장음표시 사용
191쪽
aegre serimus, eo qui se ipse laudat, aegritudinem
augente. Est enim ideo grauius, quod aduersarius se iudicem facit. Atque is etiam qui alium arguit, di suum exemplum profert, sibi ipse noccr, animo ad res externas extendendo, ut qui nec abstineat talibus, nec arguat alios studio virtutis, sed ut aliis arguendis gloriam ipse consequatur. Qui autem sic tractat eum quem arguit, praeterquam quod Obiurgationem grauiorem facit, defensibilem etiam compatione faciliorem addit. In promtu cnim est
ut dicar, Atqui ego non sum philosophus: statimque sibi ignoscat.
SI Ortiis nuntiarit, quendam tibi maledicere: ne refuta qua dicta sunt , sed ruponde eum nesciis cAtera tua mitia, nam alioqui non illa solafuisse di
Hoc ad iracundiam reprimendam pertinere videtur. Nam huiusmodi nuntiis commouetur animus&ambitio, vanaque gloria coarguitur, quae de ipsae sunt iracundiae commotiones. Cur Vero defensionem vetat Z Cur & aliorum criminum se reum fateri iubet 8 Annoni inmoderata videli debet ista moderatio 3 aut potius, &haec auctoris instituto est consentanea, quo a rebus externis abstrahitur animus, &ad semetipsum reuocatur, Ut
sibi, non aliis vivat 3 Qui vero se defendit, sua conscientia non contentus, oc iudicio scientis omnia Dei: hunc satis apparet hominibus placere velle. Quamobrem si illis falso etiam persuaserit, se non peccare . acquiescit, quas nihil peccans, contentus ijs hoc, quos sibi iudices delegit, persuasisse. Sin caeteros aspernatus, incorruptus ipse sui iudex exstiterit: Peccatum eius ipsius testimonio conui citur. Iam vero sese accusare, ut& aliis peccatis eoinru
192쪽
constrictum : id vero e it ipsas gloriae cupiditatis
radices excidere. Vehemens enim is affectus est, M. ipsi inhaerens animo, atque alii xus , &a seipso euerti solitus. Putamus enim nos non appetere gloriam,curneam hoc asse Di appetamus: nec ani Ambirios aI' maduertimus ruri cm esse morbum animi, ob res tit imprud bo nas velle florere gloria. Nec enim consideramus tes, se virIn eo affectu inquinari bonum, nee bonum manere res continposisse,aut in primis expetendum, si non per sese id, minat.1ed ob consequentem gloriolam amplectamur. Nam bono etiam nostro finis gloriola proponitur, ad quam consequendam necessario sortassis adhibetur, si ita ceciderit, iustitia. Hic tamen ad alios asscitus reprimendos est utilis. Multos enim ci vehementes assectus gloriae cupiditate superamus , & eius causa grauissimos labores capimus, acerbis suppliciis nihilo interdum leuiores. Quare etiam extrema tunica reliquorum affectuum dicitur gloriae clipi s. propterea quod alios sepe ex suens, ipsa ima: nihl vi haerescat. Revera
autem, nec illis allectibus liberat gloriae cupiditas: sed eorum actiones, quo minus in apertum erum- pant, tantum coercet. Qiri enim propter eam reipsa non scortantur: a scedis cogitationibus tamen ς nunquam sunt otiosi. Ita fit, ut neque caeteros a
' sectus reprimat. & ipsa magis augeatur ob repres x sam aliorum assiectuum actionem. Videtur igitur' adolescenti quidem ei se utilis initio, ad eius aetatis
affectus coercendos. Sin progressu aetatis leman- serit, magna est eliis pernities Neque enim ad se-. ' se conuerti patitur animum externae gloriolae in-ὶ hiantem, neque bonum quicquam praecipue cxpe' i ii unquam Led ob consequentem gloriam: hoc est, Dunquam bonum, ut bonum ampli cti. Iam quidi aliud risu dignum hisce moribus acciditὶ Nam cum V g qυρ-
Mi omnino contemnamus & despuanius vulgus ho derum, e minum,nec ullius esse pretii iudicemus: tame quasi petera magni viri sint, ab eorum opinione tanquam a filo dem,ridicu'i ' pendemus. Cum autem huiusmodi sit gloriae cupi- istis M
193쪽
aegre serimus, eo qui se ipse laudat, aegritudinem augente. Est enim ideo grauius, quod ad uel carius se iudicem facit. Atque is etiam qui alium a reuit,&suum exemplum profert, sibi ipse nocci, animo ad res externas extendendo, ut qui nec abstineat talibus, nec arguat alios studio virtutis, sed ut aliis a guendis gloriam ipse consequatur. Qui autem sic tractat eum quem arguit,pi aeterquam quod obiurgationem grauiorem facit, defensionem etiam compatione faciliorem σddit. In promtu cnim est
ut dicar, Atqui ego non sum philosophus: statimque sibi ignoscat.
SI quis nuntiarit, quendam tibi maledicere: ne refuta qua dicta sunt , sed responde: eum nesicis iacAtera tua mitia, nam alioqui non illa solafuisse di
Hoc ad iracundiam reprimendam pertinere videtur. Nam huiusmodi nuntiis commouetur animus&a inbitio, vanaque gloria coarguitur, quae& ipsae sunt iracundiae commotiones. Cur Vero defensionem vetat Z Cur & aliorum criminum se reum fateri iubct 8 An non immoderata videli debet ista moderatio 3 aut potius, ct haec auctolis instituto est consentanea, quo a rebus externis abstrahitur animus, &ad semetipsum reuocatur, ut
sibi, non aliis vivat 3 Qui vero se defendit, sua conscientia non contentus, dc iudicio scientis omnia Dei: hunc satis apparet hominibus placere velle. Quamobrem si illis falso etiam persuaserit, se non peccare: acquiescit, quasi nihil peccans, contentus ijs hoc, quos sibi iudices delegit, persuasisse. Sin caeteros aspernatus, incorruptus ipse sui iudex exstiterit: peccatum eius ipsius testimonio conuit citur. Iam vero sese accusare, vici aliis peccatis eonstria
194쪽
eonstrictum i id vero est ipsas gloriae cupiditatis
radices excidere. Vehemens enim is affectus est, Ec ipsi inhaerens animo, atque affixus, ἴcaseipso euerti solitus. Putamus enim nos non appetere gloriam,cum eam hoc affectit appetamus: nec ani- AmbirioDI'aMaduertimus ruri cm csic morbum animi, ob res tit imprud bona suci lectorere gloria. Nec enim consideramus tes, O virtueo affectu inquinari bonum, nec bonum manere tes cout
posse,aut in primis expetendum, si non per sese id, minat.1 ed ob consequentem gloriolam amplectamur. Nam bono etiam nostro finis gloriola proponitur, ad quam consequendam necessario sortassis adhibetur, si ita ceciderit, iustitia. Hic iamcn ad alios affectus reprimendos est utilis. Multos enim ci vehementes affectus gloriae cupiditate superamus, & eius causa gramis nos labores capimus, acerbis suppliciis nihilo interdum leuiores. Quare etiam extrema tunica reliquorum affectuum dicitur gloriae cupidinis prosterea quod alios saepe
ex luens, ipsa ma nim adhaerestat. Revera autem, nec illis abiectibus liberat gloriae cupiditas rsed eorum actiones, quo minus in apertum erumpant, tantum coci cet. Qui enim propter eam reipsa non scortantur: a foedis cogitationibus tamen nunquam sunt otiosi. Ita fit, ut neque caeteros as- sectus reprimat. & ipsa magis augeatur ob repres : sam aliorum aifectuum actionem. Videtur igitur adolescenti quidem cise utilis initio, ad eius aetatis' affectus coercendos. Sin progressit aetatis reman- serit, magna est eius pernities. Neque enim ad se- . a se conuerti patitur animum externae gloriolae in hiantem, neque bonum quicquam praecipuς cXI ' ti via quare,sed ob consequentem gloriam: hoc est, nunquam bonum, Ut bonum ampucti. lam quid' aliud risu dignum bis e moribus acciditi Nam cum V ii, q
i omnino contemnamus & despuannis vulgus ho-sterum, ex minum,nec ullius esse pretii iudicemus, tame quasi peiere tau magni viri sint, ab eorum opinione tanquam a filo dem, riui m
195쪽
ditas, nihil eam aeque exstirpare potest, ae animi moderatio, suorumq; malorum confessio. Cauendum tamen, ne id quoque vanitate quadam faci mus. Nam si quidem ex animo fiat, ne spes quidem ulla gloiiae relinquitur. Quod si necessitas nobis imponi posset, ne virtutes nostrae ulli mortalium innotescerent,vitia vero uniuersis: excisis iam esset gloris cupiditas, quam sperare desissemus,nec quicquam per ostentationem faceremus.
THeatra frequentaro non in necesse. Sed si quam do tempus tulerit,re nulli nisi tibiissiuriro stareat : hoc ei Z, ea duntaxat fieri velis qua fiunt, ηum selum vincere qui vincit. Sic enim non impedieris. Clamore autem,aut arrisione, aut longiore commotione penitus absineto. Ac po 'discessum, na multum de iis qua acciderunt dii ιη': cum nihil ad tui correctionem faciant Alioquna eo apparebit,is
Non epularum tantum atque libidinum sunt brutae cupiditates, sed&spectaculorum& recitationum. Quo pacto igitur erga haec assecti esse debe mus,docet. Crebro,inquit, in theatra venire non est opus: sed illud potius est opus, ne crebro in ea venias. Theatrica enim eorum vita est, qui theatris vacant. Si quando autem tempus tulerit,aut ob ritum festiuitatis,cui& ludorum habetur honos, aut popularis obsequii causa: inuisi enim populo esse solent, qui consuetam vitae rationem negligere videntur aut experimenti periculiqi faciendi causa, quomodo superiori anno erga talia assecti fuerimus.quomodo in praesentia,aut ob aliam probabilem rationem tempestiuum fuerit prodire in theatrum: intento animo esse oportebit,& excitare animaduersionem, ut apud nos simus, nec iis quae ibi
196쪽
sunt nos addicamus, sed eum vincere velimus qui Vincit,& ea quae fiunt, ita fieri ut fiunt: hoc est, ut nec appetitionem nec declinationem ad illa affera
mus, ut quae res externae sint. Itaque vultus ea con
stantia esse debet, quae nec odiosa sit, & grauitatem habeat suavitate temperatam, ut nequc acclames, neque assurgas victoribus, nec effuse rideas ob ridicula dicta, s ed alios cum iudicio laudes,aliosic niter arridendo probes. Cum autem a spectaculo dincessum fuerit, ne multa, inquit, de iis quae acciderunt,uerba facito,cum ad emendationem tui nihil faciant. Neque enim ita erudiunt ea quae ibi fiunt, ut aliquo numero esse debeant. Aut igitur sic accipienda verba sunt, Qv Ag NON FAC IvNT AD TVI CORRECTIONEM: quali ad omnia ea pertineant, quae de spectaculi euentu dicimus,aut si certam aliquam eorum quae dicuntur partem intelligit, se lasse suadet, ea solum dicenda, quae ad nostram emendationem facia it. Cuiusmodi fuerint ea,quae nostros motus parum decoros in spectaculo coamguant. Multa vero verba de spectaculi euentis, argumentum euidens fuerint, te spectaculum illud.
magnificum & admirabile quiddam iudicare: id quod sine plebeio affectu fieri non potest.
AD recitationes ne veni,neque facile accede: sinaccesseris,grauitatem fi consantiam tuere: id una caue,ne cui sis molesus.
Post spectacula de recitationibus digerit, quas
homines eloquentiae & poeticae studiosi, ostenta dae facundiae ergo suscipiunt, alias potentes aliquo laudandinalias urbium instituta narrando, aut loca describendo,aut forenses quaestiones traitando ut simile quippiam. Negat igitur ad has, ut ostentationi comparatas,di res externas seectantes, facile ac
197쪽
cededum,& sine ratione accessum permittente,siue id fiat b amicitiam declamatis, siue ob potentiam eius qui laudatur, siue obsequii alicuius oc receptae consuetudinis causa, cuius iaepe magnus usus est ad eos mitigandos, qui iis inuident, qui a populari
consueti id ine recedere volunt. Sin autem, inquit, ad recitationem accesseris, grauitatem, constantiam dc facilitatem coni erua. grauitatem, ut tempos tue& modice laudes . constantiam, ne perturbat mouearis, neque acclames, aut quicquam importune interloquaris, sed eodem habitu modestiam corporis & morum conserues. Facilitatem, ne tetrico sis vultu, quasi aliis curis intentus: neque ultra quam satis est taceas, sed modice laudes orationem : nec acerbe iudices, aus redarguas, ut aut fal sam .aut inconcinnam, aut insantem. Illud autem
plane facilitatis est & benignitatis, si de oratori recte dicenti, dici qui vere meritoque laudatur, gratulari videaris. Lurmodo
CVm at quid negotii tibi futurum eri cum aliquo,
ex proceribus prasertim : ipse tibi proponito. quid in ea refactaru fuisset Socrates, aut Zenon. Ita fiet, it te ratio non deficiat, qua tu quod obiectu uerit. νe te a minfres.
Qui ad semetipsos conuertuntur, & sibi viuere volunt, haud sere magnates accedere consueuerunt. Quare Socratis exemplum nobis proponit, dc Zenonis: in quos intuentes, rationem visuri simus, qua illi nobis sint adeundi. Cogitandum igitur, quo pacto Socrates & Zeno cum talibus congressi essient, non ficte, non simulate: sed pro suae vitae ratione cordatam magnitudinem animi pr*scfe- rentes, ab omni despicientia dc arrogantia puram:
non humiles & abiecti ob fastigium dignitatis.
198쪽
neque superbe illos contemnentes. Eiusdem moris est, cicc adulari ijs, nec contumeliose illos arguere: sed Sc ob recte facta modice collaudare, & inde ducere cXordium, sicut medici acerba medicamina melle saepe prae linunt, actum dc mum eorum quae perperam fiunt, non acerbum inlcctatorem sep bere: sed cor tectorem solicitum, di aegre serentem, praeclaras actiones paucis interdum delictis quasi contaminari. Ac mea quidem sententia Socrates, Zeno,& similes, omnino demonstrariint, qua multa habeant, nequaquam expetenda principatus &fastigia rei u humanarum e & unum uois cxpetendum et se, benefaciendi facultatem : quam qui ne gligant, eos & mala illius rei experiri, dc bono frau. dari. Constat autem So cratis& Zenonis excmplum esse deligendum : sed suae cuique vitae modum esse coni eruandum , eique consentanea vitro&sponte
naturae adhibenda. Cuiusmodi enim est, eum qui ita vi uat, ut proficiat,& adhuc Epicteti puerili inititutione indigeat, Socratis aut Zenonis vii sermonibus Z Quo pacto is de istim vitabit i Nam Antigo nus, qui post Alexandrum in Syria iegnauit, dixisse sertur: Nunquam se angi & aestuare solitum, quod sciret, nisi quando curu Zenone congrederetur. Atqui multos ille alios pbilosophos adierat. Ab hoc loco Epictetus ossicia in congressibus seruanda tradit, ab iis auspicatus, quae ad principes ci potentes
CVm ad magnatum aliquem iturus es proponito tibi fore ut eu domi non inuenias, ut inclusis sit. ut occludantur tibi fores, ut ille te negligat 'Luodsi hoc flatu venire decuerit,ea feras qu fiunt: vel ipse vulvam tecum d cns,nonfuisse tanti. Id enim plebeia
eiu qui res externab calumnietur.
id in cre dicit quod supra: Rem aliqua aggrG In potestate nihil in so
πυβλιο vitanda. Antigonus de Zenone.
199쪽
ita nec da liis temere Druendum. Duaures occludenda improbis o
neat,ut de rebus necessariis sermo habeatur, siue alvirtutem adhortando. siue docendo, siue considendo, siue consolando, siue de veritate naturaque rerum inquirendo Sc disputando, siue Dei excellentiam dc prouidentiam celebrando, de auxilium aldegendam vitam naturae congi uentem votis exposcendo. Non autem de rebus vulgaribus, de quibus verba fieri plerunque solent. Neque igitur de compositionibus gladiatorum, neque de lud: s Ci censibus,aut aliis: neque de cupediis oc poculis quibus ille vel ille utatur. Nam qui sermones huiusmodi de rebus habentur, cogitationem etiam illis afligunt. Est Jc cum appetitum attrahunt, & vitam sibi conformem iaciunt. In primis vero vetat, ne de hominibus verba faciamus siue vituperando, siue laudando. siue comparando, illum hoc esse honestiorem aut deteriorem, in his aliisue rebus. Nam hoc quoque iermonum genus facere, ut animus ad externa porrigatur, a semetipso auersus, alienaque curet, dc frustra laboret, perspicuum est. Cur vero maxime vetat, ne de hominibus loquamur, vituperando, laudando aut comparandoὶ Quid enim noc habet peius caeteris 3 An illud primum,quod is cum quo agitur, initio susceptae philosophiae, illis studii gladiatorum de pugilum & similibus relictis,de hominibus potius loquatur i Ad quae igitul
propensus est, ab iis eum maxime retrahit, eaq; cauere iuber. Deinde quod iidem affectus arque virisque sermonibus mouentur. Nam &studia dc odia
tam in his quam in illis concitantur, cum verba de iis fiunt: & peculiaris affectus eos comitatur, qui sibi censuram de hominibus sumunt ut despicentiadi superbia. Nam qui vitas hominu iudicat, sic iudicium fert, qua sit illis esset superior. Atque etiam grauius peccatum est in diiudicanda hominum vita errare. quam in rebus ludicris. Neque vero dicen dissolum istis, sed audiendis etiam est abstinenda. Nam & per auditum cogitationes excitantur,& a P petitiones brutae audientium. Ad haec, ii qui tali adlauiit.
200쪽
Uicunt, nisi auctoritate grauis alicuius viri deterre--ntur, fiunt impudentiores, & audacia in uerecunctam nihilque resormidantem alunt. Quamobreminit, siquidem potes, tradue tales familiarium sermones ad res grauiores. Si vero circumuentus sueris ab hominibus , qui aliud vitae institutum sequuntur, praua institutione & consuetudine corrupti, taceto inquit ipse te silentio repurgans, Sconuersione ad temetipsum. Post commune praeceptum philosophanti dat si, ut in iisdem morib' permaneat, quam ad rem plurimum conserat silentium: maximum vitium ex- sultantis laetitiae resti ingit, quae risu declaratur, eademque ratione contrariu huic vitium,moestitiam
fortassis, improbat. Nam laetantis animi ebullitio quaedam est risus, fitq; spiti tu intumescente,dc ni tum edit ebullitioni non dissimilem. Euertit igitur constantem& placidam animi corporisque habitudinem, ut & ploratus &eiulatus e contrario moderationis stabilitati obstat. Ob haec itaque frequens risus est vitandus: & si quando risum res postulet, ne sine ullo fisu moribus asperioribus euadamus,& familiaribus stupidi & gratiae omnis expertes viis deamur, pauca certe risu digna sunt. Vnde qui crebro ridet,eum apparet facile efferri laetitia. Quamobrem id non saepe admitte dum est, nec diu durare debet risus hic enim est quem multu dicit nec effusus esse, neq; cos usus,sed labiis leui ter diductis fieri,
ut non magna vultus appareat mutatio.
Ir iurandum retusa, eripote I, omnino. sin minus quantum potes.