dixisset max nie quoniam Chri
stanum Doctorem conaris verecundia
vias et s. Et v. a 6. Ecce Deas magnas vine/as sistatiam asseam a uia meras avi.
.aνum eias is extimabitis . Sed haee. dcs milia a Seripturae studiosa ex potiuntur. Puta terreri homines. qui vel absque di vinae ieientiae eongruo apparatu . vel audacia, vel interim in Fide haesitantes. vel me ullaria ex altioribus, v. g. cur ex duobus honestis hominibus uni dederit. alteri negaverit donum per serverantiae . scrutari aggrediuntur . Ceterum s quassastra as,. .ilιι o. vias: cur Philosophi.
atque Theologi, quilibet pro suo institu. to, de Deo . & Angelia d. spatiait Cue garrit etiam ipse PBὸνεροna Si quae Isρνa nos . aio, I ad nos . de Philoso phia saltem maiori . de Al ronomia , at qua Theologia actum est . pheropo uas vere altiora se qua es viti in Thecit orie laenim vix liviter tinctus . omni Pietate
de si tu tua , audaei a non vita a saeculis. Eeelesae Doctoribas. quos in saeris 1 a. diis duees nobis Deus indulsi . parvi pensis, eones leatis, de eunctis haestans. nulli vel homini , vel hominum e latvel tantulam. s hi plurimum scietis i pro prio nempe mercurio, quem nee saera scientia exeolnerat. nee pietas ulla regebat , adgressas est humano saeram Seripturam exponere genio. Et altissima Dei oracula . de arcana palmo, de uiua
mensurari . Utile nil mirum si huiuiae. modi f=a ae maiestatis oppressa a κιε-ria . in miseram sui ipsius abyssum re
eiderit. Tandem excutiunt in his rebua Christiani Meratis auctoritatem , die enistes i Do Saoara nihil ad vos.
Viti. E is opud D/am ere. αQuousque mendax eris lam professus est S. D. ut ali hi vidimus. se quidem ad Dei honorem hae e seribere a sed interim honos Fratres . qudrum pietatem lavere curat . adloqui . imi ruere IX. Masso diutidias θι. α Id se repermittam . quid tale λ Neque enim de
tempore , siqne aeti rimate emactam hia
Augustinus disputationem instituit 1 sed pietatem fovens, plura interim de illia, nune serio, nune reliuioso iceo diseu illi .
432쪽
Conse monum Lib. XI. Cap. X. I 87
sed a iunioribus quaedam dilue id ius atrique ab antiqui a proposito etiam te ni di scatienti has pertrastata passim Ohleeva. mas . ut id vero mi am 3 Faeile est ut eommune seri proloquium . inventis adiadere . P ura ab antiquis inventa . simuleollecta a iunioribus tradita sunt i noWis luminibus auctar ei actiori phrasi exprecia i aeeurata digesta metholo i eleeantistao pcts exornata. Adeo vero ut his rationibus vix se ianioris philosophi opel. la . quam non libentius exearras. ae exumia seripta Platonis. Ae fit istotelis. Ex quo tamen haud inferri potest iuniorea antiquis indiseriminatim praeserenios . ni si tibi stupendo delirio hiandiaris, prioratiae uia solas eue urbitas. poste lora non ..is heroe, genuisse. Quod quidem monitum ex rerum
natura . genioque petitum liberioris nostri saeeu li rabulis antiquos eo errore contemnentibus msedeat oportet.
X. Adiis vos Iab sanis ceriri cte. αNoece vero de monito , quas tibi gratias rependam At vide clo ite eximium meum suavium i Et si opella tua talis esset . quam vel ipse Apollo suspensa palpebris demiraretve i etsi tuo eerebello immensas suas opes Musae prosunt issenta n nonne cuncta tanta iactintia ne are, pSit tibi Ethnicus, nee quidam apud suos ita gravis. magister r,. Bella es , novimus i de puella a veari ram est: Et dives i quis en Jm potest negare . Sed dum te nimium pabulla laudat ., Noe dives . neque bella . nec puel- ,. la es. ti pilam vera sublata iactantia , quale tibi ingenium . novimus . Innumera praesta sunt de iis rebus volamina tuo longe praestantiora. Vide lasea e. xl. D. In
XI. in I ressitato saa evase scast . ' Noa ergo Augustine tuis his paginis tantopere adicti . te eum mustas captamus t o inise i qΛitauque tuis adces invia actιι la)3 Hem there ponet Quousque tua frons nee ferro elidenda 3 Tulsu rogantiam oris . de aud, cem animum pro meritis quis ineusabit Sed 4e mira est verborum tuorum implieantia . dum hie Augustinum, de Aeternitate, & Temipore i rebus Metaphysicis ) isputantem
sνtim ΜΗ apbis eis A visius δειν suis θι. Velum ad rem laam pro sus ealum niaris et quae enim hie Augustinus do Aeternitate . ae Tempore disputat adeo subtilia sunt . ut a pingui tira minerva .ees tantum sentiente ulna pendendas . nimis sae te abeant . Ceterum optassem ut quisquilias illas improbandas Obi ieeres. ut vel terum ero improbare n: vel con era te stabili rem immo veto , licet, si de mae stri, prorsus humanis loquamur. de meum sit illu l Horatii Epist. i. lib. i. v. x 4. N II σι adLestia is ars is Misa rei 3νi i ut sellie et nullius personae quan. quam do is me sensa omnia eaeeo genio sequi velim a Adhue eontendo, para tus omnino suhstinere i nihil prorsus ex iis . quae ex indenio. vel ratione pendent, ab Augustino serio proposto . e eonstanter ad sertum . quod min se ae si tata revine possit. Utique eontra me m iis tanti pis repa .as , quoa in Martianeum operum Hieronymi ed;torem magnis vocibus saepe elamavit. Aliqua mea adsectione Auguis stino eonti utinari dee. Vorum quidquid se do hae sumἰeione . quam pluribus adis haesuram praesentio δε si aliquot mihi,d is haud ingr tae nebul e ex pla adis. 1ione : a none tens bris plus quam cim. meriis. 8e quidem caelo, ae terrae odio.sIma subsundetur Ioannes Phor panas. qui eanina in Augustinum rabie fremit. ardet flagrat 3 Optime enim, At grauis. smε inquit s. isdorus Pelusiota lib. a. Epist. 3io. yra poserar favor 1avid ac
ιγ si istis atias motat Oc. ex senis sm disse ulta ι haee evaeuanda est ἐν de reis pellenda sale Ethnicorum sophismata . Agit hane eamdem rem Augustinus lib. I i. de Civit. Dei , cap. s. ubi m Ita, . quaeritur eue potius tunc . de nonia antea factus si i uandus quemadmo
. . dum quaeri potest . his potius , ubiti est, de non alibi. Nam si infinita spa.
M tia temporis ante mundum cogitant... in quibus eis non videtur Deus abis onere cessare potuisse . smiliter eogi. eent extra mundum infin ta spatia in loro um . in quibus f quisquam dieatri non potuisse vaeare Omnipotentem, nomia ne consequens erit , ut innumerabilesia mandos eum Ep euro somniare dee. Cumis igitur unam mandum ingenti quidemia mole corporea . finitum tamen . deis to
433쪽
88 Consessionum Lib. XI. Cap. XI.
- loeo sito determina tum, & operante M Deo factum esse dieant i quod respon. ., dent de infinitis extra mundum locis . ., cur in eis ab opere Deus cesset: hoesbi respondeant de infinitis ante munisia dum temporibus, cur in eis ab ope. ,. re Deus cessaverit die. Quo i s di
,, cant inanes esse hominum eogitatio vi nes. quibus infinita imaginati. ur loea ... eum Ioeus nullus sit praeter muti dum i respondetur eis. isto modo iisia naniter homines eogitare praeteritaia tempora voeationis Dei. eum nullamis tempus sit ante mundum i Et lib. ia cap. 32. aer Si enim brevitas eos Oisen
is die temporis , quod tam pauci elari videntur anni, ex quo institutus hori mo in nostris auctoritatibus legitur . ., considerent nihil esse diuturnum . in is quo est aliquid extremum, & omna . . saee forum spatia desinita, si aeterni
is tati interminatae comparentur , non eis
., xigua existimauda esse, sed nulla. si) Ae., per hoe si non quinque, vel sex .
., verum etiam sexaginta millia . sive .. se centa, aut sexagies, aut sereen. .. tiea millies dicerentur annorum i aut M itidem per totidem toties multiplica... retur haee summa, ubi iam nullumis numeri nomen haberemus. ex quaia Deus hominem iaciti sImilitar quaariis poster. cue ante non secerit oce. At huius rei imperitur oportet ut integra ea capita, immo sere integros duos libros ii ., & a. patienter excurrat . Licet cuncta aut quae diximus . aut quae dicturi sumus simul iuncta ditaseultatem Prorsus evacuent.
cte. Ab his verbis undecimum eaput exordiuntur communiter editi. At
plaeuit Benedictinos imitari . qui iure.& merito exordiuntur ab illis. Io. δει- ουι isti ea quippe verba novi se monis sunt. Ceterum commentarium hieeet s. Thoma depromimua . qui in a. Dist. 8. quaest. 3. ar. . ad 4. α' Di cendum quod in omnibus . in quibusta operatio differt a substant a . Oportetis aliquem esse modum motus ex hoeia quod exit de novo in operati em ria quia aequiritur in ipso operatio, quaeia prius non erat . In Deo autem ope., . ratio sua est substantiat unde sicut suba,, stantia est aeterna . ita de operatio. ,, sed non sequitur operationem opera is tam ab aeterno , sed neundum ordi. δε nem sapientilla , qaae ast principium ., operaiai. ω
Ωssessiones basie adeo mora arbitratur, in edis, qui illas urgem, O ampli eani in diuinis rebus hospites Gnseat. Miseri sum, qui eum aeterna discutere ambiant. praeteriris , futurisque rerum motibus implicamur. Talibus ad a ternitatis arca m iespiciendum saniorem mentem precatur.
Ut haec dicunt, nondum te intelligunt, o Sapientia Dei , Iux mentium , nondum intelligunt quomodo fiant quae per te atque in te fiunt , & conantur aeterna sapere a) ; sed adhue in praeteritis& futuris rerum motibus cor eorum volitat , &
adhuc vanum est si Quis tenebit illud , & aD figet illud, ut paululum stet, & paululum rapiat
splendorem semper stantis aeternitatis, & comparet cum temporibus nunquam stantibus , & videat esse incomparabilem ; & videat , longum tempus nisi ex multis praetereuntibus motibus , qui simul extendi non possunt , longum non fieri ; non autem praetexire H quidquam in aeterno, sed totum esse praesent; nullum
434쪽
Confessionum Li n. XI. Cap. XII. D
ium vero tempus totum esse praesens; & videat omne praeteritum oro pelli ex futuro, & omne futurum ex praeterito conse tua , &imne praeteritum ac futurum ab eo quod semper est praesens creari , & excurrere ρ Quis tenebit cor hominis, ut stet , & videat quomodo stans di Etet futura & praeierit4 tempora , nec statura , nec praeterita aeternitas Θ Numquid manus mea valet hoc, aut manus oris mei per loquelas agit iam grandem rem ρμγ conantur aeterno sapeνν cte. Tu Eatenus quippe huiusmodi dissieultatas
excitant, ut mundum aeternum statuanti vi quidem ex eo quod Deo aeterno, di immutabili nova actio non possit ad cedere . Hi autem quum . ut vides.
conantur aeterna sipere . in tempo ra . de motus maxime recidunt '. tum
quod illae dissieultates prius. de posterius. antiquum, εc novum, dum non adtendunt . involvant ἔ tum quia modo actionis ereatae nitantur. Cum enim Deus agat non per motum, ut creaturae,
sed per suam substantiam quin mate. tur. Iahel creaturas, quas iam olim . 4e semper agebat, in tempore eo a. rari. 4c emergere . M μη autem praeterira cte. si quidquam iv aeterno . in Deo n upraeteriti sed totum est praesens e re een. ter ereaturas ad tessisse dieitur per respectam ad earum naturam, de condi. tionem. At aeterno, Deoque nihil re-eens nihil antiquam . Actio antiqua a hue ipsi est , sutura iam est. Ut enim aquae nuant, columna , quam l lmbant eadem est. mm .id manas mea θι. α Nisi mena interiore propria luee disponatur. adiuvetur . nequit humanus Ogister haee aeternitatis areana exacte proponere . explieare. Adludit vero ad frequens Seripturarum testimonium: Noli διιero , Mantis meis foriι hac σι.
cum Mura Iukiliter dixeris ad di ustatem enadandam; nunc ad ambages δε- mouendas, prasitetur ρ cuiusZam scatam ineptiam quaestimis uim eludenum minime amplectio sed libenter eme edere. xir iraedicare: amrquam fa- . cerra Deus caelum, terramque, nitii fulse. Cee respondeo dieenti , Quid faciebat Deus, antea quam faceret eae lum & terram ρ Respondeo , non
illud quod quidam respondisse perhibetur ioculari
ter eludens quaestionis violentiam : Alta , inquit . sc Iutantibus gehennas parabat. Aliud est videre , a. liud ridere: haec non respondeo ca) . Libentius e- -nim Triponderam: nescio quod nescio : quam illud unde irridetur qui alta interrogavit, & laudatur quh AIsa responis dit b . Sed dico te, Deus noster, omnis e reaturae creatorem. Et si caeli & terrae nomine Omnis creatura intelligitur, auden ister dico; Antequam saceret Deus caelum & terram , non facieis
bat aliquid ; si enim faciebat, quid nisi creaturam iaciebat P Et utinam se sciam , quidquid utiliter scire cupio, quemadmodum scio quod nulla fiebat creatura c , antequam fieret ulla creatura .
eo Isaee uos respond/o . α Poterat sermone improbare Et tamen illius ne. ae ineo iam ab alio datam luculentiori dum laudatut . seu dc parem A gallinas
435쪽
7so Confessionum Lib. XI. Cap. XII.
habet uel Et quidem nedum a vulgo, sed a sum nis quoque Seriptoribus . Ut enim plutea omittam: ianus Gruteras, vasti uige i .i . de immensae eraditionis homo tra , qui etiam in operum fronte Omnitim fere tius ursin ρνοβον ex inius , inseribitur. in HoriIotiis mutuis, se ii Pobanseri nauis artim a ovis inis. I. p. lib. a. tit. de Corio iure , in fine se Saa- ,, ctus Augustinus inquirenti euriossus .. Asro i quid ante mundi ereationem ,, faceret Deus, res panilit, eurio M pa.., rabat lasernum ἔ protiuam audaei am, , gravi dicto eompescens . Idem Apo. thegma earmine redditum aliari bo,, Epigram m. Georgii Sabini ,, Dum L 3bleis Christam pater Auga.
M s inus in oris ., Asserit , ae peragit munus in ae-- de laum r., Et miranda refert populo priml-
,, randa mundi, is Ecee doeens verbo euncta crea-
M ta Deli. Impius adsurgit. verbisque pro ea. is cibua Aia eri Essa opifex reram quid Aetebat,
., Et quibus intentus gallebat tem
M Pora curis,. Mundus adhue nondum eum A. A bricatus erat p., praesul ad hae e Lybieus fabriea - hat tartara dixieis Nis , quos scrutari talia mente
Eadem fabula lisdem qnoque verbis venditur a Laurentio Beyerleraeli Theologo.
umanae , t. a. verbo, Carissas . G.
super somnium aedificiat Hugo de S. Charci Caris natis e. 7. in cap. 2. Epist. a. ad Timoth. ad ilis lud , sitiuas dotem . θ fino disciplinaqssessiones deuit . pag. mihi Q 6. eo l. a. ita '' ar Hoe dicit quia multiis stulta quaerunt, quoniam de Inutili ., bus sunt Ece. Unde Augustuiua in is lib. Conses. narrat quod eum quia amia quaereret ab aliquo qui 1 De .is se ee
rit, antequam mundum creasset, re-- spondit et . praeparabat infernum adis destruendum te . de consimiles quae δε rentes J Nee Hugo . ut vides , ad rem suam bene loquitur r Augustinus enim responsum illud contemnit.
doquidem gehennam parare euriosis . non erat potissima actio, qua ab aeter no Deus Oeeuparetur . Maxime vero quia non quoscunque alta quaerentes Deus improbat, εe flamma expectat. Plures autem sunt qui nee admodum docti. nee etiam ita modesti. ut liben. ter verbo , nescio . propriam ignorantiam profiteantur, quaestionum . quas enoda re non . valene, violentiam huiusmodi neptus Ignorantiam tegentibus frequenter eladunt.
o God nutio fiebat ereat ara . αBenigni anus eoilex. qaod nullam Dei baa creaturam . Verum communis lectio . quam editi , de MSS. habent, retinenda est . Ea quippe Theologieum areanum
pressitis exprimitur 1 non ita enim pro . prie dieitur ante eaelum, terramque nutilam se eisse Deum cieaturam . eum eius actio aeterna st a ut . nullam s.cta mereaturam quod omnino ipsam eteaturamini detur . quae re vera ab aeterno non
suit . Itemi Angustinus responsum suum eontradictione firmaer implieat enim ereaturam sectam . antequam fieret a talis vero contradictio communi lectione evi dentius exprimitur. . Eis vero hulla erea rura ab aerediosacta st i adhue non sequitur . Deum a liquando sopore, vel otio eaptum : eius etenim actio tale aeterna. Et semper agit, ut Sehola loquitiae, ad intra i Pater enim generabat Filium i uterque spira- hae spieitum Sanctam i Ece. Unde S. D. dixerat , s bene meministi . lib. I. e. 4.
huius operi, Nanquam nostis , nanquam
436쪽
Confessionum Lib. XI. Cap. XIII. 792 CAPUT XIII.
Licea Deus ante eaelum , is terram nihil eandiderit ι actae nonus phantasiae Iapsu quis messiiare r. ipsum per iunumerabilia retro saecula creatio..i . operilue parceuιem , seu δει autem otis . Id enim Fcreatorum te rumque iuvaluit hypatbe ἰ eum tamen antequam Deus quidquam faceret. illo, ut uel ex V A terminis liquet, nee laberemur , nee essenι. compara inde fruenter dies vostros estu lauti a unico diei Numisii , ex pe B que ην illi hoe iugosar , abserbe autur .
T si cuiusquam volatilis sensias vagatur per imagines retro temporum, & Deum omnipotentem,& omnia creantem, & omni tentem , caeli & terrae artificem, ab opere tanto, antequam id faceis res , per innumerabilia saecula cessasse miratur; evigilet atque attendat, quia falsa miratur. Nam unde poterant innumerabilia saecula praeterire , quae ipse non feceras, cum sis omnium saeculorum auctor , &conditor p Aut quae tempora fuissent quae abs te condita non essent ρ At quomodo praeterirent, si nunquam fuissent ρ Cum ergo sis operator omnium temporum , si fuit aliquod tempus , antequam faceres caelum & terram , cur dicitur , quod ab opere cetasabas ρ Idipsum enim tempus tu feceras : nec praeterire patuerunt tempora, antequam saceres tempora. Si autem ante Caelum & teriaram' nullum erat tempus, cur quaeritur , quid tunc faciebas pNon enim erat tunc a , ubi non erat tempus. II. Nec tu tempore tempora praecedis: alioquin non omnia tempora praecederes. Sed praecedis omnia tempora praeterita, celsitudine sem. Per praesentis aeternitatis : & superas omnia futura, quia illa futura sunt: & eum venerint, praeterita erunt, tu autem idem ipse es, ι& anni tui non deficiunt H. Anni tui nec eunt, nec veniunt; isti autem nostri Se eunt, & veniunt, ut omnes vomant. Anni tui omnes simul stant, quoniam stant: nec euntes a vementibur excluduntur, quia non transeunt: isti autem nostri omnes erunt, sum omnes non erunt b). Anni tui dies unus; & dies tuus non quotidie, sed hodie, quia hodiernus tuus non cedit crati Ino, ne que enim succedit hesterno, hodiernus tuus aeternitas i Ideo coaeis ternum genuisti e) , eui dixisti : Ego hodie genua te. Omnia tempora tu fecisti, & ante omnia tempora tu es, nec aliquo temiapore non erat tempus . a) mi erum oras stana θι. α Nam νι c. avias . & limina adverbia temporia sunt . Unde si quaeras , quid Deeret Deus antequam o olum. terramque . si ve tempus produxisset i proptet adverbium tune vel simile . quaestio ex ipsa suis voeibaa eorruit. Fatem ae ει a ho.
nis Philosophis . atque Theologis similes
voees at innuendam aeternitatem alia quoties adsumi r at aeqaiv S. Et minus
proprie. Ae dempti. qaos hie Augusti nus impetir, nisi proprie loquantur. ad suum i oram seopum nihil eonladant . ut diligenter arcanum adtendenti enns a.
437쪽
92 Consessionum Lib. XI. Cap. XII l.
hit . Similia vero argumenta plura lib. I., de i a. de Civit. Dei.
.) c. in omnes non erant. Tunc mnim integrum saeculum i tune integra tua aetas est , eum omnes saeculi , eum omnes aetatis tuae dies transerant. αDIes ιvitis non qu Midie. Hoe enim adis
verbium plures dies involvit i Deo auiatem unieus dies. Hie vero dies pro tempore praesenti ponitur . nam Deo , sive aeternitati non convenit, nisi Est. Unle
o Idea coaeteraum tofusi eae e. ταSensus est . Ideo insertar eoaeternum te genuisse Filium . quia legitur Psal. a. 7. Damiatis .ixit ad me : Fuias meus esati . ego hodie gentii eo. Vel potius: Unde Filio, qnem eoaeternum genuisti. dixisti a Fitia, meas cte. Iuvat autem quae habet S. D. ad illum vers. n. s. hie recitare . uuanquam etiam posi,. sit ille dies in prophetia dictus videri. , quo iesus Christus seeundum hominem is Datus est et xamen ho/ie quia praesen. ., tiam sagnis eat, atque in aeternitate nee M praeteritum quidquam est , quas esse is deserit i nee suturum . quas nondum ., si et ted praesens tantum et quia quid. quid aeternum est, semper est i diὐiis nitus aeeipitur secundum id dictum .
., Eea hodie heaui te . quo sempiternam
is generationem virtutis , de sapientiaeis Dei . qui est unigenitus Filius, sile, - sneerissima , de Catholi ea praeli eat. J
praesens temptis i cum disitsν e hodie. Et haee Augustinus de ereatione caeli, ει terraei eam in tempore factam exploratum habens, ideoque nee ad quae-ssiouem deducens. Quam Cathollea in veritatem nee ipsi Ethmeorum Moissimi ii fietati sunt . ut ostendunt Philosophi intra a. de Mundo . Lie et haud prorsus eonstet Eruditis de mente Aristotilis; quem
tamen anei pitis, de problemati et ei rea eam rem suisse iudieii veros milius, variis eius Inviem haud hene euhaerentibus loquendi sormulis inspectis , mihi videtur.
Somnium xutem Praeis Adamitarum . an.
te Adamum homines , Iudices , civitates inlucentium . nedum a Catholieis . sed ab Eruditis omnibas derisum, convulsam
est. I. Quot vero ab annis mundus e ni
hilo emerserit Augustinus lib. xx. de
minis viandam completo annoram sex miιιia computemus. Ita etiam c. 21. & l. as. c. I 3. Item Serm. 93. de ver h. Matth.
Et r. n. 8. Serm. 3 s. de Contem tu man.
de sine saeculi , c. 6. n. I 8. Et quidem ita plurimi; llaei de totius orbis elirono logia non omnes prorsus Eruditi in unam eamdemque sententiam abierint. Ne autem data Augustini chrouolo.
gia saltarisi Franei seus Mayro hocce glos. 1emate in editione Amethachii te monet de instruit. IIIad , nune, accipιιών tempονο Auamai , quia fant iam pliares tempoνibus nostris . v h plusquam anilem
Doctoris , quem illuminatum vocant, ine pilam l Quis his prorsus mente captus arbitrabitur v. g. ad nostram usque aetatem Augustinum suos calculos protra
II. Quo vero anni tempore Deus mandum condiderit Z Eruditorum qui. dam aestivo a plures autumnali r plurimi vernor nullus vero ex saniori has hrem hiali iactum arbitrantur. Tertia opinio nobis vehementer adridet i s de vere heia
misphaerii nostri loquaturi quod quidem
altero longe nobilius este ut astrorum. quae arcti eum ad polum sulgent vena stas . amplitudo . numerusque te lautae ide in quo Ierosolyina , atque Roma Ci vitates' humanis. 6t divinis rationibus spectatissimae. Quo item tempore. & loeci eundus Homo prioris dementiam sana.
quo Proto parentes nostri eapti sunt pNon una est Eruditorum opinio. Eorum plerique fi eum suisse arbitrantur. Centiis mus nos , in praesenti tetra eructam ilialtim non haberi . Immo sus pleamur verihementer . omnes prorsus Paradiu sta
438쪽
Confessionum Lib. XI. Cap. XIV. 793 CAPUT XIV.
Interim nihil tempore nobis familiarius: O tamen alta , se implexa eius natura f Quam quidem bene Augustinus intuetur ἰ sed non videt ut requirenti alicui digerat . Liera a te inse de disserentiis tribus eiusdem temporis disputet .
VIIo ergo tempore non feceras aliquid , quia ipsum
tempus tu feceras. Et nulla tempora tibi coaeterna
sunt, quia tu permanes : at illa si permanerent , non essent tempora. id enim est tempus p Quis hoc facile breviterque explicaverit ρ Quis hoc ad verisbum de illo proferendum , vel cogitatione compre
henderit ρ Quid autem familiarius & notius in lori
quendo commemoramus , quam tempus Θ Et intelligimus utique, cum id loquimur, intelligimus etiam , cum alio loquente id auis
dimus. Quid ergo est tempus p Si nemo ex me quaerat, scio, si quaerenti explicare velim, nescio a): Fidenter tamen dico: scire me, quod si nihil praeteriret, non esset b) praeteritum tempus;& si nihil ad .eniret : non esset futurum tempus: & si nihil esset,
non esset praesens tempus. Duo ergo illa tempora , praeterit uni& futurum , quomodo sunt , quando e) & praeteritum iam non est, Se futurum nondum est ρ Ρraesens autem si semper esset prae sens, nec in praeteritum transiret iam non esset tempus , sed aeternitas e Si ergo praesens , ut tempus si , ideo fit quia in praeteritum. transit , quomodo & hoc esse dicimus, cui caussa ut sit illa est, quia non erit d , ut scilicet non vere dicamus tempus
esse , nisi quia tendit non esse ce
H Si quaereati explicare velim, a s . . Nihil mirum et non enim quamcunque profundiori mente adtingimus .asia bene exponere possumus. Quod ipse Aueussinus lib. da Caree hietandis rudibus, e. n. 3. fuse expendit, ae deplorat. . Nam de mihi prope semper sermo meusis displieet . Melioris enim avidus sum.
, quo saepa fruor interius , antequam ., Eum explicare verbis sonantibus eo ,, pero e quod uhi minus. quam mihi no. tua est evaluero . e tristor linguam . . meam eordi meo non potuisse sussiee-- ro. Totam enim qaod intelligo, volo is ut qui me audit intefluat . & sentio is me non ita loqui . ut hoe sufficiam iis maxime quia ille intellectuc quasi ea. M pida eoruscatione persundit animum iis illa autem loeutio tarda . & longa est. is longeque dissimilis, & dum ista volvi ri tur . iam se ille ire secreta sua eoudiis ,, dit , Patres nostri Complutenses t. a. curisses artium, lib. 4. Phygie. disput . ai. da
Tempore . ita prae santur. Te Adeo obisia stare deprehenditae propria temporisia quidditas, ut Augustinus . tametsi prae ditus aquilino ingenia, dixerit t. xl.
ri ex me quaerat θe. Unde mirum non
ia erit , si in ista parte ealigaverimus. is nee hvie matellae potuerimus afferreis quam optamus lueem . J Pater varo Antonius Gaudin Ord. Praedicat. t. a.
nov. ad usum Seholae aeeommodata &e. t. 3. Metaphyn tract. I. q. s. tem p . re rimpar est ex eartim rerum te ea
439쪽
94 Consessionum Lib. XI. Cap. XIV.
biles in νγimi θι. Edmundus pure ho. rius senoneu sis in Instit. philosophicis ad
faciliorem vetera in , ac reeentiorum dec. t. a. Phγs. r. p. seel. 4. cap. 4. de tem
ia temporis Obscuret magis, quam euol. - vat. Quid enIm ea obscurius omniumia sere Philosophorum eonsensu 3 Ioiὰ
is autem familia ν ius , ut verbis utae S. - Aug. lib. ii. Cons. n. II. alias c. o molitis in io aes do Quibus veriso his declarat s. Augustinus temporis n. . ., tionem omnibus hominibus dotiis simul, is de indoctis innatam esse, eamque variisia deseriptionibus obseurari . non diluet. se dari . Si enim , inquit , nemo ex me quaerat , qaid sit tempus , filo i ho eis est , et aram . distinctamque illi ut noti. M tiarn mente gero ἔ Ee eos omnes . qui ., de tempore loquuntur . naturaliter , is ae nullo explicante , intelligo ι sed si .. quaerenti qui 1 st tempus exponere., velim , nunquam id, quod elare eon. is ei pio, verbis assequi , aut exprimereis valeo . J Similia ab aliis Philosophis
Quae quidem exserihera plaenit , tum quod textui magnam lucem eonetisitent i tum, de maxime ne ex ea sentemtia quidquam eontra Angustini ingenium Inseratur . sed inquiet aliquis r Ari- soteles , ceterique philosophi ipsum se
quuti temporis naturam quaerentibus exisplicavere
Ib. At Augustinus etiam . lieet quasi
renuens . in sequentibus explicavit . Cenisset autem arduum , tempus non quocunque, s ed saeili, brevique sermone exisplicare i dixerat enim paullo ante i Q. shοι faciis . brevitorquo expileaverit I Anautem Deile , breviterquet segieet pulere, sua viter, planei ita ut omnes Intelligant, nemo amplius haestet, sique arcanum in m ridiana lucer utrum inquam
Aristoteles , eeterique Philosophi ea se .lieissima sorte explicaverint, divit orbis. Insuper , ut ex integro sermone liquet, quaerit λugdstinus prorsus temporis naiaturam . indolem, he secretiora; Aristote. liea temporis desinitio . quam iuniores plurimi ut sere omnia Aristotelieaὶ deis
Fident . ego commendo. a longe tempus intuetar, eiusque non tam naturam . quamussicia, no a tam . ut ira loquar. viscera, quam colores. de quidem verbis aenigmatibus simillimis tradit . exponit . Unde ipse Ioan. Du-Nam et philosophus Arbstotelieae liholae in Philosophia vet. ει uov. &e. t. 3. Metaphys. traca. r. q. s. de tempore , paullo post initium i ua. t. mpas , DIιem exrissecum δειis υι. . Γωρ paulo obfurias . ab Arsateis dinanitur . numerus motus secundum prius. de posterius , Quae quidem universim observata velim . eum in dilue id andis abstractioris Philo M phiae arcanis Aristotelea , eiusque vel asseelae, vel expostores, Philosophi quidem egregii Augustino Philosophoram nobilissimo , & subtilissimo eonseruntur . Quae item haud eitra mysterium inevi
eo a sed optans impetitos quosdam rerum secretiora non valentes adtinge re , in ea audacia . Et stulta non amplias erumpere verba: In quarumdam philoso. phlearum rerum examine Augustinum toris queri , de disseearl; qaae tamen in Peri patetieis lyeeis paucis verbis ex trieara conspieiuntur . Nil mirum ἐν ut idem repetam i eum Aristoteles a Ionge , de me
aenigma si)r Augustinus pressae , de aea
Philosophiae areana eo natus sit tangere.& aliis exponere. Ceterum ut ad Insidentes temporis tenebras redeam ; eae adeo spissae sunt. ut in varia. & quidem longe dissita I dieia summos quoque Philosophos traxeis rint . Ut enim plures omittam i aliud Platonem . aliud Aristotelem , aliud Ga lenum . aliud Avieennam de temporis mistura iudicium Oeeup vit . Pythagori ei quoque diversam ab illorum viam inie ee. Sed nee inter hoiae eiusdem pare iis filios summa eoneordia . Fere nulla autem inter Platonicos i nee quippe quoa Ploti ima, eorum sorte eeleberet mus . hoc reliqui omnes . quodque Simpli eius seriis Pserat . impugnarunt , repulere Thectis phrastes , Eudemus . de Alaxander . An autem in peripateti eo litem de temporia
natura o mata eoneordia servetur , eunctis in re philosophiea nonnihil eruditis notum arbitror. Quo equidem spectabant exeogitata ab Aegyptiis Philosophis emblemata illa , vel hieroglyphica . in quibus serpens. qui ad tractam ad inferiora
galluris ea udam sedulo eontegebat. Spira enim , seu torsio. Cyrillo teste. die.
rum , mensium . annorum vertigines imnuebat di eam vero Oeeulendi studium , Iatentem reconditamque naturam temporis.
440쪽
Confessionum Lib. XI. Cap. XIV. 93
Phys. 1. P. d. I. q. 3. de tetapore , a r. a. tempore , art. a. Utrum realis exisseatia ς R. . ἀη .e I ne Π emirari definitionem se uis iuveniatur is instaura , vel etiam ab Arist. praditam . Mensura . fea sa- i. aliis panibus . haec Obser Fat a mine M inosas fecu' in praus . ct νε- - Una ex rationibus , quam Philos serius , haec habet. Additur . s. ., phita obieeit in hoe bb. tex. 8 8. ,, cu cum Prsus , ct posterius. quia eum is ad probandum non dari tempus est, is motus essentialiter consistat in succel- ,. quia eomponitur ex Partibus . quaeis Mone, fluxu continuo partium . is non sunt, nam cum sint fluentes, deis quarum prior praeeedit, at pol erior . laeeessivae . qu ecumque pars eomp is extensio numerabilis illius sae- - nitue ex parte quae transit . di pa ,, cessionis est ipsum tempus. Unde me- te . quae transitura est 4 e. proptera. August. D. Cons. e. 14. - hoe divisi sunt Authores in hae par ., Isod Is aιδιι ρνaeteriret oe. idest ce- te, quidam enim existimant , partes
., cessive Mn flueret, iam usa es et t. . ., temporis non solum ex ster. ratione,, pas , fed aeι eratιas . Atque inde fit. A inssatitis, sed ratione propriae existe ,, cum vel nullo modo , vel vix 4 tiae diuisbilis, & fluentis . seue par-ri advertimus sueeessionem illam nume - tes ipsae siuentes sunt. De quo vi- ,, rabilem propter vehementem animi ad - deri possunt Commbr. hic q. I. art. ,, haesionem ad aliquid gratum, vel ma - 4. P. Suar. disp. so. Metaph. sea. s. , gni. momenti . non sentitur tempus et is n. Q. Rubio, Martiner . & alii pluresti sieul eontingit hominibus profatide ali. - seeuti Duranium in a. d. a. q. 4. Etri qua contemplantibus &α - - explieatit hoc direndo die. Alii vero Ceterum nullam hie ego de tempo . ., tenent tempus in sacto esse, dc prae re peculiarem opinionem mihi desponda .. senti cliter solum existere ratione inis meo instituto satis facturum arbit a. - stantis . illas vero partes praetere-xus . s obscura retexero di quae autem - res non esse aliud . quam ipsam sucina aut nimis suspensa videri possetit. - celsonem . seu seri secundum Paro Philosophoruui in eadem e *irantium . .. tem praeteritam. & futuram, ut eo. eulibus communiver . Quandoquidem is pulatitar instanti . quod reddit utram duo haec tantum me urgenti Lectorum vi que praesentem suci modo, idest su
commodum ti Augustini gloria. - eessive . Tenene hane sententiam pluis ' soamori fuit , qvi ada θι. - - res ex antiqui , , & videri potest M. Hliquis hoe pacto diffeultatem hane exta is solo 4. Phys. q. 4. Tolet. q. D. tricari posse arbitrabitur a Noa quo/eun- Carmelitati. di se. 13. q. 8. N alii. Et que Praeteritum . Et suturum , sed quod is videtur esse D. Tl, qui opusc. 44. proxime vel abit . vel adeedie eonsde- - e. i. se inqoier Intelligendum es raudum elle; ea vere tempus eignere non Idem doeet in hoe lib. 4. lect. et . 3ecundum Praesentiam physieam . quam is dum inquit a Iuod aen ioverietur θc. amisere. vel non adhue habent i sol pee .. Quid et artus & I. p. q. 66. art. 4.mathematicam In qua uteum ae raudenti is ad 3. Nibit, inquit, es accipere tu Accipe verba S. Thomae, qui in a. Diff. , , acta de tempονe. Bis nunc. idemque s. q. s. ar. L. Lmiti re os δε ιγαρινο, habet q. 46. arta a. ad 3. J Iacobus quod babeo fundamen vim in m. si i. Casimitus Guerinois ord. Praed. in ονενς, prius .-ρ eritis ipso, mortia r Ρὰ pea philos Ilomi cae conιra veteres, σqu tum ad , d, qas. os opissis tu ι/is. ωovas eia, impranatoνes , t. 3. Phis
p e , micet nomerario, complor ν μν o. pari. I. q. IE. de tempore, arta a. Pa seras ouem ue/IIoctus . me doris . Quo ragr. I. ra Prima sententia generaliter
spectat illud Aristotelis l. Physeoe. e. is asserit tempus nunquam esse praesensulsimo iii hune modum dubitanti, , Atie is vel existens . nisi seeundum instans , υο ιer dicere . qtioa rompsa via si . A ,, ita ut partes suturae. & Praeteritae
οπ es a imae aut opoνιοι ιιιινὰ o. ia, ., temporis . nunquam aliter fiant prae quod ιempus est ut aquo ena nimis . ., sentes . quam per istans praesens &e. Sed ut de re thae plura setas. quo um - seeunda sententia generatim asseve. dam sermones , interruptos tamen hi ..i. , , rat . tempus & seeundum partes, de at caussa . reeitamus . Iotione . a s. ,. seeundam instantia . ex aequo se
Thorba Ord. Predieat. in Complutetis A eessive existere. ae praesens esse; ais Ac/d. Publicus Theol. professor &e. N. . .,, deo ut quemadmodum Instantia tem uralis Philosophiae t. a. quaea. i8. d. - poris interdum sunt ratione sui prae. ,, se