장음표시 사용
421쪽
Quorsum autem spectet, quod in tertio AEneidos habet, de eiusdem consuetudine scribendi responsi in foliis arborum, quae in ordinem disposita integram oraculi sentcntiam sciscitantibus exhiberent legendam, sed quam nemo tamen eg iis assequi posset, priusquam scriptu ra legeretur , Sibylla excedens simili ianuam aperuisset , ventus irrumpens foliorum illam compositionem de improuiso turbaret: quid, inquam, sibi tali sigmento velit , non est facile
explicare fi nisi forte hac sermonis ambage ora culorum perplexitatem insinuare voluit. Quemadmodum in vanitatem somniorum eadem imagine in sexto eiusdem operis lucri, ulmum deseribens, medio Orci in limine,opacam, ingentem , cuius sub foliis omnibus haererent
In medio ramos annosaque brachia pandit Vimis opaca , ingens: quam sedem omnia vulgo Vana tenere ferunt, foliisque sib omni is
An igitur & illic Maro, ut Epicureus , qui fuisse creditur) responsa in foliis solitam scribere Sibyllam fingit, ut non minus vana illa esse, atque insomnia, ostenderet Τ quippe qui bus eadem atque illis sedes, caduca arboris folia. Tametsi enim & hoc loco sexti aeneidos,& in tertio, tum in quarta ecloga, egregie sibyllini carminis diuinitatem commendat; scimus
422쪽
nivis tamen hunc poetarum esse morem, ut initiis poematis nullius se doctrinae finibus cpn- tineri patiantur, sed libere, quo eos rapit in genii tempestas, ferantur: modo in Academi-pm, aliquando in Lyceum , nonnUnquam in Porticum, in crdum in Epicuri hortos, omni iam placita sectarum in suis operibus not xi ambitiosius affectantes Vt in praesenti loco Epicuri opinionum, diuinationem Omnem eX-plodentis : verum oblique & figurate : non ut eam doctrinam probaret, sed ne silentio
Nec me intereq fallit, proditum a Varrone, Sibyllam solitam uti foliis palmarum et ita
enim testatur Seruius Maronis interpres. Symmachus autem in epistola quadam libri quarti ad Protadium, hanc oracula sua in linteis scripsisse refert Et Martiorum quidem valtim inquit) diuinatio caducis corticibus inculcata es. Monitus Cumanos siue Sibyllae Cumaeae) isintea texta sumpserunt. Vbi lintea texta intelligit linteos libros : quales olim sub Imper toribus asseruatos in Vlpia bibliotheca ex Vopisco discimus in vita Aureliam; quem ait jus sisse , ut sua Quotidiana , qu s scilicet Graeci ephemeridas vocant, in libris linteis scribe- irentur. Ita quibus in foliis vaticinia consignaret Sibylla non satis cyploratum habςmus,
palmae, an papyri, 'n aliarum arborum ; neque omnino qua in materia.
423쪽
DE SIBΥLLA scriptione & libyis Sibyllae silentio premenda
Caeterum notis ctiam Sibyllam significas futura, idem Seruius ad t rtium Tneidos tradit;& ita haec Maronis vi ba exponit: foliisque nos , s nomina mandat. Tribus sinquit Mo is futura praedicit: aut Poce, aut criptura, a visignis: id est quibidam notis, Pt in obeliso Romae videmin, vel, ut alii dicunt , notis liferarum, ut per unam literam Agnifice ab uid. Ex his tribus pinedicendi modis duos priores , vocem scilicet & scripturam,
Omnes agnoscunt : scripturam ita primis quam
illi magis familiarem fuisse ostendi; de tertio modo ambigi potes Quas notas intelligat,
satis declarat, cum eius generis censet, cuius quae Romae in obelisco visebantur. Has enim
fuisse hieroglyphicas, hoc est, animalium alia rumque rerum elligies & schilpturas ex Plinio constat : qui lib. 36. cap. 8. has AEgyptio rum literas, hisque obeliscos conscriptos fuisse testatur. Primin omnium id instituit Mitres, qui in Solis urbe regnabat, somnio iussus ta hodi um inscriptum in eo. Etenim scalpturae illa effigiesque, quas videmin, AEgyptiae sunt literata Et cap. 9. de obeliscis duobus, qui Romam ex
AEgypto translati, tradens: Is autem obelisim, quem diuus Algustus in circo magno statuit , excisis es a rege Semneferreo, quo regnante Pythagoras in AEDEto fuit, centum viginti qum' que
424쪽
que pedum , ef dodrantis, praeter ba sim eiindem lapidis: is vaero qui es in campo Martis, no em dibus minor , a Seso stride. Inscripsi ambo rerum naturae inrerpretationem . Egyptiorum opera ph losophiae continent. Et hoc, inquam, dubium est, fuerintne eae notae hieroglyphicae Sibyllae in usu; cum eiusmodi seribendi usum AEgyptio--m proprium fuisse constee, non autem Gi Corum. Graecam vero genere futile Sibyllam , & gyaxe seripsisse, supra abunde ostendi- Inus. Non es h autem verisimile, G cam valom AEgyptiis notis &hieroglyphicis usam is se. Quorsum enim Z ad velandas praedictiones λ, quasi dictionis perplexitas communiS Omnibus prophetis non sui liceret. Mihi quidem verisimile non fit. Nec magis probabat de altero notarum genere : cum scilicet aliquid per unam litcram significatur. Is modUS stribendi enim inuentus est potissimum ad
quam celerrime excipiendaS loquentium VC- s, ideoque in usu ταχυγαφίουν, hoc est, nomiariorum. Sed oc ad rerum scriptarum Occili rationem : cuius plures modos videre licet. apud Cardanum lib. 12. cap. 6r. de varietate naturae. Si quidem nullam extat eXemplum
vatis, qui talibus notis futura expresscric. Vt omittam, non potuisse iis uti Sibyllam; si verum est, harum inuentorem ruisse Tyronem Ciceronis libertum, aut, ut a ii dicunt, Maecenatem. Sed de poesi & strio Sibyllae hactenus: nunc de Sibyllae libris. si
425쪽
ICAPUT XIV. De antiquis es genuinis Sibylia libris. uid fiat operta Apollinis.
Horum duplex genus distingui potest : antiquorum, & recentioruQ. Antiquos Voco, quos veteres Graeci & Romani habuerunt ;xecentiores, quos posterior aetas inuexit. Prioris generis centum Servius GrammaticuS agnoscere Videtur , eumque numerum indicari liis
Maronis verbis in antri Sibyllae descriptione :Excisum Euboicae latus ingens rupis is antrum, Quo titi ducunt aditus centum, ostia censum . Vnde ruunt totidem voces, responsa Sibyllae. Ita igitur Scrutus ad tertium A neidos : Sanesciendum , omnia responsa Sibylti plus minusue centum non contineri Frmonuis. Vnde Virgilius ait o quo lati ducunt aditus centum &c. Item in sextum AEneidos ad citatos versus , Osia centum. Fini in numerus pro infinito eliser γ possit rationabiliter dictum esse. Reson D enim Sibyllae in hoc loco plus minus centum monumfunt. Obiter dicam: restituenda sen-xentiae negatio non , ut in priore loco , sic: Responsa enim Sibyllae non plus minus centum fermonum ; aut certe delenda e priore loco. Si cum negatione malumus legere, sensus erit rcentum omnino fuisse Sibyllae responsa ; non plura aut pauciora. Subdit seruius : Inuenianniur
426쪽
untur tamen Apollinis elogia scribe logia, id est, oracula ) c ' viginti σ quinque s trium sermonum unde re mιlius es finitum pro infinito accipi. Ita parum certus ille: videtur de Sibyllae librorum numero : si tamen sermonum& responsorum nomine libri intelligi debent. Caeterunt Lactantius lib. I. cap. 6. cum plureres Sibyllas agnosceret, singulis situm librum
attribuit : Et sunt Angularum sinquit) singuli
libri r qui quia Sibyllae nomine inscribuntur, Pniaus esse creduntur: fmique confusi, nec discerni ac suum cuique assignari potes , nisi Euthraeae dcc. Vnus igitur Sibyllae liber dumtaxat , si vi a
tantum fuit Sibylla, quod nos volumus. Immo plures eiusdem libri, quot scilicet fuisse Sibyllae dicuntur : si quidem, eodem Lactantio teste , Sibyllae nomine omnes inscripti erant, ideoque crediti unius esse, cum essent confusi, neque horum esset diuersitas, qua discerni possent. Quψd & Lactantius ipse credidisset, nisi illi, quominus verum fateretur, anticipata opinio de multitudine Sibyllarum prodita a Varrone obstitisset. Ita igitur ipsius Lactantii verbis , contra eius sententiam, verisimiliter ostendi potest , decem fuisse a Si bylla conscriptos oraculorum libros. Sed bonus earum rerum ductor Fenestella mille tantum circiter Erythraeae Sibyllia versus ex Asia Romam allatos tradit. Quare non absurdum
427쪽
fuerit putare, non pauca supposititia de notha Sj- byllinis iam tum fuisse inserta. lPorro ex iis versibus, si1ue Pythim, siue S byllae, alii crant reconditi neque in vulgus pro'. lati, alii editi & mundo noti. Quae diuisio non modo de libris fatalibus ustirpata , sed etiam aliis multis bonorum auctorum. Nam,& in philosophia Platonis & Aristotelis compertum habemus, quaedam fuisse γαοκρυφα dc ἀνεκδοτα, solis eruditis scripta, ideoque in Oc culto habita. Haud aliter apud antiquos arcana quaedam vaticinia Pythiae & Sibyllae fuisse putandum est, in templorum adytis Sarchiuis reposita, ad perpetuitatem. Quo in generet ponenda forta tu quae Marcus Tullius operta Apollinis vocat, in primo de diuin tione, hii verbis Eodem modo multa a vaticinantibuι β' re praedicta sunt: neque silum verbis, sed etiam
vers tu, quos olim Fauni vatesque canebant. Similiter Marcias. Publicius vates lecinisse mcuntur. Vuo ex genere Apollinis operta prolata .funt. In secundo etiam libro eiusdem tractationis eorundem mentionem facit : Eodemque 'mori, uec ego Publicio, nescio cui, nec Marcii Patibus, nec Apollinis opertis credendum existimo: V orum parti cla aperte partim effutita temere,n quam, ne mediocri quidem cuiquam , non modo prudenti,probata sunt. Huiusmodi arcana oracula pencs Veientes suisse idem auctor Litato primo de diutinatis e libro tradit, ideo fid
428쪽
que in opertorum Apollinis ordine habenda; quae non fuisse ficta neque friuola, ut ille Academicorum ritu in utramque versans partem disputat, euentus ostendit. Ita igitur ibi scriptum cst : Alud, quod in annalibuι habemus,nienti bella , cum lacus Albanus praetcr morem crevisset, Veientem quendam ad nos hominem
nobilem profugisse, eumque dixisse, ex fatis, qua Veientes scripta haborente Veios capi non posse, dum is lacus redundaret , si lacus emissus lapsu s cursu suo ad mare pro xi sit , perniciosum populo Romano ; sin autem ita esset e GELG, ut ad mare peruenire non posset, tum salutare nostris fore. Et paulo post : Cum autem Veientes bello fessi legatos ad Senatum misissent, tum ex his quidam dixisse dicitur : non omnia istum transfugam ausum esse Senatui dicere ; in iisdem enim fatis scriptum Veientes habere, fore ut breui a Gallis Roma caperetur. Auod quidem sexennio pos Veios captos fa Ium esse vide
Haec quis ficta dicat, quae manifestis rebus vere fuisse praeuisa & praedicta euentus oste dit y Itaque vel hoc exemplo indubitato con
firmari potest, quod sit pra dicebamus, de scientia da monum: neque hos ita esse ab omnicum diuinis commercio & societate remotos, ut non ad eos inde crepuscula & fulgores qui dam futurorum indices , moderante Numinis prouidentia, perueniant. Multa quoque apud Graecos
429쪽
GraecoS auctore S occurrunt, quae ad haec Apollinis operta mςrito referuntur, Vt quae Ilero' dotus in Terpsichore de oraculis a Pisistrati posteris Ath nis in arce relictis tradit : Coc , δε ό Κλεομενης Gκ τῆς Αλ ωων -ρο 'λιος Τους , τους - ντ Oν μγεν σέ, εξελαυνοριενοι 2 OG v et si id ςst, Cleomenes autem in m ibi habebat oracula, sinsta ex arce At,eniensium, quae prisps erant penes Pisistrati posteros, ab iis autem , dum urbe expel rentur , relicita ibi fuerant παλμιους autem χ ησμους , antiqua oracula vocabant : quod epithetum quoties Occurrit,
do opertis Apollinis intelligendum est. Sic apud Plutarchum in Agesilao Diopithes ille,cuius supra mentio habita est, vir χρησμολογς,
ciniorum dicitur : quae scilicet studiose inteni plorum archiuis scrutabatur, atque inde essos in lucem sito tempore proferebat ; ut illud de regno claudicante , in altercatione Agesilai &Leotychidae. De quo genere oraculorum in 'signis in primis locus eiusdem Plutarchi in Lysandro : αλλον τε λονγν - Δελφων λbκομ σαντες εος τὴν 'Σπά 'ν κα ἐζαλον η ι λείπειραν ς εν παριμιαειν ωπορρ asis x ά τυ, ἱερεων*υλαττοns: et εμι-λαιοι δή ἶνες χρησμιοὶ,-λα' ἡ χ εος τμις, ουδ' ει υ ῖς θ μιτον, ω ριη
430쪽
Tum alium insuper Delphis sermonem transmisium in vulgin facie daemone spargebant f quod sciaticet serotissima oracula arcanis libris perscripta apud sacerdotes seruarentur , quae nec ipsis fas esset promere, aut ilia inopicere, sed alicui rantum,qui Apollinis firpe editus esset, si eost conferret. Neque obstat, quod istud oraculum, quod tunc pro vero & antiquo prolatum fuit, ab antistitibus & ariolis , qui Lysandri partibus fauebant, confictum fuisse non dubitatur. Suffcit nobis, quod vetera oracula G οις κάμμασιν , in reconditis libris archiuis que templorum fuisse,ex hoc loco pateat. Neque enim is sitim,qui omnia eius generis Vera fui iste pertendam : multa enim fuisse falsa non dubito : omnia, incredibile est : aut nullam priscis G ecis fuisse religionis curam, nullam Romanis, omnia sine dispectu sine iudicio recepisse, quae Vates & sacerdotes proponerent , fatendum. Quod de acutissimis prudentissimisque gentibus putare captum eXcedit naturae humanae. Non solum rectores ciuitatum, re- gQS , imperatores, iis oraculis priscis fidem ha
bebant , sed & philosophorum doctissimi, qui
bus imponere non fuisset facile. Quo in numero & Porphyrius,ut stupra a me notatum,adeo persitasus fuit de veritate antiquorum Oraculorum , ut inde capta opportunitate libros de