장음표시 사용
301쪽
i o De Ente increato, perfectionem. Item Deus est ens per se necessarium, ergo repugnat illi multiplicari, consequentia probatur, quia id dicitur Ens necessarium, quod esse suum non habet ab alio, sed ex vi suae essentiae, ergo esse tialiter includit actualem existentiam, ergo etiam singularitatem, ergo multiplicari non potest. Vide
Gillium in s. p. l. 2. Trach. 3' toto, Suare Z Tract. i. l. r. c. 6. ubi probat, Deum non tantum esse unum
assirmative; quia i c. est iri diuisus in se; sed etiam negative &exclusime, quia excludit consortium aliorum similium. a. In diuinis omnia βώutinum, ibi non obuiat relationum et posio. S. Anselmus lib. de procession Spiritus sancti. c. r. J Celebre istud axioma Theologicum a Conciliis & Patribus , a Scholasticis Theologri, intelligitur & explicatur de vera. & realius posti ne in diuinis , vi quae cst inter correlationes, siue ea directa, explicita & immea lata sit, siue indirecta, implicita aut medi. ita ; item de vera viai cate singulari & identitate reali, in eadem re singui ij & simplicissima, qualis est Deus : Sic enim interpretantur illud Ioann. i. Canon. c. s. Et hi ires inum sunt, & illa verba Christi: Ego cir paterinum fumus Noh vero uitelligi debet de sola unitate rationis, siue uniuersali aut qua si collectiva; alioqui non haberemus ex illo principio, tres relationes in diuinis realiter quidem inter se distingui: esse tamen unam rem simplicissimam absolutaon , quae est diuina essentia; quod tam dia communiter ex hoc pronunciato probant Theologi: docent siquidem essentiam & relationes non distingui inter se realiter . eo quod inter has & illam nulla obui et oppositio: item spirationuae tua Patris δc Pilis esse vitam relationem, non tan lim unitate rationis, nec per solam collectionem plurium; iud pec simplicena vilitatem in Entitate re-
302쪽
Pars tertia. Titulus VII. I I tiua, quae sit communis Paternitati & Filiationi;
per identitatem etiam regem cum illis, eo quod nulla interueniat oppositio, iuxta prppositum axioma dege Suarea de Trin. l. 3. c. 6. n. 6. & Becanum de Trin. c. s. q. s. n. 6. ubi dicit, omnes Theologos in
hoc conuenire, quod in diuinis non detur de facto tegis eis inctio, nisi inter ea, quae relative opponuntur: de possibili vero aliter sentiunt S cotus, Ocham, Gabriel, & Aureolus in i. d. ii; sed contra communem aliorum sententiam. Iuxta hunc sensim Acilis est explicatio istius :3. Sola relatio multiplicat Trinitatem. Boetius I. si de Trin. c. D. J Dicitur sola relatio in diuinis multi plicare Trinitatem, non quod quaelibet, aut quouis modo sumpta, constituat vel multiplicet Peri nas; sed quod Personae in diuinis non multiplicentur, nisi
per relationis oppositionem, si ue in quantum relatio causat oppositionem in diuinis. Pro quo, Notandum est, relationes creatas duobus modis posse inter sedistingui realiter, primo quia opponuntur Ielative, ut paternitas & filiatio, 1' quia diuersae sunt aut disia paratae, ut paternitas & similitudo: Prior distinctio vis modus est proprius relativis, quatenus relativa sunt: posterior communis est relativis & absolutis. Cum ergo in diuinis omnia absoluta sint idem a pa te rei,& unum ex natuta sua non sit diuersum , seu disparatum ab alio, sequitur in diuinis non relinquialium modum distinctionis & multiplicationis, nisi per oppositionem relationum. Et hoc patet cxem plo; quia paternitas & spiratio activa sivit relationes reales, & tamen, quia non opponuntur, realiter sunt idem : paternitas veto & filiatio realiter differunt, quia opponuntur formaliter, directE,& explicite. Lic etiam realiter differunt paternitas & spiratio passiua i licci cnim non opponantur, ut correlatio-
303쪽
i i De Ente in reato. nes formales : opponuntur tamen oppontione nie diati & indirectά,quia paternitas ratione spirationis activae , cum qua identificata est, indirecte & implicite opponitur spirationi passiuae. Videri potest SuareZ, l. 7. de Trin. c. 3. n. 7. ubi & hoc dictum Boetij, & alias similes Patrum locutiones adducit.
DIs TINCTIO Iv. D. simplicitate Dei γ caeteris attributis
i. esamia purus. ra Metaph. c. dra Est Deus purissimus actus, in quo nulla datur potentialitas obiectiva; cum sit Ens essentialiter existens: nec potentia passiva seu receptiua aut compositio acuralis ex natura rei; quia incapax est Deus recipere aliqua perfectione; cum ipse sit essentialiter omnis persectio, simpliciter dicta, ut vox ipsa puria ausimportat, & talis compositio requirat hartes componentes ex natura rei actu distinctas inter se; ita vi id, quod tali modo componitur, habeat partes se priores,a quibus dependeat, in esse suo totali, ac requirat insuper aliquod aliud agens, natura de dignitate prius, quod uniat illas partes & totum constituat: Atqui in Deo non dantur huiusmodi partes,
nec dari potest aliquid Deo prius; cum ille solus scaeternus & essentialiter immortalis: iuxta hanc explicationem verum est comune Philosophoru axioma. 2. In Deum non cadi lia compositio. Refertur a Becano Theologiae schol. p. I. Trach. I. c. 2. nu. 3. a SuareZ in I. p. tr. i. c. s. & alijs passim. J Datur tamein Deo compositio virtualis ex natur, rei, quae fit
actualis per rationem; Nam eisentia, existentia, dc
304쪽
a tributa virtute seu eminenter di stinguuntur intecse; actu per rationem seu attributionem nostri intellectus, & haec compositio nihil ossicit perfectae simplicitati & persectioni diuinae, uti neque repugnat illi ratio potentiae activae, Vtpote quae bene cohaeret cum actu principali, & cum actu puro ; imo xt comuniter loquutur Philosophi ex l. 3. Phys. c. 3.3. Unumquodque agit fecμη tim quod est actis. JItaque cum triplex soleat assignari potentia,obiecti ua, activa,passiua, prima dunta at,& tertia pugnat cum actu puro; illa quidem, qu tenus excludit persectionem essendi actu ; haec vero, quatenus cxcludit perfectionem formae recipiendi. Legi potest de hoe
pronunciato, c. Firmiter,& c. Damnamus, de Sum
Est hoc commune principium Patrum, Theolog rum, ac philosophorum, de quo D. Gregorius i. s.
Mor. c. 2. &l. I S. c. . August. l. 6 de Trin. c. s. &
seqq. Boetius i. i. de Trin.&l. de Hebdomad.&alij: intelligitur autem & verum est, de distinctione reali actuali; talis enim summae Dei simplicitati repugnat, ut cum D. Thoma,docci Theologi in I. p.& cl rum est ex paulo ante dictis. Non vero intelligi debet dedistinctione virtuali & rationis. Ex communi. enim Doctorii sentutia dantur in diuinis, proprietates vi tute & ratione distinctae a personis,quas constituunt& distinguunt,iuxta illud Concili j Lateranensis an c. Firmitet : sancta Tri itas fecundum commi nem essentiam ina,s secundum personales proprietates differeta. Vide, si placet, Suar eZ l. 7. de Trin. c. I. n. . . di seqq. Hurtado disp. 20. Metaph. n. 22.
ue. Solus Deus Liat in setia. Philo in libro,quod det rius insidietua potiori,ad illud: Ecce eηcume. J Signi ficatur hoc dicto immutabilitas, loli Deo glorioso ita
305쪽
i De Ente in eam. propria &essentialis, ut caetera entia sint, quasi non essent, & tanquam nihilum in conspectu illius, vesupra fusilis explicui: quam ob causam verba sunt
Philonis ibidem in uec jsam de set is dicis: Ego sum,
cuisum i ac si, quidqui post ipsum est, non per essentiam sti ; se Vola opinione hominum.
De Bonitate Dei, caeteris attributis psitiata.
I. T Eus est Em , quo melius excogitarinon potes. I Sumitur ex c. s. & 7. libri 12. Metaph. & r sertur 1 B. Anselmo c. . Pros logij. J Ratio est, quia Deus est summe S infinite bonus ac perfectus,& continet omnes perfectiones, tam creatas, quam increatas ; increatas quidem quia hae non possunt esse extra Deum: creatas Nero, quia Deus est causa efficiens illarum omnium,ac proinde neccuario continet illas : nam quidquid perfectionis est in cflectu. Hebet esse in causa elliciente vel formaliter,uel eminenter. Hinc recte dixit Aristoteles α. In Deo sunt omnia. ix. Metaph. c. ta'. J Quia Θnim Deus habet infinitam periectionem in tota latitudine Entis, omnes omnino perfectiones, tameae, quae simpliciter, quam quae secundum quid tales sunt, aliquo modo sunt in Deo : Et quidem perfectiones iecundum quid ob adiunctam imperfectionem, contineri dicuntur eminenter in Deo, id est persectiori modo quam in seipsis: quo sensu recte dixit S. Ioannes, eninia in ipso vita erant , ut ostenderet creaturas, & pei sectiones secundum quid,quatenus sunt in Deo, habe:eelse nobilius, quam in se-
306쪽
Pars tertia. Titulus VII. et sipsis; seu habere esse diuinum, adcoque esse Deum:
persectiones vero simpliciter continentur in Deo formaliter; cum enim nullam in suo conceptu includant imperfectionem ; sed capaces sint perfectionis infinitae,& nullam liabeat incompossibilitatem cum alia aeqpali, non possunt Perfectiori modo possideri, quis formaliter; & nisi ita a Deo possiderentur, non constaret ipsius infinitii do perfecit unis ; quia
careret aliquo, quod melius esset habere. Addunt aliqui, tribus modis esse creaturas in Deo , primo inpotentia Dei, ut in causa efiiciente, α' ini dei, ut in exemplari, 3' in scientia, ut in causa cognoscente;
unde triplex quasi elle habent in Deo, Eminens, Ideale, Intelligibile. 3. Quidquid es in Deo. 7 ipse Deus. J Est hoc commune axioma Theologorum omnium, ut ait Suaret L . de Triti. c 7. n. 7. Sumitur ex i2. Metaph. t. r.& aliis. Ratio est. quia essentia diuina in omni genere Entis est perfectissima,crgo a parte rei continet omnem perfectionem, vel eminenter, si habeat imperfectionem admixtam, vel formaliter, si nullam adiumstam haseat ; sequela probatur; tum quia alias entitas ellentiae non est et formaliter omnino perfecta ; sed indigeret alijs entitatibus, quibus perficeretur; tum etiam, quia per se bior est illa ros, quae in sua entitate, independenter ab alia distincta, habet om nem perfectionem possibilem ; tum denique qui ut recte notat D. Bem. serna. S in Cantica, & l. de consideratione, agens contra Gilbertum alioqui sequeretur, Deum non esse simplicem; sedcbmpo situm ex rebus inter se realitet distinctis, quod est contra fidem. Videri potest Suarea L . de Trin. c. a. VatqueZ t. p . disp. no. c. i. 1a. 6. dc alij. Intelligitur itaque, & verum est axioma de omni eo, quod est in Deo, siue formaliter, ut sunt atιributa & perse, ition
307쪽
r 6 2 De Ante increato. nes Dei siue eminenter, ut sunt omnes creaturae; omnes squidem habent esse eminentiale in Deo, quod nihil aliud est, quam ipsa Dei essentia potens ex nihilo producere omnes creaturas Possibiles; quo sensu diximus in Deo este omnia . duplex enim esses secundum The logos conuenit creaturis, alte-
. rum lucreatum , quod habent in Deo, & secundum quod non sinit creaturas; sed essentia creatrix ut ait D. Augustinus alterum creatum, siue sormale,quod habent, vel habere pollunt creaturae iri seipsis,extra eslentiam diuinam. i . In Deum non cadit perfectio accidentalis. J Est& hoc commune axioma;quod aliqui ad certum accidentis genus determinant,& enunciat hocviodo: Deus quislitatis es expers ; citatur a S. Damasceno, lib. de Fider: ubi verba illius sunt ista, πιοτη ς θῶον ελευθερον. Ratio patet ex dictis; quia nimirum
quidquid est in Deo, Deus est, &, ut inquit S. Augustinus: Quidquid ibi intellui potes insistantia es,
ergo non est Qualitas proprie dicta, vel aliud accidens; in quem sensum pulchre idem S. Doctor in Meditationibus cap. ii. inquit, Deum esse. e quantitate magnum bine qualitate bonum ,sine tempore f m-titernuino e vim iacio merum, sine situ ubique praesentem ne extensiine omnia impbntem Ttpo't pauca, quem nec θalia dilatant lac breuitas locorum angos,
nec receptacula illa coarctant, nec moluntas maria
nec mos i perturbant, nec laeta demulcent ,&c. Vide Sua regloco citato, Becanum Theologiae Scholas. par. I. tra 2. i. c. t. n. 3. D. August l. s. de Trin. c. 6.1, &r D. Thomam i .p. q. 3. a. 6.&alios ibidem,
308쪽
i. peratio Dei est immortalitas. 1. .. eratio Dei est visa perpr μή.3. Diuinitati ines motus perpetum. J Tria haec cclebria pronuciata sum utur ex uno textu i p. a.de C lo,& quoad rem ideiri sunt ac signi ficandi. Verba Textus sunt: operatio Dei est immortalitas: hoc antem es vita perpetua, τι necc e Iit, diuinitati motum perpetuum ineste: ubi hoc p strentum accipi debet pro vita & actione aeterna, ut idem sit, cum duobus prioribus ; nam de alio motu manifestb falsum est, vi demonstrant Philosophi & Theologi. . Deira est sua intellectio: colligitur ex is.. Me taph. c. p. t. Si. J Vbi Aristoteles ait, Deum semperacta intelligere, non intelleaione addita suae substantiae; alioqui substantia Dei non esset nobilissima; . siquidem haberet nobilitatem suam ab actu intelligendi, realiteri sedistincto; sed per suaminet stib-itantiam nobilissimam, & per omnem modum, ti ait S. Augustinus in Is dilabionibus c ri. sine deformitate perfectissimam. Et quidem eodem modo Aristoteles voluit, Angelorum intellectionem noli distungui ab ipsi rum ellentia , sed leui omnino fundamento. Quia sinquit intelligere non est ijs laboriosum. Q rasi vero laboraturi essent,intelligentes per accidentia lilii talia: , labor igitur & fatigatio passiones sunt a materialibus ortae qualita tibus ; a quibus Angeli omnino immunes sunt; animus autem in corpore iis obnoxius est , pro
309쪽
pter usum phantasmatum , & spirituum animalium deistigatio em. Huc Aristotelis errorem multis impugnat D. Thomas i. p. q. 3 . a. I. Molina,
Vasqueet, & alij ibidem. Videri etiam potest Suare
l. Ιχ. Metaph. c. '. in indice copioso. Simili modo abso ut ς. quoad actiones imman*nteis s. Deus es sua operatio. J Sumitur ex codem toxtu, in hoc distinguuntur omnes creaturae a Deo, Jt notant Auctores citati , & Philolsephi Christiani communiter: nulla siquidem ex substantiis aut agentibus creatis ilia est operatio ; qui3 identificali cum sua
actione est actualitas maxima, conueniens soli iubilantiae in cicatae, id ei , Deo : 'at ratio potentiae in creaturis multum habet pothntialitatis & imperfectionis. Hoc etiam sens dixit S. Thomas l. p. q. IO. c. i & se qq, Deum e sese am aete nitatem: Eodem lensu Theologi docent veras elle hasce propositiones rDeu est a sapientia: Lyentia Dei est' Vtitia: Sapieu ita es iustitia . & ita de caeteris : Pollunt autem perscctiones Dei is ech ri dupliciter, 1' secundum se dea partu rei, vel , ut dicitur, in sensu identico. χ' vivirtute distiliciae diuersis conceptibus subiacent,vel, , ut dici solet,in sensu formali: priore modo possunt de se mutuo vers praedicari, & ita sunt verae propositae. cnunciatio es: si secundo modo spectentur,non pot- sunt de se mutuo vere praedicari, selsum enim est, iustitiam stib hoc praeci io conceptu, vel sub hac ratione, virtute distincta, esse misericordian , item ei sentiam sub praeciso conceptu perfectionis liab stan tialis esse tui titiam, aut Deum cile suam operationem, in codem sensa vera cit illa propositio: voluntas Dii xuen dis intellectus ; falsa, moluntar blintellectus, ut recte notarunt Scotus, & alij. 6. Deus semper intelligit fel sum. Li. Metaph.c. 9,
Quaerit hoc loco Aristoteles , posito FO
310쪽
Pars tertia. Titulus VII. Deus seper actu intelligat, an intelligat se, vel aliud;
& aliud, & aliud semper, vel semper idem 3 & rei
pondet: Manifestum est, illud inteature quoa Auitiis simum honorabilisiimumque est; quos, it seipsum infaselligat: virtute ergo facit hunc discursum: Diuina mens est suprema de nobilissima intelligentia, seu intellei hio ipla; sed ad nobilitatem intellectionis multum refert nobilit*s rei ilitelle istae: propter quod melius est, quaedam non videre,quam videre si vilis
a Jed illa,QUR na mens intelligit id, quod optimum est, ergo sntel-: non ergo quaelibet intelligentia est optilla,quae est optimae rei intellectae ergo diuitiligiticipi m. Vide Suarea loco citato. . bei Mihil tute eis extra se . J Colligunt Phia . losophi Ebc pronunciatum ex discursu, quem Aristoteles habet loco citato, ubi e pressis Quidem Ue
bis non legitur: videtur tamen Aristoteles ita ibi de Deo antire; ut scilicet nihil praeter seipsum,vel cer 'te minus claxet & in particulari cognoscat,& ita eum 'explicat Gregorius in s. feni. dist. 3 q. i. sed rectitis exponitur a S. Thoma, in hunc sensum: Deus non cognoscit aliud a se, p et se primo; aut ita, ut ab eo 'perficiatur; velita, ut a nobilissimo obiecto cognoscendo impediatur, vel distrahatur: hoc etenim modo rerum 'uarumq; creatarum consideratione detineri, vile esset, ct a Deo alienum, atque ita etiam verum
S. Intellectus Dei illesceret, si aliquid extra se co- auferet Citatur ex eodem textu, & satis perspicue ex discursu paulo ante ex Aristotele allato colligitur: At vero cognoscere haec inferiora , quamuis vilia sint, superiori, independente cognitione, M solum ut secui uia obiecta, uti loquuntur Theologi id non modo non indignum est maiestate di uina sed oritur ex infinita perfectionis eius