장음표시 사용
21쪽
RvPERTI AABAT. TvITIEN. DE v ICT. v EOI DEI semper deorsum fluit. Semper enim vilistima quaeq appetit,tam vilis nunc nebulo,quam et eriosus archangelus primum extitit .Quod perpendat qui potest,ex eo quod in scriptura sacra spiritus immundus nuncupari consueuit.Graece quoq; diabolus idem sonat, quod Latine cra minator siue accusator, de hic sensus veraciter illi congruit pro causa duplici. , a & omne crinmen suum refert semper,& ab initio retulit in Deum,iese iustum, Deum vero audens dicere in . iustum,&si is criminibus innocentiam accusat electorum. Unde & in Apocalypii angelica voce dicitur. Proiectus est accusator fratrum nostrorum,qui accusabat illos ante conspectum Dei nostridie ac noete. Angeli eius graece daemones,id est , scientes dicuntur. Praesciunt enim Damones multa futura, Unde&solem responsa dicere aliqua. Inest nanq; illis cognitio rem plus quam
infirmitati humanae, partim subtiliori sensus acti inine,partim expericlia vitae longissimae, Par tim per Dei iussum angelica reuelatione. Hi corporum aereorum natura vigent. Ante trans
gressionem quidem caelestia corpora gerebant,lapsi vero ut iam dictum est per superbiam,
in aeream qualitatem conuersi sunt.
stuibus Trebis nouem o ines angelorum,inprophetis figuratist, oem mauspiritus ura resurgere non pos t. CAPUT VII.
AT contra heati illi spiritus, qui in creatoris sui dilectione sua manserunt, ec in veritate steterunt, venerabilibus ordinibus distineri,dc splendidis nominibus merito sunt de Evcb.28 eo rati,ut alii vocentur de sint angeli,alis archangeli, alii throni, alis domina tiones,alis princi patus, alii Potestates,alii virtutes, alis Cherubim,dc ali Seraphim. Isti noue ordines angelorii, lapides illi sunt preciosi, tardius,topas ius,iaspis,chris litus, nix, herillus,sa plurias, carbunc u lus de smaragdus,quorum Ut foramina,lic dc tua praeparata sunt, inquit,in die qua conditus ratu Cherub,extentus d protegens,sed non similiter ut isti, tu quoque in foraminibus tuis auri ligaturas recepisti, imo repulisti manum aurificis siue artis icis Dei. Qualis auri ligaturas rece perunt: Aurum est verbum Dei,auru illud,est spiritus oris domi ullo auro sic sum ligati lapides precios lapides igniti, ut in aeternum item in ordinibus stiis , dc nullus ex eis unquam n. 32. excidere possit. Hoc est quod psalmus canit. Verbo domini coeli firmati sunt,d spiritu oris eius
An tu omnis virtus eorum. Ipsi sunt lapides,ipsi sunt cccii. Lapides, propter aeterna stabilitateria,fir coli cir ti mam aeterilitatem. Ioeli,propter inhabitantem in eis lanctam trinitatem. Haec eli iam victo rides di- ria verbi Dei,quia contra principem malignitatis,ne cum illo caderent sint praeuenti, dc re E i. tenii per ipsum verbum, per quod & fuerant conditi. Et raptor qui illos rapere nitebatur,co prehensus est,fc ingentis ruinae poenas dedit.Compleuit in his quod voluit verbia Deus , ver hum quod dixit Deus .Fiat lux, de facta est lux .dc eodem verbo suo diuisit Deus lucem & tene hras .Firmatum nancyest iudicium,3c data est immutabilis iententia, ut diabolus d satanas tu scrume cistelaga nunquam amplius lux stat neque ullus apostatarum angelorum eius ad consortium lucis,id est,sanctorum angelorum ultra res gat. Falli eos, qui opinantur, ingelos ante coelum-terram creatos.
Beuiter nunc respondere Iibet quorundam opinioni, qui opinantur,quod antequam cinaelum dc terra fierent,statim suerint angeli. Et quid aliud respondendum est , nisi quod ita
tui modi opinio,nev scripturae alicuius testimoni nec3 vllum rationis habeat firmamentum Non enim ita scriptum est. In principio creauit Deus angelos. sed, in principio creauit Deus coelum Sc terram. Deinde paucis interpositis, Terra autem erat inanis Sc vacua, dc tenebraeerant super saciem abyssu& spiritus Dei serebatur super aquas. une demum subiunctum est. Dixitc3 Ceus. Fiat lux,de faci a est lux. Lucem hanc,angelicIesse naturam nonnulli doctorum, praecipue 3 heatus Augustinus sentit,eius 3 sensui non solum ratio, veru metiam, quod maius cst, scripturae voluntas diligenter considerata valde cosentit. Quod si quis dubitare voluerit, dicat ipse,cum locus extra coetu de terram nullus sit, angeliqui ytim locales sunt de circuscripti, quo in loco esse potuerint, si ante creationem coeli dc terrae suerant conditi cQuod si quaeritur
Unde sint laeti,qui tam gloriosi sunt Sc splendidi Res deri utcunq: potest, quod de aeris sub
stanti, laeti sint. Hahent enim,& a doctoribus tacitum non est,eos habere corpora aerea, quae tamen in sanetis angelis feliciter immutata sunt,ut dicantur de sint corpora coelestia. Porro a poliatae angeli, ab illa felicitate lapsi,rursus in aeream qualitatem conuersi sunt, nec aeris illius puriora spatia,sed caliginosa ista tenere sunt permissi,qui eis quasi carcer est, u i ad diem tu dicit. Nonnullos forte hoc dicto contingit ostendi,putantes non conuenire angelorum digni tali, ut de aerea substantia dicantur vel credantur facti , cum tamen firmiter teneant, ut ne cessarium est,uerum corpus Christi de terrena iubstantia lumptum esse,quod super omnes an gelos,& super omnes coelos ascendit, ec sedet nunc ad dextera maiestatis in excelsis. Quis asst nesciat,terrae molem siue substantiam elemento aeris mulio grauiorm sitie inseriorem , mulis
22쪽
LIBER PRIMvs. tt6que seculentiorem esse Terra nancy exterorum quaedam sex elementorum este usa rursu, neuiat genus livmanum de limo terrae formatum, in esurrectione ad societatem & qualita, tem lanetorum peruenturum esse angelorum Iam hominem ex eadem massa Iesum cliti stiam,vnam cum verbo in heata trinitate personam,sedere & regnare super omnes choros an gelorum Nihil igitur putet beatis angelis quis derogari, si dicantur laeti esse de aere dum re rem di dominum iptorum,quem ipsi adorant, constet corpus habere de limo terrae. Ad sum reum, ruina spirituum apostatarum,quo(utiam dictu est de coelo in aerem modo laoli sun re e modo couincit ecs,quod natura de coelo fuerint,sed aere inferiori Deus illuc eos transtu Ierit,licut hominem propter simile peccatu,sententia pene simili,lacet multo clenien s com prehendit, scriptura dicente. Emisit eum dominus Deus de paradiso voluptatas,ut operaretur terram,de qua sumptus est. Aequunt prosecto iudicium,ut uterque,quia gratiam perdidit. in ' i illud reiiceretur,unde exiliendi initium Iumpsit. Hic in terram paradito deteriore. ille in aeres licitate angelorum, primi c
ngelis non ita creato it proficere non potuerint, se solum Deum absque prosecta semperfuisse perfectum. cAPUT NUN.
FIrmati verbo domini coeli illi,nouenio tui iam dictum est ordinibus distincti, no rarta n ,
profecerunt ad cognitione creatoris sui ,&eius per quod facti sunt verbi, & dilatati cor dibus charitate pleni, laudii uerunt laude inceisabili tremendam sortitudinem eius. quam vi derant in iudicio de deiectione tanti aduertar s. Nam profecisse de prolicere adhuc sanctos quo gangelos,constat in cognitione creatoris sui, testata te Apostolinqui cum praemisita et inuestiga-hiles esse diuitias Chri iii dc dii pentationem sacramenti absconditia seculis in Deo, qui omnia creauit, iubiunxit at g ait. Ut innotescat principatibus de potestaribus in coelestibus per eccle- . tiam multis mis sapientia Dei Per ecclesiam,sil est, per ea quae in ecclesia vel cu eccletia Deus Itomo factus egit, sponsiis pro sponta, passus,mortuus,& resurgens a mortuis,itiperato princi pe mortis Innote cere dicit principatibus& potestaribus in coelellibus multiior uae sapientiam Ues,liue dispensationem lacrameima bicodilia seculis in Deo,qui omnia creauit videlicet ita ut admirantes in visu tantae potentiae,dicant. Quis est iste rex gloriae quis est iste rex Eloriaec Ptamrr. sed de hoc alias.Nunc illud dicendum erat,quia non(vi nonnulli putant tales creati sunt an gel ut creatis illis,continuo nihil deesset totius persectionis, quia prosecto solus creator est qui absque proscctu perfectus semper fuisse vel esse credendus sit. Alioquin si ab initio creationis perfecti luerunt angeli,& mlia defuit eis.multos consiliarios in caeteris operibus tuis Deus ha- ture potuit. Dicit autem scriptura prophetica. Quis adluit spiritum domini, aut quis consi- ED.aoliarius eius suit & ostendit illic Apostolus quoque ait. Quis enim cognouit lenium domini. aut RhTrquis consiliarius eius fuit Nimirusicuti de pro equitur, quonia ex ipso, Speriplum, ocinioso lunt Cmnia, tolus creator sciuit Siecit omnia.Angeli autem Ubi ab ipsis creata ium,exteris peribus spectatum admissi, qui bono &simplici oculo viderunt,& non inuiderim t. ita lauda uerunt sapientiam tantiari ilic.s,ad eius amicitiam digne sunt prouecti Qui vero nequam lia hentes ocul , inuiderunt de odcrunt,iuste repulsi,longeq; iunt remoti.
Angelos bonos,c uita in detec Itonestana firtitudine, in confirmationesu bonitate edi Dei, aeternam sancta trinitati laudem piorupis . ,
Sublato Igitur,& terribiliter deturbato satana siue diabolo cum angelis eius cotinud pro
sectum hunc sancti angeli habuerunt,ut nouam diuinae laudis habentes materian .nouum inciperent canere canticum.Fortitudinem nanque creatoris in magnae creaturae deiectione viderant,gratiam demitericordiam creatoris eiusdem in semetipsis agnouerant, qua sele, ne de ipsi corruerent praeuentos suisse non ignorant. Et aedem quippe conditionis cum essent tua in perditione illorum salutem reseruatam, statum reteritum non leuiter appendere potue runt aut post t. Laxata sunt soramina lapidum preciosorum,laxata & dilatata sunt, plus in semetipsis auri receperunt, grossiores atque sortior insolubilis auri ligaturas ad milerunt, de ad creatorem suum aeterno amore astricti fiant. Ex Claudantes atque ilabitantes tacere non possunt,sanctam trinitatem glorificalites,silcntium non habent,nec habebunt in sempiterna.
Mere ergo beati,quia verbo domini sie firmati sunt,&Spiritu oris eius sic firmata est omnis virtus eorum, ut nullius Unquam instabilitatis timcre pollunt euentum. Haec est vi storia verbi Ue daemoma in spiritu sancto iam tunc de coelo elicientis,quia liciat in ipso propositum sue rat, ita factum est,dum isti in tellectuales caeli eius in ipso sunt firmati,& in spiritu oria Dei.
23쪽
Qui it,p.od dominus ad Ebchielem prophetam dixerit nu homin in uas sensitam super regem Tori. c APUT I.
Nterea dum laudantium atque iubilantiu pro victoria verbi Del angelo itimens humana contemplari nititur, gaudia de exultatione, ecce auditu facit, non leuiter attendendum verbuit iplari, factum ad prophetam,Sc dices. viii hominis,leua Planctum luper rege lyri,& dices ei. Haec dicit dominus Deus. Tu lignaculum similitudinis eius,plenus sapientia,& persectus decore in de liciis paradisi Dei suisti,&c . Magna & mira vethi domini disciplina cuius praeceptu est,ut tanti aduersarii ruinam irrecuperabile plangat propheta. Na& in coelo beatis i piritibus illis exultantibus pro ipsos verbi victoria planctu iuper eiusmodi creatura leuare iubebat,pro eo quod in illa suisset inuenta iniquitas, & perdidisset iam Verbum ipsum perditione sempiterna diescit homo vivens quid laudantes & iubilantes dicant angeli., si quis audiuit quicqua ex eoru dictis,no annuntiauit hominibus totis quod audiuit,quia dicta - illorii arcana sunt,& non licet ea homini loqui. Ueruntamen postquam incarnatu idipsum ver hum per crucem & sanguinem suum,de eode aduersario rurius triophavit. Iam non est cur die heat plangi,vel super eum planctus leuari. Antea victor exercitus verbi De victrix coctorum militia omnis, sic impersectum habere poterat gaudium,quomodo bello ciuili peracto, mul tisque ciuibus peremptis,pars Viatrix plenarium non potest triumphaliter victoriae suae cele brare tripudium. Habet enim quod plangat,quia videlicet tot Mei talis ciuibus omissis orbata ciuitas,diminuta est respub.Exemplum de sacra proserre libet historia.
Quemadmodum flij Israel, deleta tribu Beniamin planxerunt: ita Ierisimile planxisse
sanctos angelos,Aminuto ciuium regna Dei numero. CAP. II. tam pro scelere ciuitatis Gabaa, quae erat in tribu Beniamin filii Israel, commune contra silios Beniamin bellum suscepissent,atque semel & iterum frustra congrelli, tertio tandeconflictu ita vicissent & interfecissent eos,ut non remanerent ex eis,nili sexcenti UIri,venerunt omnes in domum Dei in Silo,& in conipectu eius ledentes Us ad vesperam Icuauerunt vo Iudit. ar. cem,& magno vlulatu coeperunt flere,dicentes. Quate domine Deus Israel, lactu est hoc ma tum in populo tu ut hodie Una tribus auferretur eκ nobis. Ruriuscar altera die consurgetes, ocholocausta domino efferentes,stebant &dicebant: Aolata est una tribus de lirael. Non viis poenitebat eos,quod fratres suos vicissent & occidistent iure prxlil,sed quod cauta vel malum accidisset,propter quod sic oportuisset fieri. Deni inter ipsum ploratum , dum conliliu quae rerent qualiter ablatam possent recuperare tribum,dixerunt. uis non ascendit in exercitum domini de uniuersis tribubus I irael c Et ecce inuenti sunt habitatores labes Galaad urillo ex ercitu non fuisse. Miserunt itan decem milia viros robiistissimos,& praeceperunt ei, .lte S periscutite habitatores Galaad labes in ore gladiutam Uxores qua paruulos eorum,& tantii viro nes reservate.Sicut dictum ic factum est.Non ergo euerunt,quod una tribum deleuiuent,sea quod causa euenisset cur ita sacere merito debuit lent.luxta hanc sim: litudine non ablurde vel incongrue credi potest,priores sanctos secisse angelos id quod facere iubetur homo propheta. fc verbi Dei auditor,scilicet levasse planctum super illum regem I yri,id est, principem huius mundi. Ita ut gauderent quidem,illo deiecto sectam esse concordiam lublimibus Dei,sed dole rent imminutam esse ciuitatem lupernam,pauciore 3 esse ciues regni Dei.
Quare sitius hominis iubeatur plangere principem T ra. CAPUT IN. Ausa similis,&si no prorsus eade,erat prophetae vel cuilibet homini, ut leuaret planctum
super lapsum primi hominis. Eo nanque per praeuaricationein libente, non partis ais quantae detrimentum,sed totius massae, totius generis humani constat menisse interitum, ergo& hoc sacere debuit, & sacere iussus est propheta, scilicet leuare planctum, siue assumere la siue VI. mentum super genus humanum, dum dicitur illi. Tu ergo sili hominis assume super Tyis Ia mentum,& dices I yro,quae habitat in introitu maris,negotiationi populorum ad insulas multa ias. O Tyre,iu dixisti, persecti decoris ego sum,&c.Tyrias nan genus humanum, vel praesens det ignat seculum,non solum propter situm S circumstuentiam aquarum.ahundantia incline sotiationum,uerumetiam propter sui nominis interpretatione. Interpretatur enim angustia. t ud est humani generis praesens vita,nisi misera angustia' angusta miseriac iro ut leuarea planctum Lare. 8.
24쪽
planctum super regem Tyri id est Iiabolima,principem huius secuti,no eadem suit causalio inimi quam fuisse iam dictum est sanctis A beatis angelis.Cur ergo illum plangere iubetur di cendo. Fili hominis leua planctum super regem Tyri Quomodo plangere debet illii .c uicit ruina non hominum sed angeloro multitudines diminuit Hominibus aut e mansiones in coclesii laus ad quas ascendere Sc quas possiderepossint cadendo vacuas reliquit plane non ociosa lixcinquisicia, de non inutiliter solui potest .Quod ut planius fiat, videnda prius est,quis vel qualis ille planctus sit,de quo curare deceat Deli,dicente.Fili hominis leua planctii, planctus iste hii, militas mentis S confractio coi dis est,considerantis Sc videntis opera domini, qua terribitis sit malis diem consiliis, non solus iapertilios hominu erumetia super ordines angelor i. ille reuera utiliter . Zi plangit,ille planctum rationabilem leuat super rege Tyri,qui contrito corde,dc humili spiritu scrutatur,& perpendit quid sibi faciendum sit pulueri A cinera,cum ille summus an peius tam magnus, tam sapiens,iam speciosus laterribiliter proiectus sit, pro eo quod creatori tuo subis datus esse noluit,tam vilis,lam fatuus,tam deformis sit effectus, Ut iuxta veritatem propite ricam, innes qui viderint eum,obstupescant super eo.Quia nihil sactus est, & non erit in ner, Errab. 28. petulim .Qui haec perpendens humiliat ammam tuam iub potenti manu Dei, era humilitare Luo. a. vero humilitatis spiritu,qui ubi cor tetigerit, utique excitat inenarrabiles gemitus. Ille reuera planctum leuauit luper regem Tyri, condolens sibimet, quod vel de imitatione eius aliquid iniquum adniti it,vel quod fieri poteti, ut admittat si nondum admilit. Ad hoc pertinet quod A : . . e domi 'o imore, eNuliare ei cu tremore,& quicquid huic sumteper, psalm. r. sonat in scripturis sanctis, per quod commonetur homo, ut vigilans de valde solicitus sit ne l.Time.2. quando insuper hia in elatus in iudicium incidat diaboli. 'Soli Deo notumfu raperium rebi incarnandi, per quod restituendus esset numerus civium Dei. CAPET It ILET quidem sancti angeli detriment ut iam dictu est suae multitudinis plangere poterant
in spiritu pietatis.Deus aut apud leui verbo suo,in quo vita erat quicquid factu est iam duae n-- A
uerat urit a laude nominis sui. Solu se rici, Q
uerat,de cunctis angelis absconditu erat,quemadmodii Apostolus cum vidisset, quae si dii oesiario lacram i,ad it abscoditia seculis in De qui omima creauit, ut innotescat principat bus& potestatibus inccescstibus per ecclesiam multiformis sapientia Dei. duid erat absconditu vel quale erat illud iacramentu bimissi ut summae beneuoletia largitas,l argissima creatoris bene et iaolentia,de inope S. abiecta terrae materia, quae tunc sub aquis latebat gloriosam de angelicae claritati consimile aederet creatura,& Uni personis ex multitudine eiusde creaturae sua daret Do testate& honore de regnis,nihild minus haberet reatura ipsa, qua ipse creator omni toturcii
est erat ahi conditii nunc aute manifestu eli in carne ustificatum est in spiritu, apparuit angelis praedicatu est gentibus creditu est mudo,assumptum est in gloria.Nota est pei tona illa nuta iidiolummodo creaturased etia creator est,id est,no solummodo liomo,sed etia Deusest. Celsitu maris
L . . v β - ira Prum iMPrum et assib re P Sumpsit, dicendo. Ascenda super altitudine nubium '
tu i ira 'mo AL uac cilicet altissinius ianta Proesumptioite repulit 3c damitauit no , rapina mitraretior, cuperetin gloriari solus, sed ciuod sciret creatura non
posse humiliter sustinere tantae felicitatis pondus,nisi creatura ipsa lic assumeretur, ut salua Uni mrionae erit em creator i. Deus.Re, tanta ta mirabilis ingenti praelio decertata,tandem ad
rid ero di colus diaboloia Per audacissima impudentia semper nisus est auertere propositu Dei. Et haec est victoria verbi Dei,cuius praedicare triumpha praesens opus intedit Sce. Concito mundo saltum hominem, propter quem diabolus contra erbum Dei certamena, i puit. CAPUT Hi id logius morer, potitus est locus certaminis, & factus est homo legitima possessio Dei es cauta totius certaminis hoc modo positus est.Dixit Deus,siat firma metum S tactu est
rilia..ienturn medio aquam,diuisit aquas quae erant sub firmamento, ab liis quae erant funer firmamentit,dou Deus Congregemur aquae quae sub coelo sunt in locum unum, & ao areat arida.Factumni est ita. Istis partibus tribus scilicet sirmamento,id est,cinio,& congregationibus aquarum,id est,mari,&arida, id est,terra,locus effectus est,scilicet hic mundus, & deinde orna tus est, ita ut recte vocetur cosmos in Graeco,quod ornatum sonat in Latino. Dixit enim Deus. HGerminet terra.&e. Sc germinauit herba virent Sc asserente semen iuxta genus sua, lignumque faciens fructu,& habens unumquodq: semente secunda speciem sua. Dixit Deus. Fiant luminariam firmamento coeli,Sc factum est ita. Dixit Deus.Producant aquae, dc produxerunt reptilia allimae uiuensis,de volatile super terra sub firmamento coeli. Dixit Deus. Producat terra ani mam viueme in genere suo,iumenta de reptilia Ec bestias terrae,secundum species suas,8 factum
Ct ga. r tandem esset limo, qui(ut dictum est possessio Dei totiuid certaminis est causa, non
25쪽
in quociique enim die comederis ex eo, morte morieris,debuit adesse fides hominis, ut crede, ret verbo Dei, tanquam veritati. Haec ergo tria si non defuissent liomini, iam tune factus fui sit ad similitudinem Dei, quoniam in his tribus haberet,signaculum trinitatis.
Diabolum serpentem ingressum secepto homine,meruisse , t iam dicatu repentant tuus. CAP. VIII. Git econtra ille hostis Dei, ut non reciperet homo Praeceptu Dei, ut sibi potius quam Deo Sersis anasteret homo similis. Serpentem namque ingret Iias: Curtinquit ad mulierem praecepit me turam. his Deus. Ut ne comederetis de omni ligno paradisic At illa, Ne sorte sinquit moriamur. Et Geti .F. te: Nequaquam ait morte moriemini. Sed cur Praecepitc vultis melius nolle cur ita praecep Dic Ecce dico vobis. Scit enim Deus, quod in quocunque die coederitis ex eo perientur oculi
vestri, & eritis sicut dii,scientes bonum Sc malum. Credidit mulier magis diabolo,quam Deo. magis serpenti quam creatori S ambo comederunt,scilicet mulier Sc vir.Itaque similitudinem dei perdiderunt,& ei potius facti sunt similes cui crediderunt,quia simile peccatum admiserui. Propter quod enim peccatum ille cecidit de caelo,nisi quia dixit. Ascendam in caelum,& simi lis ero altissimo Quid autem aliud in praeuaricatione illis praesumere persuasit, dicendo. Co medite, de eritis sicut dist igitur quasi palmam de homine obtinuit aduersarius Dei,& magni, i . sice gloriabatur,quasi vicisset 8 auertisset penitus propositum Dei,utputa dicens in corde suo. Non Deus ad similitudinem suam sed ego effeci hominem ad similitudinem meam. Ex eo qui
prius causas habuerat, ut vocaretur dia lus Sc Satanas, iam tertiam habet causam,vt adhuc alio nomine Vocetur, scilicet,serpens antiquus . Hoc est illi opprobrui sempiternum, quod tali nomine censetur. Hoc illi exprobrat verbum Dei Dei verit as,quia pro admittendo tali sacrilegio serpentem ingressus est, venenata totus ardens inuidia . Qui enim hoc intendens cum sui iet summus angelus.abiectum reptile ingressus est, ut suum mendacium de serpente in muliererem, de muliere in virum serpere iaceret, ad perditionem totius posteritatis,ad mortem totius generis humani, nonne merito nomen serpentis haereditauit
stuare diabolus serpens antiquus, Deus autem antiquus durum appellitur atque prae- Acetur. CAPUT IN. NEC vero praetereundum, quod non solummodo serpens, verum S cum adiectione seris
pens antiquus cognominatur. Recte siquidem sic praedicatur, quia multo vetustior estierpente illo vitii hili animante siue reptili , quem ingressus, dc per quem locutus Menenum de
ceptionis effudit. ille namque sexta die mundanae creationis inter animantia caetera creatus est, Gentia dicente Deo.Producat terra animam viventem in genere suo,iumenta, reptilia,& bestias ter
rae secundum species tuas. At ipse videlicet diabolus quam vetustus est: Ipse est principissi via, rum Dei, ait ipse inus ad beatum IobsMultum ervo antiquus ille serpens est. Attamen no se Iol o. praedicatur,vel praedicari debet antiquus,quo modo Deus. Ille iliaque solus sic predicatur an Anticlaui liquus,ut hoc ipsum adiectivo vice proprii nominis ponatur,ut illic Aspiciebam donec thro ni politi sunt,& antiquus dierum tedit.ltem, Et ecce in nubibus caeli quasi filius hominis venie-hat,3c usque ad antiquum dierum peruenit. Huiusmodi dictio per tropu ponitur, qui a gramae Dani. .
malacri Antonomasia dicitur, videlicet cum vice nominis,aliud quid insigniter praedicatur. Antis mal gitur serpens antiquus quidem,& ab initio nocens S persequens Antiquus(inquatniadiective D. dicatur.Solus autem Deus, quia abxterno Sc in aeternum est, quia sine initio, dc sine fine est, proprie vel proprii nominis vice, antiquus dictu gloriose praedicetur. Talis victor, t tibi vide batur,qualem de quam congruum suae victoriae acquisiuit titulumcut vocaretur extunc serpes
antiquus,& diabolus S satanas. contra quod Deus dicitur oc est solus antiquus dierum,& solua
alti Iimus,& solum verbum eius veritas.
Diabolum cum deciperet homine esse Uum fraudibus,quibus nunc Sophisia Ttuntur.
CAPUT X. Porro, victoria eius in qua gloriabatur hiat iam dictum est talis erat, qualis odibilium So- sphistarum csi e solet. Nam per aequivocationes, incautos & imprudentes circumuenit in primirum dicendo. Nequaquam morte moriemini,volens intelligi mortem carnitiquae est separatio antinae & corporis,cum Deus dicendo. In quocunque die coinmederis ex eo,morte morieris Aequi .
intelligi voluerit mortem animae a Deo. Deinde dicendo, A perictur oculi vestri, aperisonem ooculorum valde nequiter aequivocavit. Est enim alia apertio oculorum,qua cognituri erat cois susibiliter se esse nudos. Et est alia,quae illuminatio dicitur,ut nihil latere possit. Illum prioremm odiam aperitonis oculorum ille proditor intendit, hune autem posteriorem, seducta mulier intellexit.Similiter aequivoce dixit. Eritis sicut dit,le&suos angelos cogitans, quos intendebat Aperire, generi tria mano ita ingerere,ut diuinam illi exhiberent culturam. Ipsos ast intelligere volens, quod aequevc creator Deus vera diuinitate dii sierent. Item dicendo.Sciens bonum S malum Oent. .
26쪽
Ru P ERTI ABBAT. TvITIEN. DE VICT. VERBI DEI. g t ramitabat ex oerimentum. Ipsos autem volebat intelligere, scientiam omnisi relaturorii. Idcirco dicere noluit,scientes omnia, Ied scientes(inquit bonis SV ID OTI omni re dest, dabitur Noli enim data est illii domino gratia . niemin sapiet edum ille serpens omni est lapientia defraudatus, nec vere dici potesit iapiens, sed maliciolus. A ominem non ex ioenorantia on ex infirmitate ed exsuperbiapeccasse.
NEC verd tantummodo de victoria gloriabatur trumetiam de iustitia,siue deiu et a vi
ctoria sibi met placebat, Dei& hominis inimicus nimis iniustus. Neque enim intuitu, ted volentem hominem vicerat. Deni neque deignominia nec deterat.Quomodo de ignorantia excusaretur, cui rem per semetipsum nota secerat Ueus tu modo de infirmitate,qui nullas corporis vel carnis suae pugnas re talte inurum sussicere poterant cxtera omnia paradisi ligna,quae gratia largitoris arndanter v no excepi tribuerat Ex omni inquiensi ligno paradisi comede, de ligno autem iciemiae boni Sc mali nec ei consedas Restat vipe superbiam&contemptum peccasse credatur, nolentileticet pax imperium nolendo recognoicere quod eunde quem creatorem Stam delici paradisi habe tiarinitorem, deherethahere etiam praeceptorem&dominumatae esse litera quoque maluefeste declarat Cum enim dixisset dominus Deus ad mulierem Quare noc secisti nullum sub lectionis aut humilitatis Uerta respondae, ted hoc tantum dixit: berpes decepit me,&comedi. Adam quoque nihil aliud respondit,nisi hoc: Mulier, quam dedisti mihi sociam dedit miludetiolio Neomedi, prosecto responsa liaec non conteiitientium domino, haud cibumilium, sed rebellium sunt Scontumacium. Pata enim faciunt dicta lixc, quia non quasi per vim capit,ica quali transfugae desecerant ab imperio Iegittimi domini & creator ui. Igitur quodam qui, dem iure gen s humanum peruator hostis extunc detinebat, sed nihilominus in ipsum tota perditionis hominum caula redundat. Nec verius iusta luit eius victoria, quam eiusdem inui dentis callida malitia,& maliciosa calliditas.
Non Dei prouidentitam talpandam,sed creaturae leuitatem accusemdam quum considerii tu am Metelum quam hominem non potuissens inere maynitudinem diuina beneficentiae te superoiret. CAP. II.
Disceptant nunc vique homilies cui iosi,5c inquieti secretorum Dei scrutatores nimii,lcru tatores suspiciosi.qtiare inquiunt,Deus omnipotens & Deus omnia scieri',non praeuenit, non praecauit,ne illa contingerent Si voluit angelum in caeIo, Se hominem permanere in pae' radito , cur non praevidit, cur non prius effecit, ne Me angelus in hio,vel homo peccaretan Varadiso et Ohomo quiiquis es, qui versas quaeitiones huiusmodi, desine sic pulsare metieitatis creatricis mastisque pulla ec accusa leuitatem utriusque creaturae rationalis scilicetrum alieteli culm hori. im ciuia neuter ingentia Dei beneficia sustinuit, eterque grandia Deita tam et lumbiendi. Quid enim nisi bonum creatoris donum in luperbiam
extulit lain hominem qu.im angelum . illum in apice celsitudinis angelicae constituit, istumatrem multitudinis hominum, multitudinis sanctorum, & Des siliorum esse volens, in pdita collocavit. Nimirum magna Utrisq; celsitudo, illius in principatu angelico,istius in pparando genere humano . Neuter pondus tanti honoris humiliter serre potuit, osse uter ilcreatura leuis. Unde autem leuitas utriusque creaturae,nisi ex Propria conditione. Et ut mmlestius dictum sit, unde uterque leuis, nisi quia de nil ulo vel de non existentibus creata Ut. Creatus quidem est homo de aliqua materia cilicet de terra,sed ipsa terra de militer angesus de qualicunque materia creatus sit,ipsa eius materia de nihilo creata est, quia
rigo trum' gelus quam homo de nihilo creatus, creatura ieuii est, 'isi i Prem
ta si verbum domini, verbum increatum per amorem suscipiat,nullius ponderis est nullum Dei donum, siue beneficium ferre potest humiliter. Quid ergo homo Deum accusas, si cuiusta dona sua creaturae subtrahit ouhil cr conseri, ne habeat occasionem superbiendi ipsa creatura, siue an pelica siue humana quid erit e Si autem omnia vias, quae cuilibet creaturae conserat,non supportat creatura per elationem subuersa Ecce comprobatu est ex duobus,scilicet ex summo angelo & ex homine, qui prior conditus, S pater omnium suit constitutui, quia principatu omnium nullus humiliter sene potest, nisi Deus increatus. Rem,'
27쪽
putilis ot reuelaret per experientiam,quod nouerat Dei upra scientiamsiἷcet, non posse principatum creaturarum humilite ut meri,nisia Trebo incarnato. CAPUT XIII. probatum snquam) est, lioe notum esse valde tam angelis quam hominibus elestistile esse. Dicit enim Apostolus Scimus autem, quonia diligentibus insomnia cooperais nisis ociar in bonum. Si omnia, nonne inter omnia ta se experimentum cooperatur illis in bonu: Pro secto non parua cooperatio est bonum res gesta, per qua ad cognitionem creatoris eruditi suntta erudiuntur usque nunc . Scimus enim,& adhuc discunus recolendo ista, quae nunquam obli, Lisci debemus, quia necessarium fuit, ut neque angelus, neq: homo quisquam principatu totius
reaturae adipliceretur, sed solus Deus ipse, qui veraciter dicere potest. Discite a me,quia mi cis sum,& humilis corde. Plane & cum ange lum summu in caelo, & cum prothiasi uni colin iicaret in paradiso, illum super caeteros angelos, istum ut humani generis esset unus propa et cor sciebat apud te, neutrum posse in talis disciplinae magisterio cxteris praesidere, ut dicent. Discite a me, quia mitis sum,&humilis cordis.Sciebat inqua sed non eo modo quo scire vult res,de quibus iudiciaria debet proferre sententia. Exempli gratia,Sciebat quale peccatum esset es e Sodomae & Gomorrhae,& tamen dicebat. Descendam ,& videbo, utrum clamorem qui ve
rit ad me opere compleuerint,an no est ita, ut sciam. Ergo modo quodam nouerat,scilicet per scientiam rinodo quodam nondum nouerat,videlicet per experimentiam. Ita de antequam an gelum sublimaret in caelo,& humani generis propagatore in Paradiso,nouerat iam utrunque per icientiam,led nondum per experimentum. Noluit ant e experimentum proferre iudicium
expectam ut notitiae suae participes electos haberet, tam homines quam angelos, quod ab ex perimento actum est, oc utrisq; perutile est.Sed iam ad ipsum ccrtame & victoriam verbi Dei secundum res gestas recolendam ordine accedendum ei.
Deum quasi dormiuisi,dum deciperet hominem serpens Ange excitarum, tanquanipotentem carpulatum a mo percussi inimicossuos. CAP. XIIII.
I Aululum quasi dormitauerat dominus nem,quodam odor erat, interim dum res ac cidit, qua se serpens ille victorem esse,id est, propositum Dei auertisse potabat. Nisi enim dormitasset siue dot misset, nihil auersarius eius efficere potuisset. Hoc ipsum videlicet eum dormisse dormitione quadam, propter quam solemus dicere, Exurge, quare obdormis domi c is
nec Scriptura innuit,cum dicit: Et cum audissent vocem doinini Dei ambulatis in paradiso ad auram post meridiem. si meridiem namque deambulare ad aura, coniuetudini si umanae est ut post calidum soporem qui pia qui sorte crapulatus obdormierat in aura tepida respiret S corpus suum refrigeret ac releuet. Uormierat ergo quadam dormitione id est iaciturnitate permittendo serpentein accedere, mulierem colloqui cum serpente, viriam quoque mori pari ter per inobedientia morte animae. Porro ut sic dormiret Deus,culpa hominis extitit,quia Deaeque gratias agendo,neque inuocando excitauit.Quid igitur a diabolo tactu fuerat niti quo eam latrociniis quomodo gloriari solet lar cum suratus reces erit, sic ille deceptor ad hora xlogiari pro scelere suo potuit . verum sicut tempore longe positeriori facitam, & lcriptu est. Et exaecitatus est, ranciuam desiniens dominu itanquain potens crapulatus a vino,& percui Tit inimi cos suos.Ita S de illo tempore recte dici potest excitat us enim est tunc tanquam potens crapuae psal. I. Iatus a vino,id est, tanquam negligens factus hominis propter ausum superbiae, qua Ueo fieri simius ambierat homo. Excitatus inquam est, id est, requitiuit perditum, Sc percussit inimicos tuos, idelicet serpentem, virum,de muliere. duo perculsic eos: Nimirum verbo tuo, verta vi ci oriolo lingulis quidem pro meritis, sed non eadem animaduersione percussit. Nam quom eo percutit quis inimicum suum ut interficiat illum , ita per classit serpentem antiquum ut da renaret, imo ut damnarionis sententiam confirmaret super eum. Et quomodo percutit quis si lilam, vel seruum suum, ut corripiat eum, ita percussiit super hientem hominem. ut ad lita lita, te quae initium salutis est, red Meret eum.
sembrum erbis, qua serpente, ira, muliere increpaverit Deus. CAP. XV
I l enim ad serpentem,quia i cisti hoc, maledictus eris inter omnia animantia terrae, sue HPer Pectias tuum gradieris ,& teriam comedes cunctis diebus vitae tuae. Mulieri quoque se vixit. M ult iplicabo ei sinas tuas,& conceptus tu .in dolore paries filios tuos,& sub viri pote state eris, de ipse dominabitur tui. A dx veris dixit, Maled 'a terra in opere tuo, in laboribus comed es eam, S c. vi q. Donec retiertaris in terram de qua sumptus es,quia puluis es & in pulue rem reuer teris. Prosecto neque mulieri maledicta es, ne viro maledictus es, dixit: sed tant uiri , , hoc naaledusta terra in opere tuo. Cuius videlicet terrae maledictio non aliud est quam multi, Nil moda de frequens afflictio, quam per varios euentus terra ex eo corruptae & deterioratae a
iugitiar homo. Soli serpenti dixit, maledictus eris, quo videlicet dicto, firma ct immutabilis intelli
28쪽
G-δR v PERTI ABBAT. TvITIEN. DE v ICT. v ERBI DEI intestigenda est sententia aeternae damnationis, quamuis enim ita litera sonet, ut de animante serpente possit intelligi,nihilominus tamen & multo amplius de serpcte diabolo totum opor tet intelligi. A lioquin quomodo pro maledicto vel poena maledicti reputabitur illi, quod dia Dp et Super pectus tuum gradieris, cum hoc ipsum prius a natura habuerit, quam diabo Ius eo usus suit ad perditionern hominis. Magis ergo illi serpenti antiquo hoc positu eli in maledicto, ut Vpra pectus suum gradiatur, de terram comedat cunctis diebus,id est, ut super homines eos tantum,qui ita terra sunt, ut non desiderent, aut respiciant caelum, quaei at de deumret odio insatiabili,cor de impaenitenti, ita datus in reproborum sensum,ut contra intentionem suam, semper bonum Dei circa Hectos,dum impedire nititur,magis expediat,&adiuuet pro positum. Quod est miro modo gradi super pectus preprium. Porro ad mulierem dc ad virum quaecunque digia sunt,etiam ipsa mors corporis, quam imponens misericors Deus quia puluis ait, & in puluerem reuerteris, verba sunt corripientis , saluare cupientis ,8c iam tunc visa hominis auersi,sepientis spinis,ut saltem sola veriatio det intes lectum auditubmemorem is
ciat hominem suae conditionis, ut humiliatus corrigi possit & saluari.
Quare prima promisso conterendi serpentis, qua fuit caput Tictoria dedi,non ad ma-
herem, sed adserpentem fasiasiu: CAP. XVI.
opitulum distulimus quod maximum est,fc maxime ad praesentis operis rationem pertiisnet, videlicet illud, quod ad serpentem post alia supra memorata dixit Deus . Inimicitias ponam inter te de mulierem, Se semen tuum oc semen illius. ipsa conteret caput tuum, Sc tu in sidiaberis calcaneo eius. Quid primum in hoc verbo gratiosa fides miretur c quid potissimum collaudete verbi veritatem, an verbi de patris eius bonitatem Utrumque collaudet,utumsdenh praedicare desideret, quia vere magna bonitate sic elocutus est, magna Sc constantive
citate locutio eius adimpleta est. Inimicitias, inquit, ponam inter te Sc mulierem,tanquam di ceret. Nunc mulier simul de vir tibi laederati sunt,tecum fecerunt pactum,et cum morte tae ' dus percusserunt,ut pote,quia a lacie mea profugi atqi absconditi,dum requiruntur a me,qua re hoc fecerint, contemnut vocem commonen , dc defendendo peccatum suum palam sa ciunt, quia tibi lavent,tibi consentientes tui amici iunt .Ego autem huiusmodi amicitias dista uam, inter te dc mulierem inimicitia' ponam. Cur hoc ad ipsam mulierem non dixit e Poterat namque Ubi dixit mulieri, multiplicabo aerumnas tuas de conceptus tuas, dee. hoc ipsum sic ad eandem dicere. Inimicitias ponam inter te de serpentem,Sc semen tuum de semen illius, cur er no non dixite Nimirum duplicem ob causam: piimum,quia propter peccatu de peccati desen i ionem hoc mulier non merebatur, ut iam tunc ad eam promissiones tales, proinissiones tantae gratiae faceret Deus. Deinde quia non ad ipsani Euain, sed ad alteram eiusdem sexus perhenam, videlicet ad beatam virginem Mariam intendebat ipse qui loquebatur. te ecte igitur non ad mulierem male meritam saecta est auxiliatricis gratiae promissio, ted potius ad sei pente ho stilis de bellica comtrinatio.Quid autem hoc dicto Deus,nisi semetipsum in proposito suo manere velle testabatur Serpens namque insidiabatur, ne fieret quod proposuerat Deus,dicendo faciamus hominem ad imaginem S similitudinent nostram viciise, Selioc propolitum se aueriscisse gloriabatur. Deus autem eiusdem proposui sui victoliam in potestate habens serpenti Q,
Per mulierem O semen illius intelligi mdem omnes electas, praecipug tamen beatam Tirginem Mariam, semen eius,qui Cursim est sicut per semen si raras, em quisunt ex patre diabolo,nte igimus. cat P. VII. Eruidem principaliter beata virgo Maria, Mulier illa est, inter quam S serpentem inim
cuias positurum se dixit, de posuit Deus: & semen illius, filius est ipsius, Iesus Christus. Me runtamen quoniam mulier,uniuersale sceminei sexus nomen est, innes per mulierem intelligimus personat Hectas taminei sexus, de per semen mulieris omnes personas electas virilis sexus, quarum omnium videlicet personam utriusque sexus Iesus Christus,cum eadem ex qua factus est muliere, princeps de caput est.Quod si ratio quaeritur, cur per semen mulieris personae intes ligi debeant sexus virilis. A iunt, qui de naturis scripserunt, ex paterno semine puellas,& ex materno pueros nasci, quia duplici lemme constat omnis partus cuius maior pars inualuerit, ocis ne S, cupat similitudinem sexus, igitur eum dicit: Inimicitias ponam inter te dc mulierent, de semen tuum Sc semen illius , omnes electos, tam taminei quam virilis sexus, per mulierem de semen Genimi- illius intel ligimus, & econtra. Sicut per serpentem diabolus, ita & per semen serpentis omneana vipe- iniqui Sc maligni homines imitatores eius recte intelliguntur, licet neminem genuerit aut crea rarum laetitille. Nam si iniqui Sc impii homines, serpentis, id est, diaboli semen non essent: nequa D. 8. quam dominus diceret Iudaeis. Et vos quae vidistis apud patrem vestrum facitis. Itemque vos
facitis opera patris vestri prosecto diabolum volens intestio.. ' ,equliue
29쪽
s E et v N D v s. i2 Sequitur enim protinus in eodem sermone. vos ex patre diabolo estis, Se desideria o atris ue, stri volita sacere. Eorum qui tam constanter dicuntur semen serpetis, id est, sili diaboli causa venascerentur peccatum extitit,dicente Deo ad mulierem, postqua peccauit consentiens diabolo Multiplicabo emnas tuas& coceptus tu .Porro illorii qui intelligiatur per ieme mulieri .causa' G - ,
V 23 ET VIIJ x et edictio Dei, qua ante praeuaricatione primis hominibuq benedixit sicut set,l scriptu est. Masculia dc laemina creauit eos, benedixit m illis, dc ait, Crescite Sc multiplicamias μHanc inimicitiam caput O initium fuisse is oram domini, C, quod Acrascriptura dicatur uber bessorum domini, , hber iustorum. N III.
Apitulum hoc initium est libri belloi um domini, cuius Moyses hoc modo meminit. Si Aeton, ait, terminus esit Moab diuidens Moabitas dc Amorraeos. Unde diciturin Nume relibro bellorum domini. Sicut secit in mari rubro,sic faciet in torrentibus Arno. Quis enim est
scriptum est,tegem Moy i,nullos fuisse materiales,vel manu scriptos libros bellorum domini, novimus bella alia domini,nisi illa,quibus extunc positis inimicitiis inter mulierem Sserpentem inter semen mulieris 3 semen serpentis hactenus certatum est,fc certabitur usque in sinem saeculi Et contritum est caput serpentis, ec ide videntibus cumstis praecipitabitur in die r/ re iudicis,quae moria est verbi Dei. Ergo liber bellorii domini uniuersa sancta scri tuta est cuius partem praecipuam, scilicet pentateuchon Moyses ipse scripsit,& cxtera volumina sacra vete, ras ac noui testamenti scribenda esse non ignorauit,cum esset Propheta qualis ultra non surrexit
in Israel, sicut de illo scriptum est. Quem tollit dominus facie ad faciem in omnibus nisati portentis. Et quis dubitet librum elui modi, icilicet sacram scripturam, librii esse vel recte dici hel Iorum domini . Quid enim aliud continetur vel agitur in I cripturis sanctis, nisi bel lum Sccertamen verbi Dei ad destructioneni peccati ec mortis. Dicitur autem eadem scriptura fac liber iustorata. iptum est enim, Piuniat autem Dauid planctum super ut, de oper- han filium eius,5c praecepit ut docerent filios Iuda arcum. sicut scriptum est in lib o Vorem Ideni enim est ac si dicatur , Quomodo malE pugnatum suerat propter Saul, quia verbum do ' mini non custodierat, praecepit ut docerent filios luda, in quo sperare deberent belli se, 'm' dinein, quae intelligitur per arcum, id est, ut sic pugnare dc victoriam sperare discerentrii eut docet omnis liber iustors, omnis textus scripturarii sanctam. Igitur ab hoc initio libit iustoruiti si libri bellorum domini,quo sic Deus edixit, inimicitias pona inter te dc mulserem, Sc sente tuumta semen illius. Ipsa conteret caput tura, de tu insidiaberis calcataeo eius. Ab hoc inouam iris se tanquam de monte excelio virtutem contemplemur verbi dei, destendentem velut in camo . planiciem aduersus malitiam siue mendacium diaboli serpentis antiqui, qualiter numaueris qualiter vicerit atque triumphauerit,ut completo proposito tuo,in quo benedice oti inlatio,
Inter tam semen serpentis, Abelsemen benedi onu, dominum statim inimicitia posse , O Abel dictoriam de is a morteHur . C P. ix INFRimum serpentis semen extitit Cain Hinc Ioannes in epistola sua. Non, inquit sicut Cain T. qui ex maligno erat serpentIs, ergo semen erat, videlicet imitat ne inuidiae, non natura Porro semen mulieris, semen benedictionis De primus extitit Abel. Semen aut e mulieris didri quia fuit non ex peccato, propter quod niulieri dictum est,multiplicabo erumnas tuas Sceriri temptus tuos, ted ex bono benedictionis, qua ante peccatu in benedicendo dc dicendo Cres . i. O me g. dc multiplicamini, nasci iusserat omnes sanctos. Inter hoc semen mulieris, de illud semen si Z in i. rentis, Ueus memqr propositi sui,statim inimicitias posuit. Inimicitiarum principium illud eae,ritat,quod a semetipsis dissenserunt studiit eruersis, uno contrariis.Cainnatanta infideliqcola e litit, bellidelis de pastor ovili suit, de quo APotiolus, Vide, inqui , tilina hostia Abes Ome qquina Cain obtulit Deo per quam testimonium consecutus est esse iustus, testimonium heri ut i r u hibente muneribus eius Deo. Eo nimirum modo maxime Dcus inimicitias posuit intere ri vi
. i , hv ,Ahq uin Perlubendo, Sic enim scriptum est, Et respexit dominii,
ad A hel de munera eius, ad Cain vero S ad munera illius non respexit. Iratus* est Cain velle, O q ia, et i, concidi; vultu' eius, linimicitias ergo antei viumque Deus posuit, quia respectus Dei in Ahe , lemini nequam inimicitiarum de odii cauta extitit. Sed S illud considerandum ciuia contra Ierpente in ipsa oblatione sua, pius Ahel visibiles inimicitias exercuit, offerendo aranum simplex animal, ε innocuum contra serpentem malitie sunt atque noctium. Sed quid euenit qualis inimicitiarum tunc euentus extitit c Pium impius occidit, Semen honum inuidia semin nequam extinxit. Ecce initium bellorum domini. Hic primus Q sacie verbi Dei victoriam Gius 'm v*rbi. Pix mortis praecursione declarauit . . vi Priam e
30쪽
Genei Ru PERTI AREAT. T v ITI EN. DE VICT. v ERBI DEr
Abeber iustitiamfidei, adsimibtudinem De amem, hoonmluti mortuum, deo me
titu iuere, imo loqui etiam. CAP. xx. ECce iam unum hominem de massa illa, cuius principia suerunt Adam S Eua, iuxta maria
Prouexit intentionem bonam, quam proposuerat dicendo. Faciamus hominem ad ima ginem&similitudinem nostram. iste enim non solum ad imaginem Dei factus est, id est ratio natis, quod non negatur etiam de maligno Cain, erum ad similitudinem quoque eiusde de iis eo quod imitator eius extitit,per iustitiam fidei. Amplius autem in eo spectat,adsimilitudinem dei, quod pulcherrimam in semetipso praetulit figuram verbi dei, verbi incarnandi, dc per patientiam peracturi victoriam peccati & morti . Notum est alumnis sanctae Ecclesiae,pene cunisciis, quod dicimus,quia in Abel Christus, in Cain qui illum occidit, ludaicus populus, qui Christum erat occisurus, in voce dc clamore sanguinis Abel, accusatio sceleris ludaeorum inexcusabilium, in terra quae aperuit os suum , & suscepit sanguinem Abel, Ecclesia quae sanguinein Chri siti fideliter in iacramento hibitura erat, pia similitudine lignabatur. Non ergo vinci, sed Utis tu vincere incipiebat verbum dei, propositum dei ii; morte iusti .Qui tunc reuera persectus est,ad imaginem & similitudinem dei,quando tali modo decidit. Etenim hominibus quidem mortuus Gene. . est, sed deo vivit, deo loquitur, imo de nobis loquitur, de verbum dei sonat sanguis eius . Nam He . io dc ipse Deus, vox, inquit, languini; fratris tui clamat ad me de terra. Et Apostolus Dei cum dixistet. Fide plurimam hos i iam Abel obtulit deo subsecutus,& persecutus, de per illa,inquit, de functus adhuc loquitur. Nonne & hoc ipsum testatur in Evangelio dominurum, qui cum de mor Mat.22. tuis daret testimoiatum resurrectionis, dice te deo. Ego tum deus Abraham,&deus Isaac,& deus Iacob. Protinus assumpsit dicens, Deu g non est mortuorum Deus, sed vivorum. Omnes enim ei vivunt. Ex abundanti est hoc astruere quod omnium primus Abel mortuus hominibus ni hilominus vixerit Deo, nisi quod delectabile est insultare serpenti antiquo, qui tam saluus est, ut iam victorem saciat Deum in bono proposito, dum cupit ipse esse victor. Quia quem fecit intersici hominibus, melius fecit uiuere homini biis,& Deo, vere supcrpectus suum gradiens,idem nequissimae intentioni tax omnino contraria iniciens.
Generationem Cain,qui erat semen serpentis, delicim pullulasse , ciuitates O regna
consstui die. Item, Cain reproborum Abel autem electorum Leneratio nuprincipium
fuisse, deinde secundum carnem connupto diluuij indictam meruisse .
CAP. X I. INterea velociterpullulabat semen serpentis, quod erat Cain, idelicet secundu imitationem
patris eius, id est,serpentis antiqui, ut puta liomicidae de invidi, quia per inuidiam Sc ipse occidit. Velociter, inquam, pullulabat semen illud, iamq regnare properabat, condens cauitates cme, & oppida, sicut scriptum est. Et aedificauit Cain ciuitatem, vocauit nomen eius ex nomine fi lii sui Enoch. Porro semen mulieris siue semen Dei, tardius veniebat imo a radice periisse vide---- hatur, quando abel non relicto semine, id est, nullos habens liberos, fuerat interfectus. Scieduin quippe est , Cain & Abel duarum generationum fuisse principia, quarum altera reproborum, Duam altera electorum generatio est. Sunt quidem generatio sistae, fecundum carnem commixtae,ncratio- sed hoc accidit per peccatum, quia cum coepissent homines multiplicaris per terram, viden-xum prin tes suu Dei, silias hominae m. quod essent pulchrae,acceperunt sibi uxore ex omnibus, quas elecipia. gerant . Hoc ita contra Dei statutum euenit, sicut & illud, quod longe post crius filii lirael, eo Gene. c. ira praeceptum domini duxeriit uxores filias Chananaeorum, ipsiel: filias suas, eorum silus ira, diderunt. unde& accidit, ut per mulieres subuersi, sacerent malum in conspectu domini, ser utendo diis alienis. Sic, inquam,&illud contra Dei prxceptum extitit, quod tunc silii dei id est homines electae generationis, silias hominum,id est,generat ionis reprobae, cuius Cain erat priniscipium, uxores acceperunt. Unde S ita corrupti sunt, ut Deus induceret diluuium, Se deleret eos. Poenitet enim, inquit, me fecisse eos. Cum igitur sublatus esset iustus Abel, quali de victo, ria tumidus serpens sibi plaudebat, eo quod sublato bonae generationis seminario, sola intinuido pullularet generatio sua,generatio malaec adultera.
Electorum generationem eleto Abel, tarditis pre Seth Enos restauratam, non habere hic mutatem permanentem, hed futuram inquirere. CAP. NAII. SEd cognouit adhuc Adam uxorem suam, ait scriptura, de peperit silium, vocauit nomen illius Seth Nicens, suit mihi Deus semen aliud pro Abel que occidit Cain, Sed de Seth nsitus est filius,que vocavit Enos,iste coepit inuocare nomen domini. A bisito ergo semine mulieris, altera generatio rectorum, quae secundit carnem dc fecerat , in Abel resuscitara est. Undeta congruum satis vocabulum posuit illi pater, ut vocaret eum Seth. Seth namque resurrectio
interpretatur. Nimirii vel prophetico spiritu, vel ab experimentis quibusliber Adam praedo ctus est, ut sciret eum esse de patre Deo, oc per generationem eius implendum esse propositumi inhvi