- 아카이브

Armamentarium scientificum. In quo reposita ordinate et breuiter illustrata continentur, axiomata, pronunciata, dicta philosophica in primis & theologica; ... a R.P. Henrico Marcellio è Societate Iesu. .. 1

발행: 1635년

분량: 845페이지

출처: archive.org

분류: 철학

671쪽

ues De diuersis Entium creatorum generibus.

huius persona dici ροι alioqui Filius Dei, antequam acciperet formam serui non erat Totum. Tum etiam quia, ut docent Plillosophi, linea suo modo componit superficiem, simul cum alijs partibus ; quamvis illa non sit pars; de punctum componit partes lineae; cum tanden non sit pars lineae: Et Cibsistentia cum natura rationali componit personam , & suppostum; quamuis non sit pars ; sed modus vel terminus

naturae. c.

. Illa nou diuiditur, quod nullo mori es nus'. Sumitur ex l. s. Metaph. t. si. J Ratio est; quia quidquid diuiditur id in sensiti composito totum aliquod cit: quod autem nullo modo est unum,id neque via Totum est, ut docet Aristoteles loco citato ac proinde proerie diuidi vota potest : ponitur enim iam ante diuisum; cum non sit unum ; sed multa r Vnum autem Sc multa opponuntur, ut docet Arist0 cles 4. Metap. c. r. & explicatum et Iit.3. dist. 2.

DISTINCTIO XII.

Pronimitata ex loco Totius γ Partiun .i, P tii ominai t rtibus integrantibus ponitur.

Totum r. Top. loco a. J Verum est genera tim, si partes certo ordine dispositae sint, & eo quo par est modo, usiatae. Sic ex militibus & ducibus ordinatis inter se componitur exercitas: Ex materia deforma vinitis constituitur Totum clientiale P bγ scu, ex partibus lineae linea, & ita in altos. a. Sublata quacunque parie 1πtegrante tollitur Totum, ibidem.J Nempe qua Totum seu integrum est: non enim manet amplius totum in sua integritate, quanas pars illa minima fuerit: potest nihilominus

672쪽

Pars quinta. Titulus, AL 437

Totum aliquod , v. c. compositum humanum manere in siua naturali constitutione, Ciblata parte aliqua minus principali, ut constat: non tamen erit omnino integrum; sed aliqua sui parte destitutum. 3. posito Toto integro, honuntur omnes ibid. JRatio est, quia totum constituitur ex suis partibus: itaque ubicunque est Totum, ibi etiam necessario sunt partes, ex quibus integraliter aut etiam essentialiter constat hoc Totum ; Hae siquidem natura priores sunt suo Toto; quo modo hi pra diximus,

Imperf&iora esὸ priora perfectis, Titulo de Perse-EA , distine . ,

. Sublato toto integro aliqua fallem pars tollitur. isidem. J Sensus est, sublata integritate alicuius rei, necellario quoque aliquam eius partem esse sublatam; nimirum, qua ab lenteres sua integritate caret. Ex dictis colligitur, falsam elle vulgarem istam pro.- positionem : QVο ποη est causa Totius, non est causa partium quia sublata integritate non tolluntur omnest artes totius; sed aliquae duntaxat. Simili modo falacem videri istam : 'od est cis a Totius , est causa partium: quia causis Totius essentialis, V. c.later reia pectu filij, non est causa partium essentiali uim cum nec sit causa Materiae, nec Formae, quae ambae creatae sunt a Deo : item qui compleuit opus ab alio inchoatum, v. c. domum , non est causa partium omnium eius lem domus. Vide Fonsecam l. 7. Dialect. c. ip. potest tamen veritas huius Propositionis atlcri hoc modo: Quod non est causa, etiam remota Scinadaequata Totius, non est causa partium.1. Omne Totum est maius fua parte. Euclides l. r. Element. axiomate nono. J Generale illud principiam lumine naturali per se ita notum est, ut qui tet-m nos intellig.t,ignorare illud non possit: cum cnim, pars a Toto ablaca, relinquat adhuc aliquid, ne to -

673쪽

; si Gersis Entium c reatorum generibus.

huius persona dici ροι es; alioqui Fisitis Dei, antequam acciperet formam ferui non erat Totum. Tum etiam quia, ut docent Plillosophi, linea suo modo componit superficiem, simul cum alijs partibus squai ui illa non sit pars , & puniatum componit partes lineae cum tax en non sit pars lineae : Et subsistentia cum natura rationali componit personam , & supposi- tuna; quamuis non sit pals ; sed modus vel ter ininus

natura .

. Illud nou Hiliditur, quod nullo moda est Vnum. Sumitur ex l. s. Metaph. t. 3 i. J Ratio est; quia quidquid diuiditur id in sensti composito totum aliquod est: quod autem nullo modo est unum,id neque via Totum est, ut docet Aristoteles loco citato: ac proinde proprie diuidi vota potest : ponitur enim iam ante diuitum; cum noli sit unum , sed multa r Vnum autem & multa opponuntur, ut docet Ar hiatesca Metap. c. 2. & explicatum est,Tit. 3. dist. 2.

DISTINCTIO XII.

Pronunciata ex loco Totias Partium. I. TIs dis omnibus partibus integrantibus penitur. Totum r. Top. loco χ. J Verum est generarim, si partes certo ordine dispositae sint, & eo quo

par est modo, v1itae. Sic ex militibus & ducibus ordinatis inter se componitur exercitus: Ex materia deforma vinitis constituitur Totum clientiale P by scu, ex partibus lineae linea, & ita in ali)s. a. Sublata qLacunque parte integrante tollit ny Totum, ibidem.J Nenape qua Totum seu integrum est: non enim manet amplius totum in stra integritate,

ς ri nisi pars illa minima fuerit: potest nihilominus

674쪽

Pars quinta. Titulus, AL 437

Totum aliquod, v. c. compositum humanum manere in sua naturali constitutione, sublat a parte aliqua minus principali, ut constat: non tamen erit omnino integrum; sied aliquae sui parte destitutum. 3. Posito Toto im egro, ponuntur omnes partes. ibid. JRatio est, quia totum constituitur ex suis partibus :itaque ubicunque est Totum, ibi eti m. necessario sunt parces, ex quibus integraliter aut etiam essentialiter constat hoc Totum ; Hae si quidem natura

priores sunt suo Toto; quo modo supra diximus, Im, scisiora se priora perfectis, Titulo de Persecti , distinet. . Sublato toto integro aliqua saltem pars tollitur. is idem. J Sensus est, sublata integritate alicuius rei, necellario quoque ali pam eius partona esse sublatam; nimirum, qua abienteles sua integritate caret.

Ex dictis colligitur falsam es le vulgarem istam pro. positionem : QVOd nou est causa Toti- , non es causa

partiui clata sublata integritate non tolluntur omnest artes totius; sed aliquae duntaxat. Simili modo falacem videri istam : quod est caesis Totius , es causa

partium: quia causis Totius essentialis, v. c..pata re C

pectu filii, non est causa partium elieituali uim cum

nec sit causa Materiae, nec Formae, quae ambae creatae sunt a Deo : item qui compleuit opus ab alio inchoatum, v. c. domum, non est causa partium omnium eiusdem domus. Vide Fonsecam l. 7. Dialec . c. I p. potest tamen veritas huius Propositionis allexi hoc modo: Quod non est causa, etiam remota dcinadaequata Totius, non est causa partium.1. Omne Totum es maius sua parte. Euclides l. r. Element. axiomate nono. J Generale illud princi- pom lumine natui ali per se ita notum est, ut qui terminos intellig.t,ignorare illud non possit: cum cnim, pars a Toto ablaca, relinquat adhuc aliquid, ne to -

675쪽

tum omnino auferatur,pe picuum est, omne Totu,

quod reuera Totum partibus constat, hoc, 'usi c. cile qualibet sua parte maius. Fuit tamen paucis abhinc annis quidam non postremae notae Philosophus, qui propositum axioma, eo sensu, quo comuniter efferri solet, in publica disputatione negare

non erubuit; eb,quod ii, infinito, ut aiebat,non concederetur ab omnibus. Sed reuera nodum quaerebat

in scirpo, & meminisse oportebat, Mathematicos quibus hoc pronunciatum maxime solenne est, tantum agere de quantitate finita, ac terminata, in qua axioma praedictum ab Omnibus conceditur. Quinimo, posito, quod dari positi infinitum. Poterit adhuc unum infinitum elle maius altero materiliter, id est, poterit habere plus materiae, quam ait tum, vel pluribus constate rebus quam alterum ; lucet non formaliter id est,in ratione infiniti,propterea, quod hoc velint consistere in indivisibili: ut si itis niti darentur homines, quorum singuli habeant duos oculos, Io. digitos, mille capillos, &c. erunt plura

infinit , quoru unum maius altero materialiter non

formaliter. Idem porro dici poste xidetur, de Toto respectu partium in infinito. Vide, si placet Scotum in z. dist. I. q. 3. Ex hoc principio varia deducunt minus generalia. V t. 6. plura bona anteponenda sunt pasciori t. 3. Top. cap. a J Nimirum quando pauciora in ijs,quae plura

sunt, continentur, ut contingit in bonis eiusdem ganeris: V. c. eruditio cum virtute pr*serenda egeruditioni soli. 7. cuod iniuerse bonum est, melim est eo, quod ali

ι si est bonum. l. 3. Top. c. r. J In codem videlicet ordine & proportione bonitatis, ut pluribus explic Vtum est ad illud: Bonum commune prascren in es ta

676쪽

Pars quinta. Titulus A M. 4s' 8. Quod ad plura rutile est meli s est, quam quod ad paηciora. l. s. Top. c. s. J Verum est eodem sensis quo die tum praecedens: potest etiam intelligi absoluter

quo modo aqua v. c. melior est qEam mei. Vnde illud est a Pindaro usurpatum: quam esse optimam. Vide Fonsecam l. 7. Dialech. c. 36.9. Q*isquispotest id, qμod est maius, potest etia quod eis minu . J Celebre istud & commune omnium Doctorum adagium refertur a Simplicio in X. Physic. t. 39. Intelligitur autem de maiore & minore eiusdem genetis α ordinis: in hoc enim qui potest maius, caeteris paribus potest dc minus. Ratio, quia in Vtroque remanet proZortio maioris inaequalitatis, quae requiritur & sufficie ad actionem , ut explicatum est iupra Titulo de cauaa efficiente , distinet. . . Non autem intelligi debet do maiore & minore in rebus diuersi genezis aut ordinis: homo enim potest ratiocinari, quod maius est; non tamen volarὸ quod est minus: Nec sequitur, Petrus est peritus totius

Philosophiae: Ergo etiam peritus est artis sutoriae; sed bene infertur: Est peritus totius Philosophiae; Ergo & Logicae vel Physicae. Vide infra, Titulo 3 .

distincti 3. num. 2s

TITVLVs XXII.

DG QUA LITA T E. pis TINCTIO PRIMA.uuid sit: Qualita , quae eius flectes.

r. Valitas est, qua quidam dicurror quilii. In Categorijs c. S. Est laqc descripuo usa ita is

677쪽

46o De Auersis Entium creatorum generibus

per effectum formalem ; qui quia nobis est notior ideo non committitur in hac descriptione circulus, ut quidam volueriit Philosophi. Dicitur i' cuidam, . id est primae quaedam subst antiq; quia accidentia, cuiusmodi est qualitas ps o insunt primis substanti j s& per has secundis. Dicitur i dicuntμη quales, intellige primo formaliter; quo modo a calore dicimur calidi: non autem effectitae; quo pacto etiam ab igne vel sole dicimur calidi. 1 intestige in propria

quaestione Qualitatis ; quo excluduntur caetera accidentia a quibus communi quadam ratione,& improprie dicimur etiam Quales : a Qualitate vero proprie & peculiari modo. Pro cuius explicatione no tandum est, ad Qualitatem proprie dictam, prout constituit tertium praedicamentum, primo necessarium esse, ut sit forma accidentaliter determinans

rem, Z per hoc excluduntur differentiae & formae substantiales &ellentiales. 1 requiri ut proprie determinet & intrinsece, id est, ut asticiat subiectum vel in scipso, vel in ordine ad operationem , M per hoc excIudizur primo Quantita , quae non pῆopria determinat subiectum; sed ipsa potius determinatura Figura, quae est quaedam qualitas. χ' Actio, Locus,

Habitu S,&c. quae extrinsece tantum assiciunt,agens, locatum,&c. 3' cxcluduntur Relationes, quae assiciunt subiectum in ordine ad terminum item,Vbi, Si tus,& Duratio, quae in ordine ad tempus, locum,dc

spatium. Consule, si placet, Conimbricenses in huc

locum, Rubium, Hurtado, & alios. a. D uiduntur in specios, prima est habitus, vel dispositio, secunda naturalis potentia, Vel impotentia, tertia patibilis qualitas vel passio, quarta Forma vel Figura. De his omnibus in genere agemus re

678쪽

Pronuntiata de Qualitate eneratim. s. Valitas est perfectiva sub autia. J Ortumi habet pronunciatum istud ex definitione Aristotelica dualitatis, ut notat Albertus Mag. in Praedicamentis,c. a. Habet enim Qualitas inter om-Dia accidentia illud peculiare, quod cum omnia illa instituta sint, ad yrtcbendum substantice determinatum aliquem asticiendi modum, haec per se primo κο dinata sit ad ornandam intrinsecE, & perficiendam Libstantiam, ut conuenienter affecta sit in suo esse, vel in virtute agendi, ut pluribus explicatum est, dist. I. n. I. Vnde etiam est illud, a. arsalitas est forana sub antiae. J Vti Qualitas inter omnia accidentia hoc tibi peculiari titulo vindi- cat quod substantiae perfectio dicatur & ornamentum : ita simili ratione Forma substantiae proprio sibi titulo appellatur ; licet omnia accidentia formae quaedam sint substantiae: Nam uti forma substatialis est perfectio materiari ita Qualitas est Arma accidentali peculiari modo substantiam perficiens item uti forma est ratio operandi in composito substantiali, pari ratione Qualitas est ratio operadi in composito accidentali; quia inter omitti accidentia solae Qualitates sunt activae, licet non omnes 3. Sa se Ditia nobilior nobiliores h. ibet sti alitates. JVti qua libet siti, stantia creata suas habet qualitates, a quibus perficitur, ita nobilior substantia qualitatibus dignioribus exornatur,ut patet inductione. Et ratio est; quia accidentia sunt proportionata substantijs : nobiliores orgo substantiae nobiliotibus

679쪽

461 De Aue o Entium creatorum gener uου.

sunt affectae qualitatibus, ideoque substantia quaevis dignitate eminere ccnsetur, quae qualitatum nobil;-tate praestat; cum hae sint illis proportionatae. . Qualitas κο bilior es Quantitate. J Ratio est; quiad: gnitas accidentium desumitur a dignitate esse reus formalis, quem ex genere suo nata sunt exercere erga substantiam cui accidunt; sed Qualitas peculiarii nodo cx. rnu& perficit substatiam. Item Qualitas conuenit nobilioribus substatijs,v. c. Angelis, Qualitas tantum materialibus. Praeterea illud acciden8, quod nobiliorem partem compositi sequitur, maiorem obtinet persectionem : at Qualitas nobiliorem sequitur: N am ' . Quolita frinam consequitur ἱ-antitat misteria. Dicitur Qtiantita spe euliata ratione sequi materiam; quia materia est prima radix molis illius corporeae, ad quam costituendam vel complenda per se Quantitas Ordinatur: Qualitas vero formam consequitur, quia cicuti forma substati a ter complet ac perficit essentiam rer,& confert principalem vim agendi; ita similiter Qualitas accidentaliter eandem complet ac per i scit estque complementum perfectionis eius,tam in existendo quam iii agendo. Vide,quae diximus supra Tir. ai. distili f. a. ubi plures huius rei allatae sunt

rationes.

6. Pualipserius est Qualitate. Alexader Aphr . in F. Metaph. commem. t. J Intelligitur de prioritate natiuae quoad ordinem existendi, eo modo , quo omne concretum posterius est abstracto , & omnis

pars prior suo toto; ut perspicuum est ex dictis, Tit.

. Quale nobis notius G1 Qualitate. Boetius in praedicamentis. J Dicitur Quale nobis toti autem natura esse notius ipsa Qualitate: quia uti natura est posterius quoad c sic , ita etiam qu d cognosci: At nςbi

680쪽

est notius Quale in concreto , cognitione scilicet u confusi ; quia accidens sensibile in concreto sumptiam est primum cognitum, secundum Philosophos mi. Physic. Ideoque recte Aristoteles,iuxta ordine disciplina: Qualitatem per Qualevoluit declarare.

Dὸ mbitu in Genere.

DISTINCTIO PRIMA. hiae Nabitus diuisiones. H Abitus in genere est qualitas, qua bene vel

male assi itur subiectum, & ad opera dum dis ponatur : idque vel imbecilliter, & est Dispositio uti die silmpta, vel firmiter est Habitus proprie dictus: hic, i. Diuiditur in insusum & Acquisitum, Habitus infusus dicitur, qui per influxum solius Dei obtinetur, idque vel ex sua natura postulat,& dicitur Infusus per se; vel alio modo est producibilis per causam creatam, acciditque illi, quod aliquando a Deo in fundatur, A dicitur Infusus per accidens; Habitus acquisitus est, qui per exercitium actuum a caucta creata obtineri potest. ' a. Habitus infusus alius est intellectualis, alius non intellectualis. Ad illum pertinent, Fides, Lunae gloriar, & alia dona stiperdaturalia nostri intellectus; ad hunc spectant, spes, Charitas, Gratia, & alia

gratuita ornamenta voluntatis.

3. Habitus acquisitus diuiditur in Intellectualem α storalem, vel generali .s in Cognoscitiuum derippetitiuum. . Habitus Intellectualis diui dicut in virtutem Intellectualem & non virtutem Intellectualem ; Virtus Intellectualis est

SEARCH

MENU NAVIGATION