장음표시 사용
291쪽
De Naturali crassio Perseritionis.
,. Nne imperfectum appetitot perfemonem. l . Indicatur a S. Thoma in librum i . Metaph.
lech r.eo nimirum modo, quo a natura aptu est eam appetere, idque appetitu vel innato, vel elicito, vel utroque stimul: appetitu innato res omnes non cognoscitiuae propendent in bonum & pcifectionemidam; quo pacto lapis,v. c. etiam dum immotus iacet in superficie terrς appetit centru sue mediu uniuersper inclinationem naturalem ad illud. Appetitus elicitivus duplex est, prior sensitiuus siue irrationalis: rosterior rationalis; illo omnia animalia ; hoc vero homines, Angeli,&c. in iam persectionem sue bonum suum naturali propensione feruntur. Nam a. Idcuilue bonum est. nole poscitur. Sumitur ex r. Ethic. c.7. J Veritas eius perspicua est,cx huius Tituli distinctione secunda, ubi dicitur Bonum in Persectum conuerti siue reciprocari. Hinc quia omne Ens naturaliter tendit in suum bonum, etiam naturaliter appetit suam persectionem. Sic materia prima appetit Armam, tanquam quidditatem perfectivam sui, iuxta Aristotelem i. Phyc. t. 8 i. ubi est, Formam expeti a materia , sicuti pulchrum i turpi: Est enim materia non modo Ens incompletum ; sed nuda etiam & informis potentia ac proinde formam appetit, cuius ossicium est perficere materiam,ac determinare ad certam speciem & substantiam completam. Eadem est ratio in aliis i scuti enim, omne Ens intendit finaliter suum bonum, sine verum id sit, siue apparens tantum, ut dristum
292쪽
petit suam persectionem ; quia haec duo inter se co b.
3. omnesni prius in hoc propendet it se 'sum per- να, ροam ut aliud. J Intelligitur de propensione
seu inclinatione naturali rerum omnium creatarum, quaevi Enti cuilibet naturali ingeniti est ad sese tu dum & conseruandum ante omnia alia, ita nihilominus ad seipsiim perficiendum Persection. cuiuscunque rei, ad conseruationem eiusdem, & melius esse naturaliter ordinatur. Hoc sensu recte Tullius inuit: proximin egomet mihi. Licet vero lege Chri-iana, Proximum aeque ac nos ipsos diligere , de consequenter persectionem ipsius non minus ac nostram promouere iubeamur; non tamen id dicto repugnat axiomati; quia nemo nobis proximior est no. bis ipsis, nec ullus tam propinquus nobis, quam
. Tum inumquodque persenum e se, eum attinete propriam mirtutem.J Indicatur ab Alexandro de Ales in s. Meta. ra. D. Thoma in S. Phyc. lech. 1'.&aliis; sensus est,rem qualibet, tunc censeri persecta, quado adepta est virtute suae naturae conueniente in specie de gradu sibi debitis: sic homo tu maxime perfectus est perfectione morali cum perfectam acquisiuit virtutum moralin possessionem; in quem sensu . Phy. c. s. t. I9. Virtutes perfectiones esse dictitur,quq posses lore suum in omnibus recte disponat. Vnde ex eodeextu virtus definitur: Dissalitia persem ad Optimum. e qua definitione infra, Tit. de Virtute in genere. 1. V res eis futura perfectior e. plurium egentior.Jῖffatum istud a D. Thoma in . Metaph. lech. 23. M Lia 7. Politic. leci. Ir. proponitur his verbis riuo - δε quid es perfectius, eo pluri s adfuiperfectione verus est,plura requiri ad hoc ut persectius
dist. s. sic etiam intendit finaliter & au
293쪽
quidpiam euadat, quam ut minus perfectunii pate in naturali gen eratione rerum, dc immuratione, sue secundum mores illa consideretur, siue secundum naturam, aut artem, Nam & animalia, quae dicuntur persina, non duratione modo, sed & intensione magis perfici solent, quam imperfecta, & ex viris que illorum, pluribus pei sectionibus egent ea, quae futura sunt nobiliora. Sic inter homines,vir longiori . tempore ad sui perfectionem indiget, quam mulier,& inter utrosque, qui religiosi futuri sunt , non ita facile pro suo statu perficiuntur, ac seculares,eadem est ratio in alii s i quia nimirum, caeteris paribus, ta cilius est ad inferiorem dignitatis gradum ascendςre, quam pertingere ad alium longe sublimiorem. Intelligitiit ergo proprie & Verum est pronunciatun de rebus mutationi & corruptioni subiectis eae enim quo persectiores sunt, eo pluribus indigent ad finem
quo perlectiores iunt, eo plurious inuigem aci Hriem tuum consequendit: secus autem se habet res aeterna .& i corruptibiles, ut docetur l. de causis c. Io.
tur pronunciatum de perfectione' intefrali de acci- dentali. Eius veritas experientia & usu quotidiano
comprobatur: paucissimi namque omnimodaria perfectionem etiam earum rerum, quibus maxime fiu-
den Vonsequuntur : At vero dare aliouod initium rei est facile. Etenim non admodum difficile est acquirere, c. habitum aliquem moralem vel intel- lectualem io qualicunque gradu; at acquirere habitum scientiae aut virtutis in gradu excellenti
absolute perfectum , id demum est longe dissicil
294쪽
i. DF fectum est, quod i simile pulsi procreare. J
I Rcfertur a S. Thomaisi th, Metaph. le h. I. Ob Alexandroge Ales in '. Mςtaph. t. 17. S aliis,sunaiturque ex 2. de antimat. 3 . . I 'GRM Rutem habet in plantis & animalibus p*rsinis; ο . lis enim loquitutibi Aristoteles, ut perspicuisti ist intuenti verba textus: agit namquc de ij s, quae geherant ex semine, quaequς nec mutila sunt, .put. βlii 'imperfectionibus impedita , ait que '. Natμrali um optu. liuentium ess,iquacunque perfecta, . non baia , aut generatianem Ventaneam babentia mile Ayi procreare; . . animal quidem animal; Nantam ieroplantam, mi sist femper brepuseo , conditionemque subeant quoa, possent , diuinam; itaque ex mente Aristotelis locum habet in animalibus, & plantis; non vero jn Deo, aut aliis substantiis separatis : Vt tameni his eatam accommodari possit, D. Thomas loco linis, i. p. distinctionem adhibet ac duplex simila constituit unum secundum substantiam ; alterum secundum perfectionem superaddiIam : Itaque si prominciatum intelligatur de prod*ctione similis priore modo; verum erit de viventibus tantum sublunaribus, ut dictum est semodum mentem Aristotelis; Si autein intelligatur dEmodo posteriore, verum erit in sub sianxiis etiam separatis hoc etenim sensu: D perier metus iduminat inserim ut inquit D. Dionys. c. . M io. Caelest. Hierar ': S ut inquit D Thomas λ;u AEIesibus etiam e I pater mim, ut ex verbis Apol li arct Ephes. 3, ex quo O nuis paternitas in caelρ c, in
295쪽
terra neminatur. Porro, quo modo in diuinis etiam
processionibus locum habe ti explicabitur Tid. ii'. d. 8. n. 3. & 6. a. iauere multa rectὸ, saepe, Hodio est, i. i. do Caelo c. s. t. 63. J Ubi docet Philosophus,in agentibus naturalibus, Oa caeteris paribus excellentiora haberi, quae multa, eaque bene agere pollunt; ebquod hoc perquam difficile sit. Ea enim rerum naturalium conditio est; ut queadmodum essentiarii;ita potentiam quoque siue vim agendi limitaxam habeant, quae plurimis simul aeque perficiendis minus ,siissiciat. Vnde non incongruo dictum est istud: 3. Impar iuuenitur ad singula , qui consu a mente diuiditur ad mutia. S. Gregorius i. Pastoral. c. . J'. Quam improvide sibi consulant , qui in occupatio-
utibus, suo indifferentibus. sue etiam per se honestis iiiiiiij sunt, pulchre ostendit Christus ςxemplo S. Marthae,quam zelus hospitandi Christum Domi
num nostrum, adeo reddebat inquietam, ut ipsemet ici Christus dixerit: Martha Martha fossicita es , O . turbaris erga plurima; quasi diceret: quamuis oeus,
quod praestas, sit bonum; & zelus, qui te impellit,
sit honestissimus: nimia tamen sollicitudo & turbatio ista, improbabilis est; quia effundis te ad multa, non reducens illa ad inum illud, quod es necessa-υμm, ad exequendum scilicet in omnibus volunt - tem meam. Eodem spectat consilium Eccusastici dicentis: Fili ne in multis sint actus tui. Eccl. o io. id est, ne multis rebus nimie impliceris: multa au tem intelliguntur, quae Vires excedunt, & impediunt exercitium sapientiae, quae non obtinetur Veidem Ecclesiasticus ait) nisi: In tempore iacuitatis. qui minoratur actu, sapientiam percipictaeap. 3 8.χj. Monet itaque effatum propositum, discreta suscipiundas este occupationes, ct ita moderandas, ut ne
296쪽
Pars secunda. et itulus VI. r3 3
spiritum, & animi vigorem turbent & impe8iant; in quam etiam sententiam est illud: Totum Jiritum suum profert stultus: sapiens differt, O reseruat in
. p me lissimo Enti H ei persecti inius modus agendi. J Ratio est, quia ex communi Philosophorum sensu: Modus agendi sequitur modum essendi, Ettsicut ste es baset ad esse, ita etiam ad operari. Patet inductione per omnes gradus Eritium : N am viventia tantlim persectiorem habent modum agencii, quam ea, quibus est esse tantum; & sensitiva pei fecti rem habent , quam viventia tantum'; & homo animal rationale persectiorem habet brutis sensitivis, & adhuc persectiorem intelligentiae seu substantiae separatae ; ac denique omnium perfectissimu habet gloriosus Deus,qui est Ens Entium infinitum,&, veracur amnia secundum consitim moluntatis suae, Ephes. I. Hoc axioma in moralibus magnam . . cum primis vim obtinere debet; decet enim eos, qui . persectae virtutis opinione aut dignitate praecellunt,
persectis virtutum actionibus , quod tales reuer ὐnt, demonstrare,
297쪽
De Deo , qui est Ens Entium infinitum. DISTINCTIO PRIMA.
rhima diuisio Entis realis, per se.
N S primo diuiditur in Ens finitum& infinitum , cui diuisoni aequivalent ;ista: in Ens creatum & increatum, in Ensa se & Ens ab alio, Ens dependens Rindependens, Ens per essen- iam & per participationem; Ens simpliciter nece sarium,&non simplicitet necessarium; Ens puro actuale, & potentiale. De quibus videri potest Sua- reZ disp. . Metaph. seist. 8. &dis. 18. sect. i. & s. Explicatis igitur axiomatis de natura & proprjOtatibus Entis in communi, proximum videtur, ut de glorios eo, qui est, pes antonomasiam & per ese sentiam Ens, pronunciata colligamu . Ipsum nam- que Eritium particularium numero includere visum non fuit, cum ab eo velut infinito quodam pelago,
omnia Entium creatorum genera dimanent: reseremus autem breuiter hic ea duntaxat axiomata , 'uar dicuntur de Deo, ut Ens est, deque communioribus
298쪽
Pars tertia. Titulus VII. III attributis: Nam de Deo ut Creator & Gubernatorcst. & de similibus alio speciantibus, explicabuntur
Axiomata de Deo esse Dei in menere.
i Eus est. J Haec propositio per se immediatὶ,
. LI seu ex terminis nota est, secundum se quoad rem significatam ; quia praedicatum est de euentia' subiecti: Etenim Deus citentialiter est suum esse, ut mox fusus explicabitur, ac proinde immediate , seu sine edio convehit Deo suum ille: ut docet S. Th. I. p. q. I 3. a. II. & alii Theologi ibide. Hurtado dis.1. Metaph. n. I. & Philosophi comi nuniter, quia . illud dicitur per se & in se notum , quod nullam Ra- . bet sui causam & rationem 1 priori: Esse autem sine existere, tam essentiale Deo est, quam homini elle animal rationale. Non est autem dicta propositio per se immediate nota, quoad nos,qui per discursumi cognoscimus Deum elle, quo modo Rom. r. & Sap. 13. dicitur Deus cognosci ex creaturis. r. Deus e sippum esse. J Notat Eugubmus 3 perenis Plallos hiae, cap. . ita Deum appellari non a Patribus modo; scd a priscis etiam Philosophis, ad significandum, Deum non habere cile limitatum ac determinatum ad certam perfecti nem; se svindicare tibi omnem plenitudiuem Eritis, quae non possit melius exprimi, quam per vocem eoendi , absolute de
absque restrictione prolatam : in ea enim lic sumpta omnis persectio instauratur, ut docet D. Thomas l. 7. de Potentia a. r. ad ' ubi ait:
299쪽
plura etie; sed tantum quatenus est talis vel talis naturae; ex quo fit, ut absolute prolatum,omne Elle,&Omnem perfectionem contineat: Hoc sensu Auctor Theologie secundum AEgyptios recte protulit istud Dcm est ipsum qνοὰ es , extra quod nihil omninbe s. l. . c. i.J Potest etiam tam hoc, quam priore eL fato significari, actualitatem sue existentiam este Deo ellentialem, & longe illi nobiliore gradu, quam
caeteris Entibus conuenire ; quo sensu Patres interdum negant, alia esle : quia scilicet, cum sint potentialia, iunt obnoxia mutationi, ideoque non sunt dicenda esse simpliciter. Pro maiore autem aXi Oma- tum propositorum intelligentia notandum est ex D. . in homa p. i. q. 13. a. H. a i , siue, Qui est, quod est nomen Dei, tristici ratione Deo rhaxunc proprium V esle. Primo cae ratione significandi, cum non for-
mam aliquam, sed ipsum esse significet : protrium autem sit solius Dei, ut ipsum Esse sit ipsius ellentia.
a.' ex amplitudine significationis,quae omnem est ei idi modum ambiat, & comprehendat, Velut, quo dam ob intia petisus infinitum, ut est apud D. Da- . mascenum l. i. de Fide cap. I 2. 3'denique ex circunstantia signita ti temporis: Nam. Oui est signi-
300쪽
. Pars tertia. Titulus VII. Iassumi in vi duarum dictionum: secundus, quo illud, per essentiam, sumitur in vi 'nius dictionis, ita scili-
cet, ut idem sit, atque essentialiter: priore modo nia hil vetat, res creatas dici eritia per essentiam: Posteriore modo solus Deus dicitur, & est Ens per essentiam. i. solus Deus cst essentialiter existons. Lege Uurta disp. Metaph. 2. sech.I. n. I. 6. Deψ eminenter continet omne Edis per participationem. J Sensus est: Deus nobiliore modo continet in se omne esse, & omnem persectionem rerum creatarum, quam res ipsae ; Earum siquidem esse nihil aliud est, quam imperfecta quaedam participatio diuini elle. Hinc etiam Deus in manu su habet omnes actiones causarum secundarum , sicut habet esse omnium, ut sustis explicabitur iusta, Titulo de Causa. i. dist. . Vide D. Thomam I. s. q. 3. a. R.
. De nitate Dei oe Personarum Trinitate. r. EVS si non eis inus, Deus non eis. J Celebre L istud pronunciatu intelligitur de verum est
de unitate essentiae siue naturae; non a. personaru, Vtςx fide clarum est. Esse nutem Deum vnu in cflentia, demonstrat Theologi & Philosophi tum aliis rationibus, tu hoc discursu naturali: si ellent diuo vel plures Dij, illi vel ellent aeque persecti ac pol ics; Vel Vnus esset altero perfectior & potetior: si prius,ergo unus posset alterum impedire, cum statuuntur aequc potetes; & per cossequens,nullus eorum esset Deus, quia nullus pollςt exequi aut perficere, quae pro suo arbitrio vellet: si posterius, crgo imperfectior no es set Deus; quia non comitteret infinita di omnimodά