장음표시 사용
21쪽
demand of greater persona liberty, and a more equitableshare in the public honour an in the ruits of the nationalsuccesses. The Galli invasio in 39 B. C. Was a serious ut temporar interruptionis the progressi development. Asterit the plebeians secure some further recognition-aste 366 B.αone consul Was o necessityalWays a plebeian,-and the extensionos Roma poWer Was continued by the dissolutionis the Latin ame in 338 B. C., the member hecomingiencesori ratherhumbi dependant of Rome than qua allies, and by the conquestis Campania The practice hem in s B. C. fthrowin colonies into disaffecte districis rivete the inliso Roman dominio firmi together. But the Romans' intrusion into Campania naturali disturbe the Samnites and stom 326-3o B. . me struggle so the empire festat ragedincessantly Rome Wishe to secureialaeopolis in Neapolis, in orde to complete her reduction o Campania The Samnites garrisone Palaeopolis, and the Romans accepted this gage of batile. Presently the esieged toWn Was inducedio thromove thei Samnite helper an to Oin Rome, and the Lucanians, on to the Roman alliance, revente Tarentum stom assisting thei Samnite frienos. Thus the Samnites ereisolated, ere unable to suppon unaide the hoc of the Roman ams, andi geddo pince Thi Was refused 32 B. C.,
and the sequet is tot in Livy'sminth Book.
23쪽
SEQUITUR hunc annum nobilis clade Romana Caudina I sar pax T. Veturio Calvino Sp. Postumio Consulibus. Samnite a Ma ... I. eo anno imperatorem C. Ρontium, Herenni filium habue runt. Patre longe trudentissimo matum, primum ipsum bellatorem ducemque is, ubi legati, qui ad dedendas res a misiuerant, pace infecta redierunt, te nihil actum inquit hac legatione censeatis, expiatum est quidquid ex foedere rupto rarum in nos Caelestium fuit satis scio, quibus cumque dis cordi fuit subigi nos ad necessitatem dedendi res, quae ab nobis ex foedere repetitae fuerant, us non fuisse cordi tam superbe ab Romanis foederis expiationem spretam. quid enim ultra fieri ad placandos deos miti sgandosque homines potuit, quam quod nos secimus res hostium in praeda captas, quae belli iure nostrae videbantur, remisimus auctore belli, quia vivo non potuimus, per 6 functos iam fato dedidimus, bona eorum, ne quid ex
contagione noxae remaneret pene nos, Romam portavimus.
quid ultra tibi, Romane, quid foederi, quid dis arbitris et foederis debeo quem tibi tuarum irarum, quem meorum suppliciorum iudicem feram neminem neque populum neque privatum fugio. quod si nihil cum potentiore iuris shumani relinquitur inopi, at ego ad deos vindices intole
24쪽
randae superbiae confugiam et precabor, ut iras suas vertant in eos, quibus non suae redditae res, non alienae adcumulatae satis sint; quorum Saevitiam non mor noxiorum, non
deditio exanimatorum Corporum, non bona sequentia domini deditionem exsatient placari qui nequeant, nisi hauriendumio sanguinem laniandaque viscera nostra praebuerimus iustum est bellum. Samnites, quibus necessarium, et pia armai quibus nulla nisi in armis relinquitur spes proinde Cum rerum humanarum maximum momentum sit, quam propitiis rem, quam adVersi agant dis, pro certo habete priora bella adversus deos magis quam homines gessisse, hoc, quod a instat, ducibus ipsis dis gesturos. haec non laeta magis, quam Vera VatiCinatus exercitu educto circa Caudium castra
H a quam potest occultissime locat inde ad Calatiam, ubi iam 'consules Romanos castraque esse audiebat, milites decem pastorum habitu mittit pecoraque diversos, alium alibi, hauda procul Romanis pascere iubet praesidiis ubi inciderint in
praedatores, ut idem omnibus sermo constet legiones Samnitium in Apulia esse, Luceriam omnibus copiis Cir- cumSedere, nec procul abesse, quin vi capiant iam is rumor, et ante de industria vulgatus, venerat ad Romanos, sed fidem auxere captivi, eo maxime, quod sermo inter omnes congruebat haud erat dubium, quin Lucerinis opem Romanus ferret, bonis ac fidelibus sociis, simul ne Apulia omnis ad praesentem terrorem deficeret ea modo, 6 qua irent, consultatio fuit duae ad Luceriam ferebant viae, altera praeter oram Superi maris, patens Dertaque, Sed quanto tutior, tanto fere longior, altera per surculas Cau-r dinas, brevior sed ita natus locus est saltus duo alti, angusti silvqsulue sunt, montibus circa peraeetuis inter seiuncti iacet inter eos satis patens, Clausus in medio, campus herbidus aquosusque, per quem medium iter est; 8 sed antequam venias ad eum, intrandae primae angustiae
sunt et aut eadem, Qua te insinuaveris retro via repetenda
25쪽
aut, si ire porro pergas, per alium saltum, artiorem impeditioremque, evadendum in eum Campum via alia per Cavam rupem Romani demisso agmine cum ad alias angustias protinus pergerent, saeptas deiectu arborum Saxorumque ingentium obiacente mole invenere Cum fraus hostilis apparuisset, praesidium itiam 4m summo Ialtu conspicitur citati inde retro, qua venerant, pergunt repe Iotere viam; iam quoque Clausam rava obice armisque inveniunt sis Iunc inde gradum mine rulliui imperio, Stuporque omnium animos a velut torpor quidam insolitus membra tenet, intuentesque alii alios, cum alterum quisque irCompotem magis mentis ac consilii ducerent, diu immobiles silenti deinde, ubi praetorix consulum irigi videre et iaexpedire quosdam utilia operi, quamquam ludibrio fore
munientes perditis rebus ac spe omni adempta Cernebant, tamen, ne Culpam mali adderent, pro Se quiSque ne hor-I3tante ullo nec imperante ad muniendum versi castra propter aquam vallo circumdant, sua ipsi opera laboremque irritum, 1 praeterquam quod hostes superbe increpabant, Cum miserabili confessione eludentes ad ConSule maeStΟS, ne adVO 15 Cantes uidem in Consilium quando nec consilio ne auxilio locus esset, sua sponte legati ac tribuni conveniunt, militesque ad praetorium versi opem, quam vix di immortales ferre poterant, ab ducibus exposcunt querente magis quam 3 Consultante nox oppressit, Cum pro ingenio quisque remerent, alius per obices viarum, per adVerSa montium, per silVas, qua ferri arma poterunt, eamus, modo ad hostem pervenire liceat, quem per anno iam prope triginta vincimus; omnia aequa et plana erunt Romano in perfidum
Samnitem pugnanti' alius quo aut qua eamus num 3 montes moliri sede sua paramus tum haec imminebunt iuga, qua tu ad hostem venias armati inermes, sortes ignavi, pariter omnes capti atque victi sumus; ne ferrum quidem ad bene moriendum oblaturus est hostis; sedens
26쪽
bellum conficiet. his in vicem sermonibus qua ibi qua quietis immemor nox traduCta eSt. AE e , -- Ne Samnitibus quidem consilium in tam laetis suppetebat rebus; itaque universi merennium Pontium, patrem im-s peratoris, per litteras Consulendum censent iam is gravis annis non militaribus solum sed civilibus quoque absceSserat muneribus: in corpore tamen adfecto visebat vis animi 6 consiliique is ubi accepit ad furculas Caudinas inter duos Saltu Clausos esse exercitus Romanos, Consultus ab nuntio filii censuit omnes inde quam primum inviolatos dimitten- dos quae ubi spreta sententia est iterumque eodem remeante nuntio Consulebatur, Censuit ad unum omnes inte 8 ficiendos quae ubi tam discordia inter se velut ex ancipitioraCui reSponsa data sunt, quamquam filius ipse in primis iam animum quoque patris Consenuisse in adfecto Corpore
rebatur, tamen ConSenS omnium Victus est ut insum in ConSilium CCiret ne gravatus senex plaustro in Castra
dicitur advectus vocatusque in consilium t ferme locutus esse, ut nihil sententiae suae mutaret, Causas tantum adii Ceret priore se ConSilio, quod optimum duceret, Cum potentissimo populo per ingens beneficium perpetuam firmare pacem amicitiamque; altero consilio in multas aetates, quibus amissis duobus exercitibus haud facile receptura vires Romana res, bellum differre tertium nullum consilium 1 esse. cum filius aliique prinCipes percunCland exsequerentur quid, si media via consilii caperetur, ut et dimitterenturi, incolumes et leges iis iure belli victis imponerentur', ista quidem sententia' inquit ea est, quae neque amicos parat nec inimicos tollit. servate modo quos ignominia irritaveri-
ia tis ea est Romana genS, quae ViCta quieSCere neSCiat. viveta , Semper in PeCtoribu illorum quidquid istuc praesens neces-- Sita inUSSerit, ne eo ante multiplices poenas expetitas a is vobis quiescere sinet neutra sententia accepta Herennius domum e Castris est vectus; et in castri Romanis cum
27쪽
frustra multi conatus ad erumpendum Capti essent et iam Om
nium rerum inopia esset, victi necessitate legatos mittunt, qui P primum pacem aequam peterent; si pacem non impetrarent, uti provocarent ad pugnam. tum Pontius debellatum esse a respondit et, quoniam ne victi quidem ac capti fortunam
fateri scirent, inermes cum singuli veStimenti Sub iugum AE. E. missurum alias condiciones pacis aequas victis a viCtori e. bus fore si agro Samnitium decederetur, coloniae abduce- o ' --
rentur, suis inde legibus Romanum ac Samnitem aequo foedere victurum his condicionibus paratum se esse foedus 5 Cum consulibus ferire; si quid eorum displiceat, legatos
redire ad se vetuit haec cum legatio renuntiaretur, tantus 6 gemitu omnium subito exortus est tantaque maestitia incessit, ut non gravius accepturi viderentur, si nuntiaretur omnibus eo loco mortem oppetendam esse. cum diu silen 7tium fuisset nec consules aut pro foedere tam turpi aut contra foedus tam necessarium hiscere possent, tum L. Lentulus, qui princeps legatorum virtute atque honoribus V --χ merat, patrem meum' inquit, consules, saepe audivi me-- morantem se in Capitolio unum non fuisse auctorem senatui redimendae auro a Gallis civitatis, quando nec fossa alloque eis 3 ab ignavissimo ad opera ac muniendum hoste clausi essent et erumpere si non sine magno periculo, tamen Sine Certa
perniCie possent. quod si illis ut decurrere ex Capitolio sarmatis in hostem licuit, quo saepe modo obsessi in obsidente eruperunt, ita nobis aequo aut iniquo loco dimicandi tantummodo cum hoste copia esset, non mihi paterni animi indoles in consilio dando deesset equidem mortem pro Iopatria praeclaram esse fateor et me vel devovere pro populo Romano legionibusque vel in medios immittere hostes paratus sum; sed hic patriam video, hic quidquid Romanarum i legionum est, quae, nisi pro se ipsis ad mortem ruere volunt, quid habent, quod morte sua servent tecta urbis' dicat iaaliquis et moenia et eam turbam, a qua urbs incolitur'.
28쪽
immo hercule roduntur ea omnia deleto hoc exercitu, non I3 Servantur quis enim ea tuebitur imbellis videlicet atque inermis multitudo. tam hercule, quam a Gallorum impetur defendit an a Veis exercitum Camillumque ducem implor bunt 8 hic omnes Spes opesque sunt, quas servando Patriam servamus, dedendo ad necem patriam deserimus a prodiis mus. at foeda atque ignominiosa deditio est.' sed ea caritas istriae est, ut tam ignominia eam quam morte noStra, 16 si opus sit, servemus subeatur ergo ista, quantacumque est, indignitas et pareatur necessitati, quam ne di quidem superant. 4te, Consules, redimite armis Civitatem, quam auros maiores vestri redemerunt.' consules profecti ad ontium in Conloquium, Cum de foedere victor agitaret, negarunt iniussu
popuIi foedus fieri posse nec sine fetialibus caerimoniaque a alia sollemni itaque non, ut vulgo credunt Claudiusque etiam scribit, foedere pax Caudina, sed per sponsionem facta 3 est quid enim aut sponsoribus in foedere opus esset aut obsidibus, ubi Precatione res transigitur, per quem POPulum fiat, quo minus legibus dictis stetur, ut eum ita Iuppiter feriat, quem ad modum a fetialibus porcus feriatur spoponderunt Consules, legati, quaestores, tribuni militum, nominaque omnium, qui spoponderunt, exstant, ubi, si ex foedere acta res esset, praeterquam duorum fetialium nons exstarent; et propter necessariam foederis dilationem obsides etiam sescenti equites imperati, qui capite luerent, si pacto 6 non staretur tempus inde statutum tradendis obsidibus exercituque inermi mittendo redintegravit luctum in castris consulum adventus, ut vix ab iis abstinerent manus, quorum
temeritate in eum locum deducti essent, quorum ignavia et foedius inde, quam venissent, abituri illis non ducem
locorum, non exploratorem fuisse; pluarum modo a mn
8 in foveam missos alii alios intueri, Contemplari arma mox tradenda et inermes futuras dextras obnoxiaque Corpora
hosti proponere sibimet ipsi ante oculos iugum hostile et
29쪽
ludibria victoris et vultus superbos et per armatos inermium iter, inde foedi agminis miserabilem viam per sociorum urbes, reditum in patriam ad parentes, quo saepe ipsi
maioresque eorum triumphantes venissent: se Solo Sine ro Vulnere, Sine ferro, sine acie victos; sibi non stringere licuisse Hadios, non manum cum hoste conferre sibi nequiquam animos datos haec frementibus hora fatalis ignomi-1rniae advenit, omnia tristiora experiundo actura. Quam quae praeceperant animis. iam primum cum singulis vestimentis Iainermes extra vallum exire iussi, et primi traditi obsides atque in custodiam abducti. tum a consulibus abire lictores 1 siussi paludamentaque detracta id tantam inter ipsos, qui paulo ante eos exsecrantes dedendos lacerandosque Censuerant, miserationem fecit, ut suae quisque condicionis oblitus 1 ab illa deformatione tantae maiestatis velut ab nefando SPectaculo averteret oculos. primi consules prope seminudi fisub iugum missi, tum ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae obiectus, tum deinceps singulae legioneS Cir acumstabant armati hostes, exprobrantes eludentesque gladii etiam plerisque intentati, et vulnerati quidam necatique, si vultus eorum indignitate rerum acrior victorem offendisset. ita traducti sub iugum et, quod paene gravius erat, Per 3 hostium Culos, cum e saltu evasissent, etsi velut ab inseris extracti tum primum lucem adspicere visi sunt, tamen ipsa lux ita deforme intuentibus agmen omni morte tristior fuit itaque cum ante noctem Capuam pervenire possent, incerti de fide sociorum et Quod pudor praepediebat, Circa viam haud procul Capua omnium egena corpora humi proStraverunt quod ubi est Capuam nuntiatum, evicit miseratio siusta sociorum superbiam ingenitam Campanis confestim 6 insignia sua consulibus, fasCes lictoreS, arma equOS, VeStimenta commeatus militibus benigne mittunt; et venientibus et Capuam cunCtus senatus populusque obviam egressus iustis
omnibus hospitalibus privatisque et publicis iungitur ossiciis.
30쪽
Τ. LIVI neque illis sociorum comitas vultusque benigni et adloquia
non modo sermonem elicere, sed ne ut oculos quidem attollerent aut consolantes amicos Contra intuerentur emcere poterant: adeo super maerorem pudor quidam fugere conio loquia et coetus hominum cogebat. postero die cum iuvenes nobiles, missi a Capua, ut proficiscentes ad finem Cam-I Panum ProSequerentur, revertissent vocatique in curiam percunctantibus maioribus natu multo sibi maestiores et abiectioris animi visos referrent: adeo silens in propeia mutum agmen incessisse iacere indolem illam Romanam, ablatosque Cum armi animoS, non reddere Salutem, non salutantibus dare responsum, non hiscere quemquam Praemetu potuisse, tamquam ferentibus adhuc cervicibus iugum, ia sub quod missi essent: habere Samnites victoriam non praeclaram solum sed etiam perpetuam, cepisse enim eoS non Romam, sicut ante Gallos, sed, quod multo bellicosius fuerit, Romanam virtutem ferociamque :-Cum haec dicerentur audirenturque et deploratum paene Romanum nomen
in concilio sociorum fidelium esset, dicitur Ofillius Calavius, o vii filius, clarus genere factisque, tum etiam aetate VerenduS, a longe aliter se habere rem dixisse silentium illud obstinatum fixosque in terram oculos et surdas ad omnia solacia aures et pudorem intuendae lucis ingentem molem irarum ex alto animi cientis indicia esse aut Romana se ignorare ingenia, aut silentium illud Samnitibus flebiles brevi clamores gemitusque excitaturum, Caudinaeque paci aliquanto Samnis tibus quam Romanis tristiorem memoriam sore quippe suos quemque eorum animos habiturum, ubicumque Congressuri sint saltus Caudinos non ubique Samnitibus fore. Iam Romae etiam sua infamis clade erat obseSSOS primum audierunt tristiori deinde ignominiosam pacis magis quam periculi nuntius fuit ad famam obsidionis dilectus haberi coeptus erat dimissus deinde auxiliorum apparatus, postquam deditionem tam foede actam acce-