Responsiones aliquorum casuum moralium spectantium praecipue ad personas regulares, ac etiam seculares. Datæ à fr. Laurentio de Portel, ordinis P.N. Francisci de Obseruantia, prouinciæ Algarbiorum in Portugallia ..

551쪽

puis religiosius,& Iaudabilis.ergo est materia voti,vel iuramenti: Ma. & consequentia patent. Probo Mino-Tem per singulas partes. Et primo, quod i ita suspius probo quia virtus pietatis est illa , quae versatur circa cultum Dei, parentum , vel etiam circa illos quos habemus loco parentum , teste etiam Calepino verbo Pieti: At Sanctos, maxime Deiparam habemus loco

parentum spiritualium, & proinde colere Deiparam defendendo illam ab originali est actus pius descendes a virtute pietatis. Probo etiam, quod iit actus pius, ex aut horitate Sixti Quinti, qui in Bulla posita a Rod risue in Bullariosel. ii s. per quam concedit Fratribus Mir oribus, ut possint recitare ossicium diuinum In hoc seito Cocceptionis cum octauario, cum prius vocaverit ibidem Conceptrone Virginis purissimam, hanc Minores petierint celebrari cum octauae, subdit Pontifex : Nos tam pium, er laudabιle propositum sa-atere valentes,s c. Ecce Papa vocat actum pium,de sen-

de re Dei param ab originali: e simul inde manet probatum , quod sit adhus laudabilis, sic enim expreste illum vocat ibidem Papa. Item Doctissimus Pater Pine da in tractatu, in quo expq suit legem Regni Aragoniae circa Conceptionem Deiparae, aduertentia 4.I. Pero boluiendo, statutum Academiς Parisiesis de iuramen-xo exhibendo promouendis ad Doctoratum de defendenda opinione Seoti,vocat achiam pium, & sauorabilem. Quod vero idem actus defendendi Dei param se etiam actus Religionis, idest ortus a virtute Religionis in communi, tenet expresse Bellarminus , tomo I. Controuersiib. I 3 .de cvisu Sanctorum cap. I 6 3. Neque γ Milones ubi ait,colere Sanctos esse actum Duliae,& Religionis , non ut sumitur Religio stricte , quae respicit Deum tantum, sed ut est Religio communis, quae re

spicit

552쪽

spicit etiam Sachos. Quis autem neget defendere Dei- param ab osiginali,este cultu illius , & proinde actum I eligionis 3 Quod denique hic actus sit laudabilis, iam patet, & in se , de ex bulla Sixti V. citata , quae Vocatactiun laudabilem. Et confirmatur: Nam si pi aedicare excellentiam alicuius sancti,eo quod raro peccauerit, vel quid simile est achus duliae, pietatis, de Religionis in communi, aetiisque valde laudabilis, a fortiori dicendum est quod sit actus pius Religiosus,& laudabilis dicere tantam Virginis excellentiam quanta fuit, neque habuitIe Originale. Secundo probo principalite , percurrendo breuiter per singulas conditiones requisitas ad materiam voti, & iuramenti, quae pollunt reduci ad has quinque praecipue : Prima, quod non sit de materia impossibili. Secunda,quod non sit de re ii different quae scilicet ex se neque est bona, nCque ma la. Tertia, quod non sit res mala. Quarta, quod sit reς melior quam sibi opposita. Quinta, ne sit opus impeditiuum maioris boni: Haec autem omnia inueniuntur in hoc actu defendendi Deiparam ab originali: ergo eumateria voti,& iuramenti. Probatur minor per singulas partes : Et quidem de imi ma patet, nam haec mat

ria non est impossibilis, nec enini suit Deo impossibile Praeseruare Dei param ab originali, ut etiam Doctores oppositi fatentur ; neque item est impossibile hane

opinionem cum facilitate, de ius cientia defendere, ut experientia tot annorum docuit. Secundo, defendere

Deiparam ab originali in laudem ipsius, non est actus indisserens cum sit plus,religiosus,& laudabilis. Actus enim indisserens de se, neque est pius, nec religiosus, nec laudabilis , sicut est actita fricandi barbam, vel leuandi sestucam iteria, vel ii miles , qui proinde ex lenon cadunt sub voto,vel iuramento.Tertia etiam con

ditio

553쪽

ditio non deest huic actui, videlicet quod non sit res mala : Nam defendere Deipara ab originali, est actus

Pius,religiosus,&c. ergo non est malus. Unde non est actus malus ex se,& ex sua natura,vt patet: neque etiaest malus quia prohibitus , quia Ecclesia illum non prohibet, sed cum gaudio ; & fauoribus permittit. Quarto, actus defendendi Deiparam ab originali, est melior quam oppositus, qui asserit illam contraxiste Originale: est melius Deipara caruisse originali, quam illam habuiste originale : ergo iste actus est melior quam oppositus. Vltimo defendere Deiparam ab originali, non est impedimentum maioris boni, neque enim id maius bonum impeditum assignabitur : imo defendere illam ab originali est actus impeditiuus multorum malorum, videlicet scandalorum offendentium saltem aures aliquorum fidelium simplicium, non quod sit error dicere illam habui1se originale, sed quia de Matre Dei ex affectu nimio horrent id concipere, quae scandala in his annis proxime praeterItis per experientiam patuerunt.Nec denique dari poterit alia conditio ob quam hic actus defendendi Deiparam ab

originali excludatur a materia voti,vel Iuramenti: ergo est materia cadens sub voto, & iuramento. 3 Tertio principaliter probatur ex praxi, & auth ritate. Nam imprimis Accademia Paris ensis caeterarum Accademiarum Mater, ducentis fere ab ainc annis,ab omnibus promouendis ad Doctoratus gradum prius iuramentum exigit quo iurent se semper de sensuros Deiparam ab originali. Res est notissimasin tota Ecclesia, ut refert Canisius lib. i .de B.Virgine ca. P.Suar. tom. 2. de In mat. di p. Pineda in illo iniel. de lcge Regum ' rioniae aduertenria 4.3. Fero bol-niendo , & multi alii. Idem faciunt multae aliae Academiae

554쪽

iniae in Hi spania, Suare z, & Pineda testantibus. Tunc sic. Mirum est quod tot, ac tam graues Docho res Pari- senses, quot illa Academia, tot abhinc annis habuit, nunquam dubitauerint, neque scrupulum secerint de tali iuramento exhibendo vel acceptando. Secundo, adhuc etiam mirum est, quod tot summi Pontifices Romani a tot annis scientes illud iuramentum exhiberi, illud permiserint, cum non deberent permitteres aliquid erroris vel falsitatis posset includere. Idemq; dicendum de praelatis, & Droistoribus aliarum Ecclesiarum, δί Universitatum illud publice permittetibus. Tertio, quod adhuc magis facit ad intentum, est quod Doctores Parisienses non solum praedictum iuramentum praestant doctorandis, sed etiam illius iuramenti violatores publice puniunt sicut refert Coia. Dosionariosol. 36 8 .col. 2. in fine, de quodam praedicatote punito ea de causa a Rectore , & Consiliariis Academiae , & assistente etiam Episcopo ut refert Pineda lo-Co proxime citato. Idem resert Pater AEgydius lib. 3.dae Conceptione fol. 324. col. 2. Probatur quarto,quia sicut

audiui a fige dignis, Patres Ordinis D. P.Dominici, sic docti, sic pij,& religiosi,illos Religiosos,quos assium ut ad dignitatem Magistri, vel praesentati, prius adigunt iuramento, vel promissione , quod semper defendent doctrinam D. Thomae: cum certum sit quod in doctrina D. Thomae sint multae propositiones pure speculatiuae maxime in Philosophia quae de se sunt indisse-

relates ad bonum malum: Continetur etiam propositio quod B Uirgo habuerit originale,& tamen h comnia promittunt de sendere : Cur ergo non lice t 5b voto, Sc iuramento defendere Deiparam caruille originali, cum sit actus non indifferens, sed pius, religiosus,& laudabilisὶ Pro

555쪽

4 Probatur idipsum , quod Deiparam de sendere ab

originali sit materia voti, ex miraculis factis propter emissonem istius voti. Resert N. Bernardinus de Bu stis in suo Aoriali serm. .de Conceptione. Rart. 2. Hl. 28. l. a. quod quidam insignis Praeclicator Italiae Ioannes de Viterbio, cum prius Deiparae Conceptionem maculatam allereret, eaque de causa ut ipse credidit) infirmatus estet ad mortem absque remedio humano: ad se rediens votum fecit, quod ii ianitatem recuperaret , semper in posterum defenderet Deiparae praeseruationem ab originali: quo facto sanitatem adeptus pulsata campana, miracultam,& opinionem predicauit. Secundum miraculum resert idem Bernardi Dus serm. 9 de Conceptione fol. o. i l. littera I. ubi resertquemdam virum pium , ac deuotum in aegritudine

voluisse, quod 1S sanitate donaretur, poneret in limine portae suae titulum, quo B. Virgo caruerit originali: quo facto sanitati redditus fuit.Tertium adhuc miraculum resert de se ipso noster Alexander de Ales in lib. le conceptione, ubi fatetur quod cum adhhic secularis graui morbo co reptus ent, eo quod ut ipse credidit Deiparam diceret conceptam in originali, idque sic defenderet: votum emisit de illa postea demendenda,& subito ad pristinam sinitatem fuit restitutus. Citat hanc historiam noster Cartagena tom. l. B. Maride lib. i . homil. I9. prope finem Ecce tantus Doctor, qualis

fuit Alexander Aletis. 1uo facto confirmauit quod defcndere Dei param ab origin.esset materia voti. Quartum miraculum est quod resertur communiter, maXimo a Petro Nunez in suo San Lιrali Seraphido fol. 3 9.col. 1 in sine, videlicet quod cum Scotus Parisiis perger γad aulam publicam de sensurus publice puritatem C5ceptiois Deipara: , de praeteriret imaginem lapideam

citis.

556쪽

eiusdem Virginis: cum Scotiis illi caput inclinaret,petens auxilium ad futuram dissicilem disputationem; imago lapidea Scoto caput inclinauit, quali annuenS,& promittens auxilium. Ecce quatuor miracula facta erga voventes defensionem Dei parat ab originali: ergo actus ibbum defendendi ,est materia iuramenti , vel voti: Non enim facit Deui miracula ad confirmatio- hem rei illicitae.

η obiicis. Quomodo potest esse opus bonum , dclaudabile id quod pendet ex opinione dubia, quae pomtest adhuc cisse falsa,Sc proinde corruente veritate fundamenti,. corruet boia,tas illius operis. Respondeo id non obstare. Do exemplum. Egq habeo opinionem

quod Petrus valde indigeat eleemosima , quia illam

petit, vel illam fingit cum reuera non indigeat: hac opinione ductus facio illi eleemosinam e mea eleemosina est meritoria facta propter Deum , licet fundetur in opinione a parte rei salsa, sed probabili. Eodem modo de sensio Deiparae ab originali, licet fundaretur in opinione falsa a parte rei quod non eoncedo) quia tamen id me latet, & haec pars opinionis fulcita est tot fauoribus Ecclesiae,& piis rationibus, non desinet esse meritorium illam defendere, cum sit pars haec magis

pia quam opposita.

5 Pro solutione argumenti contrarii positi in principio, noto primo rem indisserentem esse illam quae de se neque est bona , neque eius oppositum est malum : ut ingredi , vel egredi hanc domum, abstinere a capitibus animalium propter honerem Baptime , dcc. non filare in sabbato in houorem Deiparae : H. ec enim omnia de se non sunt bona moraliter , neque illorum opposita sunt ala : Et proinde abstinere ab his omnibus, neque cst bo-

557쪽

num,uel malum moraliter : neque in illis exequendis

ex se fit aliquod obsequium sanctis;dixi ex se non et

bona, vel mala, quia ev Circunstantia apposta bona, poterit essici actus meritorius , vel demeritorius: V. g. votum non ingrediendi domum istam, quia in illa d tur occasio, vel peccandi vel scandali:vel fiet e contra, votum malum, videlicet ne ibi exequar opus charitatisSecundo aduerto,non idem esse in genere boni, dc

madi, quod opus sit indifferens, & quod opus sit opinabile , seu positum sub opinione: Nam opus eme indisserens est, quod neque illius executio, neque illius omissio sint aliquid bonum,uel malum. At quod opus aliquod sit opinabile,& reducatur ad praxim,licet Una pars illius sit probabilior,& bona: altera opposita non desinet esse bona, quia est etiam probabilis. Exemplum sit.Datur cases,in quo opiniones sunt,an ego tenear ad restitutionem,aliis assirmantibus aliis negantibus' In hoc casu,ille qui eligit partem assirmantem, &Testituit, cum a parte rei non sit vera pars ista, nihilominus meretur, cum faciat opus quod putat esse acta

iustitiae: ac proinde nimis disserunt inter se opus indifferens, & opus morale positum sub opinione:seu elarius. Nimis diiserunt partes oppositae operis indisserentis, ut filare, & non fila re in sabbato, & partes oppositae unius operis posti in opinione : nam neutra pars operis indisserentis poterit laudabiliter eligi , seu

meritorie,cum non sint ex se bonae,vel malae materialiter: At partes opinionis probabilis moralis: possunt eligi prudenter, laudabiliter, & meritorie, si sint de re bona morali posita sub opinione. Intelligo hic, & in praecedentibus , si in sabbato non abstinet ab aliis seruilibus.7 Hinc patet solutio ad argumentum initio positum.

558쪽

Dicendum est enim, quod licet immunitas Deiparae a peccato sit opus positum sub opinione assirmativa, Jenegativa, & utraque pars eligi possit, electio tamens itus pa tis quae illam liberat a peccato non est opus i idisserens,sed actus plus,religiosus,& honestus,quod non habet pars operis indifferentis,ut filare, vel non filare, quae non est actus plus,religiosus, &c. & proinde licet quaevis pars circa Deiparam possit eligi, tameilla de illius praeseruatione tuenda habet in se bonitatem ut eligatur, & sundamentum laudabile , & Religiosum,ut eleistio voluntatis licite, I laudabiliter ω-ratur ad illud,quale fundamentum laudabile, bc piumno inuenit in quavis parte operis indissetetis:& proinde ratione huius laudabilis fundamenti potest esIe haec

Pars materia voti, & iuramenti. Ad confirmationem

eiusdem argumenti dicendum est, etiam si aliquando Ecclesia determinaret de fide Deiparam habuiste originale quod nullus Catholicus sperat Ecclesiam facturam ob multas causis) adhuc hodie defendentes Deiparam ab originali poterunt mereri desendentes opinionem per te falsam9 non perdent meritur cum modo habeant tot motiva, & rationes ad illam de sendendam. Et quod homo possit mereri nixus opinione . parte rei falsa, sed putata vera,ostendimus supra n. s.

de dante eleemosinam putato pauperi, cum sit diueS. Nunc adduco aliud exemplum clarum. Ecclesia permultos annos ante emendationem Breuiarij factam nuper a Clemente VIII. in alio Breuiario recitabant ossicium Inuentionis sanctae Crucis , in quo reserebatur quomodo Helena S. Crucem inuenerit, adigendo

Iudaeos sub paena ignis ut ostenderent locum Crucis&c. praeterea in die sanctae Petronillae dicebatur propria lectio qua dicebatur illam esse filiam D. Petri, &Min

559쪽

postulatam a eomite FIaquo in uxorem: Clemes VIII. abrasit a Breuiario has ambas historias, quia sicut dicunx constitit illas continere falsitatem: Quaero ergo, nunquid recitantes antea officium illud Crueis fundatum in opinione falsa, sed putatam veram , & toleratum ab Ecclesia, nunquid peccabant recitantes: Nonne meritum habebant recitando, etiam si niteretur in salse historia, ignorata,& ab Ecclesia tolerata ZEodem ergo modo licet opinio Scoti stet sub opinione , st licet Ecclesia illius oppositum aliquando determinaret, quod non speramus,adhuc hodie meritorium erit defendere Dei param ab originali cum sit opinio ab Ecclesia tolerata,imo & tot Bullis, & fauoribus robora a r & tot, ac tam piis rationibns communita. Neque cum his fundamentis iurans iurabit falsum , tum quia ille non putat se iurare falsum : tum quia ille non iurat Deiparam caruisse originali, hoc enim iurari non potest, c*m stet sub opinione: sed solum iurat se defenssurum id quod iudicat valde probabile ob tot rationes

praedictas: iurans vero id quod credit verum,& habet motiua ad sic credendum non est periurus , ut Dochao res dicunt in materia de iuramento.

Responsiones particulares ad petulas proposi

tiones Doctoris.

a T N prima propositione asserit Author se non in I telligere modum quo Beata Virgo potuerit in prima Conceptione praeseruari a peccato originariis

560쪽

li. Quibus verbis sic videtur argumentari. ' Ego non capio quomodo id fieri potuerit: ergo factum non fuit. Argumentatio sane tanto digna Authore:vel saltem magna indevotio erga Deiparam , nolle scilicet assensum dare nisi illis quae clare caperet proprius intellectus, vel suum intellectum proponere omnibus tanquam formam iudicandi de rebus. Non intendo

per haec quae dicam quod Deiparae praeseruatio ab originali sit credenda assensu fidei, sed solo assensu opinatiuo: & hoc supposito arguo sic contra istum Doctorem. Capis modum quo Christi D. humanitas est sub

Eucharistia consecratat & modum quo D. essentia est in tribus personis & modum quo humanitas est unita Verbo Diuino 3 Teneris dicere,quod non capis i & tamen credis: ergo poteris as sentiri assensu opinatiuo

illi rei quam non capis, videlicet praeseruationi Deiparae ab originali. Secundo, si es vere discipulus Diui Thomae, ut profiteris, recordare illius doctrinae, qui circa Deiparae Conceptionem non dicit se non posse capere,neque negat potuisse fieri, sed solum dicit non fuisse factum , dc tamen concedit potuisse fieri. Lege Augustinum citatum a Flores Doctorum, ver des.lit. G. ubi de dissicultate credendi mysterium Trinitatis sic

inquit. Buomodo creditur Traniim recte homo interrogas: imo ideo bene creditur, quia cito non capitur, nam si cito caperetur , non esset opin ut crederetur. Haec ille. Satius, ac

modestius faceret Author, si Galenum imitaretur, de quo sertur, quod cum non intelligeret quendam textum Hypocratis, neque audens textum impugnare,sic dixit: Melius est dicere nos non intelligere istam se tentiam Hypocratis , quam ipsum refutare. Vide modestiam Gentilis erga textum Gentilis quem non

capistat. Iterum dico pςr haec nolle me dicere quod