장음표시 사용
121쪽
IIa DE DIFFERENTIA habet, quia in ipsa repetitione coΡulae alia figura, massi-plosin dico, inest:
κῆρες κυάνεαι, λευκους αραβευσαι οδοντας, δεινωποί, βλοσυροί τε, δαφοινοι τὼ ἄπλητοί τε.a1 Quare diligenter caverunt Graeci poetae, ne duo epitheta,
quae quidem nihil nisi Ornarent orationem, copulae auxilio coniungerent. Bene enim iiitelligebatit, hanc rationem, non ΡοeSeOS, Sed Prosae orationis Propriam esse. Quo certius de hac re constet, exempla quaedam Aescha ti, quae in contrariam Partem asserri POSSunt, corrupta esse ostendam. 1IOriim duo iam alibi emendavi, unum, quod est in Septem ad Thebas V. 31 s. in observationibus criti-ticis p. 46. , ubi Pro Verbis languidissimis, ἀνδρολετειραν καὶ τἀν ρίψοπλον ἄταν, ita scribendum esse docui, ανδρολέτειραν ἄταν, ριφοπλον ἄταν:
alterum, quod est in e, tremis Choephoris, alio Ioco, ubi in hiis, παιδοβοροι ιι ἐν πρωτον υπῆρξαν
μοχθοι τάλανες τε Θυεστου, verba τε Θυεστου, ut manifeste ex interPretatione Orta, omittenda censui. Sed alios nunc locos addam. Igitur in Prometheo v. 403. , ubi recentiores critici ediderunt, προπασα δ' ἐδρὶ στονυεν λελακε μεγαλοσχημονα κάρχαι-- οπρεπῆ στενουσα τἀν σαν ξυνομαιμονιον τε τίμαν,
quis non sentiat quam Ianguide et frigide addita sit copula pSed bene est. Nam aliter Aeschylum scripsisse non solum Iectio librorum μεγαλοσχημονά τ' αρχαιοπρεπῆ, Sed etiam Verba, quae sunt in Stroplia, λειβομένα et ετεγξα,
122쪽
quorum alterum iniuria eiecerunt, alterum mutarunt critici, clare demonstrant. Accedit quod in plurimis libris non στενουσα eSt, Sed στενουσι. Quare, ut brevi comprehendam, tantum abest, ut in stropha aliquid eliciendum sit, ut in antistropha id, quod verbo illi male eiecto respondit, exciderit. Itaque seoata Iibrorum lectione, copula ab epitheto ad verbum transferetur, hoc modo:
Credibile est nomen populi cuiuspiam interiisse: quam- . quam ne στενουσα quidem damnandum est, si quidem non gentis nomen, Sed Verbum ad χωρα pertinens excidit. Paullo post similis Iocus est de Atlante, ἔς αιἐν υπέροχον σθενος
κραταιον ουράνιον τε πολον νώτοις υποστενάζει. In quibus Verbis non modo haec, κραταιον Ουνάνιον τε
πυλον, merito displicebunt, sed reliqua etiam omnia quo Pacto Vel construenda sint, vel intelligi queant, haud facile quisquam explicaverit. Neque enim dubitari Potest, quin haec ita corrupta sint, ut sine librorum novis auxiliis Vix queant sanari. Equidem ne in loco saepius frustra
tentato nimium tribuere coniecturis videar, non tam emendare eum, quam emendandi viam ostendere conabor. Atque illud primum lacile persuasero iis, qui tragicorum
lectione exercitati sunt, Verba ουπεροχον σθένος, quum Sequantur haec ουράνιον τε πολον, de Atlantis robore, non de pondere caeli esse intelligenda. Quo magis nomi ne aliquo, Vel etiam Verbo, opus est, quod et regat Verba ista, et aliquo modo ad ipsum Atlantem spectare indicet. Eius verbi sedem ut in nomine κραταιον quaer 'n' dam arbitremur, duobus adducimur, iisque non levibus argumentis. Nam et metrum scarmen enim antistrophi eum est Vocem illam corriiptam esse arguit, et, si aliud vocabulum reponi Possit, copulae usus, qui nunc ineptus est, rePrehenSione caruerit. Atque haec ipsa copula Su-HERM. OP. I. II
123쪽
spicionein oblitterati alicuius participii, quam universa huius loci ratio excitat, magnopere Videtur Constrinare, Siquidem Aesci lus, ut ad Vigerum P. 53. docui, copulam inferre post Participium consuerit. Certi quidem nihil in tanta loci corruptione asterri Ροtest, sed litterarum vestigia sequentibus videndum erit, ne hic lateat participium Verbi καρταίνειν, quod ex He chio in lexica receptum, sed nondum iii quoquam alio scriptore repertumaa est. Illud certe crediderim, si omnino istud verbum vitio
caret, exΡlicationem κρατειν, quam Hesychius et Favori Ilus adscripseruut, ut a sorma, Verbi alienam, corruptam esse, et in mutari debere. Vtcuinque est,. dabitur enim haec venia, ut certe in exemplum emendatiOnis isto participio utamur hanc propemodum loci istius formam fuisse Ρrobabile est. Ατλανθὼ ὁς αιεν υπεροχον σθένος καρταίνων, ουράνιον τε πολον ν60τοις υποστεγάζει . Alia exempla in Choephoris exstant, quorum unum, quod erat in v. 389. in editione Glas ensi novissima sublatum est. Sed restant tres alii loci. V. 5ST.
αἰγίδων φράσω κοτον. Ubi quis adeo erit invenustus, qui Vel Verbo monitus eοPulas istas ferri posse sibi persuadeat p Sed hic quidem locus emendationis nullam habet duscultatem. Scribendum ita: πτύνα δε καὶ πεδοβάμον' ἀπ' ἀνεμοεντωναιγίδιον φράσαι κοτον. Hic καὶ non copula est, sed ad verbum pertinet, ἀπ' ἀνεμοεντων autem hoc facilior est correctio, quia in codice Guel rhytano ita scriptum est: πεδοβάριον'άκ ἀνε- ιοεντων. Sequitur hic locus v. 22.
In huius Ioci emendatione verum est υποσrπάζει. cae tera hodie aliter constituenda Puto.
124쪽
ΡROSAE ET POETICAE ORATIONIS. II1νυν δολία ξυγκαταβῆναι, χθονιον δ' 'φιιγην καὶ τον νυχιον τοιςν ἐφοδευσαι ξιφοδθλητοισιν ἀγῶσιν. Nihil profecto frigidius Ροtuit neque languidius dici, quam χθονιον Ἐρμῆν καὶ τον νυχιον At adeo manifesta hic sunt interpretationum indicia, ut ne dubitari quidem Posse Putem, quin ita scripserit Aeschylus:
ξυροκαταβῆναι, νυχιόν θ' 'Eρμῆντουςδ' ἐφοδευσαι ξιφοθηλήτοισιν ἀγῶσιν. χιος enim idem est, quod magis usitatum χθονιος, ut ἐννυχίοον Pro χθονίων , et εννυχον αδαν Pro χθονιον di xit Sophocles Oed. Col. 1556. Trach. 50I. Porro me- sodus est in Choephoriου haec v. 802.
καί νιν ἐλευθερίως λαμπρως τ' ἰδειν φιλίοις υμμασιν, δνοφερὰς
In his non solum insolens verbum ἀνιδειν, Praesertim se quente statim ίδειν, omninoque nexus verborum, sed etiam illa, ελευθεριως λαμπρως τε, quae Satis manifestam Prosae orationis speciem habent, lectori creant molestiam. I. quidem in duabus veterrimis editionibus et codice Guellari lano abest. Sed amplius progredi debet emendatio. Nam utrumque adverbium, ut ἐλευθεριως et λαμπρῶς, interpretatio est alius adverbii, ἀνεδεῖν, quod scri- ) Non minus putidum est, quod apud Euripidem legitur Iph.
T. 399. τὸν ευυδρον καὶ δονακοχλοα λιποντες Eυρώταν. Recte vero duo codd. omittunt καί: coriustam autem Vocem emendavit Elmsleius.
125쪽
plurae depravatione mutatum svii in ἀνιδεῖν. Argumenia huic coniecturae satis luculenta tum Suidas et Favorinus, tum Eustathius ad Homerum P. I 68, 36. Suppeditani. Quanto iam omnia non modo sacilius, sed etiam elegantius Procedunt: τοδε καλως κτά tιενον, ω μεγα ναίων στο/ειον, ευ εις ἀνεδρὶν α/ιον ἀνδρος καί νιν ἰδειν φιλίοις φιμασιν εκ δνοφερῶς καλυπτρας.
126쪽
DE DIFFERENTIA PROSAE ET POETICAE ORATIONIS DISPUTATIO.
Denique ad elocutionem adgredimur. Nam quum oratio- 3nis haec sit natura, ut cogitata vocis auxilio significentur, non Solum ea sunt in vocibus consideranda, quae hominum arbitrio lisu lite ad cogitatorum rationem indicandam constituta sunt, nam haec etiam in alio signorum genere locum habitura essent sed illa etiam respicere conventi, quae ProPria Sunt Vocis, neque ad argumentum et mala riam cogitationum, sed ad vim spectant modumque, quoad animi sensum accipiantur. Tania enim inter cogitationes est Vocemque necessitudo, ut non modo in sermonibus, quos audimus, convenientiam quamdam vocis et sententiarum requiramus, sed etiam in iis, quae tacite legendo cognoscimus, si quid Occurrat, quod ad vocis so-uum in Proniniciando aut ingratum esset aut insigniter
sume suturum, statim aut offendamur, aut maiorem in modum delectemur. Sunt autem hae vocis consorinationes, quas elocutionis nomine com rehendimus, quattuor generum. Primum genus Pro ipsa sonorum natura Constituitur: secundum in modulatione vocis positum est: tertium numeros complectitur: quartum denique ad assae vocis et concentus discrimen sΡeetat.
127쪽
Ac primo, quod ad ipsam vocum naturam attinet,
eius duae sunt formae, una, quae Cantus Vocatur, alter quae expers cantu est. Harum sive quis diversam ad animos Vim, SiVe eam, quae ipsarum est conditio, spectet, cantum fateatur necesse est ad PDesin, Vocem quae sine cantu est ad Prosam orationem referendam esse. APertum
est enim, Sine cantu eos loqui, qui cognosci aliquid ab aliis volunt: cantum autem ea esse vi praeditum, ut unice ad suavitatem atque oblectationem factus rideatur. Quinetiam ipsa vocis quae est Sino cantu, et eius quae cantiis
dicitur diversitas, qui sit utriusque finis, clare indicat. Nam, si quidem ego aliquid in hac re video, Vocis, quae
non habet cantum, ea est ratio, ut sonos ConsuSius, neque accurato et aequabili aeris Ρulsu distinctos proserati Quare quae Sic pronunciantur, in his satis habemus, si illa vocum discrimina notari possunt, quae ad Vocabulorum significationem et vim percipiendam audiri atque discerni
necesse est. Id vero est eius orationis, quae ad cognitionem Composita est: quae quia nihil curat aliud, nisi ut notitiae rerum animo comprehendi queant, omnem rim suam in eo expromit, ut has quam efficacissime mentibus insinuet. Aliter se res habet in cantu. Hic quoniam Voces edit aequabili aeris pulsu discretas, non tam ad id, quod iocibus significatur, animum subigit attendere, quam Duritatem earum et discriminata certis proportionibus in tervalla observare. Ιiaque, ut ipsa natura ad suavitatem laetus, totus ad animi oblectationem adhibetur. Vnde Proprius est Poeseos. Sed est hic nobis ad duas quaestiones resPondendum. Nam etiamsi haud temere quisquam dubitabit, quin cantiis ad Poesin, Vox Cantu expers ad Prosam orationem Pertineat, erunt tamen fortasse, qui id usui magis et consuetudini, quam necessitati cuidam
tribuendum esse existunent. Hi igitur neque cur ProSaoratio semper et ubique cautum adspernari, neque cur Poesis non esse sine cantu debeat, intelligere sese fatebuntur. De utraque re nos aliter sentimus. Atque a Prosa quidem oratione cantum abesse debere hoc facilius vicerimus, quod id 3 et suus quemque sensus docet. Canius
128쪽
enim noli est naturalis VOX, Sed arte composita, neque ad
res significandas, sed ad pulcrituditaem consormata, neque ad negotia vitamque apta, sed in lusu Posita. . Quare qui
cantu uteretur ad hunc sinem, ut cogitata sua aliis nota Gredderet, is non solum alienum adhiberet adminiculum, quippe quod a cognitione rerum ad sensum pulcritudinis avocaret animos, sed etiam suo ipsius consilio repugnaret, qui rem seriam in ludum, veritatem in oblectationem, vi tae negotia in otiosam contemplationem verteret. Similis est Ροeseos sine cantu recitatae ratio. Quamquam enim,
si sententiae, si dictio sati s ad Ρulcritudinem elaboratae sunt, cantus Videtur omitti ΡοMe, Ρraesertim quum etiam in iis carminibus, quae tacite legimus, absit: est tamen
quaedam non levis caussa, quare eum ii carminum recitatione necessarium iudicemus. Etenim in Pulcris artibus omnia, quae carent pulcritudine, quum eam admittant, non solum non augent vim assectumque artium, sed, quia pulcritudo desideratur, turbant eum atque impediunt. Itaque quemadmodum Poesis, a qua metrum abeSt, Polsis suidem est, Sed minus Persecta, quia pulcritudinem sententiarum dictionisque detractio pulcritudinis numerorum laedit, ita cantu omisso offensionem iacit hoc, quod,
quum caetera Suit ad pulcrituduiis sensum conformata, sola vox a fine poeseos recedat, et cognitionem magis quam Voluptatem Curare videatur. Hic quoque optima ad veritatem dux natura est. Una enim cum Cantu orta
poesis, cantoresque dicti primitus, qui postea, divisis artium officiis, discriminatim poetae Vocabantur. Secundo loco in iis rebus, quibus prosa elocutio a poetica differt, modulationem vocis posuimus. Ea aΡΡellatione sic utimur, ut comparationem syllabarum in quo vis vocabulo, quam Graeci vocant prosodiam, intelliga-inus. Atque huius duae sunt formae. Nanx in Pronuncialidis vocabulis aut solam soli labarum mensuram not mus , aut Praeter mensurae significationem etiam accentum adiicimus. Vtra harum sit formarum ad poesin, utra ad Prosam orationem accommodata, non Potest obscurum esse. Accentus enim non modo hanc vim atque hunc
129쪽
PARS II. . DE DIFFERENTIA usum habet, ut si incationes Vocabulorum discemat, et qua quidque potestate dicatur indicet, sed etiam tali temperamento cum mensura confunditur, ut severitatem mensurae at-s que accuratam Proportionem minuat. Itaque quum ex una Ρarte ad cognitionem rerum atque intelligentiam spectet, ex altera parte autem pulcritudine illa, quae in mensurarum aptis comParationibus est, careat, Prosae orationis, non Ροeseos est. MenSura Vero non solum quod accentu, qui verborum significationis demonstratio est, caret, sed etiam quia durationem sonorum certis Proportionibus indicat, ' a cognitione eorum, quae verbis denotantur, ad ipsam Vocis considerationem, et contemplationem pulcritudinis, quae est in iusta temporis dimensione, animos avocat. Inde Propria Poeseos ea Pronunciatio est, quae mensuram neglecto accentu exprimit. Confirmantur ea, quae diximus, eX-
perientia exemplisque linguarum. Ac Graecos quidem Latinosque in prosa oratione accentum, in poesi solam menSuram Sequutos constat. Quorum de Latinis certior foret clariorque disputatio, nisi in perpaucis tantum vocabulis accentus, quo in communi sermone utebantur, Vel egrammaticorum testimoniis notus esset, vel probabili coniectura posset exputari. Vt exinde , de quo Servii habemus auctoritatem, et infinitiri praeteritorum activorum,
qui contractionem admittunt, ut amavi e , quorum accentum e contractione divinare licet. In Graeca vero lingua Certa res est: quae simulatque in duas formas divisa est, Poeticam et Prosam, prosa accentum conserVaVit,
Ροetica Plane reiecit. Antiquissimis enim temporibus, nondum illo dilacrimine constituto, accentus etiam in Pomi aliquam dominationem habebat: quod in Homero et Hesiodo plurimis potest et Iuculentissimis documentis cognosci. Inde vero multae verborum conformationes, in quibus mensum Propter accentum neglecta esset, deinde ut legitimae mauserunt atque in eΡicum sermonem receΡtaesu'L ' De his in libro primo de metris poetarum Graecorum et Romanorum explicatum est. Eadem, quae tum fuit Gine e litiguae ratio, nunc Germanicae est. Sequimur enim fere accentum etiam in poesi: sed veniet alia
130쪽
PROSAE ET POETICAE ORATIONIS. 121
quando, Si recte auguror, tempus, quum certior mensuraiiegligere accentum, et Poeticam quamdam Proiiunctatio
nem constituere docebit. Initia certe linius rei quaedam videre iam nunc licet, ut apud Κlopstochium,tDelast cla auch, Glchra, noch, rcle, ο unuuirali sicr arvon alien Mingcim: quod ineptus foret, qui ob neglectum accentum reprehenderet.
Tertia prosae et poeticae elocutionis differentia posita est in numeris. Atque hoc quidem in Promptu est, ne que indiget demonstrationis, metrum PomeOS eSSE, numerum metro Solutum prosae Orationis. Sed quid sit, quo metrum ab Oratoriis numeris disserat, nondum qui Aquam ex tot tamque praeclaris rhetoricae artis doctoribus satis videtur explanasse. Nam quae e Graecis Aristoteles, Demetrius, Diona sius Halicarnassensis, Longinus, aliique, ex Romanis autem inprimis Cicero et Quinctilianus de hac re disputarunt, iis Vereor ne perturbaverint magis hunc locum, quam eXPediverint. Depromam quaedam ex his. Atque Aristoteles ita de numero Oratorio scribit: τὰ δε
ράνθαι μέν, μὴ μετρφ δε' ἀηδες γὰρ καὶ ἄγνωστον τὰ
salsa, alia ambigua esse. Ac falsum est, quod metrum dicit illum esse numerum, qui recurrat. Hoc enim ut fiat in versibus heroicis, in anapaestis, in iambis, in carininibvs antistrophicis, at num etiam in iis metris ,- quae Vocantur απολελυμε,α In quihus quum Versus omnes inter se sint dissimillimi, omnique repetitione numerorum destituit, Oratorios existimare hos numeros, ex Aristotelis quidem