장음표시 사용
721쪽
sed dederit titulo emptionis. Quod adhuc probatur adimili ex casalubriter de usuris, ubi Papa decernit,quod si socer promisit genero certam pecuniae summam pro dote,& quandiu illam pecuniam non tradit, dat genero posse ilionem immobilem fructiferam, poterit gener comedere fructus illius possessionis quandiu promista pecunia non traditur, absque ulla postea restitutione fructuum, idque sine ullo peccato usurae, & sicitenent omnes Doctores ad cit cPsy. quo nihil clarius desiderari potest ad nostrum casum: intelligitur ille textus quod gener non tenetur aliquid restituere de perceptis fructibus quando socer tradiderit sibi totam pecuniam promissam:& ratio principalis illius tex. ut e
plicat Lud. Lop. 2.p.reis. 6.est damnum emergens ac- Crescens genero,qui tenetur sustentare uxorem ex bo
nis ipsius generi, dum pecunia dotalis non traditur a socero: Quod etiam in isto casu suo modo euenit ut patet ex proxime dictis. Et idem dicendum erit si constiterit quod iste Petrus emes incurrit etiam lucrum ces,
sans,eadem enim est ratio,ac de damno emergente, ut Doctores dicunt. Pro lucro vero cessante, vel damno emergente computat Ues. 2 l. ver. Hura casu 76. quodcumque discommodum, vel incommodum accresces domino pecuniae, ut fabricare opus necessarium, ve1
conueniens, quod non fabricauit ob defectum suae pecuniae, vel quid simile. 4 Quarto probatur ex eo quod tradit Sa in Aphor Ver. u .num. 8. videlicet quod si ego seci contractum qui in se erat usurarius, sed feci bona fide, possum retinere tantum lucrum, quantum alias per contractum
licitum lucraturus eram: & consonat huic dicto illud aliud Valent.cit.loco pune f. s. videlicet quod si seci contrachum bona fide, ex postea inuentus suit usurarius,
722쪽
solum teneor restituere id quod extat, non vero id quod consumptum est: vel teneor restituere id in quo factus sum ditior. Addit tamen Valentia, quod stante dubio an contra stus sit usurarius, &fuit iam factus 'contractus , non debent conse libres statim iniungere restitutionem, quia in dubio melior est conditio possudentis :& in hoc casu, saltem non constat clare illum fuisse usurarium,ob tot rationes supra citatas :& addit Ualent. quod si facta diligentia non potest vinci dubium circa contractum, nec clare constat fuisse usurarium, non tenetur ad restitutionem, ob eandem causam, quia melior est conditio possidentis.1 Sed adhuc duo aduerto,primum est, quod si praedicta pecunia data a Petro emptori, alias expolita in contractu societatis licito, & ordinario singulis annis Valeret minus quam iste redditus annualis tritici, querecepit singulis annis , tunc Petrus emptor tenetur Iestituere emptori illud quod plus recepit ultra id quod pecunia valeret exposita in cqntractu societatis licito. Secundum est, quod licet credam potuisse Petrum recipere dictum redditum annualem tritici modo supradino, considerem ut dictum contractum distbluat Petas suam pecuniam ad tollenda dubia: quam si re- Cuperare nequeat, denuo faciat contractum societatis, vel emptionis census iuxta Motum proprium Pij V. pro maiori securitate conscientiae. 6 Ad argumentum positum in principio patet solutio ex supradictis dicendum est enim potuit se Petrum hunc redditum annualem recipere singulis an nis in foro coiis cientiae tum ex titulo emptionis census, non quidem iuxta Motum proprium Pij U. sed iuxta luS naturale concurrentibus illis . conditionibus, de quibus dixi num. I. quae in hoc contractu concurre
723쪽
tiint,tum etiam illud triticum potuit recipere propter eitatum caput selubriter de useris : tum denique ob doctrinam supra traditam nutu. 2.a Ualentia,& Vega, per quam constat quod illud recipere potuerit.
N Iata quaedam circa emptionem censuum. Quoniam materia censuum non raro contingit, estque valde dissicilis, volui hic breuiter ponere
aliqua selecta,quae collegi circa praecipuos aliquos camsus censuum: pro aliis vero remitto lectorem ad Fari narium tom.de consiliis toto consilio s . . di eodem tom. decisi Oest in 1 f.tomi tota illa decisione. a Quod ergo attinet ad censurri emptum non numerata pecunia de praesenti,sed ex vi solius debiti antiqui , vel ex pecunia olim data, vel mutuata, & alias conditiones Motus proprii Pij U.dico imprimis , Philippum Rege Secundum Hisipante, proprio scripto ordinasse Gubernatoribus,seu iudicibus Pori alliae , v c dictum Motum proprium Pij V. in litium controuersis executioni non darent :& lites censuum non admitterentur fundatae super eodem Motu proprio, idemque mandauit seruari in Castella. Sic refert Ro-der.de reddit. lib. I .qa . I 3 .num. 3.verian 2.cum Auelmdan.de censibin cap. 3 7.num. I9.ET 28. et Quod census emptus sine pecunia numerata praecedente debito clam , & liquido valeat etiam in foro externo , tenent multi, & graues Doctores in Hispa-Tua.Pasi .consit. 7 F .msm. 3 2.Gersq. Floren.in praxi v b.
724쪽
kuiusmodi cerasus ni . 9s .Rodan de rebus Ecclesiasticis de constitutione annui centus num.6I . Caball. tract. decensur.ptes. 7 . per totum. BenedictZoni tradi .de cens binari. 3 1 .unde deci liue. Salas de usu, tu consuetudine cap.
decis. 18s .a m m. r. in decisionibus Rota'. Nauar. consilio I de emptione, ct comment.de usuris num. 88. ver. Est tamen ipsae iiis .Rabello I .mmo lib. t o. de censibus quaest.ω- tima cum ibi citatis,& Vega 3 far. ssmmae verbo censos
caseu 2 .f.lo 3. duo,& alij:& in praxi sic iudicatum fuit
olysiipone anno 16ri. an quadam lite Ducis Bargan- . tiae dc in multis aliis locis Hispaniae, ut reserunt vari, Doctores, maxime Roder.lib. t de reddit. Gyrio. IR .mrm. 3. Vide etiam Ludoicum de Beia 3 fart. 'Mθ Moral. casi θ i. per torem maxime g. pariem tamen: & licet Pius V. dicat in suo motu proprio , quod talis contra et tis sine conditioni basibi requisitis est usurarius, intelligit ex fictione iuris, seu ex praesumptione,non Vero a parte rei ,δc sic cellante praesumptione iuris cessat poena Usurae iuxta citatos Doctores a Vega citato casu a 4 de a Rabello cit.libro sitae st. c. in explicatione quintae CCnditionis:&omnino vide Rodrig in Bulla Cruciatae in plicatione dichi Motus propra j Pij V. dum explicat quartam conditionem Motus proprii dub. i. g. Digo Io
. ubi satis in linat ad opinionem cit. Doctorum, quod valeat dicta emptio census non numerata pecuni Retiam in toro externo ubi multa dicit 3 Quod autem dicta emptio census facta nori numerata pecunia,ex vi solius debiti antiqui . Paleat saltem in foro coia scientiae, ultra citatos Doctores, tenet expreste Rodrig.loco citato in sine proxii ai mi D. a.&Lessius
725쪽
Lessius lib. 1.de iust. num. 8.Reginald.t mr. 2.lib. 2 .num. I9.vers. .dubium.& Rabel .cit.quol. 6. num. 8. Nauarr.cit.comment. e usiris n-.8s Gratia ubi supra caP. 3 8 . qui refert decisiones Rotae. Circa illa verba motus proprij, quod pereunte rein toto, vel in parte, super quam fundatus est census, debeat diminui pro rata etiam solutio centus ex parte venditoris. Circa haec inquam verba tenet Rod rigueZ in addit.ad sumn.lom. Verbo Censos.cap. 66 cones. I 3. Citans multos, illa clausula motus non obstante hodie
in Hispania contrarium seruari, & quod iam in publico tribunali oppositum iudicatum cst, & quod hodie in sundatione census est, potest adhiberi haec clausula,
seu conditio; ut pereunte re ccntuaria non pereat census, citat Molin.& alios.s In Motu proprio Pij U. ponuntur haec verba propesinem:Si aliquid detur, vel remittatur, vel dimittatur con-rra mandata Bullae tacite,vel expresse, idpossit a fisco vindicari. Quo posito,quaeris: Si aliquis emit censum pecunia non numerata,ex vi solius debiti antiqui, an emptor amittere debeat pecuniam quam antea dederat etiam in loco, ubi dictus Motus proprius obseruaturi Credo quod non, sed quod pecunia illi restituetur, deductis expensis, Sc fructibus receptis. Probo primo, quia in omni venditione, seu emptione quando est nulla , & iubetur rescindi, emptor recuperat pecunia, quam primo dederat: At contractus census est emptio, α venditio. Secundo,quia pupillus,&minor licet contrahant nulliter absque licentia Tutoris , vel Curatoris,& proinde contractus rescindatur, nihilominus Pupillus aut minor non perdunt pecuniam datam, licet teneantur ad restituendum damnum contractus,&ad id quod acccperunt virtute cotractuS, Ut tenec San-
726쪽
chezlib. 6.demat . di 38. m. r. quod applica ad in tentum. Tertio, quia alias iste Motus proprius ellet lex valde rigo rosa, si vellet amitti pecuniam capitalem olim debitam, & datam pro emptione census: quod non speratur a Sunam. Pontifice Patre benigno.Neque Notus propriua id declarat, imo n.eC innuit. Quarto, quia licet Motus proprius prohibeat poni in emptio ne centus conditionem de soluendo lucro cessante ob negligentiam debitoris census. Nihilominus non prohibet Papa ut soluatur damnum emergens ob negli- sentiam i litus, ut tenet exprelle Rodrig. in expositione
eius derri Motus proprii dub. 7. & Rabello in explicat.
eiusdem condit. 3 .mim. I 3. Cum ergo Papa nolit ut emptor census perdat intereste damni emergentis, multo minus debet velle ut perdatur tota 'pecunia olim data, dc debita a venditore census, maxime quando contractus ractus fuit bona fide , 8c absque peccato. Ad illae go verba Papae dicentis secus data repetenda elle attico , dicendum est illa non debere referri ad omnes clausulas contentas in corpore Bullae, sed sol una ad casum positum in versiculo in quo ponuntur citata Verba, tui verticulus incipit: Pasia etiam continentia, ad clausulam proxime antecedentem in versiculo volu-Nius,ut patebit legenti. Facit quod tenet Sanch. lib.7. de matrim. vi f. t o 8.nuo. 3 9 8 . lib. de mairim. dist. 16 I. ad puem, ubi ait clausulam positam in fine tunc solum reserendam este ad omnia contenta in lege, quando in omnibus praxedentibus eli eadem ratio ; secus si sit diuerta ratio. Et praeterea tunc posse referri ad praecedentia, quando lex adiicit verba ista: Vt praefertur , vel haec:Slam in praemollis. Et hic non currit eadem ratio, Vt perdatur pecunia olim data, & debita. Neque iste casus e iii milis illi posito in eadem Bulla in vers. citato
727쪽
volumus,& in vers.cit.pacta etiam continentia: nec Papa
ponit illa verba ut praefertur cinae in praemisi: ac proinde Praedicta pecunia olim data, & debita non perditur fisco: Imo arguo ex verbis Bullae: Nam si Papa non vult amitti pretium census nisi in easu ibi posito in versiculo volumus, signum est quod nolit idem pretium Purdi in alio casu,dato quod contractus si nullus.
De quodam matrimonio contracu cum variis conliιonibus circa dotem, se arras. QVidam vir, & foemina nobiles matrimonium contraxerunt subsequentibus conditionibus. Feminae pro dote datae sunt viginti octo millia ducatorum,sic distributa: videlicet duodecim millia ducatcirum in aestimatione duarum commendarum , quas Rex dedit marito,quarum aestimatio erant septingenti quinquaginta mille ducati singulis annis, septem millia in quodam ossicio honorifico , de quo non agitur,quia pactum fuit, ut mortuo marito sicut i a mortuus est) de tali ossicio lis non mouetur. Sex millia in quadam concessione Regis colligenda in nauibus Regnorum externorum, quae sine debita licentia portum Olysiiponensem intrarent , id est sine debito rogistro: quarum bona spectant ad fiscum Regium: sed haec segmillia essectum non habuerunt, quia similes naues prohibitae , &confiscandae nunquam intrarunt. Tria millia in vestibus,monilibus , & iocularibus ad Ornatum muliebrem: quae tria millia dicitur in rigore, δύveritate,
728쪽
veritate, quod vix pro mille possent testimari. Itaque
αλ his et S. millibus aureis non recepit maritus nisi aestiis mationem duarum commendarum , singulis annis Leddentes ISO. ducatos quae tamen commendae illius
morte cessabant, & cessarunt. Ex parte fiTminae pactum initum est, quod maritus de bonis sui maioratus,
ct aliis posse ilionibus sibi daturus erat septem mille
aureos pro arris: quod mortuo illo, sibi reddenda: Crat per intcgrum dos cum arris, quod ut securius recuperare pol Iet additum fuit,ut mortuo illo sine filiis, illa maneret in domo possdens, & gubernas domum,& bona mariti, quod lex Lusitana vocat scaramotherpor cabeca do carari) idque donec dotem, & arras promissas recuperaret per quinque annos sic vixerunt in eadem domo pacifice, absque filiis. Intra hos quinque
annos, cum vir cllet infirmus ad mortem, foeminae
scriptum propria manu firmatum dedit, per quod confitcbatur te omnem dotem sibi prona illam integre recti' i sic. onual e scente marito ex morbo , foemina Ob Certam causam petiit diuortium matrimonij coram iudice Ecclesiastico, illudque obtinuit contra Voluntatem mariti per tres sentcntias, ab eoque discedens se-he siit in Moliasterium Montalium. Et per sententiam iudicatum est ut maritus eidem in vita daret mille aureos pro alimentis: illa vero marito restitueret mille quingento S aiarcos , quos secum tulit de domo mariti 'isi Monasterium vadens. Quo posito proposita sunt sequentia dubia pro foro tantum conscientiae. Primum est. Si aestimatio comendarum a Rege fa-Cbi data, po est recipi in conscientia, cum sint bona cccletiastica,& credatur esse simoniam talia bona pretio aritimari: SI quaeritur an sit simonia 2 An teneatui maritus soluere illa sex millia aes reo-
729쪽
xum promissa a Rege in fisco nauium intrantium sine registro,cum maritus illa lex millia inumquam recep rit, neque in toto nec in parte. 'Tertium Si est obligatio dandi illi arras, cum illa a domo viri discesserit diuortiumque impetrauerit Quartum. Supposito, quod quando vir mortuus est, litigabatur causa, & erat litis pendentia, an valida so rei scriptura in qua maritiis vivens co fitebatur totam receptionem dotis, cum id falso confiteretur, eo quod ex dote solam aestimationem commendarum rCcepcrit ; an inquam hac lite pendente,potuerit illa se ingerere in pollelsone in , & regimen domus mariti inti:totcstamentario, & luerede, ut tanquam caput domus suam dotem, & arras recuperaret, idque iudicis lententia non expectata ZQuintum. Si faciens se caput domus, seurib κὶ
cacat, ut lex dieit,ad dote in ,& arras recuperaridas ante sententiam iudicis, eaque de causa excommunicationem fecit fulminari contra detentores aliquorii tribonorum defuncti mariti, vel eidem aliquid debentes: ut pollit illis iuramentum exhiberi circa praedata a , teneantur scientes denunciare,& iurantes teneantur VC-ritatem dicere : attento quod excommunicatio lata sit supponendo quod illa eslet caput ca Zalis, domum mariti gubernans, idque praecedente liuortio ab illa procurato inuito marito & an praedicta excommunicatio valida fuerit Sextum. An dato quod excommunicatio valida sierit, famuli, Sc aliae personae quibus defunctus maritus
debebat seruitia, & obsequia,& alia debita, habentes aliquid de bonis defuncti, possint pro fatis fustione
suorum seruitiorum illud retinere, fion derititiciantes: dc illud in iura me ito recepto tacerare 3 At zzutc., HAUd
730쪽
illud declarantes nunquam, aut dissicillime restitutionem sui seruiiij ,vel debiti recuperabunt Septimum. Si coloni, conductores, vel similes qui
cum marito cotractum fecerant,&post mortem illius cum haerede, ac testamenti executore compositionem fecerant, cautionem recipietes ab ipsis,idest apocham: idque ante promulgatam excommunicationem, an hi post publicatam excommunicationem teneantur ad denunciandum,vel ad veritatem iurandam
Octauum. Si desunctus in suo testamento praecepit haeredi, vel executori testamenti, ut certa debita restitueret, vel certas obligationes impleret,possit fieri satisfactio talium debitorum, & obligationum de bonis defuncti , non obstante excommunicatione , & litis Pendentia circa dotem λ & idem quaeritur de expensis 1actis pro funere defuncti. Nonum.Supposito,quod dicta dos fuerit sere phantastica, SI uxor per annos decem recepit sngulis annis arille aureos pro alimentis ratione dotis , an teneatur
restituere haeredibus defuncti pro rata id quod illi datum est pro alimentis vltra valorem,& qualitatem dotis, eo quod illi data sunt illa mille contra voluntatem mariti,qui erat dominus illorum. Vltimum. Si aliquae personae,quibus desunctus aliquid debebat, possint hoc sibi debitum a destincto recuperare ab illis qui defuncto tantundem debebant
Viendo fere compensatione permittente haerede ; idq, non obstante excommunicatione lata r Ad primum dubium : Dico non esse simoniam recipere aestimationem commendaru Militarium, quales sunt ista .Nam commendae militares not1 1unt materia simoniae. Tenet expresse SuareZ tomo Iὲ de Iibro A. de simonia cap. 27. num. 6. citans victoriam, Rodr.