Godofredi Hermanni Opuscula

221쪽

dicetur, quam ad certum finem necesse est, ut apud Xenophontem Mem. Socr. III. I 3, 3. αλλὰ ψυχρον, ωστε λουσασθαι, ἐστιν. Confugit in huiusmodi exemplis etiam Huenbachius ad ellipsin in Bibl. crit. III. 2. Ρ. 65., commemoratus a Schaefero et hic, et p. 2I2. , ubi plura de hoc loquendi modo assata sunt. Nulla hic erulipsis est, sive Positivum, sive Comparativum, Sive suΡe Iativum sit nomen. Nam haec locutio sic debet intelligi, ut istud nomen, in quo inest comparatio, tali Vocis consormatione pronunciari putetur, quae dubitationem loquentis exprimat. Nemo enim non sentiet, aliud esse utrum aqua frigida ad lavandum sic dicatur, ut vocabulum non aliter, quam reliqua Pronuncietur, an idem vocabulum gravius et cum quadam haesitatione Pr

seratur, cuius haec vis est, ut indicetur, satis frigidam dici, quam qua quis lavari velit. Non magis, ubi μάλλον Post Oσφ abest, ea esse 190 ellipsis putanda est: nt apud Thucydidem VI. 89. non 86. ἐπεὶ δημοκρατίαν. γε καὶ θιγνωσκομεν οι φρονουντές τι, καὶ αυτος ουδενος ἀν-Oσω καὶ λοιδορη--σαιμυ. Nam, ut supra ostendimus, ea non est ellipsis,

quum vocabulum iam antea positum ob id ipsum bis poni detrectatur. Atqui μάλλον in omni comparativo inest, ita ut χειρον in Thucydidis loco sit μύλλον κακως. Ex

eodem genere est Omissio abverbiorum outi et oυτε, alia sequente negatione: de qua re explicuit Schaeserus P. III. Nam haec longe alia figura est, quam ellipsis. Ellipsin particulae οτι ne commemorarem quidem, nisi vererer, ne quem H. Stephani auctoritas in errorem implicaret: qui quum eam particulam omissam crederet

in hoc Thucydidis loco, V. 6I. καὶ προσολὰς εποιουντο, βουλομενοι ἄλλως τε προπενέσθαι σφίσι, καὶ Ομηροι ἐκ της 'Αρκαδίας ησαν αυτοθι υπὰ Λακεδαι-

ιονίων κείμενοι, non anui advertit, Thucydidem, quod is facit saepissime, quum ante ex aliena sententia locutus esset, ex sua ipsius sententia loqui pergere. Μaiore cum

specie afferri potuissent tales loci, quales Μatthiae in

222쪽

IN GRAECA LINGUA. 213 Graeca mammatica Ρ. z56. Protulit, ut Sophoclis in Phi

Oιοιτο μD ἐκουσι γν λαβών, εἰ μη θελοι δ', ακοντα. Verum ne in his quidem ulla ellipsis est, quia optativus 191Ρer se index est alienae sententiae.

Progredimur denique ad ellipsin particularum ως et ωστε, in quibus dici Vix Ροtest, quantum a vero viri docti aberraverint. Ac primo quum in comparatione Omitti putant εἴς, tantum abest, ut ea Particula omittatur, ut,

ubi iis videtur omissa, ne addi quidem potuerit. Vt iuisis Aristophanis IOCO, συ δ' 'Αριστυλλος υποχασκων ἐρεις , non Isic est sensus, tu tamquam Aristyllus hians dices, sed ipse oris, quum id facies, Aristyllus. Sic, Praeter Homerica, in caeteris quoque exemplis, de quibus Ρudet

quidquam adiicere. Miror, quod Scliae rus et hic et ad Longum in talibus, ut τυις τοξευμασιν ἐχρῶντο ἀκον σίοις, ellipSin admiserit. Nam quid omissum putabimus,

si eadem res ita dicatur: τα τοξευματα αυτοις ἀκοντια

, νῖ An Isic quoque ως erit intelligetidum p Cro lent hoc

fortaSSe, et credant, Per me Iicat, qui φασι, Vel ἐμοὶ δοκει, Inediae orationi inseria, non Putant uisi advocato

Sed videamus nunc ως et ωςτε infinitivo iuncta, quod ita est usitatum, ut infinitivus his Ρarticulis carens ex Earum ellipsi pendere omnibus videatur. Adeone Vero ilOctos homines non cogitasse, quid agerent, ut etiam, quae facillima Mint, per dis iciliora explicare conarentur Θ Nam 192 quae haec dementia est, si tibi dissicile rideatur, συνελόντι ειπειν, elaoαρ ὁ αυτε Ovεστ' ' α/ιειι νονι λειπε φορῆναι, πολλλῖσιν νησοισι καὶ γει παντι ἀνασσειν, a particulis ως et Οἴςτε auxilium Petere, quae nec magis,

223쪽

21 DE ELLIPSI ET PLEONAS MOquam ulla alta particula, infinitivum regant, et ipsae quid hic sibi velint, a te explicari postulent 8 Hoc scilicet totum est illud ellipseos mysterium, Ρer ellipsin omissa di

cere, quae alibi addi videas, sive tu scias, quorsum addantur, sive nescias. Ingrediamur nos aliam viam. Atquo haec duo iure nostro, ut certa, sumemus: unum, infinitivum in Graeco sermone Per se significare finem , ad

quem quid fiat; alterum, neque ιος, neque ευστε infinitia Vum regere. Iam quo intelligas, quid εὐς, Vel ωπε, quod nihil est nisi tu forie, sibi velit, nihil opus est, nisi ut memineris similium formularum. Xenophon Anab. I. s, 8. ο ει ἀπεκρινατο , ου ουδ' εἰ γενοιμην, ἁ Κυρε, οσι γ' ἄν ἔτι ποτι δοξαι M. Idem inroΡ. IV. 3, Ib. αλλ' εγω μεν, ε pq, Ovτως ἐπι mo ἱππευειν μαθειν, εἰς νομίζω, ην ἰππευς γένωμαι, ἄνθραπιος πτηνος γενεοθαι. Euripides Iph. Taur. I 2II. οἶσθα νυν ἁ μοι γενεσθco. Sophocles Oed. R. 5 3. - otio ' ως ποίησον. Aeschsus Pers. 18T. IAE . τουτω στασιν τίν' εἰς πω 'ακουν ορῶν

τευχειν ἐν ἀλλ λησι, de qua sormula, in qua haeserat Relatus, vide ad Vig mun p. 737. docte disseruit Erlarduus ad Sophoclis

Antig. 32. Herodotus IX. 42. ῆδεσθε τουτου εινεκα, ως περιεσομένους risu εας 'Eλλήνων. Hae constructiones omnes quid aliud quam duarum locutionum in unam coniunctione natae sunt Θ Xenophon sic incipiebat, ac si di-Cturus mset, οτι ouae εἰ γεωοιτο, ἐκεινφ γ' ἄν επι δο- ξειεν. Euripides, tamquam si, οισθα νυν, ἁ μοι γενε σθω χρῆ. Sophocles, ut si, οισθ' ως ποιητεον ἐστis; Aeschrius, veluti scripturus, τουπιο στάσιν τίν ως πω δοκουν οράν, ετευχον ἐν ἀλλήλpσιν. Herodotus denique, ut qui dicturus esset, ἐδεσθε τουτου εινεκα , ως περιεσο- μεθα ἐμεῖς 'Eλλήνων. Indidem est, quod etiam Μase suae in Graeca grammatica observavit, usus indicativi

224쪽

των ἀνθρωπων εἰς τους Λακεδαιμονίους, ἄλλως τε καὶ προειποντων , οτι τῆν 'Eλλάδα ἐλευθερουσιν. Neque alia constructio est, quum εος idem fere est atque γαρ, aut quum ωστε significat quin'e, ut apud Xenophontem Anaiau δ, 5. καὶ ἄμα ταυτα ποιουντων ημῶν ευθυς 'Αριαιος ἀφεστήξει ' ωςτε φίλος ημιν Ουδεις λελείφεται, ἀλλἀ καὶ οι προσθεν οντες, πολέμοι 1 μιν εσονται. Incipit enim, Is

ac Si velit Pergere: ως φίλος ἡ μιν oudεἰς λειφθῆ, ἀλλἀ

καὶ οἱ προσθεν οντες, πολέμιοι - - demque talia pertinent, ut apud Sophoclem in Trach. ως προς τι πίστιν τηγνδ' ἄγαν ἐπιστρέφεις

quod sic est dictum, ut si voluisset haec ita enunciare: LIM, ώς, τον πολλὰ ἄνω σταθεντα τῆρα. Haec ciui meminerit, non mirabitur quid sit, quod SaePe, maxime apud historicos, cqniunctivus cum Particulis Oπωλώς, ινα, μη, POSt Praeterita Pro optativo inveniatur. Iam igitur eodem modo etiam sic et ώστε ante infinitivum debet explicari. Ita ώς συνελοντι εἰπειν Θ duabus compositum est locutionibus, una, ώς συνελών ελω, altera συνελοντι εἰπειν. Et quod est apud Sophoclem in Philoct. 656. in

αρ' εστιν sςτε κἄποθεν θέαν λαβειν, . καὶ βαστάσαι με, προςκυσαι ώςπερ θεών; ubi altera est constructio, αρ' εστιν εrγυθεν θεαν λα- βειν, altera, ἄρ' εστιν ώς επυθεν ἄν θέαν λάβοιμι, In Trachinus v. 3II. καὶ ταυτα πολλοὶ προς μεσa Παχινμον αγορα ξυνεξοκουον ώςαυτως ἐμοι, .

ubi pariter una constructio est, εξελεγχειν αυτους; altera, ως ἄν ἐξελεγχειν αυτοους δυναιo. Hoc si reputasset Im

225쪽

216DE ELLIPSI ET PLEONAS MOEclaaesemis, maluisset, Opinor, P. M. dicere, in quibusdam locutionibus raro inveniri ωπε, in aliis Plerum- que addi, quam reperiri ubi non desideres, desideratur enim nusquam) interdum autem Paullo durius deesse. In quam rem quod Herodoti loco I. 13. utitur, valde miror. Ibi sic scriptum est: συνεβοσαν ἐς τωυTO Oι τε του Turm στασιωται καὶ οἱ λοιποὶ Λυδοί, si ν ι ἐν δητο μιν βασιλεα εἶναι Aυδῶν, τονδε βασιλευειν '-δε μη, ἀποδουναι οπίσω ἐς ἹIρακλείδας τῆν αρχήν. ' Nam hic eo minus nurum est, nudum positum ess . infinitivum, quod συνεβησαν idem est atque εγνωσαν, decreverunt. Sed ut uno quasi ictu istam ellipsin particulae ωςτε evertam, quid habebunt, qui eam tuentur, quo explicent tales Iocos, qualis hic est Ste-Ρhani Byzantini in V. Πεμιθους : φασὶ δ' Oτι, ἐπιβάσης Ἀφροδίτης εἰς τον τοπον, Ωἀ τὴν παρουσίαν τῆς

φαντί νιν 'LIρακλψῖ βίαν καὶ καρτος ερίσδεν,οτι intelligendum Ρutabunt 8 Parum differt a Stephani Ioco hoc Sophoclis in initio Antigonae: αρ' οἶσθ' οτι δευς τῶν ἀπ' Οἰδίπου κακωνοποῖον ovχὶ νβν ἔτι ζωσαιν τελει,1 Caeterum Graeci similiter etiam alias particulas CO

struunt, ut ἐπεὶ et πλήν : Sophocles in Electra v. 352.

ἐπεὶ δίδαξον. Et in Trach. I.

πλὴν ἐριοὶ πικρῶ

ωδινας αυτου προσαλων ἀποίχεται. Sio ibi scribendum. Sed dictum est satis de ellipsi. Neque enim, quae in Bosii libro de ellipsi plurium verborum adiecta Sunt,

attingi a nobis quisquam cupiet, quorum maxima Pammanifesto ad aposiopesin pertineat, reliqua autem tam' ' Sint uiepta, ut nemini, qui sana ratione utatur, Placure

226쪽

possint. Caeterum quod omnem nostram disputationem in his scriptoribus, qui Profani Vocantur, consistere -- Ivimus, haec caussa est, quod sacros Christianorum IN hros, cereos flecti quorumdam artibus, neque iuris nostri videbatur attingere, nec scientiae- Quod si qui sorte erunt theologi, qui nos aliquid veri dirisse iudicetit, hos 4ani Ueramus inventuros esse s qua etiam apostolorum sermo ab istis ellipsium sordibus liberetur. - . ia

Transgrediamur ab ellipsi ad pleonasmum, cuius explicatio aliquanto, quam ellipseos, facilior est: non modo quod omnino minor est in Pleonasmo Obscuritas, sed etiam, quod, quum ellipsi fere contrarius sit He Imnasmus, ellipseos expositio ultro ostendit, quae Ρleonasmi sit ratio. Demonstravimus autem ellipsin esse omissionem Vocabuli, ad grammaticam quidem constructionem necessarii, sed usu ita deesse soliti, ut sponte intelligatur. Quod si contrarius est ellipsi pleonasmus, Pleonasmum necesse est in adiectione vocabuli positum esse, quod tametsi ad gramnaticam rationem nihil co ferat, ex usu sic addatur, ut prorsus abundet, id est,

ut plane nitul significet. Nam nisi pleonasmum in ad lectione vocabadi nihil plane sigi cantis ponimus, non magis pleonasmorum inveniri poterit finis, quam supra in ellipsi factum videmus. Quo in errore exagitando quum totus versetur Weiskii liber, mirum est tamen, quod ille non modo hos, qui veri sunt pleonasmi, fere omnes Praeterierit; quos sane quidem secundum definitionem Pleonasmi, quam Posuit, praeterire debuit: sed etiam quod de his, qui videri Ροssunt Ρleonasmi esse, quum nousint, minimam partem attigerit. Sed quum ne nobis quidem haec sit cura, ut hos, quos re vera Putamus Pleo

nasmos Vocandos esse, undique Congeramus atque exemplis illustremus: paucis ea dumtaxat consectari volumus, quae capita sunt huius disputationis.

227쪽

21S DE ELLIPSI ET PLEONAS MO

Ac videmus cum di militudine quadam maximam I pleonasmi atque ellipseos esse similitudinem; similitudinem eo, quod in PleonMmο Pleraque contraria Sunt, quam

in ellipsi; dissimilitudinem, quod non omnia. Ellipsis

enim quum non Ρωsit eorum esse, quae sponte intelligi nequeant, vertum est, rase, quae necessitate' quadam ab numero ellipsium σxcludantur: Pleonasmus autem, quod superflua sensum ex oratione non tollunt, non Patitur tam certis se finibus circumscribi. Itaque etsi utriusque, et ellipseos et Pleonasmi usus in quaque lingua e Perientiae est, tamen quid non sit ellipsis, necessitate; quid non sit pleonasmus, eo, quod aptum ineptumVe demtur. Ac vidimus, ellipsin et copulae esse et subiecti, non esiam Praedicati, rusi sic, ut eius aliqua pars omittatur. Omitti enim Possunt, quae maxime necessaria Sunt, quia ob id ipsum sponte intelliguntur: quod contra minus necessaria, si absunt, non intelliguntur, quia ne desiderantur qludein. Propemodum contraria ratio est Ple nasini. Quamquam enim per se nihil est, quod abundare

nequeat, tamen, quoniam Pleonasmus est adiectio eorum, quae ne Cogitantur quidem, Consentaneum CSt, eum ab

his Ρartibus, quae maxime sunt necessariae, Plerumque esse, quod has partes, ut quae maxime emineant, i utili additamento onerari non convenit; in iis autem Par bus frequentius inveniri, quae quod secundariae sunt, fa- Isscilius delitescit, si quid alieni additum est.' Eamque rem confirmat etiam origo pleonasmi. Nam qui Vere dicendus est Pleonasmus, eius duo sunt, nec Plures numer fontes. Etenim aut locutio sic multo usu trita, ut aliquid de Ρropria sua vi amiserit, ad alienas res tranSsertur, aut iteratio aliqua eiusdem notionis, ad vim orationis auge dam inventa, quae eam vim usu paullatim deposuit, ibi usurpatur, ubi nulla vi opus est. Neutrum tale est, quod facile in copulam aut in subiectum cadere Possit. CO-Pulam enim, ut quae in omni enunciatione necessaria mi, et ob simplicitatem notionis, et quod semper eadem est, pleonasmo carere deceti Subiectum autem Perraro reῶ-Ρit Pleonasmum, quia cum certum ac definitum esse d

228쪽

21sIN GRAECA LINGUA.

heat, fere et intensionem significatus et imminutionem ab se segregat. Quare solum relictum est praedicatum, in quo constituendo facillime pleonasmus admittatur. In copula quidem vereor ut ullus inveniri Pleonasmus queat. Iu subiecto, ut dixi, rarus est. Pervulgatum illud, οἱ ἀμφὶ Πλατωνα, pro solo Platone dictum, cadentis est linguae, usitatum Plutarcho et consimilibus scriptoribus,

non antiquioribus, ut Thucydidi, Platoni, Xenophonti, nedum, quod quidam Opinati sunt, Homero. Et quis

nou sentiat, hunc Pleonasmum, quem quidam etiam in Parte elegantiae habuerunt, valde absurdum esse Θ Gm-2m modam Vero excusationem is habet in subiecto pleonasmus, quo Pronomini praeter necessitatem additur αυτος:θω δ' ἐμαυτον παιδα τυχης νέμω. Initio enim αυτος in hisce pronominibus Praedicatum fuerat, quod deinde, extenuata gignificatione et Prorsus ad nihilum redacta, pronomini ipsi adiungebatur. Sic Plerique omnes, liui Vere sunt Ρleon mi, in Praedicatis consistunt, maximeque in tenuioribus, quod genus continetur particulis. Eiusinodi est ηωθι πρo, Sine Pleonasmo, ut

videtur, dictum Iliad. XI. 50. Odrss. V. 469. sed abu dante Particula Odrss. XI. 36. αλλ' ἄγὼ ἐποτρυνον πατέρα κλυτον, προ

Eiusdem generis sunt etiam εξοχος ἄλλων et κηροθι μαλ- λον, de quibus formulis dixi ad Hom. hymn. Cer. 362. Sed ut alterius quoque generis exempla Proseram, quod est in iteratione eiusdem notionis, quis non trita illa, πώλιν αυθις et o θ' Ουνεκα meminerit Θ Tale est etiam ἄν κεν et κεν ἄν , de quibus particulis expositum est ad Orpheum de Iapidibus v. 24T, Eodem Pleonasmo ως οια dicitur, cuius formulae pauca exempla attulit Bastius in epistola critica ad missonadum 'Ρ. 43. consulto, ut

') Eximendum est μουνικα. quod primus nisi fallor Lo- hectius μου ενεκα esse vidiu Vide eum ad Phryn. P. 657.

229쪽

220DE ELLIPSI ET PLEONAS MOopinor, non faciem quum aliorum, tum Eustathii me 201 tionem, qui haec saepissime coniungit. Ac videntur mihi eodem referenda esse haec Euripidis, in Hecuba v. 402. OΠοια κισσος δρυος οπως τῆςδ' εξolam,

μολπάν. Vereor enim ne non Possit eum Porsono ad Hecubae versum in his Iocis oπως cum et ἐξαρξω construi. Quod ut in Aristophanis atque Antiphanis Versibus, quos assert, fieri debeat, quibus addi poterat hoc Aeschrii in Agamemnone v. 609. nisi id aliter intelligendum est,oπως δ' αριστα τον ἐριον αἰδοιον ποσιν σπευσω πάλιν μολοντα alia tamen est horum locorum, quam Euripideorum ratio, in quibus illud oπως, quod semet ipsum monentis est, non videtur admitti posse, quia in his simplex inest eius, quod quis facturus sit, affirmatio . Praepositiones duae idem significantes quum coniunguntur, sere semper altera earum adverbium est, ut Hupὶ

περὶ κρήνην, πολλἀ περὶ ροπαλ' ἀμφὶς ἐάγ', νοσφιν

ατερθε κακων, νυκτιπολοις ἄμα συν Βάκχαις, εν δε καὶ ἐν Μεμφι. Non est tamen verum, quod Boeckbius, vir PraecIarae eruditionis, in commentatione de Platonico m- noe P. 197. contendit, duas Praepositiones sic, ut altera 202 non sit adverbium, nusquam iungi, et proinde apud PI tonem de legg. III. Ρ. z0I. D. τινος δri χάριν ενεκα altera utra praepositione eiecta scribendum esSe. Non recordabatur vir doctilasimus illud a Thucydide et Xenophonte usurpatum, ἀπὀ-ἔνεκεν , de quo dixit I Diei aclitus ad eclogas Iustoricas Ρ. 414. Neque haec

Vide quae adnotavit Matthiae ad Hecubae v. 395.

230쪽

Quae iam, Opinor, nemo temere audebit tentare. In Euripidis quidem versu, ut hoc adiiciam, toς, quod Marklando in mentem venii, Poeticae dictioni repugnat ). Alio modo repetita notio sic abundat, ut non integro aliquo vocabulo, sed parte alicuius vocabuli comprehensa sit. Vt Iliad. XXIII. z09. ἄν δ' 'Oδυσευς πολυμ 7τις ἀνίστατο, ubi praepositio in ἀνίστατο abundat. Quo loco adduci possit aliquis, ut αστυ, quod quidam codices habent in Versu Parum eleganti, qui legitur Iliad. XI. 703. QMpισταντο δὴ ἄστυ, διαπραθέειν με/ιαωτες,

non librariorum errore scriptum 'putet. Euripides in Andromacha V. 613. παίδων τ ἄπαιδας γραυς ἔθζκας ἐν δομοις. 203Xam vocabula, quale eSt ἄπαις, sic usurpari solent, ut sola remaneat notio privationis. Nec dissimilia sunt talia, ut ἀπ' ουρανοθεν, quae initio carebant Pleonasmo, .quum adverbium Do nondum in Praepositionem Vertisset: sed hoc Postquam lactum erat, magis terminatio substantivi, quam Praepositio coepit abundare. Eodem modo in hiis, ' o ρεστι, ἐπ' ἐσχαροφιν: nam ista terminatio nihil est

Hunc Iocnm isto insolento pleonasmo bene liberasse videtur Seidlerus. ευ a' 'Aθηναίων ἐπὶ γαν scribens.

라틴어 텍스트