Petri Gassendi Disquisitio metaphysica. Seu dubitationes, et instantiae adversus Renati Cartesii Metaphysicam, & Responsa

발행: 1644년

분량: 335페이지

출처: archive.org

분류: 철학

31쪽

IN MEDITATIONEM I.

III.

Itemque omnia pra-judicia ira haberi adiis quandiu dubia, ac

farsea, Meviinceps

prava con-

huetudo

non detoris queat am

plius menae rem a reiacta rerum perceptione.

quod suadeat nexum alium, quam qui praefuerit adhibendum , is

Circo non aliae, aut Oppositae, sed eaedem, quae prius enunciationes de rebus fient; quare & redibunt eadem praeiudicia. Heinc considera quantum voles Solem, ac Lucem seorsim ; itemque incidentiam rectae in rectam , & duorum angulorum rectitudinem , aut cum duobus aequalitatem; ubi oportuerit tamen Iterum terminos sive attributa, cum subjectis connectere, non aliam connexionem adhibebis, quam ejusdem verbi est, nulloque modo dices, Sol non est lucidus; aut recta incidetis in rectam,non in creans duos angulos qui vel recti sint, vel duobus rectis aequales. Tertio ut demus superesse menti aliqua principia, ex quibus conesusiones deducat et supponis illa esse non obstura, V incerta, sed evidentissima,ta certisι--Sed hoc denique impossibile est, ut nempe sint alia principia, quam

quae prius fuerint, hoc est ut nonnulla evidentia, ac certa ; ita plura obscura, & incerta. Plura, inquam, ob caliginem , imbecillitatemque humanam quoniam quantumcunque mens pura , ac su limis sua natura sit;est tame demersa in molem corpoream, a cujus functionibus pendet, a qua obfuscatur, a qua praepeditur. Saltem ex ipsa a praejudiciis liberatione indifferens manet ad assentie dum tam falsis,quam veris principiis, quatenus prima Occurrerint . ac prout apparuerint: neque ex indifferentia colligere Potes, quamobrem illa occurrere, apparereque potius debeant obscure,esseque incerta,quam evidenter, esseque certa. Erit enim mens veluti in b vio, ac fortunae erit,quod ista,potius quam illa sese offerant,quod . que istis, potius quam illis eo, quod esse apparebunt, moventibus fortius, ad ipsa feratur. Nunc ad Assumptionem , Ego , inquis, me, aut mentem meam liberam feci a praejudiciis omnibus: At hoc est, quod non persuademur. Non sane quod te non habeamus veracem , hoc est dicentem id ,

quod sentis; sed quod cum persuasi simus te dicere quod de te sen

tis, persuademur nihilominus alium esse te, quam ipse te sentias. Tu 1cilicet te liberum ab omni praejudicio putas; nos putamus non liberum, estque argumento, tum id, quod mox anth circa propositionem est dictum, tum ea praeoccupatio, qua videmus te istas Op niones, quas accipiendas semel duxisti tam acriter dcsendere. U rum res uberius dispicienda est ex assumptionis probatione, cujus totum robur in hac argumentatione consistit:

uui facit sibi omnia sua praejudicia non modo dubia , sed etia aliquandiu falsa, donec veluti aequatis utrimque praejudici-

32쪽

DvBITATIO UNICA. 17orum ponderibus, prava consuetudo non amplius judicium a resta' rerum perceptione detorqueat, rite mentem liberam fecit a pravu-diciis omnibus r qtqm ego feci mihi mea omnia praejudicia non modo dubia, sted etiam iniquandiuosa, donec veluti aequatis utrimque praejudiciorum ponderibus prava consuetudo non amplius judicium a radia rerum perceptione deto ucres:

itur mentem liberam feci a praejudiciis omnibus. Est quidem heic etiam praesertim de assiimptione nova dicendum ; quatenus praecipua illius probatio meditationis primae argumentum est; led ut rursus appareat videariS- ne αυλογζειν, an- non, necessc est ut pauca prius de propositione nova attingantur. Primum itaque in illa supponis prae Iudicia omnia posse feri dubia; At hoc ut impossibile , ita falsum est, ex jam dictis ; tam certa enim quaedam sunt, ut dubitare de iis non liceat. Nam & quamvis fingas Solem . quadratum, aut obscurum, & quocumque demum argumento nitaris tibi facere fidem ; non propterea tamen vere dubitabis quin Sol & rotundus,& lucidus sit; ut neque licet fingas rectam incidentem in rectam facere duos angulos duobus rectis pare is, idque menti imprimpre quacumque ratione coneris, dubitare unquam poteris Teipsa, quin creentur duo anguli aut recti, aut duobus rectis pares. Secundo supponis posse eadem non modo feri dubia, verum etiam haberi falsa; At hoc ipsiim videtur adhuc tanto magis esse impossibile, quanto magis falsa , quam dubia opinio, in qua est probabilitas, ab ipsa veritate, ac certitudine di ilat. Et certe, quod possis a te Extorquere , ut falsum esse credas Solem rotundum , ac lucidum esse ; rectam incidentem in rectam , duos angulos rectos, aut rectis pareis facere , ne Iuranti quidem videtur credendum. Τertio stupponis Liberi potes D ad aliquod tempus: Sed vel supponis haberi falsa serio, ac reipsi ; vel verbo tenus, & quasi joco. Si scrio, ac reipsa:

tam est impossibile , ut falsia habeantur per horam, quam per annum , aut saeculum ; si verbo tenus, & per jocum; tum id te ad Tectam rerum perceptionem nihil promovet; quia seu id agas , seu non agas, mens ipsa nihil asscitur, neque aut ad percipiendum , aut ad rectius percipiendum juvatur. Quarici supponis praejudicium habitum ut verum , ac certum, ita haberi posse falyum ad aliquod tempus , ut exinde fat praejudicium novum , priorique oppositum , quod in altera lance collocatum aequilibrium faciat,ac pondere parcum priore sit. Verum tam etsi non per annum , aut per iteculum , sed etiam per plureis an-C norum

33쪽

mente habendum delectuma ut in purgaridis comporis huia moribus ;nempe ut

eramur.

18 IN MEDITATIONEM L

itorum myriadas coneris falsum reputare, Solem non esse rotundum, ac lucidum; rectam incidentem, &c. non idcirco tamen praejudicium unquam priori oppositum menti imprimes ; quoniam ut nunquam assentietur, ita nunquam judicabit, neque proinde praejudicium faciet tantum aberit, ut ejus momenti unquam sit ,

quo priori illi aequi ponderare possit. Quinto supponis non pose

mentem in i iis quasi aequitibrio constitui in a retia rerum perceptione δε-

torqueri. Sed imprimis, sequitur potius ex hac ipsa indisserentia. quod ante dicebam, ut mens tam ad pravam perceptionem deto ueri, quam ad rectam converti possit. Sequitur deinde, ut tant,acilius detorqueatur ad pravam, quanto longius abest a perceptione veri ,& recentior est a perceptione salsi. Addo, existimare mentem capaciorem fieri verae perceptionis ex deflexione ad falsitatem, perinde videri, ac existimare, debere quempiam, ut dearubetur , fieri prilis Ethiopem. Iam de Assumtione, quoniam in prima meditatione totus ex illi comprobandae, ideo quae sunt ejus capita praecipua percurrenda

sunt. Primum tib ipsi indixisti diem , quo solutus omnibus curis vacares totus evertendis praeiudiciis omnibus , o quae seuperexstruxeras ipsis.

Atqui ut laudabile fuit quaerere secessum , & otium ad evertendia maliqua , ac praesertim dubia , atque falsitatis suspecta praejudicia ;ita attentando evertere omnia , etiam si quae certa, ac vera habebas , ,em aggressias es neque necessariam , neque tuarum virium. Nam credo sane voluisse te infixa menti a puero dogmata pietatis, atque Religionis manere prorsus inconcussa , cum caetera everteres; ut dicam vero selum de aliis, Ecquae-nam primum necessitassuit evertendi illi prae)udicia, Solem elle rotundum, rectam incidentem in rectam facere duos angulos, te hominem esse, habere te manus. atque oculos, Esse coelum, esse terram, esse urbeis, esse animalia,

esse plantas , ac hujusmodi innumera alia 3. An-non post ambages , ac circuitus, eo denique redeundum fuit, ut eadem omnia persuadereris p An vero propterea fortior est per sua fio , quod Sol sit rotundus,quod ex recta incidente in rectam duo anguli fiant, quod tu homo sis, & caetera omnia λ Deinde fuit-ne virium tuarum sic evertere omnia praejudicia, ut illa haberes, non incerta modo, verum etiam falsa p An vel dubitare serio potuisti non esse revera Mundum aliquem , homines habere corpora , aliaque id genus pDixisti sane versibus paucis ante Meditationem primam, neminem unquam sanae mentu serio de sit dubitasse. An-non vis ergo ut cre

34쪽

DvBITATIO UNICA. I

damus non potuisse te dubitare serio p An-non ergo joco, & verbo duntaxat Porro si non serio , sed verbo duntaxat dubitare potuisti de his, similibusque praejudiciis, putastiane posse te omnia praejudicia evertere Sane ut qui fumo aedeis obtegit; eas invisas quidem , at non idcirco eversas facit ; ita tu fictionem Praejudiciis obduccns, verba quidem pro illis das, at non idcirco ipsa evertis. Addo te videri perinde fecisse : ac si delegisles

diem , quo humores ponitus omneis exigeres a corpore. Nam ut humores quidem omnes abjici, nisi cum vitae profusione non Possunt, ita neque opiniones omnes quae in mente sunt, nisi cum totius memoriae jactura. Heinc , ne existimes me nolle praejudicia

ulla esse evertenda ; eum habeo hac in re delectum, quem in pu gatione humorum. Ut enim satis simus seelices , si humores pravos CXCernere potuerimus , si non etiam laudabileis , probosque ejecerimus; ita stelices nimium simus, si habitis quibusdam sanis verisque opinionibus; intemeratis, ac salvis illis, deponere potuerimus quas inaneis, noxias, incertas , falsitatis suspectas habemus. Et satis sane est in nobis opinionum hujusmodi, ut in ipsis exstirpandis non unum diem decernamus , sed totam penὰ vitam destinemus, & non perinde in convellendis sanioribus collabor mus. Ac tu mihi quidem ita respondisti, quasi ego censuissent ficile esse omnibus se erroribus liberare, quibus ab infantia imbuti humus, et quasi is nimis accurare possetferi: Ego vero neque id censeo esse faciIe, qui impossibile pene duco ; neque judico posse nimis accur te fieri , qui plenum studium , ac totos annos vix sufficere arbitror; sed me duntaxat ita habeo, ut existimem satis esse , inscelix lolium e mentis agro evellere; non item frumentum convellere λmul, aut eradicare. Vnde & cum dixistim mihi usum , si paucis versis incerta habuisses, quae praenoveras, ut ea deinde seligeres, quae vera deprehenderentur, quam habendo omnia pro falsis, &c. nihil aliud feci, quam si quis suadeat agricolae, ut consideret potius lolium esse frumento intermistum, quo selectum frumentum faciat, Iolium solum eradicet; quam ut segetem totam pro lotio habeat, unaque

manu utrumque exstirpet. Tu tamen eam vocem paucis verbis

ita accepisti, quasi non ad suppositionem , siuasionemve spectaret;& quasi non superesset deinde & tempus, & labor ut ea seligeret , quae vera deprehenderentur. Sed immorandum in hoc non est.

C a Deinde

35쪽

ao IN MEDITATIONEM I. sis h Deinde rem aggressus , & quasi fundamentum succutiens , cau -

.misisti satuS es sensuum tallaciam , ex qua omnia tibi dubia redderentur . pensium Quia nempe quicquid eatenus admiserin, ut maxime verum, id a sensibi s' aisi per acceperas, ac illos interdum DPere deprehenderas ; ideo prA - ηhmβη- denti esse census nunquam illis plane considere, qui te velsemel decep0

sonemDGsent. Attamen tu heic perinde fecisti, acsi quia cibus temel nocue . . . rat , sem Cndum ii quam cibum censuisses dictante prudentia al , qui istius eo abstinvndum, quod vel semel nocucrip. Sed nempe neque pru non certi dentia dictat ideo nulli cibo fidendum , quoniam inzerdum aliqui; midi, L nocuit , verum cavendum esse a noxio , ac cum usurpandum, qu itit, quam constanter profuit; Neque dictat omnem sensionem idcirco est ie ' dubiam, falsamve habendam , quoniam aliqua interdum sesellit: verum dubiam quidem merito non habendam ut certam , falsant. merito respui; illam vero esse admittendam ut veram , quae vera constanter deprehensa est ,& quam falsam elle nihil sit, quod demonstret. Heinc si de turri procul visa quaeratur, illa-ne rotunda, an quadrata sit; merito quidem cohibetur assensus quantumcumq; illa rotunda appareat, quoniam est alias depresaensum turrim procul visam rotundam, fuisse cominus spectanti quadratam. At si turris propc spectata visa fuerit angulis carens, ac omnino TCres; tum cohibere assensum velle, aut dubitare quadrata-ne, potiusquam rotunda, sive tcres sit, nescio cur referri ad illos non debeat, quos tu dicis non sanae mentis. Sic quamvis fuerit visus deceptus, cum judicavit baculum partim in acre, partim in aqua exsistenteiri esse recurvum ; attamen, quia postquam is fuit ex aqua eductus, totusque in acre suit, rectus csse apparuit; non subest prosecto curea quoque sensio deceptionis suspecta fiat. Dices te habuisse omnia suspecta ad tempus duntaxat,& quousque posses certa ab in- Certis separarer Ucrum circuitus inutilis, & in cujus reditu nihil amplius fructus, quam in exitu reportetur: cum toto decursu meditationum pcracto , nemo certius norit turrim prope spectatamesic teretem, aut baculum visum in aere rectum;quam si consistar in limine. Objicis ipse quoque tibi tam perspicuum esse te is theis sedere,

renere chartam,prae minibus habere has manus, hoc cor pin, Scaetera, ut de

eo dubitare tam videatur demens, quam sunt ilia in i, quι pauperrimo cum sint, videntur bi reges, halere caput mille, totos esse cucurbitas, aut ex vitro constatos: Respondes autem,te de illis ideo dubitare, quod fortassis dormias ; cum eadem soleas in Ρmnis pati , ac etiam interdum non

36쪽

DUBITATIO UNICA. 2I

heic aliud dicendum, quam quod insinuatum jam est ; nos ergo de te veriora sentire. quam tu ipse sentias. Quippe nos certi omnino 1umus te haec ditarentem , conscribentemque vigilare et alioquin Craim ad nos usq; si dormires, non pervenirent. Addo subtilitatem hane stametsi ipsam Socrates frequentem esse dixerit mmρον ὀν τωα ρ ρ νὼ καθίδι -- , Utu Ἀνθοι, α - νοήμε - , a 'ra , υπερ ἀληλοις 2Dλεγμεθα) videri plane supervacaneam c neque enim dico, quod quidam dixerunt esse merd cavillatoriam, aut sophisticam. Nam quantumcumq; inter somniandum non possimus diiuernere dormiamus-nc , an vigilemus; haud dubie tamen Cum vigilamus, sumus, ossicimurque Certi vigilare nos, non dormi-TE ; & quaerere ad hoc probandum argumentum aliud, quam i- Psam evidentiam, hominis videtur otio abutentis, a dimilis illi, qui meridiano Sole relicto, faculam requirit, ut quidpiam conspiciat. Quodcumque prosecto argumentum fingas , id nequc dormienti Ruicquam proderit neque vigil intem essiciet de sitia vigilia secu-xiorem. Vno verbo istud effugium non essicit tibi propterea res dubias, quas certas esia sensu constabat. Ad- haec, Age, semniemus, inquis, nec particularia ista vera sint, nos

verire oculos,caput movere, Uc. ac tum Instas adversum te, ista, quae ob in Iomnis apparant, esse Faltem quasdam imagines, quae sint ex veris rebus um, qι ι Aepromptae , ac saltem niuriam corpoream magis simplicem, ac universtim, unde deducuntur, esse verum, veraque communaa ejus attributa, ex faciamus , tensionem, figuram, locum. uuine ta dissiplinas quidem de rebus com- ΠΠ-πonpositis, singularibrasque , ut Physicam aut Apronomiam, esse posse dubias; at non quae de rebus fimbrissimis , generalissimisque , ut Arithmeticam , rintissima. aut Geometriam: cum seu dormiaου, seu vigiles, duo ta triasint quinque, sc certisse, quadratum plura isera, quam quatuor non habeat. RespondeS au- viis tem , cumst menti infixa quaedam vetus opinio, Deum esse qui possit o. rit im 'mnia, nsire te cur non fecerit, ut nustum eset corium, nusta terra , nulla m caetera, ta viderentur tamen ut nunc tibi videntur exsissere. Vnde V tam

fallare arbitratus duo, ta tria esse quinque, aut quadrati latera esse s Gm quatuor, quam sepe saltantur, qui se aliquid perfectissime scire inbi-rrantur. Nam S quamvis Dei bonitatem dedecere videatur, ut te mlemys cerit, qui pollesfalli; dedecuisse quoque talem facere, qui aliquando Dialereris r Et quantumcumque aliqui malint Deum trim potentem neoare, quam haec omnia incerta ; quamcumque tamen tui causam assignaverint,

quanto illa fuerat imbe*llior, tanto fore probabilius te esse adeo imperfectu, Disc crfallare. Ita, inquam,instas,ac respondes ipse. Veruntamen,

C 3 quid

37쪽

M IN MEDITATIONEM I.

quid suit necesse , ut te somniare supponeres, 'ub te conjiceres in hos labyrinthos p An- non, si revera somniasses optanda erat vigilia, ut labyrinthi evanescerent λ Cedo verti, dormienti-ne, an vigilanti quaesiisti fructum Dormient non diCes ; quoniam vel ista nunquam somniabis , vel si aliquando somnies, non erit in tua potestate ut haec remedia applices; vel si applicatio possibilis foreti, longe facilior, promptiorque esset ex proxima statim evigilatione curatio. Sed neque etiam vigilanti; quia nimis praeposterum est sensiones in vigilia peractas corrigere velle ex iis, quae per insomnia imaginamur dc promptius erit disquirere physicas fallaciarum

caussas, quam percipere cur aut quomodo , Deus nos decipere aut

possit, aut velit. Haec cum insinuassem , succensuisti ipse, quasi audacter nimis dixissem , nihiloisse opus fingere Deum deceptorem . A

tamen Zc dixi, & iterum dico ; tum quia mens horret hominem , ut ignorantiae praetextum quaerat, deceptorem fingere Deum , quem aliunde quam certum est esse, tam certum est deceptorem non esse; tum quia sine ista fictione, investigari, ac reperiri possunt naturales , veraeque caussae earum deceptionum , quae in sensionibus contingunt ; tum quia nisi tales caussae reperiri nobis possint, frustra fingetur D Eus caussa, cujus neque fallendi vim , neque actionem, neque modum, neque finem , liceat nobis cognostere , impedire , deflectere , ut a fallacia nobis caveamus: tum demum , quia ista ,

ob quae finxisti Deum deceptorem, te seie esse, foco assidere, hiemali

toga esse indutum, chariam istam manibus contreflare, manus has ipsas ,

totumque hoc corpω tuum esse, & similia, non sunt deceptiones, aut fallaciae; adeo ut omnino abs re deceptorem DEuM finxeris , quem ne ob caussam quidem gravissimam nec fingere licet, nec dicere talem. Succensuisti etiam quod dixerim nihil opus fuisse, At te hisee dicentem , scribentemve frieres somniare. Sed feci nempe, quia credidi te esse magis compotem tui, qu m ut ista persuadereris ; quia existimavi praejudicia dormientium quidem non disp tatione , scd evigilatione sola excutienda ; vigilantium Verci, absque insomniorum fictione tollenda. At Philosophus, inquis . putasseisibi addendam rationem , vel id non dixisset. Quasi vero sabinsit interea Philosophi nomen , tuo saltem sensu mihi adrogem

quasi, inquam, cum fuissem praefatus non immoraturum me circa primam meditationem, debuerim ita esse effusus, ut in caeteris , in

quibus mihi visus fueras non perinde mniasse λ Quasi vel Blaxeverentia,qua de Deo sentire,ac loqui debemus & ipsa evidentia,

38쪽

qua tu illa scribens, qua ego haec scribens certi fuimus nos scribere; non debuerit caussa perspicua vidcri; ut nihil interim repetam ex iis , quae dicta jam sunt At decuit potius Deum deceptorem, quam naturae nostrae imbecili, rem causibili ' Te id decuerit; me certe non decuit; qui neque ullo modo capio posse Deum decipere; neq; possum non bona fide agnoscere meae naturae imbecillitatem. Verum nihia prode ii ad emendandos errores dicere nos esse errori obnoxios Dicere nihil prosit; agnoscere prodest, ut in medicina agnoscere morbum ; & cum difficultas supersit de caussa , ut eam amoveamus, Quid tu propterea profeceris, cum Deum deceptorem supposueris p Nonne tibi adhuc, perinde ac mihi imbecilla erit natura Nonne perinde utrique nostrum id supererit, ut malo remedium quaeramus p Nonne ego in hac inquisitione tam ero promotus, quam tu ; tametsi in ipsa naturae imbecillitate constiterim ; tu laboriose erraveris per confictam illam a Deo deceptionem λ Nam quod

ais attendendum esse ad omnia, in quibus contingere potiat, ut erremus, ne

usis temme astentiamur; vere quidem ais; sed id nimirum , de quo nos , non minus quam tu , solliciti sumus; & quod praestari posse

Putamus, tametsi non praecaverimus, ne Deus decipiat. vIL Postmodum , quoniam experiebaris non posse te ita assensium cohibere Mentem in rebus dubiis, quin sepe priores opiniones recurrerent, praestare cen 'isti, ut te plante falleres, illasique aliquandiu omnino falsas, imaginariase rom con-qπς esse fingeres , donee tandem velut aequatis utrimque praeiudiciorum I e sse ponderibus , nulla amplius prava consuetudoIudicium tuum a res ta rerum perceptione detorqueret. Scd hac de re abunde est circa propositionem ritarem

dictum. Addo solum te perinde fecisse, ac is, qui lignum jam incalescens subducit ex igne, conjicitque in gelidam, ut facilius fammam concipiat; aut qui hominem sursum nitentem d medio a scensu detrudit in imum, ut citius in summum emergat; aut qui effodit cocliti sit perstitem oculum, ut exinde clarius conspiciat. Addo etiam, ac repeto, quod in dubitatione objeci, te habendo omnia pr udicia pro falsis, non tam vetus exum , quam induere novum praejudicium: Scilicet vera, ac dubia non alia ratione voluisti exuere,

quam illis substituendo opposita , ac falsa. Id Philosophus , inquis, non dixisset. Sed si dixisset Philosophus , verum-ne, an falsum dixissct 3 Probasset, inquis , deceptionis periculum exsuppositione oriturum. Quid tamen , si non tam periculum, quam inutilitas molitionis pNam quod ais me paullo post assi are non posse te extorquere a te FΡ,

ut illa pro incertis falsisque habeas, quae se incerta , ac falsa μπρη I

39쪽

24 IN MEDITATIONEM I.

id asermo sane, quod sentio; Sed quia tu ituerim aliud assirmas,

idcirco in suppositam tuam a sermationem argumentor. Heinc su posito, quod revera te, quemadmodum vis, ex opinione dubia in fallam conjicias; idem te subire periculum dico, ac illum , qui ex flamma decidit in prunam, aut submersionis metu contendit ex fluvio in mare. Certe & cum probabilitas propius a veritate distet, idem tibi est errandi periculum , dum veritatem quaerem a probabilitate intermedia ad falsitatem deflecteris, ac illi,qui Parisiis iturus in Hollandiam , Massiliam versias iter instituat. Dicis te facere, quod illi, qui baculum curvum redditura restum, in contrariam partem Murvant. Sed dum baculus ita incurvatur,per rectitudinem transit, sicque assilescit sese paullatim ad illam componere; Tu vero menti dubiae non per veritatem facis transitum, sed deflexae in falsitatem impulsum versus eandem praebes, & ex curvitate Parva, aut mediocri, curvitatem maximam facis. Sic mentem proinde, non ut eκ luce crepera aurorae, in diurnum splendorem effers; sed ut ex dubia vespcri luce, in tenebras nocturnas demergis. Ac non latet profecto me stipponi multa utiliter; non latet me puppositionum t Geometricarum, quam Astronomicarum filictus et At qui1ham fructus

concipi potest tuae istius suppositionis, qui non longe uberior, sperari sine illa possit p Nisi forte putas illi fructum quaeri, qui titu-hans non continetur, aut in praecipitium propendens non reducitur , sed ictu impacto prosternitur, ac dejicitur, ut erigatur, atquc assiirgat. At fortassis ista, quae supponis falsa , ut te habere manus, te habere corpus , non putas reveria, atque serio falsa Ucrum si non putas, corruit tota tuarum meditationum machina, quae ex hoc cardine dependet, utpote cum is scopus sit,ut falsitatem, quae cile esia putatur,Corrigas. Si putas,tunc iterum corruit messitationum machina, tanquam innixa fundamento, non supposito modo, veram etiam credito falso. Heinc discrimen profecto magnum inter tuam, & Astronomicam v. c. stuppositionem . . Nam Astronomi certum quodpiam habent, observata nempe Planetarum loca; a Ctunc , ut illorum causiam explicent, circulos supponunt, non quOS falses putent, sed quos nisa veros, salte verisimileis habeant, cum fieri possit,ut Planetae per illos incedant,argumentoque est, quod si putarent etae alias probabiliores Hypotheses , illas haud- dubie sequercntur. At tu nihil certum tibi relinquis , ad quod supponendo collinees; & pro suppositionis objecto non aliquid verum, aut verisimile; sed ipsam-met falsitatem habes. Neque dicas te ex falsa supPO-

40쪽

DVBITATIO UNICA. 2s

suppositione clicere aliquid verum , quale est illud , ego cogito, &c. Nam ut heic omittam, quae postea dicentur,perinde hoc est, ac si Astrono mi, nullis observationibus praehabitis hypotheses statuerent,

ex quibus vera aliqua Observatio deduceretur. . Denique, ut te vehementius in falsitate Confirmares recurristi, non amplius ad Deum , sed ad Gemumabquem lunum, eundemque e is, ad μι-re potentem, ta caludum, qui omnem seuam ιndustriam rn eo posuerit, malum ut te faggeret; adjecistique putaturπm re coelum, terram , colores , Ge-lcra externa nihil esse aliud; quam ludi atrones somniorum , quibus ilie Lamia

tuae credulitati insidias tetenderit; consideratkrum teipsum, tanquam ma- nos decisti. nio non habentem, non oculos,non alia, sed haec omnia habere Latio opinantem di Agansurum in hac meditarione obstinate defixum,atque ita quidem, haber.

ut si non si quidem in tua potesate aliquid veri evnsere , at certe hoc, m quod in potestate tua sit, obfirmata mente caveas, nefa sis assentiare, nec tι-bi quicquam se deceptor, quantumvis calliduου, 8 fit imponere. Hoc ve- miti, aufro loco. ut paucis dicam, nihil fecisti aliud, quam ille, qui aliquem ρ vi'-m Invocet, a quo deliciatur in puteum , ac deinde dicat, velle te ibi seriis his. obstinate demersum manere, &interim tamen obfirmata mente lemm.

Cavere, ne. si in potestate quidem sua non sit, ut sursum ascendat, saltein , quod in sua potestate sit, ne demergatur, nec ille dejector. quantumvi validus delicere valeat. Quaeso, quam hoc sit ingeniosum p Nisi satius longe non fuit malignum Genium non advocare,& Iibertatem plenam tueri, quam velle ab ipso sponte opprimi;& oppressum, perinde minitari, ac si illum ex edito , & securo loco despiceres, veluti l edus h tecto, lupum. Quanquam permirum sano est, cum ista,quae sensibus patent, ut habere te manus,hubςre de corpus ; res adeo manifestae sint, non posse te tamen illa persuaderi; &persuaderi interea esse rem adeo immanifestam, qualis est hujusmodi tuus malignus, & impostor Genius e & non cridentem sentibus credere rei adeo invisae p Et stomacharis, quod qNesierim, An--on futurum fuisset magis ta Philosephico candore, ta veritaris amore dignum ras, ui se hahent,o bona fide , ac simpliciter enunciare , quam recArrere iamachInam , captare prostias, si lari ambages; aisque istum, qui haeedieat, nstari velis uti se non Philosophico eandore , sed Rhetorico tantum fuco. Quasi vero appetat sucum, qui candorem , qui bonam fidem, qui simplicitatern requirit-non ille potius declamationem insti- 'tuat, non Rhetoricam modo, sed Poeticam etiam, ac Romanticam

qui tua illa arte perorat; qui, quasi actus exhiberi familiari modo non posset, inducit in theatrum Morphea, Deum, malignum Gest

SEARCH

MENU NAVIGATION