Armamentarium scientificum. In quo reposita ordinate et breuiter illustrata continentur, axiomata, pronunciata, dicta philosophica in primis & theologica; ... a R.P. Henrico Marcellio è Societate Iesu. .. 1

발행: 1635년

분량: 845페이지

출처: archive.org

분류: 철학

191쪽

se habet realitatem posititiam, LXera cautas.., ante quLDexistat : Existit autem per productior ira sui in rerum natura. Elicitur ex textu iam cita S in dia catur a S. Thoma. I. p. q, 9. a. a. ubi ait : Omnes creatura antequam es erit , non erant posiἀles esse per aliquam potentiam creati cum nullum creatum sit sternum : sed per lam potentiam diuinavi, tu quantum potest ea, Deus ines e producere: Quod autem ex codem textu citari a nonnullis, & dici solet;

i Esentiae non habent causam. J Intelligi debet de

causa efficiente, seu producente, eodem modo , quoellentiae dicuntur elle aeternae, nimirum quoad ipsius naturae conceptum, sue quoad Eile obiectivum &possibile; quo scia sude ijs enunciari pollunt propositiones aeternae veritatis, id est tales, ut quocumque tempore,& momento assignabili intelle tus illa, enunciat, siue res significatae existant, siue non, semper sint verae : E irum namque Veritas non fundatut in elle actuali; sed in potentiali, siue in identitate terminorum, ut hoininis,u. c. & animalis rationalis; quam identitatem Deus simplicissime cognoscit ab

aeterno nos autem eam cognoscimus per compositionem colungendo Vtrumque e tremum per copulam est, cum dicimus hominem ab aeterno. cile animal rationale; quod ei te tantum pertinet' ad vecitatem propositionis': dicuntur autem huius γdi propositiones aeternae veritatis; quia veritas conceptu si .qui de ilhs fundari pollunt, a tempore abstrahit, deest ab aeterno in intellectu diuino, qui eas 'γ aeterno concepit & intellexita tu sirnplicissimo: Hoc igitur sensu dici pollunt Ellentiae non habere causam es 5 cientem: At vero quoad productionem sui in rerum natura, de i ea in alcim actitatem, ver E causas habent de prinςipia, a quibus in suo elle dependent , iuxta

192쪽

. Omnibus creaturissub iamiam molunt M DA attulit. S. Hilarius,l. de Synodis.J Dicitur voluntas Dei substantiam attulisse omnibus rebus creatis; quia non necessu ib ue sed libere omnia producit & gubernat ; solus en in Deus est Ens per se necessarium, ex cuius libera voluntate,producitur ad extra,quidquid producitur , aut ullam in se realitatem habet iuxta illud: s. Essentiam omnia habemper Eni primam. l Aristo teles de cautis,propositione i sine illo namque factum est nihil, & sine illius effectione, nihil est, aut aliquod elie reale in se habet, ut docet S. Augustinus

l. r. de Trin. c. 6. Q are cum V. c. generatur Petaus

substantia & esseritia Petri ἱ generante , & a prima'

Causa concurrente accipit elle rςale, quod incipit exiliere extra suas causas, cum ante non existeret, ec ullam in se, extra causas, realem ellentiam ha

heret. 1

ctum intelligitur hoc sensu: Rei ut est completa in 'suo Elle nihil habet prius, quam suam Eslentiam;

nimirum. in ordine ad proprietates & accidentia,quae essentiam consequuntur: haec enim est fundametum omnium aliarum persectionum,ut docet D Thomas 9-2o. de Veritate a. 2. ad 3. In ipsa tamen. re priores iunt partes elleritiales, quam totae lentia, V. c. prior

eit materia & forma hominis, quam ipse homo, quia ex eo, suod fit homo, licet inferre s ergo est materia & forma: non autem contra; Et ratio est, quia omnis causa est prior suo effectit, ut explicabitur infra, Titulo causis in genere; sed partes essentialas Iuni causa intrinseca copositi, ergo sunt illo priores. . Essentiae consistunt in indivisibili: sumitur ex g. Metaph. c. s. t. ii. J Non ita intelligitur,quasi omnis Queneia indivisibilis sit. M nullis constcx partibus;

193쪽

34 De Ente O ei passonibus.

aram & totum essentiale metaphys cum diuiditur insenus & disserentiam, & omne compositum physicum in materiam & sormam veluti in partes essentiales ; sed sensus est, Conceptum estentialem cuius incunque rei consistere in indivisibili, nec posse rerum essentias intendi vel remitti, aut magis minusve accipere quoad partes essentiales, id est, quoad genus &differentiam, vel etiam quoad materiam & formam praeci se, & ut sic prout partes estentiales sunt, sue quoad praedicata clientialia; quo sensu calor Vt r. iam cst perfecte calor, quoad esse iam caloris, quas a calor ut S. &infans S. dierum aeque est essentialiter homo, ac vir quinquagenarius, ut clarius patebit Exijs, quae dicemus Titulo de perfectione. Eadem ratione vere dicitur istud, S. Essentiae he habeni sicut numeri miciriar ex eodem

textu. J Quemadmodum enim ternario v. c. addi non potest, vel demi unitas, ut nihilominus manear ternarius , ita neque essentiat alicuius rei addi potest, vel subtrahi gradus aliquis estentialis, quin nixuetur& destruatur clientia: Dc v: c. Leoni non potest addi, vel demi persectio essentialis, ut nihilominus ma- meat Leo; Eslentia enim est proprie id, quo prim baliquid constituitur intra latitudinem Entis realis, ut distinguitur ab Ente ficto, &in unoquoq; Ente pamaiculari , Ellentia eius dicitur id, ratione cuius in tali

gradu dc ordine cntium constituitur: quo modo dixit M. Augustinus l. 12. de Civit. Dei: Auctor omnium essentiarum alijs dedit esse ampli ira, aliga mina ,atque ita naturas usentiarum gradibus ordinauit. Quare

ii alicui essentiae particulari gradus aliquis essendi

vel agdatur, vel auferatui, non poterit manere eadem essentia: At vero's. Emitas rei potes fuscipere magis G mim . Sumia

ur cae capite de Qualitate. J Si nimirum res illa de se

194쪽

Pars secunda.

capax sit augmenti vel decrementi, qualis non est

1ubstantia spiritualis, vel punctum indivisibile; & si

aliunde non sitimeedimentum; tunc enim potest res, quoad entitatem, fieri maior vel minor ut cum linea bipedalis fit tripedalis, essentia lineae essenties tetnon augetur, fit tamen ipsa maior integraliter, Maugetur ipsemet entitas essentiae. Atque hoc sensit intelligi debet pronunciatum, unde maioris claritatis gratia proponi solet istud: Io. Nulla resfustipit magis aut minin essentialiter, sed Sumitur ex cap. de Substantia. J Dicitui hoc effato coniunctim, quod in praecedentibus diui- sim, videlicet nullius rei essentiam posse intendi Mremitti, vel magis minusve suscipere in ratione Esse. tiae: posse tamen in ordine ad entitatem, siue integritatem aut accidentalem perfectionem, ut videre licet in substantiis materialibus, in Quantitate, Qualitate,&alijs. Ratio utriusque patet ex dictis tu prς .senti distinctione, tum etiam distinctione prima. Via deri potest Suareet Disp. 6. Metaph. secta. n. n.

DISTINCTIO V.

Axiomata de Existentia Emis.1. N XUtentia est nobilissimus actus essentiae. Elicitura ex verbis D. Dionysij, c. 3. dc 1. de diuinis N ominibus.J Ratio pronunciati est, quia per existi

tiam constituitur essentia rei actualiter &realiter in

Teiu natura extra suas caulas,cum ante latum habe

ret este possibile seu potetiale in causis; quia enim eo, socia creaturae no hoc necesiarib habet,ut sit actualisentitas, extra suas causas existens; propterea quando recipit entitate sua reale,cocipitur aliquid esse in ipsa quod sit ipsi fotitialis ratio essendi extra causas, & il-

195쪽

3 6 De Enre eius passonisus.

lud sub tali ratione appellamus Existentia; quae licet in re non sit distincta ab ipsam et entitate es Iei ar: ut sentiunt multi & graues austores sub diuersa tamen ratione & descriptione a nobis concipitur, id quod ad distincti e rationis sufficit. Dicitur autem existcntia actus ellentiae nobilissimus, tum ob rationem positam; tum quia id est nobilius, quod in al-gnitatis gradu magis accedit ad nobilissimum ; sedcxastentia maxime accedit, uixta illud: r. Existentio creaturae eis praecipua parti latio diι--ni . D. Dionysius c. s. de diuinis Nominibus.J Itamina actuat ipsum esse creaturae, ut per Existentiam omnem habeat persectionem sibi naturalem, secundum quam Deo quadan tenus assimilatur , nihil λquidem est actu posectum, nisi quod actu est, siue existit: propter quod, S. Thomas dixit,tip. q. . a. I. ad y IUMm isse es p rfecti runm omnium ; comparatis ritim ad omnia τι actus ; nihil enim habet actuabtatem, ni in qκaniam es : Unde seum esse est actoautas ον-niam rerum si etiam ipsarum formarum, In eandem sententiam S. Dionysus c. 3. de diuinis nona. inqnit: Ipsum esse est maximum omnium prafectionum, quas a Deo recepimus ; ut explicatum est supra instinctione

tertia.

3. Dem est sua exiisentia. J Commune istud pr

manciatum Theologicum facit ad cxplicationem praecedentium ; sensus iIlius est : Deum esse cilcntialiter & quidditatiue seam Existentiam ,

Nemadmodum creaturae essentia re liter &identice est idem cum sua Existentia, ut docet Suarez, Hurtado , & alij: Cum hoc tamen dii, si imine, quod Deus si sua existentia independensta imparticipata: creatura Vero sit sua exitantia depcndens Sc participata ; quia scilicet creatura. illam

196쪽

ab ea constituatur essentialiter realiter extra suas

causas.

- . ExiRentia est illima rei actualiras. resertur 1 D. Thoma, q. Vnica, de anima, a. 6. ad secundum,l Sensus est: Existentia actualis est ultimus actus sic:

actualitas uentiae, vel phy sicE & secundum rem , ut existimat S. Thomas & alio. qui volunt Existentiam realiter distingui ab essentia ; vel metaphysice & secundum rationem, ut explicat Suarea & alij, qui do- cent essentiam & existentiam sola ratione ratiuesia nata distingui idque respectu pr dicatorum essentia lium, quatenus vitiarii comparatur ad aliud, ut actus ad potentiam meti aphysicam; quia existςntia considii tuit in actu, totam citeritiam includentem omnia prς- dicata essentialia, & est id, quod nostro modo conci Piendi ultimo aduenit essentiae, ili' coiistituenda in

trinseca & actuali Entitate rei ; Et iuxta hunc ser sum, non omnis Existentia es aforma; sed . cf. urealibet res, Misuam essentiam habet, ita Exiii etiam. J Proponitur a Suaruet, Huttiao: js huius sententiae auctoribus. Ratio est, quia existentia est omnino idem realiter cum essentia actuali; non enim potest res intrinsece &formaliter constitui in xatione Entis actualis, per aliquid a se realiter distinctum; quia hoc ipso quod unum ab alio distinguitur, tanquam Ens ab Ente, utrumque habet, quod Ens, de quidem distinctum ab alio ; ac proinde non potcst intrinsece constitui , & sotii aliteri esse hias, per illud aliud, ac per consequens neque existere psis Existentiam alienam. Hinc etiam illud vulgare. 6. Unius rei ina est Exissentia: J Intelligitur de verum est de Existentia adaequata , & proportu nata illi rei, cuius est Existentia; atque ita, de inimae Ashumanitatis & hominis unum est esse,& eiis eae res

pectivo, ut sic dicam; quamuis ab&lute di rea hon

197쪽

38' De Ente γ eius passonibus.

se unum & idem esse seu Existere illorum omnium;

nam reuera

. Quale es es rei, tale etiam ex sere. J Vt si dilares sit substantiale , etiam existere erit substantiale, Quod ex natura sua 'postulat modum subsistendi; si essentia sit accidentalis, existentia quoque acciden talis erit,quae postulat modum inhaerendi: si essentiast entis completi, existentia completa sue totalis. erit; sin incopleti,erit incompleta & particu laris. Sic materia & sorma, cum sint entia physice incopleta, existunt incomplet E: at vero compositum physicum existit complete, cum sit ens Vnum completum, ut recto notauit Scotus in . dist. I l. q. 3. S. ad rationes. ubi etiam addit, se non intelligere istam fictionem, quod esse, siue existere sit quid superuenies em ntiae, non compositum, etiamsi essentia esset composita. ve volunt aliqui, Qv d ego eti m inquit suareet d. 31. Metaph. sect. H. in fine ) non intelligo , cum sino ten-rer constet ex dictu, merum esse nonpo.

DIs TINCTIO VI. v Sub sistentia γ Inhaerentia.

1. Gyentia ron Hatuit in actu , subissentia cam- Inplet.. J Ei communis sententia Philosophoru,de qua prolixe disserit Suareet dis. 3 . Met. sect. . Hurti disp. Io. Met. sect. s. & alibi. Pars prior patet ex dictis de existentia,Posteriorem explico & probo. Subsistentia Ost terminus substantialis ultimo complens naturam substruitiale, & facies eam per se sub sistetem ac incommunicabilem; vel est,itimus ae ciusue complementum indiuidui si bilantialis quo subsistit pet 1e de incommunicabiliter. Subsistere autem

198쪽

est per se existere independenter ab alio sustentante, ut bene docet Suareet disp.3 .sect. . n. I. Ratio est, quia per existentiam res solum est extra suas causas, α adnuc suo modo indifferens, ut existat per se,sicut substantia,vel in alto,sicut accidens,ut mox pluribus explicabitur, ergo ad alteru horti debet determinari. Ad existedum per se determinatursubstatia per subsistentiam; ad existendum in alio determinatur acci-.dens per inhaerentiam, quo sensu verum est illud ri. sub ientia adsubstanti se habet, iιm Inhaerentia ad accidens. Traditur a Suarcet loco cit.J Haec autemest modus accidetis,ut v. c. Inhaerentia quanti

talis in materia, qualitatis in forma , ergo similites illa est modus substantiae. Etenim sicuti inhaerenties motaliter afficit existentiam accidentalem, ut a sub tecto pendeat, ita subsistentia est modus illi opposi tus assiciens existentiam substantialem, ut per se existat M ab alio non dependeat. Loquor autem hic de iis accidentibus quae sunt entitatewroprie dictae,cu- iusmodi est virtus scientia, calor, stimus & caeteraequalitates ac quantitates; nam modi accidentales,ch-jusmodi est ipsa inhaeretia seipiis immediate assici ut subiectum,alioqui daretiit processiis in infinitum. ' 3. Sub Mentia est ratio nerseitatis. Traditur a Straret & ab Hiart. loc. citi i Licet enim existentia sub stantiae per se sit independens a subiecto inhaesiue, aptitudinalis subsistetia de essentiali illius ratione sit;

sicuti de essentia accidentis est dicere aptitudinalem inhaerentiain & habitudinem ad substantiam, utraq; tamen Pr i se considerata nondum determinata omnino est vel ad essendunt in se, & per se; ,el ad existendu dependenter ab alto,atquedisne infert suarea natur1 per se subsistente reddi itic iEabilem,etiade potetia Dei absoluta iam apposito ita nimiiii,ut omnino incapax sit alteriu ibsistetiae M nullo modo

C iiij

199쪽

sustentari possit,aut amplius copleri ab alio in gene re substantiae, intellige reduplicative quatenus est αmanet suppositu' , quia in ratione suppositi includitur, ut sit itimo terminatum, ergo non potest vite xius terminari ab alio. . Suppositum est substantia comptita incommuπὰ - , bilis. J Ita communiter definiunt Theologi cum Magistio sententiarum, Fonseca in caput 8. libri 1. Metaph. quapit S seist. 3. Hurt. disp. Met. id. sech 1. Suareet&alii, tignificatur hoc pronunciato effectiis formalis subsistentiae , qui est constituere compositum cum indiuidua natura substantiali, id est iens in communicabiliter subsistens. Tametsi enim substan- tia praecis E secundum essenti m suam considerata postulet existeret per se, &non in alio, tanquam subiecto inhaesionis, sicuti accident iuxta ea quae dicta sunt, non talimn habet stimum terminum substanti lem ,: nequq ςo letς per se, & independenter subsistit actu natura substantialis absque subsistentia, idque patet ex ipsa nominis etymologia,suae Graeceistasis dicitur a subsistendo. Latine habsistentia, siue suppositabias. . In natura intellectupli dicitur PersoMalitas , ut mox videbitur, Atque hinc sequitur Primo omnia animalia br*ta o' corpora, siue mixta, siue simplicia citu proprie dicta supposita. Sequitur secundo nullum accidens esto aut dici debere suppositum , sed potius pqsitum, quia apponitur α immitti lux suppositis. s. perso ibi ratimatis turae indiuid μὴ Τ.tra Ita communire psol ut Philosophi & Theol cum Boetio Huq uoci p. ci ista. I. f. 3. Suarcet lib. I. de Sanctissima Trin. cap. r. nuna. M D. Thomas, &alh. Hilip sequitur solos Angelos & homines esse persollas crepida. Haec latini definitio etiam recte

adpersonas Sanctissimae Trin. Etenim n

200쪽

Pars secunda. 6

Deo vere & proprie est ratio personae secundum perfectissimum hyius vocis significatum. Vnde ScCicero lib. de natura Deorum dixit so Deo & homi ne personam considerari. Natura vero rati natis hic non ita presse accipitur,prout ais cursum denotat,sed prour ratio generalius accepta quamcunque vim intelligendi significare potest, ut idem sit natura rationalis quod intellectualis, qua voce uti maluit Richardus de S. Vnitore. Ita explicat D. Thomas 2.2. quaest. 8 . art. Io. ad a. Vide etiam Suaree disp. 3 .

Metaph. sech. I. num. I .

DISTINCTI O VI L

De ipse Ente generatim.

i. ε Μηe Ens mel a se es, ies ab asio. J Commune istud effatum Theologorum,ac Philosophorum usurpatur a magno Augustino l. de Cognitione verae vitae c. 7. ad ostendendum ex eo,Deum esse;& fuse explicatur a Suarea, d. 28. Metaph. sect. I. num. 6. Veritas eius clara videtur ex terminis: Nam

omne Ens vel est a se ipso, ita scilic*t vi aliunde non pendeat, quoad siuum Esse; vel non est a seipso; sed

pendet ab alio: inter pendere autem & non pendere pon datur medium i ergo neque inter Ens a se,ila Ens ab alio, illi contrapositum, seu pendens ab Ente a se Pulchre tradidit hoc Trismegistas c. I . Pimandri Sermonis, inquiens, varietate, manitat sque dimisia duorbae imprimis meditari oportetgenitori 13scilicet σ geMirum : Horum ribit est messium, nec quicquam prater bre liud: Haec ille, nomine genitoris, quem ingenitum este vult, intelligens Ens a se: nomine geniti autem,

Ens inatum siue productum ab alio, iuxta explica-

SEARCH

MENU NAVIGATION