장음표시 사용
101쪽
quod bonum habetur. Nasicuntur autem hae perturbationes ex eo, quod quiuis homo ipsius naturae impulsu honoris est appetens, nec paribus dedignitate vult concedere. Itaque si qui sunt iasirmioribus ingeniis, qui ipsi nihil proficere possunt, pro ximum qnenque deprimendo aequare illum aut etiam superare contendunt, di successibus aliorum dolent, quae est inuid: a. Nam ad eum qui cum bene agitur, vel agi videtur. inuidia velutarrepit, in primis vel genere,vel studio,vel fortuna parem Nemo enim vel prorsus eminenti vel omnino inseriori inuidet, neque cum talibus certat quispiam. In quibus vero aliquid animi & neruorum est, hi inflammati auiditate seruntur, ut illos strenue progrediendo vel aequent, vel superent,cum quibus si bi certamen instituerunt. Quare inuidia semper est vitiosus affectus: aemii latio vero cum virtutem sycctat. bona est, & cognata boni amoris: cum autem res externas, mala, nec inuidia melior. Si ergo & inuidia & aemulatio opinione boni excitantur, honos vero & potentia & celebritas nominis, quae vulgo in bonis habentur , bona non sunt, cum bonum in rebus nostrae potestati subicctis sit collocatum,constat, in iis inuidiam & aemulationem nihil habere loci. si quidem veritas spectetur. Non decet igitur.
eum qui eruditur, inuidendo vel aemulando eos. quibus ista ad voluntatem fluere videntur, in eis bonum collocare. Libertas enim ei expetenda est a suis temerariis affectibus, nihil autem rerum ex te narum. Vna vero, inquit, ad libertatem via ducit.
rerum quae in nobis sitae non sunt, despicientia: quae nos & libertate priuant, de victoria. In his enim di frustrari, est iis quae appetimus, & in ea quae su-gimus , incidere. In his versentur brutorum noniorum affectuum appetitus, & tyrannis eorum, quam in nos exercent. Quamobrem rebus externis despiciendis, etiam cognatas cum cis appetitiones.
veluti sociis destitutas. rationi praebemus obedi
102쪽
a Emento , non eum qui conuicietuar aut verbe-o I ret.audiorem esse contumelia: sed opinιonem de
eis tanquam contumeliosis conceptam. Cum ieitur is
qui piam iritarit, opinione tua te iritatum essescito. Luapropter in primis operam dato, ne visa tibi essensum extorqueant. Nam si semel tempus O moram impetraris, facilius ipse tibi imperabis. Mors o, exilium, is omnia qua in malis habent xr, ob oculos tibi
quotidie versentur: omnium vero maxime mors. Sic
nihil unquam humile cogitabis, nec impι e cupies quic2uam.
Rursus eleuatis iis quae in rebus externis habentur bona, & via unica ad liberia tem demonstrata, retum quae nostri arbitrii non sunt, contemtione: quae contra haec afferri possunt vel oratione. vcl tironum tacita cogitatione, dii luit, ipsis eruditionis principiis innitens. Occurritur autem ei hoc Pauper in modo: Si res externas despexerimus, eaque de cau. bil IH ος. fa viles & inopes permanserimus multas potentiorum iniurias persci enaus,cum Ic nullis muniti prae- sidiis timus, & eis adulari recusemus. Nam & con. Diciantur & verberant, de variis nos contumeliis a Lficiun ,& quae habemus eripiunt,& yclegant, interdum deniq; nos occidunt. ipse vero ad haec respondet: nihil ei Te in litis graue, quod alioqui omnibus grauia videi cntur : sed opinicitem suae ea g auia faciat,esie gravem. Quale non istos,cum talia faciant,contumelia nos allicere: sed quae in nobis sit opinione, qua nos a iaci contum clia putemus, eam esse quae contumelia nos affici t. Opinionem autem ci existimatione im de ea, Molixum opus esse. Nos igitur a nobis ipsis astici contumelia. Ncque Crimen seu vero grauem rem rite, aut indignatione e g. iam, vora stafatcontumeliam, inde constat. Aat enim , etiam cst sum . . quo Acrimen,aut talium. Si verum: cur mola e scrinius rencam
103쪽
veritatem cur sacere non piget, audire piget 3 siri falsum: ille qui mentitur: laeditur. Quid igitur
agendum 3 Ne tibi assensionem extorqueat visum contumeliae,ut voci sereris, & lamenteris, te in m
to e Te existimans: sed spatium ipse tibi praebeas
rei considerandae. cuiusnam modi ut. Nam sitem poris aliquid & morae impetraris, repentinum obiectum te non commouebit,sed simul interim tranquillus eris: simul spatium habebis principia doctrinae promendi, &distinguendi, utrum ille casus in nostra potestate sit, an non 8 Quod si in nostra potestate non esse eum inueneris: adiunges, neque bonum neque malum nostrum esse: & penes te esse eo pro bono uti,dcii uetiim inde capere, magno animo eum despiciendo. Ne autem assentiare, plurimum tibi conseret tacendi consuetudo: si quid tale acciderit,donec aestum animi deferbuisse intellexeris,& canem tuum internum latrare desiisse. Feitur enim & Socrates, si quando commotus esset vel, mentius, prorsus tacuisse. Cum his, mea sententia. statim reliqua sunt connectenda, coniunmonesu intellecta, ut dicas: Mors vero, exilium, caeteraque Omnia, quae in malis habentur, quotidie tibi sint ob oculos,&c. Cum enim communi sermone de omnibus externis casibus, & rebus, ut habentur. Diae=ssum formidabilibus disseruisset. nullam earum neque morborum terribilem, neque contumeliosam, neque noxiam diaesara eta, sed opinionem de iis conceptam esse, quaeda- Canis inte-
mno aut contumelia nos afficiat: id adiumentum ne visis assentiaris, aduersus conuicia & verbera subiecit, ne iriteris ab eis, aut coneidas. Aduersus exilium autem & mortem, & id genus alia grauiora, aliud remedium excogitauit, ne illa putemus nunquam ad nos peruentura: sed continenter exspectemus, ut quae aliquando eueniant. Nam si ratio demonstrarit .res externas neque bonas esse, neque malas, dc consuetudo nobis eam quasi naturam attulerit, ut aduersus ea ut usitata & quotidiana affecti sinius: nee ijs quae molesta habentur, de-.prime
104쪽
Primemur: nec suauium rerum imagine ultra m diam alliciemur.
qua uturum' ut deridearis, it multi toseu, sannem: ut dicant, resubito philosophum exstitisse: ut rogent, unis supercilium sudi Tu autem A... supercilium ne habeto: ea vero qua optima tibi vi/buntur, sic teneto, quasi a Deo sis in ea flatione eoIIocatus. Caterum memento, te, si in eodem tu pedimanseris, iis tandem admirationi fore, qui te pri-ἀeriserunt. Sin eis succubueru, pliciter fore δε-
Tot praeceptis omnes homines,quatenus homines sunt,hortatus, ut rebus externis earumque admiratione.ut alienarum ,relicta, in semeti piis bona di malum quaerant, id quod libera voluntate, appetitione ac delectu praeditos animantes deceat: iam velut cum ij, qui aliquantum profecerint, & philosophiana ament,loquitur pleraque, & huius desiderii principium statim praemunit, ea quae initio talibus euenire soleant praedicens, ne de improuiso obiecta perturbent, di destruant institutum. Namplexiqus mortales, eos qui a consueta vivendi ratione recedere volunt, moleste ferre consueuerunt:
ci alias ne peius cum ipsis agi videatur, familiares Philosephi praesertim derident & subsannant: alias, quasi prε- Griflui μ'
ter meritum insolescentes, opprobriis petunt, irati- psti rue simul & inuidentes, alacritatem eorum retun ere student. itaque multi hoc derisu, his annis, hisce opprobriis victi desertis ordinibus ad pristinae vitae consuetudinem redierunt. Neque vero vultu digestu tantum ridentur, subsannantur, conuiciis exagitantur om nes: sed nonnulli cum ipsi, tum quicorim institutionis adiutores sunt, capitis ci sortu-
105쪽
narum discrimen adeunt, partim a cognatis ex amore, quod existimant eos vitae inutiles sore: partim ab alienis, qui tum excellentiae vitae elegantioris inuident, tum ob sui suaeque vitae contemtum
irascuntur. Fit autem omnino, ut aliqui philosophia m c bene vivendi rationem auspicati, ingenii quadam bonitate & singulari selicitate, nondum tamen prorsus ab ea occupati, sed spe quadam Mnuda imagine eius excellcntiae prae reliquis vitc gQ-neribus imbuti, eo sese efferant, quia nondum co. peruenerunt. Nihil enim aeque a philosophia & iecta vivendi ratione alienum est aces a tum supercilium,' inanis ista elatio, diuinum illud de se ipso co- .gnoscendo praeceptum non reputans: quod di principium di finis est philosophiae totius , Somnis re-Ete vivendi rationis. Statim igitur his indigni videntur qui te efferunt. Nec enim ab animi magnitudine ista oritur elatio,sed est tumor inanis & praeter naturam, ad exteriora se diffundens, avulsus ab interioribus. Nam salubris magnanimitatis ea ratio est, quae corporis. Id enim naturalem affectio nem interiorum partium sequitur, totumque ει sum aequabiliter, perpetuam temperiem di proportionem exteriorum ad interiora conseruat. Monet
igitur philosophjae cupidos, ut eum quidem assi olim caueant, ut & hominibus inuisum, & causa ricur iis penes quos est& facile & iure struantur insidiae. Sin purus ab eo fueris, ne risus, sannas dc probra cures : sed diligenter cogites, quid sit homo, Scquid tali naturae conueniat: constanterque in secta vitae melioris, velut e Deo incitatus, permaneas Nihil enim maius deorum immortalium munere
hominibus datum est philosophia. A tque adeo ipsiderisores ostendunt se magnifice de philosophia
sentire e nos autem ut ea indignos deridere, cum dicunt, Iste nobis subito philoibphus est reuersus Multo autem magis. si mansuetis & moderatis ni ribus institutum nostrum ad finem usque tenueri mus,admirabuntur: cum ipsius philosophiae pul-cii tud me in
106쪽
ritudinem dc grauitatem in eo peispexe lint, qui 'Pridem contemnebatur. Si vero inquit, deii sucoru victiis ab instituto recu geris, dc ad prioris vitae con-- fuetudinem redieris: conduplicato risu excipieris. Nam primus ille risus, te proficiente Sc deridentium admirationem consecuto, nihil ad te pertinebat, sed in eos ipsos retoiquebatur. Sin eis cessetis: Risu op ιν- um S illo risu dignus eris,qui clauam post cothura uirate con-etium arripere instuueris: dc vitae ratione vilici nil plica si suscepta ad philosophia accesseris: dc alteium ridum ipse ultro merito elicueris, deserta acie in qua collocatus fueras, risu Sc fannis aliisque nugis hosti. um adeo nequam ab ea depulsus. Merito igitur dua liciter deridebitur, qui & amentium risu nihil ad se attinente, si institutum suum tenuisset. victus fuerit, dc iustum iam ac prudentem sui derisum at-etraxerit. Haec magnas vires habent ad iuuandum animum prosus enervatum, ut pulcerrima quaeque consilia ubique persequatur. Sociam enim ei hone- . . - . starum quoque rerum gloriam facit, iustos neruo, Di ri res ι- addentem rationi, eaque se repurgantem, quod ho 'ρ' η'norem non per se omnino, & propter honorantes V. amplectamur, de extrinsecus locemus bonum: sed quod eo argumeto colligamus, nos habere aliquid boni,& honore digni. Quare non cuiusuis honor est admittendus,sed prudetum tantummodo, quo-aum testimoniis tuto credi potest.
' CI quando acciderit, ut form promin M. alicui -- I placere cupias: te deflatione tua deiectum essesci- ro. Luare in omnibus rebus illud tibisatissit, te esse philosophum. Sin alicui etiam videri philosophu cu-- sis, risi videre: i s tibisatis esto.
pr Dixit ea quae optima videantur sic tenenda esset nobis,quasi a Deo mandata sint: di, si iecta consilia
107쪽
persequamur, fore ut ii nos admirentur. qui antea deriserunt. Sincesserimus,conduplicatum nos derisum lucri facturos. Nunc in genere his subiungit, si a te ipso ad externa conuertaris,ut alicui placeas, institutu philosophi destrui, quod ad eum ipsum de
ad Deum sit conuertendum. Eo, igitur, inquit semper contentus esto, quod sis philosophus, hoc est. vir bonus. Sin eo non contentus, etiam et ucere bonum tuum cupis nam vera bona & pulcra celari nequeunt in quo ma s credere possis te esse bonum,s tua bonitas conspiciatur; tum quoque, inquit, aciem tuam non in res externas & populum intendito, qui talium rerum iudex esse nequit, sed tibi ipsit te videri est fatis. Cum enim iam philosopheris seu meo enim sermo habetur simul & tuum institutum tenebis, ad te ipsum conuersus, simulq; teipsum tui ipsius iudicem habebis populo poti rem. Obseruabis autem distrimen eius quod ante illi dictum est, qui eludiri incipit. & huius qnod nune appetenti philosophiae dicitur. Ibi enim dicebat,nihil prorsus scire videri velis. Quia lavitque populo doctus videri volebat, & illa gloriola ait nitus, iudex ij psius idoneus nondum erat. Hievero, quia paratior est auditor ad conuersionem ad semetipsum, conspicique se vult, ut testimonium habeat suae bonitatis : ideo re ipsa contentus esse iubetur. Sin etiam videri vis, & iam tuus esse iudex potes: tibi ipsi videre, inquit atq; id istis erit. Quid vero si aliam quoque utilitatem caput hoc affert Nam mihi quidem videtur admirabilis hie vir,caute loquens, si quid dixerit quod perperam aeeipiqueat,statim errorem illum corrigere. Cum igitur prius dixerit: Si in iisdem perseueraueris,qui te dodum deridebant, admirabuntur. Sin ab eis victus sueris,conduplicatum risum lucrifacies: itaque videretur ab externo iudicio suspendere auditorem;
hac admonitione a rebus externis eundem reuocat.& ab aliorum opinione foras trahente animum de contaminante, ad seipsum reuocat : qui est puri G-
108쪽
tα mus: dccum ab omni gani tale sit alientis,usum ali . quem praebet. Nana cor latis iudicibus videri botii , Dum,firmum ce te argumentum est bonitatis. Hoc i, igitur. ut opinor,cum ipectaret,dixit: Tibi ipsi vii 2 dere, id que fatis erit.
lai m Sta rogitationes ne te crucient, fore visine honore i*i let uim se nullo sis loco. Nam si honore carere mael, Ium esse: nihilo magis per alium iu malo esse potes, qualta in vitio. Nunquid igitur tui muneris est,imperio po- iiii lira Z aut ad conuiuium adhiberi Z Nequaquam Luit,t igitur ea iam erit ignominia Z Qui nugo v quam loto tua eris. Quem in iis biis aliquem est e oportet, qua penes te
al* sunt in quibu3 vel summo loco e se potes Z At nihil opisti di amicis feres Z Luo panto su accipis Z Nou argentumuit abs te habitura sunt 8 nec eos in Romanam riuitatemto. adscribes t Et quis tibi dixit, ea penes nos esse, is noni, aliena munera i Luis vero id alteri prolet, quo ipset et eareat Z Parato ergo, aiunt, ut O nos habeamus. Silla' parare queo, conseruata verecundia se fide is animi Et magniturine, vost eim rei viam ostenderitis,parabo. nii Sin id postulatu, ut bona ego mea perdam, quo vos ealea que in bonis non sunt, acquiratis: videte ipsi quam illi iniqui sitis,is temerarii. Virium vero praeoptatis 3 pe-aia cuniamne, an omicum verecundum se s incerum t j i Ad hoc igitur adiumento mihi esse: non autem possustini latevt ea facia per qua ilia sim amissuris . At enim, car patria per me nihil a sertur adiumenti. Cuiusmodi ibi quaso adiumentum Z Porticus per te non habitura e L,its non balnea. Isuc vero quid ei I Z Nee enim calceos idi habet per fabrum ferrarium, nes arma per utorem.
ias Satis autem fuerit suo quemq)fungi munere. At si
est quem alium ei ciuem instrueres integrum se veret euudum: nihilue eam iuuarest imo vero. Proinde, ne tu quidem patria fueris inutilis. Retem ergo lo- αι eum, inques. habebo in urbeὶ Quem poteris integri- rate ct verecundia conseruata. Sin lili profuturus,as - G
109쪽
hae abieceris: quis ei fuerit usui tui, qui impud.ns es, perfidus euaseris '
Philoseph, Homines in animi sui curam intenti. alii aliis re- ruri aut in bus disti aliuntur: eoque fit ut quaedam S sibimet opin aui δε. ipsi , & iis qui ipsos ad meliora hortantur, oppo. risium.aut nant, Ac ij quidem qui modo coeperunt eludita, ut con Hist,m humiles & abiecti adhuc, dicunt: Si mea neglexe sui timori xo, non erit unde vivam: Ni famulum casigetro, euadet improbus. Qui vero iam profecerunt. haec ut parua despiciunt: itaque sibi fidunt, ut quod ad quod uis munus obeundum sint idonei , se samenon petituros credant. Sed quo pacto fungantur ossicio, quod de bonum sit & honorabile anguntur. Nam verissimum honorcin hi expetunt,& ignominiam fugiunt, dc amicis ac patriae succurrere volunt. Hinc igitur argumenta petunt, quae nunc Or .dine omnia S praeclare consutat Epictetus. Ac primum commune illud ponit, ab ignominia sumtum : Si a rebus externis foroque recessero, ,, LMo Dolet exornare viros, sustrabin actu. ut Homerus ait: sine honore vivam, nulloque numero ero Hoc argumentum hac ratiocinatione sol-
ηυηρ uit: Ignominia malum est: Malum in nobis situm ''i'b: est,ut & bonum. Quod vero in nobis litum est, id μως sim . nobis nec ab alio, nec per alium accidit. alioqui . n. haud situm in nobis esse iam diceretur. Ignominia igitur quoties adfuerit, in nobis sita. dc in nobis ipsis inest: liue nos alii nullo, siue aliquo honore dignentur, Non igitur ignominia aliorum est pertimescenda, ac ne i nominia quide iudicanda: siqui 3 L m, ignominia, ii malum sit in nobis erit. Sed iam cum etiam propositiones videamus, quam vere sint adhibitae. Ignominia, inquit,malum est. Nam si bonuhonorabile est, in quo consentimus omnes, ignominiosum & ipsa ignominia malum erit. Nam si bonum esset, honorabile esset, dc non ignominiosum. Ad hse bonum est honos,quia bonis omnibus conueniti
110쪽
venit. Nam dc Deo,& geniis, & bonis hominibus
conuenit honos. Qua de causa cum bonus sit, carere honore malum esse constabit. Namsi com raria una exsistunt, una etiam tollentur. Contrarium autem est honori, capere honore: ut bono malum. vero nostrum, qui libcra voluntate praediti su mus,& malum in nobis&nostra opinione esse situm, neq; contra voluntat cin nostram ullum vel bonum vel malum nobio accidete: prius vi. luc demonstratum est, nec repetenda sunt eadem. Si ergo
agnominia in nobis sita est, &in nobis ipsis inest,
cum adest: non honore carebimus, quamuis res externas plane despexerimus. Nam si in nobis situm non est, adipisci magistratum,aut in costium adhiberi, aut inuitari ad conuiuium: non consequi haec, malum nostrum haud suerit. Iraque ne ignominia quidem nostrauiquidem ignominia malum est. Sed quid illud sibi vult 3 Non potes in malo esse per alium,non magis qui in tui pitudine. Nam sententiola hare duriuscula esse videtur. ' Illud aute in , non posse quenqua in malo esse per alium οῦν euidens esse videtur. Nam quia bono euidentius est honestum, Honestum corrigit hoc eius occulta copulatione. Vt enim bo- Bonum. no non estum,quod Graeci τὸ ωλὸν eo vocant, quod demulcet, delinit, ad se vocat, & amorem omnibus conuertendi se ad ipsum ingenerat . sic & turpe malo clarius & euidentius est. Turpe autem dicitur, ob prauum usum voluptatum. Hoc vero con- Milo ni, Sc non per alium. Si quis ergo per alium in turpitudine esse nequit, nec in malo magis esse potest per alium quam in turpitudine, eum ne in malo quidem per alium esse constat. Siquidem nihil eli cauta, cur magis in malo sit qua in turpitudine. Malum enim aeque in nobis situm est, atq; turpituo. Fortassis autem euidentior erit oratio, negari di particula transposita, ut sit, magis sic quam in turpi, di dicit: non posse te in malo esse per alium, ut ex particula magis, orationis confirmatio sumatur. Habet autem veri aliquid oratio, si cogitemus,