장음표시 사용
441쪽
canonicui poterit in secreto illius mandatis non obe indire si cellet scandalum. Haec duo responsa de foro externo & interno,siue de Obediendo in publico,& de licentia non obediendi in secreto, ponit Valero Cartu-xano lib.de a serent.vmusiquefori.verb. militas. disser. q. ubi Innum. a. ut probet quod in hoc casu subditus in occulto possit non obedire praelato, quem scit nulliter
nescium 3 . postpri icit Et citat ibi Carluxanus glosi uinquandam dicentem quod si praelatus meus est occulte haereticus, non teneos in occulto abstinere a celebratione, lIcet me e Xcommunicauerit, nisi tantum in publico:& dicit eandem opinionem tenere Felinum, In
De quodam iure pasronatus in Conuenta intonialium. OVidam homo nobilis litem mouit contra Conuentuin Monialium, dicens sibi competere ius Patronatus ipsius, ita ut neque ullam Nouitiam ipso inconsulto deberent recipere. Praecipuum quod allegauit fuit primo, quod pater suus fuerit in possessione illius iuris patronatus idque per scripturam publicam, qua Moniales illum acceptarunt loco patroni. SUcundo ostendebat epistolam cuiusdam Abbatis Cead semisiam, in qua ipsum vocat patronum ConuentuS. Addebat quod pater ipsius aedilicauerat murum totius esAusura:
442쪽
clausurae Conuentusvi quod Conuentus habebat terras , ac possessiones, quae fuerunt progenitorum suo
Non habebat Bullam aliquam Papae, nec scripturam factam in principio aedificationis Conuentus authoritate Episcopi vel Pradati firmatam. Et quod attinet ad murum Conuentus aedificatum a patre, constitit quod id fecit pro dote duarum filiarum receptarum a Conuentu ut essent Moniales. Posse setones vero alias, ac terras acquisiuit Conuentus per haereditatem Vnius consanguineae patris ipsius,quae illic fuerat Monialis Mota lite coram Collectore Apostolico: quaesitum fuit, an dictus nobilis praesens haberet ius ad ius Patronatus Conuentus,quod pater suus possederat petscripturam publicam &c. Respondetur ius patronatus sibi nullo modo com Petere , idque ob rationes sequentes , claras, Sc uringentes.
I Prima ratio st, quia cum ius patronatus Ecclesiaest res Ecclesiastica, Sc ius Ecclesiasticum, non potest secularis persona illud acquirere , nisi sibi detur a superiore aliquo Ecclesiae, qualis non est Abbatissa , nec Moniales, ut ex dicendis patebit;ac proinde oportet, vel detur a Papa per Bullam particularem, quam iste non ostendit, vel saltem detur ab Episcopo in prima fundatione Conuentus, idque interuenientibus conditionibus de quibus statim, ut scilicet ipse patronus fundauerit, vel quid simile. Quod vero ad hoc requiratur ut praecedat consensus Episcopi , si Moniales sunt subiectie Episcopo,vel Prouincialis Regularis, si illius regimini 1ubduntur, constat clare eX cap. fuit, de iure patronii, ubi Papa loquens de titulo ius pa-φronatus,quo modo sit dandus,ait: Si quis Ecclesiam cumire sic A
443쪽
asenseu Dioecesani construxis,2c.Et idem habetur in cap. proxime antecedente eodem titulo. Q ut d vero si sint Moniales lubditae Practato Regulari, requiratur consensus illius ad dandum ius patronatus, habetur eX- prelle ex Clement. I. de rebus Ecclesiae non alien. ubi glossa in ver. proprii,dicens non poste alienari rem E cletiae, sine licentia proprij Praelati,ait glossa cum multis quos citat,quod in Ecclesia exempta qualis est conuentus debet interuenire licentia Praelati exempti. Iam vero quod dare ius patronatus sit alienare res Ecclesiae,tenet expresse RodrigueZ idit.adsi .lom. qc verbo ius patronatus concla s. ubi ait quod Prouincialis com Dissinitoribus in ordine Minorum non possinit dare ius patronatus suae Ecclesiae, quia non possunt alienare bona ordinis,qvie sunt bona Papae, quae proinde loliis Syndicus Papae potest alienare :& con- si matur, quod dare ius patronatus sit alienare, nam patronus habet dominium in aliquibus iuribus,& vsibus Ecclesiar, 1eu Conuentus, quod dominium con- Uentus transfert in patronum, ut quod possit praesentare beneficia, & similia: Iam vero transferre dominium h se circa tales usus est alienare ut constat. Cum ergo dare ius patronatus sit alienare , Sc Conuentus
Montalium non possit alienare sine licentia Praelati tuae a citatam Clementinam , sequitur quod non potuerunt tur Moniales dare hoc ius patronatus sine licencia Episcopi, vel Prouincialis. Et per tunc manet satis responsum ad principale fundamentum quo nititur iste pretensor allegans iam patrem suum per scripturam publicam futile constitutum, & acceptatum patronum a Conuentu Monialium. Respondetur enim id non obstare, & scripturam nihil valere : cum Moniales sine Prouinciali id non potaerint facere,
444쪽
eum illud fuerit alienare bona,& iura Ecclesiae, quod sine Praelato facere non potuerunt. Idena tenet Rodri-
ad hoc intentum ait Syndicum Conuentus D. Francisci, qui alias habet facultatem Papae alienandi bona ordinis non possedare ius patronatus unius capellae fratrum sine contentu Prouincialis: & a fortiori Conuentus Montalium non poterat dare ius patronatus
patri istius filij sine consensu Prouincialis sui Praelati,
vel Episcopi, si suus erat Praelatus. a Pro eodem intento adhuc aduerto, quod dato, quod iste praetensior, & pater ipsius haberent verum, ius patronatus de consensu Prassati adhuc non poterant eo uti addentes aliquid quod non esset expressum in concessione iuris patronatus: unde si in tali concelsione non ellet expressum,quod Nouitiae reciperentur de patroni consensu squod neque Regibus conuen- tuum patronis conceditur) non poterat hic praetensor prohibere Monialibus ne Nouitiam reciperet illo inconsulto: constat hoc ex cap. citato Pracierea quoniam. de iure atrona. ubi Papa praecipit sub poena excommunicationis ut patroni cessenta gravaminibus Ecclesiarum, nihilque in ipsis praeter antiquos, Sc moderatos redditus a locorum Episcopis constitutos exigere, &C. At non recipere Nouitias sine consentu patroni Conuentus Montalium, est gravamen notabile,nec habe
tur in illa scriptura nulli ter concellia patri illius prae- tensoris. Imo, ut proxime dixi, Reges, re multi alij qui hodie sunt veri patroni Conuentus Montalium, tu non sibi reservarunt, neque usurparunt hoc ius, ut Nouitiae Monialium debeant recipi cum suo amentu, sicut experientia docet in hoc regno Portugalliae , in multis convctibus a Regibus fundatis , quorum proinde sunt
445쪽
veri patroni alii Domini in aliis a se fundatis , quo
rum etiam sunt patroni, Sc tamen Prouinciales re Cipiunt Novitias in illis Conuentibus non petito Cori sensu Regis , vel caeterorum patronorum,& sunt iri mea Prouincia octo Conuentus Montalium istius ge
3 Praeterea ut ius patronatus alicui debitus sit, una ex tribus rebus necessario debet interuenire, iuxta ius commune,& Communem Doctorum sententiam.Prima est,ut det solum, seu terram ad aedificium. Secunda, si saltem aedificet, vel reaedificet totam Ecclesiam. Tertia, si dotem assignet Ecclesiae. De his tribus v idet codrig.lom. 2.qq. Regul.quoi. 9. art. 7. paulo post init. ubi cum multis Canon istis citat ad hoc versum illura, qui dicit Pamnum faciunt dos, aedificatiofundus. At iste praetensor, de pater ipsius nihil horum fecerunt Conuentui, ut patet, murum enim quem fecerunt,& possessiones quas donarunt, fuerunt omnia ac qui lita ex debito oneroso,vel ex iure haereditario, quae non sufficiunt ad dandum ius patronatus: probatur Clare , quia illa quae dantur Ecclesiae pro acquirendo iure patronatus, debent ei se donationes gratuitae, & liberales, quales non fuerunt praedictae. Quod inquam ut ius parto natus acquiratur, debeat praecedere donatio liberalis,inter alios textus probat cap. Piamentis I 6.qua l. ic.
ubi loquens de patrono ait, quod amplectenda est deuotio , &c. Ille vero qui dedit ob dotem filiarum, vel propter haereditatem, non dedit ex deuotione, sed ex obligatione. Idem habetur eadem causia, & quaest. cap. quicunque. ubi dicitur: Quicunque fidelium deuotione propria de facultatibus suis aliquid Ecclesiae contulevit, ct c. At faciens contractum cum Monialibus pro dote filiarum, vel dans illud quod ob haereditatem debetur
446쪽
betur non dat ex deuotione, sed ex obligatione. Secundo principaliter dicet iste qui tedificauit murum Conuentus, non id faceret ob dotem filiarum receptarum, sed mere liberaliter, hoc opus &aedificium tam paruum non erat sussiciens , ut propter illud ius patronatus assequeretur.Sic tenet glossa in cap.quicunque. Citato,& ibi citat cap. Nemo istinct. I. de consecrat. & tenet Riccius a par. Decision m collect. I 68 O. adducens unam decisi dinem Rotae, SI alios: qui enim secit tantum murum Conuentus, non dicitur aedificare Conuentum:& in cap Nemo.citato, dicitur quod patronus debet oste-dere donationem i Iste vero non probat donationem
factam a se, vel a patre, sed probat solutionem. Ad id quod affertur in probationem , iam patrem istius praetensoris fuisse in pollessione illius iuspatronatus, primo dico, iam fuiste responsum supra, Monia- les id non potuisse concedere absque licentia Prouincialis, iuxta Clementitiam, δc ideo eius posse ino non fuit pollessio, sed intrusio. Dico secundo, quod tam paruum tempus patris sui non potuit inducere prinscriptionem contra Moniales S. Clarae, quae gaudendpriuilegiis Fratrum Minorum , quorum unum est ut
non possit contra illos praescribi nisi per spatium annorum centum, ut ego dixi in I .lom dubio regi I. verbo
praescribere. citans priuilegium concelsum Patribus D. Benedicti Romae extra muros apud D. Paulum: Sc sic Ecclesia Monialium habet restitutionem. Ex alio etia. capite haberent hae Moniales restitutionem, etiam contra posielibrem; idque ex priuilegio amplo con-eesso a Ioanne XXII. Religiosis congregationis montis Oliveti, quod citat Rodrig-to n. 9 qq. his. FT. art. 2.
per quod illis concessit ut pollini reeuperare bona in quibus Conuentus est laesus, quamuis laeso fa ista emet culpa
447쪽
culpa praelatorum, vel officialium Conuentus, ut ibi ample citat Rodrig quem vide. At in hoc casu ,et iam si Moniales darent iuspatronatus patri praetens oras litius c um licentia Prouincialis , adhuc possent habere restitutionem contra ipsum per hoc priuilegium: quia laesus fuit Conuentus notabiliter culpa pr lati dantis patronatum homini non danti solum pro Ecclesia, neque dotanti,neque qdificanti,& cum tali onere, ut Nouitiqnon recipiantur sine illius consensu.s omnino autem friuolum & ridiculum est quod allegat pro suo patronatu, videlicet quandam Abbatissam ipsum in epistola vocare suum patronum: nam si ille a parte rei antea non habebat verum ius patronatus, ut abunde manet in pr cedentibus probatum,quid validitatis habet ad idem ius illi tribuendum sola epistola Abbati sie, quς per se sola id dare non poterat, imo nec totus Conuentus absque licentia Prouincialis Vocauit ergo Abbatissa illum patronum ex vi falsi tituli antiqui, qui non poterat reualidari cum sola epistola missiua, sed per totum Conuentum cum Prouinciali; confirmatur hoc a simili: quia quando ipse Papa
confirmat aliquod statutum confirmatione ordinaria non dicens ex certa scientia θ illa confirmatio nullum Tobur nouum addit rei confirmatae, sed relinquit eam in suo robore antiquo, ut est communis opinio Cano-nistarum, de quo optime Sylvest. verb. confirmatio. iri Princip.ubi citat ad hoc quatuor capita iuris canonici, maxime cap. dilecta. de confirmatione utili ct inutili. Si cr-go Papa confirmans statutum via communi nullum illi dat robur,sed relinquit illud in robore antiquo:a fortiori epistola missiua vocans patronum hunc pra: teniorem, nullum nouum ius illi tribuit ad patronatu, sed relinquit illud in suo robore antiquo quod erat nullii.
448쪽
An aliqua Religio possit condere statutum contrarium alicut praecepto, siue decrero suae Regula.
1 CVppono primo tria vota essentialia cuiuilieo Religionis nunquam nosse praescribi per tem
pus quantumcumque longitumum, quia tria vota eL sentialia sunt de iure naturali diuino,contra quod non datur praescriptio ,& haec tria vota semper obligant ad mortale in quacumque Regula. Suppono secundi. aliquas Regulas aliquarum Religionum non obligare ad peccatum mortale,nec veniale,praeter tria vota esse sentialia, sit exemplum in Regula Beati Patris Dominici , cuius decreta piaeter tria vota essentialia, non obligant ad mortale, neque ad veniale, ut inter alios refert SanctieZ tom. 2. Decalogi,sis HG. V. 4.e . D. Thoma. Aliae Regulae praeter tria vota essentialia habent etiam aliqua praecepta obligantia ad peccatum mortale ex declaratione Sedis Apostolicae, qualis est inter alias, Regula Fratrum Minorum, quae ultra tria vot a essentialia habet plurima pnecepta obligatia ad mortale,quae vocantur obseruantiae Regulares. Suppono tertio ex SancheZ Citato lib. s.cap. 2. num. 26. quod Obseruantiae Regulares, id est praecepta Regulae extra tria vota pollunt praescribi per consuetudinem longam in contrarium, licet alias ex declaratione Papae obligent ad mortale. Probat Sarachez, quia cum hae et praecepta extra tria vota, non sint in se vota, sed solueta praecepta positiva, quamuis a Sede Apostolica ci insar-
449쪽
mata, possunt praescribi longo tempore, sicut multa alia praecepta Ecclesiae lonῖo tempore praescripta sunt in iure. Suppono haec tria lupradicta etiam habere losum in Regulis Montalium, quae quoad quatuorvqta essentialia obligant ad mortale, & quoad haec non possunt pretscribi.Sed vixi a tria vota essentialia habent multa decreta,& pr ceptaquq ut plurimum non obli- eaqt ad peccatum etiam veniale sicut ipset viderint. ' Iota ergo quaestio est, an Religio tota in capitulo senerali, vel Generalis Ordinis possint condere aliquod statutum,vel facere decretum contrarium alicui praecepto , vel decreto contento in sua Regula, vel in Regula Monialium suarum , per quod statutum , vel decretum praeceptum Regulae annulletur, vel immutetur. Et suppono quod tale praeceptum Regulae quod immutatur per hoc statutum,non obligat ex vi Regulae,neque ad veniale. Quod ergo pol iit Religio, vel Generalis istius lacere praedictum decretum , vel st tutum, probatur primo, quia subditus non peccat venialiter omittendo hoc praeceptum Regule, vel ope-tando contra illud ut supposui : ergo nec Religio, vel Generalis peccabunt contra illud pretceptum Regulae aliquid addendo, vel contrarium praecipiendo , quia
per hoc contrarium statutum no faciunt peccare subditum,nec venialiter .Secundo,ur diximus ex Sancheam . I. consuetudo in contrarium potest facere ut ali qua obseruantia regularis, seu praeceptum Regulae exintra tria vota obligans ad mortale , abrogetur, & desinat obligare propter consuetudinem contrariam; si
hoc ergo potest consuetudo praescripta testendo illud praeceptum, idem poterit facere tota Rclagio , vel Generalis ipsius habens supremam potestatem circa rC- vimen Religiosorum. Tertio quia magis obligat vo-
450쪽
tum simplex factum a quocumque,quam obliget illud
Praeceptum regulae , de quo agimus, cum nec obliget ad veniale : at iuxta Doctores communiter in materia de voto , si poli votum materia voti sit mutata, ita ut
reddita sit inutilis, vel nociva, votum cessat, ac desinit obligare: ergo si in Religione materia alicuius praecepti contenti in regula sit mutata per longitudinem temporis . vel reddita inutilis , vel nociva,ita ut Praelatus, x ordo iudicent fructuosius fore oppositum illiu Praecepti,poterunt illud statuere, & mandare ad commodius regimen ipsius Religionis. 3 His non obstantibus, resolute credo, quod neque capitulum generale cum ipso Generali, neque ipsum Generalem per se poste facere statutum,vel decretum Contrarium alicui praecepto posito in regula etiamsi tale praeceptum non obliget ad veniale, idque 1itie sit in regula seruata a fratribus, siue in regula Monialium
eisdem fratribus subditarum, dummodo illa regula sit confirmita . sede Apostolica, quales sunt hodie omnes regulae Fratrum ,&Moniali uin. Haec conclusio
probatur validissimis, de claris argumentis. I Primum sit. Papa in confirmatione cuiusque Regulae Religio serum in fine , apponit haec verba: Nu
ιι ergo omnino liceat banc paginam nostrae confirmationse fingere,vel ei ausu temerario contrariare. Si quis at te hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotenti Dei se nouerat iucursurium. Quae verba sic rigoroia satis indicat mente esse Papae obligare sub. mortali, ne aliquis cQntradicat regulae sic tafirmatae': ut enim Doctore u communiter dicunt,ex teriore verborum, quibus utitur legis itor colligendum est an praecipiat sub mortali, vel