장음표시 사용
71쪽
So alitium Socrates asserebat. Si vero maiore quam par est nemcorporis. cessitudine cum corpore contracta, id non iam ut instrumetum,sed ut tui partem, ac potius ut semetipsum amplexatus: tum cum eo & per id affectibus agitatus &obbrutescens. & iracundiae atq; cu- , , piditatis appetitiones, suas esse ratus, illisque inse uicias, rationesque subiiciens quibus illa desideria expleantur: &prorsus corrumpitur, & morbis animi laborat, egetque medicitia qua illis liberetur. Morbio ea solent autem contraria curari contrariis. Debet Iumitates igitur animus appetitu voluptatis&suauitatis,atq;
alta sunt se amore corporum,opum, honorum, potentiae, simi- poena es mota liumque rerum vitiatus. earundem rerum frustra
die ina ani- tione dc puniri de sanari, in primis vero corporis morum. doloribus, quod est animo propinquius, cuiusque
cruciatus magis sentiuntur. Cum enim animus MDeum & scipsum dc seruerit, seque totum corpori ocrebus extera is dediderit, eaq; seipsum esse putarit, dc suum bonum in illis quaesierit, eaque ratione deprauatus aegrotarit: quonam alio modo ista a spe naretur de ad seipsum & Deum convcrteretur, di in his bonum suum quaereret, nisi praeter noxam ista etiam molesta experiretur. Nam quia propter VO-luptatem ad ea vergit, spe in eis & cum eis illa potiundi: dum illa voluptate inuitur,a Exus illis d CDMUID ' liquescit. Nullus enim clauus est, qui ita sortiter Up vρ a gat & agglutineta imos. ut voluptas. 6c illec ιμῖ - - brae voluptatis Bonus igitur ille medicus, ea quibus
inhiat animus cum molastiis os serendo, eadem ut auersetur facit: quemadmodum nutrices infanteso ablactati irae , aliqua re amara papillas inungiant.
Initio eo e Animi ergo initio duobus propolitis malis, dolori
cuti si dolo corporis, mortem dc discessum a corpore anteporis metu reia nunt. nunquam id facturi vigente dc florente cor-t hi u a pore, Voaq; consuescunt odisse dea uersari volupta- voluptate. xcm, qua ' hic percipitur maioris doloris formidine inde excitandi: sicut de pueri primum a rebus rioxiis
metu retrahuntur. atque aliqciis noxio quopiam
cibo aut potionei in penic gaudens, saepe doloribus
72쪽
io de affectus, magnae molestiae suga dc metu iis a Rinet. Etenim quis rebus iucundis sine molestia Perfruens, quamuis noxiis, ex animo ab iis abhor-xeat 3 Atque ista voluptatum timore doloris maioris abstinentia, permutatio quaedam potius est affectus, quam liberatio. Nam suauitate quae inest in vacuitate a molestiis, fructum suauitatis permuta mus,&affectus alium sibi affectum adiungit. Expe- Tandem vidit autem hoc initio nobis, ob pueriles ct stultos tro per affectus nostros, ut ea suspecta habeamus 5 imalia, sese, meliora quibus vehementer assicimur: posteaque natu iam amplect/- eorum considerantes, ea praeterquam quod noxia -- sint. multo etiam plus habere molesti quam iucundi, de in nos ipsos descendentes, dc bonum in nobis situm esse deprehendentes: non autem in corpore, aut rebus externis, atq; similitudinem nostri quandam cum Deo sentientcs, eamque honorantes: iam non metu, sed scientia di via tute vitam naturae consentanaam amplectamur. Nam 5 pueri qua: prius declinabant & prosequebantur metu, post auoa prudentia ultro laciunt. Et hunc scopum propositum habet curator noster Deus&rationis particeps animus neque adhaerescat corpori Cc rcbus externis, neque his metu,sed iudicio abstineat: tanquam bono di malo nostro in appetitione & declinatione sitis. dc ad hunc finem prouidentiae medicina contendit, ut reducat animum ad amplectendam vitam naturae conssentancam: quemadmodum etiam optimus quisque medicus sectionibus dc ustioni- bus naturalem habitum corporibus i cstituit, ut naturalibus actionibus fungantur: estque improbita-' tis medicina poena: & cum usum habent mala, ut' habentur quae nobis eueniunt. Vt autem medicis succensemus, stiones di sectiones Ec ni testare edia adhibentibus: sic homines vaecordes Cc puerili sententia, haec moleste serunt. Et qui huiusmodi s uanoen, casibus Jc seipsum dc alios obseruarit, atque as ecti- docent. ones animorum animaduerterit: is facile nimirum
intelliget, molesta ista velut ansam praebere animo
73쪽
corporis & rerum externarum, aut ut Epicteti n stri more loquamur)eorum quae in nostra potestatenatafforos, Ium medicina duplex est, & eius una pars aegrota sanos ι- corpora curat di per contraria corrigit: altera victu
ratione & exercitationibus sanitatem tuetur, confirmati auget: quaedamque exercitationes sunt vat de laboriosae, nec nisi viris sortibus & constantibus tolerabiles: Sic & animorum auxiliator, non aegrotantes tantum vitae dissicultatib. curat , sed de sanos exercet, ac saniores N. fortiores facit, eorumque vi tutem ad imitationem aliorum illustriorem reddit. Nam etiam sanos hominum animos, ut&valentia corpora, indigere exercitationibus . in promtu est. Motio enim confirmat, ignauia vero labefacit, ut inquit Hippocrates. Cur Z Quia ea quae suam pei sectionem semper obtinent, &naturae suae conuenientes actiones : easdem paratas semper atque in promtu habent. Quae vero nihil agunt,exercitatio. ne egent ad imitationem perpetuae motionis: ne per ignauiam actionis oblita & velut emortua,cum tempus necessitasque postularit, suo muneri desino.Quod enim alias actuosum alias otiosum est, idque ob imbecillitatem, actione confirmandum est. o. Exareitatio mnis autem exercitatio iisdem rebus perficitur. persum genere quas principalis actio ad quam exercemur. Nam
certaminis excitatio ad lucham,iugi luctatione fit: ad caestum. cognationε crebro dimicando & verberibus assuescendo. Stetetur: quoque ii qui voa tirocinium faciunt maiores robustioresque fuerint, eo magis exercitatio metam suam attinget. Itaque si quis ad id etiam
exerceatur, ut voluptatem contemnat: eum rebus iucundis tractandis ad earum contemtum assu
scere necesse erit. Si ad serendum molestiam, opus est ut molestiarumst particeps. Si ad timorem, ut in tes timendas coniiciatur. Si ad cruciatus, ut nobilium Lacedaemone adolescentum flagellationis
certamen aemuletur. α omnes eas exercitationess, sita non sunt, contemtionem. Vt autem corpo-ώabet. etiam ad bellum exercebere si collusor hostem imi. doloris
74쪽
doloris plenas. quae ad id certamen reseruntur. : aut Salustium qui nostra aetate, in vitium carbonem Salusia A,s femori impositum suffando periculum fac ebat, na. quam diu ardorem illum tolerare possiet. Nam i cxercitationes a principalibus actionibus ipso gene. xenon differunt, sed paulo maiore sacilitate&desinendi, cum nobis visum suetit facultate. Quoniam igitur qui humanos animos nascendi causa demittit Deus, vires etiam eis addidit, quibus instructi absque noxa uti rebus terrenis tam allicientibus quam terrentibus, easque sit perare possent: eas vires exercens idem Deus, ne per ignauiam laxiores de rem i ssiores fierent, neue usum earum tempore postulante cessarent, certamina multa proponit animis. Neque Hercules aut Theseus aut Diogenes aut Socrates in tales viros euasissent, nec humanae virtutis magnitudo quo usque progredi posset eluxisset, nisi , illos cum bestris immanioribus & sceleratis hominibus commisisset, &hos summa victus tenuitate ad vitam naturae consentaneam compulisset. Illud quoque attentis non est Peruncis 6, obscurum , eos qui res aduersas generose pertule- arumnis Iliarint, fortiores euadere in posterum. Si enim rerum sunt animi maxime formidabilium horrorem a Tuefactio tu. dum & iocum facit, ut in eiusmodi certamen non. nulli ob exiguam stipem ultro descendante quo pa- eto fieri potest, quin rerum leuiorum exercitatio ciliciat, ut ea contemnantur, quae inexercitatis permolesta videantur Z Quae igitur difficultates dc aerumnae habentur, hae quia siue ut curationes aegrotantium . sive ut valentium exercitationes animis adhibentur, malae eis esse non possunt. Alioqui eodem modo de medicam citia dc gymnasia corporibus grauia, mala diceremus. Cum autem prodi- .gnitate tum naturae tum voluntatis fiant: mala no AF
crunt. Quod enim pro dignitate sit, i ustum est: ' μ
quod iustum, bonum. Ac ne corporibus quidem suapte natura sensus expertibus, malum est secari aut vii. Nam compositio, in sua simplicia resolutio non
75쪽
bona haud sint, tamen ad parandubonum sunt necessaria. ilogus. est malum. Quod si corporum medicinam exercem
tem, Vrentem, intendentem, membra resecantem,& plane saeuos carnifices imitantem , malum non dicimus,sed bonum: si medicis cum gratiam habemus, tum mercedem numeramus: cur in medicina Dei non acquic scimus Z Neque enim iracunde, nec vindictae cupiditate, nec praeter meritum, neque nocendi causa quicquam horum facit Deus: sed instar medici & curatoris & parentis,& ad maximam utilitatem nostram, & quo uno verbo rem complecti totam licet) pro sua diui 1a bonitate. Multiformis autem est Dei medicinap t qui alios morbis,inosa, ignominia: alios pestiles tia, fame, terrae motu, inundatione, naufragio, bello: alios poenis humanitus inflictis, medicetur. Neque vero mala haec sunt. sed bona: siquidem medicari bonum est. Si quis autem est qui haec dicenda esse bona haud censeat, quod non praecipue sint expetenda : qualia ea quae proprie bona sunt, esse oportet: non statim ea mala vocet, sed ad verum bonum acquirendum necessaria, quam ad rem ea necessario requirimus, dc propter illa amplectimur. Nam§iones & ustiones medicas, & id genus alia nemo praecipue spectat: sed desideriosam talis illa admittimus, quam per ea consequi necessie habemus. Ac recti illa necessaria vocarunt sapientes: quae omnia necesse est adhiberi, si bono potiri studeamus: quae quidem S ipla bona sunt, siquidem ad bonum conducunt, partim ad valetudinem corporis, partim ad animi sanitatem,inseriora tamen principalibus bonis: cum quibus ea vulgo conserentes, mala existimant, male utique sentientes: siquidem per haec consequi ea quae bona sunt,est necesse. Si igitur propositae di bitationes profligatae sunt, ct ea quae fiunt omnia, pro dignitate partim naturae, partim voluntatis fiunt, do quidem utilitatis causa fiunt a Deo: dubio
procul quiuis cordatus homo & volet ea fieri quae fiunt nisi inuideat iis quibus ius suum tribuitur, aut medicina adhibetur & talem medicum colet,
76쪽
venerabitur, syncereque diliget, & bene mereri sta- n. . . tuet. Ac eas quae obiiciuntur hominibus difficulta. . 'tes,quasdam esse medicinas :& eam medicationem ς ης' tur eorum qui hac egent, & cor phribus& animis pro quq μ desse quiuis, ut opinor, concesserit. Ipsam vero seu o mqm animi ieu corporis aegrotationem, & medicationis μψ' tam molestae & dolorificae necessitatem: quis bonum, & non malum: atque eius auctorem, mali auctorem non existimet 3 An vero iterandum eadem ista mihi Z corporis morbum nec ipsi corpori esse malum, cum & tali natura sit praeditum, dc ad compositi spectet dissolutionem, & restitutionem simplicium suis totis, eorumque discessii mdcliberationem ab habitatione alieno in loco di pugna
contrariorum: nec animo, siquidem eum medicati.
onem illius esse demonstratum est η, dc multifari- 4 am euidenter apparet. Quod si morbus Vm corpo Det. imriesset noxius, eiusque interitus 1. sed animo utentis obsalutem
eum, dc compagi uniuersi, & quae in eo su niele prastantio
mentorum & irrequietae generationis circulo per risne'lissem hoc in infinitum progredienti, eo quod unius intem dum. ritus ortus est alterius,expedire constaret: optimus ille administrator eius quod corrumpi solet nat ram, Jc partis deteriorisque interitum, ob prae in-tius & totum & perpetuam generationis seriem contemserit. At morbidi animi ortus, neque ipsi A'ims prodest neque uniuersitati quicquam conseri. Eius si steigitur auctor, mali alicuius est auctor: & qui eum vitious. deprauari & aegrotare vult, malus fuerit Z Sic eadem manere dubitatio videbitur. Quae ergo morbi & malitiae causa sit animo, ex iis quae prius de rebus nostri&alieni iurisdicta sunt, recordemur animi bonum in eo situm esse, ut secundum naturam appetat dc declinet, malum in eo quod sit contra naturam. Appetitionem autem dc declinationem in nobis sitas esse . demonstratum arbitror. Quare ipsi nobis & virtutis causa & vitii sumus. nde fit, ut 5c boni laudentur, ut qui bonum ipsum suapte vi sint consecuti, unde virtus ipsa nomen ha--
77쪽
bere videtur: & reprehenduntur improbi, ut qui non tales esse possent,& ex socordia improbi euaserint. Nam si haec extrinsecus insererentur: voluntas bona aut mala esse desineret, in eiusque locum casus di necessitas succederet. Deus igitur ne liic quiadem ullius auctor mali reperietur. Quid vero.s nee Animi vi' ipsius morbus animi quod vitium dicitur,omnino
G ct vidi malum est, sed dc ipsum habet aliquid ad humanae
tutem Uu' virtutis constitutionem necessariu in Z Vt enim fa-Ibant, se a nitas horum corpolum, anitas non esset, nisi natu coelicom di ra eorum magis etiam seiret ut aegrotarent, sed csset sinuut, se habitudo quaedam perennis, nec morbis Oppone-Ad bonum retur, cuiuimodi coelicolarum est: sic etiam Eum abruod notum virtutes animorum, modestia, iustitia, pr feruntur. denita, & omnis ille reliquus earum coetus non exstaret, nisi animorum ea natura esset, ut deprauariposient. Alioqui virtutibus praediti essent angeliis cis . ac potius diuinis, non humanis: quae quidem tales sunt, ut etiam ad vitium detorqueantur. Si igitur bonae sunt humans virtutes, & valetudo pro- spei a corporis, nec prima tantum&inaspectabilia bona promanare a sonte boni oportebat, ted & media de ultima: eorum quoque bonorum quae deprauaretur, deprauationem exsistere necesse erat. Neq; enim essentiam principale habent, sed iis qui erant, accessionis vice adiuncta fuerunt. Consideranda hoc loco est diuinae bonitatis excellentia, quae det corporis interitum,quod umbrae instar, ut dixi, una
cum causarum motu necessario circumagitur, bonum effecerit : tum ipsis aegris caducisque corporibus, ratione coniunctionis cum integris elementisci renouationis: tum animis quorum instrumenta sunt corpora,qui per eum sanentur : tum quod uniuerso illi genito, ad infinitam, ut dictum est, distributionem serviant: & seipsum ab animi vitio,quod
solum utcunque vitium videretur, liberarit. Primum quod id ut ad bonum necessarium, dc non ut malum concessione quadam rebus adiunctum sit.
Deinde quod hoc ipsum voluntatem animi sequi
78쪽
omnino iusserit, nec unquam in rerum naturam Penetrare, nisi ille vellet. Quamobrem non volun- -ουσμυtaria, ut quae mala non sint, tam a Deo quam a legibus ignoscuntur, & malum quodammodo non inest animo voluntarium. Neque enim animus un' . . quam malum tanquam malum amplectitur, sed ut bona quaedam, alias pecuniam, alias voluptatem Iρος φερ' corporis, aut potentiam aut honorem appetit: noxam vero his adiunctam aut plane non videt, aut negligit, cupiditate adamatarum rerum subactus. Sic undecunque eiectum est e rerum natura persecte malum. Ae facilius concedi possit esse id quod Libertas se
nullo modo sit, quam persectum & arbitrarium ali luntatis ex- quod humani animi malum exstitisse. Si quis vero cellens Dei Deum mali auctorem existimet, ut animi condito donum rem cuius animi frustratio& lapsus malum sit: siquidem per se mobilis & libera natura animorum malum est, mali dicere auctorem necesse est huius conditorem . sin bonum est, & multo iis quae in mundo sunt bona maius & honorabilius: qui mali auctor esse queat is,bonum qui condiderit Z Cum isus igitur id quod naturae congruit,& optabile di expe- quidus alio
tendum sit: quis mortalium qui quidem humana us
virtutem intellexerit) stirps aut quodlibet brutum iaanimal quam homo esse malit Z Quamuis enim &stirpes & brutas animantes bona esse dicamus,certo tamen boni ordine, & inferiora bonis caeteris condita, dc ad certos usus a Deo sunt destinata. Iam si
illud etiam in nobis situm est, ut vel boni vel mali simus,eiusq; rei potestas nostra est, neque quicquam est quod nostram vel voluntate vel declinationem ulla ex parte vel cogere vel prohibere possit: haec natura dcvis libertatis meo quidem iudicio praeclara est, & magnifica, & principalis, atque illius auctor bonus & potens. Sin ipse animus per sese a
errarit,cum ne aberraret penes ipsum esset: quis aequius aberrationis illius auctor dicatur, quam ipse
animus, qui principium & causa est tam boni quam auersio ius a bono, quique a seipso principium ii
79쪽
beat auersionis 3 Nam ea causa quae initio eum s cit, non simpliciter talem fecit quia uerteretur: sed eum qui, si ipsi xellet, minim auerti posset. Si opol voluntas est ipsius animi motus internus, i le sibi Animus hu causa erit audisio his . Ac obserua Dei solertia. Nam ia=.m in cum in medio eorum quae sem rei sui sum tum perq; medio situs, deorsum sunt, quaedam exsist cre media, quae abas vel ad radita sit pernis, alias in sernis assimilaiciatur, di exirem arcendere. cum uniuersi persectione deuincitent, nutos veloipiadi . & propesio ad inferiora su orta vim habet ean qua
ros defen- auertia tecto queat: tantam mcdiis litice vim im-dera polin. pertiit, ut quoad ipsa vellent, inconcusi i maneten r.&ipse undecunq; nullius auctor mali coiit inceretur Atq, haec prolixi' tractata, non ad ea solum pertinent, quae nuc ab Epicteto dictitur: sed ad ea quoq; declaranda, quae de mali ortu &causa paulo post icteti de idem docebit. Nam in praesentia quidem hoc utiq; μe i Ior satis est cum dicit Epictetus. Vclis ea quae fiunt,itat itu Diu, fieri vi fiunt: eum non loqui de animi improbitatem neque enim ille dixerit , bene agi cum illis, qui α' sua di aliorum improbitate delectentur) sed de iis
quae corpori de rebus externis accidant, quibus homo eruditus cuiuscunq, suerint modi recte uti ponsit de quo duriora fuerint, eo fructum ex his capere uberiorem. Nam illa sunt ea quae fiunt, quae nos, dum ineruditi sumus, nostris appetitionibus & declinationibus congruere volumus: non autem ipsae appetitiones dc declinationes, in quibus bonum Gemalum nostrum est situm. Hae enim penes nos sunt, nostrique arbitrii. Quae autem nostri ruris non sunt, ea suadet ne studeamus fieri ut volumus,q uod id nec penes nos sit. nec perpetuo nobis expediat: qui saepe ea quibus delectamur, quamuis pernitiosa, fieri cupiamus: asperiora vero licet medicinae
K orbus eri corporis imperimentum: instituti non
80쪽
dimentum, instituti non item. Quodsi gulis in rebus
qua incidunt,consideraris: iuuenies eas alterius emtussiam roi,non tui,esse impedimentum.
Qui res secundas sibi esse velit, non id operam dare oportere dixit. ut ea quae sunt, ita flant ut ipse velit,sed ut ita fiant ut fiunt. Quibus verbis simul id quod nune propositum est, i 'dicat, externarum rerum difficultates serendas esse, modice: simul, ut
opinor, quiddam quod obiici possit. dissoluit. ' Aeprobatio huiusmodi fere mihi esse videtur. Siqui- Corporis es,
dem nostri iuris essent externae dissicultates: vel sic, fortunarum quia nobis expedirent, aequis animis, licet acerbio incommodares fuerint perserendae. Si vero nostri iuris non sunt, no pertinera sed earum quaelibet alterius cuiusdam: quid mole- ad animi ste ferimus aliena 8 Morbus corporis est impedi- nec eius esse mentum. Et recte impedimentum dixit, non ma- mala. lum. Neque enim corpori malum est morbus aut interitus,ut prius est demonstratum: sed impedimentum actionum illius est claudicatio, qua ipse praeditus fuit Epictetus. Quare verba eius non ex o a. ore, sed ex animo depromuntur. Claudicatio igitur pedis est impedimentum: paupertas impensae, non voluntatis nisi ipsa velit. Quod si corpus essemus, aut pes, aut pecunia, nostrum ista essent impedimentum. Quia vero nihil horum sumus, sed animus rationis particeps, corpore pro instrumento utens & rebus externis ad ministerium: de quia bo, num dc malum in voluntate situm, ab istis non impeditur ne nos quidcm impediri constat,neque iam strum esse impedimentum quicquid extrinsecus acciderit, sed singula alterius alicuius, quorum nos nihil sumus: eoque ob illa non succensendum, quasi nostra essent. ita eni m sit,ut voluntas ob res alienas i.
suo laboret malo aegritudine. Et sic id quod propositum est demonstratum esse arbitror. Soluit enim inq*m
id quod ab utili obiici queat, ut Rhetores dicunt. Ῥ''N r
Di cxit enim aliquis aegrotare aut estere, non esse ρνς ρpsq