장음표시 사용
171쪽
sensum loquitur Prosper lib. a.de Vitii contemplativa capite quinto exponens B.Prospexper occasionem verba Pauli: Argue c. Ecclesiae, inquit, hecto us edi censura .
inesse debet, ut arguant: cr patientia simul, Ut emendari nolintra , serant, Apo- fclico stu tacientra imperio, qui Timotheo praecipit. Argue,s c. argue coaequales, ob e- Argue qquacra seniores, increga iumeres , sed propterea addit, in omni patientia uia leniter ca 'e 'b fligatis .exhibet reuerentiam castigantinafferimie amem mmi oe increpatrant e fcn- eidi uiuio fus,neque increpatieuem recipit neque salutem. Haec Prosper. ita
VI. Hinc colligitur quam necessaria sit mentis constantia intaministrovexhi Dei,de praelatis,ut suo munere probe fungantur. Quod etiarn declarant Gratianus d.
illa verba innocentii. tuae roseri Grat&.8 3. cap. ror: sic enim ait: Error cui inon remi tur. probatur si Leritas cum retare de enditur,oraras itur. Negligere quφ-pe,cum posis deturbare peruer os, nihil aliud est, quam fruere: nec caret scrupulo Facie- Beror, cui narara, occulta m ni esse facinori cum possis,obmate nou facis , O c. rii litur,ap VII. Quid causae sit,dicet aliqxiis quare ad Titum cap 1 praecipiat Apo a P 'rum' rum stolus discipulo suo Tito,ut exhortetur & arguat cum omni imperios hie v x , Timotheo suadeat, ut cum omni patientia arguat, obsecret, & increpet. Quomodo enim imperium cum omni patientia in arguendo Topulari potesti Respondendum cst, Apostolum accommodare stylum, eorum quibus scribit genio & ingenio. Erat i i mollicus acrior & Hrruciuior in agcndo: idcirco fre- Timotheis.
Do patientiae indigebat: At vero I itus spiritu leniori ducebatur, & ob eam qui seruidiotcaustin ad increpanaum cum imperios innitatur. . .ec dubitationis propos. ' rq U- etae solutio tribuitur D. Anselino, qui eam videtur accepisse a D. Greg.in libet de illus cura Pastorali p. s.cap. is. & honni. i 1. in EZech. Possumus etiam , & quidem imperium
recte rc spondere D. Paulum, tum hic ait: Argue,etc. m mni patientia,etc. do- Ansel-
cumericum generale proposuit Ie palloribus & ministris verbi Dei, ut exhor- C Utationes suas,& obiurgationes, ad illud accommodent pro ut consentaneum cst omnium fere hominum naturae,quae inter spem & metum, severitatem,& β clim lenitatem, luci tu i d virtutem. Quod autem Tim praecipit,accommoda e di- .lit, 'euta' xit,ad necessitatem Cretensium, quorum Episcopus Titus crat. Illi ergo prae- bene eduea
cipit,vi eos arguat,3 exhortetur c ni omni imperiosde Cretensibus enim sic tis agedum. cap. i .loquitur: Sunt multi inobedientes .seduetorta,ct vaniloqui,maxime qui de cetra
cumcisione sunt, quos oportet redargui c. Subditque statim a Dixit quidam ex illis a I ' '
proprius instrum propheta,Creteiisci semper mendaces,malae bestiae, ventres Pi- gro, non e igri. Te amomum hoc terum est Quam ob causam increpa illis dure , Uthamsint in utendum te me. Haec ita significans, non semper utendum cile lenitate, praesertim erga V Laxe, mendaces , pigros & contumaces, quales erant Cretenses;cum Cli istus Do minus pro tempore nunc lenis, nunc seuerus visus fuerit,u V annotaui Chrys. Praelatii, eo ho m. 3.in Ioan. Cum ergo obsecrare Parenim sit,imperare dominorum et de rat vitex ena Patris S: Domini vices gerere Episcopus debet: magis tamen patris: i nu, & inatrii debet matris interdum, ut Born. ait serm.1s. in Cavi, sic enim alloquitur praelatos: 's Discitesubditorum matres dios esse debere, non Dominos. Studete magis amari erram 'μ- metuinest interdum seueritate opus est paterna fit,non braunica. Iam erga eos, tui I Tim. s. aetate sunt prouectiori Timotheo epistola i .cap. s.prqcipit precibus agere,non in piaelatis, minis. Seniorem inquit,ne increpaveris,sed obsecra,m patrem. Q 'Π-VIII. Porro in illis verbis: In omni patientia,omnibus modis perfectam & absolutam patientiam in pastoribus doctoribus requirit , ct cum repre- tia.
172쪽
hendunt subditos, ita scilicet, ut nec verbo, nec opere aliquo offendat delii . quentem ira,aut contumelia exhortantis,aut corripientis magistri,sue pasto- Theophyl. ris.Theophyl.ita exponirim omni patientia, sive,ut ille legit, in omni longanimiis tare, hoc est,quae omnibus in modis demonstretur,operibus nimirum, de Fer, Patielia etia bis,&pecuniis,&c. Apposuisse mihi videtur Theophyl particulam, pecunquin debitis ut ostenderet, in debitis pecuniariis patientia & longanimitate opus este, ne recund) q offendantur homines videntes ob debitum pecuniae conbci facile & sine ex- . Sy ' pectatione, Episcopi subditos,in carcerem: cum potius debitum , aut totum remittendum esset pauperi debitori, aut aliqua ex parte. Iuxta hanc exposi-cbertast. iionem,quae etiam est D. Cbrys Hebraismus est in particula, in omni patientia,Pial. ioc. . similis et,qui est in Psal. ioc. Omnem esiam abominata est anima eorum,oc. Vbi, i omnem escam abominari, est perfectissimum cibum,quale erat manna, fastidire. Eccl.is. Exprobat propheta Iiadaeis ingratitudinem. Et Ecclesiastici 1s.dicitur: Omnisipientia timor Domini, hoc est , perfecta hominis sapientia est, timere Deum. Vult ergo Apostolus,ut in arguendo de increpando sit in nobis omnis patientia; hoc est, absoluta,& pcrsecta. Ne videlicet subito, & temere adhibeantur , g increpationcs, sed cum quadam tarditate & longanimitate. Est enim pusillii animi cito irasci, & credere rumoribus. Deus enim , quem imitari debemus, patiens & longanimis appellatur,hoc est,ut sonant Hebraea,tardus ad irascem cenesii l. dum,& ad ulciscendum. Hanc cunctationem ostendit erga Sodomam, Gem Deus paties , i 8. Dixit itaque Dominus,Clamor Sodomorum,o Gomor eorum venit ad me, es P ipng'ni mustiplicatis est, ct peccarum eorum aggravatum est nimis. Descendam, O videbo, et Deu, iudito Utrum clamorem , qua Uenit ad me , opere compleuerint, O c. Admonet hoc exemel, mole de- plum inferiores praelatos, ut tardi sint & longanimes in peccatis reprehen-scendit. dendis & puniendis, potius qu m proiecti & praecipites. Ad hanc sententiam. Philo io , accedit Philo Iud.in lib.de confusione linguarumDicitur,inquit, Dim ad vi-huc ,ua fundere,qui ominR priusquamsiant,prouidet man sh me, ut deceamum,
ne quis homo de absentibin, O Futuro, tu incertis putet se passe came Iuram faceres dprius maxime profficere debet. Vsud enim certim potius, quam Fallax auditus, tetas a tabendiu est,sc. D. Greg.,s.Mor.cap. i .exponens illa verba Iob. Et causa quam nesciebam,diligentillime inueri gabam,yclic ait: Deus, cum omnia nuda in sint, ct apertet, mala Sadomorum non puniuit audita ,sed visi. D. Chrysos .hom .et in 1. ad Timoth cap. I. nititur persuadere praelatis, non esse aliquid definien- dum propter solos vulgi rumores. Noli, inquit,ex Achcione tua iudicare, amburitu; diu ' quam disica ,dirum res ita habeat; neque aliquem culparer stapotius Deum imit e, dira,sed vita. qui ait Genesi 8. Defendam, em T rpo,es e. Seneca lib. 1. de ira, hortatur nos ut Cen i 8- semper tempus aliquod tribuamus cognitioni veritatis, & poenae sceleribus cien*c- inserenda: Veritatem, inquit, dies aperit. Totesque poena dilata exigi, riuocari
IX. Non est praetermittendum D. Augustini iri expositione epistolaraa
Gal. consilium in obiurgationibus saciendis utile. Ubi,est,tunc prodesse obueret ilium enando ad eamfaciendam,non ira aut aesectu aliquo turbulento , sed charit ius homotamur Quicquid enim,inquit, lacerato animo dixeris, pumentis est, taliae,& die Petus non charaim corrifento. VI ge,Crdit quod voles, O c. Admonet etiam ibi-erioa voles. dem,dum re iistitur obiurgationi nostrae, ne irascamur; quod si nobis accidat irasceti cogitemus,*iam nor ebeamus suPer alioru superbire peccata,quando
173쪽
in ipsa eorum obiurgatione peccamus, cum tacilius nos ira peccantis iratos, qu in miseria imisericordes facit. Idem in lib. is. de Trinit.cap. vltimo, enarrans illud Prou. io. In multiloquio non deerit peccatum, rationem reddit cur 'c- Prou. c. catum non sit de Deo multum loqui,cum in aliis argumentis peccatum sit, ait enim: Vtinam praedicando verbumuum, O laudando te tantummodo loquerere non filum fugerem peccatum, sed meritum bonum acquirediem quamlibet multum sic Da-ii scri- rem et re enim homo de te beatus peccatum perciperet germano in fide filio suo cuipsit dicens: Traedica verbum: insta opportune, importune. Nunquid dicendum est. istum non multum locutum, qui non sium opportune, verum etiam importune verbum tuum Domine non tacebat 'sed ideo non erat multum, quia tantum erat necessarium. Haec ille.
V E R s. s. Erit enim tempus, cum sanam doctrinam non sustinebunt, sed ad sua desideria coaceruabunt sibi magi
in nominandi casu accipiendum esse. Nam vox Graeca , no- udivit.. Irsinatiuus est.Vnde Erun sic vertit: Iuxta concupissentias suis coaceruabunt sibi Ox taui. ctores b, quibus pruriunt aures, c. Quare prurientibus auribus, non dicuntur hic magi itii, sed auditores qui titillantur, & pruriunt auditu, unde quaerunt,qui scalpan t aures voluptate orationis, non qui radant veritate. Est au- Damnamur,tem haec sententia : Iuxta carnales suos effectus aggregabunt sibi doctores, ij qui tra va- quibus pruriunt aures; vanas,& adulatorias fabulas udire gestientes. 'M ' xqII. Sensus igitur est,Iusta praedicationi, dum obsequentes & morigeros habes auditores: veram doctrinam insere eorum animis.Praeuideo enim tempus fore cum sanam de Catholicam veritatem multi repellent, dc cotemnent.
Ita fere exponunt hunc Pauli locum Chrysost Theophyl.&olij Grqci,quibus Chrysost accedit Anabros qui a perie affirmat,prophetiam hic contineri spectantem ad Theophi cxtrema mundi tempora: praecipique ab Apostolo praescio futurorum,instana Amb dum este solicite praedicationi, ut fideles fundati in fide, ela bonis operibus eruditi,in sana doctrina robusti permaneant, ne cum in extremo mundi tem-Pore aliqui a veritate in errorem conuerti coeperint, in errorem etiam ipsi
III. Sunt qui nullam in his verbis agnoscant prophetiam,sed coniecturam tantum sumptam ab iis quae iam tempore Apostoli contingebant: iam Cnim tunc haeretes erant,& multi sinam doctrinam audire recusabant. Hinc conijci dicunt ab Apostolo,quid futurum sit post mortem suam,& praesertim in extrema mundi aetate. Caeterum quod in profano criptore coniectitra esse Iosset,si hoc modo de rebus futuris loqueretur, in Paulo, qui diuino spiritu dictante scripsit, prophetica praedictio mihi videtur esse. Et quidem mundo ad finem properante,ex aliis etiam locis Scripturae,constat, haereticos in perniciem filiorum Ecclesiae grassaturos, os multi secuturi sunt, sanam doctri
174쪽
Auditores, quibuφprum riunt autes. Isai. 3o.
qui placeti a. In serinanuvari State mira est suavi
tillios. Cht tam Plato vix tota scabies Erech. 33.
nam,hoe e st,alienam a fabulis & corruptela, nolentes audire: imitantes antia quam Israelitarum perfidiam;qui veris, & Dei cultoribus prophetis, lodibrio habitis; vanis hominibus de mendacibus aures attentas dabant.Horum audit rum peruersitate magis exprimit, dum ait ded ad sua desideria co.iceruassunt, Ure. Nam mi vetum, significat,accumulabunt. Quasi dicat, erit temeus com multi . desiderantes ea quq dulcia sunt,& grata auribus duntaxat audire;& laborantes veluti prurigine quadam, sine ullo delectu magistros quaerent, qui neglectis salutaribus praeceptis,auribus auidis quae ipsis perniciosa erunt,suauiter iustillent,iuxta illud Ileri. 3 o. Populat enim ad iracundiam prouocans est est menda cello nolentes audare legem Dei.ctui dicunt videntibus.ide, prophetis. Nolite videm,ct affiicientibus, nolite a licere nobis ea qua recta sunt: loquimini nobis placentia: videte nobis errores, . Vsi aduerte placentia,in Haebreo dici disterilia:Ac si discat,Ioquimini noses dispertita; quia scilicet in sermonum varietate & ordine miracii silauitas, quae auribus suauiter illabitur. Hinc nomen helech n fotinasceminina . & in plurali lubricitates significat. Unde ubi nos habemus Psal. s s. Divisi sunt ab ira vultus eiulicra pollunt exponi Hebraea, lubricum reddidit ela sequam bubrum ossium,S bellam gerit cor eiusa, ut si idem quod sequitur: Mo uisunt sermones eius super oleum, di ipsi sunt iacula. Hiric etiam intest igitur illud Prou. 28. Sui arguit hominem, postia inueniet gratiam plusquam di pertum linguam ioc est, ut alia versio habet, quam qui per lingua blandiminia decipit. Est autem differtire linguam, loqui lubrica, & quae non offendant. Neque aliud apud Isaiam volunt impii ; Loquimini nobis placentia, inquiunt, iuxta vulgatam.editionem; vel iuxta Heb.dispertitum, siue varia dulcedine concinnatum se
monem mon audiamus ex ore vestro reprehen siones.
IV. Ad hunc prorsus sensum ait Paulus de quibusdam siti temporis, ae
multo magis futuri,auditoribus sed ad sua desideria,&c. Auditores enim au- riurn quali pruritu, noua magis quam vera appetentes, magistros & concionatores varios assectantur, voluptati non utilitati seruientes. Dum coaceruabunt, ait; inhil diei significantius potuit. Indiscretam conflisamque doctorum significauit multitudinem, vi D.Chrysi annotauit. Pruritus vero metaphora, ab scabie laborantibus sumpta est ; qui partem corporis prurientem usque ad sanguinem scabunt: Vnde illam etiam olim sumpsit Plato , vitiosorum in rem expressurus in Philebo: Suemadmodum, inquit, iucundum est scabrentibus scabere, O postea virm erre dolorescita etiam vitiorum voluptas gustu ara esse et idetur, ostea vero multum habet stilis. O . Nolunt ergo mali reprehendi, plausum sequuntur& delectationem. Hinc illa Dei querimonia de populo Iudaico, EZech.cap. 3 3. Filiis populi tui loquuntur dicunt unus ad alterum, Venue ct a diamus quis sit sermo egrediens a Domino ; Et sedent coram te populus meus, ct audiunt sermones tuos O nora faciunt eos: quia in canticum oris sus vertunt i os, ct amethritiam suam sequuntur. Et tu es eis quasi carmen musicum quod suavi hic que se mone canitur, O audiunt verta tua, ct non faciunt ea, etc. Vbi D. Hieron. se ait: Tales sunt hodie multi in Ecclesia, qui aiunt: Venite auiuamus ictum , ct sitam mirae quenaia praedicationis sua verba doluentem,plausu que commovent, O vociferantur
U. Queritur eriam D. Chrysost hom. 38 in principio tom. s. de malis a ditoribus : Uac, inquit, Ecclis vi sitsubvertit, quantam nec vos si mamem are ra
175쪽
euetitis eo uncZiuum potius, qui delictare sino et aleat per bonam compositionem,
tanquam citharoedos audientes. Et noysmuri aerumnose frictentes rus ab equimur infidam au compta raria cum eas deberemurum excidere, dic Iure optimo August.lib. . de do M' qcio
ctrina Christiana cap. 1 . ubi de inouendis affectibus agit, ad quem finem tri, qui j. h. plex genus dicendi assignat , summillum vidclicet acumine' excitans ani- toedos. mos, temperatum ornamentis,& grande, quo se usum suisse ait non ad plau- August. sum , sed ad utilitatern . Hoc enim dicendi genus plerunque pondere suo vo- - MI ge' ces premit, sed lacrymas exprimit. O Cum apud Caesarem Mauritaniae, inquit. oiatiost a 'populo dissuaderem pugnam ciuilem,vel potius plusquanti ciuilem, quam cam uis voces pleretruam vocabant: Neque enim ciues tantummodo, verum etiam propingui, mu, sed la-
fratres; postremo parentes, ac filis,lapidibus inter se, in duas partes, diuis, per rum P β' 'x aliquot dies continuos,& certo tempore anni solemniter dimicabant,& quis p I. ius
que,ut quenque poterat occidebat. Egi quidem granditer quantum valuirit lis eoptessatam crudele ac inueteratum malum de cordibus ac moribus corum auellerem: ab Augusti- non tamen egisse aliquid me putaui, cum eos audirem acclamantes, sedium ny fientes viderem. Acclamationibus quippe se doceri,& delectari,flecti autem, lacrymis indicabant.Quas ubi aspexi,immanem illam consue udinem a patri' permotos se, . bus, & auis, traditam , deuictam antequam re ipsa id ostenderent, credidi; lacrimis in- moxque sermone finito ad agendas Deo gratias corda atque ora conuerti. Et dicamn
ecce iam sermo octo,vel amplius anni sulit, propitio Christo,ex quo illic ni- .hil tale tentatum est. J Haec ille.Cuius exemplo videant concionatores quantum intersit non auditorum clamoribus duci ad delectandum, sed gemitu Sc lacrymis, granditate sermonis, quasi vi expressis, ad flectendum : Sui vulgo peruiunt,messita proponunt est plausibilia, habent qu suae in elicitatis multos approbatores. Vnde Lact.lib. s. divin. inst. cap. a G. & r . aduertit Epicuri sectam pluri- Lact. mos habui sie assertores, imo plures, qu in caeterorum philosophorurn scho-. las. Epicuri,inquit, disiplina multo plus celebrior semper fui, non quia veri aliquidas serat, pia quia multos ad populare nomen voluptatis inuitat. Nemo enim non ip vi ita pronus est, Vc. Quid ergo sperare possumus ab iis magistellis siue concionatoribus, qui auditorum magis desiderio,& concupiscentia ad hunc gradum promoti sunt, quam suis meritis i Recte Tertuli. in lib. de praescriptionibus Tertul aduqrsus haereticos huiusmodi reprehendit promotiones. Agens enim de haereticorum moribus,sic ait: ordinationes eorum temerariae, ues,inconflantes. Nunc enim neoplatos cotticant: nunc seculo ob Erictos, nunc etiam monachos apostat , Sc.
Eloquentiam falsam Sc lenociniis verborum placentem ita depingit Spiritus sanctus, Prou. y.typo mulieris : Mulier, inquit,stultae ct clamos,phtaem illicea Proin bris, Gnnihil omninosciens, Dre prostribis domus si a super sellam in excetis urbis loco; r vocaret transumes per diam cst pergentes itinere suo. Deinde technas , quas ad decipiendum orditur,sic exprimit: Sui est paruulis,declinet ad Uaecor- .di locuta est. Aquae Artiua dulciores simi, cr panis absconditus Fautor. Et ignor uit quod ibi fiunt gigantes, et in profudis insimi conmiuae eius. Qui enim applicabitur iis, defendes adinsiros. Nam, qui abscesserit ab ea luabitur. Haec Salomon, contrariam sapientiae vocanti ad arcem & conuiuium foeminara describen&, quae non ad arcem virtutis nec ad conuiuium casscste: sed ad furtivas volu- , ptates allicit incautos ut infeliciter pereant. Nos i habet ancillas,ut sapientia,
176쪽
Gigantes in profundis , iunt daemo
Iansen. Mulier stulta est carnis voluptas, vel haeresis. vel astrologia iudiciaria.
Praeferens , imprudentes decisit. Pro gigantes, dictio Hebraea significat etiam mortuos; nos,recte clim Iansennio,im elligimus daemones,ut sit sensus,igia rauit,quod in ea domo,dominium Gbtineant daemones, qui instar gigantum sunt potenti ssimi, cum quibus inter mortuos deputandi sunt, quotquot eis adhaerent. Hebraei literalem sensum secuti ,& Caiet. carnis deletationem , interpretatur. Alij vero, haeresim, vel superstitiosim aliquam doctrinam , qualis est de suturis per astrologiam , diuinatio, quam intelligit Lyranus. Nos, cum Iansennio accommodate ad id de quo est sermo prauam doctrinam speciosa magis quam vera sectantem,mystice significari credimus, typo mulieris-huius.D. August.trae .s .in Ioan . Hac mulier nquiri vanitas est implorare .cum strinus panis promittit panes, id est, cum sit ignara veritrit, , promittit scientiam veritatis. Occultos tamen panes promittit quos dicit libenter attiaei , O aquae fetura dulcedinem , ut ea scilicet libentiuy O dulcius audiantur, est agantur, qua palam in Ecclesia disci credi ut prohibentur. Ipsa quive occultatione condiunt quodammodo ne- Ar, doctores pha venena curiosis, Ut ideo se existiment dicere aliquid magnum, quia meruit habere secretum ; O pauius hauriant insipientiam, quam putant scientiam, cuius prohibitam quodammodo furantur audientiam, propter illacita atqM punienda sis ela.Et post pauca addit: Hoc pactolus hirrtu sancia providem,ain. Erit enim tempus cum sanam , &c. Audite itaque Apostolum talia praesudentem, oe ea vitanda salubriter admonentem 1. simoth a. Profanas, inquit, verborum nouit tes deuita. Multum enim proficient ad impietatem , & sermo eorum sicut cancer serpit.
VERS. q. Et a veritate quidem auditum auertent, ad fabulas a
vI. et v Ae dcirco praedi xit,non ut in moerorem impellat audientes, sed ut 1 2 paratiores ad perperenda constanter aduersa omnia, si contigerint, reddat. Sciebat autem Apostolus , fore, ut in tempora calamitosa inciderent Matin ita fideles,& prophetia illa Christi,Matth. i o. Tradent enim tios oestae letabunt ciscit bat suapte sponte multos fore , qui aures auersuri erant a sana doctrina; quod malitiae tribuendum est;& ad fabulas conuersum iri, voluptatem saluti praeserentes. Fabulae alitem insignes erant tempore Apostolo um , quae a Iudai Eantibus quibusdam haereticis ex schola Simonis Magi , vulgo tradobai Eriphan. tur , ut refert Epiphan. contra haereses, in principio. D. Ambros fabulas Ma- Ambrosi nichaeorum fgnificari a Paulo putat,qui prodigiosa quaedam mysteria,& ve . ba ficta proponebant suis auditoribus, ut delirantes traherent in suum eri te Similis locus est in epist praecedeti cap. . Idcirco no est opus hic immorari.
VERS. I. Tu vero vigila, in omnibus labora: opus fac Euangelistae; ministerium tuum imple i sobrius esto. Graece; a ripa, si neten minis et v, i et v nrtim si cet M
177쪽
CAP. IV. VERS. V. ANNO T. I. I i
lia de Paulus iamiam h vivis migraturus , praedicit, multos, veluti ab inferis emersuros homines sceleribus inquinatissimos, qui contra fidem Sc bonos
mores stabilire velim dogmata haeretica. Tu ergo, inquit Paulus, praeuenire lucem illam stude,atque in tuto oues constitue,quandiu lupi non adsunt,uerbum intibomν, quod vulgatus interpres vertar, iis .i,significat proprie ictionG pustine,vel,malum sustine. Opussu Euangel hoc est, labora & sustine afflictiones. Vnde infert Chrysost. ergo hoc opus est Euangelistae , ut affligatur tum seipso, tum ab aliis. . II. Minicterium tuum imple, hoc est, exple vices tui os ij. Tunc itaque, ut Theophyl.annotauit: ministerium completur, cum aliquis malum & linuriam sustinet.Interpres autem Theophylacti pro,ministerium tuum imple,trant- tulit, minicterium tuum certifica. Quasi definiat Apostolus,nulla r magis pone quempiam significare se ministrum esse certum de indubitatum C m,quam laborum &a istionu tolerantia. Graece est, ' anp,hoc facito plenam fidem tua praedicationis. Quod sequitur, non est in Graecis exemplaribus nec in Syriaco. Nullum enim vidi in quo sit, sobrim esse, cum tamen in vulgata editione emendata legatur, dicendum est, addi potuisse ab interprete , quia verbum, vis pc, quod praecessit, duo aeque significat, distitio submuu erat. X traque autem significatio digna est. Hae exprimatur;quanuis a D.Ambros. & Primasio non legatur,nec in commentariis explicetur. Illis verbis in ium tuum implet addit Primasius in commentariis Episcopatus, vel unusquisque in tua professione, ministerium suum impleat. Quare iuxta Primasium ; non solum hortatur Apostolus Timotheum,ut vigilet, & in disciplina Ecclesiastica strenuam nauet operam,Scripturas explanet, essiciatque, ut prudentes,& eruditi fabulas deuitent; sed etiam, ut omim omnino,quibus incumbit aliqua honesti muneris functio,ia eam se accommodent.
V E R S. D Tu vero vigila, in omnibus labora; opus sic Euange
uam di tale sit, virum inuenire qui priuatis commodsi ablegatis, qua hic ab Apamia pracbiuntur obseruetar boni pastoru
ImrSus est Apostolus graui attestatione coram ne & Christo Dei Filio,
qui pro tribunali opera nostra iudicaturus est ; ut qui in hunc locum inciderent, cognoscerent, dissicilem Episcopis impolitam esse prouinciam, unumeros sui ostici, explere recte vellent. Quod enim Timotheo dicitur,omnibus dictum puta,vigilantiam .laborisque in omni negotio tolerantiam commendar. Euangelii praedicationem,quae opus est Euangelistae & lacri ministe- xij pars maxima, valde inculcat; eo praeserti , quod videat, hominum varia esse studia, vixque aliquem reperiri, qui neglectis vitae propriae commodis, Dei,& proximorum causam sincere agat Iam olim EZechiel sacerdotum quo- retech. 1 auctam, qui populo praeerant, detestatus est incuriam ad aucupium lucri a L . Y3y et pxon-
178쪽
Greg. P. Thren. . superbu imperantiu supercilium Erech. 3 .
iri SE C VNDAE EPISTOLAE AD TIMVTH.
pronam naturam. Vae pvlaribus (inquit Israel, qui pascebant fimei S. Non dubitat diuinus Vates,ab iis pastoribqs,quod ad legis obseruantiam oues non hortarentur: quod numus ollicis sui sobrie de vigilanter non implerciat, ut
Apostolus vult, tanqiram a malorum omnium fonte , incendia, & vastationes,in imiserandas ouet, Deo: per Assyrios, flagitia ciuium Hlaetosolyinjtanorum viciscente, redundalle. Errabant in confrago iis opinionum montibus oues, spina prauae interpretationis de interdum idololatriae pedibus haerente, claudicabant,& moriebantur contagio. Quid pastores lactis, ut coagula sibi ne deessent,in ulchralia uberibus ad inouere; ut frigoris aestusque a suo corpore propulsarent iniurias ; non tondere solum, sed etiam deglubere: denique, ut volatris improbitatem omni epularum varietate explerent, crudeli carnificina,opima quaeque mactare. Quid inco modi tam insignia eastorum Israelis scelera consequitur Differse Iulii inquit Delm,oreta mea,eo quod non esset pastis,' 'Sia sunt in deuorationem omnium trestiarum agri. O rem lacrymis & planctu dignam i ubi est illa admonitio, qua pastores ad vigilantiam, vel a viatoribus excitantur, cum lupi ouilibus in italanturi Largiuntur oves lanas, lac fundunt candidissimum, foetus procreant innumerabiles ; se tamen errare inter saxoruin asis eritates, sine ullo pastoris beneficio coguntur. Quae tartara excogi- tari pollunt ab ultore iniuriarum numine tam sceleratis pastoribus deputanada i Non illis lapidis semper relabentis,ut est in fabulis,labores satis sunt, non urnae pertusae, non rosarum falcati acinaces: non renascentis iecoris dispendia. In illos prosecto, si iustitiae habenda est ratio, omnia congerenda sunt apud inferos constitutatis ovibus supplicia,quibus, ut supplicio dignae citent, occasionem praebuerunt. Tragious est hic locus & cothurno fortasse aptior: sed non propstrea praetermittendus cum ad vigilantiam excitare possit quorundam in pastoris munere obeundo somnolentiaiU. An a D. Grcg. praetcr- missus est 3 Pontificia voce clamat bonus hic pastor, Tot mortibu3 practios dignas est quct ad subditos sitos perditionis exempla transmittunt,. II. Miraris 3 Quid,quaeso te,Hierosolymae florentissimae ciuitati sub Sedechia rege nocuit Z unde tam insignia sub eodem rege detrimenta 3 Quomodo sedet fila ciuitas plena p*ulo, lamentatur Thrennadu, vates: theta est quasi dii-dua Domina Lentium. Inter tot flendi causas, illa acerbius gementis prophetae animuin discruciat;quod in summa,& prope extrema rerum dcsperptione illitas in ruinam iam prona, pro bonis pastoribus quibus maxime indigebat,
archi planos tartita est,& impostores. Vocavi, ait,amicos meos ipsi deceperunt me.
Quod explixans enucleatius Deus apud EZechiclem peccata pallorum qui malo exemplo perniciem Reipublicae afferebant, receniet: siluceti myx,Em uir non consilidas Esquod aegrotum, no nastis; ct quod confactum est, non a vallis. subiungit, cum austeruate imperabatis eis,ct cum potientia. Quibus verbis supe bissimum detestatur imperantium superialium. III. Hac impiorum principum Praemica obiurgatione, benignus Deus, cuius ingenij est dura lenibus & laetis tristitia moderari: pastorem pollicetur populo suo omnibus perfectum numeris , & virtutibus absolutum: qui infirma consolidetnabida sanci; corrupta aeuo re Paret, &, quod dissicile. inuenies, maiorem ovium,quam proprij commodi curam gerat: Suscitabo snquit supereaspastorem unum, ut passat ea ,smum mcum David. Qui libam hic pastor unicus
179쪽
EAP. IV. UERS. v. ANNO T. II. i s
sit a Deo Patre tot seculis ante afflictae genti per EZechielem promissua, non dubitabit ast rere, qui Christum Dominum relictis in coelo ibus nonaginta nouem,centesimam in terra,inter leones, de lupos inuestigasse agnoscit, ea voce renetita, Egosum pastor bonus. Exemplar boni pastoris Christus Dominus est. Ad hunc respiciunt, qui, quae Paulus hic praecipit, non despiciunt; Eius verba pendunt; mores & facta,quoad fieri potest,imitatione exprimunt. Cuin eo pernoctante peruigilante cum laborante collaborant: Euangelium praedicant,& sobrietatem amantes,iministerium suum implent. Huc oculos,& ani- - moin adiicitentes summi olim Ecclesiae Pontifices, Petrus,Linus, Cletus, Cl mens, Anactetus, Euaristus, Nexander, Sixtus, Telesphorus, de plerique alij. horum aetatem auream consecuti, Christianain Rempubl. ita gubernarunt,ut praeclaro postea cum illis actum esse credamus, qui primariis functi sacerdotiis,eorum visi sint in silere vestigiis. I C En quam difficile est liter homines, hominem inuenire,qui nun)e- Mali past ros impleat boni pastoris: Et in quibusiam pro vigilautia omnis, Pro labore desi- xii H.F. pro opere Eua Velistae negotiatio cum tra erua: ira sacro dctique: mini serio quod ut impleatur totum postulat hominem; reddituum Ecclesia sticorum polita ct importuna supputatio. Vnus e coelo missus est pastur bonus, ad quom nisi animum adiicias.secularibus,& profanis negotiis inuolutus, nihil pro sano secies. Hunc si ducem sequaris,facile, quae hic a Paulo prascribuntur, exequeris.
VER s. s. Mini sterium tuum imple. . Sua pruilentia di virtute indigent, qhi in praelatos eliguntur: ne in tot
vita periculis seipsos cumsi uis aeternae reddant
I. V X cap. 3.epistolae primw ad Timotheum colligere possunt pr incipes, & i,Tim.3 1 qui ius habent epgcndi,qualis debeat eila morum S doctrinae praestantia, qua ornari opus est eum qui caeteris in Ecclesia est praeferendiis. Idem ex cap. i. epistolae ad Titum magis constabit. In hoc capite praeuidens diuinus Apostolus hominum ad res nouas, & inanitate plenas avide audiendas pronitatem; Timotheum nun solum hortatur ad functionem sui muneris,dices:
Praedicave buis in la opportune,importune argue,ebs adncrepa in omni patientia,
O doctrina, sed vitain eundem admonet,quales sidcibditos gubernaturus, ne cum in illos ini idttit, & deprauationem morum expertus fuerit, animum despondeat. Erat inquit, tempus cum sanam do Irinam noli sui nebunt,sed acua desidcriacoaceruabunt sibi magist ros prurientes auribus, est a deritate quide auditum averrint,ad Abula. aurem conuertentur. Vides statum Reipublicae Vides homi-minum ad vitia pronitatem 3 An non facilius pastor bacillo oves errantes, in viam r lucet: quam hoc hominum genus Ecclesiae praeses 3 & tamen iubetur vigilare,laborem impendere,concionari; &, quod plus est,ministerium suum ita exequi, ut ne latum quidem (ut dicitur) unguem ab illius recedat praescristo. Quid enim est, ministerium tuum imple y Ita te rebus gerendis misce, ut cum omnei tui muneris partes probe obieris, nihil in te vel lyncei oculi re-
180쪽
gni nomine. Terra sine hominibus,
sui, hominis appellatione ; similes
prehensione dignum reperiant. Omnium in te oculos coniectos esse cogita. Non tibi soli vitia tua nocumento erunt: plurimos tecum aeternae reddent obnoxios damnationi. Idcirco Apostolus cap. s. epistolae i. ad Timotheum;
arte; (inquit Episcopum esse irreprehensibilem. II. Sed proh dolori quam pauci sunt, semperque fuerunt , qui dignitatem hanc Pontificiam gesserint cum dignitate. Hieremias, qui Deo psenus, interitum animae querebunda voce desset, dolorem incredibilem his verbis significat; ex terram, P ecce vacua erat, Onihiluintuitu Ium,ct non erat homo. Siccinei An non homines vides Hieremja 3 Desunt incolae in urbibusi destitutae cultoribus prouinciaei Pascuntur in agris oves; sitos foetus alunt; ferae iuxt , & cicures animantes. Quin & mercatoribus ex re pecuaria incredibilis quaestus accedit. Sunt ista quidem , ait Dei vates: sed constant adhuc, quae dixi, exi terram,(st ecce vacua erat Vacuum dicitur horreum,quo tempore nihil habet tritici: Vacuurn hypogeum, cum nullae sunt in ossicinis, victui domestico necessariae opes. Vacua vagina, cum in eam ensis non est in-chisus. Itaque quanuis Attalicis vestibus & auro domus plenam sit: quan uis hypogeum lapidibus ad contignationem perductis abundet, quanuis vagina aerem,quod necesse est,contineat,inania tamen haec appellantur, & vacua. si usibus, ad quos facta sunt, non descruiunt. Tetra, de quicquid solis lunaeque splendore fruitur propter hominem a molitore remm omnium Deo procreata sunt. Hominem, si terra non habeat, cuius causa suis est librata nutibus, licet altillimos attollat ad caelum montes, licet fluminibus veluti venis int xatur et licet plantarum varietate, & pulchritudine decoretur; licet hitissima suppeditet armentis pabula,vacua adhuc vocabitur & inanis. Quare eximiubilates,Asiam,Africam,& Europam, & circumfusas Occeano infusas considerans,quanuis inhabitari frequentissimis ciuitatibus,& populis cognoscat,adhuc lamentabili carmine moerorem suum testatur. Intuitu sum(inquit ct non erat homo. Quid enim incolitur terra a Tyrannis, qui leoniam instar praedas agunt iniquissimas 3 Incolitur ab avaris , qui veluti harpyae contactu foedo omnia polluunt,& contaminant. Incolitur a libidinosis, qui impotenti cupiditatis domi natu insolescentes incestu,stupris,adulteriis, tanquam luculentor sues honoris humani florem tenerrimum vitiant, & depraedantur. Incolitur ab iracundis omni panthera de tigride truculentioribus. Incolitur denique, ne singula persequar, ab epusonibus, qui dum fercula lautiora conquirunt, dum m sis, quae olim adhibitis ad panem & aquam legumihi bus parabantur, conuime accumbunti cassum auibus, mare piscibus, terram suis spoliant animantibus. Quam motum deprauationem eleganter expressit Lucanus iri conuiuio, quo Cleopatra Caeserem sospitem oblectauit,
Infudere epulas auro, quod terra, quod aer,
Est pelaguet, Nil que dedit ; quod luxus i 'ani
sitione furens toto quaesiuit in osse Non mandante fame. Multo volucressuefer sique, AEgypti posuere DcpDd .
Potuitne aliis vobis magis exaggetrari effusa mortalium,praesertim principum in omnem peccandi licentiam intemperantia Deos (inquit suos,quos sappli-