장음표시 사용
441쪽
potestate nostra. Vt vero prompti sunt ad excusandum, ita fiunt insanabiles: saltem
confitercntur prava fieri hoc ex consuet dine: orandoque sanari procurarent. Praevenit hoc nonnunquam vitium rationem: ut iratus sit homo , neq; tamen id videat: nonnunquam caecutire facit ratio
nem, ut irae non praecipiat: saepeq; vs tu adeo dominium sibi vendicat, ut penitullirrationabiliter os eiur: uti videmus quenquam ex ira Deum blasphemare, sibiq: ipsi mortem consciscere . Vide quantae hoc sit vitium malignitatis, quo penitus obrui tur ratio: multaq; secum alia adducit vitia. Non etenim potes ira esse sine superbia: cum nunquam humilis suerit iracundus. Mox praecipitat in tristitiam : cum etenim ulcisci non possit, amaritudine corripitur: alienam, inuidia tabescit, prae felicitate escq; ira nunquam esse potest sola. Indi gnatur ille quod nummos amiserit; ecce auaritiam: ille quod caena iuxta suam non sit instructa appetentiam, ecce gulam .
Hinc verba oriuntur contumeliosa, rixae,
blasphemiae, obfrmata odia, exitia semi
442쪽
Iracundus saepe fit adco impatiens vidcsperationi adigatur . Et quanquam dicat Deo se sperare, certe fallitur: non etcnim dici potest: spes, ubi persistitur in peccato: sed prassumptio . Si nosset iracundus , quam periculoso agat in statu, certhsubpsius miseresceret: non etenim mundo gaudet isto , neq; de futuro potest spem concipere: semperq; in manu est Diaboli: qui ubi super uno obtinuit victoriam peccato, statim alterius illum tradit in manus Diaboli, ut alii illum immergat peccato . Si iracundi uteris consuetudine, illi opem ferre desideras, illi ne contradicas , donec ira succenditur: quin immd omne illi concede iustitiam: fq; de te conqueritur , humiliter veniam precare. Nonnulli ex hoc usqucadeo fiunt beluini vitio, ut conticescere non possint , ni prius multo
conceptum effuderint venenum clamore .
Sunt isti insanabilest ira etenim persuasum habent iram restinguere: inales 1; peius habent. Alij saepe:& facile ira succenduntur , sed cito deseruescunt, huiusmodiq minia
me censent graue crimen ; qui cositare de- berent ita multiplicata occidere vulnera ,
443쪽
uti unum letale vulnus. Quidam iram intus seruant, eam minime prodentes; hi magis tibi nocent,quam alijs . Sunt nonnulli affabiles cum extraneis, sed domi nunquanon habent unde stomachentur.
His Oibus diligenti opus est cura : Neq; vero debet qui huiusmodi est, impossibi
lem eius autumare sanitatem , quod ita sit corporis habitudine constitutus ; immo sua si norit complexionem, multis pollet bonis conditionibus . Vt plurimum et nim iracundus est affabilis, &beneuolus ;est & magnanimus, & ingenio acer. Quae virtuti capessendae si conuertere adnitetur munera, nedum superno poterit fultus auxilio, hinc emendari; sed & tanto fieri vi tuti aptior, quo erat prius vitio procliuior. Eius expediret saluti promonendae per
sevcrans coram Deo oratio; perseverans inquam, quoniam irae vitium Deum prouocat ultioni ; ideo no meretur iracundus ita cito exaudiri. mare oportet eum tandiu ianuam pulsare , quoadusq; suum impleatur desiderium . Hoc autem libens fa ciet, si subinde contempletur huius desor initatem viiij, quod hominem facit bru-
444쪽
tum; iam etenim vultum iacit incandescere, iam pallescere, quae & est deterior ira ;aam mutum facit, & trementem cor & labra, & membris omnibus . Quis iam non videatur leuis labor, ut manus egrediamur' furiossi usqueadeo tyranni, quo in feras immutamur, illaq; spoliamur portione, qua JIeo sumus similes popportuna itaq; oportet quaerere remedia; veluti saepe proponere, minime velle agi furore ; potiusque qui cquam serre; adnitiq; illos veniam rogare, qui iniuriam nobis intulere; mortemq; prae omnibus recogitare; quo qui tali cum vitio adduci se sinet, ibit Diabolo iracundiae in perpetuum
Caeterum ante omnia Christi meditatio crucifixi huc extinguit irae spiritum: que admodum perfecte in ipso suit extinctus; vii postremo dicemus. Tum vero huius te poteris victorem arbitrari certaminis, ubi persuasum habebis, aduersitatem omnem, undecunq; obuenientem, a Deo tibi tuam dispensari in salutcm; itaq; eris promptus amandis aduersarijs, acs nunquam te οὐ
fundissent; neq; perturbaberis iracundis immorando
445쪽
morando hominibus; sed tranquillo, e itas iniuria te laederent, animo omnia feres inuit e virtute mansuetudinis. Qua devictoria erit unde gratias agas donatori
De Tristitia. C. v IaΙ N irascibili portione, praeter iram, humori insitam cholerico, est&alia passio , quae dicitur tristitia, humori innixa melancholico : quae cum natura non sit bona, vel
mala, fit vel bona, vel mala, iuxta quod vel paret vel renuit rationi: &nis moderetur cohibeaturq; haec vis, quae fit e timore immodico, animam adigit desperationi, prae omni exitiali vitio. Vbi igitur vel mortis timore, vel in serni, vel quod minime possis persectioni pertingere , hoc te invadit vitiu ; praeliare viriliter ediuerso: neq; dicas; nequaquam me sentio tantam posse pertingere persectionem . Si etenim ita anim0 cadas , indies magis inualescet, quoadusq; pessimo te fine concludat. . Adverte porro gemina esse tristitia. Altera ex prauo oritur habitu, vel vitiata vC-
446쪽
Iuntate: uti contristantur nonnulli, quod minime possint ultionem sumere, fieri uevoti cuiuspiam compotes: haecque dicitur seculi tristitia, quae mortem operatur. AI-tera oritur ex peccati memoria, Deoq; irrogatae iniuriae. Haec autem imperatur ratione : fuitque in Christo, & Paulo, vel ex pro prijs,vel alienis delictis. Quarum culpabilis ata est prior, uti laudabilis posterior. Utienim rationem prima excoecat, veniaeque
spem abscindit: ita aduehit lumen secuda,
Tristitiae nescit Daemonium mediu obtinere: ' sed semper extremitatibus declianat. Nonnunquam nihili qualibet de re, ad lacrymas compellit, maestitudinemq; immodicam: nonnunquam fugiendae causa tristitiar,omnem adducit ad risus leuitatem,& dissolutionis. Proinde si te nimis vel dc-iectum, vel laetitia vides elatum; scito maligno te huic ir titum: ubiq; hoc videris, Ne naturam arguas innocentem: quae tibi&hanc,& vim aliam quantibet insevit,quo virtutis habeas exercitium: sed creatori da laudem,qui te talem plasmauerit. Si etenim Vna ex parte malo te procliuem reddit haec corporis
447쪽
corporis constitutio, ex alia multorum tibi erit occasio bonorum. I timum melancholicus choreaS, apparatus, huiuscemodiq; pompaticos spernicvestitus: unde innumera oriuntur peccata.
Adhaec procliuis est pietati; quod cor gerat timidum: ubi materiam habet pijs se occupandi operibus, meditandaequc Christi passioni, suoq; lugendo, & proximi crr to. Neq; vero difficile solitudini persistit ,
quae rite frequentata quietem parit contemplationis. Igitur hac utere propensione, ita ut lucrum referre possis : medicin ira illi adhibendo, quatenus malo te impelleret. Quoniam vero non agnito non potest offerri medicina morbo; scire debcs fieri quandam tristitiam ex prauo quem indui mus habitu, maerendi ob quodlibet adu e sum . Huius porro sciens causam, adnitere
contraria consuetudine eatenus ferre i0mnia, quatenus eo deuenias ut libeter p tia ris . Difficilius sanatur alia tristitia, quae est, ubi moerens quis, vidensq; causam, corrigi cupit: si vero denuo labatur,moerorem ingeminat: peccatumq; ita addit peccato . Veruntamen Deo confugiendo, non in
448쪽
possibilis est haec curatio. Pessima porro & sere incurabilis est e rum tristitia, qui altissimὰ moeretes, nesciui qua de causa: si autem ratione vis illis per sit adere ut consolentur, altius & moerent. Huius est radix, quod naturae, & consequenter Deo hoc ascribamus vitium: quod videns Diabolus aduersum nos inualescit. Quod tu sacere si desieris, orationis consugeris, hoc a te abscideris venenum . Tantae porro est Daemonium hoc mal gnitatis, & arrogantiae, ut dedignetur de
paruis nos attentare ; sed semper satagit ut nos adigat diffidentiae perueniendiad virtutum culmen. de fit,ut deijciatur animus, tepescatq;: & sepe illos facit animo cadere, qui magno idonei forent profectui: ut multa opus sit diligentia eius curationi.
Omissisq; illis qui prae huius abundantia
humoris sunt melancholici: quandoquidε talis ad externum spectat medicum curatior si, inquam, tristitia mens tua laborat, ex consuetudine maerendi ob quodlibet veIParuum, vel magnum , tibi aduersans; scito morbi tui radicem esse, quod, ut lubet,
miles agere. Optimi itas remedij suerisi
449쪽
ut statuas omnem propriam fragere voluntatem , alienoq; semper obsequi sensui. Vtienim qui pro libitu vellet agere, opus est saepe tristetur: ita qui proprium subdiditi sensum, nunquam non erit laetus: ut bene consultum sit, sit proprium alteri subdideris liudicium, qui tuae non te sinat morem gerere voluntati. Multi volentes hinc sanari, varia procurant solatia, quo varijs recreentur oblectationibus: qui nedum non conualescunt, sed & indies peius habent. Cum etenim nosemper huiusmodi perdurent solatia, ani mam derelinquunt, quam antea, taedentiorem. Oporteret autem Christi amore consolari, omnis se expertem esse consolati nis: firmiter credendo omnia nobis adue santia a Deo nostram nobis impendi in se lutem: omni semper illi in euentu laudem
Tristitiae autem tunc te poteris cense, re victorem, cum post multas illatas initi rias, propriaeq; fracturas voluntatis, factus fere insensitis,iam non maerorem persenties: imo omnino diuinae cosormabere volutati: quae summopere Deo grata est virtus.
450쪽
Acediae spiritus,pituitae, seu humori in Dixus phlegmatico, no minus est malignus, seu noxius spiritu tristitiae: viem; vero parum agnoscuntur, aduertuntur ue.Oculos
itaq; adaperiamus aduigilem usq; Oportet, proficere si volumus. Acedia sui matura segnis & lenta, nunquam initio aggrediti operis; sed in progressu; ne consummationi perducatur: praepedireq; si non potest , auxilio inanem aduocat gloriam; ut supe hia inficiat, quod minime potuit segnitia: ita ut ambo haec manum sibi inuicem porrigant Daemonia. - Oritur in quibusdam vitium hoc ex habitudine pituitosa, vel naturali cordis timidi
imbecillitate : aut corporis aegritudine, animam operi segnem reddenti. Hoc porro quis ad corpus , Quo ad animam vero oritur vel modica ex capacitate , vel modica Serum experientia, vel modica id assequendi quod optamus spe. Nonnunquam etiamst, propterea qubd validum minime iacia mus propositum et nonunquam&quod nia mis