장음표시 사용
711쪽
de obligat. iust fol. 87 o. col. I. At in isto casu interuenit donatio realis, inter vivos: ergo donator transtulit dominium illorum 3 o. aureorum in donatarium Glericum ordinatum , qui illorum reddendorum acquisiuit possessionem, qua proinde posse ilione inon potest
donator illum priuare.Tertio,quia hi 3o.aurei annuales hodie effecti sunt patrimonium Clerici ad cuius titulum suscepit Ordines sacros,ut patet ex dictis nu. I. At iuxta Concit. Trid. ibi citatum, patrimonium ad cuius titulum Vlericus ordinatur non potest alienari, Permutari ., vel renunciari: ergo nec Clericus iste potest hos 3 C. aureos renunciare, nec proinde donatoc potest illos reuocare, cum non possit reuocari id quod Concilium Tridentinum prohibet alienari: alias si donator posset reuocare conuinceretur quod sche ,&simulate,vel valide donauerit: & confirmatur, quia si
Epi opus daret . alicui beneficium ad Ordines suscipiendos, vel pater alicui patrimonium ad eosdem O . dines, aec Episcopus, nec pater pollent tale beneficiu, vel patrimGnium reuocare. Quarto probatur a simili, ex eo quod traditur in cap. Eps m de prabend. ubi praecipi tui . quod si Episcopus aliquem ordinauerit non habentem congruum Padriminum unde sustentetur, nec beneficium Ecflesiasticu,tandiu illi necesIaria ministret quandiu in aliqua Ecclesia &c.Si ergo ius canonicum obligat Episcopu, ut det alimenta Clerico a se ordinato non habenti unde vivat, & hoc nullo praecedente ad id pacto inter Episcopum & talem siσordinatum:maiorem obligationem habet iste donator sustentandi clericum istum cu quo secit pactu clarum,&expressum illum iustentandi cum illis 3 o. aureis.
Hanc opinionem videtur tenere Nauar.ls i. consu.tit. de temporibus OrdinconsLi 3. num. 3. ubi ait quod non potuit
712쪽
potuit soror euiusdam Clerici petere ab illo agrumiquem ipsi Clerico donauerat ad titulum ordinum suf-cipiendorum, etiam si talis Clericus fiater illi sorori deberet summam pecuniae ratione eiusdem agri, &citat ad hoc duos textus iuris ciuilis: & ex solutione argumentorum patebit amplius probatio istius dicti. 3 Ad primum igitur argumentum in contrarium initio potitum, quod est validius reliquis, dico impr mis hahc donationem non fuisse conditionalem, sed absolutam. Nam verba illa apposita, sed comedemus ambo simul. non sunt conditio apposita sed solum modus donationis, qui modus non obligat, etiamsi non
.impleatur, iuxta communem sententiam: Declarauit
enim donator per illa verba,modum quo esset traditu-TuS illos 3 o.aureos. Et quod praedicta verba apposita, non fuerint conditio, probatur ex iis quae t adunt Do-TeS decIarantes per quae verba apponatur conditio : 3c
dicunt , ut plurimum solere conditionem apponi per haec verbaὼi mmodo,vel per si,ut si dicatur: dummodo hoc feceris, vel : si hoc feceris,uel similes.Dictio vero sta,non videtur idem significare,quod duinnodo, ut A. Uideatur hac de re inter alios Saneh.lik s.de matri disp.
I .m1m. 2.Secundo ad idem argumentum dico, quod licet illa donatio fuerit conditionalis, illa tamen conditio , quod postet alias donationes reuocare, habenda est pro non adiecta , neque vitiat donationem: nam
Conditiones appositae in contractu impossibiles de iure, id est quae non pollunt impleri nisi violato iure,
Non annullant contractum, ut late probat Molin. tim. 3 .de iust.trari. a.dily. 2o6.conc. 2.citans multa, & Sancti. ιb. 3 .de matrim.di13 . . rum. 7.oc Lessia lib.de iust. cap. I 8.dub. IS .mrm. 23. Itha vero conditio, quod si non manducarent ambo simul, postet donator reuocare donationem
713쪽
tiunem, non potest impleri sine violatione iuris Trid. prohibentis ne Cleric*s alienet patrimonium datum ad Ordines suscipiendos, nec proinde possibile est reuocari a donante: ergo talis conditio posita contra ius debet pro non adiecta reputari,ita ut donationem iam possessam non reuocet. Tertio adhuc probo hanc donationem non fuisse conditionalem. Nam haec donatio facta modo praedicto fuit examinata ab Episcopo,& iudicata sussiciens ad Ordines suscipiendos,iuxta Ciatatam declarationem Cardinalium:ergo non fuit conditionalis. Valet optim' consequentia, quia si fuistet conditionalis , non posset acceptari ab Episcopo, nec iudicari suificieqs, quia non poterat ordinare Clericucum patrimonio dubio, δί pendente g conditione futura, ageret enim Episcopus ita hoc contra Concilium iubens absolute, ut Clericus habeat patrimonium, quod intelligitur verum, absolutum, independens a ςonditionibus. Cum ergo ista donatio ut praesentata L piscopo debuerit carere conditione, seu illis verbis: sed ambo comeden us. Illi sic praesentatae, & iudicatae abypiscopo tanquam absolutae,& non conditionali standum est.Et huic donationi coram Episcopo factae standum est, non vex9 illi quae solum inter illos priuatim ordinat* est. 4 Ad secundum argumentum dico , tunc intenti
nem agentis non extendi ultra mentem illius, quando intentio eius est libera, seu posita in libertate agentis, quando vero illa intelio est de obligatione ipsius ope-xis,seu annexa necessario tali operi,tenetur agens operari secundum intentionem talis operis, & non potest habere aliam intentionem alienam ab opere illo.At in isto casu per illam promissioi em acceptatam, donanStenetur habere intentionem debitam, seu annegamlis C
714쪽
ic donationi acceptatae, & in effectu secutae. Secuto enim effemi non est liberum aliud, vel aliud intendeare. Et potest exponi per illud quod Doctores dicunt in
materia de volo. Videlicet quod intendens vere vovem, seu votum facere,& non intendens se obligare, vel non exequi rem promissam, peccat mortaliter, & tenetur ad votum,ut tenqt Sanch.cum communi libro . Decal. cap. I seqq.& lib. 1 .de matrim. dijut. p. Ergo cum hic intenderit vere promittere φ . aureOS,Mque non conditionaliter, saltein coram Episcopo, ut
probatum est in solutione primi, non potuit habere intentionem talem, per quam ille effectus impediretur. Et confirmatur di chum Aristotelis,nam is qui promittit facere rem aliquam, ad quam faciendam lex praescribit certam intentionem,tenetur adhibere prae- dictam intentionem legis, non vero suam intentione propriam. Ut qui promittit dicere missam pro aliquo, Certo tenetur intentionem applicare pro illo,& non pro alio:ergo cum iste donator promiserit donare hos 3o,aureos,& de facto donauerit, debuit habere intentionem pra scriptam a lege, videlicet a Concilio Trid. iubente ut donatio facta Clerico pro ordinibus recipiendis, stabsoluta, vera, realis, & non dubia, seu dependens a conditionibus. Et declaratur ex traditis 1
Sanche Z cis.loco 4. Decal.num. 2 s. ubi ait, quod vovens intendens vere vovere,& conscius obligationis ex voto consurgentis, licet tunc illius non meminerit, i ne-tur ad votum,quia implicite voluit se obligare. At hic donator sciebat obligationem consurgentem ex Con-eilio Trid. vi ille mihi dixit, & proinde licet non inte-deret se tibii are nisi illo suo modo, implicite, & vir- ual erIQoluit se obligare iuxta mentem Triden. obligantis ad veram, & absolutam donationem, non de
715쪽
Pendentem a conditionibus.s Ad tertium dico, quod quando Doctores dicunt
donatorem posse reuocare donationem, intelligitur, antequam illa sortiatur effectum per possus peio acquisitam a donatario in re donata: secus si iam don tarius possessionem, ac dominium rei donatae acquisi- uerit.Si enim post possessionem laua acquisitam super.
ueniat ingratitudo, vel res notabiliter mutentur, non poterit reuocare; sic tenet Rabello est. tom.lib. 8.m . I . r 9. At in i sto casu iamdonatarius acquisiverat possessionem illorum 3 o. aureorum, ut dicitur in in formatione , ac proinde non poterit illos reuocare. Et
in particulari de illo quod additur in inirmatione
hunc Clericum post donationem male vixisse quae causa serte fuit ut a domo donatoris exiret, vel a do natore expelleretur: Dico quod ex hac causa, quod male vixerit, non potuit donatio reuocari. Pro quo facit lex istius Regni tib . Ordinat tit. J I. ubi ponuntur quinque cause ex quibus causetur ingratitudo susti- Ciens ad reuocandam donationem; & nulla illarum ests donatarius vixerit male in sua persona, vel si disce iserit a domo donatoris. Ad hoc enim ut sit ingratus necessarium est, ut donatarius inferat aliquod malum directe personae donatoris, quod in isto casu non euς-nit.Et adhuc respondeo ad illud quod addit argumentum , post donationem istam res valde fuisse mutatas: Dico enim cum Rabello proxime citato,quod hoc intelligendum est de mutatione notabili, ita ut inde promissionis impletio reddatur impossibilis, vel illicita, vel d imnosa, vel inutilis donanti, vel donatario,quorunihil in hoc casu interuenit ex eo quod isti Clerico reddantur 35. aurei extra domum donatoris, ut patet discurrendo per omnes particulas proxime posita S.
716쪽
De quadam venditione tritici annualis,' non satim oblato redditu annuali tritici. QVidam vir nobilis vendidit Petro eertam sumamam tritici reddendi singulis annis, quae summa Lusitane dicitur, dous moγοι de renda. Quae summa tritiei aptetiata fuit pretio sexcentorum quinquaginta a eorum.Venditor habens necessitatem pecuniae,antequam scriptura venditionis fieret petiuit a Petro, vestatim totam illam pecuniam donaret, Sc scripto particulari se obligauit intra certos dies facere scriptura
venditionis, vel ad reddendam totam pecuniam rece-mam. Petrus totam pecuniam preti, tradidit statim venditori.Propter certum impedImentum ortum circa tales redditus annuales tritici, scriptura non est facta in mense uno assignato.Emitor videns illos redditus annuales esse dubios,& scripturam venditionis non fieri, petiuit a venditore ut vel triticum praedictu quotannis reddendum assignaret in alio agro noni ieieioso,vel singulis annis dum scriptura non hebat , libi emptori daret singulis annis illos duos modios, seum os de trigo,donec scriptura venditionis fieret. Et ita factum est, nam PDr quatuor annos in quibus script ca Aoa non est, venditor dedit Petro duos idos modios . vel modios de trigo.
Quaeritur an Petrus in conscientia poterit laoc triticum annuale recipere loco pecuniae iam traditae en
n--i Et videtur quod non possit. Nam :llud non po-
717쪽
luit recipere ratione venditionis , SI emptionis. Nam venditio illa nulla fuit donec scriptura venditionis facta non fuit, ut ex prelle habet lex istius Regni lib. . Ordinat.tit. 8. g. 3 .& probat Rabello lib. 9. de obligat iust.
la in utroque foro non poterat Emptor ex hoc titulo venditionis illud annuale triticum reeipere. Secundo videtur quod non possit illud recipere ratione census: nam iuxta motum proprium Pii V. ad validitatem census . debet interuenire Notarius publicus coram. quo, & testibus numeretur pecunia , quae omnia hie defuerunt. Neque tertio potuit hoc triticum recipere ratione contractus societatis:in contractu enim societatis non designatur certa summa reddenda ex lucrin& in hoc certa summa tritici reddenda designata fuit singulis annis reddenda. Nec denique apparet ει qu, alio iusto titulo haec summa tritici recipi potui siet : e go videtur restituenda. Et fuit hic casus litigatus eoAram tribunali Regio.' I r. V.
I Hoc non obstante, credo praedictum emptorem potuisse in conscientia hos redditus annuales recipere singulis annis antequam scriptura venditionis fieret per quatuor annos, neque ad restitutionena teneri. Probo primo , quia Petrus dans hanc pecuniam ante scripturam,& antetraditam pollessonem, nullo modo intendit mutuare pecuniam , ut conflat, ted intendit facere contractum emptionis eo modo quo pollet fieri, non amittendo interes letu .e pecuniae, de Mimen. dit facere con ractum bona fide :& licet Motus proprius Pi 'de centibus in hoc Calu seruatus non fuerit quoad emptionem census ob cauliuia allegatam, nihilo mitius in hoc contractu non desuet D c Idice itus hia m
titaizes naturales requisit ad cnu rionem
718쪽
datam in bonis venditoris. Ad cuius intelligentiam aduerto quod in citato Motu Pij V. ad valida Lmptione census requiruntur i2. vel I 3. condition S, qu rumaliqua deficiente emptis cenius non valet. Quo obstante dicit Regii l. tom. 2.l. Ra, .n, qt S. citanS Na- uarium, Ualentiam, 'c Molinam , qui omnes dicunt, Pium V. non intendisse per illum motum proprium definire ysurarium esse contrachum cc sus,n quo dees.set aliqua ex conditionibus ibi assignatis: sed solum voluit ad securitatem illas conditioncs in census emptione concurrere: dc alias praedictus contractus praesumeretur usurarius in foro externo. Quo non obstate dicunt citati Doctores, quod si in foro conscientiae constiterit, quod in emptione praedicti censu. non interuenit fallacia, & quod datum est rustum pretium
cum caeteris conditionibus requistis de lumine naturali ,tunc emptio talis census est valida in foro coscientiae, licet non concurrant conditiones requisitae a Pio Quinto. Conditiones vero requisitae de lumine natura- i ad validam emptionem census, sunt quatuor tatum, ut restri Reginald. est.lib.num. ir. & Rabello cis . tomo Lib. I o. r. 7. quae conditiones in substantia sunt. Prima vi
census fundetur in re fructifera , quod hic interuenit, positus est enim censes jn possesso nibus fructiferis Venditori i , Secunda, quod ematur iusto pretio , quod hic etiam seruatum est: lxadita enim illa pecunia iudicata fuit publice iustum pretium pro illo redditu annuali tritici. Tertia, ut si perdatur in toto, vel in parte Us immobilis, super quam fundatus est centus, sic etiam amittatur respective in toto, vel in parte, idest
diminuatur redditus annualis census, quae etiam conditio hic non defuit. Quarta quod non vendatur res immobilis super quam iundatus est census, absque li-
719쪽
eentia emptoris,quae etiam hic interuenit. Hae sunt in substantia quatuor conditiones requisitat de lumine naturali, licet citati Doctores illas diuerse modo enumerent. Cum ergo hae conditiones in hoc contractu census interuenerint, dicendum est contraetum istum fuisse licitum in foro conscientiae , licet in illo dem xint conditiones requisitae a Pio U. qui solum decreuit de sero externo,& praesumpti uc. a Secundo principaliter probo Petrum non teneri ad restituendum hunc annuum redditum tritici receptum,ex eo quod tradit Ualent. om. 3 J .'ncio I. ct 2.& Uega2.8summae ver.vsura casis ultimo, & alij dicentes esse licitum istum contractum,videlicet: Do tibi centum , ut quotannis reddas mihi quinque saluo capitali. Addit valentia quod etiam si contrahentes non specificent aliquem contractum specialem, pocsunt ibi tria concurrere,videlicet, vel contractus societatis, & assecurationis: cum assecuratione, vel mutui cum lucro cellante & damno emergente. Nam cum centum communiter singulis annis lucrentur decem, vel undecim,ego paciscor tecum contractu secietatis, quia do pecuniam,& tu ponis industriam Z ex decem quae debet lucrari mea pecunia, remitto tibi quinque Pro assecutatione meae pecuniae, ne pereat: & ad hoc
ait Ualentia cum Vega, quod si ego dedi alicui harecentum videns quod ille habet possessiones fructiferas , vel habet industriam negotiandi ut mihi respondeat cum lucro iusto, quamuis illi non declarem, velle me contractum societatis,uel assecurationis, vel damni emergentis:contractus est licitus,& possum ego recipere illa quinque absque determinatione expressa contractus societatis,emptionis Cesus,vel caeterorum,
720쪽
a quinque aliquo modo quo licite fieri possit attentis
circunstantiis personarum Quae omnia in hoc contra- ictu euenerunt.Nam iste emptor dedit suam pecuniam
fundatus in possessionibus fructiferis venditoris,M in-xendit lucrari sua pexunia modo liςito possibili: & iu
substantia interuenit emptio census cum circunstantiis,& conditionibus requisitis de iure naturali ut diximus num. I gracedente ἱ ergo contract0s, & lucrum ansenualis redditus fuerunt licita in soro conscientiae. Potest etiam hoc confirmari ex dicio communi Iuristarum dicentium : Si non valet hoc quod ago proux;ago, valeat ut valere potest, ut citat glossa in cap. duppuer; de despon sitnpuberi Ver. matrimρnum. Cum ergo ostet quod iste emptor non voluit mutuare, sed emere,licet contractus non tenuerit irata Motu proprium Pij U. validum tamen fuit de iure naturali in foro coii- scientiae,in quo laesio nulla data fuit. a Tertium fundamentum ob quod potuerit Petrus hunc redditum annualem tritici recipere ob data iam a se pecuniam ,est damnum emergens vel lucrum cessans.Cum enim recepta sit sententia posse quem uis Tecipere aliquod lucrum ex mutuo ultra sortem pro pter damnum emergens iste emptor habuit damnum emergens,quia,ut mihi dictum fuit,volebat hunc redditum annualem dare filio suo pro dote matrimoni j contrahendi: cumque nec posset dare filio pecuniam illam iam dat m venditori, nec filio daret illos modios tritici in re possessioni. per scripturam venditionis, & proinde matrimonium filii dilataretur, resultauit clare emptori damnum emergens ex traditione suae pecuniae: ergo potuit licite illum redditum annualem tritici recipere pro illo damno emergente: maxime: cum praedictam pecuniam no mutuaqerit,ut diximus, sed