장음표시 사용
191쪽
quiritur expresso cauis , illa sorma est essentialis siue
substantialis. probo ex SuareZeod. cap. m. s. Vbitra dens regulas ad cognoscendum an forma tradita a lege pro aliqno actu, lit sabstantialis, an accidentalis: ait, quod quando forma praescripta per legem continet naturalem sectuitatem, sine qua actus non potest fieri valide ; seu quando est de re necesiaria ut actus fiat, tunc talis forma est substantialis,& eius omisito vitiatachum. Iam vero in recusatione Praelati, expressio cauῆsae continet naturalem aequitatem, ut recusatio obli-' get: imo talis expressio c. use est omnino necestaria ad acceptandam recusationem, nam cum Praelatus iuxta citatum cap .ctem speciali.& supradicta,non teneatur acceptare recusationern friuolam, & iniustam, sed solam recusationem iustam; ut hoc debite sat, omnino necellarium est, ut recusans exprimat causam propter quam recusat, ut sciat iudex an teneatur recusationi deserre. Et hoc clare tenet glos. in cap. 6 di nobis est,iupra citato, in verb. Interlocutoria, in pn. ubi ait etiam Papam iubere,ut appellas exprimat causam appellationis , ut sciat iudex an causa iusta sit, quae illum obliget ad acceptandam appellationem: an vero Diuola sit,quam possit ac debeat reijcere .Hinc vides qua friuole , & nulli ter aliqui coram Prauato aliquando dicunt: Recuso te,vel : es mihi suspectus, ut probabo.
Nihil enim faciunt, Si nihil valet talis proteitatio ,&recus itio sine expressione causis. Et per licea respondebatur ad recusationem intentatam ab illo Priore , cujus forma hie non declatatur.
Potest ultimo dubitari de forma appellationis, quaPrior appellauit,an scilicet appellauerit in scripto, re expresserit proprie causas ob quas appellabat : ut enim iam diximus supra in casu I8. per multos textu Sconstat,
192쪽
constat , quod appellatio debet duo continere:primo, ut fiat in scripto, a. ut contineat causam appellationis & hoc, ut ibi diximus, intelligitur, si appellatur a gratiamine,vel ab interlocutoria: Nam si appellatur a sententia diffinitiua , nullum ex illis duobus requiritur. Quia tamen casus quotidianus est , & mores mutant leges: ego claritatis gratia, de utroque sic iudico. Attento rigore iuris appellatio facienda est in scripto:
Iura enim citata dicto casu I 8 .maxime capitulum, Comui nobis est.de appellat.in 6. ita clare loquitur,ut appelletur in scripto,ut nullae dubitationi locum relinquat. Et probari potest secundo ex traditis a SancheZ tom. 2.Decal.lib. 6. in simili materia,ubi num. 3 I. citans I.contractus
16.de fide instrum. dc glosIam in cap. inscriptis. communiter receptam,dicit, quod ubi lege, vel partium conuentione contractus scriptura indiget,est irritus ea deficiente , quod affert ad probandum, quod si Praelatus . alicui concedat licentiam ut intret clausuram Montali uiri, idque concedat sine scriptis, quantumcumque causa ingrediendi iusta sit, ait peccaturum ingredientem, Jc licentiam esse nullam, quia data fuit line scripto, cum alias Concilium dicens ut detur in scriptis, Mforma Tridentini non seruetur. Cum ergo tot leges loquentes de appellatione, requirant ut fiat in scripto, videtur pertinere ad substantiam appellationis,& substantiam iuris, ut fiat in scripto, ita ut si fiat voce tantum non sit valida. Sed video contra hoc duas exceptiones. Prima est, quando appellatio non fit verbo, sed facto per arreptionem itineris ad Superiorem, de
qua supra citato casu 2 2. turic enim neque appellatur seripto,neque causa exprimitur. Secunda exceptio tradi cur a Sylvest. b. Appellatio. quaest. 4. ubi citans Panormitanum, ait, quod si appellans ab interlocutoria,
193쪽
appellet viva voce, & incontinenti, & causam exprimat, valebit appellatio. Huius rei causam contra tot textus nullam assieri, ni si forte usus contrarius ita iam obtinuerit,ut valeat appellatio a gratiamine, vel interlocutoria absque scripto. Ego id non consulerem, maxime in re graui, etiam in Regularibus. Quod vero attinet ad secundam conditionem appellationis, ut scilicet semper exprimatur causa cur appelletur omnino dicendum est, sempereste exprimendam, de esse de substantia illius; probatur eisdem omnino rationibus , quibus num. 6. proxime praecedente ostendimus este de substantia recusitionis , ut in illa exprimatur Causi recusandi.Nam cum iudex habeat ius in utroque iure, ut possit repellere appellationem friuolam , non poterit uti hoc suo iure, nili appellans exprimat causam ob quam appellat,ut videre possit iudex an appellatio sit Diuola vel tu ita.
De quodam teste fatente veritatem in suo testimonio: ct postea notantesubsicribere obserupulum.
IN quodam oppido ubi erat Conuentus Montalium, fama fuit publica noctu duos viros suille ingrestos
clausuram per murum;de hoc infamatus fuit in particulari, Petrus v.g. Quidam tacularis Ioannes V. g. admonuit consello rem Montalium de hoc ingre iIu, dicens Petrum suille ingressum: & postea rumor suit, quod secunda vice praedictus Petrus suillet ingrestus clausuram. Sparsa fama, Praelatus regularis illius Conuentus
194쪽
uentus ad punitionem secularis delinquentis per suuiudicem,vel ad Monialis culpatae supplicium, fecit inquilitionem generalem de persona delicti, nam mmpus delicti erat notori mn. Vocauit Pra latus testes etiam saeculares, qui se libenter dixerunt velle testificari. In inquisitione generali de nullo in particulari inquisiuit licet ob paruitatem populi,& alia iudicia pi ae-dustus Petrus esset diffamatus de ingressu, ac de ei uiadem Petri ingressit iam conseissiorem Montalium praeis
monuerat Ioannes. Inter alios testes ad hanc generalem inquisitionem vocatos , fuit etiam ille Ioannes, qui confessorem monuerat. Iste recepto iuramento
Coram Praelato,& secretario, dixit se tali nocte vidi fles praedustum Petrum per murum Montalium ascenden-
rem;vel descendentem dictisque aliis susticiei itibus ad hoc suum dictum probandum, rogatus a iudice ut sub scriberet suo dicho ac testimonio , substitit parumper, de quas poenitens facti dixit se non polle,nec velle te- .stimonio subscribere, quia nolebat secretum naturale violare: & ita abiens non subscripsi ; sed mansit scriptum, quod ille dixerat se vidisse propriis oculis. a Quaesitum fuit:andietum istius testis Ioannis ali quid valuerit ad faciendam fidem talis ingressus contra Petrum λ Et videtur quod nullius fuerit momenti:
Nam ipse retractauit suum dictum per illud, quod fecit: Testis autem potest retractare suum dichum , maxime si id faciat incontinenti, ut dicitur clare in capite I .de teylibin cogendis, or glos sin e uthentic.de testibus, g Gquia vero. Cum ergo iste Ioannes videatur in continenti se retrachalle, imo dc ante subscriptionem testi-inoni j videtur illius dictum nullum robur habere. Se-Cundo , quia de obligatione testis est quod suum testi- nium firmet subscriptione,vel per se , vel per altu, petendo
195쪽
petendo alicui,ut pro se subscribat, ut praxis obseruat. At Ioannes iste suo testimonio noluit subscribere ;ergo erit, nullum, eo quod nolens subscribere videtur noluisse testificari. a His non obstantibus,ego credo ac ita,dixi,dictum testimonium Ioannis, fuisse verum testimonium, non obstante, quod subscribere recutaerit:ac proinde potu ille iudicem ex vi illius testimonij concurrentibus aliis quς cum illo facerent sussicientem probationem, procedere ad imponendam poenam pCaedicto Petro antea diffamato. 3 Probo praecedens proxime dictum ex iis quae tradit Rod rig.isi ordine iudiciario cap 7 .concl. II. Vbi citans Nauarr. L Medi nam tenet, quod testis legitime interrogatus a iudice tenetur veritatem dicere, etiamsi antea parti iurauerit se seruaturum secretum: & cai sim assignat, quia veritatem tacens laedit partem ac
cusantem cuius iustitia pendet ex hoc testimonio. Et licet ibi videatur hoc solum dicere quando proceditur via accusationis : Nihilominus habet etiam locum in nostro casu, in quo processum est via inquisitionis generalis , & casus erat notorius in oppido paruo, & nimis scanaalosus: & praeterea ille Petrus erat iam infamatus , ac denique iste testis non iurauerat Petro seruare secretum, & licet iurasse tuam interrogatus iuridice de reo diffamato, tenebatur veritatem dicere , &alias eius taciturnitas praeiudicaret bono communi, cui interest ut delicta puniantur;maxime quando sunt notoria,& nimis scandalosa, quale fuit istud. Secundo probatur ex Nauar. in Rubr de iudiciis man. 87.g. Non Obstat etiam, ubi tenet quod si testis bene,vel male per peccatum, detexit secretum eo ram iudice, poterit iudex punire: quia postquam delictum bene , vel malo
196쪽
deductum est in publicam iudicis notitiam , ille tene-ltuet ad castigandum per inquisitionem particularem. Ergo cum iste testis iam bene , vel male hoc delictum iudici manifestaverit, poterit iudex ex hac notitia ductus procedere contra delinquentem. Addo quod videtur hunc testem non peccasse dicendo quod vidit de Ioanne licet viderit in secreto: nam ut dicitur , iam iste Petrus crat de hoc delicto infamatus, & contra illum erant aliqua iudicia, & proinde videtur quod poterat reuelare iudice iuridice interrogante pro bonoxam publico.Tenet hoc ipsum Less lib. a.de tu,se. q. 2 9.
dubitat. I s. num. I 2 s.citans, & sequens Nauarrum proxime citato loco: Sc confirmat Lest hoc exemplo Nam si priuatus quispiam extorsistet crimen alterius per injuriam , & deduceret illud in publicum , vel in iudicium .iudex deberet contra illum procedere: ergo pari modo procedere poterit iudex si aliquis priuatus per iniuriam detegat in iudicio. Idem tenet Valer. Carlusianus in lib.de differen. Vtrius ue fori ver. Inquisitio. dis
ferentia I. conclus. 3. ubi loquens de inquisitione generali , si ag itur de bono communi, & crim sne notorio, sic ait:Teites tenebuntur dicere, quae scirent,& manisti stare Authorem etiam occultum , & non distamatum: la citat Innocent. dc Iulium Clarum dicentes ita seruare totum mandum Per haec ergo patet quod testis, de quo agitur; potuit sine peccato de nunciare de ist 3 Petro 3am diff1mato,& indiciato, ac proinde, quod debuit sine scrupulo suo testimonio subscribere. Et in particulari, quod dictum istius testis , etiam regulantis subscribere,valeat pro telle : probo quia ut dicunt Iuristae . consessio delicti facta a reo extra iudicium est semiplena probatio , si probetur per duos testes, ut tenet inter alios Iulius Clarus in prax; crimis. quaest. a L.
197쪽
. num. 3 t-Rodrig. Addit.adsum.to n. .cap. I S J .sed in hoc casu,iste testis dixit veritate coram duobus , videlicet coram iudice , & coram notario, quam ille non negat este xeritatem, ut mox dicam,& iudex & Notarius de hoc testificantur: ergo dictum testis validum est, & facit probationem. Vltimo facit pro hoc optime capite Ecce. vigesimo quarto qti aestione tertia, ubi dicitur quod crimina undecumque claruerint, debent
Ad primum argumentum in principio dicendum
est hunc testem non retractasse testinaonium quoad
substantiam veritatis, nec dixiise ; dixi salium hoc solum est retractate. At significauit a se tunc dictum licet esset verum, nolle se illud subscribere,quia putabat licet falso θ se non potu ille dicere. Nolle autem subscribere ob hunc scrupulum, non est testimonium
retractare ut patet. Textus autem citatuq loquitur solum quando te itis prius testificatus fallum, incontinenti retractat se,& dicit, se in primo testimonio non fuisse loquutum considerate. Ad secundum argumentum dicendum est primo subscriptionem testis non esse de ellentia testimonij, quamuis enim de consuetudine,& de solemnitate iuris semper testis subscribat, ii scit scribere:tamen non inueni apud ullum doctorem, quod sit de essentia testis, ut leui monium subscribatura teste: solum iura requirunt quod tellis hi iuratus, Jcis e iurauit: No lego in criminalistis, quod si de essentia testis ut subscribat, maxime quando proceditur de plano, SC constat per iudicis , ac Notarii testimonium, quod iste testis post dictam veritatem, vel ob suum scrupulum, vel ob suam ignorantiam noluit subscribere. Facit quod distum est ca O 21.praecedente ex Cloiasa.& l. ibi citata,quod scilicet scriptura non est inueri,
198쪽
ta ad valorem rei gestae , sed ad rem conseruandam inmemoria. Et subscriptio , quam iste testis noluit face - 1e,mansit clare in memoria iudicis,& Notarii, qui vidi de rurit illum vere testificantena, licet Viderent recusantem subscribere.
Praetitis Regularis teneatur iudicare subsitum reum secundum rigorem . vel decretum
Contigit in quadam Religione , Religiosos unius
conuentus commisisse aliqua delicta, & inobedientiam erga quendam Praelatum visitatorem illius Conuentus missum authoritate Collectoris Apostolici illius regni. Ille Praelatus fuit iniuriatus a Religiosis aliquibus illius Conuentus , & statim assumpto Nota-xio fecit inquisitionem generalem de delinquentibus; Cx qua contra aliquos Religiosos resultauit probatio aliquorum delictorum. Et quia ista generalis inquisitio facta fuit ab ipsemet iudice laeso , qui alias poterat videri suspectus: Collector Apostolicus commisit secundo vilitationem illius Conuentus , & ratificationem primae visitationis duobus Religiosis grauibus non suspectis, qui authoritate Apostolica visitarunt denuo eundem Conuentum. In hac secunda visitatione, pauci Religiosi aliquid de nouo addiderunt ad dictum in prima visitatione. Sed fere omnes se remiserunt ad id quod dixerant in prima visitatione : & fuit illis singulis lectum proprium testimonium quod dC derant
199쪽
derant in prima visitatione generali, post haec omnia, Collector Apostol. commisit hanc causam iudican dam aliquibus Religiosis cum Auditore elusitem Colis lectoris, cqntra Religiosos illos, qui culpati inuenti fuerant. Religiosi culpati hanc posuerunt exceptionem,& obiectionem: dicentes illam secundam visitationem ratificativam pri Hae nullam fuiste , nam lex istius regni Portugalli tib 1.n .so . Io.Dans licentiam iudici iniuriat' ratione officii, ut faciat processum contra se iniuriantem in praesentia: ait quod iudex in iuriatus faciat procellum in eodem die factae iniuriae: At Praelatus iniuriatus de quo agitur, secit processum multos post dies a commissa iniuria. Secundo quia ci lato loeo iubet lex,& Rex, ut iudex iniuriatus non per se, sed per alium inquisitorem testes iniuriis sibi factae excipiat. At in prima visitatione Praelatus iniuriatus per se ipsum omnes testes excepit, & quasi fuit iudex in causa propria: & proinde ex his duobus capitibus, seu desectibus prima inquisitio generalis fuit nulla. Τertio,eadem lex Portugalliae lib. 3. Ordin. tit. 62 g. 2. dicit,quod quando facienda fuerit secunda inquisitio, vel processus in desectum prioris processus facti a iudice suspecto , tunc secundus iudex combusto primo processu, neque per illum interrogando, vadat ad locum testes interroget,non patiendo quod se ramitistant ad dicta priora,sed dicant de uuo quaecumque sciuerint ne sorte videntes testes priorem processum, timeant ne suum dictum in secundo contrarietur a se dicto in priori. At in isto procellu,seu secunda inquitatione generali, duo revisitatores non combusserunt priorem inquisitionem : sed illa in mensa ante oculos posita interrogabant quoscumque testes, qui ut plurimum remittebant se ad dictum in priori inqui me, M 3 .
200쪽
quod illis clanuo legebatur: quorum aliqui aliqua des
nouo dicebant, aliqui dictum suum prioris visitat o. iis declarabant :& proinde etiam haec secunda vastatio generalis ratificativa, fuit nulla, eo quod factii sit clare contra formam citatae ordinationis. Et confirmatur, quia testis debet serre testimonium ex Ore proprio, non scripto,non signis,& limitibus. At hi testes insecunda visitatione remittentes se ad dictum in priori visitatione,iam non testificabantur ore proprio. Et vltimo potest confirmari ex eo quod tradit Rodrig. tom. .art. 3. Vbi dicit quod Praelatus Regularis in iudicando desticiente lege canonica , recurrat ad suam Regulam,& statuta:& his defficientibus,debent recurrere ad ius ciuile, praecipueque ad leges ciuiles regni in quo vivunt. At leges ciuiles regni istius annullant primum , ac secundum procellum factum , ut sipra vidi inus: ergo Religiosi culpati in illis processibus non potuerunt iudicari, vel puniri iuxta illos. a Pro respontione qiuaestionis praemitto primo , remes te certissimam quod Religiosi non tenentur seruarcii eges saeculares, maxime in poenalibus: ad hoc enim habent priuilegium exemptionis, per quod omnino eximuntur ob omni iurisdictione saeculari:& ut illorum delicta puniantur habent ius canonicum, deinde si iam Regulam, tertio statuta Religionis in ulla enim Religio est, quae non habeat suas leges , ac statuta pro delinquentibus puniendis. Quod confirmo claro exe-plo:nam,magis exempti sunt Religiosi a legibus ciuilibus , & poenalibus sui Regis , & Regni, quam sene
Reges particulares a legibus iuris ciuilis communis Imperatorum , quia Imperator est caput Regum: &Rex istius regni nullam habet superioritatem ad contandam legem poenalem, quae obliget hanc Religio