Petri Petiti ... De sibylla libri tres

411쪽

Phaedrus, docet. Quid quod Cicero ipse epistolis ad 4Fratrem , excusans quo veriti non scribat, quos ut faceret Quintus Eortabatur sibi deesse ἐνθεειασμον , hoc est, furore; divinum c satur. ξ Si sese non posse versa

facere illo tempore sat rar, quod furore caroret; igitur hunc poetis. au versus faciendos necessarium esse existimat. Non ergo furor versificationi obstat ; sed vim, qua perficiae ureXcitat potius. Plura autem de his hi nostr dissertatione de fur re poetico. Praeterea aut omnino aliquam fuisse vatem

quae Sibylla diceretur, & diuino snatu praedi ceret, credidit Cicero aud nullam fuisse , dii tum quicquid dei illa dicitur. Si prius verum est, quom0do post a hau c versibus cecinisse oracula sita negetur , quam Pluto, Aristo

teles, Omnes

Ho,qui huius mentionem Cerunt , vocent Si non putaui vera quae Sibyllae tribuuntur, neque ipsam eT

Vnquam ,. aut Vaticinatam ; certe nos

ea cauta carmen illi derogandum est, quia tal

opus humani ingenii non est furentis , sed qui nulli omnino extitit Sibylla, & omnes, qu

idam

,Rὶentiuntur. Non tesΠςi puto aliquem esse tam impudentem,nedum lus Tullium,singularis ut facundiae sic prudentiae auctorem, atque etiam, ut ex multis eius dictis intelligo, sapientem, ut, quam omnes fuisse agnoscant,& tanto consensu afferant, V Mem n egax aude

412쪽

audeat. Fuisse igitur aliquando Sibyll ui , &versibus vaticinatam, credendum est , quam Omnes, ut dixi, χρησfιωδονι hoc est , poeirbam vatum, α versibus responsa edentem fato

Quod autem idem Cicero eam diligentiam, qua nomina in carminis modum alligentur, ut poetica si t compositio, in mente motam resurore percitam cadexe negat ; si inorbosum furorem intel git, qualis melancholi laborantium aut phreneticorum & si solum in Sibylla furorem cogit i , neque aliam fuisse causam illi carminis fundones existimauit, neque ipse equidem putem tali furore impulsum esse aptum versibus faciendis; verum non dicimus ex solo furoris impetu sibyllam cecinisse, sed daemonis,cui sexuieb t,affatu, vel det,ssi deum illi affuisse credendum est. Quid autem im credibile est, hominem quavis mentis alienatione cytra se positum vexsus fundere, alieno inteli ectu, daemonis scilicet suggerentis illi verba dc voces modulatas Θ Equidem non video, quid in eo euentu insit quod negotium facere possit: suisque mirari non possum, tam fuit i rgumento quenquam ausiun fuiste impugnare Sibyllae poeticam aut acrostichidem ; par enim alio est. Neque enim dici potest, non potuisse daemonem, quos versus Sibyllae dictaret, eum in modum disponere, ut ex literis primis versuum compositis aliqua selirentia cisceretur,

413쪽

DA S 1 ATLLA Age & Justinum Martyrem audiamus , huieodem modo de Sibyllae poesi philosophatur in

Huic enim Sibyllae) haud quaquam securi poriis, re post aam poemata est Brunt , faculta

fuit emendandi atque poliendi carmina ad accuratam compositionis normam uesi in ias a tutempore munus vatis implebat. Cum autem inspiratio cessasset, simul cum i a dictorum memoria peribat. Iareae causa es, cur non omnes versum numeri r leges in Sibylla carminia serue iur. Ex his Iustini verbis duo aperte colligpossunt: unum quidem, eodem numinis amam Sibyllam & praedixisse futura, & metro ebpressisse , non tamen accurato, quod quae strens dixisset furore transacto reuocare ad emerdandum non posset , ut poetis mos est. Is carmen, ut furoris impetu effusem fuisset, iri: nere imperfectum necesse erat. Suffragati

414쪽

uod eius versu aliquot imperfecti π metricis

legibus parum congruentes inueniantrer, non ei

id culpa, seὰ notariorum accidit, qui impetum verborum assequi non potuerunt. Auod simul inspiratus desisset, dictorum intercideret memoria

panesceret. Haec illi auctores : qui in eo conueniunt

quidem, quod ambo Sibyllam non proprio ingenio , sed numinis aut genii instinctu , versibus, quae futura essent, cecinisse fatentur ; discordant vero , quod Iustinus de Sibylla , ut de

erudita muliere loquatur , dum hanc, quos per furorem alienata mente versiis fudisset, potuis. se ad se reuersam, si memoria eorum duraret, emendare dicit : εc quia dictorum memoria 'cum furore caderet, mansisse eos versiis multis locis inemendatos, rudes, incultos; Hesychius autem videtur opinari, nihil hanc extra furoris impetum Ela numinis affatum potuisse, quippe arte omni versificatoria carentem:

quam si habuisset, profecto quos vaticinantis ab ore notarii excepissent, emendare ipsa atque ad meliorem compositionis modum redigere potinisset. Nec leuis ex hoc Hesychii loco contra Iustinum difficultas exoritur. Vel enim aderant Sibyllae vaticinanti, qui quae diceret notis exciperent ; vel prorsus nulli : si illud verum est non video, cur non potuerit furore transacto, quoi i Mens versus pronunciasser,

415쪽

meneare , etiamsi horum non posset recos dari, cum possent ex notariorum libris resti tui integri atque repraesentari ; si autem nulli aderant qui exciperent, ipsa autem quae dixistet furens post furorem sibi in memoriam reuocare nullo modo posset, qui potuerint versus illi fatidici ad posteros manare Haec dubitatio cum solui non possit, tenen da omnino est Plutarchi sententia; qui in lubro toties citato de Pythi ae oraculis Sibyllamnisse cruditam censet, utpote a Musis in Heli- ne educatam. ομοιοι θ QS τάν ἐπειA: si ει ριεν κ' τὸν πετρον γενομενοι Τ ς

Similia item de Sibi inis supple Oraculi, o nam

cum nostrum quisque ad petram curiae vicinam

ccessisset, atque consedisset, eam, cui primum insedisse se tu Sibi , postquam eo venit a Musis educata dcc. Quod enim hanc a Musis educatam dicit, & ingenio apium , & studio adversus scribendos promptam fuisse putandum est. Si quidem absurdum est , aliquem educari a Musis, cuius non ingenium a natura probe sit comparatum ad eas artes tractandaq, quarum Muta praesides dicuntur. Nam neque aliter intelligimus aliquem aspici a Musis iniscentem , aut videre Musas interdiu aut in somnis sibi apparentes, quam talem commode a natura

416쪽

Lip. II. CAP. XII.

natura ad poeticam esse factum. Hoc etiam modo Horatii illa intestigo : uem ru Melpomene semes Nascentem placido lumine videris Elac. tum quod narrat Hesiodus initio Θεογονιας, sisebi aliqnando apparuisse Musas in Helicone oves pascenti: & quod persius in prologo negat, se tibi videri este poetam, quod in bicipiti unquam somnias Parnasio non meminisset. Quae per figuram dicta intelligendum cst, ad significandam animi indolem poeticam, aut alienam a Musis.

His consentaneum em, non ore tantum , & inconsulto impetu, & ser furorcin eos versus

fatidicos expresbs sibyllae, ut Iustino martyri, &Hesychio, aliisque multis visum est; sed ipsam scripsisse manu Hopria oracula sua, eo stilo, qui iis conueniret, hoc est, poetico, cum poeticae artis perita esto. Nec tamen scripsisse sine genii instinctu, sed hunc secium scribundis oraculis habuisse. Neque enim putandum,

eiusmodi furore 'correptam futura enunciasse, qui mentem illi omnem sic excuteret, aut a tis usum interciperet, ut eo furore transacto

non posset reminisci eorum, quae furens praedixisset : sed quo animus dumtaxat illuminaretur. Quo pacto sanctos Hebraeorum prophetas ad vaticinandum impulses credimus, se sibus integris, memoria incolumi, iudicio constanti. Quod de os atra daemonum alumna

muliere

417쪽

muliere tradit Eunapius: quam nobis σωφρhvως GνΘSGουσαν depingit. Quod autem Sibylla & poetices perita , & manu propria, quae vel Iet,scribere posset, testatur Pausanias in Phoc, cis de Herophile,ipsaniet Sibylla, de qua loquimur ; dum hanc hymnos in Apollinem scri psiisse refert. Δηλιοι υμνων μεμνην φ Jῆς γυνπικος ες Απόλλωνα.

Neque obstat, quod quidam versus in sibyb

iae oraculis non satis ad exactam metri ces le gem exacti occurrunt: cum& apud Homerum tales reperiantur, partim ἀκεφαλοι dicti, cuin

partim μει si, cum in fine: qua; excaudato, aut cauda mutilos dicas ; partim redundantes initio aut in fine; vel etiam κολοζους mutilos, si in medio desciat: ut alia compositionis metricae vitia omittam , quae critici in poetarum principe obseruant: ut in primo versi Iliados,

qui scandi non potest :Μῆνιν αμδε θ ά Πηληῖά ω Αχιλῆας

quae tamen Homerus ad men iram reuocare

neglexit, cum posset. Nempe viro illi diuino maximarum virtutum sibi conscio indignum maiestate sua visum, ad haec minuta de plane grammatica descendere,aut suspicionem praebe- reo bendi metui siet. , tanquam in uuibus repreIta Plutarchus de illius versus αμετρία iudicat '

in libro G x tione, qua quisp. in se in vir uti

studio

418쪽

dio profecisse deprehendat: Oμηρος θ το

τον ή δ ηνεχ' τοὐν ςίχων α κεκον αενεγ-κ- Murουτον quμῆν Auis φρονήματο- εις τάλοι- oia τήν δυναμιν id est, At vero Homerus non dubitauit primum suorum versseum sinere in lucem prodire immodulatum: ranta illi ad res grea poematis virtutis fiducia superfuit. Si vi tutis abundantia & fiducia obstitit Homero, quo minus Vbique smensurae in versibus funden dis haberet rationem: quanto magis decuit Sisbyllam, quam apte semper verius caderet, secti xam esse in oraculis.

CAPUT XIII.

fod Sibolia haud notariorum siue

librariorum opera, dpropria manu

carmina sua friginu ; ac seripto

potiue quam voce, quae nos et . de futuris, expromerere.

Quod ergo non usquequaque elaborati sint

ac perfecti Sibyllae versus, non haec causis est, quam memorati auctores opinantur, eoruni quae in afflatu expressisset obliuio, sed incuria Mcontemptus emendationis : neque verum est, cecinisse hanc tantum, non scripsisse. Revera enim oracula sua composuit, ac literis ipsa con

signquit, variis, apud quas vcrsabatur, gentibus A a atque

419쪽

atque ciuitatibus custodienda, cum & poetriaestet & vates. Quo etiam discrimine distinguitur a Pythia Apollinis Delphici sacerdote.

Huic namque, cum indocta esset, ut supra ob seruabamus , Omnino opus erat notariis, qui furentis verba eXciperent: utpote cuius poesis tota ab assiatu penderet, quo transacto, neque reuocare in memoriam Versus, neque componere aut emendare potuisset. Ita ad nihilum eius vaticinatio rediisset. Aut i itur vaticinium ab iis ipsis, qui hanc consulebant, pernotarios eXcipiebatur, aut ipsi postea audita memoria repetentes chartae mandabant, ut domum referrent. Ita quidem de quodam ora culo Atheniensiibus reddito tempore belli Persici exponit Herodotus lib.7. Γαυτά σφι η Πύ- ρα τών τυ Γεσύυν κει ἐν εοοκεε ώνα γ

id est, Haec cum mitiora riderentur resPons, postquam scriptis mandarunt, Athenas sunt se Ti. De iis loquitur, quos Athenienses miserant Delphos sciscitatum de vitanda clade , quae a Persis imminebat. Hinc quorumdam stispicio , non prolatos a Pythia eos versus, sed a peritis factos, qui responsa sine arte edita, postea numeris additis ad versuum formam redigebant. Plutarchus de Pythiae oraculis: πολ- δε ἐν οικουειν, οἶ. 7 QMκοι Γνες ανδ ες δεχομενοι τοις Φωνἀς, t πολα ιυνονος,

420쪽

- ῆπλεκονυς. id est, Sed re multos audire erat , qui dicerem, nonnultas artis poeticae peritos viros etiamnAm sedere apud oraculum, qui voces exciperent , iis c Hlum heroicum , metra 2 rhythmos, ceu vasa j orcm edentia , oraculis in i o temporis articulo circumpon rent. Quam tamen lusio icionem vanam fui ste docet Plutat

ChuS , communi eruditorum consensu; quo constat, fuisse tempus , cum Pythia versibus responsa ederet: unde occasio Plutarcho disputandi in eo libro, quos eius tempore, immo multo ante , desiis et Pythia modulatas edere

voces.

Secus dicendum de Sibylla; quam versibus

semper vaticinatam constat. Verum haec cum poetices perita citet, aliorum ministerio ad sitas pi dictiones literis mandandas non utebatur, sed ipia in otio dc secesiu, cum se numine assiari sentiret, eius impulsi ad oracula seribenda se componebat. Immo non erat mos eius voce oracula reddere, sed scripto potius: quemadmodum eg Virgilio colligi potest, cum Rineam Heleni monitu inducit rogantem Sibyllam, ut sibi fata sua viva voce e Xpromere non autem, ut solebat, in foliis scriberet.. Tantum foliis ne carmina manda, Ne turbata volent rapidis ludibria rentis : Esa caν , oro. Aa a OIlor-