Metaphysica transcendens, sive Disputationes scholasticae, super universam materiam naturalem clarâ brevitate, & magnâ claritate concinnatae, ... Authore P. Woltero Schopen, de Juliaco, ..

81쪽

ri rationis, nam distinctio est semper inter duo entia, unde si illa duo entia sint t. . mini primae intentionis, id est habeant suum esse sine intellectu fingente, vo a distinctio ex natura rei. si verb illae res, vel entia, inter quas est distinctio sint lex, mini ficti, vocatur distinctio rationis, quae divisio bona est: nam praeterquam quod

adsint omnes conditiones requisitae ad bonam divisionem, sic Probatur: ens primo hene clividitur in ens ex natura rei S e

rationis, sed distinctio est proprietas entis;

Ergo &c. ita sere omnes. DiCiem' secumdo, quod distinctio ex natura rei sit duplex ex natura rei realis, vel major, vel simpliciter,& ex natura rei firmalis, vel media, Vel βο-ristica, vel secundum quia reailis. Ita omnes Scotistae contra alias scholas,& quanquam haec pars probabitur singulariter quaestio' ne siequenti, examinanda est tamen hic ut& distinctio constet mesis. : Q . .

Distinctio ex natura rei realis est L quam do duo entia non sunt idem , quae entia se habent utres & res, vel sunt separata actu, vel potentia separantur, Vel proportione,

vel se habent ut producens & productum, id est: ut habeant propriam existentiam in aliquo praedicamento reponibilem, qua ab alterius existentia est separata, V. g. libgnum & lapis, velpotest separari, V. g. brar

. 'Chium

82쪽

chium a corpore, vel proportione sepa- Tantur, id est, licet sint inseparabili , ido ii proveniat a ratione formali, sed ab aliquo termino, Vel ratione fundandi, ita , v. g. relatio ab extremis Vel ut se habeant,

Qv Oxoducens & productum. Insu r ut Clare percipiatur, quid intelligatu per remtarem, signum est physica cujuslibet productio , non simplex metaphystica rerum

impropriarum emanatio, quae ad disti .ctionem ex natura rei formalem poclinet.

Distinctio ex natura rei so alis, quNVOCatur media, vel scotisti a a suo inven tore SCOTO est illa, quae etiam est inter emtiasne omni operatione iotellectus distin cha, sed talia entia, quae se non habent ut res &res , sed quae in eodem subjecto ruati, tersunt identificata, id est: componunt,

vel faciunt unam rem, sunt tamen tales Partis, quarum una non est altera, V. g. in

'euro, rationalitas & animalitas, in Leonu animalitas, & rugibil itas, & talia entia Vocantur so alitates metaphysic', Vel re litates, vel conceptus objecityi metaphysici, & non sunt entia simpli aer in recto, sed plerumque in obliquo aliquid talis entis 3 banc distinctionetm omnes, quasi e tra scholam Scoti negant, & dicunt esse tantum distinction ora ionis inter illa praedicata, , sed hoc videbimus quaestione

83쪽

sciendum est autem, quid sit talis so malicas, vel realitas, Vel conceptus Ohi ctivus, quae omnia idem signifiCantet uncie

definitur. Oneeptibilitas unius, quod es iden--eatum alteri realiter , eujus non est ea imeono ptibilitas objectiυa , sic v. g. animalidas &rationalieas in Petro stat idem realiter, sed objective animalitas non est ratio alitas, hoc est : conceptus animalis, non est Conceptus objectivus rationalis : ex quo

palee falsum esse id fieri per intellectum fingentem, nam animalitas est principium sentiendi, rationalitas non est principium sentiendi, sed ratiocinandi, non quia fi go, sed econtra sic dico, quia sic in Ie est. Porrb haec distinctio. formalis est unum ex sandamentis sic isticae doctrinae, pro qua etiam affertur Aristotellas, & alii, sed crediderim probabiliusSPotum eam primo iuvenisse altem distincte& intelliginalter. Ecet quoque ex fundamentis Aristotelis, &aliorum erui possit, & quidem ut phari- im in Theologia servit, de quo tamen in i hiloBphia omnino nullam mentionem iaciam, cum iam inprimo sententiarumde

vinix compraehenderim. νDicitur in conclusione tertid, qu8ldistinctio rationis etiam sit duplex, rationis ratiocinantis, & est illa quando intellectus

mere pro suo plaCito aliqua duo distinguit,

84쪽

t ,. g. Petrus concipitur ut subiectum,& d inde ut praedicatum; Ergo Petrus distin-l guttur a Petro . Rationis ratiocinatae di-; citur illa, quando intellectus aliqua duo di-l stinguit Cum fundamento, V. g. in sole du-: as virtutes exsiccativam & calefactivam, i & hseC vocatur alio nomine viriualis &s fundamentalis, quam alii ponunt tanquam scissicientem loco sormalis, imbThomistae sic ludunt terminis, ut dicant graduS m taphysicos distingui, ex natura rei formaliter & virtualiter, sed distinctio formalis est actualis, an autem illa distinctionis divisio rationis ratiocinantis, & ratiocinatae in schola Scoti sit permittenda problematiaco tene: quia utrobique intellectus fiundamentum habet, licet hinc inde levius, vel majus, & hoc idem postea legi in Sanninaddidi tamen hic, ut notitia ejus plenior habeatur, quia tamen multi multas distin- monum species admittunt, quae omnes admitti possunt, & reduci quommodo adstricte realem, hinc. Subdividenda est distinctio ex natura rei realis inpositivam ct negativam. Prima est inter duo positisve existentia v. g. librum & chartam; a

tera inter duo negativa V. g. inter tenebras S siurditatem, si autem unum eXtre . mum est positivum, aliud negativum, V. g.

' inter tenebras& lucem, potest dici & po-

. F r sitiva

85쪽

.' ssitiva & n ativa a ratione fundandi ut di

Disti Eo positiva rursum siubdividitur in absolutam S modalem. Absoluta est inter eXtrema, quae nullum ad se ordinem dicunt, v. n lapis & lignum: Modali , quae& relativa saepe est, quando unum Extremmum potest esse sine alio , non econtra, v. R. seMnS a sessione, nam homo potest esse sine sessione, sed non sessio sine homine , ita extremum sine relatione praedica. mentali, non haec sine illo. His adde distinctionem essentialem , quae est inter clinaS naturaS, hominis, v. g. & bruti, & haec vel physica, v. g. inter corpus & animam hominis, & Corpus ac animam bruti, Vel metaphysica,t.& est inter esientias metω physicas sieparatas, V. g. inter naturam hOminis, quae est anima rationale, &naturam bruti,quae est animal irrationale. Quae aliqui ita fuse dilatant, ut potius conitaOnem quam ConClusionem scientificam parriant; haec sit generalis regula, quod di stinctio ex natura rei tot. modis possit haptizari, quot modis ipsa extrema in ratione nuncupantur, sed omnes ad praedictas

reducendae Videntur. - .

Colliges: Thomistas & Recenciores com

fundere illos terminos realiter, ex natura resia parte rei, quasi haec essient symnima,

86쪽

quod manifesti falsium toties a Scotistis est proclamatum, sed hoCVelut siurdi praete reuot, & His discipulis nolunt dicere, noxideant subtilitatem SCoti, ac toto Zelo ejusfundamentalem hanc doctrinamam i plectantur: habent se ergo, ut termini mi-l rius & magis communes, vel ut superius S instrius, & quidem superius est ex natu ral oca parte rei, independenter ab intellectu, haec stat,& significant idem, sed non reali iter, quia sicut animal est duplex, rationale,

vi irrationale, ita etiam ex natura rei summitur dupliciter, ex natura rei realiter, & eae maturare Ormalium, Vel realiter fimpliciter, Ecrealiter Deundum quid, melius tamen ab

his ultimis abstinetur, ne alijs OCcasio de- uix altercandi de nomine: his statuti, sit

QUAESTIO III.

χω inter gradus metaphysicos detur T L. - sinctio formalis stolisis DIco: inter gr/dus metaphysicos eidem . entitati physicae realiter identificatos natur distinctio ex natura rei formalis, Mctualis stolistica, quam alii vocant medis iam. Ita Doctor subtilis cum suis ac paucis alijs contra kholam Thomisticam, & Neu tristicam : estque haec sententia gloriosa petra subtilitatum multarum. Explica- cur ut quaestione praeCedenti, & notanter

87쪽

-3 to M. additur: eidem entitati physica realiser ram ut catos, nam omnia, quae tantum forma

ter distinguuntur, sunt realiter idem, &quidem gradus metaphysici in diversis physicis entitatibus, V. g. animalitas Petth& rationalitas Pauli realiter distinguuntur; unde de ijs in eodem quaeritur V. g. inimium litas & rationalitas Petri r quid autem per

fradus metaphysicos intelngatur , jam dis

tum est. ' o.

. Probatur Conclusio primo di non possunt verificari contradictoria de eodem,eodem modo sumpta respectu ejurum, sed si noa daretur distinctio formalis, erificarentur contradictoria de eodem sumpto eodem modo respectu eiusdem: ENO, &c ει hatur Minor: convenire .undum hum nitatem cum bruto, & non convenire tacundum humanitatem cum bruto sunt contradictoria; atqui si non daretur cis stinctio sermalis in Petro v. g. , secundum humanitatem Conveniret cum bruto , &non conveniret cum bruto , Eri, Sc. Probatur Minor: imprimis convenirenquia humanitas a parte rei fecundum Esest animalitas, id est: principium sentiendi quod est commune homini & bruto d

inde non conveniret: quia eadem hum nitas secundum ipQs omnino a parte rei

est rationalitas, id est . principium ratiocis

nandi.

88쪽

mandi,quod soli homini convenIt,non brin

Respondent aliqui Distinguendo Mino-

xem: Conveniret secundum humanitatem, Moon conveniret eodem modo sumptam. N. diverso modo sumptam. C. sed hoc non sufficit ad contradictionem. Contra: Wonveniret secundum humanitatem, & , non Comen iret eodem modo sumptam; Eri,Sc. Probatur Antecedens: ConV

niret secundum humanitatem prout est a parte reiosed juxta ipsios a parte rei tantumum modo potest summi, Ergo, &c. Major Patet: non enim ideo conveniunt Petrus S brutum, quia intellectus hoc fingit. Minor quoque: nam a parte rei tota humanitas omnino est indivisibilis objective entitas iuxta ipsOS. Respondent Negando AnteCedens. Probationis Majorem Distinguunt: conveniret secundum humanitatem adsequa te vel persecte sumptam, Negant; inadaequale vel imperfecte sumptam, ConCedunt; & per hoc communiter solvere se putant argumentum. Sed Contra: conveniret seCundum humanitatem perfecte di adaequale sumptam ; Ergh,&c. Prob tur Antecedens: illud convenit perfecte a parte rei, quod secundum Omnes rationes, S praedicata, quae sunt a parte rei conve-

89쪽

nit, sed conveniret secundum omnes nationes a parte rei reperibiles 3 Ergo, &QMasor videtur esse synonima, Minor Prohatur: secundum alios est tantum una ra- . tio a parte rei, sed secundum hanC Conve- lniret,& non conveniret; Ergo, &c. Respondent rursum: conveniret PCum

dum hanc adsequate sumptam Negant. laliter Concedunt. Contra: convenit pro lut est a parte rei & absque ope intellectus, sed unum & idem omnino a parte rei sine intellectu non dicitur aliter siummi; Ergbconvenit secundum humanitatem, siCuvest a parte rei; Eri secundum racionem perfecte sumptam. RespondentNegando suppositum,qubdhoc diverso modo sumere,sit independenter ab intellectu, & in hoc Recentiores to tam vim, principium Scoti elevandi, pinnunt. Sed Contra : Vel Petrus convenit cum bruto in principio sentiendi, quia intellectus hoc cogitat: vel antequam hoc cogitat: si primum ti Eri dicam, qubd P trus non sit homo, nisi dependenter ab inistellectu: si secundum: Ergo ista conveni entia fundatur antequam intellectus hoc

vel illud summat; tagd principium iundans

convenientia, non est principium iundans disconvenientiam Emb,&e. Confirmatur : secundum Aristotelem σ

90쪽

ex eo quod res est, oratio dicitur Uera vel falca, .rion ex eo, 'uod intellectus de re facit vel concipit, alias si conciperem Petrum ut i Tationalem, etiam esset irrationalis. Hoc

totum illustrari posset ex principiis Lulliariae tam per principia absoluta B. M. D. qciam respectiva S. AE Min. &α seu hoc re ruo Theologis.

- Resipondent : quod anto intellectum conveniat fundamentaliter vel virtuariter Concedunt; formaliter actualiter Negant. Sic etiam dicunt, vel distinguunt Consequens: Ergo illi gradus metaphysici distin guuntur formaliter, Vel virtualiter ex natura rei , Concedunt; actualiter Negant. Contra s ante Opus intellectus convenit . formaliter actualiter ς .Ergb & sic distingustur principium conveniendi, ac disiconis .

veniendi: i . '

Probatur Antecedens: si nullus cogita. . ret quod Petrus conveniret in principio sentiendi Cum equo, disconveniret in primcipio ratiocinandi in rei veritate, Petrus actu & formatissime', & non conveniret*Ergo, &C. Antecedens est evidens et quia non ideo convenit, quia cogitas,nam ideo non aCcipit sormam conveniendi fiormaliter; Ergo, &c. Confirmatur: inter Petrum S hrutum est relatio convenientiae a parte rei, di a parte rei est relatio dilao