장음표시 사용
791쪽
pa Vrbanus concessit illis,qui praesentes fuerint milia. dc horis canonicis in die Corporis Chri1hi D. Quas indulgentias recenset Rodtag ciato loco g. Circa quam: MLeo X. concessit aliquas indulgentias intuitu Conceptionis B. Mariae tam fratribus, quam saecularibus , ut habetur in compendio Mendicantium verbo conceptis Virginis f. i a.dc hoc quantum ad indulgentias conceLsas respectu huius offici , vel Conceptionis Deiparae. Quod attinet ad priuilegia concesta reeitantibus hoc officium Sicut lilium, videatur Rodrigueg in Tullam solio 6so .ubi ponit Bullam Leonis X. per quam Concedit Ecclastis Hispanue, ut possint in die Conceptionis Deiparae, & per totam illius octauam, suspendere interdictum, dummodb recitent officium Conceptionis compositum a dicto Leonar.& dicant missam eiusdem ossicii, quae incipit Egredimini, quae hodie canitur asi atribus Minoribus. Vnde colligo, quod etiam tempore Leonis X. dabatur hcentia Ecclesin Hispaniae, etiam seculatibus,dicendi officium Conceptionis, Sicut lilium compositum a diisto Leonardo,& resormatum per Bemardinum de Bustis. Et quamuis ego in a.
xerim cmn SuareZ,& Henr. quod in Hispania suspenditur interdictum in festo Coceptionis Deiparς,etianisi tales Ecclesiae Hispaniae non dicant officium Conceptionis Sicut lilium:hoc non obstat,quin datum fuerit praedictum priuilegium a Leone X. in forma supradi- dicta, quod priuilegium ponit RodrigueZ est. loco Bullarii. 3 Quod vero attinet ad Fratres Minores circa hoc officium Sicut lilium, quia aliqui credere poterant eos illud non polle recitare post resormationem Breuiarij Pis V. iubentis ut ossicium D .dicatur solum iux
792쪽
ta regulas dicti Breuiarib, dico quod Pius v. concessit expresse Fratribus Minoribus ut possint recitare officia sui ordinis prout communiter sunt impressa, qu rum prius est officium Conceptionis, Sicut lilium. Sic habetur aflixus titulus in principio ossiciorum nostri ordinis, & dipitur in titulo id concessisse Pium U. anno I 3 69. I 4. die Maij, unde obiter colligo, quod cum
ista concessio .fuerit priuilegium concessum annis abhinc s . Fratribus Minoribus, videant caeteri Mendicantes , qui communicant nobiscum in priuilegiis, quod potuerint ab illo anno in illo cominu nicare,maxime cum iam esset concessum a Sixto IIII. dc Leone X.
4 Ad ultimum quaestum, Ut possint recitare, &C. an possint priuilogiati quibus hoc priuilegium conceditur , dicere aliud ossicium Conceptionis extra hoc, Sicut lilium 3 Dico sequentia Primo, quod supra citatu duas Bullas unam Sixti IIII. aliam Leonis X. & neutra istarum continet verba obligantia ad dictum ossicium hodie recitandum, maxime post Breuiarium Pil Wobligantis ad recitandum iuxta illius tantum Regulas.
Nec aliqua Religio ultra Franciscanam poterat illud recitare ex vi priuilegi j Sixti IIII. 8c Leonis X. quia Pius U. id prohibet generaliter, nisi a ducentis annis sic consueuerint recitare.Dico secundo,quod si aliqua Religio denuo impetrauit priuilegium recitandi dictum ossicium , Sicut lilium , talis Religio antequam priuilegio illo utatur,poterit illi renunciare in capit lo generali propter duas Regulas generales Iurist rum, videlicet quod priuilegium non consertur inui to,&quod unusquisque potest renunciare suo priuilegio:& hoe intelligo de Religione in communi, qua potest in capitulogenerali illud venunciare. Dico te
793쪽
tio quod Religiosus in particulari non potest huie
priuilegio renunciare: volo dicere: Si tota Religio cuius est professus, ex priuilegio recitat hoc osticium, Sicut liliu .Religiosus particularis istius ordinis non potest aliter recitare, recitando alio modo: quod ostendo hoc exemplo. Clericus particularis non potest renunciare priuilegio canonis,& sori, quia haec duo priuilegia non sunt concesIa huic Clerico in particulari, sed ordini Clericali in communi primario , ut omnes Doctores dicunt, Sic in nostro casu , Religiosus particularis non posset dicere aliud ossicium diuersum ab isto, Sicut lilium, si tota illius Religio illud recitat, quia hoc priuilegium non est tuum particulare,sed totius Religionis sic tenet Regina id. de renuntiatione pri-HICj,tom. 2.lib. I 8.mm. I 6 O. citans AZorium , qui di- eunt teneri Religiosum recitare ossicium diuinum iuxta formam sui instituti. Et probatur ex cap. de his,
de ca. Placuit. distin. I 2. Quantum vero peccatum com
mitteret iste Religiosus mutando osticium, collige ex iis quae dicunt Doctores de Clerico dicente unum OL sicium pro alio scienter una die, vel altera,de quo Re
ue Ad ultimum dico; quod si Papa concessit alicui Religioni ut diceret officium Conceptionis sicut lilium,&concessit cum particularitate, ut scilicet illud recitet singulis sabbatis sicut facit Religio Franciscana, si Religio non recitauerit illud osticium, Sicut lilium, non manet priuilegium in suo vigore , quia non seriratur forma priuilegii. Cum enim priuilegium sit lex priuata,non seruata forma,& verbis illius, violatur lex, seu priuilegium, & iic non seruata forma priuile-gij perditur priuilegium: Est enim priuilegium quali contractus conditionεlis, quo Papa aliquid concedit si
794쪽
aliquid taliter fiat:de quo late SuareZ tom.de legibin lib.
8. ap. mιm. 2. iue ad sinem capiιis. Uide etiam illum eod.tib. 8 .cap. I 2.σ seqq ubi multa dicit,ad cognoscendum quomodo amittatur priuilegium.
De quodam parocho qui excommunicauit parochianum, quod non audi et missam in propria Iarochia.
QVidam Parochus excommunicauit suum Paro chianum eo quod non audiebat millam in propria parochia , cum tamen certo Constaret cum illam audire in Conuentu Religiosorum iuxta quod habat bat:& declarauit illum excommunicatum: appellauit parochianus ad Ordinarium, siue ad vicarium Gen calem Episcopi. Interim dum litigium durabat, par chianus inquietus ob communicationem prohibitam sibi cum aliis , fecit se abiolui a Parocho ad cautelam, non obstante litigio. Quaeritur primo , virum parochus ordinarius pC Lsit excommunicare: quod dubium iam alibi vidi eantigisse. Secundo, quaeritur, an Parochus possit cogere parochianum cum poenis ut adeat propriam parochiam pro milia audienda in diebus festis,ac Dominicis' Tertio. An isti parochiano petenti absolutionem excommunicationis ad cautelam, nocere potuerit talis petitio,& proinde reputandus fuerit excommunicatus,eo quod per talem petitisenem visus est fatet i se
795쪽
a Antequam ad quinta respondeam praemitto hunctiparochianum non prudenter egi illa appellando ad Vi-inciam Generalem Episcopi: sed potius debuit ille, κά potius Praelatus dicti monasteri j, in quo missam
aviaebae , debet adire conseruatorem talis Conueniat .ac petere ab illo iuridice, ut mandaret Parocho ne hoc molestaret parochianum eo quod dictus Comviamlux habet priuilegia, ut possit quicumque Catholicus in illo missiam audire,& cum illa satisfacere obligationi quae priuilegia mox citabo. Hos enim est pro rvium officium conseruatoris cuiusque Religionis, defendere illius Religiosos contra violatores suorum Priat legiorum,per quorum violationem Religiosis fit uis iniuria, & ideo hoc magis spectat ad conserua---Ordinis,quam ad Uicarium generalem magis spectabat ad Praelatum Conuentus, quam ad paro-Halamim hoc negotium prosequi, ne per tales omisitiones Religiosi sua priuilegia amittant. . a. Ad primum quaesitum dico resolute, quod parciebas ordinarius, siue dicatur Prior, siue Curatus, siue Vicarius, siue quouis alio nomine, non potest ex communicare suum parochianum , nisi id sibi in speciali committat Episcopus, vel id habeat ex consuetudine antiqua,& praescripta.De secunda parte huius conci sonis nemo dubitat: potest enim Episcopus alicui pro aliquo casu dare iurisdictionem ad excommunicandum similiter consuetudo antiqua, & praescripta dare potest iuri silictionem, etiam ad excommunicandum, sicut alibi Doctores tradunt. Prior ergo parS c Husionis, quod scilicet parochus ordinarius de iure
communi non possit excommunicare, aliteritur a Nauarro in jum.cap. 27. num. s. & super caput cum contingat.de rvcr. Panormitanus ad caput cum contingat.de foro
796쪽
eo eten glossa in cap Nemo a. elissiardeta. 26. qu. 2 art. I. oc nouissime illam tenet Sancti lib. s. Decal. cap a 9. num. 1 6.dc alij Et probatur, quia licet parochus habeat curam animarum, non tamen habet sorum cotentiosum,unde nec est proprie,& stricte praelatus,sed large , & improprie, teste Sylvestro ver b. praelatin. ad
que obstat cap. cum ad Ecclesiarann.& cap . si sacerdos. de 6'.oydinari'. ubi pro rato habetur, quod plebamus S. Pancratii suos parochia nos excommunicaue iit: nam iuxta glossam cit. cap. cum ad Ecclesiarum. talis par chus vel erat praesemis Ecclesiae Collegiatae, vel id secit ex commistione officii superioris praelati, non vero quatenus solum parochus erat. Nec item Obstat cap. l. de clerico aegrotante. ubi parochus appellatur praelatus: large enim, & improprie vocatus est ibi praelatus, ut diximus; eo fere modo, quo Abbatissae vocantur praelatae. Et praxis communis Ecclesiae idem obseruat. 3 Ad secundum qu situm dico, non posse fideles cogi a parochis , ut audiant Missam in propria parochia, nec impedire possunt quin illam audiant in Monastet iis Regularium. Ita tenet Nauarrus insum cap. 2I .uum sila multis probat rem. i.lib. .cap.6. idem dic de concione audienda. Citat Nauarrus citato loco priuilegium Leonis X. concessum Religiosis in ista materia. Concessit hoc idem Clemens VHI. ut habetur in Bullar. Rodrigu . fol. i i 97 .col. 2. n. q. & citat AZor unam declarationem Cardinalium , qui ita declararunt , quam Aetor dicit esse in ordine I r r. inter declarationes Cardinalium. Extat etiam praxis generalis Ecclesiae id tolerantis, ob quae ait Nauarrus non posse Episcopum ad oppositum cogere. Alios Doctores citatos inuenies apud Nauarrum,& AZOr.
797쪽
obiiciunt aliqui Extra uagantem Sixti IV. quae insipit,Vices illius,de treuga, ct pace. ubi dicitur teneri pa-xochianos in diebus festis Millam audire in propria parochia. Obiiciunt etiam Concilium Tridentinum sess. 1 . cap. q. de reform. ubi dicitur teneri parochianos in diebus festis propriam adire parochiam ad audiem dum verbum Dei. Non inquam haec obstant:quia im- Primis ius commune citatae Extrauagantis hoc solum voluit; ne parochiani id faciant in diebus festis contempto proprio parocho,sc explicat Aetor citato loco
dicens, sic etiam explicare Innocentium, Hostiensem,& alios Canonistas. Secundo respondet Nauarrus citans Sylvestrum,& Antoninum, quod capita iuris e6munis dicentia quod parochiani audiant Missam in propria parochia , sunt abrogata per generalem Comsuetudinem in contrarium ab Ecclesia scitam, & toleratam. Ad Concilium Tridentinum dico imprimis quod illud citato loco non reuocat priuilegia Mendicantium , & supra vidimus duo priuilegiacocessa monasteriis, & unam declarationem Cardinalium, qui explicant in illa materia ipsum Tridentinum .Secundo dico Concilium ibi solum loqui de concione audienda,non vero de Missa audienda.Tertio dico cum citato Azor, Tridentinum etiam quoad concionem non posuisse praeceptum, sed exhortationem:& praeterea etiaquoad concionem,non esIe in usu.Circa primam vero
1esponsionem datam ad Extrauag. Sixti IU. quod scit, cet solum prohibet ne parochiani id faciant proprio
Parocho contempto,intellige,ut formaliter,& expresse non coiatemnant parochum: quem contemptum
non habent fideles adeuntes monasteria Religiosorum pro Milssa,& concionibus audiendis,cum ibi diuina OLEcia ut plurimum persectius,ac deuotius celebrentur,
798쪽
& plures sint celebrantes,& quavis hora celebrent,&concio natores doctiores, & non est credendum saltem hodie,velle Ecclesiam suos fideles istis commodis priuare, impediendo illos ne in Monasteriis diuina auia diant , sed semper ad propriam parochiam vadant.1 Postet adhuc obiici idem Concilium Tridentinu, quod sies. χι. in decreto de obseruandas in celebratione Misse, ponit haec verba: Moneant etiam eundem populum, ut frequenter ad Das parochias, saltem die bue domianicis , ct maioribus festis accedant. Vbi clare loquitur de parochianis circa suas parochias adeundas diebus
festis. Respondet, ut supra, verba Concilii ibi non
praecipere: ait enim moneant pollulum. Non ait, cogant. Et Margilla ita declarationibus Cardinalium quas impressit ad citatum locum Tridentini, citat declarationem Cardinalium, quae dicit non esse mentem Concilij, quod parochi, vel praelati percensuras populum cogant,neque ea de re per Concilium praeceptum imponi, sed solum velle Concilium, quod moneantur fideles, ut id faciant, quando commode fieri poterit. Alia capitula iuris canonici citat Regina idus libro
obligare parochianos pro Missa adire parochiam: ad quae capita iuris ibi respondet Regina id. & responsio in substantia data est in iupradictis num. 4. vide alios multos Docho res hac de re citatos a BarboZa insis remisson.ad Trademinum sepercis.sissa a. 6 Ad tertium quaesitum dico breuiter, quod isti pa-- rochiario nocere non potest, quod petierit ab hirionem ab excommunicatione , nec proinde reputandus est excommunicatus, ut excommunicati paenas subeat. Sic in terminis dicit Panormitanus ad caput A prae
799쪽
ad cautelam , non per hoc fatetur se esse excommuni catu. Idem citat glossa parua marginalis ad citatum ca. Ad praesentiam. Et ratio dustat ita esse .nam multa petimus , vel facimus ad vitandam molestiam, non quod nobis,necessariassint.Addo quod ista excommunicatiolata a parocho fuit omnino nulla ex dete hii iurisdictionis ex dictis χrum. 2. & praeterea etiam ii parochus haberet iurisdictionem ad excommunicandum adhuc esset nulla, quia lata esset contra i us dest contra priuilegia Summorum Pontificum, & declarationem Cardinalium, & contra generalem consuetudinem Eccle- far,de ideo diceretur continere errorem intolerabilem& proinde illi parendum non esset.
De quodam contractu in materia censuri
Etrus mutuauit Francisco certam summam pecu-- niae pro tempore designato tantum, addens quods praefixo tempore pecuniam non sibi redderet tenere- us Franciscus. per viam census vendere, seu reddere Petro certam mensuram tritici singulis annis , dicens quod ad illum finem habebat illam pecuniam designa tam:Franciscus pecuniam mutuatam non reddidit termino praefixo, nec scripturam census venditi facere Voluit. At singulis annis Petro dabat certam mensu Tam tritici prout putabat mutuatam pecuniam postse lucrari singulis annis. Detinuit Franciscus dictam Pe niam annis quindecim modo praedicto,clamante semper Petro,ut vel sibi pecuniam suam redderet, vel cc tu. scripturam faceret. Mortuus est Franciscus, & te stimento
800쪽
stamento praecepit haeredibus, ut dictam pecuniam sibi mutuatam Petro redderent.Haeres petit ut Petro iuramentum exhibeatur, per quod dicat, quantum triti- Cum quotannis reciperet a Fracisco, in satisfactionem suae pecuniae mutuatae pro quolibet anno. His sic positis e quae fiuit a me Petrus hoc solum ; an teneretur ob tale iuramentum confiteri triticum receptum,attento quod sua pecunia tot annis caruerit, in quibus posset eum illa multo plus lucrari Z Ego respondi,casum alias habere maiores dissicultates prius enodandas, quas sic breuiter resoluo. I Dictum pactum, ut non reddita sibi pecunia mutuata praefixo in termino, sibi Franciscus censum tritici venderet,suit pactum illicitum, & sere usurarium. Nam ratione mutui imposita est Francisco obligatio quasi de iustitia, ad quam alioqui non tenebatur,idest ad vendendum sibi Petro censum tritici .Haec est comis munis Doctorum dicentium,usuram esse, ratione m tui imponere mutuatario aliquam obligationem pretio aestimabilem, ad quam non tenebatur alias. Nam sicut dicitur in leg.Sicut. Cod.de aElionii rus,omnis obligatio tollens libertatem pecunia aestimabilis est. Idem habetur institui. de obligation. ad initium. At obligatio imposita Francisco ratione istius mutui,ut illo non soluto praefixo termino,tritici censum venderet,est obligatio ad quam Franciscus non tenetur, & pretio aestimatur, & denique libertatem minuit. Haec conclusio praeter quam quod est communis de mente Doctorum,asteritur a Rabello Id. 8. de usiuris qua l. 4.num. a.dcin particulari ibidem num. 4. ubi dicit cum Soto , vsu-xam esse si tibi mutuo oleum,vel vinum, ea conditione , ut mihi vendas triticum. De qua Ie inulta alia cxempla traduntur a Doctoribus, ut si mutuatario