장음표시 사용
171쪽
beantur ergo tempestiuae exhortationes inculcentur quae charitati mutuae conu niunt: ne innocenti quidem liceat, inconsulta Ec clesia nouum coniugium inire , nedum thoc nocenti concedatur quae omnia, per
Dei gratiam , testari possum sedulo in hac Geneuensi Ecclesia fuisse adhuc obseruata, quoties aliquot eiusmodi offendiculum incidit priusquam iustissima illa lex de capita
liadulicrorum poena, communi ciuium sunfragio ferretur. Ista,inquam, accurate Obseruentur sed interea quibus uis non contentiosis aestimandum relinquo quam iniquum sit, innocentem vel ad recipiendam adulteram personam cogi, vel in eam necessitatem detrudi quae ipsum quoque periclitari cogat. Certe legorius ille Papa qui contra ius
c.ἰ8.3:.q.7 aequum, ipsumque Dei verbum ut suo loco dicemus)nouas ei nuptias concedi posse censuit qui uxorem haberet ea infirmitate correptam,propter quam non valci et viro debitum reddere, multo magis sortastis id conecessisset marito cuius uxor in adulteri cri-imine deprehensa ipso uxoris honestissimo e parte, nomine sese indignam ostenderit. Et ono chiis. ius tertius, recte iudicans adulteram priuandam esse omnibus viri bonis, quod tamen decernere Pontificiar iurisdictionis non fuit nimirum ut maritus pro arbitrio illis aquam suis uti possit, an non obsecro, multo magis iudicasset eandem sic priuari suo viro vi
sui sit iuris factusZMagis enim in ipsum viru
172쪽
quam in eius bona peccatum fuisse constat. Itaque nemo sanae mentis assentietur Alexandro tertio, qui si modo recte explicatum es eius rescriptum dirempto propter adul--erium coniugio, innocentem,s alteram duxerit, non modo a posteriore uxore separandum censet, vertim etiam ad priore uxorem redire compellendum. Sic igitur ad illorum argumenta res onsum esto. Nunc ad probandam nostram lententiam accedamus. Illud certe vix potest in dubium reuocari, interrogatum fuisse Christum a Pliarisaeis de eo diuortio quod inter Iudaeos usurpabatur, quo videlicet ipsum thori vinculum abrumpebatur, ac proinde non esse de alio diuor-tij genere intelligendam Christi responsio
Huc accedit quod iniquissimum fuerit innocentem luere nocentis culpam quod sane fiet si cogatur innocens vel adulteram recipere, quod saepe fuerit honcsto viro ipsa morte acerbius vel scortationis periculum incurrere. Innocentius tamen de desertione loquens, hanc rationem diluit hac exceptio ne, quod in multis casibus cotingat aliquem iure suo sine sua culpa priuari,ut ii alter coniugum incidatur. Sed facilis est responsio, longe aliud esse vitium corporis ex Dei voluntate superueniens coniugio , quam cri
men adulteri quo sese quispiam sponte
mala voluntate contaminauit. Itaque tiam
si ius modi fuerit illud vitium, alter alteri
c. s. Extra, de Diuul tiis. Probati nes distblui cnitus coiugium adulterio. I.Argum: obiectio
173쪽
debitum amplius reddere non possit, tamen ut suo loco dice inius non propterea fit di uortium, tum quia potius oporteat coniuges in eiusmodi calamitate mutuo sibi auxilio esse . tuin etiam quia qui propter eiusmodi calamitatem non potest amplius reddere de bitum, tali en cum alio non factus una caro: cx quo consequitur adhuc mancre matrimoni vinculum. At in adult crio, digna est supplicio nocens persona, non commisse' ratione:& praeterea coniugi vinculum abrupit quisquis factus est scortatricis, brum 3 Praeterea quum idem Canonici quibusdam,&quidem meritis, praecipiant adulteram V Xorem dimittere, ac proinde illam repetere prohibeant,quid illisset obsecro, si non habuerint continentiae donum; Petant illud, inquies. Verum qua promissione freti particulare donum illud peten: Absurdum enim est statuere quempiam sese per uxoris adul- terium ad cotinentiam,vocari.Deinde etianis concederemus prorsus teneri innocentena
nocenti resipiscenti veniam dare eo usque ut etiam illam sibi rursum adiungat quam Au'sust mi opinionem suo loco expendemus)quid et obsecro, si qua cis ictae frontis irrulier vel scelus addat sceleri, vel simulate resipiscat quid si etiam adulteri repetiti conuictis pius repudieturὸ quid fuerit iniquius,
obsecro,quam innocentis qui uratur ne tum
quidem rationem habere Imb quis non vi
deat ibi noui ineundi coniugi prohibitione
174쪽
tum committendis eo audacitis adulteriis, uetiam si comarissa fuerint,tolerandi. dissi anulandis,aditum patefieri' Concludo igitur adulterio abrumpi con Conclusio, iugi non tantiam sum,sed vinculum, quod nisi voluntate innocentis rursum coalescat, integium esse eidem innocenti, si continere non potest, nouas nuptias inires quod tamen
laudabile est, absque Ecclesiae, acetiam pii
M gistratus venia non facere,ut infirmorum offendiculis occurratur Vertim quid de nocente statuendum crit ' Vtinam vero Chri
stiani saltem Magistratus,ita ut diuina, humanae leges sanciunt,adulteri crimen vindicarent, ne quis istis quaestionibus locus re linquatur. Interea res podeo, primu omnium iniquum esse, nocenti personae fiat nouarum nuptiarum potestas tantisper dum innocent. in colibatu permanente pendet re conciliatio. Deinde porrere ut de sincera ipsius respiscentia constet Tertili, nec statim nec temere hoc illi concedendum, sed multiim ditique admonendam ut, s sacri potest, lugere, coelebs manere malit quam coniugium repetere in quo tam turpiter se
gesserit. Quod si res ipsa ostende it peries itari ipsius conscientiam nisi ei pros ciatur, nubat sane cui vult, modo id fiat in Domino. Canonas enim illos quibus omnis spes coniugii, etiam innocente defuncto, nocentiquantumuis resipiscentia dimitur, aut etiam votum illud Satanicum perpetuae continen-
175쪽
tiae praecipitur, ut Apostolicae doctrinae repugnantes, atque adcba Satana, sese in angelum lucis transformant risuggestos plane re pudio.Quoniam autem variae praeterea incidunt in hac controuersia quaestiones, age ii las quoque seorsim explicemus. Mulieri ius Quaeritur ergo, Sitne in petendo diuortio
idem ius uxori aduersus maritum, atque ma rito aduersus uxorem. Non esse vero ex his
argumentis colligitur.Primum, ludit in lege dandi libelli diuortii, maritus duntaxatio' minatur cidque fuisse in Israel ita obseruatum constare potest ex Malachia, apud Gemmonentur mariti , ut potius quam iustas suas Uxores superinductis aliis adeo crudeliter affligant, dent illis diuortii libellum Dex quo consequitur ipsas sponte diuortium facere non potitisse,alioqui nimirum id ultro facturas. Sed huic rationi facile occurri potest.Nee enim ibi agitur de adulterio quod erat ex lege capitale: sed de voluntario diuortio, quod quum ob duritiem huius populi toleraretur, solis tamen viris concessum tuit, quos videlicet merito existim sui legislator tardiores
hac in res circuns ectiores futuros. Nihil autem hoc ad id de quo nunc agimus,in quo nihil fit ex partium arbitrio,sed iudicio ex allcgatis ii obatis decernitur. Deinde obiicitur illud quoque, quod vir sit mulieris caput, ac proinde mariti potior esse conditio videatur. Respondeo, caput quidem esse maritum, ac proinde in mutuo
con 'desutat. obiect.2. Refiat.
176쪽
coniugi consortio minere procul dubio ipsius auctoritatem, cuius imperio videlicet res familiaris administretur. Verti in si ius ipsum spectos quod alic habet in alterius corpus, agitur autem proprie de hoc iure in causa adulter ij dico aequalem si utrinque obligationem quod expressis vel bis declarat Apostolus, O n inquit corpus non
habet umor est ut e vir militer autem o vir suum corpus non Habet inpotestate sed uxor ex quibus verbis ninino efficitur, utrinque in pati obligatione idem ius alteri in alterum ea tamen modestia seruata qua mulierem praecipue in virum agentem decet concedi Oportere quod recte defendit Augustinus, alioqui in concedendis nouis nuptiis durior. Idem etiam censet Hieronymus , ipsique adeo Papae, Nicolaus Innocentius, referente Gratiano, quantiis lege Iulia aliter sit
Q aeritur Millud a nonnullis, Anteneatur innocens persona nocentem deserre. Sunt enim nonnulli usque adeo in nescio quam cliaritatem propens , ut quiduis dissimulare summa laudi tribuant. Sunt contra quidam usque adeo rigidi vi nisi o-nania palam fiant, atque adeo ad Magistraeum reserantur,nimium indulgeri vitiis arbitrentur. Ego neutris assentior, qua de re nobis non placet hoc loco Θετικῶς disputare. Tantiim dico in adulteri crimine, quod itauraue est ut publicum merit censeatur,
dist. s. l.loci ad i. Iul. de adult. Magistratui celari
177쪽
xecte mihi facere videri, qui si modo probe constet,minime ad illud connivent, sed Magistratu in primis iudicant .Hoc autem face 're maritum vel uxorem praecipue decet, iacdum praepostera charitate alienum pecca tum fouent,iustam lenocini suspicionem inin
Ergo,inquies,non licebit priuatam iniuriam condonare. Respondeo, non modo id licere, Verum etiam faciendum praecipi. Sed praeterquam quod in eiusmodi criminibus maior est Reipub. quam nostri ipsuis habenda ratio , errat meo quidem iudicio vehementer, nec procul abest ab Anabaptismo, quisquis cum Sebastiano Castallione putat non posse nos absque odio vel malo iniuria vindicandae affectu lagistratui sontes indicar aut ius etiam nostrum apud iudice persequi. Itaque nihil ad rem spectant quae de Christiana in condonandis iniuriis facilitate hoc loco a nonnullis inculcant sir.Nam certo Christiana charitas malis non fauet. Obiicitur tamen Iosephi exemplum, qui
clam voluerit Mariam sponsam, quam grauidam deprehenderat,dimittere, coqueno iri ine Ut δικαιος, id est , vir probus, neque sui iuris tenax, commendetur. Respondeo osse
phum fecisse quod probum virum decebat, quum in re dubia quam moderatissimum consilium est sequutus. Ea enim erat proculd bio Mariae sanctimonia ut adulteram esse Iosephus sibi persuadereno posset. Eminens
178쪽
tamen uterus praegnantem esse demonstra bat, ut omnino ab aliquo grauidatames e cxistimaret, eius videlicet rei quae extraordinem contigerat ignarus.Quid igitur faceretΘnempe quum grauidam esse constaret, constitur sibi nulla ratione retinendam, nec a men temere accusandam csse ut adulicram
quae extra tanti sceleris suspicionem esset: ideόqurire tota Domino commissa, dimit ter quidem illam , sed clam voluit, ne ius suum rigide persequendo in eam peccaret. Itaque tum in eo iustus fuit quod sponsam, quam ab alio stupratam uterus ostendebat ducere noluit, tum in eo fuit is Q, ludit in re incerta, num videlicet μοιχῶας, quod crimen publicum fuisset capitale at potitis πορνειας,ante sponsalia nimirum, ab alio stupiata fuisset, quod si ita esset, priuata erat iniuria,S illa ex parentum consensu nubere stupratori, non tamen sine aliquo suo dedecore,tenebatur)id demum consili scepit quod suae conscientiae tutissimum Seius modi sponsae qua merito reuerebatur, quam minime ignominiosum erat. Nos autem de certo demum comperto adulterio loquimur, quod taciturum fuisse Iosephum doquidem vix arbitror Ergo, vi ad rem redeam,recte&prudenter mihi sacere vidcntur qui compertum adulterium ad Magistra
Nec ignoro alios esse in ea sententia,ut in ob ealaocetia rei crina me primum v lint priuatam
179쪽
cluit. An innocens persona dimittere,an vero recipere nocente teneatur.
admonitionem saltem inter amicos praecedere: deinde tum quoque quum palam facta res cst aut etiam foetus est conceptus, vel ad cundam potius Ecclesiam quam Magistra tum, vel certis personis iactum indicandum ut supposititium puerum liceat abdicare. Sed ego quidem videre non possum qui non hoc
sit ad tantiam crimen plus aequo connivere,
quod etiam si facias quid inde consequetur Certe si adulteram personam nihilominus retineas, non video qui possis lenocini sus picionem uaderes quod etiam reine Chrysostomus monet 2 qua iacunque charitatem piset exas: si vero dimittas non conuictam,
Canones ipsi poenam tibi imponunt. officium est Magistratus si quid eiusmodi euc- Diat, causas istiusmodi discessionum exqui
bus maximi tumulius oriuntur , in uirere. Itaque eodem tand m,quanuis alio circuitu, relabatis oportet.Praeterca, ct si aliud spectat Ecclesiae quam ciuile iudicium, qua tandem conscientia Seniores Magistratum clabunt
quod ex legibus puniri Reipublica maxim dinterest Z in illoc fecerit verbi Minis crqua fronte Magistratus in os scio cessantes reprchenderita Dixi quid hic mihi videatur. suum cuique iudicium liberum esto, modo ex verbo Dei unusquis de sapiat. Hiiic qi aestioni altera flanis est, An in conscientia foro de hoc enim no disser
muso nocentem personam conuictam Oneatur innocens ablegare, an cro poeni
180쪽
tentem rursumirecipere qua de re neque in ter Veteres, neque inter recentiores multos
grauissimos alioqui Theologos , conuenit. Liceat rord mihi, quandoquid in hoc mihi munus incumbit,non ut leges cuiquam prae icribam, sed ne vos incertos di initiam , sen' xentiam quoque meam indicare. Dico i itur ingenue illos quidem mihi nimium adia cr-iu nocentem rigidos, istos vero nimium faciles videri:ac proinde me neutris assentiri. L. Pendamus tamen utriusque partis argum cxa- ' nolunt retineri, has rationes asserunt: Primum obiicit Hieronymus, virum quoque sic fieri sub maledictione,putas adulteram retineat. Respondeo, non fieri peccati v Oras pateticipem maritum, quo inscio ne que Occasionem praebente,fuerit aclultera. &modo pol peccatum compertum officium iecerit in illa coarguenda, Mad poenitentiam adducenda, etiam si illam postia in ratiam
xecipiat. OOsiicit etiam illud Solomonis Oui tenera ruram,stultus estis impius. Nam in Graecis codicibus legi ui α,εβ , iuuia Latini co dices habeam i/nsipiens. Atqui praeterq0ὰm quod hoc dictum non est in codicibus Hebraeis, necessari accipiet, dum est de eo quia uxoris aduheria conniueat, quam foco diam leges quoque Civiles ut lenocin i speciem damnant: nos aut ede coloquimur qui fecerit quod hones in virum decet, de adultera muliere resipiscentiam testante.
eoruni qui adulteram non posse retineri censent. Hieronis Responsio.