장음표시 사용
371쪽
quantum boni tutamen Ianeum asperum impotentibus viris
XLII. Superiori , & qui se proxime convoluit , & elapstis
est , anno I 733. memini, dum in aegrorum praxi versiarer ,
nobilem , & honestam Nuptam vidisse immanissima serica
affectione vexatam. Proludens enim cuiusdam globi ab utero ad superiora faucium ascendentis motus, comitans cordis tremor, e X tremorum algor, ventris strictura, spiratio dissicilis , delirium tacitum , & succedens paroxismo demum limpidissima ad instar aquae micturitio, morbi genium, de quo lO quimur, luculentissime testabantur. Nihil de toto illo re me diorum genere dicam, quae morbo debellando Mulier assiimpserat. Invalescebat vero, omnibus irritis auxiliis, mali convulsivi vehementia , atque nova in dies phenomena deprome bat: usque ade6 ut animum despondens Matrona , morbo velut victa sileret attonita, & omnem curationis spem adjiceret prorsus; nobis vero pertinacis affectus diuturnitatem mirantibus, abstitissioris, & remediis anthis ericis longe superioris alicuius cauis in corpore latentis non levem suspicionem injiceret. Hine acciti in consilium Medici, atque frustraneam pharmacorum ex pestationem cum affectus obstinati violentia , aequa judicii lance librantes, Odra i ros matronae multis suadent. Quod sane praescriptum non tristi modo vultu accepit Infirma, verum ira subbito percita detonuit:
Mihi ne , inquit, turpe adeo medicamentum praescribitis , di illibatae mox pudicitiae tempiternam ignominiae aphrodi acn
labem a pergitis i Ut vero incandescentis: seminae mentei coetus Medicorum sedaret, declaraverunt, se non sola luis Venereae causa illitiones mercuriales ut plurimum in unu II strahere solere: ad haec istud remedii genus ordinari, & prae cipue in hac Civitate, in qua ad omne morbi genus, dummodo vulgari methodo restiterit, cum fructu adhiberi. Noluit tamen Medicorum parere jussis , atque dimisso consilio, cum malo suo per intervalla ingruente colluctabatur. Elaptis autem aliquot diebus, accidit , ut serocissimo morbi insultu correpta omni penitus sensu & motu ex improviso orbaretur, atque me praesente oculis apertis , S coelo assi Sis , sta-
372쪽
tuae velut immobilis truneum, & omnem excitationem eludens offerret adstantibus. Nec ulla mora , quin infaustam adeo scenam mucidi, glutinosique humoris ab utero manan iis effluxus clauderet , quo & menti serenitas, & corpori r bur accessisse videretur. Stupentibus interea nobis, turpem
adeo Tragoediae finem, simulque a nobis sciscitanti seminae, quid istud rei e siet, respondimus: paroxismum basericum diquem in Viduis, Virginibusque, viro maturis praesertim, fluor ille salutaris excipere solet. At illa paululum erubescens, nubur equidem viro, inquit, sed non intelligo virum esse ,
non Gentio: Tum rursus adjecit, se cum marito equidem consuescere, sed hactenus in umbra voluptatis iussisse; ut pro Virgine censeri merito posset: Viduas semper exegisse noctes, ut Socratica tantum fide ab viro suo diligi, nec tam intactus Alcibiades in Praeceptoris sui lectulo jacuisse videretur . Tandem in furorem versa , 8c audacior facta, gravem injuriam a marito sibi usque illatam conquerebatur, ut qui diversium thorum premeret , & languorem de industria simulare non desistit, quo erga conjugem parcissimus, erga autem alienas seminas liberali manu vires prodigeret. Cum autem quid hominis illa virum haberet, & quibus moratum moribus scirem, ad avertendam omnem aegrs suspicionem ,hlanditiis respondere, animumque ejus conceptissimis verbis
de viri honestate ac continentia restituere conabar, donec, arrepta occasione, sincere marito cuncta referrem, atque ab eodem acciperem: Amorem er a conjugem semper eumdem
fuisse ; Γ rationem feminarum solita ad libidinem incita
menta vicisse; vulneratam ad face partem tuam corporis ha bere , quam achilei certὰ roboris corpo is olim Pegeta tem peries pollicebatur : Dotrumenta in eo se e care tantum: Pσ- ratum militem esse, arma sero non habere. Inde sedulo
collegi, latere aliquid in organis Viri genitalibus , quod in
opere venereo perfectum leporem turbaret; atque hinc eas fana, evanidam, & levem voluptatem essiciens, omnium quae Telarum uxoris causa esset. Jubeo ergo denudari illico cor poris loca, quae ne ad cogitationem quidem admittere severioris nota homines istent;) quae cum perlustrassem sedulus,
373쪽
alterum cornorum eaverno ruis Penis, altero magis compla natum offendi, nec iustie magnitudinis. Ad haec in ani confinio nescio quid tumidi laxique conspiciebatur. Interroganti autem mihi, an in veneris promulside perfecte erigeretur mentula ; ad ereΠionem, inquit, starari genitalia , sed media in tentigine uersis adeo destitui, ut nec ipsa pulebrar Ma tronae prae ontio ad completum trahere opus; nec pluribus inculis colli a mutuo labra incitare ; nec impuritae utrimque
manus excutere venerem torpidam neque demὼm alligat i mutuo ambitu corpora animarum mixturam facere umquam
potuerit. Sed inter haec gratissima conjugii primordia viribus se meu expellentibus subito pro fratri, mollis, debilis, lassusque μ' bat illico, is anhelitus, sudore que perdebat, quin umqusmad voluptatis apicem se pervenire potuisse memiuerit. Adjungebat autem , sibi tu sano illo erectionis apparatu ia is Θauum crepitus edere solitum esse: ut plane nulli dubium es set , quin huic paralytica quadam mollitie laborarent Pudenda. Aderat tandem quaedam lumborum frigiditas ab frequentibus nephritidis paroxis tuis antea perpessis. Itaque offerebatur mihi morbus, de quo judicium ferre mihi non adeo dissicile esset: maxime cum ex contemplatis partibus Viri genitalibus , & phenomenis extus apparentibus jam didicille, mihi viderer, quam curationem noxa is haec admitteret. Sua-il ergo, ut lumborum regionem is de die imposterum fricari pannis laneis rudissimis calidis curaret, eosque spiritu aliquo imbutos eidem regioni diu adhaerere vellet. Ad haec t tum spatium , quod podicem, S radicem eous interjacet, ea dem repetita friectione spirituosa diu exerceret, R eontinuato Ianae incumbentis usu Qveret. Paruit ille consiliis meis; atque transactis aliquot diebus rediens, & gratulabundus me convenit, quod felicissimo quidem exitu ejus lassitudinem traduxerim , & annos primo florentes vigore reddiderim languenti Priapo , quod tristissimas has ricas Uxoris tragoedias procul arcuerim; qu6d tandena simplici laneo remedio, toto corpore, S integris nervis in amplexum Uxoris immissus, expetentis usque ad satietatem osculis frui impune posset.
XLIII. Discimus ex praecedenti observatione multa , quae
374쪽
hic sileri non debent. Nam 1. si in tam atrocium simplomatum Originem inquiramus, quibus nostra AEgra vexata diutius fuerat , varia momenta se offerunt, quae clare commonstrant affectionem istiusmodi a nulla alia causa, quam acopiosiori sanguinis ad vasa sermotiea , 8c Testes Muliebres affluxu , has partes vasculosas , & nervosas nimium distrahente suborta fuisse. Hinc stimuli, & desideria ad venerem ineundam proscistuntur; quae sorte in matronis , seminisque divitibus ideo exardescunt, quod multo sanguine, eoque Op'timo, praeditae vi fila calido utantur, in otio vivant, vino generosio, multisque calidioribus ferculis penerem proritantibus ad satietatem fruantur. Quare non mirum si virosis hujus modi mulieres jam diu continentes & viro orbae, acribus copiosis spermatis igniculis pruriant, R desiderio consuescendi cum viris suis frustratae, in Leva miserica pathemata in
a. Quoniam ergo retenta illa spermatica lympha, & mora in suis conceptaculis corrupta , origo tanti mali habetur, praecipue si prius consuetus concubitus denegetur; reete in Virginibus huic noxae subditis non aliud auxilii genus superesse existimarunt vel ipsi Vetustiores Medici, quas conjugium, cujus incomparabilem vim, ad expugnandam frequentissimam istam his ricae affectionis causam, multa CXperimenta, & ratio luculenter suffulciunt: ob Hinc historiae illarum misericarum, in quibus finito paroxismo, ex relaxatis muliebribus copiosus humidus liquor extillasse dicitur. Certe in nostro casu XLI. o ut ostensum est, non prius cessabat insultus hastericus, quam ex Matrons pudendis se liciter erumperet crassus viscidusque, album in i ovis similis,
humor. Id autem priestat Vir, ut retenta & morbo se ab utero natutae tunc late operantis conatibus, & gratissima titillatione extundantur.3. Aliter autem in viris contingit , in quibus nimia seminis retentio tantum abest, ut morbos inserat, ut vulgo
375쪽
putatur , ut potius resusa in sanguinem parte subtiliori, perspirationi ' faveat salubriori , corporique vigorem reddat . Semon enim , ut ait Borellus suo est potentissimum elixir , seu bul amuis ne ει prolim cum , sed etiam unimam ,
corpus Generantis augens, pers crens . Fenam S autem, quae humorem uterinum, non vero proprie dictum uermen majori copia secernunt , hujus impensam facillime serunt; quin ab eodem excreto melius se habent absque ulla subsequente virium deb litate. Qua de re legi meretur Gorterus b) . . Sicubi vero res agitur, cum salacibus juvenibusque , quibus utpote hirtis interdum , Ueneris deliderium familiare sest , sc) S quibus solitum antea id seminis excerni retinetur
tunc enim vero congestum sperma aliqualem molestiam creare machinae poterit. Quod in casu praecitato experti sumus. Siquidem apparuit, musculorum Penis erectorum vitium fuisse , qui ab schii tuberibus, & sere ad perpendiculum descendentes ad urethram nerveo corporum spongiosorun involucro inseruntur: hinc si hi musculi languerint, nulla erectio obtinebitur, neque Venerea cogitatione, neque VO luptuaria attrectatione partium, neque alia ulla ratione.
Accessit etiam viro nostro in inflanti deiideratae ejaculationis Ani sphincteris relaxatio; quod aperte testatur, ex hac etiam causa erectionem imperfectam fuisse M Demum in eo subjecto descere videbatur, ob pi gressos nephriticor parox isti Os, vel naturalis sanguinis per arterias spermaticas circulatio; vel vegetus earumdem arteriarum , qua parte Τὸ sem ob velare solent pulsus; vel naturalis spirituum anima lium ad resticulos irradiatio, quibus de causis , semen , ut verbis Halterii utar γ) , coqui & persectus elaborari solet, .& cuius praesentia ad venerem facit. 3. Quamobrem intelliges , in hocce rerum statu optimum , R efficacissimum remedium prςbuisse lanam parti buS
a Lib. II. Cop. x M. proposition. LXXI. Ob De infensib.
376쪽
bus niusculis demtidem agricatam . Frustra enim coniux, quin interdum non sine noxa, famigeratissima etiam, ner malosoletiea , & similia medicamenta pharmaceutica in usum adhibebat. Nec enim post spirituosum concinatum balneum instituta modica Genitalium unctio, nec ciborum validiorum , ut bulborum , & Erucae esus continuatus, nec potentissimi meri haustus vitium istud emendare umquam potuerunt: donec accedens lanae virtus sanitatem partibus, & conjugatis oblectamentum attulerit. Forte per frictionem illam in paralitica genitalium loca spiritus a vicinis nervorum lumbalibus renatibusque plexis assuentius irruebant; atque irritationem mechanicam in canalibus semen eructantibus e sciendo, erectionem Mentulae promovebant. Quam forte aegregie adjutam reor a laneo affrictu ad mus culos trafer Ies Renis, una cum musculo dilatatore posi-co urethrx; quippe hi minenta, aere ii sunt Qui , inquit Boerhasius, sa) in dilatanda parte inferiore urethrπ . Certet in momento ejaculationis in urethrae interno orificio fremitum voluptuarium equidem , sed velut liquidi difficile meantis sentiebat, qui postquam unam adhibuit , prorsus
6. Mirabile sane in nostro AEgro animadverti , qui dnempe dum morbo descripto laboraret, pudenda gereret paucissimis ornata pilis, ii sique glabris, mollioribus, canescentibus; cum tamen recuperata salutet iidem pili, confertiores, duriores, rigidiores , nigrioresque emicare de- Promique ceperint. Expertum enim est, Spadones calVOS numquam feri; accedit, hominum caput pilosus quam reliquum
corpus esse: Tande unum omni u animantiu hominem canescere. Quorum omnium phenomenorum causas, qualitercumque adu-braverat Aristoteles h). Quidquid tame sit, negari illud no potest, inter signa teperamenti calidi pilos flavos, crassos, copi Osos toto corpore; & viceversa frigidi temperamenti notas inter recenseri pilos glabros, tenues, coloris pallescetis ce). Hinc in
377쪽
omni Puero , quando adolevit, & calidior factus est, sint ulpili prodeunt; & ipsis demum robustiores puella: a) genis
sunt lanuginosi s. Quamobrem cum per nostri bEgrotantis genitalia frimonis quotidie institutae calor major fieri coepisset, non mirum si partes illas pilis copiosioribus magis coactis consertas viderimu S.
XLIV. Inter reliquos vesicae urinariae morbos, quibus contactus lanarum salutaris esse potest , praecipuum obtinet locum, qui musculorum oramidalium noxam, & adventitiam vesicae labem in consortium tracta complectens , sub specio oppositi morbi, incontinentiae scilicet, & retentionis urinae se se manifestat. Non novum est: enim, musculos Hramidulea abdominis in junioribus vesicam, quae & pro ratione molis corporis , & pro ratione altitudinis supra os pubis pressioni magis patet , comprimere, & urinae fluxum incitare. b) Neque incompertum est , vescae urinariae corpus fibris mulcularibus copiosissimis, sortioribus instrui, eamque contrahi abseque ullo adminiculo respirationis; necnon urinam sola fibrarum contractione cum impetu expellere, & cavitatem suam penitus delere. Si ergo a nimia dilatatione vesicae infirmentur fibrarum componentium manipuli , ut sphincteris etiam Vis superetur; tunc enim vero perpetuum sillicidium urins habetur , seu Incontinentia , dummodo a potentiis superin eum bentibus valide , ut decet, comprimatur saccus. Quod si prae summa tum musculorum oramidalio , tum vesica inertia fibrarum tonus ita labefactatus sit, ut nec hilum facultati expellenti cedant, atque auscultent; in simili casu ne guttula quidem lolii effluxura est. Cognito igitur flacciditatis vitio in illis partibus , rexionem τυ α oleo lauri, rumtae , scorpionum Mati bioli , vel pulveribus variis sero states exundantes absumentibus inungere, vel adspergere , utile erit. Sic non nocebit aliquo siccante, & calefaciente tegmine pubem, & vicina loca probe munire, datis desuper iu-
378쪽
nuginosis villosisque panniculis. Im 6 nullia e scacius eommenda ri in praxi ista remediu stupa , vel una adhibita potest. Audia mus A ua pendentem ,& ejusdem verbis hic opportune commo deque appositis, lanosis, vel similis materiae usum in prs sentibus malis jure extollamus . Quod si tandem , inquit, urina o de iuratur , quia urina sit nimium repleta vesica , σ ex pultrix facultos resoluta sit , ut pueris accidit , eo casu ego soleo ad curam fluwmam Pectinem calefacere interea pCro oleo calido de capparibus supra se cum inungere , di stupam pexam calidam supra ponere: Ita enim pueri fert' omnes inium xerunt . Hoc Venetiis erat cujusum scretuw , quo omnibui
surris , urina hac de causa oppressa ciebatur ; quod luben
ιυμ 3 sobis esωmunico . Hactenus ille. XLV. Communis, quamvis pessimus, mos apud Nostrates invaluisse videtur , ut si quis circa regionem lumbarem, vel circa quamcumque corporis partem articulari quodam dolore corripiatur; statim rheuwatismo , vel lumbarine affectum esse existiment: Cum tamen, ut de lumbagine loquar, fixus ille in lumbis dolor non semper rheumaticam vere fluxionem denotet . Est enim ubi flexuosus intestini duodeni fnis, neque minus Sygmoidea coli sexura morbum contrahens medenti etiam , nedum aegris imponit; est ubi instantium in feminis mensium , vel fluxuri sanguinjs haemorroidalis signum in viris habetur. Quamvis ubi immaniter veXat dolor , & corpus vegetum , maxime post exercitia majora , aggreditur , a sola sanguinis quantitate , circa ple Xum mesente
ricum, ligamenta vertebrarum lumbalium nervea, musculos externos lumbates stagnante, ortum certo certius ducit. Cui proinde scopo attingendo, solam eamque repetitam Vena
sectionem parem eise, nullus dubito ; Sed hoc opus, hie labor; obstinatis sgrotantium animis tantum a sanguinis missione beneficium suadere: Iam enim alte , ut tibi videtur, persuasum habent, veneficam esse in tali morbo sanguinis Omnem detractionem ; morbum ideo sibi esse sinendum. Est ubi ingenti, R inflammatorio dolore lumbis quasi per medium siectis, incurvatus incedere debet homo, nec
379쪽
surgere potest , & tamen si huic phlebotomω praestantiam inculcas, ordo loqueris. Hinc es: , quod aliquando observant
Clinici, prorumpente ex hemorroidalibus venis cruore , salutari naturae conatu doloriscus effectus abscedat, vel copiosiori superveniet e locali sudatione, omnia simplomata remit tant . Quoties ergo obrepit lumba go , sed ob frigus susceptum antea , vel repulsam aliquam Venenatam materiem, vel virium lapsium, vel intemperatam humorum D ' cras am, inflammationis notas non exhibet non omissis, ii fieri potest, aliquot missionibus, commodum ex lanae velamen suadendum est. Illud lumbis suis admoveat caute, & provide AEgrotus, ne frigori externo ullus accessiis detur . Illam molliorem eligat, & sotu appropiato imbuat, & locis morbosiis aptet sedul6. Illam demum numquam deserat, quousque a diris cruciatibus penitus convaluis e videatur . Mirum C-nim quantum ad hujusce mali praeservationem vilis lanugo possit. Hinc est, quod plerique loca aegra , & dolentia aut malium exoticorum villosis , & ad tactum tenerimis pellibus fulcire consueverunt . Novi Monialem lumbuo iue VCXatam , cum frigoris in partibus dolentibus sensatione molesta, quae nescio a quonam edoeta, ut lumbalia loca piloso in nuginoioque vinculo circumdaret , spiritu vini madido bis de die arenovato, cum hac medicina per mensem usa fuisset , optime ex illo morbo evasit. Ingens enim pustularum, vi tui cu licum morticum agmen erupit per regionem lumbarem, quae dia moto dolore, aperte designarent causam tam buginis in acri materia , R musculosis nervosisque lumborum partibus cim- pacta resedisse, quae de n lanarum adcumbentium fotu ad corporis periphyriam tradusta est. Pharmacopola nobis notus est , qui cum diutissime atrocem lumbo ii em perpessus sui si set , neque ullas emplastrorum sormulas iugando morbo idoneas invenisset; tandem cuiusdam Medici consilio lauea de materia se moralia de industria sibi confici curavit , i quibus
continuo gestatis , a morbo antea pertinaci liberatus est, vivitque adhuc incolumis.
XLVI. Illud multiplici observatione in artis salutaris exercitio compertum est , Virgines floridas , & tenellas mul-
380쪽
tiplici ciborum acidorum abusu , necnon frigido aere libertus paulo ad inferiora admisso, dum s*pe nudis sere oatibus frigido solo inlident, vel incaute pedes frigida lavant; difficulter sanabilem, & obstinata in ensi una suppressionem sibi adsciscere. Inde enim non tantum circa muliebria, verum & in toto corpore salubris perspiratio intercipitur, aut
maxime imminuitur; humores torpidi, & iam concreti admotum minus habiles fiunt: Quare ut ab glutinosa , & acida acrimonia ad cutim delata obstructiones ad subculaneos imprimis solliculos prurientes nascuntur; sic ab eadem pituito sa, qua Sravatur, caeochimia sanguis in vasis uterinis subsistit , cum menstrus scaturiginis enaansione. Ad haec pallet frigetque virgo , cui fluxus ille silet non ob jacturam sanguinis rubri , sed ob majorem circumductorum viscidorum
molem potenti S pellenti ad uterum reluetantem. Pas face a deinde universi corporis mollities , atque inertia ad levem quemque motum anhelatio quid aliud arguunt , quam quod ex nimia sanguinis glutinositate , & conceptaculorum uterinorum laxitate , abiit ea vis muscularis , quae effluxum men struum determinati ubi ergo in praxi nobis occurrunt curandς virgines chloroticae mensum suppressione laborantes, quaeque laxiorem corporis compagem nacis ; prsterea otiosis
vitae nimis deditae, si ditiores fuerint, vel quae sedentario labore victum sibi quaerunt , ut quibus angusta domi res est, R quae tandem acidorum, dulcium, farinaceorum, lacticiniorum , aliorumque ii milium abusiti maxime delectantur: In talibus casibus ad prs scindendas causas morbis cas ab omni
arvo suaserunt Medici , corporis exercitationem , laborem , motum, vel horum loco Martialia , quae non tantum ca cochimiae geneti resistunt , sed & tonum partium roborando excretionem uterinam promovent. Verum & Topica regioni uterinae extus apposita, vel in uterum data, miram
opem pollicentur, aliquando , pr primis cum jam monuerit Riserius sa) medicamenta menses moventia in majori copia
esse exhibenda; quia eorum pirtus retunditur tu pia a Seu triculo