장음표시 사용
141쪽
illa, si recie intelligatur. Proxima enim veterrimae Graecorum linguae erat Dorica. Ex hac maiore cultu exstitit Aeolica, in universum tamen tenacissima antiquitatis. Dorica lingua utebantur etiam Iones, qui quum Athenas tenerent, Partemque Asiae minoris occuΡassent, ii, qui in Asia erant, mitissima caeli temperie invitante, antiquam asperitatem Paullatim exuentes, molliore lingua uti coeperunt, alii tamen aliter: hinc quattuor formas linguae Ionum enumerat Herodotus I, 142. Athenienses autem, quod is populus plurimarum gentium commercio utebatur, sex omnibus Pene linguae formis aliquid contrahebat: de qua re disseruit Piersonus ad Μοeridem Ρ. 349. Μοxquum Iones, qui erant in Asia, poesin et studia litterarum colere coepissent, ab his eruditio migravit Athenas, eaquere factum est, ut Atheniensium sermo, is certe, quo inscribendo utebantur, ad Ionum imitationem conlamaretur. Petrusso post, quum primatum in Graecia tenerent
Athenienses, ad communem usum magis SMe accommodarunt scriptores.
Vel e brevissima hac descriptione intelligitur, Graecae
linguae dialectorum tractationem esse dissicillimam. Augetur autem haec dissicultas eo, quod non modo ad te ο-rum locorumque diversitatem, sed etiam ad scribendi genus, quo quisque Scriptor usus est, respici debet. Ita non idem est, utrum historicus, an orator, an philosophus loquatur. Quamquam in his hoc tamen commodum accidit, quod quisque eius gentis, ex qua ipse est, lingua, eaque Pura, utitur. Quod longe aliter est, ubi ad poetas animum adieceris. Qui quum nulla cuiusquam gentis dialecto Pura utantur, neque iudicari ex illis dialectis, neque ubique idonea Pro iis testimonia Ρraebere possunti Vt breviter dicam, Pra ter illas gentium singularum linguas etiam PoeseoS generum diversae dialecti sunt, quas quidem neque solas Sine gentium linguis, neque has, neglecta Poetarum diversitate, recte tracta eris.
Vetustissima onmium epica Ροesis est, cuius Origo
in ea tempora incidit, quibus formari incipiebat dialectus Ionica. Quare qui primi exstiterunt epici carminis aucto-
142쪽
DE GRAECAE LINGUAE DIALECTIS. mres, etsi. ProΡius accedunt ad eam linmani, quae Postea vocabatur Ionica, Plurima tamen habent, quae Doricus,
vel, ut rectius dicam, communis Veterum Graecorum se mo usurpabat. Nondum enim Penitus apud Iones Obmutuerat Dorismus. Praeterea iidem poetae, metri maxime commoditatem Uectantes, alia, quae communis usus iam adsperitabatur, conser abant, , alia etiam nova introduce
hant. Ita sermo quidam exstitit proprius poetarum: θο lae enim omnes erant epici qui sermo quum esset Ηοm ri exemplo nobilitatus, non licebat epico poetae alia singua uti, quam quae ad Homeri exemplum esset conso mala. Sic eΡica dialectus exstitit, servata illa per omnes aetates, licet Paullatim vel ex aliis Poeseos generibus, vel Ie grammaticorum diisputationibus, vel denique Poetarum negligentia aliquid labis contrahereti Quamobrem epicae quoque dialecti diversae formae sunt, quarum aliquas ipsa Homeri carmina, Plures scripta reIiquorum continent epi corum. Has igitur formas nisi quis diligenter distinxerit, neque sentire recte de epicis poetis, neque tuto emendationem aggredi poteriti EPicam Ροesin consequuta est lyrica, quae initio modeste ab epica digredietis, mox, relicto epicorum eXemplo, singularum gentium I*guis 'sese applicuit, ita
tamen, ut quaedam ab epicis, tamquam uniVeriae Poe-seos communia, derivaret. Nullum est enim genus Ρο seos , quod non aliquid certo ab epicis acceperit. Ac lyricae quidem poeseos tres maxime sormae sunt, antiquissima, quae Ionismum epicorum sectata est, tum Aeolica ac Dorica, denique communis quaedam. Etenim quum Ionica non sat dignitatis habere videretur, Aeolica autem ac Dorica, quod pavearum gentium ProPriae essent, RPud reliquas gentes ninus peregrinae haberentur, alia invenis e8t forma, quae neque Dorismi gran sitate careret, neque notam haberet peregrinitatis. Haec igitur e moderato Dorismi usu et epico sermone minata est, uia te Communem
vocant grammatici. Eius illustre exemplum in Pindari
Insequuta est tragoedia, quae in iambia quidem ei
143쪽
trochaeis Attica lingua utitur, sed ea et veteri et admixtis quibusdam Doriciis atque epicis formis; in melicis autem
carminibus communem lyricorum orationem sectatur, DO-rismo tamen magis temperato, multisque exclusis epicorum licentiis; denique mediam quamdam inter chori et diverbiorum dialectos rationem usurpat in magna Parte
Comoedia, ni consentaneum erat, communem Populi sermonem imitabatur, apud Siculos Doricum, Athenis Atticum. Atque Atticus quidem comicorum sermo quantum a tragico distet, notum est: se '. iΡse quoque tem- Porum successu ali iluantum immutari Coepit, ni non Perinde sit, utrum Aristophanem an Meuandrum auctorem Se-
Square, quando ne in ipsius quidem Aristophanis sabulis eadem est dictionis ratio. Caeterum etiam apud comicos chori carmina certis conditionibus Dorismuni admittunti Post illa tempora, quibus apud Athenienses floruerat Ροosis, quum illa genera, quorum iaIII exempla exStabant, colebantur, tum alia quaedam nova Sunt inVenia, quae maxime ex Opico et Dorico genere composita sunL Haec quoque temperatio leges suas finesque habet, de quibus operae Pretium laret quaerere curiosius. . Quae quum ita sint, facile intelligitur, poeticam dialectum, quam qiudam commenti sunt, aut omnino e dialectorum numero tollendam esse, aut, Si Servanda est ea appellatio, ad illa tantum restringi debere, quae Poetae omnes communia habent. Haec vero Perpauca sunt. Νec tamen inutile foret, ea omnia colligere, quo clarius Perspici Posset, quibus rebus Poeticus sermo a ProSa Oratione diversus fueriti AΡertum Mi enim, haec, quae Poetae in omni genere scribendi, caeteri autem scriptores in nullo usumant, Primariam continere utriusque sermonis disserentiam.
Descripsi haec primis tantum lineis. Nam singula Persequi nec Possum, nec, si Possem, nunc quidem Vellem. Illud planum est, has dialectos, quas non immerito Poeticas appellaVeris, et latius patere illis, quae in Prosa oratione inveniuntur, et plures habere difficultates. Ac
144쪽
DE GRAECAE LIΝGUAE DIALECTIS. Illo latius patent, quia in Poetis metrum accedit, quod ipsum
vel Pro generibus Ροeseos, vel pro aetatibus diversas Ιeges habet: dissiciliores autem sunt, quod fastidioso quodam temperamento e variis dialectis mixtae sunt, ut, nisi multam in hoc genere diligentiam adhibueris, proclivis via ad errorem sit. Quo magis adolescentes, qui Graecas litteras tractant, monendi sunt, ne putent quidquain adeo leve esse, ut nulla indo percipi possit utilitas. Minutissimae enim istae res radices sunt artis, quas qui Parii Pendunt, Pariter reprehensionem merentur, ut illi, qui in his
rebus solis haerent, quem ad finem eae res tractuntur Obliti. Volo haec exemplis quibusdam illustrare; eaque talia e. Promam, ad quae alios attendisse non noverim.
Aeschylus, Sophocles, atque Euripides, quum et in Deodem genere scribendi elaboraverint, et aetate pene sint aequales, Plurima communia habeant necesse est. Sunt
tamen, quibus unusquisque horum ab reliquis discedat: neque solum inter se hi scriptores valde disserunt, Verum etiam, Sophocles saltem atque Euripides, haud Parum ab se ipsis discrepant. Vt luculento exemplo utar, quanta cum diligentia in quibusdam horum tragoediis versus elaborati sunt, tantam in aliarum versibus tabularum n gligentiam invenias Quod non est casu factum. Nam quum Sophoclis atque Euripidis aetate, quum quidem iam
diu mortuus esset Aeschylus, furiose tragoediis delectarentur Athenienses, orta sunt illa μειρακυλλια , τραγωδίας ποιουντα πλει ν ῆEυριπίδου πλειν σταδίεν λαλίστερα 'qui homines quum non possent non corrumpere artem tragicam, ne meliores quidem poetae, quoniam istos quoque Placere Populo animadvertebant, illud studium, illamque diligentiam, qua ante erant usi, retinuerunt.
Quae mutatio facta est Olympiade XC. et XCI. Ita-
Vide praelationem meam ad Eurip. Suppl. p. 4. Elein.
145쪽
IMOBS ERVATIONES que graviter erraret, qui, si quid Sophocles in Philocteta, Euripides in moenissis, in Oreste, in Iphigenia Aulidensi
negligetiter scripserunt, idem eos sibi indulgere potuisse in Antigona, in Μedea, in Heraclidis credereti Immocriticus, antequam ad liarum sabularum emendationem accedet, quo quaeque temΡοre scripta sit, et Proinde, quantum in quaque aut studii aut incuriae serri possit, ii vestigabit. Patet vero, vicissim e diligentia Poetae vel negligentia aetatem sabulae elucescere. Sic ante Obm-Ρiadem XC. grariter improbatus fuisset tragicus, qui talem versum fecisset:
ως πολυν χρονον ἐν Aυλίδος μυχοις. Non possum, quua hic Rhesi mentionem faciam, de cuius
fabulae scriptore diversissimae exstant doctorum hominum
batur Detrii suspicio, hanc fabulam ab illo Euripide scri-10ptam esse, qui nobili tragico e fratre nepos erat Recentiorem esse sabulam his, quas ab Euripide Μnesarchi
f. scriptas habemus, non est dubium: quamquam, si trimetros consideres, florentissilias tragicae artis temporibus iactam credas. Neque enim credibile est, quum extrema aetate Euripidis adeo inclinata esset tragoedia, tam bonos Versus a Suppari Poeta esse conditos. Haec r ra mirum quantum Iabesactat opinionem Detrii. Sed haec ipsa Ve suum elegantia, si reliqua quoque, quae in isto carmine singularia sunt, bene Perpensa fuissent, monstrare Poterant, neque Athenis eam fabulam Scriptam esse, nec tam
brevi intervallo contingere aetatem Euripidis. Similiter epica Ρο is, quae Peno iam interierat, feliciter restaurata fuit ab Nonno.
docis. metu. II. 14, 15. P..123. aeq. Elmsteium ad Grip. Med. p. 70. 55. ed. Lips. et quae in adnotationibus ad eum librum
Bano sententiam lueri studuit Boecinius in libro quem scripsit da tragicis Graecis P. 228. seqq.
146쪽
Traiiseo ad aliam rem. Constat in Graecorum Ροetarum scriptis versus quosdam reperiri, quorum ultima syllaba , quod sequens versus a vocali incipiat, elidatur. Haec res natura sua eorum Versuum, qui Systematis comprehensi sunt, Propria est; aliena autem ab his carminibus, quae κατὰ στίχον composita a grammaticis Vocantur. Abhorret igitur ab epica poesi; abhorret ab iambis tragicorum. Apud Homerum tamen ter, nisi fallor, occurrit ευρυοπα Ζῆν' in fine versus positum, quod doctiores grammatici sic scribebant, ut litteram ν sequenti versui adderent, salso quidem, quum Poetis aliter visum esse aliunde clarum sit. 'Sed de illo quidem nomine recte sensisse hos Puto, qui
sine elisione Zῆν scribebant. Μulta sunt enim nomina, quorum breviores quaedran formae, Sive audacia quadam, sive quod antiquitas iis usa esset, a Poetis usurPantur, quae nomina Plerumque sedem sibi in extremo versu V
dicant. Exempla quaedam commemoravit Strabo p. 560. 364. Certiora elisionis in fine verius exempla in tragicorum trimetris exstant, nullum quidem apud Aeschylum, sed unum, si recte memini, in Euripideis fabulis, plura in Sophocleis. Et Sophocles quidem primus hoc sacere ausus est, teste Athenaeo lib. X. Ρ. 453., cuius locum,
quod valde memorabilis est, post aliorum curas emenda
ετι προτερον περὶ αυτου) μικρον εμπροσθεν τοις χρονοις Στραττιδος, ἐποίησε καλουμDηνματικὴν θεωρίαν, ουτω διατάξας' προλογος μἐν αυτῆς II ἐστὶν ἐκ των στοιχείων, Oν-λεγειν τἀ των στοιχειων διαιρουντα κατἀ τας παραγραφάς , καὶ τῆν τελευτὴν κα
τροπον ' βῆτα ἄλφα, βῆτα ει, βῆτα Θα, ιωτα,
147쪽
ρια co' καὶ ἐπὶ τῶν λοιπων συλλαβῶν ομοίως ἐκάστων το τε μέτρον καὶ τὰ ,ελος ἐν ἀντιστροφοις εχουσι πάσαι ταυτον ' ωστε τον Eυριπίδην μὴ φιονον ουπονοεῖσθαι την Νήδειαν ἐντευθεν πεποιηκεναι πάσαν, ἀλλὰ καὶ το μαλος αυτο μετενηνοχοτα φανερον εἶναι ' τον δε Σοφοκλέα διελειν φασιν ἀποτολμῆσαι το ποίημα τω μετρF, τουτ' ἀκουσαντα, και ποιῆσαι ἐν τω Οἰδίποδι osτως' ἐγω Ουτ' ἐμαυτὰν Ουτε σ' ἀλγυνωραλλως ἐλεγχεις,
διυπερ οἱ λολοὶ τἀς ἀντιστροφους ἀπο τουτου παρεδε- χοντο πάντες, ώς εοικεν, εις τὰς τραγωδίας. καὶ μετὰ τον χορδε εράγει πάλιν ἐκ των φωνηεντων ρῆσιν, Ου- τως, εν δει κατὰ τἀς παραrραφἀς Oμοίως τοις προ θεν λεγοντα διαιρεῖν, ἐνα του ποιησαντος υποκρισις σωοῦνται κατά τὴν δυναμν' A. ἄλφα μονον, ὼ γυναικες, ει τε δευτερον μονον λεγειν χρή, τρίτον μιονον γ' ερεις. LL ῆτ' ἀρα φήσως A. τo τε τεταρτον γ' αυ μονον
λεγε. M. λοίσθιον δ' ἐγώ τι μονω σοι; A. το coτων ἐπτὰ quoνῶν' επτὼ δ' ἐν ριετροις μονον. και τουτο λέξασὼ ειτα δὴ σαυτ=i λάλει. Ilultos hic Iocus interpretes frustra exercuit, in iisque eum quoque, qui novissime de fragmentis Ροetarum ab Athenaeo servatis mereri studuit in Ephen er. Ienetis. a. 12 cIolaccCVI. mense Octobri, fol. 247 - 251., quae censura, si recte coniicio, a viro iuvene Scripta est, qui impenso metrorum Studio captus, nihil prius habuit, quam ubique metra restituere. At in hoc genere nemo recte versabitur, antequam tragicos et comicos cognoverit. Et
quid metra Prosunt, si sensum, Si dialectos, si grammaticam, si prosodiam, si metra denique ipsa leviter cures
148쪽
DE GRAECAE LINGUAE DIALECTIS. 139Omnino qui sat multi nuper eo consilio ad Athenaeum convolarunt, ut Poetarum testimonia, quibus is utitur, metris suis restituerent, quae res ut in Athenaei libro non est ultima, ita ne Ρrima quidem est, Vellem reputaSSeut, eSse in hoc genere multa, quae emendare non Posse magis dedecori, quam emendasse laudi esset. Calli iste, non diversus fori se a comico eius nominis, in fabula illa, quam, ut alibi resert Athenaeus, grammaticam tragoediam nominaverat, quum universe λῆρον, ut Aristophanis verbis utar, tum nimium in Versibus exaequandis artificium videtur perstringere voluisse. Eam remita instituit, ut mulieres, quibus litterarum nomina impo-Suerat, elementa discere faceret. Quam his mulieribus additam fuisse magistram putant interpretes, ea, quantum colligere licet, harum fuit ipsarum mulierum vel ordine Prima, vel natu maxima, quae Alpha nominabatur. In prologo singulae mulieres litteras omnes eodem modo recitabant, ita ut, quum Alpha, cuius verba adscripsit Athenaeus, finem fecisset, subiiceret Bela,
τα, γάμμα, δέλτα , δεου παρ' M, , ῆτα,
et quae sequuntur. Terme horum Verborum repetitiones undecim plenos versus emciunt: quo numero octies repetito Ρrologus habebat octoginta et octo trimetros. Illud, ordine haec ab singulis XXIV. mulieribus pronunciari, i dicare videtur Athenaeus verbo καταστροφικως, quod est pollatim pereeniendo ad exitum. ΜHe hoc vocabulum, quod vix alibi reperietur, II. Stephanus et qui dei de Ierica scripsere, explicuerunt. Similis lusus, ut in Prologo, etiam in colloquio Vocalium est. Ibi unaquaeque Vocasis iubetur eam litteram solam, a qua nomen habeat, Pronunciare, ita ut haec recitatio septem versibus Iaabsolvatur. Huius carminis Primus Versus talis erat, , ου.
Et griphus Oam de griphi, duserens haec scribit Aui
149쪽
naeus in eo Ροsitus est, quod, si singulae vocales ordine
Pronunciantur, non ante Vocalis ω , quae ultima est, in finem versus incidit, quam in Versu seΡtimo, i. e. Omnibus
vocalibus duodecies repetitis. hi his septem versibus hoc quoque notabile est, quod nullus Pes eidem pedi in reliquis versibus similis est, et quotumcumque Pedem Per
omnes septem Versus Consideres, in eo omnes Septem Vocales bis scriptae reperiuntur. In ista recitatione cur dicat Athenaeus distinguendas esse Personas, ινα ἡ του ποι - σαντος υποκρισις σωζηται κατά νῆν δυναμν, nunc clarum est. Nam etsi plerumque facile est, in recitandis coruloquiis, si παραγραφαί, i. e. notae Personarum, adscri-Ptae sunt, distinguere Personas, est tamen hoc dissicillimum , ubi singulae personae singulas Ullabas Pronunciant. Quare quod dicit Athenaeus κατα τὴν δυναμιν, quod aliter inepte AEddidisset, necessario adiiciendum erat. Obiter observamus, quae Alpha, magistra, apud Calliam de lata recitatione praecipietas dicit, καὶ τουτοειτα δὴ σαυτῆ λάλει, his Verbis moneri mulieres, ut
Peracta recitatione secum recordentur, quae didicerint.
Nam ἐαυτω λαλεῖν de iis dicitur, qui secum aliquid reputant , ut apud Lucianum in Sotha. s. T. I. p. 866. Progredior nunc ad chorum, qui erat in Calliae sabula. Qui chorus non potuit, ut quibusdam risum est, ἄλφα βα, βῆτ' et sic reliqua, canere. Nam ne quid dicam de turpississimis versibus, qui ex his vocibus Prodeunt, quomodo tandem, quod factum testatur Athenaeus, omnes Strophae eodem metro suissent, quum litterae Ρroduci postulent Ullabas, quas reliquae corripi iubent Θ Una tantum ratio erat, qua metra ubique exaequari Poterant, si vocales sono, non nominibus, indicarentur, veluti α ει Sed Sic quoque versus e titissent turpissimi, neque Athenaeus his dixisset, idem esse metrum in strophis omnibus, M id
sponte patuisset. Accedit quod Ullabae βε, et reli- 14 quae in Primae tantum strophae expositione adiectae sunt, non etiam in secundae. Quare has Ullabas ab librario
150쪽
DE GRAECAE LINGUAE DIALECTIS. I Ialiquo in margine adscriptas puto, quo is rationem, qua
Personae consociatae erant, quam brevissime indicaret.
Quod satis erat in prima stropha fecisse. Ab imperitis deinde hae Ullabae insertae sunt verbis Athenaei Callias
ita Personas coniunxerat, ut singulas strophas singulae Consonantes totas canerent, accinentibus ordine singulis Vocalibus. Veluti si strophae e septem versibus Constabant, primam stropham totam canebat Bela, in primo autem versu accinebat Alpha, in secundo E, et sic in singulis versibus reliquae Vocales. Hanc rationem imitatus erat
in Μedea Euripides: de quo quae hic scribit Athenaeus, alio eiusdem scriptoris Ioco illustrantur, qui est in principio libri septimi, ubi haec refert de Clearcho: καὶ γαρ Καλλίαν ἱστορει τον 'Ast γναῖον γραΠματικην συνθειναι
Vtruinque Athenaei Iocum consideranti non potest dubium esse, de solis choris agi, qui quod primaria tragoediae Pars habebatitnr, τῆν Νηδειαν στῶσαν dicere potuit Athenaeus. In his choris μελ', de quibus iudicari nunc non Potest, et διάθεσιν, quae est personarum descriptio, a Callia Euripides sumserat. Ea personarum descriptio, Si fides est Athenaeo, in omnibus chori carminibus, quae sunt in Medea, ad Calliae exemplum facta esse debuit. Quod quidem fieri potuisse non negabit, qui Euripidem choros in universum quidem ad Calliae rationem, sed, uti decebat, aliis in locis aliter conformasse sibi Persuaserit. Quamquam in singulis locis hanc imitationem aperire dissicile est. Vnum tamen in Μedea carmen est chori, quod non solum percommode ad Calliae exemplum constitui Potest, sed etiam ista personarum descriptione multo fit Praestabilius, quum personis ita per vices ista dicentibus maius chori studium, maiorque motus declaretur. Stro- Pham, quae est a V. I s. adscribam.