장음표시 사용
741쪽
recuperare debita quae defuncto debebatur,fi non erae aliqua pecunia,de qua fierent funerales ex sar, neque
debitores id soluentes excommunicationem incurre bant. Sic tenet Sayro Cia Regia lib Io. tract. Deap. I num. 1 3 .citans multos Doctores,& dicens,quod quam
do in domo defuncti non sunt alia bona nisi illa . quae debet realiter, de illis faciendae sunt expensae funera les , quia creditor oppositum volens erit inuitus irra tionabiliter. Sed si tempore mortis delanctus haberet alia bona propria, de illis non de alienis pompa fune ratis facieda est.Neque item de bonis,seu de illis,quae sunt alteri debita poterunt solui legata, & obligati
nes iniunctae in testamento.Nam stante lite pendente, an uxori dos tota debeatur,mobilia quae sunt in domo defuncti sunt bona litigiosa', ut patet cum super illis mota sit lis:bona vero litigiosa quatenus talia sunt,non pollunt alienari, seu distrahi, ut colligitur ex tertio in. υι lite pendete,cum glossibi in verbo litigiosi, & eodem titulo in s. p. I. cum glossa ibidem verbo litigmnisin. Qua de causa stante lite pendente cessandum est ab his solutionibus dubiis donec feratur iudicis sentetia, cuinam primo soluendum sit, de hoc maxime quia dos mulieris habet multa priuilegia ut debeat praeserti caeteris debitis. i et Ad nonum dico sicut ad octauum,videlicet quod durante lite circa dotem, iste debitor defuncti non potest se componere cum creditore ipsius desuncti, quia
incertum est utrum haeredi, an vero mulieri soluendum sit. Quod si se composuerint modo exposito in 'uaesito, periculum erit quod distrahatur res litigiosa,& alteri debita,contra textus citatos num.praecedente,& sic soluens exponitur periculo bis soluendi ut supra dictum est. Debet ergo debitor defuncti state lite per
742쪽
dente, dc excommunicatione valida existente, denum clare iudici excommunicationis se certum quid debere deiuncto, .& videat cui illud dandum sit; quod tamen dabit cum cautione debita, ne postea illud amittat,& bis soluat idem debitum. a 3 Ad ultimum dico, quod si iudex mandans muli xi dari mille aureos singulis annis pro alimentis, iudicauit per ie,ac directe causam dotis, quod scilicet tota deberetur mulieri, ob consessionem mariti,& iudicas pocham illi datam a viro fuiste validam, tunc mulier in foro conscientiae potest retinere dictos mille aureos absque obligatione aliquid ex illis receptis restituendi, quia per iudicis sententiam licite eostretinet. Si vero iudex qui iussi illi dare illos mille aureos pro alimentis non iudicauit ex ossicio.causam dotis, nisi ex respectu diuortij, & ob solam informationem datam ab illa dicete quod ad matrimonium indiderat pro dote suo viro viginti octo mille aureos,iudicans quod respectu talis dotis debebantur illi mille aurei, tunc res est magis dubia.Nam imprimis certuiti est,quod vir tenet ulluxorem alere etiam si illam sine dote duxerit, ut tenet
tium cum aliis octo grauibus Doctoribus: & proinde hic v ir tenetur hanc uxorem alere,maxime cum ab illa saltem partem dotis receperit: & alere illam debet conformiter ad suum statum, etiam post sententiam diuortij. Sola ergo quaestio est e poterit, an illi mille aurei alimentorum fuerint excessivi,maxime cum illa se receperit ad conuentum Montalium ubi Minores experitas facere debebat: & considerandum etiam est an attenta sua persona, praedicta mille scuta essent excesssiua pro alimentis, quod meum non est iudicare: Sc proinde stante dubio, illa accedente sententia iudicis
743쪽
secure videtur potuisse illos mille aureos pro alimenztis recipere, nec illos debere restituere, cum, ut pro xime dicimus ex Innocentio vir teneatur alimenta d, re uxori quam duxit etiam indot tam. Addo etiam, quod licet supra m .i dixerim arras dandas esse oori iuxta qualitatem dotis adductie. Alimenta tamen constante matrimonio non sunt illi danda iuxta qua titatem dotis traditae viro, sed iuxta qualitatem uxoris
CASUS XVIII. fDe cuiusdam virginῶ δforatione, o homicidio fere inde scrust.
QVidam homo valde nobilis ingrediebatur do
mum cuiusdam foeminae viduae, cum cuius filia virgine habebat oscula,& tactiis obcoenos, idque cum facilitate, illaque non multum repugnante in princiapio, licet ille id precibus, &promissis antea impetraret:idque fecit per annum cum dimidio : postea intei tans de facto copulam cum illa habete, restitit illa vehementer,& actus non est subsecutus. Postea alia die intentans ille eandem copulam actualem, restitit illa similiter, sed non cum tanta vehementia sicut prima vice fecit ,& sc illam deflorauit: & declaratur quod quando ille prima vice copulam intentauit, illaque restitit, ille minatus est illi mortem, obiiciens eidem, quod ideo copulae non consentiebat, quod ab alio iam deflorata erat. Quaeritur an teneatur vir illam dotare, α deflorationem restituere λ & declaratur quod iste
744쪽
vir est alias matrimonio cum alia Copulatus.
a Hie idem vir,eo quod quidam fiater istius puellς,
illam abduxit a domo matris, intentauit hunc fratrem puellae in publico iniuriarer & cum hoc animo intrauit domum matris, ubi tune iste filius existebat die Hara,cum intentione formata, & deliberata non ocCidendi , sed solum intendens ut illum de domo matris fugere faceret.Ingressus domum matris, frater puellae occurrit intranti euaginato gladio, & paruo pugiones& prius intentauit statim pectus intrantis gladio perforare,quam intras nobilis gladium evaginaret. Quod videns intrans, & credens propriam vitam periclitari, nisi iuuenem occideret, euaginavit gladium, & praedictum iuuenem interfecit, ita tamen ut ipse occisormanserit cum tribus vulneribus ab adolescente receptis. Et declaratur quod iste vir ultra quam quod erae valde nobilis,erat etiam reputatus viribus fortissimus. Declarat etiam ipse oecisor, quod si ille pro sui delam sone minus faceret, quam secit, sua vita periclitaretur. Declarat etiam, quod in alio tempore, ante istum ingressim habuit animum occidendi hunc adolescentem: sed illo animo deposito nunc cum domum matris intrauit proposuit formaliter illum non occidere, sed solum ad fugam cogere. Hoc posito, quaeritur an iste occisor peccauerit mortaliter occidendo pro sua de sensione: & virum homicidium suerit voluntarium
an casuale: & virum teneatur occisor restituere vitamin damna haeredibus defuncti. Ad primum quaesitum dico, absque dubio teners
deforatorem illam dotare,illique restituere iuxta qualitatem personae ipsius sceminae. Primo, quia interuenerunt in principio preces importunae hominis nobilis ad foeminam inseriorem sibi, de promissiones, quae duo
745쪽
duo minuunt voluntarium, maxime in foemina fragi, li,de quo Sanchez lib. .de matrim.di fui. I O. num. 4. de Rabello DAn. i .de obligat.iust. I . par. lib. s. quasi. qui dicunt preces importunas,& promissiones minuere voluntarium. Secundo, quia minatus est illi mortem , de exprobrauit, quod videretur ab alio deflorata : solae autem minae mortis hominis robusti erga foeminam fragilem causant Omnino metum cadentem in virum conliantem,& tollunt omnino voluntarium, maxime cum scemina ante has minas restiterit. Constat vero quod extorta per metum etiam leuem sunt restituenda,iuxta Sinchaeit.lib.dist. 9.num. . Neque obstat quod puella antea consentiebat facile in osculis, tactibus,&c. unde posset videri , facile consensisse in copula;
Non obstat,nam qui dat libenter minus,non censetur dare libenter quod est maius: multo vero minus est consentire in osculis, & caeteris, quam in defloratione penquam scemina perdit matrimonium futurum, Mincurrit multo maiorem infamiam. Neque obstat, quod ait Sanchez citata disputatione I o. m. 4. rara sci licet preces importunas viri inducere restitutionia
obligationem,rusi quando attin puella vi talibus precia
bus voluntate repugnante, solum ut importunitatem Iepellat, consentit dedorationi. Ad hoc enim dicaquod haec omnia possumus credere hic contigisIe, &puellam consensisse tantum ut importunitatem repelleret imo ut minas praeteritas mortis fugeret: & illius etiam secunda resistentia satis indicat se conse sisse victam precibus. Aliud exemplum ponit Rabello
citata quaestione mem..& aliud Vega Minimus a. parte summa verbo stuprum casu I. quae confirmant hanc ra- sponsionem,quae omitto breuitatis gratia,quia suppono hoc esse certissimum. . .
746쪽
1 Ad secundum quaesitum dico primo, hoc homicidium non fuisse voluntarium rvt enim probat SuareErom.de cessuris disput. seditione . ex D. Thoma
ibi citato, ut aliquid sit proprie ac directe volutarium, non satis est quod sit voluntarium modo aliquo in sua causa, sed opus est quod sit voluntarium in se,& in suo
essectu. Exemplum Habere me domi medicinam purgatiuam colerae, non est proprie, dc formaliter velle purgationem,uel potionem sumere, quia possum alias illam medicinam habere domi,ut illam dem alteri:vel possum non habere necessitatem illi ux. Sic igitur ut homieidium sit proprie,& formaliter voluntarium, debet esse volitum , & praetensum clare in se, δc ita ut Hare proponat occidere. Et non sufficiet solum velle 'ulnerare,quia vulnerare non est occidere. At hic homo licet voluerit cogere adolescentem ad fugam, hoe non est velle occiderer qui nimb expresse mentaliter Iroposuit se non occisurum , quod propositum exesuit omnem voluntatem occidendi. Si enim dicas hoc homicidium esse voluntarium, sequeretur quod esset hi recte volitum, & directe nolitum. Probatur sequella, quia primo fuit directe nolitum: hie enim clare proposuit non occidere, & sie fuit directe nolitum: & perte est voluntarium,ergo est directe volitum : quae implicatio non est admittenda. Secundo probatur, quia principaliter iste homo voluit se defendere, cum occidit, ut ipse ait: itaque solam de sensionem voluit direche,occisionem vero indirecte,& minus principaliter. de quod vir nobilis, & reputatus Hrtissimus non poterat cum honore fugere ab adolescente inferiore sibi in nobilitate, idque in luce clara diei uic pro indo homicidium fuit solum casuale. Videatur Suar E
747쪽
is qui solum vulnerare intendit, si cassi ex calore iracundiae occidat,non esse homicidam voluntarium 1altem in kro conscientiae: bic autem minus intendit quam vulnerare, tolum enim intendit fugam causare. 3 Dico secundo. Hunc hominem peec.isi e mortaliter , & incurrisse irregularitatem homicidij cassialis. Quod peccauerit mortaliter constat quia licci non ii tenderit occidere,tamen dabat operam rei illicitae. I trauit enim domum alienam cum armis, & intendens cogere ad fugam filium matris illius cum infamia,que omnia illicita sunt de iniuriosa, & occasionem daritiae ut filius se defenderet cum armis , & intrantem vi lenter domum matris, expelleret: & ille sic intrans debuit aduertere has omnes occasiones polle esse causima homicidij: Quod vero id teneretur,& deberet adue tere,colligitur clare ex cap.vltimo de homirid in o. ubi Papa,4e quoda, qui iussit alium verberare,exprimen , ut caueret ne occideret: de mandatarius excedens in flagellando occidit: respondet Papa quod talis mandans incurrit irregularitatem,quia tenebatur aduert re tale homicidium contingere potuisse. Quod vero irregularitatem incurrerit, probatur ex cap.vit.proxime citato,& ex cap. Tua nos de homicid.casus enim ibi
adducti sunt similes isti: ωpmterea quia omnes D ctores dicunt incurri irregularitatem homicidii casualis quando occidens antea dabat operam rei illicitae,& occasionatae ad occidendum, quod in isto homicida contigit, ob iam supra dicta in principio huiuVnumeri: dc utraque pars istius dicti videtur probari ris quae
tradit Caiidelabrum Aureum in tract.de irregulari num. I et .vide Sylvest.ver.homicidium 4. Dico tertio hunc teneri restituere haeredibus occisi damna secuta , si quae illis ex morte illius resulta
748쪽
rami, ad Wbitrium prudentis viri. Probatur primo ex illa Regula iuris quae dicit. Qui causam damni dat danum dedisse videtur:iste vero ingrediens domum alie-Dam viduae, cum animo iniuriadi filium causam damni dedit:& hoc videtur expresse tenere D. Thom. 2.2.q 64.a 8.in sine cap.dicens, quod qui dat operam rei illicitae non evadit homicidi j reatum,si ex ipsius opere mors sequatur.Nota verba,homicidij reatu,idest obligationem ad paenam subeundam & damna restitueda. Et probo ex eo quod tradit Rabello cit.lib. q. 12. citans Mercatum, videlicet , quod intrans domum alicuius animo adulterandi,vel faciendi aliquam iniuriam, ex qua fuit aggressus a marito, vel alio si iste sic intrans occidit maritum, vel alium ut se defenderet,adhuc teneretur restituere aggressori occiso, propter causam quam illi dedit ob iniuriam intentata: imo addit quod vir etiam nobilis tenetur tunc fugere,si prius intentaciat talem iniuriam. Constat vero quod hic de quo agiamus ingressius est domum animo iactedi iniuriam ad lescenti,& seiebat adolescentem esse intus:cum tamen intrans cupa animo adulteradi supponat maritum non .elli domi uxoris cum qua intedit adulterare:& proinde maiori periculo homicidii se exposuit ille quam intram animo adulterandi, &proinde occidens' aggreL. scirem tenetur ad restitutionem. Facit denique lex sipiaret g si ei iussor Equi satis dare cogantur, ubi dicitur quod lex non susi agatur subijciehii se periculo sua sponte: & iste libenter se subiecit periculo occia
749쪽
De quad.im emphte P cum certis conditionibus lacu. .
QVidam dominus directus Ecclesiasticus dedit Pea
tro quandam polsessionem immobilem sub emaphyleusi ordinario contractu , dic dicens in contra M. Do Petro in emphyleusi talem certam possessionem, pro vita trium personaruin , ita videliget, ut primus possessbr in fine vitae suae nominabit secundam personam Et secunda eodem modo nominabit tertiana, qui omnes singulis annis soluent directa domino certa iri pesionem cum declaratione,quod nullus illorum post sit alienare, nec distrahere, nec transferre dominium utile eius emphyleusis, seu posse sit an is. Possedit Petrus virtute praedi contractus dictam possessionem immobilem titulo primae vitae,& virtute illius, intestamento quod fecit, nominauit suam uxo rem pro lecunda vita. Posteaeductus aliquibus respectibus, per scripturam publicam nominauit nepotei' suum, de in ipsum per icripturam trastulit ius suae primae vitae absque licentia directi domini , Sc sibi reseruauit vlum fructum dictae possessionis in vita: & nepos statim possessionem accepit dictae rei emphyleu ricae. Postea idem Petrus fecit aliam scripturam in qua
iterum nominat propriam uxorem pro secunda vita,& reuocauit scripturam, quam fecerat in contrarium:& declarauit Petrus in suo vitilio testamento, se ex obligatione conscientiae iterum suam uxorem nominasse pro secunda vita; iterumque reuocauit alias scri-ν Aa a
750쪽
pturas in contrarium, & uxori commisit ut statim post sessionem acciperet illius rei immobilis datae in emiphyleusim:cuius iam nepos possessionem acquis uerat. Lis mota est, & per primam sententiam adiudicatum est, quod Petrus in possessione persisteret, quam prior receperat.Vxor vero de proprietate litigaret. Quo posito, quaesitum fuit, qua scripturam ex istis teneatur directus confirmare, an factam prius Petro, an factam uxori: & videtur quod scriptura facta Petro fuerit inualida, primo, quia secta est contra formam contractus:Nain directus dominus in contractu apposuit ne ullus ex illis emphyleutis pollet dominium suum in alium transferre: Petrus vero per scripturam factam nepoti dominium suum in nepotem transtulit sine licentia diresti domini: non seruata vero forma
Contractus,corruit contraehus,Vt omnes fatentur. Se-olndo, quia Petrus per ultimum testamentum reuocauit scripturam factam nepoti, seu translationem sui iuris: at reuocatio facta in testamento validior est qua praeterita scriptura facta nepoti. Nam ultimum testamentum reuocat etiam priora testamenta testatoris, si quae secerat ,& proinde potuςrat reuocare priorem scripturam factam nepoti, quae minorem vim videtur habere, quam testamentum prius factum ante vitiis
I Ego credo stiatdum esse scripturae illi priori qMnepotem nominauit transferendo in illum de facto ius utile quod habebat, reseruatis sibi fructibus in vita. Totum ac praecipuum istius rundametum, seu probatio est lex istius Regni,in lib. .Oλdinat.tit. 37.3 1.Vbi postquam dicit, quod is qui in re emphyleutic habet ius nominandi usque ad mortem, potest nominare semel, de bis, & quoties voluerit. Subiungit tamen mo cibidems