장음표시 사용
71쪽
M DE FRAGMENTO CLYTEMESTRAE SOPHOCLIS. mn quo uterentur tragici. Ter illud quidem is fragmentis Euripidis legitur, in Alelanippae fragm. XXI. et XXm. et in Phaethontis fragm. VI. Sed de his quid statuendum
esset, etiam taeens sapientem sat monuit eruditissimus VH-c narius in diatriba de fragm. Eur. Ρ. 183. Nimirum, si nunc viveret, aliter emendaret istum Euripidis Iocum. Itaque critici in posterum, si quando παῖς iusto brevior ad metrum erit, Puerum Poterunt, etiam antequam adoleverit, Proceriorem sacere. Νisi falcem in alienas messes immittere iniquum duceremus, alios quosdam versus ex illo se mento apponeremus. Nunc vero hoc tantum addere visum est, fimri Dagmentum carmine chori. In eo, ut in aliis quibusdam Iocis, furima sunt, quae egrete conliment doctrinam metricam ANwardiit.
72쪽
COMAI TATIO DE VERBIS, QUIBUS GRAECI INCESSVΜ EQVORVΜ INDICANT, AD X OPHOΝ-TEM DE RE EQUESTRI CAP. VIL
Xenophontem artis equitandi peritissimum fuisse, unusquisque, qui eius artis non est ignarus, fateatur necesse est. Atque in eo libro, quem ille de re equestri scripsit, quum Plurima continentur, quae apud omnes gentes atque omnitemΡore a Praestantissimis artis magistris probata et commendata sunt, tum quaedam insunt singularia, quae quis merito miretur nunc fere negligi solere. Ut illud, quod equum a Catone non frenis, sed eo loro, quod sivταγωγευς Graece vocatur, duci xvit, ne os equi laedatur. Alia vero, neque Pauca occurrum, quae quum male intellecta essent, nunc Xenophonti reprehensionem Pepererunt, nunc ita sunt eum artis Praeceptis conciliata, ut longe alia, quam fuit, mens fuisse scriptori existimetur. Oninino enim omnium Xenophoniis librorum hic est dissicillimus, Ρartim interpretum vitio, partim ob rei ipsius obscuritatem. Atque inte pretum quidem Plerique aut rei equestris, aut Graeci ser- monis omninoque antiquitatis rudes fuerunt: in rebus autem,
quas tractat Xenophon, hoc marimam habet difficultatem, quod muliorum nominum significationem divinare tantum licet, in qua re hoc facilius est falli, quod granunasci veteres, in primis Pollux, ita rerum ad equintionem pertinentium imperiti fuerunt, ut saepe contraria eorum quae debebant attulerinti Documenti caussa duos asseram locos e capite VII. libri Xenophontei, quorum prior quum sit facillimus, non ridetur tamen plane intellectus ab interpretibus sit se,
74쪽
manus sive iuba implicatae, sive hasta nitensis mussito subsiliri, simulque extenso dextro brachio corpus sustineri, aseque ita dextrum pedem in dextrum latus equi traiici oportere. Haec ratio, quae ab nostra consuetudine multum diversa est, etsi habet quae possint reprehendi, docte tamen et Ρerite inventa est. Ac Ρrimum quod sinistra manu iubam Propter aures prehendi vult Xenophon , id tale est, ut ad subsiliendum in equum magno sit adiumento. Nam quo
altius suspensa est sinistra manus, eo sacilius enititur eques.
Itaque etiam apud nos certe in medio equi collo iuba prehendi solet ab iis, qui in equum insiliunt. Sed si iuxta
aures, ut Xenophon Praecipit, necessario habenae dextra manu tenendae sunt, quia, si sinistra, ut nos solemus, tenerentur, aut laxae nimiam libertatem equo concederent, aut adstrictiores non possent equo inquieto satis et celeriter remitti, et simul firmiter adduci quippe multo breviores, quam ut manus equitis in eo, in quo debet loco, collocari posset. Quod si sinistra manu non poterant habenae teneri, dextra debebant: sed si dextra, non conveniebat eam dorso imponi, ut nos solemus, sed extremitati armorum, ut iuba simul comprehendi posset. Nam si iubae non est implicata manus, equo ferociente excuti potest, quo iacto equi os Denis Percuti necesse est. Multo minus, si quis
hasta enitens equum conscendat, sinistra manu, quae hastam tenet, habenas poterit prehendere, nisi et regimen omne equi omittere, et oris laedendi periculum subire
75쪽
τα ευωι/υμα ἀναστρεφοι, τοτε καὶ, επικλίσεως ἄν αγχοιτο. και γαρ πέφυκεν ὀ iππος, εις μἐν τἀ δεξιὰ στέγε- ' φOμενος, τοις δεξιοις ἀφηγεισθαι , εἰς ευώνυμα δέ, τοις άριστεροις. Camerarius caute hunc Iocum Vertit, ut magis ambiguitate reprehensionem evitasse, quam Perspicui tale sensum declarasse videatur. Ηe elius, quem ut artis equestris magistrum aliquid lucis assene Par erat, Vereor ne Iocum etiam obscuraverit. Is ita vertit: Soli das mera Dormiaris, εο treme mun es sans an , dem dies
nem naturlichen gang tia, so mira es seinen homer Ieicht Usammm nehmen una cum tes en sinu mα- chen, una man wiria es nur mit einer ruthe anararenben nsith hisen. υα man es jur schon hali, da clus 1 ei a mit cler linhon sene au Ia m an fungi, somuis mem thm , clamit os di es gem thue, nur die ru- the zelgen, wenn es mit dem rechten fura ausa chreMten sich a chichet. mill es den linhen sum oui hebem so I se man es mit inm au schresten ans geri, und wisos si h llari hinret, so ουὶ I se mon es auch sich auwenden ans gem Dem clas Mera Issem sicli nasumtich nach der rechtem seite zu hewegm, wenn es siclinata rechis hinheliret, unia linti , wem es sicli linis wenuet. Vix credibile est, hominem rei equestri deci tum tam ineptas sententias a Perilissimo equite Profectas credidisse. Videamus singula. Est enim hic lacus Propterea inprimis notabilis, quod nomina. diversoriun equitiae suum continet. Igitur primo, ubi procedendi signum datum sit equo, simplici passu in indum esse dicit X nοplion. Id genus nostri schriti vocant, Graeci βάδην.Eaque consuetudo incipiendi curriculi etiam apud nos in
scholis equestribus servatur, atque ob eamdem mussam, quam a XenoΡhonte clare expressam non intellexit He bellus, ne equus, statim ab imito ad celeriorem cursum incitatus, ferociorem se praebeat. Solent enim equi, insi
plane ignavi, si ab initio concitatius ingredi cogantur, i quieti et ad lasciviam Proni esse: quod contra, si satis tranquille initium fiat, etiam ferocissunt facile obedium
76쪽
DE VERB. QVIB. GRAECI INCESS. EQVOR. INDICAM: MDe qua re emidite disseruit Xenophon IX. 3. 4. Passum
et apud nos et secundum Xenophontem excipit illud genus, quod Pedibus decussatim tollendis continetur. Id nostri trab vocant, Graeci Vel τον αυτοφυῆ διατροχάζειν. Id quod satis clare e Xenophontis verbis intelligitur. Est enim huius generis vere haec duplex
Virtus, quam commemorat Xenophon, ut et mobilia re dat equi membra, et aptissimum sit, unde equus ad gradum tolutilem incitetur Sequitur ergo secundum hoc genus et nostra et Graecorum consuetudine gradus tolutilis,
quem nostri dicunt aων, Graeci ἐπι ραβδοφγορειν, id
quod e Xenophontis loco tam est aperium, ut mirum sit, de ΡrοΡria verbi significatione cogitasse interpretes. Nam etsi a virgae incitatione ductum est nomen, non tamen PercuSsio eo nomine uidicatur, sed genus ingrediendi, ad quod equus virga impellebatur. Eodem modo etiam aΡud
Pollucem I. 220. ἐπιραβδo poρειν dicitur. Eius verba haec
sunt: τὰ δε επιραβδοφορεῖν τον οπον, Oπερ γινεται, εἰ τις εἰς δρομον ἐξελαυνοι, ου πανυ επαινουσιν οἱ ἱππικοί. Scilicet homo rei equestris imperitus obscure loquutus est, nec satis intellexit quare hoc reprehenderetur. Citatus cursus fit tolutim: inde επιραβδοφορειν τον ιππον
id est, ut nos dicimus 'galopιread necessarium
est ad effusum cursum. Quod si solutim ire non nimis laudant artis Ρeriti, caussa haec est, quod nimia huius genearis frequentatione pedes equi interiores laeduntur. Sed a Cedimus ad eam, quae maxima est in Xenophontis loco obscuritas. Rationem enim explicaturus, qua ad gradum tolutilem incitetur equus, ita perplexe loqui risus est inier-Pretibus, ut mentem eius vix intelligi Posse faterentur. AoΡrimum illud, uno τῶν ευωνυμων ἀρχεσθαι ευδοκιμωτερον, Heubelius, nostram scilicet consuetudinem,' qua prius dextra quam sinistra tolntim itur, Veteribus Probatam ratus, de sinistro pede intellexit. Nam equus dextra in Iutim incedens primum sinistrum pedem Posteriorem, inds dextrum simul posteriorem atque sinistrum anteriorem postremo dextrum, anteriorem tollit. Recte vero Camerarius in Hiippocomico p. 61. vidit , Iaudatissimum perhiberi
77쪽
a Xenophonte, si initium sat equo in laevam circumagendo. Id vero est sinistra tolutim ire, in quo genere contraria est Ρedum tollendorum ratio, ut ab dextro pede posteriore initium sat, et postremus tollatur sinister anterior. Hanc explicationem veram esse, et ipsa rei ratio, et veterum monumenta docent. Apud nos enim, quorum omnis ars equeAtris a bellico usu originem et leges acceΡit, nihil mirum est, si magis in dextram quam in laevam circumagi equos docemus. quia dextri gyri frequentior et magis ne-' cessarius usus erat in dimicationibus, quae hasta et gladio committebantur. Eamdem rationem Graeci quoque tenuissent, nisi apud hos Ρrior fuisset curulis exercitatio. Nam in eurulibus certaminibus laevo raro solebant metam
ambire. Apud Homerum Iliad. XXIII. 334. ita Νestor filio praecipit: τω sv μάλ' ἐλάαν σχεδον αρμα και
αυτος ει κλινθῆναι ἐυπλεκτω ἐνὶ δίφρφῆκ' ἐπ ἀριστερα τοῖῖν' ἀταρ τόν δεξιὰν ἔλπον
ἐν νυσση δέ τοι ἱππος ἀριστερος εύς ἄν τοι πλημν 7 γε δοάσσεται. ἄκρον ἱκέσθαι' κυκλου ποιητοιο ' λέθου δ' ἀλέασθαι ἐπαυρειν, μήπως ιππους τε τρωσζς, κάτα ἄρματα ἄξης. Sophocles in Electra v. 22. κεινος δ' υπ' αυτὴν ἐσχάτην στήλην εχων. ἐχριμπτ' ἀεὶ συρι γα, δεξιον τ' ἀνεὶς σε.ραιον ἱππον , εἶργε τον προςκείμενον. Et v. T 5. ἔπειτα λυων ῆνίαν ἀριστερῶν κδειπτοντος ἱλπου, λανθάνει στήλην ἄκραν παίσας ' εθραυσε δ' ἄξονος μέσας χνοας, κἀξ ἀντυγων ώλισθε. Nam in flexu sinistra habena adduci debet, quo sinister
equus retineatur, dextra autem laxari, quo dexter equus, cui maius percurrendum est spatium, effusius currere Pos sit. Itaque curari solebat, ut ad dextram equusquifortior esset iungeretur: omninoque, si trinis equis
78쪽
DE VERB. QUIBUS GRAECI INCESS. EQVOR. INDICANT. 6staretur, lanalis dextrum Iatus tenebat. Hinc Aeschylus σειραφυρον κριθέοντα πωλον dixit, cluunt sortem et validum vellet iudicare, et Sophocles Martem Vocavit δεξιο σειρον, ut impetuosum, dextri equi more, signisciuot. Non est autem consuetudo illa equos in curulibus certami-uibus in laevam flectendi temere orta. Nam equi nulla arte et disciplina eruditi uatura fere solent tolutim sinistraire, quia Sic in utero gestantur, ut dextro armo Imigis coarctato liberior sit Sinister. Quare in sinistrum magis incumbunt. Id igitur quum aniniadvertissent Graeci, Cur- Sum videntur sic instituisse, ut equos id, quod naturamo traret, sequi Paterentur. Nam si ab dextra Parte metam ambire Voluissent, Verendum erat, ne equi, quos e curru difficile est ita regere, ut contra naturam dextraiolutim eant, innexione aut laberentur, si sinistra tolutim irent, aut, si, quod equi omnes natura duce in brevi flexu faciunt, repente mutata Pedum glomeratione, de
tra ire inciperent, non modo turbaretur curius, Sed Cur- . rus etiam Succussu, quem inde oriri necesse e et, eFerteretur. Itaque sinistro nexu per certamina curulia nobili lato, mansit haec consuetudo etiam Postea, quum equi
tandi ars coli coepisset, ut ab sinistro cursu fieret initium. Sed redeamus ad Xenophontem, ilui quum Semato hoc more, quomodo Sinistra tolutim iri debeat ostendere vult, ita loquitur: επειθη περ καὶ α ποτῶν ἀριστερωνευδοκιμοτερον, ω δ' ἄν μάλιστα serro τουτων αρχοιτο, ει, διατροχάζοντος ιι ἐν Oποτε ἀνα 'αινοι τει το σημαίνοι τω tuam τὰ ἐπι ραβδοφορειν. LiterPretes fere putant hoc dicere Xenophontem, Si equus, quum debeat sinistra tollitiin incedere, dextra Velit, Virga coercendum esse. Atqui si ἐπι ραβδοφορειν est tolatilia ire, falsa est ista explicatio, ut taceam, tam ineptum esse tale
PraeeePlum, ut errorem equi non. Corrigat, sed augeat.
Heubelii autem interpretatio se ipsa resellit, in qua quum alia Sunt Perversa, tum hoc maxime, quod απὼ των ἀρι-οτερ ῶν ἄρχεσθω et τω διατροχαζειν eamdein rem esse putat. Sed etiam si quila meliora afferre possit, Ii
bebit tamen hic locus, tu quo qui haereat. Nam quum
79쪽
docere veri Xenophon, quomodo equus sinistra solutim agitandus sit, quid hoc est, quod tolutim incipiendum di cit, dum equus dextra decussatim incedat Θ Cur enim dextra, quod et naturae rePugnat, et ipsius Xenophontis ver- his p Addit enim, το χἀρ αριστερον μέλλων αιρειν, εκ τουτου ἀν- et mox, καὶ γαρ πέφυκεν ὀ Iππος εις tu ἐν τα δε&ἀ οτρεφόμενος, τοις δεοιοις ἀφηγεισθα εἰς ευωνυμα δε, τοις αριστεροις Neque quod He e-lio dixisse videtur Xenophon, Probabile est, equum esse paullum ad dextram flectendum, quo facilius et commodius sinistrorsum agi Possit. Quae sententia neque in Verbis Xenophontis inest, neque est Periit equitis λ). Non est in verbis, quia, quod hic dicitur, equo dextra incedenti significandum esse gradum tolutilem sinistrum, non modo his verbis contrarium est, quae modo apposuimus, sed etiam, et multo magis, iis, quae eodem in loco leguntur, καὶ ὀπότε ἐπὶ τἀ ευωνυμα ἀναστρέφοι, τοτε καὶ . τῆς ἐπικλισεως ἀν- unis autem imperiti tale
Praec tum esse Contendimus, quia dextra ire, ut deinde sinistrorsum acto equo inlutim incipias, inutile est, multoque OperoSius quam opus IIabeas, quia nulla tamen re, . nisi nexu ad laevam, ut Vere molunt Xenophon, tolutim
ire impellitur equus. Quo minus dubitari posse arbitror, quin hic Xenophontis locus gravi vitio Iaboret. Ipsum
enim Xenophontem tantae imperitiae accusare, quantam vix in homine vel aliqua equitandi exercitatione culto invenias, i non modo iniquum, sed Multum videtur. Quare ita scripiasse Xenophontem mistimo: ἐπείπερ καὶ cino των αριστερων - ευδοκιμωτερον, ωδ' ἄν μάλιστα
1 Nisi quum sine sexu recta quis linea incedens gradum lo- utilem incipit. ἐ
80쪽
DE VERB. QVIB. GRAECI INCESS. EQVOll. INDICANT.quum ἐπεὶ δέ, Λldina habeat, cuius lectionem male indicavit Zeuidus, ἐπείπερ δε scribendum duxi, ut XII.
S. connectendae orationis caussa; deinde τω ἀριστερφ Pro
τω δεξιβ ; tum ἐπισκελίσεως - e Polluce pro ἐπικλισεως;
denique, mutata interpunctione, delendum αν ante vitiamum Verbum. Atque ἄν ante αρχomo abesse in cod. LiΡs.
notavit Sturatus, modo is indicasset, utrum hoc quod ego delevi, an illud quod praecedit, quando verba ἄντο bis in hoc loco leguntur. Xenophontis sententia haec est: quoniam laudatissimum habeatur, sinistra cursum ii CiPere, Velle se ostendere, quo Ρacto ad gradum tolusi- Iem equus incitari sinistra debeat: id vero si quis sinistradidicerit, eodem modo dextra faciendum esse Xenophon intelligit, pariter ac nostri de dextra praecipiunt, ut inde de sinistra concludi possit. Atque hic obseriari velim,
alium videri apud , Graecos equitationum ordinem suisse, atque apud nos. Nos enim posteaquam dextra sinistraque vel etiam iterum dextra decussatim ire equum fecimus, Pausa facta, toluum dextra et sinistra, vel etiam ut iterum ad dextram Ρerveniatur, incedimus. Graeci autem Passu incipiebant sinistra, eademque manu deinde decussatim, denique tolutim ibant, . tum eodem ordine dextra cursum
instituebant . . Igitur Xenophon, quomodo tolutim iri
2 Scripseram ubique ἐπισκέλησις, ut est apud Pollucem. At
et analogia et corrupta Xenophontis scriptura docent, scribendum esse ἐπισκέλισις, atque ita dederunt editores nonnulli.
3 Id mihi videbar colligere ex iis, quae hic praecipi a Xenoplionte putabρn . At eam interpretationem hodie non probo. ut mox ostendam. Quum ab laeva incipi decero dicit Xenophon , Ombiguum est, utrum id ad solum gradum tolutilem , de quo hic loquitur, an ad omne genus incessus spectet. Si ad solum gradum tolutilem, dextra fortasse manu Primum Paεηu, deinde decussatim currenta equo processerunt, tum autem ad laeVum gyrum conversi tolutim egerunt equum; sin omuis incessus ab laeva inceptus est, videntur prima duo genera primo laeva manu, deinde dextra peracta esse; inde autem eodem ordine tolutim.