Petri Gassendi Disquisitio metaphysica. Seu dubitationes, et instantiae adversus Renati Cartesii Metaphysicam, & Responsa

발행: 1644년

분량: 335페이지

출처: archive.org

분류: 철학

21쪽

r II. si Demonstratione fuerunt s

necesse minplorare Sorbona decrerum

6 SCRIBENDI

studio, aut congessisse postea ludicras solum dubitationes. Testor

Deum ter Max. si me comparare ad legendum potui puriore affectu cognosccndarum,complectendarum,commendandarurn emonstrationum, si non simpliciter exposui residuos in me scrupulos. Res, in qua vertamur, magis seria est. magisque nostra interest, quam ut arbitrer es e colludendum. De veritate agitur, quae demonstratione paratur; Ecquis vero illam, si videat, non amet, vel potius non de- pereat Θ quis illi vel resistere, vel contradicere, si homo sit, possit pQuin- etiam, cum me nullius tuarum jactatarum demonstrationum vim experiri agnoscerem , quaesivi ab aliquot viris magni nominis,& impense doctis,qui Meditationes tuas legerant, ecquisnam ipsis: videretur; deprehendi autem illos, perinde ac me demonstrationis vim non secisisse. Quam- putas vero condoluimus, cum a te , tanto viro , & tanta in re, tantum exspectantes , spe excidimus p Communis sane haec vox fuit, Fieri-ne potest, ut ille vir Mathematicis studiis innutritus, & quae res demonstratio sit tantopere sciens, eas rationes habeat, evulgetque pro demonstrationibus germanis, quae a nobis tamen adeo attentis,adeo bene animatis elicere assensum novaleant λ An forte elatus applausu, quo aliqua nova in Geometricis excogitavit, demonstravitque,eo adductus fuit, ut confideret posse se circa caetera , ac metaphysica praesertim , paris esse Dei ici tatis pAn nihili,ut caeteros, sic Ptolemaeum quoque fecit, qui Mathematicen prosequutus , dixit se intactam Theologiam, Physicamque relinquere;istam ob materiae conditionem instabilem, illam ob rerum divinarum incomprehensibilem naturam postquam in sua Sy opsi tantam promisit segetem , putavit Lectores fore spe contentos , neque studiose requisituros utrum plenae essent, an inanes

spicae Subiit postea quoque mirari, quam secure Doctores summos

summae facultatis compellans, praedicaveris apud illos te fuisse rationes ita prosequutum, ut Iam pro certe is , ta evidentissimis demonstrationibus illas ausus fueras proponere: addiderisque etiam talers esse, ut non putes ullam viam humano ingenio patere , per quam meliores rocmri unquam possint; ac denique sollicitaris , ut ipsas pro demonstrasionibus habentes hoc ipsum declarare, ta publice testari velint. Cum enim ea sacra Facultas extulerit hactenus, efferatque citam-num tot viros tam

magnos, ac in his rebus adeo sublimeis , putasti-nc nullum hactenus exortum, qui tale quidpiam viderit: imo & nullum exoriturum , qui videre quidpiam quam tu melius , possis p Credidisti- ne

22쪽

disti- ne quotquot sunt, ac erunt, mutuari debere ex te , unde solemnia dogmata probent Es-ne arbitratus totam Facultatem

ignorasse , quousque rem ipsi demonstraveris, quemadmodum essent Christiani suadendi Nam proferre te quidem quae potueris hisce de robus comminisci , nemo improbet , sed potius collaudet. Veritas quasi bravium est. & ut nemini non fas est ad assequutionem ejus adspirare , sic quisquis illam assequatur , ipsa operae pretium est. At vero quae commentus fueris existimare statim digna, quae augustissima Facultas sic a te addiscat, quasi sine te Doctore caeca fuerit; & decreto suo ita approbet, ut dubitare de iis sit nefas; id denique mirum, ac stupendum est. Sane, aut hoc est nimium de tuarum rationum vigore dissidere; aut potius illas pretio pretiosissimo aestimare, cum dignas ducis, quae imperentur

mortalibus omnibus, ipsisque adeo conciliare majestatem adnite ris , ut tibi viam sternere ad ingeniorum tyrannidem possis. Sed mihi crede, aut ratiocinium demonstratio non est, aut ex seipso elucescit ; neque emendicanda authoritas est, qua persuaderi valeat ; cum & vi propria assensum extorqueat, & nisi extorqueat, demonstratio non sit; naque authoritas faciat, ut pro demonstratione habeatur,sed ut conclusio, quae ex vi praemissarum persuasionem non Obtinet, ex authoritate dicentis obtineat. Quam proinde ab suit sublimis Facultas, ut votis tuis annueret , quae decretis non argumenta, sed conclusiones sancire soleti Novit quam sit

humana ratio inconstans, atque imbecilla, quare & ex ea decretorum firmitudinem non exquirit. Momentum ex Sacra Scriptura , aliisque fidei canonibus quaerit; ipsas rationes si aliquae sint cum suis momentis si aliqua habeant intactas penitus relinquit. Et non ignorat quidem nonnullas esse praeclaras praecaeteris e sed elim illae sint tamen quasi fumosae faculae ad fidei jubar, & quasi Solem comparatae, ideo cum fidei splendore,

atque majestate ipsas non commiscet. Habet illas, ut quoddam g nus probationis heterogeneum ; existimatque Sacram fidem esse debere sibi ipsi solidissimum fundamentum. Plaerumque etiam adhibere rationes existimat nefas;tum ne excellentia rerum credendarum imminuatur, si putetur humana ratio posse ad illam pertingere; tum ne impii arbitrentur nos iis induci ad credendum ea, quae cur ipsi quoque ob rationum imbecillitatem,non credant, sibi ipsis videri excusabiles possint. In caeteris, non respuit quidem; sed eae ne sint,annon sint demonstrationes, non piaestituit. Novit alios aliis

23쪽

8 SCRIBENDI

rationibus capi ; & cum aliquae his, non illis; aliquae verd non his, sed illis pro demonstrationibus habeantur ; Omneis , ctuantum valere possunt, sinit, & columna fidei, tanquam inconcussa semel posita, illas circum exstrui, quales sunt, permittit. Hoc censu potuerunt tuae quoque haberi; at dum haberi ipsas voluisti, quasi dogmata fidei, tantum abest, ut id feratur, quin interest potius, ut eae resellantur. Nempe ne sint impii, qui existiment nos illarum vi potius, quam fidei merito ad credendum induci; aut firmiores saltem rationes ex ipsismet Doctoribus repetere negligant, quos decrevisse putarunt, Nultam viam humano ingenio patere, per quam meliores inveniri unquam po t. Quo loco verba illa praetereo, quae ad ipsorum unum es scribere ausus et uuapropter ,si verum his fine invidia scribere licet, ausim Jerare venturum tempus aliquando , quo

ilia opinio, quae ponit accidentia realia, ut a rarione aliena, S incomprehensibitis, S parum tuta in fide a Theologis explodetur, ta mea in ejus i cum ut certa , S indubitata recipietur. Vuod hic dissemulandum esse

non putavi, ut M. I V. Ad haec mirari etiam subit, cur tuum ingenium ita evectum ha-Non Utμ' beas supra conditionem caeterorum, ut si ut diisentiant abs te, dicas eorum ingenia ita immerse sensibus, et a Metaphysicu cogitationibus' tas demon- prors s abhorrentia, &c. Nam quod supra sensus nihil 1apiant, Mmetaphysice nihil cogitet ; quomodo potes dicere, nisi quia no sa-

r. a. piunt, neq;cogitat tuo modo. Quaeso te enim ecquae-nam est Me-

ω 'ue viis taphysica cogitatio λ De vi vocis no disputo, quam Aristotelis S MO ' ctatores imposuere illi Philosophiae parti, cujus membra fuit Theologia ab auctore dicta. Theologia, inquam, naturalis, quae r ut urint. tione nititur, ut discematur a supernaturali, quae sola DEI revelantis authoritate fulcitur. Dico solum, cum ea leu Met physica . seu Theologia, sit Platoni Dialectica, quasi quae ratione utatur ; ex quo factum est, ut nonnulli ex ejus Sectatoribus eandem Rationalem , ac Intellectualem appellaverint, putantes nempe res divinas non- nisi ratione intellectuque intelligi ; ideli tuam illam cogit tionem esse non posse aliam, quam Dialecticam, sive rationalem , ac intellectualem. Cum tua ergo ratio, ac intelligentia occupetur heic circa Dei exsistentiam, ac mentis humanae separabilitatem; idcirco non potest tibi esse alia Metaphysica cogitatio , quam ea , qua ratiocinaris, ac intelligis tum Deum exsistere , tum mentem separabilem esse. Igitur & cum existimas alios a cogitationibus

Metaphysicis abhorrere, existimas illos nec ratiocinari, nec intelligero s

24쪽

ligere, quod Deus exsistat, aut Mens separabilis sit. Ecquonam vero argumento ductus id existimas, nili quia ferre non potes opponi ab ipsis gloriari te nimium de tua ratione, ac intelligentia, quasi ea sit omnium persectissima, nihilque opponi aut pome, aut debeat λ Ac de caeterorum quidem ratione, & intelligentia, quatenus perfecta, imperfectave sit, non assumpsi heic di 1quirendum rhoc tamen dico, dum ratiocinantur, ac intelligunt exsistere Deum , mentemque humanam esse separabilem , sapere illos supra sensius, ipsorumque cogitationem non posse non Metaphyucam esse.

lam sensuum est quidem , quod sensibilia percipiant ; sed quod 1 sensibilibus ad intelligibilia progrediantur, & invisibilia Dei ,

ex iis quae fecit, visibilibus intellecta conspiciant, hoc rationis est , atque intellectus. In eo differunt a te , quod tu putas te absque praeviis sensibus ad intelligibilia ferri, ac Dei, Mentisque non modo exsistentiam , separabilitatemque; sed etiam utriuique intimam naturam clarh, distincteque intelligere ; illi & habeant sensibilia

pro gradu ad intelligentiam; & cum intelligant de Deo , Menteq; te parabili quhd sint; no proinde profitentur intelligere se quid sint.

Quandoquidem vero tibi non subscribunt, & circa tuum ratiocinandi,ac intelligendi modum difficultates quasdam proponunt, nec satis applaudunt, atque adulantur, tu id non fers , sed excandescis, sensibusque immersos, & a cogitationibus Metaphysicis abhorrenteis, carneosque pronuncias. Quasi nimirtim ipse solus

Metaphysicus, sive Theologus naturalis sis, ac praeter te unum nemo adnitatur evehere se supra sensus, & quam - maxime per na turam licet, abstracta intelligere ; quasi tibi uni veritas sit cordi, nemoque illam assequi praeter te aut curet,aut possit. Certh hac de re haec tua sunt verba ; Ouia nustas antehac Ideas eorum, quae ad mentem pertinent, habuimus, nisi plane confusas, S cum rerum sensH-lium Ideis perminas - haecque prima, V praecipua ratio fuit, cur nulla ex iis, quae de Anima , ω Deo dicebantur, satis clare potuerint intelligi , magnum me operae-pretium Deturum esse putav se docerem, quo paoto pro- pr etates , seu qualitates mentis a qualitatibus corporis sint dignoscendae. uuamvis enim jam ante disium fit a multis,ad res Asetv ficas multigendas mentem a sens bus esse abdurendam; nemo tamen adbs c, quod mam, qua ratione id fieri posset ostenderat; vera autem via , ta meo judicio unica ad id praestandum in secunda mea meditatione continetur :Sed quae talis en , ut non fit μιis ipsam siemel perspexisse ; diu terenda

25쪽

.IO SCRIB ENDI

confundendi contraria, paucorum saltem dierum consuetudine eassem di tinguendι deleatur. V. Hac itaque tui de te opinione fretus alios despicis , comparasq;

φημ' I ' gent, ex eo solum,quod ignoret. Et si posses quide pari evidentia facere is u. ἡ 'perxa quae tuasem genii navigatione ad nos refers,ac ille redux aliorum Poeteli, tu modo qui negat Antipodas est te, navigare cum ipso in

θ mr naericam velint quam pulsis velis iremus omnes, concederemusque misis iam in tuym sententiam λ Nam fac nos, quod ais tam cisi secus nobis vi-UD. detur nulla aluncta ratione negare illam rationum tuarum vim eat saltem , cum non reculem usiccum navigare, imo ratiocinantem te xij α' prosequamur, cur nusquam tamen hanc tuam vim Antipoda detegimus p Au-ne pro Antipodibus exspectandi nobis su- ero Scio podes , Enotoccetae , Astomi, Pygmaei, & quaecumque Megasthenes , Daimachusque olim somniarunt. Dices nos non satis

attente ac serio tecum meditari, non abducere a sensibus mentem, non exu-cie prx judicia , atque idcirco te nostra Iudicra prorsus recusame , U On- quam numus momenta contemnere. Sed recusa tamen , & contemne ,

ut voles; Liceret nobis pari jure idem faccre; sed hoc satis est , ubi quicquid potest a veritatis amantibus exigi praestiterimus, nullam tamen a nobis vim , qualis esse debet demonstrationis, sentiri.

Dicis tuas demonstrationes singiusculab ese Geometricarum quarunda instar,ac feri selum evidenicis um perceptae integrae fuerint. Sed sunto, qualeis esse voluisti, longiusculae, implicitaeque ; qui fit nihilominus, ut nullae Geometricae sint, quae se , ubi totam seriem perceperimus, evidentia sua non prodant, & velimus, nolimus ad assentiendum mentem compellant; istae autem tuae, tametsi tota serie fuerint perspectae , nequc tamen nobis evidentes fiant, neque nos ad assensum trahant 3 An jure eas dicis non modo aequaine , sedsuperare etiam Geometricas cert/tudine, atque evidentia ' Et cum Evidentissimas dicas, ecquid demum erit per te evidens, si quod evidentissimum a te dicitur, sit adeo obscurum p Dicis denique posse te merito con-Cludere non tam ea, quae 'usisti,infirmari authoritate doctissimorum virorum, qui ibissepe pertritis nondum possunt assentim, quam e contra eorundem authoritate confirmari, ex eo,quod nullas errores, Irae pinagoga os post tot accurata examina in demon rationibus tuis annotarant. At , si , quia tibi verba non defuerunt, quibus, ut Scholarum mos est, circa argumenta disputabilia responderes, non es consessus ullos errores

26쪽

OCCASIO.

paralogismosve admitas; non propterea tamen authoritas illa confirmavit potius quam suspecta aliquorum paralogismorum scripta reddidit; quatenus viri doctissimi non potuhre iliis toties perlectis assentiri. Quippe & illi existimarunt se annotasse varios;& quoties ratio aliqua saepius periccta , intellectaque s nisi te semper aquilam, Caeteros omne: s reputas noctuas ) ad assensum non pertrahit; argumentum profecto est , eam demonstrationem non esse, ac paralogiimum aliquem latere, quo , nisi vitium formae sit. praemissae saltem secus se , quam supponantur, habeant. . Et fac nondum suis e paralogismum detectum ς an quicquam repugΠat, quin vel ipsi mei, vel acutiores alii inposterum detegant, constante praesertim ea inevidentia, quae sola obstat, ne hactenus viri doctissimi assentiantur Simile est certe , ac si defosso thesauro in loco ,

quem tu , & ego ignoremus, tu ex viso quodam terrae aggere inferas ille icthesauru et se; neq: enim potuisse alia occasione illeic em di,&aggeri terram. Si enim ego no assentiar,quod tametsi nesciam, qua alia occasione terra ille ic effodi,aggerique potuerit, non videatamen cur no potuerit aliqua alia praeter hanc esse: quonam jure tucae mea ignorantia argumentabere occasionem tibi creditam voram esse,ac te incidis se in thesauri locum Quasi vero non alius supervenire valeat, qui veram occasionem norit, ac te, tibi nimium

fidentem, hallucinatum fuisse ostcndat λ Uerum ex dicendis cognOscendum est, permittendumque Lectoribus, ut dijudicent, nulli- ne errores, aut paralogismi. non dico a viris doctissimis, in quorum censu me non habeo, sed O me, caligante lieti, fuerint in propositis tibi dubitationibus adnotati.

IN MEDITATIONEM I,

Quae est .

De iis, quae in dubium revocari possunt.

DUBITATIO UNICA. De Methodo, qua omnis cognitio, seu vera, siussa, etiam adhibitis machinis, iubetur extrudi. Ac ςirca prima quidem Meditationem, non est qudd multimimmorer; comprobo enim institutum , quo mentem tuam

exuere omni praejudicio voluisti. Id unum non satis perci-B a Pio,

27쪽

ia IN MEDITATIONEM Lpio, Quamobrem satius non duxeris, simpliciter ae paucis verbis incerta habere quae praenoveras, ut ea deinde seligeres quae vera deprehenderentur, quam habendo omnia pro falsis , non tam vetus exuere, quam induere novum praejudicium. Et vide , ut necesse fuerit,quo tibi ipsi faceres fidem, fingere Deum deceptorem, aut nescio quem malum Genium delusorem; cum vitan fuisset suffcere , humanae mentis Caliginem, solamve naturae imbecillitatem caussari. Fingis praeterea te somniare , ut in dubium omnia revoces , & quidquid rerum agitur pro ludificatione ducas. Sed an propterea a te extorques , ut non vigilare te credas , & incerta falsaque habeas, quae coram te sunt aut geruntur Quicquid dixeris, nemo erit qui persuadeatur, te esse persuasum nihil esse verum ex iis omnibus , quae cognoveris; ac tibi perpetuo vel sensum , vel somnium , vel Deum , vel cacodaemonem imposuisse. An non futurum fuisset magis & philosophico candore ,& veritatis amore dignum , res , ut se habent, & bona fide ac simpliciter enunciare, quam, quod objicere quispiam posset, recurrere ad Machinam . captare praestigias , sectari ambages Quanquam , quia tibi ita est visum , nolim amplius contendere.

RESPONSIO.A D te cρmprobare institutum quo mentem praejudiciis exuere eon tu seum , utpote quod nemo fingere potest esse improbandum. Seia

lus ut simpliciter ac paucis verbis , hoc est,perfunctorie tanium id esserissem. uuasi scilicet tam facile sit omnibus se erroribus liberare quibus ab infantia imbuti sumus ' S quasi nimis accurare id feri possis

quod nemo negat esse faciendum ' Sed nempe indicare voluisti, plerosque homines fateri quidem verbo tenus praejudicia esse vitanda, sed tamen nunquam illa vitare ρ quia nullum studium aut laborem in hoc impendunt, nuia laque ex iis quae semel ur vera admisierunt pro praejudiciis MLnda esse a bitrantur. Tu certe his illorumpersonam egregie agis, ta nihil eorum quin

ab usis diei possent omittis; sed interim nihil assera quod Philosophum re

olere videatur. Vbi enim ars opus non ese Deum singere deceptorem, neque nos Iomnime, nec talia, Philosophus putasset μι addendam esse rationem cur illa non possint in dubium revocari vel si nullam habuisset, ut revera nulla es , id non dixisset: neque addidiset, sumere hoe in loco humanae mentis caliginem, ot narurae nostrae imbecillitatem causari ; nihil enim prodest ad errores nostro; emendando1 quod dicatur nos errare, quia

nostra Diuiliam by GOrale

28쪽

nonra mens ealigat, vel natura est imbecilla ; idem enim est ae s tantum diceretur nos errare quia sumus erroribus obnoxii; S manifeste utilius est intendere , ut feci , ad omnia in quibus contingere potest ut erremus, ne sp- sis temere assentiamur. Non etiam dixisset Philosephus me, habendo dubia omnia pro falsis, non tam vetus exuere quam induere novum praejudicium; vel prius probare conaim fuisset ex tali seuppositisne oriri periculum alicujus iureptionis. Sed tu de contra paulo psit Uirmas me

non posse a me extorquere ut illa pro incertis , falsi que habeam quae fama pupposui , hoc est ut novum illud induam praejudicium quod

ne anduerem verebaris. Nec magis miraretur Philosophus istiusmodisvpositionem , quam quod aliquando ut baculum qui curvus est rectum reae mus , illum in contriniam partem recutruemm; novit enim sepefasa pro veris utiliterfieassumi ad veritatem id brandam ; ut cum Opronomia Equatorem, Zodiacum, aliosique circulos in coris imaginantur ; cum . Geometrae novas lineas datis Ruris adjungunt, Usve Philosophi mutaris in Deis. uui autem hoc vocat recurrere ad machinam , captare Praestigias, sectari ambages, aitque , Philosophico candore, ac veritatis amore esse indignum , non certe ipse Philosophico candore , me a ratione ,sed Rhetorico tantum fuco uti se velle testatur.

INSTANTIA.QV m infense, quamque acerbe pauca mea verba exceperis, Esubnotare nihil attinet. Id initio statim observo ; nisi satis rei erat meam comprobationem tam fastidiose admittere; vise ederi saltem te non debuisse meam illam vocem, paucis vesiis , inter- ρον sed pretari perfunctorie ; cum scilicet constet quantum differant paueu sui umVerbi , quod est conripe, & perfunctori. , quod est scitantis enunciare P aliquid. Sperabam vocem quoque illam,Simpliciter, interpretareris subre sed fuisti nempe humanior, contentus id dissimulare, quod dixeram me non satis percipere quasi scilicet nihil condemnans, ac erudiri solum cupiens ut inde unum statueres caput, eX quo me Probares non-Philosophum. Porro si vox quidem Philosophi pro Sapiente usurpetur, ipsam tibi ultro concedo, qui tanta sapis fiducia; at si nihil 1bnet aliud, quam quod nominis Author voluit,dum, .ut caeterorum jactantiam coargueret, dixit esse se non Sapientem , sed studiosum sapientiae; non est cur mihi illam invideas, qui tametsi nihil sapiam , ex eo tamen solo affectu , quo sapere desidero ,

possum sapientiae studiosus diei. Quare & cum dicis me nihil asserre,

29쪽

14 IN MEDITATIONEM I.

quod Philosophum redolere vιdeatur; Esto id tuo sensu , quo credere me Philolophum abiit; at dubitationes proponere, erudirique pet optare , aliorum forte sensu redolebit. Suggeris id ea occasione .

qua dicis me egregie agere illorum personam, qui farentur verbo tenus -- tin. da praeyudicra, sed illa Iamen nunqita vitant, quia nullum sudium, auriaborem in hoc impendunt, nullaque ex iis, qua semel Et vera a serpne.

Iraejudiciis habenda esse arbitrantur. Ego vero , ut sum praefatu S, ius personam assumpsi, tantum abest, ut illorum sustinere voluerim , quibus me fingis patrocinari: adden, me nihil eorum, quinatabis dici possunt, omittere; Cum & tam pauca tamen dixerim, ficde illis, quicumque, aut ubicumque vel sint, vel non sint , ne Cogitaverim quidem. Mea ipsius est persona, quam egi, & si quae mea fuit sententia, pleno candore illam exposui. Sed fuit haec tibi. ansa captanda , tum ut bilem exonerares , tum ut te unum esIe probares, qui philosophum ageres; solus utpote eruditus vitare pra judicia, tolus falsitatem exhorrens, solus veritatem requirenS. Eapropter sane eam ipse tibi de te opinionem fecisti,ut ex hac tua me thodo nihil jam falsi tibi silbrepat. nihil non verum excidat. sicque oracula abs te , de quibus non sit dubitandum , fundantur. Siquidem non modo jactasti in capite ipso nullam viam patere humano i genio, per quam rationes tuis meliores inveniri unquam po sint; sed deinceps quoque passim commendasti illarum excellentiam , & ad calcem tandem pronunciasti, nullam posse esse causam , cur nihil in ipsis reprehensum hactenus sit,n quia sunt omnino verae, ac certae; cum praesertim ipse ex nustis obscurras, ignotisve principiis, sed primum a Jmma rerum omnium duritatione, ac delude ex iis, quae menta praejudiciis liberae, om-i i mum evidentissima. certissima esse apparent,gradatim dedustae sint, G. Tatio γο- Caeterum quia haec Meditatio de praejudiciis devitandis, demo stomomnia strationum tuaru arx est, ac veluti Equus Trojanus, e quo illae prod--δ. - ., euiues nullum non praesidium,quantumvis munitum expugnent: at Gineos ge exploremus quid id rei sit, hoc est retexamus initio primaria r tiocinationem. Illa redigi in hanc formamposse minime dissiteberis,

uui mentem fecit liberam a praeIudicus omnibus, is non ex o Furta, incerti ve principiu , sed ex evidentissmis, ac certismis conclusiones deducit. Atquι ego mentem feci liberam a praejudiciis omnisus. θιtur ego conclusiones, non ex obsicuris, inceralis; sed ex ev dentismis, ac certissimis principiis deduco.

Cum ergo sc argumenter is, dicendu est quidem hoc loco de tua

30쪽

praesertim Assumptione; sed ut plenius constet, sit-ne aliquis paralogismus an-non, de Propositione est quoq; dicendum. Primum itaq; in ipsa supponis posse mentem liberam fieri a praejudiciis omnibm: At Ini- possibilis res videtur. Imprimis , quia memoria judiciorum prius factorum, penesque ipsam depositorum thesaurus cum sit, excutiano bis pro votis non potest. Id in se quisque experitur, & ille norat optimh, qui artem non tam memorandi, quam obliviscendi opta-hat. Videlicet sacta judicia ita habitu perseverant, & sigillorum ii star impressa sic haerent,ut illa ad placitum eluere,aut eradere in potestate nostra non sit. Deinde sunt quidem praejudicia quaedam,quq mutari possunt ; at sunt etiam quaedam, quae mutari non possunt; &ea, quae mutantur , no idcirco mente a praejudiciis liberam faciunt. Nam cum omne judicium feratur de re, quatenus ea menti apparet; efficitur, ut si res quidem eodem semper modo appareat, veluti Sol

rotundus , ac lucidus, aut creatio duorum anguloru rectorum, duobusve rectis aequali ii, ex incidente recta in rectam e tum fiat semper idem judicium. Sin res nunc uno modo appareat,nunc alio;ut turris

procul quide rotunda, prope vero quadrata visa; aut baculus media

parte in aere, media intra aquam conspectuS recurvus, ac in aere t

tus rectus;tum non ide fit, sed varium judicium.Vnde & dico priora illa mutari non posse quia id quod apparet in re non mutatur sicq; non posse mentem ab illis liberam evadere: posteriora vero haec posse quidem mutari s quoniam quod apparet mutatur ) at non fieri propterea mentem a prae)udiciis liberam,quoniam cum a vetoribus deseritur, a recentibus occupatur. Secundo, ut mens concedatur fieri libera, esseque velut tabula rasia, in qua judicium nulIum sit veluti pictum ; supponis eam posse conclusiones quasdam ex principiis dedurare: Atqui & hoc quoq; impossibile videtur. Nam si nulla habeti praejudicia, nulla ergo principia habet; quoniam principia , ut haeic sumuntur, sunt enunciationes; Enunciationes vero sunt judicia Iarda,quibus aliquid vel affirmatur,vel negatur. Quare&principiata erunt judicia, & quia praehabentur, praejudicia. Igitur si mens nulla habeat praejudicia in se, ne principia quide, ex quibus aliquid deducat, habebit. An dices mente , dum praejudicia exuit,abjicere

quid c enunciationum vincula, verba nempe est, & Non est, quibus termini,ut vocat,nectuntur; at non abjicere tamen ipsos terminos, sive terminoru simplices notiones, ex quibus mens nova principia, . novaque adeo judicia texat Vtcumque sane enunciationes illo

modo dissolvi putes ; quia deinceps tamen nihil novi apparet,

SEARCH

MENU NAVIGATION