장음표시 사용
201쪽
catione, quae est rei, cuius Partem intelligimus. Nam
quum talia lain Perinligata essent, ut, απτεσθαι, ψαυειν τινος, facillimus erat ad ea Verba transitus, quibus non 161 ipsa I'ariis cuiuspiam tactio, sed solus tangendi, Conatus indicatur. Hinc ρίπτειν, ἀκοντίζειν, Oιστευειν, τιτυ- σκεσθαι, ιεσθαι, et quae similia sunt, genitivo iunguntur, sicut is rem indicet, cuius quis Ρartem studeat eo
tingere. Exempla vide p. zI5., in quibus iam ellipsi praepositionis κατά facile carebimus. Sed satis iam de genitivo dictum videtur.
X. Ds usu dativi. Aceedamus nunc ad dativum, cuius casus perfacilis ratio est. Nam dativus eam rem indicat, in qua cernitur
aliqua emcientia; quod quum duobus modis fieri possit,
uno activo, altero Passivo, duplicem accepit vim dativus. Activa enim, quam Voco, emcientiae ratio ea est, qua
seri aliquid per aliquam rem indicatur: qua in significalione ablativi nomen usurpari malo, Romanorum exemPl
apud quos ea significatio suam sibi propriam formam in quibusdam declinationibus vindicavit: Ρassiva autem ratio enicientiae est, quae aliquid fieri in ea re, quae isto caSunominatur, indicat: quae ratio proprie dativi nomine insignitur. Ablativus ergo quum per se instrumenium denotet, quo aliquid fiat, hoc minus uua praepositionis ellipsi opus
l/abet, quod ne construitur quidem cum hoc casu in Graeco Sermone ulla Ρraepositio. Quare ineptum est,
ad talia, πατάσσειν ράβδφ, νοσειν νοσω, χαίρειν, ἀκμά- 16 2ζειν, πριασθαί-ωμοιο δυναι, σπουδῆ, et quae sunt similia, ἐπὶ vel περὶ vel συν intelligere, quod placet his, qui ubique ellipsin odorari solent, P. zo I. seqq. z10. 12. z35. I 3. Eadem res est, ubi ablativus significationem habet caussae, ob quam quid fiat, quod frequens est apud Poetas. Sed ne in dativo quidem ullus est praepositionis usus, quum ἔπεσθαι vel ἀκολουθειν τινι dicitur, quod P. 00.
202쪽
omisso μετὰ fieri putatur. Νeque obscurum est, ut ισος vel o uoιος τινι dicitur, sic etiam ὀ αυτος τινι dici, quod non rectius Per ellipsiti explicant P. z47., quam quum ad ἄμα τινί p. 7 4. συν intelligenduin Censent.
Sed duplex commemorandus est dativi usus, qui maiorem habet omissae praepositionis speciem. Talia enim, Σαλαιιινι, υπε scorsu , θυραισι, τῆ δε 'ilιερα, quum Per ablativum explicari nequeant, nihil mirum,
si a plerisque elliptica habentur. At ne hic qui lem ellipsi
opus est, quia dativus etiam sine praepositione sufficit.
Nam quod alicui rei esse dicimus, id ne potest quidem
aliter dictum accipi, nisi sic, ut ad eam rem referri, et nunc proprie in ea inesse, ut ri 'Aθθνησιν αγροπολις, .ci', quae mi urbi Athenarum, sive quam habent Atho Nae, nunc in eius Potestate esse significetur, ut εστι δορυ. Fallitur ergo Latinorum usu deceptus Bosius, quum P. 696. Αακεδαίμονι, et quae sunt huius generis Isaalia, non dativo, sed ablativo casu dici contendit. Quo casu, qui ab hisce exempli, alienissimus est, ne Romani quidem, Opinor, nisi quadam pronunciationis negligentia, quum vulgo ablativum male a dativo discernerent, uti coeperunt, recte illi in. aliis, sed paucis exemplis Veram rationem Seoantes, ut quum ruri et rure distinguunt. Apud Graecos quidem si plerumque adiungitur Praepositio, id tantum abest, ut, ubi non est adiecta, Per et lipsin omissa putari debeat, ut magis, quum addi eam non sit necesse, Perspicuitatis caussa addatur. Fuit enim antiqua ratio loquendi haec, ut nominis dativo adiungeretur adverbium, Πυθῶνι, ε ν: ut in Aristophanis Equit. 270. quod etiam dicebatur εν , Πυθῶνι, unde ΡοStea, quum adverbia in Ρraepositiones verti inciperent, ἐν Πυ- exstitit. Sed quum maxime in Iocorum nominibus, siVe Propriis, sive usitatissimis appessativorum, adverbium istud superfluum videretur, ut quo etiam omimo quilaque dativum recte intellecturus esset, in his brevior loquendi
forma magis frequentata est, in caeteris autem, quae In
gis ambigua sine praepositione essent, addi explicationem Placuit. Sic, ut hoc utar, oικω etiam in adverbium oικοι HERM. OP. I. N
203쪽
Eodem modo in citationibus librorum, Eυπολὶς Is et quae sunt similia, grammaticorum sermo frequentavit, ut nihil indigentia adverbio rem accuratius definiente. Magis etiam is usus in designando tempore obtinuit, quod in hoc genere multo minus quidquam oriri ambiguitatis potest. Caeterum in his quoque, quae hic tetigimus, exempla proferri solent a defensoribus ellipseos
valde inepta, ut quum P. III. in his Odys. XXI. 35. Oυδε τραπέζημι intelligi volunt, ubi τραπέζη ablativus est, PCr
Alter dativi usus, qui sacile videri potest ellipticus
esse, in hac formula est, αυτοις τοις ιπποις κατακρημνι-
σθῆναι, quod est una cum eguis. Qui modus loquendi haberet sane, quod ad ellipsin Confugere nos cogeret, nisi commode origo eius posset indicari. Nam, ut paucis complectar, hi non dativi sunt, sed ablativi: quibus vix dubitari potest, quin imito sic usi fuerint, ut recte locus esset ablativo. Ita Homerus Iliad. XXIII. 8. ἀλλ' αυτοις ιπποισι καὶ ἄρμασιν ἀσσον ἐοντες Πάτροκλον κλαίωμεν,
i. e. Uris eguis et curru accedemtes , ubi equi et currus tamquam instrumenta, quorum auxilio accedendum sit ad rogum, commemorantur. Sed eadem res quum etiam sic 165 mente concipi posset, ac si verba ista cum equis et curru
significarent, factum est Ρaullatim, ut negIecto discrimine isti ablativi etiam ibi usurparentur, ubi instrumenti notio aliena esset, ut Iliad. VIII. 289. πρώτω τοι μετ' ἐμε πρεσ ῖον ἐν χερὶ ii τρίποδ', δυω λπους αυτοῖσιν Οχεσφιν. Sed ad hanc loquendi rasionem minime trahenda sunt i lia, ut ἀνεχώρησαν τω στρατω, et quae huiuscemodi exempla adiecit Sehaeserus P. z46. qui si, quod credo, nullam in his esse ellipsin existimavit, admonere certe ea de re Iectorem debebat. Hi quidem aperte sunt
204쪽
ellipsis est, sed νυμφαις nudus eri dativus, isqlle Propria sibi significatione: nymphis, i. e. coram Nymphis, in earumque honorem ducitis choros.
Venimus denique ad accusativum, in quo explicando haud multo pauciores ellipses excogitatae sunt, quam ingenitivo. His quoque carere Possumus omnibus, idque facillime, quum longe minus dissicultatis in accusativo, quam in genitivo sit. Omnis eius usus, qui quidem ilic166 considerandus sit, duas habet formas. Iarum prima in Permixtione posita est duarum locutionum, quae ratio patet Ialissime. Exempla commemorabimus aliquot e Bosii libro: πηδαν πεδία, κλισ*ν, αλλην χθονα αποίσειν, καιρον ἐφ κεις, προπεμπειν οδον, στῆναι πετραν : V. p. 6 6. 678. 679.680. 683. TIS. 20. In his omnibus accusativus e Verbo pendet occupaΥe vel obtinere significante, Pro quo Verbum ponitur modum indicans, quo qui locus Occupetur. Non diversa sunt ab hoc genere haec exempla:
αρκεσαι, αλιῶσθαἰ τινά τι, ἐργάζεσθαί τινα κακά, χρῆσθαί τινί τι, ἁ πολιν in νησα , τίς ἄν τάδε γηθο- σειεν, ῆν τουτο νικοθῆς ἐμου, δυο μέρ/7 τι διελειν, προτρέπω σε ταυτα, εἶδος κάλλιστος, πάντ' ευδωμονεῖν, τὰ γένος Aαρισσαία ῆν, εἰρήνης γεγονυίας τεττα- μῆνας, ἔν τε κυν' 'Αριωνος επίκλησιν καλέουσιν, Ουκ οιδ' ὁ τι Ζευς εστ' ἐμου κρείσσων θεος, ἀλγεω τὴν κεφαλήν, ' Ισθμια στεφανουσθαι, ώτελεισθαί τι, σωματος δέρην σφαγεῖσαν, ἀποστερειν τινά τι, τὰν δεσκοτος ὁσσ' ἐκάλυφεν, τί ποιήσεις τουτος V. P. 676.
ναυτας ἐφορμήσαντα χειμωνος το πλειν.
205쪽
Et mOX:ουτω δε καὶ σε καὶ το σον λάβρον στομα IM σμικρου νεφους ταχ αν, ἐκπνευσας μεγας . χειμων κατασβεσειε τῆν πολλὴν βοην. Ut unum ex his leviter attingam, εἶδος κάλλιστος dicitur Pro ειδος εχων κάλλιστον. Eodem modo talia, ut πολ- λον αριστος initio dicebantur, in quibus mox multo usu factum est, ut adiectivum neutrum adverbii instar haberetur: quae ratio deinde Iatissime dissundi coepit. Quid igitur sibi volunt ellipses istae, ad quas ubique confugiunipAn quia poeta dicit, χωομενον κατὰ θυμον ἐυζωνοιο γυναικος, χωόμενος κηρ, quod Uud eundem est, Pro χωόμενος κατἀ κῆρ lictum putabimus p aut quia Diad. XV. 60. dicit, λελάθη δ' oδυνάων, αῖ νυν μιν τείρουσι κατἀ φρένας, Iliad. XI. 2 3. 400. cum ellipsi praepositionis dixisse,
Μinime vero. Nam ut haec re nihil differant, at diverso tamen modo et cogitantur et dicuntur. Id ex eo intellia gitur, quod non ubique κατὰ addi potest. In hoc, ον δε σκοτος οσσ' ἐκάλυψεν, si quis cum Gisnero in praelatione p. 28. κατὰ intelligi Volet, is rideat, ne poetam absurda dicere faciat. Etenim κατ' οσσε si dixisset, aut in oculis, aut in Parte oculorum, aut per oculos caliginem dixisset offusam eSSe. Quin poe-1Miae fugerunt etiam κατα dicere, sic, ut ea Particula ad aliquid attinet significaret. Quare Perperam scholi sine hoc Sophoclis de Sole in Trach. Is ειπ ὼ κρατιστευων κατ' Oμμα, ' De hoc et qui sequitur Oedipi Regis Ioco mutavi sentemtiam in editione Trachimarum.
206쪽
interpretantur κατα το οπτικον. Poeta hoc dicit, o qui hic in conspectu nostro splendes. Eodem illi errore
decipi se passi sunt in Oedipo Rege v. I 6.ειπερ ἐγω μάντις ειμἰ, καὶ κατὰ γνώμην ιδρις,
ad quem locum adscripserunt: εμπειρος κατῶ τὴν γνωμην, συνετος ' κατἀ νουν εμπειρος, φρονιμος. At hoc Poeta sine particula γνώμην ιδρις dicturus fuisset. Nunc hoc dicit: si ego Dales sum, et eae ammi sententia, id ea, quantum cupio, intelligens.
Non diversa est omnis Passivorum verborum Cum a cusativo constructio, quorum activa eum casum requirunt:
ut πληττομαι ποδα. Nam quia dicitur σε ποδα, minium ex his, πλήττω σε, et πληττω ποδα σου, dici coeptum est etiam πλήττομαι ποδα, quod compositum est ex his, πληττομαι, et πλήττει τις ποδα μου, SiVeποδα πληττομενον εχω. Neque alia ratio est verborum neutrorum, aut eorum, quae aliud Praeterea nomen additum habent: ut ἀκμην φιλοσοφεις. XenoPhon. An . IV. 3, 26. καὶ τὰ μεν σκευοφορα τῶν 'Eλλ'νων καὶ ὀ 169ὀχλος ἀκμην διεβαινε. Sophocles Antig. 95. -χῆν δε θηραν ου πρεπει τἀμήχανα. - Re Quae si proprie dicenda fuissent, sic debuissent intinctarie ἀκμην ειχε διαβαίνωνοῦ Ου πρεπει ου ει ἀρχην ποιειν θη- ρωντα τα ἀμήχανα. dicendo brevitas ita se
in Graecorum sermonem Paullatim insinuavit, ut nemo deinde, his formulis utens, unde ortae ement, Cogitaret.
uuare recte faciunt, qui ἀκμ1 ν quum m-ime, et ἀρχὴν
omnino significare dicunt, modo ne obliviscantur, si opus est, veram harum Iocutionum originem indicare. Unam adhuc classem exemplorum consectabor, quod
ea Ρaullo videtur impeditior esse: haec dico, in quibus O,ἄ, το, ταυτα, Pro δι' O, δι ά, διὰ τουτο, διάταυ- τα, et similiter etiam ἄπερ, ἄτε, οἱάπερ, οιά τε dici putant: V. Ρο 6z5. GT6. GT8. Et sane pronomina ista Plerumque adverbiorum loco sunt, Sed quaerenti, quo-
207쪽
modo hoc factum sit, non ess sis, verum multo planior ratio sese offereti Initio enim haec quoque pronomina, uti debebant, cum verbo construebantur: ut Iliad. III. I s.
ἀλλὰ τάγ' oox θενοντο '. τὰ καὶ κλαίουσα τετ κα' id est, quum ego rem desem c labes . Euripides in Phoen. 268. ID τὰ ριεν πυλωρων κλειθρα μ' ἐξεδέξατοδι ευπετείας, τειχεων εσω
ὁ καὶ δέδοικα, μιη με δικτυων ἔσω
λαβοντες, Ου μεθωσ' ἀναίμακτον χροα. id est, quod ego metuo, idque iam explicatur, quale sit, sequentibus verbis. Huiusmodi igitur constructionum D quenti usu fieri non potuit, quin pronomen simpliciter quia e Vel propterea significare inciperet. Hinc iniam ibi usurpari coepit, ubi Verbum cuin eo non Posset construi:
ταυτ' ἄρα λεπτος,. χώ μυσταξ πολυς ουτος, ἀυσταλεοι τε κίκιννοι, in quo loco ἀυσταλέοι scribendum vidit egregiae indolis iuvenis, Augustus Ferdinandus Naaius. Caeterum, quod in aliis ellipsium generibus factum vidimus, ut etiam alieni, vel corrupti loci ad eas ellipses tuendas Miltiberentur, id in hoc quoque genere factum est. Vnum ex his locis, qui Sophoclis est in Philocteta, P. II. e mala Triclinii emendatione allatum, iam supra
explicuimus. In Euripidis Iphig. Aul. 235. p. 719. καὶ κέρας μἐν ην
δεξιον πλάτας ἔχων Φθιωτας, ' δ Μυρμανων
Iusgrarii interpretatio, πλάτας pro accusativo habentis,1 1 multo certe impeditior est, quam aliorum, qui πλάτας genitruum esse putant. Quos si sequutus esset, Μ gravius, neque in Surelio. 659. δεξιον τεταγμενους κέρας, neque in Heraclid. 6 2. λαιον εστ γεν κέρας per ellipsin praepositionis explicuisset, Sed Verba τεταγμενους et εστηκεν Pro si lici Verbo εχειν vidisset posita esse. Similis,
208쪽
sed quodammodo tamen diversa permutatio in Rhesi loco ι quem adiungit, v. 486.
αλλ' ελελαιον , ειτε δεξιον κερας, ειτ' ἐν μεσοισι συμμάχοις, παρεστί σοι πέλτην ἐρεισαι καὶ καταστῆσαι στρατον,
ubi Ροeta quum simile quid in mente habuisset,
mox mutat constructionem. Neque Schae rus Ρ. 680. Sophoclis verba in Aiace v. 516. asserre debebat: μοιρα τον φυσαντά με καθειλεν αμυ θανασίμιους οἰκήτορας, quomodo nec loquutus quisquam est umquam, nec loqui potuit. Corruptus est iste locus: Sed hoc aperium est, Verba θανασίμ ους οἰκήτορας, ut alibi docuimus, per positionem adiecta esse, et de ambobus parentibus dici. Non magis quisquam Graecorum dicere potuit, quod B
sio, cum scholiasta Mἀ intelligenti, P. 675. dicere visus est Apollonius Rhodius: ἐπεὶ Φρίξοιο θυ γλας στέλλομαι ἀμπλήσων , πιγνος χόλον Αἰολίδησιν, quem Iocum alia etiam inutili auxit ellipsi Brunckius υπερ ria ad Φρίξοιο intelligendum censens. InterΡungi debebat:
στελλομαι, ἀμπλήσων πιγνος χόλον Αλλίδρσιν.
Vulgatam interpunctionem si quis Euripideo versu, qui est in Oectra I2 0. defensum iret, is pariter falleretur: de quo versu dicetur infra. Peius etiam, si fieri potest, Schwebelius erravit P. 6 s. ad Verba 'ἐ τον , Iliad. XIX. 326. διά inteΙIigens. Verba Poetae haec sunt:
209쪽
200 DE ELLIPSI ET PLEONAS MOAd emdem classem etiam illa Pertinent exempla, quae a quibusdam per aΡpositionem explicantur, quod iacit Matutiae in grammatica Graeca P. 597., quae ratio multo certe Verior est et aΡtior, quam, quo alii utuntur, ellipseos remedium. De ingenti exemploruin, quae Congeri Possent, copia satis erit pauca consideraSSe. Homericum illud,
θάνατόν νυ τοι ορκι' εταμνον, Ira sunt qui omissione praepositionis εις explicent. At etsi haec cum praepositione dici potuerunt, non est tamen intelligenda praepositio, ubi omissa est: sed diversae Pro sus istae locutiones sunt. Recte igitur talia Matthiae sic interpretatur: Oρκια εταμνον, ἁ εστί σοι θάνατος. Sed dicendum est etiam, qui tactum sit, ut sic loquerentur. Clarum vero est, duo in his verbis latere, unum Ορκια ἔταμνον, esterum θάνατον σοι κατεσκευασα , quod ultimum quia factum erat seriendo foedere, utrumque in unam locutionem confusum est, θάνατον τοι ορκολαμνον. Sic in illo: ουτι ψευδος ἐμἀς ατας κατελεξας, id est, oυτι ψευδος ἐχεῖας, θιἀς ἄτας καταλεγων. Ae schrius in Agam. v. 233. ετλα ουν θυτr ρ γενέσθαι θυγατρος,
γυνοκοποίνων πολέμων ἀρωγαν, καὶ προτελεια ναων id est, ετλα ἀραγγῶν πολεμων καὶ προτελεια ναων παρα-
210쪽
IN GRAECA LINGUA. 201 Et in Electra v. 1269.
ubi μῆνιν idem est, quod μῆνιμα, ut apud Aeschylum
in Eumen. 234. et apud Plutarchum in amatoriis narrationibus p. zz3. B. Homerus: ως οῖ μεν μάρναντο δέμας πυρος αἰθομενοιο. Eodem modo usurpatur, et τροπον et δωρεάν, et προῖκα, et O ναρ, et τέλος, et περας, et aliquot alia nomina, atque apud Latinos nomen instar. Paullo alia
ratio est loci Sophoclei in mace v. Iz2.ῆ ρά σε ταυροπολα λὰς 'Ἀρτειυς ωρμασε πανδάμους ἐπὶ βους ἀγελαίας, ῆ που τινος ν&ας ἀκάρπωτον
ckenarii emendatione in Callimachi fragm. I. doli onus 1 5 scribendum putabat ἀκαρπωτου. Ita χάριν dictum esset, ut in locis supra allatis, de praemio, quo Diana Aiacem set remunerata. Quod Seriato ἀκάρπωτον fieri nequit, ubi poeta dicit de praemio ab Aiace non dato Dia- 'nae. Nam enallage, quam fingit Musgravius, admitti non Potest: quam figuram omnino operae Ρretium faceret qui arctioribus fimbus circumscriberet. Quod si ῆρα κλυ- Vide quae in editione Aiacis adnotavi.