장음표시 사용
171쪽
ximam prudentiae partem praeserat. Quibus sic stantibus, non iniuria assii mauit Lib. s. Aph. qo. Euibuscunque mulieribus ad mammas I anguis colligitur, furorem fenificari. Quod idem loco citato, ultimis verbis praedictae Sectionis, non de mullei ibus; sed de omnibus et iam, ex naturae lege, loquens assii mat, signum proponens, futurum surorem, antecedens collectionem sanguinis ad mammas,dum ita scribi t. cum quis furere, uel insanire incipit,banguis in mammis colligitur. Qus sententis sunt legitim pHipp. non autem spurie, nec spernendει licet Galenus talem casum sateatur se non vidisse; nec ita causa huius aflectus exactὶ perscrutatus sit; qui tamen, experientia comprobante, quandoque acciderς consueuit, pr cipue in feminis, ex mensium supressione. Sicut enim, bis supressis, transmissa materia ad mammas, potest, licet Mulier utero non gerat, in lac conuerti, ut ipse Hipp. S G u. testantur Lib. 1. Aph. 39. pariter, illis supressis, potest transmitti sanguis ad mammas,ita feruens,Yt a frigiditate mammarum,quantum sussicit non possit alterari; quin imo ipse sanguis, suo seruore mammas alterans, cerebro que propriam intemperiem communicans, furorem, & insaniam inducat νvel influit ad mammas feruens adeo, ut ab eis alterari nequeat, quia ta iis in toto abundet. Si autem huius conditionis in ambitu totius corporis abundat, talis etiam in serebro erit, in quo, ob feruorem, potest delirium
excitare. Sed animaduertatur etiam, locum illum a. Epid. aliter legi irnonnullis, videlicet, quod vens illi faciant ad prouidentiam, non ad prudentiam; ad prouidentiam quidem, quia Medicus videns sanguinem ad eas
transmitti, & non alterari, possit pre uidere motum sanguinis ad superiora, idest ad cerebr*m, si autem ad cerebrum s ergo poterit etiam prem dure delirium, Cap. II. Lae, inquit Avicenna, non generatur nisi ex anguine bono. Sed si hoc
verum esset, semper lac bonum seret, nunquam autem vitiosium. At vitiosum sipe reperitur; & idςo Aetius Lib. G. Cap. 3 6. de eo agit, S smul cum ipso alij Auctores tradunt modum corrigendi lac vitiosum; prout & etiam ipse Auiς. docet. Quare, vel legendum, vel exponendam est, ut lac bonum non generetur, nisi ex sanguine bono . non enim vera est eius sententia, prolata proprio sensu, ad demonstr ndas causas pauci sanguinis, Videlicet , quod lac copiosum non generetur nisi ex sanguine bono; cum experientia testetur, plures mulieres vitioso lacte , & vitioso sanguine simulabundare , & ratio dictet, quod ubi sit copia sanguinis, licet praui, si copia etiam praui lactis, cum lac sequatur naturam sanguinis. Quare,non erit vera hic sententia, quod lac copiosum non generatur, nisi ex sanguine bono ; cum ex multo sanguine vitioso, multum etiam lactis, licet vitiosi generari possit. Proponens signa lactis pituitos, ennumerat odorem, saporem Veios . Sed cum non omnis pituita sit acida, atque aliquae etiam sint dulces, vel salsae, hoc signum incertum erit; cum lae,ex qualitate pituitae, possit etiam esse vel dulce, vel salsum. Quare hoc signum erit mancum, ad indicandam pituitam, licet pituit m acidam indicare queat, ubi ea adsit. Inter ea, quae factati cxuberantiam seminis, S lactis, quae coineideret dicit,
172쪽
166 petri Salii Divers in Avie.
dicit, enumerat lactucae semen, G papaueris. At ex Galeno, semen Iactucae cohibet seminis fluxum, & libidinosa somnia prohibet; semen autem papaueris habet vim leuem stupefaciendi. Quare, neutrum Videtur aptum ad producendam seminis, Vel lactis abundantiam s, unde Textus mihi suspectus est. Enumerans medicamenta temperata, facientia ad multiplicationem lactis, tandem recenset raphanum, sist furfures in mino cocta. At raphanus est calidus in tertio, siccus in secundo, ut docet Galenus; surfures autem sunt exiccantes, & detprsorij; Vinum etiam calidum cst. Quare, tale medic mentum nullo pacto temperatum erit; sed si Vtile fuerit, conueniet tantum in temperatura pituitosa, sanguinem similem accumulante. Cap. III. Lac in mamilla quandoque aggregatur, inquit Auic. absque praegnatione, proprie quando retinentur menstrua. Dixit proprie s tum quoniam hic est
particularis casus, ab Hipp. Lib. F. Aph. 39. propositus; tum quia etiam alia ratione potest, absque conceptione mulieris aggregari lac in mamilla, non tantum in mulieribus, sed etiam in viris; nam & ex usu ciborum huic rei idoneorum, &ex confricatione, &suctu papillarum, in utero non gerentibus aliquando sit laci quod vidimus contigisse in mulieribus,quae ama-xores suos, cum fingerent se grauidas, deceperunt. Quod testatur Aristot. Lib. 3. de Animalibus Cap. ao. haec habens. Non praegnantibus aliquando,sed
raro, eduli1 s quibusidam incitur, mi lactestant, etiam quibusdam mulieribus natu maioribus, sum frequentiore lac prodiyt, di copia tanta, mi infantem enutrire potuerint. In viris etiam aliquibus vidimus lac cilluxisse sicut etiam assirmat Auic quod non negauit Arist. ibidem, dicens. Maribus magna ex parte , nec best js, nec hominibus genitur lac; feri tamen potes, mi aliquibus interdum ,- a natur . Et paulo inferius dicebat. Viris post pubem, exiguam nonnullis expriamitur s meruntamen persuctuum frequentiorem, mel multum provise in aliquibus truditum est. Non solum igitur, quando retinentur menses, potest fieri lac; sed etiam ex alijs causis; & ideo Vsus est Auic. illa voce, proprie; quia haec causa accedit ais naturalem; non autem caeterae, quae difficile est imaginar i, quomodo affectum, quem curaturus est, inferre queant. Adducens rationem, quamobrem retentis mensibus possit lac in manimis aggregari, dicit hoc fieri, quia conuertitur materia, quae non inuenit mirtutem expellendi per matricem , propter paruitatem eius , perurant in bere, sest filac. Sed oppositum demonstrat experientia; quoniam in illis mulieribus tantum, quae pluribus abundant mensibus, cum retinentur, fieri lac videmus; secundo est sententia Galeni, qui Vult, venas communes mammis, Rutero esse oppletas sanguine; sicut contingit 8 & 9 mense gestationis uteri, si retentis mensibus debet succedere generatio lactis; quod ex exuperanti sanguine ad mammas conficitur, ex Lib. I. APh. Com. 39. Quare, non ex conuersione mensium ad uterum, nec propter eiusdem paruitatem; sed ex abundantia, & repletione venarum, mammis, & utero communium, ubi retenti sint menses, generatur lac.
Inter causas minorantes lac, enumerat humectantia mehementis humectatio
173쪽
Fen. XII. Trael. I. Cap. I. 167
de;non tamen illud minuunt: humidi enim non possimi minuere sanguinem, licet aquosum illum reddant. Hic inter minorantia lac, enumerat semen papaueris; quod tamen in superiori Cap. docebat sacere in pluribus exuberantiam Iactis; quod item de semine lactucae, siue papaueris, siue lactucae, legamus afirmat.
Ex minorantibus lac praetermisit conuersionem sanguinis ad alias partes , cuius meminerat in se p. Cap. quod tamen in curatione erat apponendum ; quoniam in abundantibus lacte, si diuertatur materia ad uterum, lac
Cap. IV. Ad Deilem lactis casiationem, duo concurrunt. Alterum est ex paria te materiae; alterum ex parte agentis . Ex parte materiae,est cras lities lactis, de abundantia in eo pallis Caseo . Vnde videmus, raro in eis mulieribus, quae serosum lac habent, lac caseari in mammis; at in illis saepius,quae craia fori lacte abundant,contingere hunc affectum conspicimus; cuius ratione ,
E partu facilis est caseatio; quoniam hoc primum lac admodum cratam estvsque adeo, ut emulsum, post editum foetum, sine coagulo protinus conincrescat, si supra cineres calidos parumper calefiat ; quod genus lactis 1 Graecis pyriaste, huius rei ratione, appellatur, ut testatur Galenus Lib. 3. de Aliment. Facult. Cap. de Oxygala; ob hanc rem potissimum, quia facilis est in puerperis, ob crassitiem lactis eiusdem caseatio. Ideo omnes docent, medicamenta prohibentia lactis castationem in puerperis quae causa caeteris temporibus, eandem caseationem ericere potest; cuius tamen non
meminit Auic. cum ab hac nihilominus altera pars indicationis curatiuae desumenda veuiat. Haec de materia. Ex parte vero agentis, est caliditas extranea . Vnde videmus, in externis, lac non coagulari, nisi a calido nam
coagulum, ficulneus succus, Gallion, & similia omnia, lac coagulantia, sunt calida lac etiam schiston, cuius meminit Gal. Loc. c. talo, quod vela fluso oxymel ite frigido, vel mulso, vel demisso in eum vase aquam frigidissimam continente, coagulatur, hoc non patitur, nisi prius abunde calefiat, vel etiam serueat. Vnde, non ratione frigidorum appositorum per se, quia sic etiam coagularetur lac non calefactum, caseatur laci; sed ratione caloris praecedentis, qui peranti peristasin, magis in lac, & validius agens , illud tunc potest coagulare. Hoc idem a firmabat Arist. Lib. 3. de Animalibus Cap. 2 o. dicens. Nullum lac coit frigore y sed igne omnespiratur, Ust crassi scit . Quare , cum lac non coaguletur nisi 1 solo calore, non erat proponenda ab Auic. pro altera causa caseationis lactis tu mamilla, frigiditas ipsa y quoniam caseatis non potest fieri a frigore. Si autem a frigiditate extranea aliquando videatur induci caseatio, sicuti ex usu medicamentorum admodum refrigerantium, haec, non alia via quam poterit seri ratione, quam ex lactis seruore praecedente ; non autςm ex ipsa frigiditate per se; ubi enim lac prius non incaluerit, ex usu talium medicamentorum, & i frigiditate extranea , non fit lactis castatio; sed compingitur lac in mammis, & omnia v fa coarctantur; quoniam frigidi est condensare , omnia; Vnde tam con tenta, quam continentia, simul unita, ex illa intemperie, simul comprimuntur , quod non contingit in castatione, in qua lac tantum , non autem
174쪽
168 Petri Sali; Divers in Avita
vasa coeunt. Quare, unica statuatur caseationis causa, scilicet caliditas, aqua, sumpta indicatione, proponuntur ab Aetio medicamenta refrigerantia , incidentia, & repellentia. Si autem praecesserit frigiditas extranea, dum adest, tollatur, tanquam causa antecedens; si non adest, curetur assi eius, sumptis indicationibus a praesenti affectu. . Hic notentur verba illa Avicen. Et ex eis quidem, quae conferunt apo emati ni, post caseationem. Quoniam per haec, fit distinctio casiationis ab apostematιone. Ratio est y Quoniam, Vt dixi, in caseatisne, affectus est in lacte, non in vasis, nisi ab eodem; ac in apostematione utraq; iam per se patiuntur. Hanc distinctionem coagulationis a tumore, Scapostemate mammarum, animaduertit S Actius, dum Cap. 33. dixit. Ad coa lationem mero lactis priuatim se. Hoc autem notasse volui, in confirmationem dictorum; quoniam , cum a frigiditate, non tantum lac, sed & tota mamilla assiciatur, mmul, & eodem tempore, non potest praecedere ista castatio apostematio
Ad tollendam oppilationem sectam a coagulato lacte , laudat aquam eat lium . Quae prodesse potest, ratione acrimoniae, quam possidet brassica . Ipsa tamen brassica noxia est lacti, propter eius exsiccationem; quod notia animaduertentes satirae mulieres, utuntur ea ad ubertatem lactis. Cap. V. Cum inquit. Et quando caseatur sanguis in mamilla. Si per sanguinem, intelligit lac, impropria est locutio; si autem intelligit verum sanguinem, casus est similis proposito Lib. I. Aph.qo.&Lib. 2. Epid. Sect.Vlt.ab Hipp. Sed huic, praeter proposita ab Auic. medicamenta, alius conuenit curandi modus. Praeterea, cum sanguis intra venas nunquam coaguletur, nisi ex causis alias adductis, potest, his absentibus, in mammis colligi, & tamen non coagulari. Quare, si legimus, sanguinem, intelligamus illum, qui ad mammas iam fluxus , nondum perfecte , & omnino sit mutatus innaturam lactis, licet non longius abst; atque hic poterit coagulari, cum non sit sub propria sanguinis forma; ut exemplo patet in puerperis, quibus copiose fluente sanguine, nondum tamen periecth in lactis substantiam immutato, facilis est eiusdem castatio. litae tamen non est veri sanguinis, sed eius, qui fit lac, nondum tamen factum est. Cap. VI. Quod notaui de congelatione sanguinis in mamilla, iterum hic ab Auic. repetitur, docente, Post initium apossematis, debere fieri curationem cum Emplastris dictis in Cap. Extensionis, ta Congelationis sangui nis. Quare, quid per sanguiuem hic debeamus intelligere, si Auic. aubci-ritas non Veniat explodenda, ex superiori annotatione habeatur. uando dolet caput mamistae, docet mittendum esse sanguinem. At mirum est, quomodo asiecta minima parte mamillae, tantum praecipiat venae sectionem quasi vero non fuerit secanda Vena in alio casu mammarum, quam ubia caput mamillae doleat. At res longe aliter se habet quoniam in aposternatibus mammarum, praesente plenitudine, Ve' magna inflammatione, vel grauissimo cruciante dolore, semper secanda erit vena, siue doleat, siue non doleat caput mamillae.
cap. VII. Diminute admodum docet modum c*randi apostemata phlag,
175쪽
Fen. XI I. Trach. L Cap. s. i59
malIca mammarum,quarum tamen accuratior debuit esse curatio; tum quoniam haec solet admodum esse diuturnas, tum quoniam dissicillimae sunt curationis.
Cap. VIII. Nodus in mamilla , est affectus, quo aliqua pars glandulosae
mammarum substantiae induratur, ad similitudinem strumarum y quoniam , sicut induratis partibus glandulosis, fiunt strumae in alijs corporis locis, de potissimum circa adenas colli, & inguinis ,1 ita pariter, obdurescente aliqua parte glandulosae mammarum substantiae, fiunt nodi. Quare, suerint hi, sicut&strumae, inter species scirrhi recensendi. Verum, cum scirrhus alia quando fiat 1 phlegmate crassiori y aliquando vero a succo melancholico, aduertendum erit, tales nodos pariter a duplici hoc succo produci possG. Qui a phlegmate oriuntur, curationem eandem, ac qui a pituita crassiori gignuntur, postulant; qui autem a succo melancholico, eam desiderant, quae seirrhis a melancholia pendentibus debetur. Quae monere volui, ne in ijs curandis, Iuniores, curatione Auic. simplici, & quae nulla ratione fulcitur,
Procedanis, sed ut materiam peccantem spectantes, rationali Methodo curativas indicationes ob oculos habeant, aduertentes, in curatione nodorum, pendentium ὶ succo melancholico, caute procedendum este; cum hi facile in naturam cancri desciscant. Cap. IX. Qua ratione, medicamentis suppurantibus, ad maturandum apostemata mamillae, stercus caprinum, S stercus columbinum, & nitrum admisceat, dissicile est iudicare: cum ista inter valide discutientia recenseantur. Nisi forsan haec, cum vi attrahendi polleant, materiam ex alto, ad disi ruptionem apostematis addantur. Cap. X. Inter medicamenta, quae Testes,& mamillas paruas conseruant,&crescere prohibent, saepius utitur hyoscyamo. At cum sit hyoscyamus adeo virosus, eius vitandus est usus; quoniam, licet Verd incrementum corvi prohibere queat; tamen partes ipsas solidas valida refrigeratione laedit. Vnde tutius est consilium Dioscoridis, qui monet, tantum eo utendum cs se ad excrescentes testes, & mammas , post partum. Quod si hae partes Paruae fuerint, & nondum excreuerint, tutus non est eius usus ι sicut necopi j, quod ad idem probatur ab Auic. cum sit medicamentum valde stupefaciens, di aptum partem ipsam exitiali noxa laedere. Cum in fine capitis proponit ad hoc, idem, ad charam, seu hyoscyamum, solum per nouem dies appositum. Sciendum est, cicutam, non hyos mum, legendum esse; hoc enim exscripsit a Paulo Lib. 3. Cap. 3 s. qui baee habet. Cicuta inpollinem detrita , ad nouem dies imponitur. Sed de usu cicutae hoc sciendum est, quod quidem prohibet excrescentes mammas in virginibus , & testes in pueris: at in illis, extinguit vim lactis; prout in his, seminis prolifici generationem; unde iure Dioscorides dicebat. Apposita man is mirginum , eas crescere prohibet; Testes autem puerorum exiccat, prohibens eorum nutritionem. Quare, cautus sit medicus in huiusmodi medicamentorum
applieatione; nec ad eorum usum unquam descendat, nisi praecedente actem praeter naturam i quo casu, tutius adhibentur.
176쪽
i o Petri Salii Diversi in Avici
Fen Decimatertia Trach. I. Cap. I.
Cap. I. um, inquit, Avicen. uandoque autem fit docilis defutitio eius ,
. a cuius scinditur aderi in longitudine, dic. Credo corruptum , vel saltem mancum esse Textum, ta legendum, cuius finditur tunica exterior meri, in lonritudine; quia sic alludit ad casum adductum a Gal. Lib. p. de Naturalibus Facul. Cap. 8. quo vititur probare, utramque tunicam faccre adde glutitionem ι quoniam secta tunica exteriori in longitudinem, nihilominus animal deglutit; pro ute, secta interna in transuersum, licet cum difficultate. Credo igitur Avicennam loqui de tunica externa, tum ob dictam rationem y tum quia add it. Ita mi priuetur attractio ad vans ad momiartim humoris . Gal. siquidem Loc. Cit. expressit, solam tunicam exterior*m
Cum dicit, oesophagum, post quartam mertebram, recedere parumper ad dexteram , dilatando locum et enae etenientis a corde. Recedit ii Galeno, qui Lib. s. de Usu Partium Cap. s. docet, oesophagum, post quartam vertebram, digredi ad dexteram, ut locum det meliorem, ac cedat instrumento praestantiori, omnium scit. maximae arteriae.
Cum loquitur de peritoneo , ait. Et illic adueniunt ei duo foramina, apud duo inguina, quae siunt dua Tuin, dic. At notum est, ex Anatonae, non ve rh perforari peritoneum; sed in seipsum cogi, & reduci, & insta pubem, intra,
scrotum, partem eiusdem interiorem , ad Vestienda, & succingenda ea vasa, descendere . Quare, in hernia intestinati, licet altera peritonei pars disrumpatur, externa sciliceis interna tamen nunquam disrumpitur, sed
Triplicem modum nutritionis ventriculi mutuatus est a Gal. Lib. q. de Usu Partium Cap. iv. sed de tertio modo hoc notandum fuit, quod non in omni subiecto, praesente inedia, aptus est ventriculus puro sanguine, at core attracto nutriri; non enim in biliosis temperaturis hoc fieri potest; cum in his, urgente inedia, non sanguis, sed biliosus humor, scrotasn perfluitates, quae non quidem nutrire, sed potius laedere ventriculum aptae sunt, transmittantur; ut docet Galenus Lib. 6. Aph. Com. 3 o. Quare, illud tantum locum habebit, ubi sanguis benignus abundet; ut recte innuit Gal. Lib. Cit. de Usu Partium. Cap. II. Satis consu se aegritudines Cesphagi explicat; cum ex Gal. Lib. s. de Loc. Aff. q. hae sic exponendae serent. Oesophagi duplex usus. Prim b, ut via ingest i cibi, & eorum, quae per vomitum rei; ciuntur. Secundo, vim strumentum attractionis assumptorum, ex ore in Ventriculum; per quam attractionem fit deglutitio. Quatenus est via, patitur angustiam, aut ex tumoi e , vel in ipso, vel in vicinis partibus existente s aut ex compressione vertebrarum collis aut obstruitur, vel a materia crassa, viscida, & tenaci, vel a vermibus, vel a quopiam simili. Quatenus autem est instrumentum attractionis, patitur in deglutitione, ab intempetie, vel simplici, vel composita; vel cum materia, vel sine materias quoniam quaelibet intemperies
177쪽
Fen. XIII. Trach. I. Cap. I. in
insignis operationem membri labefactat; patitur etiam ὶ solutione continui; sicut cx ulcere, vel vulnere. Praeterea, quoniam habet venas intextas, patitur etiam sanguinis fluxum, Vel rupta, vel aperta, vel erosa aliqua eius.
Qnod autem dicit Auic. quod Gulasepius patitur ex Vritudinibus communitus, fluxum sanguinis , experientiae non respondet y cum rarillime ex hac parte sanguis fluat. At praeter omnes praedictas oesophagi aegritudines, quartum a Gal. tum ab Avicenna simul recensentur, experientia, & ratio perduxit me in cognitionem alterius morbi, in gula contingentis,nempe ciusdem paralysis, qua, statim omnem deglutiendi, & sentiendi Vim, nullo alio infestante, aut praesente morbo, amittit. Hunc ςasum cum aliquando in praxi viderim, duo hinc ab alijs non notata, obseruaui. Alterum, quod oesophagus vel P paralysin patiatur , cum enim nulla intemperies subito induci queat, hic autem affectus subito, cum repentina, sensus, & motus abolitione fieret, non caeeius intemperih, sed ex vera paralysi fieri iudicaui. Alterum, quod deglutitio no sit pure motus naturalis; sed etiam voluntarius; na ut eodem assecto patet, etiam nos volentes non poste deglutire, scuti etiam eo non affecto, volentes, licet cibus ad internam oris partem, vi etiam detrudatur, non deglutimus. Si autem non deglutimus, cum non volumus deglutire, & eo non assecto, volentes, deglutimus, iure inter motus voluntarios erit recensenda deglutitio. Et licet deuorato cibo, S in media gula haerente, notia sit in nostro arbitrio, illum, vel reuocare, vel sistere ; tamen hoc non prohibet , quominus fuerit voluntaria a principio deglutitio; sicut enim in sternutatione, & tussi, dum irritata natura a causa praeter naturam, instrumenta voluntaria excitantur ad hos motus peragendos; quos tamen postea aliquando etiam volentes, Urgente causa praeter naturam, sistere non possit
mus,non euincit, quin hi motus sint voluntari j; ita, in motu is o deglutitionis , qui a principio fuit voluntarius, si eum in medio ,hin fine sistere non possumus, cum pariter, ut in illis causa praeter naturam, ita in his virtus naturalis urgeat, non obstat, quin hic motus dicendus sit voluntarius; qui licet non sit in musculoso corpore, est tamen in satis carnoso, & quod si stipit multos villos a sexto pari neruorum, quorum ope, potest, & sensum, de motum habere, cuius sensiis, & motus frustratio cum sit vera paralysis,
vere etiam dicendum fuit, oesophagum pati paralysn; quam conieci ex obstructione in villis illis susceptis ex sexto illo pari factam suisse. Hanc
autem sententiam mihi hoc confirmauit, quod cum in muliere quinquagenaria obseruatio hic affectus cotingeret,adeo ut nec deglutire, nec immissa per siphonem sentire posset, nec ullo remediorum genere leuaretur, cepit etiam voce priuari, qua amissa, paucis post diebus vitam cum morte commutauit; quod mihi fuit indicio, eandem obstructionem, quae in villis gulae proprijs facta erat, auctam, se insinuasse in integros illos sextae coniugationis neruos, indeque etiam vocem amisisse. Quapropter hinc concludo,
assignatis a Galeno, & ab Avicenna ce sophagi aegritudinibus, addenda etiam esse paralysin. P di Cap. Ρ Σ
178쪽
i i Petri Salii Diversi in Avic.
cap. IV. Constrictio de lutitoris, inquit, aut fit propter causam in ipso Meri; anipropter titubam micini eius. Si per consi rictionem, intelligit, ut habet Textus, angustiam, in Cosophago, plures causas minus proprias assignat; non enim, praeter siccitatem, ulla intemperies simplex potest tantam angustiam gulae inferre, ut deglutire nequeat aeger ; sicut nec casus mirtutis, di debili tarrius 8, haec enim deglutitionem ex imbecillitate labefactare, aut ex angustia nequaquam possunt. Quare, cum enumeroi causas communes ,& imbecillitat in angustiae, per constrictionem,legerem, impedimentum, volusio δε- utitoris, aut fit, &c. De Vermibus, sciendum, cos non tantum obstruentes oesophagum, sed etiam in ventriculo haerentes , poste adeo deglutitionem labefactare, ex praua eorum qualitate, & habitu, Vt patientes nihil ingerere queant.
Cap. V. Signa apostematis calidi tradens, negat in omnibus fieri febrem; sed tantum in pluribus. At Gal. Lib. s. de Loc. Ain Cap. q. addebat, inter
signa, sebrem, licet non admodum ardentem. Inter causas subuersonis, assignat humiditatem malam putrefactam, sicuti accidit prunantibus. At in praegnantibus,subuersionem ventriculi, appetentias vitiosas, picam, aliaque similia inducunt corrupta excrementa, ad os ventriculi decumbentia , de quibus sus E egit Gal. Lib. I. de Symp. Causis Cap. 7. non tamen putrefacta. Nisi sorsan hic Auic. per putredinem, intelligat omne e3crementi Vitium, & corruptionem; at sic sumpta, improprie putredo dicitur, quae quantum differat a corruptione, & a reliquis excrementorum vitiosis qualitatibus, alias notavi. Cap. VI. Docens curam apostematis, S intemperiei calidae, sola localia remedia recenset. At cum uniuersalia particularibus sint praemittenda, hoc
Exponens signa intemperiei humidae, inquit, quod hocJcitur, ex commis-nitate superficiei oris, bo linguae. At destillante materia a capite, hoc signum est mancum. Quare, hac destillatione excepta, tantum veritatem obtinet. De cura siccitatis, hoc aduertendum, quod dum est intemperies inaequalis, curatio Avicennae conuenit; si autem sit aequalis, non susscit, quoniam curatio hecticae tradenda deerit.
Cap. VII. Loquens de apostematibus phlegmaticis, & duris, inquit, quod
eorum maturatio est asscitis, gr tarda . At sciendum, q iod potius est imposias bilis, quam dis scilis horum maturatio ; nullus enim locus patiens in corpore , minus adeo commodus applicationi remediorum maturantium isto;& qui patiuntur talia a postemata,& tubercula cruda, diutius quidem , scis licet menses plurimos vitam protrahunt ; attamen extenuati tandem , Aconsumpti ab his pereunt. Cap. VIII. Ex Gal. Lib. 1. de Loc. AT Cap. q. habemus tres ordines apostematum. Primus est calidorum simpliciter; secundus, non adet, calidorum, sed quae media sunt inter calida simpliciter, & frigida; tertius est frigidorum. In primo ordine vult semper adesse febrem; in secundo, monet tantum accedere febrem aliquando, qus sit similis ephi merae, & horrorem Pariter in maturatione eius ; in tertio autem, negat, prisertim si durum sit,
179쪽
Fen. XIII. Trach. I. Cap. I. i 3
febrem adesse. At Auic. apostemata primi, & secundi ordinis simul iunxit,
Cap. IX. Cui dubium, quod prs sente inflammatione in oesophago, cui necessario sebris succedit, ad diminuendam, & retrahendam materiam, sit secanda vena; de qua tamen, ne verbum quidem Auic. sicut nec de ullo revulasionis, aut diuersionis genere. Cap. X. In Apostematibus frigidis, si localibus tantum insistimus, raro viti mam manum Operi imponemus. Quare hic omni genere revulsionum indigemus; in quem usum praecipue veniant cly steres acres, si assumendo cibo aeger sit idoneus; nec hoc casu dimittantur localia valide attrahentia, ncin
Cap. XI. Satis diminute egit de eruptione sanguinis ex Cesophago; cum non
distinxerit, nec causas, nec signa. Cum enim aut rupta, aut erosa, aut aperta vena effluat sanguis, de his omnibus agendum fuerat; simulque ponenda signa, quemadmodum accurati docuit Gal. Lib. s. de Loc. A ff. sub finem p. q. Cap. XII. Ulcera meri docet feri aliquando ex humoribus acutis, transeuntibus in ipso, cum fit vomitus. Sed melius fuerat addere, vel ad eum fluentibus per
venas, quo modo facilius fiunt ulcera, quam per vomitum; quoniam tem pore vomitus, possunt in defluxu tantum; at per venas, etiam ibi haerentes, laedere queunt. Praeterea, haec ulcera possunt etiam fieri a causa externa quod vidi in aliquo, qui deglutiens num tam argenteum, non tantum pausus est ulcus , ab eo lacerante tunicas oesophagi, ut ex cruentis,&saniosis excrementis eductis apparuit; sed etiam ex eodem mortuus est, cum haerens in oesophago nullis potuerit remedijs inde avelli, & remoueri; vndi semper lancinans partes illas, & dolore, ac dii scultate deglutiendi continue amigens, hominem misere adeo excruciaverit, Vt accedens persecta deglutiendi impotentia, & singultus grauissimus eum de medio sustulerint. Cap. XIII. Prognosticum illud de ulcere ex praecedente plaga, videlicet, quod si patiens propinquus morti, plurimum exscriptum est a Gal. Lib. s. de Loc. An. Cap. q. qui paulo aliter rem describens, inquit, quod ex tali rescere natu maiores, idest, qui intra declinantem aetatem sunt, omnes periere; qui autem curatus est a Ges.seruatus es beneficio aetatis, scilicet, vel iuventutis, Vel consistentis. Ratio est, quia hsc ulcera diuturnum tempus, & naturς robur, ad persectam curationem postulant; maiores autem natu, Vt plurimum naturΞ robur non habent, & ideo diuturnos hosce morbos perferre nequeunt. Cap. XIV. Modum applicandi medicamenta loco assecto hic tantum indicat, cetera reserens ad caput de ulceribus stomachi. At sciendum, hic primo abstergentibus, secundo agglutinantibus, vel incaritantibus; vitimo cicatrixantibus agendum esse, nisi ulcus si cacoethes, & corrosvum;
quoniam in his, prster abstergentia, validis medicamentis, erosioni, &praus Vlceris qualitati est obluctandum. Cap. XV. Quoniam rectum est norma sui & obliqui,ideo Auic. antequam deueniat ad affectus prster natura ventriculi, explicat eius complexiones naturales in hoc capite; quod omnino, & sere ad verbum exscripsi ex Gal.
180쪽
i 4 petri Sali; Diversi in Avic
Lib. Art. Medicinalis. Circa quod, hoc habetur, quoad signa complexionis calidae ipsius ventriculii obseruandum, cum in nostro corpore, ut pluribus in locis , praecipue autem in banc rem, expressit Lib. 6. Epid. Sost. q. m. Σ . si a L duplex reperiatur calidum; alterum , tum ab ipso; tum ab Hipp. ingesitum vocatum; alterum ac rei S igneum, quod non de caloruin nato, scd igneo hic locutus fuerit ι ab eo enim coctiones aeque, ac in durioribus, & quae iacile alterantur cibis , persectar, & laudabiles fiunt, quod non contingit in complexione calida, quam naturalem, non ab inna. to calore; sed quia ex primordiJs naturae, S ab ortu ita producta est, appellat , liquet, hanc calidam este, non ingenito, sed igneo calore. Quod cum ita sit, patet etiam, nec Gal. in Lib. Arris Mediς inalis, qui tamen om-pia, non uno solum, sed omnibus locis docuit Ir nec Auic. in hoc capite, omnem naturalem temperaturam ventriculi e plicasse: praeter epini omnes enarratas ab his cQmplexione , datur, vel temperata ventriculi complexio, vel saltem, quae plurimo abundet calore innato; altera temperatur calida, potens sque, ubertate caloris innati, concoquere, & dura, facile alterabilia; dico arquE, non ratione temporis, sed ratione persectionis; quoniam in utraque persectam essicit coctionem Inter cibos , qui facile in ventriculo c*lido corrumpuntor, rectὶ numerantur , lac, oua recentia, tremula, S sorbilia, & forsan caro pullorum . . iuniorum; sed caro Pullo Ium antiquorum, & caponum, non est huius clas-
. s* . Quod ventriculus calidior, calidos cibos melius suscipiat; velut dicit
Calenus, calidis cibis, S potibus gaudeat, non ita Oxperimento, sicut rationi consentire videtur; sunt cnim ventriculi calidioris, qui potu vini, vel aquae admodum restigeratae gaudent, &delect*ntur, minimumque ab his
noxae patiuntur; cum omnes aliae tςmperaturae tale victus genus ferre nequeant , & raro appetant,
cap. XVI. Declarans signa aegritudinis ventriculi ex opilatione viarum. iplenis ad ipsum, hoc unicum ponit signum i scilicet parmitatem appetitus, alludens ad eam opinionem , quod naturq, a splene ad ventriculum transmittatur succus melancholicus, ad excitandam famem; cum tamen lisc ha beat Gal. Lib. 1. de Usu Partium Cap. q. Cum hic succ*ssit acerbus, acidus,
faetum ect ad promouendam mentriculi action , videlicet, mi cimtrahat eventriaculum in se ipsum, ac cogat eum cibos ad etanguem complecti, ac retinere, quo oue
fuerint percocti. Non autem dicit Gal. transmitti hunc humorem ad famem excitandam; & quidem iure, quoniam si succus melancholicus hoc munus obiret, etiam Ventricului repletus semesceret semper cum semper ea vena repleta sit, etiam usque ad perfectam coctionem, &potissimum i quia tum ieiunus, tum cibo satur fame tentaretur. Reddens rationem, qua H d plurimum reperitur, et generastur in mentriculo, x humor sui, est phlegma; non autem bilis, nec succus melancholicus, inquit, primum causam esse, quoniam chylus es naturae proprinquae phlegmatis evnde cum non di ritur digestione integra, nonsant sanguis, nec bilis , nec melancholia,
sta tantum 'segma, innuens veluti quod Phlegma generatur tan Rin, curii