장음표시 사용
281쪽
tri Cap. subsequellisti id est xl. hi in Isa. d . pago scis edit, Paris.
terrogatus a Iudice quo nomine appellaretur, haec reposuit. Nomine paterno Balsamus dicor: spirituali vero nomine, quod in Baptismo accepi, Petrus dicor . IV. Rursus idem Eusebius eamdem consuetudinem innuit, dum valesio interprete haec tradit. (gJ si Ac principem quidem illorum cum ejusmodi cruciatibus antea exercuisset, quisnam esset primum interrogavit . Postis quam vero pro nomine proprio propheticum aliquod vocabulum ex eo audivisset: ( quippe ipsi indita sibi si a parentibus nomina, ideo fortassie quod essent idolo-H rum vocabula, abjecerant.) Heliae igitur,& Hiere- , , miae atque Esaiae, & Samuelis ac Danielis nomina eos se sibi adsciscentes audire erat, & genuinum ac germa H num lsraelem , qui propie eit eorum, qui in occulto suntri Judaei, non solum operibus, sed propriis etiam nomi-- nibus exhibentes. Ad haec Eusebii verba aecuratius nonnulli advertentes, suspicati sunt eos Martyres hic indicari , de quibus monuit Procopius Gagaeus Hieremiae, Isaiae , & Danielis nomina tum assumpsisse, quum ad martyrium se ducendos esse viderunt: quibus quidem nominibus assumptis alacri, , forti animo ad immanes illos cruciatus ferendos acceseserunt. At audi ipsa Procopii Galli vetusti, & laudatissimi scriptoris verba (h) si Verum pro clamabit, vocabi H tur habet Symmachus. Atque id ipsum a junt, saeviente persecutionis tempore contigit, quo Ethnicos mulitos sanctorum hominum appellationes sibi arripere vidimus. Se enim Jacobum alius, alius item lsraelem. ;- alii etiam Hieremiam, & Esaiam, & Danielem nun- , , cupabant; quibus assumptis appellationibus alacri, &,, forti animo ad martyria accedebant. V. Hic recense si vis eas imagines, quae in vitris pia est in Romanis Cimeteriis reperti sunt, de quibus praeclarum librum conscripsit vir docti inmus Philippus Senator Bonarota: multae enim inter eas occurrunt, quae Apost Ioram nominibus inscribuntur: quas tamen omnes Apostolos ipsos referre non posse judicant viri docti, qui proi de arbitrantur non paucas ex iis Martyres quosdam, qui laudabili exemplo Apostolorum nomina in baptismo susceperant, repri sentare. Vide figuram Hl. tabulae XIV. rursus figuram Ill. tabulae XIX. & quae ilia eas animadvertit idem vir doctii simus '
VI. Sed quis ea praeterierie, quae ex Ambroso hoc
282쪽
bri illius, quem inscripsit. Exhortatio Virginitatis tradit. ille , seu potius eo referente Iuliana sic filium suum allo, quens. M Conssidera quis te, ut nascereris , juverit Filius es votorum magis, quam dolorum meorum. Considera cui te muneri pater tali nomine deiignaverit , qui vocavit Laurentium. Ibi vota deposuimus, unde n men assumpsimus. Vota, effectus secutus est redde, , , martyri, quod debra martyri, Ille te nobis impetravit; itu restitue quod de te hujusmodi nominis appellatione i
. VII. Testatur etiam Joannes Chrysostomus ob singularem, ch) quem Antiocheni erga S. Meletium servabant amorem, ac reverentiam, filios suos Meletii nomine appellasse, ejus- .dem sancti patrocinium ea ratione obtinere se posse sp rantes. At verba ipsa , qualia in P P, Benedici inorum editio. ne in latinum translata reperi, audiatis volo, , , Nam cum ,, eum a principio in Civitatem ingressum excepi fietis v ,, nusquisque filium suum ejus nomine appellabat, per a . , , pellationem existimans unusquisque in domum suam, .,, Sanctum introducere, missisque patribus, avis, & pr tavis, matres beati Meletii nomen imponebant liberis ,
quos pepererant. Naturam enim vincebat amor pieta-
. to. Ea in homil letium na& deinceps , qui nascebantur, non naturali solum se benevolentia , sed etiam affectu erga illam appellatio- . , , nem, erant cari parentibus. Ipsum enim nomen & o i,, namentum cognationis, & sedium tutelam, , ita v se catis salutem, & amoris solatium esse existimabant &c. VIII. Quam quidem consuetudinem summum in modum approbari a Chrysostomo , indicant verba illa homiliae EI. in Genesim, quae mox allegabo; eam quomque praecepisse visa est Synodus ipsa Nicaena , si ei
tribuis canones eos omnes , quos ex arabico in latinum transtulit Franciscus Turrianus. Etenim Canon. go.
hujus modi est. ( Fideles nomina Gentilium filiis si suis ne imponant ; sed potius. omnis natio Christi
ram in baptismo, , , Quid aliud porro sunt Christian rum nomina,( quibus solis omnis natio Christianorum uti iuberer, nisi nomina eorum , quorum laudes in Scriptura recensentur, & patrocinium terga eos, qui idem nomen o sequii, , venerationis causa suscipiunt, tota antiquitas praedicat Κ κ a IX.
283쪽
IX. Celebratissimum etiam illud est, quod Theod
ritus sermone g. inter eos , quos de Cura iis Graecorum assectionibus fere inscribunt, hoc de argumento his verbis edocet. si Cum tamen Martyrum nomina, magis quam,ta familiarum, cuncti mortales sciant. Quin etiam na centibus filiis ea imponi curant, ita custodiam illis, tuta telamque certissimam comparantes. , ,
ligo , cum ad eum , quo de agimus morem Compr handum satis ea sint, quae Romanum , Galesini, aliaque Martyrologia suppeditant p Quot enim vero sunt martyres, qui Petri, Joannis, & affinibus nominibus sunt appellati Eos si recenseam , longam Martyrum non uno in loco pastorum seriem recensere cogar , ex qua quidem ipta locorum divertitate rectissime assequeris, primis iplis Ecclesiae temporibus longe, lateque eam consuetudinem fuisse diffusam: neque enim aliunde deis sumi poterat Petri nomen , niti a Petro Apostolorum principe, qui Petra a Christo appellatus, Petrus a latinis nomen illud nativae linguae accomodantibus est appellatus: Ioannis autem nomen ab altero ex eis, qui Ioannes in Eva gelio sunt dicti . Itaque ut in primo, idest in Petro consillam, Petri martyris natalitium diem Aulona celebrat.
Petri quoque Episcopi, & martyris Sebastes; Petri, Severudi Leucii Alexandria ; Damascus quoque, Nicomedia ,
Roma, aliaeque etiam urbes martyrum aliorum, quos nommen istud ornavit, martyrium celebrant, quorum quidem indicem martyrologia nuper allegata facile praebebunt. Id ipsum de Ioannis nomine dices . Neque enim Latini, aut Greci Ioannis nomen ab Hebraica lingua desumptum sibi arrogassent, nisi movisset illos reverentia quaedam, atque obsequium erga Joannes in Eva
XI. His alia si adjungam testimonia, videbor fortasse inamnem operam sumere: quippe norunt omnes quantum, Pa
ce ab Ecclesia recepta, mos hic apud nostros invaluerit . XII. Ad causas itaque quibus ad id arbitror Ph- motos fuisse Fideles. enumerandas me verto. Praeclaram innuunt in nuper descriptis verbis Chrysostomus, & Theodoretus: nempe tutelae & cuin stodiae cujusdam causa, id fieri. Scilicet dum pare tes Sanctorum nomina pueris imponunt, eorum Sanct
sum, quorum nomina iis imoauit, veta exposcunt, M
284쪽
26 rQbs Liberos veluti custodiendos illis tradunt: ostendentre
nempe quantum de Sanctorum eorum pietate,& patrocinio confidunt. Hac ratione permotos arbitror, qui Hieremiae, Isaiae, & Danielis nomina proxime ducendi ad martyrium assumpsere: qua de re recole quae nuper ex Procopio Gageo adduxi . Aliam suppeditat Ambrosius , c cujus itidem verba retuli 3 monens eorum, quorum nommina aut imponimus Liberis nostris , aut nos ipsi suscipimus, imitanda gesta , virtutesque proponi: ideoque dum nomen Sanctorum, aut imponitur, aut suscipitur, imbeandam proponi pietatem , virtutesque bancti illius .
cujus nomen aut imponitur, aut suscipitur. Eundem atque Ambrosius sensum Chrysostomus exprimit, dum haec effatur . cl)si Statim, &a principio erudiebant pueros,
, , qui ipsis nascebantur , admonentes appellationibus , quas illis imposuerant, ut virtutem exercerent, & non iicut nunc fortuito, & absque causa nomina fiunt. Diri cunt enim juxta nomen avi , vel abavi nominetur puerita at prisci non ita, sed omnem operam adhibebant, ut , , talibus natis imponerent nomina, quae non solum illos, qui nomina sortiebantur, in virtutes adducerent, sed &H alios omnes etiam, qui sequentibus saeculis futuri sunt, , , nullam non sapientiam docerent. Id quod sciemus, u,, sermo aliquanto amplius processierit. Igitur nos neque H vulgaria nomina pueris indamus, neque avorum, &,, abavorum, & eorum, qui genere clari fuerunt nomisi na tribuamus et sed sanctorum virorum, qui virtutibus,, fulserunt, plurimamque erga Deum habuerunt fidu-
, , clam, Ad alterutram ex his causis revocare, ut a bitror, poteris eas, quas in rem hanc multi afferunt,
quum ajunt honoris testificandi causa, hujusmodi nomiana aut imponi , aut suscipi, & affines alias. XIlI. Porro ex his facile disces hujusce consuetudiis
vis utilitatem. Quantum ad virtutem virorum clarillumorum exempla, & frequens memoria excitet, quotidiana experientia intelligimus. Et dubitare adhuc possi mus num utilis sit impolitio eorum nominum, quorum mentione, & crebra memoria veluti incitamentis quibusdam ad pietatem impellimur 3 Occurrit scilicet, quodnam nobis ad imitandum proponatur exemplar, dum conomine nos appellari audimus, quo appellata sunt praeclarissi ina Ecclesiae lumina i propterea vero eo nomine nos appellari, ut eorum virtutes ita minus assequi possumus s It n. s. hami l. aris in Genesim . quae verba si vis diseristius latine explia
tem editionem Clarissimi Montis ona ego enim retuli ex antiqua,vulgataque interpretatione o
285쪽
Et Pal. Risi. Lans. cap. t. vide Lexiea, at que illud inprimis, quod adornavit Clariss. Facciolatus ad vocem ritum (bj Recole ea quae capitibus r. a.& a
mus, ad eas tamen assequendas adnitamur. Plurimum vero a Sanctorum patrocinio, atque interventu juvari nos. adeo certum exploratumque est , ut argumenta alia adjungere iis quae attulimus, pigeat. Iam vero mirari desines. cur sanctorum virorum justu aliquando pueris Sancti alicuis jus nomen impositum sit. Ac pro multis quidem Ioannes Lycopolitanus , utpote praecla Nisimus nobis satis esse queat, qui nempe parentibus pueri illius, quem idem Joannes orationibus a Deo impetraverat, & vitae genus , & alia multa praescriptit , atque inter alia etiam Joannis nomen. ( Quis non merito id dicet factum ex quo & praeclarissima imitatio proposita, & tum multa, tum summa emolumenta proveniunt
C A P. XXXV. De Promissis, fati votis alicui Sancto factis. Ouibusdam,
praemassis circa hoc vocasalam votum, antique limam esse o endimus eam, qua de agimus, cossuetussinem,
I. T Adem , quae promissa Sanctis facta, Vota etiam appel-n lo: quippe consuetudine invaluit, ut ea quoque 'Vota dicantur: quod mirum non est: cum enim vox ista tam multis, iisque interdum valde dissitis lignificationibus subsit, bo ausi sunt Fideles novam hanc ( si tame novam eam etsi vis, nam procul dubio vetustam indicantea quae ex Eusebio Caesariensi, & ex Paulino Nolano, atque Evodio testimonia mox allegabimus ausi inquam Fideles sunt novam hanc huic voci significationem tribuere, ea potestate usi, quam Christiam in aliis quoque u cum ampliationibus sibi tribui voluerunt. (B Et haec de voce die a sint catis. II. Venio iam ad rem ipsam; ad promitti scilicet Sanctis facta. Aio vero in primis, contendoque vetustissimam eam esse consuetudinem, quam nunc Catholici etiam retinent, ut promissiones aliquas Sanctis faciant; veluti si sanitatem, quam optant, receperint , eleemosinam largiorem pauperibus se largituros , iter ad sacram aemdem aliquam suscepturos, oe alia his assinia. Porro ad heu Disitir GO le
286쪽
huiusce consuetudinis antiquitatem comprobandam, si r gulam Augustini, quam saepe allegavimus; adducendum scilicet ad Apoctolica tempora id, quod ubique, es ab omnibus invenitur factum , nee tamen in Conciliis illud noscitur institutum, hic quoque alleges; id meo quidem iudicio praestabis, quod multa cum laude, & jure fiet. Enim, vero jam pridem consuevere Christiani tum Orientalia, tum Occidentalis Ecclesiae promissa facere Sanctis , adeo
ut Eusebius mox citandus non aliquorum, sed communem veluti, & ab omnibus frequentatam consuetudinem eam esse innuat: nec tamen huius consuetudinis origo in Concilio aliquo reperitur.
III. Quod si expressa ipsa veterum testimonia prose ri vis, parebo libens, & pauca ex plurimis proferam . Digitum autem statim intendo ad Acta S. Clementis, Suae etiam descripsit Gregorius Turonicus: (c) in his scilicet
narratur die festo S. Clementis recedere consuevisee mare per tria millia , siccumque gradientibus iter praebere usque ad sepulcrum mari ris: ibi vero vota reddere populum .
IV. At quoniam fidem in ea, quam narrant historia, non pauci demunt tum allegatis Actis, tum Gregorio Turonico iis fidenti ; Eusebium Caesariensem indubitatum adhibe testem; ex eo nempe apertissime intelliges vetustam simul, & iversalem ea aetate fuisse huius modi consuetudinem. Nempe cum Platonis verba protulisset , in qu bus pio ponebatur praeclaros quosdam , ac fortes Viros tauquam bonos genios honorandos, det conditoriixco porum illorum sanctiorem cultum adhibendum esse : ab his Christianos non esse alienos his verbis edocet , d) H Quae,, quidem in hominum Deo carissimorum obitus egregie,, conveniunt, quos verae pietatis milites jure appellabis: ,, Nam & eorum sepulcra celebrare, & preces ibi, v , , taque nuncupare. & beatas illorum animas venerari,, consuevimus, idque a nobis merito fieri statuimus. U. Dubitant ( fateor nonnulli num ita vertendpm sit: cum enim Eusebius adhibuerit voces has sit,sau, verti jubent preces facere, votis omnino nor commemoratis , hae interpretatio quod ad cultum Sanctorum comprobandum attinet, apta est illa quidem : at quod spectat ad ostendendam votorum Sanctis nuncupatorum coniuetudinem, minime apta est. At clam stimus Muratorius ( e opportune monet voces hasset.g vota potius ,quam Preces significare, Allegat autem
Parat, cap. olim In edit. vero Franis
287쪽
I De Diritu Sanisti. ad Amphiloch.
di et i vadem Henricum Stephallum in thesauro linguae graeis cae pluribus exemplis id confirmantem. Ipse duo seligit. Desumitur primum ex oratione 2. Nissent de Oratiore Dominica ad verba illa Matthaei o. Cum orati, ore. quippe sic loquitur. - Non dixit or mliis i , idest cum vota facitis, sed--- idest cum oratis. Sed quaenam est horum nominum differentia 3 idest voltim pro- , , missio quidem est alicujus rei, quae pietatis nomine de- , , dicetur, & sacris destinetur ; Tphrax l autem, idest , , oratio est petitio bonorum, quae Deo cum supplicati ,, ne offertur &c. tum subdit. Multis in locis Scripturae, , ejusmodi id est voti significationem videre ii- M cet &c si Non minus aperte loquitur S. Augustinus (de H en exemplum alterum) in epistola sq.(' ad Paulinum n
,, strum scripta ubi haec habet. Nam eam quam dicunt ar scis, O raro ita Scriptura ponit, ut intelligatur Oratio, sed ri,M rumque, tir multo usitatius votum appellat Daesio , Naco M vero semper orationem vocat . . . . Porro si usia.,, tius, ut dixi, in scripturis votum appellatur m ii exceptos, nomine generalis Orationis ea proprie intelligenda es ora-- tio, quam facimus ad votum, ides 3p σ-. -υevtur M autem omnia, quae osseruntur Deo, maxime sancti Acta-M ris oblatio. , , Hactenus Optimus Muratorius. I. Muratorii sententiam praeisse vili sunt quotquot preces quidem expresserunt, cum latine verterent ista Eusebii verba , sed vota autem addiderunt. Vigerus sa-De , cujus translationem adduximus, vota precibus iungit, quod & praestat Peruvius cum libro XIV. de sicaris natione cap. XI. n. a. sic vertit . si Atque haec ad Deos, carorum hominum mortem, quos verae religionis miliis M tes jure dixeris, accomodare convenit. Unde & nosse ad eorum adire sepulcra consuevimus, & ad illa pr M ces, & vota nuncupare: tum beatas eorum animas h D nore prosequi: tamquam nos illa ipsa praestare rationi sit si consentaneum. si Tanto vero pluris aestimandum est hoc testimosium, quanto certius novimus non suam privatam
opinionem, sed communem consuetudinem ab Eusebio hic exprimi. Monet autem D. Basilius Eusebium Ecclesiae conis suetudines apprime novisse , ut pote in nostrorum D ctorum libris versatissimum, & qui plurimorum itinerum occasione vilisset ipse variarum Eccleuarum mores ,& insti
VII. Haud ita multo post vixit Ambrosius, ex quo
288쪽
praeclarum ad rem praesentem testimonium habemus in oratione de rece sit. Saueri fratris sui: numero quippe II. testatur voto facto S. Laurentio, ex remotissimis regionibus incolumem rediisse illum . , , Vae miterae opinioni lsi ( inquit putabamus redditum, quem videmus dilari tum: tuis enim votis apud S. Martyrem Laurentium imis , Petratum essue nunc cognoscimus commeatum . Atque M utinam non solum commeatum, sed etiam prolixum vi- M tae tempus rogassest Potuisti annos plurimos impetra- , , re vivendi, qui potuisti commeatum impetrare venienis di. Et quidem tibi Omnipotens aeterne Deus gratias ago &C.
VIII. od si aliud proferri vis expressius etiam testimonium, statim illud adducam, desumptum scilicet ex libro, quem idem Ambrosius inscripsit: Exhortatio Virginitatis: (b
sic enim Julianam filium suum alloquentem inducit. , , CO , , sidera quis te, ut nascereris, juverit; filius es votorum mam, , gis, quam dolorum meorum. Considera cui te muneri Pa- . . ter tali nomine designaverit, qui vocavit Laurentium. Ibi vota deposuimus, unde nomen adsumpsimus. Vota essectus sequutus est, redde Martyri quod debes Martyri. , , Ille te nobis impetravit, tu restitue, quod de te hujusmo- si di nominis appellatione promisimus . , , Porro tam ste spicue hic loquitur de promissionibus, Sancto Laurentio factis, ut voti nomen in desiderii significationem c quod vellent aliqui trahi non sinat. IX. Damaso sanctitate, doctrina, & praeclaris in Ecclesiam meritis celebratissimo Romano Pontifici tribui consuevere versus illi, qui ad Martyrum tumulos a Damaso dicuntur positi. ( & Pontifex sane fuisse videtur ille, qui Rector appellatur Porro in horum num xo aliqui ab Arringitio allegantur, qui illum de quoi diseserimus morem, haud obscure comprobare videntur. En
Ornavit Damasus tumulum, cognoscite, Rector, Pro reditu Cleri Christo praestante, triumphans Nartyribus Sanctis reddit sua vota Sacerdos.
Supplicis haec Damas vox est: venerare sepulcrum, . Scivere vota licet, castasque effundere preces, Sancti Saturnini tumulus quia Martyris hic est.
289쪽
subministrat hujusce consuetudinis testimonia . Quania crebra fuerint hujusmodi vota indicat ille apertiisime, dum in Natali octavo v. 381. haec ait omni namque die testes sumus, undique crebris Caelibus, aut sanos gratantia reddere vota, Aut aegros varias petere, ac ambire medelas. Sane ipsemet Paulinus se voto obstrictum, ut carismen singulis annis in D. Felicis laudem elaboraret . manifesto indicat, dum Natalem sextum S. Felicis sic exorditur. Lex mihi iure pio posita hunc celebrare quot annis Eloquio famulante diem, solemne reposcit Munus ab ore meo, Felicem dicere versu, Laetitiamque meam modulari carmine voto.& mox, v. scilicet T. ego munere linguae Nudus opum famulor de me mea debita soIvens. Alia, si vis, etiam plurima Paulini testimonia, dabit dissertatio ea Clarissimi Muratorii, quam nuper citavismus . Pauca ego proferam. En illa. Natali primo v. N. & qua requiescis in aula Hunc liceat celebrare diem, pia reddere coram Vota,& gaudentes inter gaudere tumultus. Natali secundo v. I.
e Lustra cucurrerunt, ex quo solemnibus istis Coram vota tibi coram mea corda dicavi. XI. Eandem consuetudinem iterat, & inculcat . quum ( ad Severum haec scribit. si Praesumimus te stri videndum, amplectendumque nobis, dono Domini, iuri sede, ac sinu domini mei communis patroni Felicis, si cui vota tua toties contestatus sum & promissa reci- tavi. si Neque porro a verisimili aberrant monita eorum, qui docent ita commode sumi posse postrema
290쪽
tio priorum, sitque particula O (quod saepe in propha. nis , & sacris etiam scriptoribus fit , (is posita pro
idest. XII. Prudentius in libro peri stephanon seu coronarum hymno I. ( haec eloquitur. Illitas cruore Sancto
Nunc arenas incolae Confrequentant obsecrantes Voce, Votis, munere h
XIII. Porro si vox illa motis cum obsecrationibus iungitur ( obsecrantes , promissa de quibus agimus ,
apertissime indicat Si enim non voce tantum, aut munere, sed votis etiam obsecrabant populi, intelligimus & pr cibus voce tantum expressis, & precibus, quae oblationi-hus, seu munere firmabantur, denique precibus , quibus vota , seu promissa adjungerentur, obsecratos fui se sanctos Martyres Hermiterium, & Cheledonium.
XIV. Hic refer ( si promissa Cypriano , & Si phano facta eis verbis indicari vis ea Evodii verba,(Evodium enim appello quod plerique faciunt) quae capite a. ( libri secundi de miraculis S. Stephani legum
tur: in his quippe apertissime votorum S. Cypriano, , S. Stephano factorum mentio fit. Ea porro verba hic non refero, quod ea deinceps sim descripturus. XV. Gregorius Turonicus libro a. historiae Francorum cap. 3 . meminit voti, quod milites Regis Cl dovei ( Regis ipsius fortasse nomine ) B. Martino nuncupaverunt . Ouod satellites audientes, O domino gratias agentes, O vota beato Confessori promittentes tati nunciaverunt Regi orc. Sc sane Rex patrata victoria Turonos reis gressus est, multa sancta basilicae Beati Martini munera osserens. Porro Clodoveus vixit ante annum qui gentesimum Christianae Erae.
s iasi Ut in exemplis a Sacra Scriptura desuniptis consistam, in li-
si bro Num. cap. 3.v. 3. quorum repleta se consecrata sunt manus:
particula se sumitur pro id eo . quod etiam fit Coloss. a. s. Videte ne quis vos sedueat per phiIosophiam , se per manem falsaciam: id est per philosophiam illam, quae sit M inanis , & fallax , seu inanis fallacia . Id ipsum occur-la rit versiculo g. capitis et 3. Matthis versic. g. & 3. c d pitis 3 . Jeremiae, & ali hi ctiam.