장음표시 사용
291쪽
extra circulanti finguinis pomaeria foras adcumbit vasis arte riosis, & venosis in solliculos ubique patentes effusiust Anne
cuncta in universum corporis humani vaseula, nervi omnes, musculares lacerti , tendineae fibrae ubique ambiuntur cellulos a fabrica, varie pro diversitate locorum depluente distenta adipe t Sic ut debitam flexibilitatem retinerent musculi, vaginulis oleosis undique vestitos cernere est; sic ne rigescerent ligamenta, attenuatum medullare oleum illis large affusium est. Ita eadem ratione, quemadmodum in toto cor pore animali sub cute musculis incumbit communis illa membrana adi posse, cellulis consertissimis distincta, quae flatu tumidae speciem obesitatis, interdum monstruosis, prie sie ferunt eo fine, ut cutaneae fibrae essent flexiles, atque contractionem, dilatationemque levi negotio obirent; ut quae fibrae singulae a vicinis removeri facile possent, certe ipse panniculus , carnosus Veteribus dictus, in homine nihil a praediista adi posse expansione differt , quae subtus cutem invenitur: a Rursus, quodcumque sit secretionis pinguedinosis organon,& quaecumque mechanica detur, pinguedo cuti stubstrata adaugeri in dies , accumularique ut plurimum gestit; Porcum intuere saginatum, ut cutem inter siubjectosque musculos magnum jacet intervallum solido pallidoque lardo plenum. Ut
in Bove non obesio, sed macilentissimo discissus nausiculus sanguine manat, cum nihilo exilior caro de animali lanigero pinguissimo deprompta nihil cruoris secta profundat, sed continua pinguedinis massa esse videaturi Ut assumpta pesuuiculio ipse pinguedine, truculentus morbuS nascitur, lepra a. bum cum insigni cutis rigiditate stipatat Quid plurati Pri ter communem omnibus animalis fibris dotem, qua ne simplicissima quidem fibrilia motrix sit, quae destituatur vagina oleo sa . Accedit illud cuti 'peculiare, quod innumeras glan dulas sebaceas, vel loculos pingues nacta sit oleum calore ,& motu sun dentes, quod cutem obliniat, atque humectet; ut inde pateat olei cui an ei necessi itas, simulque eluceat singularis illius morbi, cujus supra meminimus cap: v m. q. XI X.
292쪽
268 sequent. Hologia. Cum autem huiusmodi folliculi pingues
in cute non modo ubique adsint, sed & abundent ubicumque copia capillorum est, in barba , ρube, scroto, axillis , ad confinia; sa pr primis autem in capite, cui pinguis magis, quam reliquis corporis partibus sudor obtigit: Quae, inquam , cum ita se habeant, patet satis, subtiliorem olei cutanei pinguedinem capillos ita ascendendo tueri , coriumque externo corpori accumbens ita emollire, ut lubricitate mobili, juxta exteriora pilorum sese expandat sursum deorsum, eosque flexiles, humidos, unctos, obsequiososque teneat; Docet Isua recens Animali avulsa, quae manibus contrectata, has unguenti in speciem illinit; quae aquae immisse humidi consortium respuit; quae tandem igni admota flammam alit. Indicat in pus antiquis Graecis, Latinis ver6 M-ns succida, quae proprie sordes ovium oleo fas significat Ianis occisis cadentibusque ex animali dentoso adhaerescentes. b) Porro quid sordes hae in lana, nisi crassior unguenti cum tanei difflata per calorem volatiliori parte amurca Z Sed &ortum Pilorum Letnarumque spectemus. Dum Pili extus oleo a materia lubricantur, intus circulante per villorum fasciculum oleo donantur, quod ab eorumdem radicula sub eute sepulta continuo, ut a tellure Planta, attrahunt. Quamvis enim mirarius acinum bulbumque adiposiim Pili; denegare videatur; c) ratum hodie est, in subculanea pinguedine radicari pilos hujusce soli pinguis amantes, It aut nedum inoanimalibus obliquas suas radiculas ad trium linearum prosunditatem intra pinguedinem defigants cc verum etiam in homine , observante V iusseo, se) proprios utriculos in membrana adiposa obtineant. Haec sunt, quae in laus merito animadverti possunt, & ex quibus o ei plumis praesens copia elici, intelligique potest, cuius ope primas in emollitione iis . dein Lanis deserre cogimur. Enimvero utcumque semina
293쪽
eσυπσbis, ex qua linum , multum olei suppeditent , & ob id
ad tumores resolvendos, dolores demulcendos, durities emolliendas , nervorum tensiones, contra stionesque laxandas feliciter praescribantur; sa) attamen eannabinς fasces , quales in hominum usus adhibentur, non nisi avenas graciles, pusillas, & pene exuccas sistunt, humido a terra ascendente parum turgentes, eoque emolliendis partibus inepto. Ad
haec antequam humanis usibus consecrentur, tunduntur, prς parantur, macerantur, atque intabescunt in aqua diu, in astrobibus, lacunisque aqua plenis eluuntur multum, & diu , quo deinde in mollitiem laneam coacta, in filamenta produci, in telas texi, inqne chartas compingi valeant usus immensi, nec satis mirandi. Si ergo cannabina, materies, Liuia ut oru ue nasciturorum basis oleosa pingui substantia, qua Iaua sponte ditescit, orbatur, atque oleo sa omnia inter emo Leutia rem diu locum praecipuum obtinent , ut videre essi in rigidissimis animalium pellibus, quae oleo penetratae mollem scunt, teneriores evadunt, & diductae tardius in contractionem redeunt: Si, inquam hoc verum est, patet universi
nostra propositio. XVIII. Indicatur ergo Dus succida c sordida in illis mos bis externis, ubi solidis rigescentibus, duris tensisque fibris mollities, villis contractis mobilitas, atque flexibilitas concedenda est; simulque ubi adducti, & coarctati per spasticas
minorum vasculorum stricturas alvei, ampliandi atque placide dilatandi sunt. Prieter haec ad instar emollieutium Gua
extus corpori nostro admotae humorem vasculorum cavitat lis elapsum, nec amplius resolvendum, aut per lymphaticos ductus msorbendum, in pus converrere natae ita quidem sunt, ut conciliato majori putrescente calore, Sc obturatione pororu cut an eoru per suppressu insensibile vapore; necnon relaxatione tubulorum antea tensorum, atque rigidorum materiem in vasis contentam ad coctionem , & maturationem perducant. Nam pinguedo non modo calorem adauget, Veriurua etiam ob sordium suarum cumulum, capillaribus culaneis tubulis ab Geo fro mater medio. tom. Ii l. s. m. 2ψ9.
294쪽
hulis adhaerens , insensbilem difflationem sa) coercet. Quod
dein Laus solidorum praeternaturalem rigiditatem tollat eadem mollificando , ex praegressa nostra Propositione fxviI.Jabunde patet. Qine certe commoda in a flectibus cutis pustu lolis exhantematicisque a siccioris, cultaeque Duc pressura frustra sperabis ; imo eam ipsam tamquam noxiam abjici curabis, si, quod olim Fridericus Hosmonum monuerat, b) in mζmoriam reduxeris, a perverso scilicet exsiccantiu toptiorum abusu in cut an eis morbis os ursw, Pbtism, In appetentiam di& summas praecordiorum anxietates subortas fuisse. Praeterea quod Murum hocce munimen, dum ad pustularum contactum haeret , munus facile praestat leniendi, ac buti raceo suo halitu externum corporis habitum papulis exuberantem ungen di, lubricandique, quo minus cui an ei villi arescatat; vel ne invicem, utpote immoti concrescant: quidquod externa illa tubercula plerumque prodire conspicimus, ubi saluberrimum transpirationis nego tium ab aere vappido vel frigido retar datur : textura aut e m lunae pinguis noxios non mod6 in se vapores recipere, sed & frigoris molestiam non parum arcere nata est. Demum culaneae istae efflorescentiae quid aliud sunt, nisi glandularum ejusdem cognominis organa, secreto ac stagnante propriis in solliculis succo lymphatico , nimium turgida: idcirco ergo in talibus vitiis lanatum Iuno sebo nativo praedita prae pexa , & culta incedere praestat, quod prior tunica activo quodam sulphureo principio sis alticam culanei cribri actionem intendens, celeriorem inde humorum fluxumessiciat, & lympham angustissimis incerniculorum tubulis impaetam commovendo, ad instar excrementi foras elimi net, & reliquam vitalium succorum massam mire depuret. XIX. Non sine ergo ratione recens detonsa, atque impii το crassoque oleo prsgnans, lana adhiberi extus potest ad se dandam inflamma toriam contraditonem solidorum in Peripueum monia, Pleuriti de , Phleto , Epinuinis, Avius, Anthra' ce , Ophtalmia, Therminio, Rheumatica contractura, Cou pulso
295쪽
Hirique articulorum ligamentis, moriatione, Euebara , Hemorroidibus externis dolentibus , Iulesinis proia i , ct re frigeratii , Herniis , Procidentiis , quae difficulter intromitti potiunt , Rhagadibus , & similibus. Praeterea ad partes corporis contusas , combustas, gelu ve constrictas eadem lana non contemnendum remedium est. Verum , ne sola ratione
loqui videamur, Authorum testimonia provocemus: Lanae fuc
ei , inquit Aetius sa) utiliter adhibentur ad contusas, aurstuomodocuque percussas partes somnis excipi dis api quamquanon desit ipsis tua utilitas ob sordium e caesam. Ora us, vel ipsa lanarum depurata pinguedo facit, ex eodem , b)ad ulcera Sedis, & Vulsarum cum Meliloto, ac Butiro, item ad plurima alia. De una succida , & non lota sic loquitur Scroderus: e) Calefacit, inquit, emollit, leuit, coupeuir optimΘ Contusis, Luxatis, Caesis, is similibus scum aceto ,
Pino, oleo impositu) cremata sim habet calefacientem, sic
cautem , acrem, mordacem, incutientem: Eapropter coniserthumidis monibus tumoribus, uleeribus inveteratis; excresccum tias cohibet carneas, ulcera o c. Porro idem Auctor, quem
diSimus usum typo concedit, io quem emollire , resolve re, calefacere , dolores sedare, luxatis, contusis, & sim libus convenire asserit. Oesapus enim, seu de iscatior pinguedinis ovillae pars sudore acri Animalis, & inquinamento omni spoliatur ; Quamobrem illa est, quae lanam recentem, qualis in collo, & feminibus prostat, emollientem reddit,& optimam in e balea, stomaclii morbis frigidis, in ulcerum
abstertione , in menti una, Debiorumque spastica retardatione; vel convulsiva eruptione; item in callositatibus Palpebrarum, atque in oculorum inflammatorum resolutione per susceptum
vaporem, si Dissoridem audiamus. e) Videantur quae ex Variis varia collegit in hanc rem Doctor Iaωes Quamvis enim posterioribus longe temporibus Cannabis quod obi
296쪽
t ante usus in conficiendo lino innotuit; Ita ut Caroli VII. Regis Galliarum tempore , Reginam solam binas Subuculas ex lino contexto habuisse, Historiarum fide proditum sit: α)At vero Lino destini omnino dotes, quas Letuir inesse experientia testatur; utputa corpus Animalis tutum ab externis injuriis tueri, idem moderate calefacere, severe, quae, ut
capillis humanis conveniunt, b) sic potiori jure cneis fimbris convenire debent . Tandem AE pus & lotura tonarum adversus Gummota laudat, ex Agur' udruce. c)XX. Propositio Sexta. Avima iis corpus lauro amictu veω- tum metires, fusin suo u ue alio tu me uto tinum , mr
longe tutiorem, essicacioremque esse medelam, quae per uni versale corporis emunctorium culaneum fit , quam quae per alia corporis colatoria in quam plurimis morbis siuscipitur. Evicimus etiam, non levibus quidem rationum momentis topica externo corpori, ad eliciendam invisibilem exhalationem adhibita, internis ut plurimum auxiliis long ε multumque antecellere. Videndum hic restat, an in adjuvanda animali transpiratione, Iano, & quaecumque inde texuntur indu sia, linteis, ceterisque id genus amiculis anteponendae sint. Quae quidem assertio pro lanis stare videtur, ut proinde in salubri corporis halitu promovendo lintea vestimenta, cooperiendo corpori immediate destinata Laneis, & gossipinis minus valeant. Nec immerito. Nam praestantissima, & omniti minime debilitantem in animali corpore evacuationem, verbo insensibile culaneae vaporationem quaecumque adaugent remedia, referri posisunt universa ad ea, qtue primo eliciunt ex corporis peri-phsria. 2. Qitae aperiunt poros. S. Quae diluunt. 4. Quae resolvunt humores. 3. Quae prirparant liquida. 6. Quae moderantur impetum. 7. Quae movent. M Porro dum Iano sis velami- ab Resstbseque dei dici annὰe I7o2. tom. I 8. artic. V. m p. m. 37i. b) Betruo tu. Anatho me sib. III rcap. 1 . c) ρ. m. 727. cos. cx I v. do Gort r. com. Ιι. Iram 96. q. I i. s. m. a II.
297쪽
mus , fovemusque, materia perspirabilis in remotissimis a corde canaliculis culaneis impacta l. melius ab χrbetur, quam si linearia subucula usurpetur, sicque majori copia avolare cogitur: Qua de re vide supra. hic Pr post. Tertia f. XI v. num. I . IS. I 6.) 2. Patentius culanea oscilla syphunculorum ab incumbente molliente Ducrum Qmento hiant , atque disclusa, quam ab alio vestimentorum genere servantur:
Qua de re vide supra hPe Proposit. Luinta β. xlx.J Lana
id peculiare habet, ut cum sit tardae inhalationis , consue tum sudorem in cutis supersidie moretur, & imbibitos liquores diu retineat , quo deinde in patulos subjectae cutis spirantes poros, tacito quidem ploratu, sed perenni velut imbre , in sanguinem stillentur, quem denuo diluant, atque humectent; adeoque lana largam ea ratione facit diaphorom, absque diminutjone totius massae: qua de re vide su
re majori, sed semper moderato, quo Ianae prae linteis commendantur ad resolutionem impa i , R ad impellendum invisibilem exitum per cutem eaedem aptiores censentur: qua de re vide supra. Proposit. Prima β. vl . num. I. a. 3. q. c. 5. Quando vero lenis frictionis motus corpori ita Iuncto accedit, quantum robur vasculis per corporis circumferentiam
distributis conciliaturi Quam felix crudorum, pituitosorum, frigidorum, & residentium succorum prospera faustaque subacti ol Quam sortunata succeden iis e X pedite transpirabilis prς- paratiot qua de re vide supra i Propo sit. Secunda j. X. XI. 6. Si an odina, & lenientia ideo valentisiima interdum odorifcra evadunt, quod impetum liquidorum coerceant; fa Idem Diophoretici munus concedendum topico illi remedio est, quod admotum partium tubulorumque spasmodicae contractioni emolliendo tollendae par sit: inde enim, laxatis viis, promptior futura est humorum circulatio, mitior eorumdem arietatio, debilior impetus. Quae an potiori jure Iona , quam lintea praestent, videantur quae diximus supra j. xv m. dc
298쪽
xl x. Tandem . Inter Di bor in Prori tantia numeravimus modo quae liquida movent sive stimulando, sive calefaciendo: Utrumque autem Duc egregie operantur tam stimulo asperiorum villorum, quibus refertae sunt, quam fervidiori calore, quem corpori communicant: qua de re vide supra Propos Prima q. v I. xi. XII. XIII. &c. Quamobrem ubi salubris per sipirationis augmentum multiplici illo a nobis enarrato Capite in morborum curatione necessarium esse videtur praedictus lavae usus ceteris vestium generibus tutior, citior, atque esse actor futurus est .
XXI. Patet ergo, nisi periculum sit in mora, morbusque inducias dederit, majorem rationem habendam esse Ianei indumenti, quam Liuiei; quotiescumque insensibilis perspiratio urgenda est, & ubicumque in morborum curatione cui omnia complectar specificis , & topicis auxiliis utendum est , quaeque sve ab orb udo & siccauri opem ferant in solidorum nimia humiditate, tumoribus αδε- o B, laxitate, iner
tia, motu languido, Θdrope particulari; sive calefaciendo, S di cutiendo juvent, ut in Debilitate, Tremore, Para si, Horrore, Podagra retropul a , A si fluxu , Rochitide imminuta maxime in Debilibus J Perspiratione, Arthritide, vaga, mobilitate solidorum: sive aperitione pororum culaneorum viam exiturienti liquido sternant, ut in murati uecutis, ejusdem ablutione, irroratione, bumefigatiove, in ronicis , motu languido, flacciditate, obseructione ex sordibus contracta: sive diluendo, & Moerct udo auxilio sint, ut ino Jonstate sanguinis, Siccitate cutis, Variolis, Spina vento ,
Pruritu, 8c fere omnibus cutis affectionibus consimilibus, cumeaut elis tamen; sive re om ndo solatium afferant, ut in Le tore, Cruducte, & Crassi te humorum per cutem circulantium: sive materiem Scuta risus m ad eX pulsionem praeparan do , ut in roborandis solidis, in remissa culaneorum tubulorum oscillatione, & succorum residentia; sive moderando impetum, ut diximus in cutis spasmo assediae relaxatione: sive
demum movendo operentur, ut videre est in morbis chron cis, Iguavis, L xitate, acrimouic ucida per articulos oberrante, Motu languido, Morbis localibus f iridis, Transpiratiouis tarditate, & similibus praeternaturalibus affectibus.
299쪽
DE SPECIALI NONNULLORUM MORBORUM
Escriptis in antecedenti Capite XII.) universalibus Lanae utilitatibus, quas pluribus argumentorum praesidiis munitas in conspectu in dedimus: quoniam ex instituto nostro in hunc de peculiari Letuc in certis corporis humani noxis praeitatam ita sermonem delapii sumus; ea re esse arbitramur argumentum, ut singillatim exequendo illas corporis humani indisipositiones, vel infirmitates indicemus, quibus nudus, & immediatus vestium lauearum ad cutem conrta ius prosuit semper, nocuit umquam. In hisce per singulas partes, distin fleque narrandis ita me geram, ut illos tan tum modo morborum cassis producam, in quibus ab nonnullis clarissimi nominis Scriptoribus commendatam, ab aliis famigeratis; imis Medicis jussam, ab aliis non infructuose prae scriptam Ionam, vel inde factam veste in offendi, vel in quibus tentabundus Ipse eamdem proficuam, ut expertus sum, ita candide testari possum. Neque enim Authoribus Reeentioribus quae vel repererunt, vel redie sequuti sunt, Degstre
in fraudis speciem licet ; neque nostris, qualescumque demum suturae sint, observatiunculis fidem abnuere aequum est.
300쪽
2 6 Adblandiantur in suis observationibus, quoscumque acquiren die Gloriae prurigo divexat, praecipitesque agit insima scribendi cacoethe: Parcant autem nobis Cordatiores Viri, si
tenuissimos hosce conatus consulere eodem animo aequi boni lite velint, quo Ipsi exerere in usus hominum non dubi
II. Quanta, frigore interne producto, vel de foris adveniente, mala in corpore nostro oriantur, nemo est, qui nesciat. Imminens enim frigus exhorrescit Natura , tota persentiscit a longe, quasi dum concutitur animalis machina; ipsi cui an ei nervuli molesta sensatione prehensii animam de hoste mox adventuro commonent; adsiurgunt protinus per universam interdum cutem densissima tubercula, integra ut pellis de plumati Anseris cutem referat, evanescit summorum vasculorΗm vitalis tingens purpura; intro repressus color evadit; exhalantes pori omnino clauduntur, ut retentus Vapor extrema vascula cutis in grandiores papulas attollat: Haeret
ergo in extima cute quidquid humidi sensibilis, & inviti bilis
halitus forma erumpere solebat. Cerne liquidius bominem paroxismo febris intermittentis correptum : Ut enim praeviis oscitatione, pandiculatione, lassitudine, debilitate horrorem mox ingruentem praevidet averrationis suu Testem, di iudiremi sc) Ut momento dein friget, horrescit, riget, contremiscit, palletque in externisi Ut demum jam cum hoste congrediens, dimicantis, labentisque jam vitae conamina edit,
dum aerem aegerrime intra praecordia ducit anxietate summa, pulsu citato , debili, parvo, & fugaci cordis tremore assicituri Hoc est primum Intermittentium stadium , quassum rem linquens corpus, Infirmis periculum vitae portendens, nonnullis lethale, quibusdam vero in suis e fiftibus insuperabile; Dum si diu durat, essicit postpos; in vasis majoribus circa cor concretiones; in minoribus vero, expresso suo liquido, evacuationes; hinc multa, & gravia mala in utrisque. b)Hoc est praeterea antecedens illud Intermittentium tempus, quod a) sdrubam, tom. I. uePIun. I. cap. v. b) Doerbuz. GCognoscen . q. 622.