장음표시 사용
51쪽
queant: obiter his etiam frui concedit. Ac mihi
quidem exemplo peropportuno videtur esse usus. Mara. Nam mare ob profunditatem . fluctuationem crobi a s que dc varias mutationes, di quia suffocat eos qui id intrant,veteres etiam sabulatores generatio Natiis. nis symbolum esse dixerunt. Nauigium autem fuerit. quod animos ad ortum perducit siue id fatum.
sue sors,si ue quid aliud est dicendum. Navis gu-Guberna- bernator Deus. qui de uniuersa, dc animorum Irdi-
rori tum ad ortum, sua prouidcntia eo quo decet,& pro dignitate cuiusque, dirigit & gubernat. Natiis sub Portu dii Ebo. cst animorum in suum locum, nationem dc familiam sexductio: qua sit,ut alii in aliis locis, nationibus, familiis, oc e diuersis parentibus nascania quatio. tur. Exitus ad aquandum, est rerum necessaliarum occupatio, sine quibus propagari Vita non porcst. Quid est enim aqua iis qui orti sunt, ad victum de Cochum potum magis necessarium i Obiter autem cochle-Tuguri amaut bulbum tollere quid sit, ipse concinne ex
plicauit: esse uxorem,de rem familiarem. Ac taliasia rictore uniuei statis dentur, accipienda illa quidem esse, scd non quas aut praecipua, aut nostra bona. Nam principale nostrum bonum est, contentio dcconueisio ad nauis gubernatorem. Imo in his nec ut necessariis est elabo iandum, sed ut reueia accessiones. dc degendae vitae coni iii oditates accipien- Reueratio da sunt. Quod si gubernator ad nauem reuocet, hoc AEdnauem est, ad se sedc veram patriam unde venimus '. Curre, inquit ad navem. his omnibus,quae ad genei atione pertinent relictis. vocantem sequens, dc minime respiciens, ne ab ipsa natura solutus, iii optest odio demisisti Voluntate ibi haereas. Nisi enim ultro atque alacer,
inquit. secutus fueris, istis rebus omnibus relictis, vinctus in nauem pecudum instat coniicieris : hoc est, inuitus, dc tum teipsum tum eos qui adiit ni deplorans, vitam relinques, ut homines amentes de
ouina praediti stoliditate solent. Eum autem qui obiter coniugio dc procreationi liberum, xcbusque
similibus operam daturus est: tempestiue id fac exe
52쪽
esecet,ut modo conuenienti rebus hisce satiatus sine ulla mora hinc recedat, dc alacriter gubernatorem vocantem sequatur. Si vero senex fueris, dc prope Seni mors iam a fine abfueris: nullo tali vinculo constringi, polim quator, sed totus in reditum ci discessum ex hac vita in- media tentus esto: ne cli in tempus dii cedendi adiuerit, tanda. Vocatus sarcinis onustus deprehendaris, &a vinculis retraharis, ac recens ductam uxorem & infantes liberos lamenteris. AtqLie adeo senem discessum ex hac vita, quam diuturnam in ea mansionem,uia is spectare & curare decet.
ita velis ea fieri Sic omnia secunda tibi accident.
Quae res externat relinquendae, quae percipiendae nobis sint, disseruit: ac nςcessariis utendum necensai io, caeteris vero obiter: sed harum nullam praecipue expetendam, concesso ad hunc modum rerueAternarum usi.Nunc regulas tradit,quibus obseruatis, rebus externis,citra noxa & perturbationem, atque etiam cum delectatione queas perfrui. Ut autem sine molestia vivamus,nec ea quae fiunt i
probemus: aut rerum naturam se ad voluntatem nostram accommodare, aut nos ea quae rerum na
tura nobis decreuerit,omnia probare necesse est. Aliter enim fieri nequit, ut bene agi nobiscum arbitremur. Neque vero aut fieri potcst, aut semper no bis expedit, ut rerum uniuersitas omnibus optatis nostris respondeat. Multa enim nobis placent, qua
ipsis etiam nobis sunt inutilia: siue quod eorum naturam ignoramus, siue quod brutis affectibus interdum indulgemus. Nos igitur, si beati esse vo lumus, assuescere, ut iis quae ab uniuersitatς fiunt, Multa iacacquiescamus necesse est. Verum hoc praeceptum qua mirib nonnullis durum, atque adeo ne fieri quidem posse ni6se non videbitur, ut quisquam velit ea quae fiunt,ita fieri Vt miriatur, fiunt. Quis enim lanae mentis homo probet Vci approbaro,
53쪽
communia mala, quae ab uniuerso oriuntur: ut terrae motus, diluuia,incendia, pestem, famem, interitum omnis generis animantium & frugum t vel ea quae nefarie ab hominibus in homines perpetrantur: urbium excidia, captiuitates, caedes iniustas, latrocinia, direptiones, libidines, & tyrannicam violentiam usque ad impietatem adigentem, & ab eruditione & philo phia repellentem, omnisque virtutis & amicitiae & mutuae fidei, & tam scientiarum, qui vix multis aetatibus inuentae confirmataeque sunt,tantam euersionem ut earum sola nomina memorentur,quam artium multarum,quae diuinitus iuuandi nostri causa datae sunt, ut medicinae, Vt fabrilis, ut architecturae ac similium eam deprauationem, ut earum umbrae tantum &simulacra sint
reliquat Haec igitur & id genus alia , quae in nostram
aetatem redundarunt, non dico videre, eorumque
particeps esse, eaque fieri, sed vel audire quis velit, nisi homo malevolus & omnis honestatis inimicus 3 Huiusmodi dubitationes non hominum vulgo duntaxat, sed& eruditioribus obstrepentes, dinsoluendae sunt, si & Epicteti orationi sua debebit constare auctoritas.& rerum auctoris Dei reprehensone carere gubernatio. Vbi enim utilitatem, ibidem etiam pietatem collocamus et ut paulo post nos ipse docebit Epictetus. Aio igitur,si vete mala ea sunt, quae modo tragicis verbis dubitatrix praedicauit oratio,& talia mala, qualia nobis Videntur: nec vir bonus is fuerit, qui delectetur malis: neque eum qui haec gubernat, non esse causam malorum, obtineri potest: aut si malorum auctor credatur, Vt eum honoremus, aut amemus, aut colamus, fieri nequit, etiamsi infinitae rationes in medium asserantur. Quodvis enim animal ut ipse dicturus est
noxias res earumque causas fugit & auersatur, utiles vero earumque causas consectatur & admiratur.
Sin haec non esse mala quae fiunt, ut putamus, sed bona potius, ut quae ad magna bona conducant, eorumque causa fiant, demonstiatum suetit: dc si
54쪽
quid omnino mali insit iis quae fiunt, id non in ipsis inesse rebus , sed in appetitionibus dc assectionibus
nostris: neque is malus erit, qui ea quae fiunt. ita fieri voluerit ut fiunt, neque gubernator harum rerum videbitur malorum auctor. Ista igitur in qui- Terra locus busea fiunt, quae mala videntur, in ortus & interitus loco constituta, partim corpora sunt, partim terata . animae brutae, affixae corporibus, uec sere quicquam Corpora. seiunctum ab iis habentes; cum sint tantum vita Anima bru- corporum, &secundum illa unaque cum illismo re. Mentur. Rationis vero participes per se mouentur, Animi ho- seiunctae a corporibus, & sui iuris voluntate appe- minum
tituque praeditae sunt ,harum corpora motu prorsus Corpora a alieno agitata, omnemque naturam extrinsecus coelo mele- habentia, praecipue quidem a coeli conuersionibus mentis Q. oriuntur, intercidunt, variasque mutationum vi ciuntur.
ces subeunt. bin propiora & ipsam materiam spectes, a sese inuicem assiciuntur. Id enim est consequens, ea quae nascuntur & pereunt, ab aeternis , constitui: & ab iis quae per sese mouentur, ea quae cientur aliunde: & ab iis quae continet, ea quae continentur. Estque hic ordo, hoc ius uniuersi,vt haec illa consequantur, cum in sese non habeant principium motionis,aut delectus: nec appetitio in eorti sita sit potestate: neque discrimen dignitatis eorum libera voluntate oriatur, sed e suis causis pendeat:
sicut nec umbrae corporum suo arbitratu hoc aut illo modo conuertuntur aut assiciuntur, sed causa
rum suarum statum sequuntur, ' semper eadem cpraeditae dignitate. Ac ne ipsis quidem quM mux Π isti Irib Atur corporibus, siue compositis siue simplicibus, malum est illa mutatio: primum quod eorum natura est talis, nec fieri potest ut aliter se habeant. iEtenim nec rationis capacibus animis malum esset ignorantia, dc brutis appetitionibus vita consenta-rrea, nisi ita nati essent ut & verum cognoscerent, &brutis appetitionibus imperarent, sit praque illas velut eminerent. Deinde quod composita rebus
contrariis constant, α inter sese pugnantibus quae
55쪽
in alienis collocatae locis per morbos sibi mutuo sunt infestae atque iniuriae : alias igitur ea quae in
ipsis corrumpuntur excernentia, confirmantur: alias ad interitum tendentia, ipsa quidem a labore dc aerumna de redundantia contrariorum, quae eis inest, liberantur, & singula quae in eis insunt simplicia, suis totis restituuntur, ut quasi repubescant, diab innata eis ex contrariis imbecillitate recreentur. Eorum enim quodlibet agens aliquid in contrarium, utique vicissim aliquid etiam ab eo patitur. Cum ero simplicia , contrariarum mutatione qualitatum in se mutuo conuertuntur: id fiunt denuo. quod ante suerunt. Nam aqua in aerem mutatur. unde prius facta erat: dc aer in ignem, unde fuerat
ortus. Neque in his scilicet quicquam est mali, etia nasi inde vel diluuia, vel conflagrationes, vel aliae
vehementiores mutationes essiciantur, ob elemen- . torum uniuersi aequationem: siue etiam pestilentiae' aut terr. ae motus composita corpora diremerint.
Quod si haec etiam conducunt ob infinitam eius quod ortum habet reuollationem, eo quod unius interitu, ortus est alterius : qui fieri potest, ut partis PMim sub interitus siti malum,si toti conducit 3 Nam in singu-
rotis.νtiue lis etiam cernitur animantibus ipsa natura cotem nere partem propter totum, cum fluxiones a partibus communibus corde, ventre, hepat e dc cerebro, in extremos pedes relegat, dc manus , dc ad cutemper tubera, lichenes, dc eius generis alia depellit, de abscessus perniciosos in membris facit ob incolii.
mitatem totius. Atque etiam ars medica naturae in hoc imitatrix, a postemata putrefacit, secat, urit. de intendit atque amputat partes totius ergo conseruandi. Neque quisquam tamen est, qui male ista fieri arguat. Iraque si per se sola essent corpora, nec eorum quae his accidunt quicquam ad humanos animos pertineret: nihil prosecto in eorum muta. corpo 2 μ- tionibus inesse mali crederetur. Sed quia etiam ani- ruunturi marcorporibus insunt: omnis ex eo querela nasciatur. . rum tamen brutae cum corporibus colla
56쪽
rent,et sq, vitam impertiunt.atq; in illis oc cum illissu a m dc naturam dc vim dc eis caciam habet. Ratio-ὶ nis vero participes,dc natura seiunctae .ac plane sepa-a rabiles a corporibus, tum per se mouentur, tumia, liberam voluntatem habent, & appetitiones atque i, assectus suo arbitratu moderantur, ut supra osten- ,2 sum est. Brutas autem contra, siquidem ne vestia, gium quidem proprii sui motus, nec internam aptio petitionem,aut qualemcunque motionem habent,
ea sed plane corporum vita sunt perspicuum est, suam
ta quoque naturam una cum corporibus fato attri-
ea butam, & dignitatem pro earum ratione ει cum ut, illis a is gnatam, quae una cum eorum motionibus ni afficiatur, habere, ut antea de umbra est dictum. i. si stirpium vitae magis conuenit, quae eo ra- Anima br illa daces deorsum egerunt, ac sensu carent & motu, torum inter te, cum appetitione dc concitatione animi coniuncto,s ium iii quae res brutis etiam contigerunt: pecudum ani- hominum ti mae, inter animas stirpium corporibus inhaerenti- animas im.i is rim, dc eas quae secundum naturam absolutae ac per rarierit
is se mobiles sunt mediae, aliquod vestigium habentiis appetitionis dc concitationis, intrinsecus in ipsis
.e. excitatae , quae alias pro natura sui generis mouea- . o. tur, ut cum leo moderatam in suo genere habet
ii, iram, alias effervescat aut deficiat. ltaque dignita j tem quoque imparem, de vitam dissimi limam ha- mmam m j, berit a fato attributam: qua sic obtinent, ut aliunde nimi digni 1 moueatur Debent enim ea quae inter aliqua inter- tm a liberta , lecta sunt,cum virisque extremis quandam habere r. volunt ili affinitatem. Caeterii particeps rationis animu per tis ριndet.
i a se mobilis,dc appetitionis atq; affectionis suae plane
dominus, ea etiam est dignitate quam a libera vo- ii luntate consequitur: corpore autem utitur,dcais ictus habet, qui ad ipsum reserantur. I s. cum natu- , rae . congyuenter Vivens , pro instrumcnto utituris i. cor pote, sciunctus ab eo,&supra id eminens: tum
, . DOXAE corpori impediunt animi actiones quae per ' ''is corpus fiunt, nullis tamen ipsusnanimum anici pq
isnt malis. Nam dolorem in re dc manere, diu n
57쪽
Sodalitium Socrates asserebat. Si vero maiore quam par est no corporis. cessitudine cum corpore contracta. id non iam ut instrumetum,sed ut sui partem, ac potius ut semetipsum amplexatus: tum cum eo dc per id affectibus agitatus dc Obbrutescens. dc iracundiae atq; cu- , piditatis appetitiones, suas esse ratus, illisque in se uicias, rationesque subiiciens quibus illa deside ita expleantur: dc prorsus corrumpitur, dc morbis animi laborat, egetque medicitia qua illis liberetur. Morbi fieri solent autem contraria curari contrariis. Debet Iamitates igitur animus appetitu voluptatis dc suauitatis, atq; atia sunt se amore corporum,opum, honorum, potentiar, simi- poena o mea liumque rerum vitiatus. earundem rerum frustradisina ani- tione di puniri Cc fanari, in primis vero corporis morum. doloribus, quod est animo propinquius, cuiusque cruciatus magis sentiuntur. Cum enim animus de Deum & scipi una dc seruerit, seque totum corpori ocrebus externis dediderit, eaq; seipsum esie putari t, dc suum bonum in illis quaesierit, eaque ratione deprauatus aegrotarit: quonam alio modo ista a spe naretur dc ad seipsum dc Deum convcrteretur, dc in his bonum suum quaereret, nisi praeter noxam ista etiam molesta experiretur. Nam quia propter Voluptatem ad ea vergit, spe in eis de cum eis illa potiundi: dum illa voluptate fruitur,ailixus illis deliquescit. Nullus enim clauus est, qui ira sortiteras agat de agglutinet animos. ut voluptas. 6c illec brae voluptatis. Bonus igitur ille medicus, ea quibus inhiat animus cum in o cst ijs offerendo, eadem ut auersetur facit: quemadmodum nutrices infantes ablactaturae, aliqua re amara papillas inungunt.
Initio eos . Animi ergo initio duobus propolitis malis, dolori
cuturi d-lu corporis, mortςm dc dii ccisum a corpore antepo-νumem rea nunt: nunquam id facturi vigente dc florente co trahi-uν a Pore, Vnaq; consucscunt odisse&auersari volupta-
oluptate . xcm, qu* hic percipitur maioris doloris formidine inde excitandi: sicut Jc pueri primum a rebus rioxiis
metu retrahuntur. atque aliquis noxio quopiam
cibo aut potione impcnic gaudens, saepe doloribus
58쪽
inde assectus, magnae molestiae fuga 5c metu iis a Rinet. Etenim quis rebus iucundis sine molestia Perfruens, quamuis noxiis, ex animo abiis abhorreat Z Atque ista voluptatum timore doloris maio- ,ris abstinentia, permutatio quaedam potius est assi ctus, quam liberatio. Nam suauitate quae inest in . i. vacuitate a molestiis, fructum suauitatis permuta mus,&assectus alium sibi affectum adiungit. Expe- Tandem vidit autem hoc initio nobis, ob pueriles ct stultos tro se per affectus nostros, ut ea suspecta habeamus & inuisa, fele, melio quibus vehementer afficimur: posteaque natu iam amplect/- eorum considerantes, ea praeterquam quod noxia mur. sint. multo etiam plus habere molesti quam iucundi, & in nos ipsos descendentes, dc bonum in nobis situm esse deprehendentes: non autem in corpore, aut rebus externis, atq; ii militudinem nostri quandam cum Deo sentientcs,eamque honorantes: iam non metu,sed scientia di virtute vitam natura consentansam amplectamur. Nam & pueri quae prius declinabant & prosequebantur metu, post auoa prudentia ultro faciunt. Et hunc copum propositum habet curator noster Deus & rationis particeps animus neque adhaerescat corpori ct rcbus externis, neque his metu,sed iudicio abstineat: tanquam bono & malo nostro in appetitione & declinationestis. e ad hunc finem prouidentiae medicina contendit , ut reducat animum ad amplectendam vitam naturae consentaneam: quemadmodum etiam Optimus quisque medicus sectionibus & ustioni- bus naturalem habitum corporibus i cstituit, ut naturalibus actionibus sutigantur: estque improbita- ' tis medicina poena: & eum usum habent mala, ut' habentur quae nobis eueniunt. Vt autem medicis succensemus, stiones Cc sectiones di molesta remedia adhibentibus: sic homines vaecordesci puerili sententia, haec moleste serum. Et qui huiusmodi Smnoret, casibus & seipsum & alios obseruarit, atque assecti- docent. ones animorum animaduerterit: is facile nimirum intelliget, molesta ista velut ansam praebere animo
59쪽
uens, nec unquam suis desideriis frustrandus nec in ea quae declinat incidens: neque in ullo se malo esse putat, neq; ullum accusat ut auctorem suae calamitatis. Sed is qui erudiri incipit, interdum frustratur suis desideriis ,&inea quae vitat incidit: quia tum . in agendo brutas etiam affectiones ad hi bet. Sed diuisione rerum,quae in nostra potestate sitae sunt, aut non sunt, occupatus, nouit seipsum sibi auctorem. esse&frustrationis&calamitatis: non autem alium, si quando bonum aut malum suum in rebus Nonflatim alieni iuris collocarat. Cur autem dixerit aliquis, exsequimur is qui erudiri coepit,cum in se bonum S malum su- ea,quε vera uiri positum esse norit nisi enim id sciret, seipsum Orecta esse non accusaret peccat, ut seipsum accusett Aneo intelligim'. sit, quod cognitio bonorum & malorum antecedit, ut quae rationis nostrae sit actio, sed non statim in
omnibus brutae affectiones se accommodant, conformant Ic su biiciunt rectae rationi: praesertim vero cum ob socordiam & dissolutionem rationis, α continentem brutae partis motionem corroboratae perturbationes quali tyrannidem occuparint. Sic
affecta fuit ea quae in Tragoedia dicit, , Sciam licet quod aggredi parem nefas,s, Tamen iramentis omne consilium premit. Quamobrem ad tempus boni consulendum est, si ratio partim cogendo, partim veluti magico carmine delinicndo, affectus in suam sententiam pertraxerit. Nam tum rationis etiam cognitio sit euidentior, α scientifica, & omnis dubitationis expers. Non mirum igitur,eos qui erudiri coepei ut, peccare interdum, affectibus nondum plane subactis, de ratione nondum secundum scientiam agente : se i psos autem accus ire, & non alios, ob diuisio Gens indo- nem illam rerum nostri&alieni iuris utcunque ad-cta ruit p. missam. Prorsus ineruditi autem saepe S multum vetitum n peccant, quod&ol, affectionum commotionem, refas. ob rationis ignorationem verum bonum de malum nondum diiudicarunt, neque se a bruta natura. 4 Vel nuda cogitatione remouerunt. Quam dico bi utam
60쪽
tam natura 3 Quod nos ipsos naturamque nostram esse corpus opinamur, auari autem a diuitiis pen- 'det. Peccamus igitur cum ineruditi sumus,propterea quod bonum dc malum nostrum in rebus cxternis collocantes, quodnam verum bonum dc malum nostrusit,& unde sit prorsus ignorantes: eos nobis malorum auctores esse putam', qui aut aliquid nobis adimunt nostra opinione bonum, dc appetendum in rebus externis, aut in ea coniiciunt, quae a nobis declinantur. Neque vero externa ista, quae vel in bonis vel in malis habentur, omnino talia sunt, sed interdum utraq; rationem contraiiam habent. Quapropter ineruditi adolescentes, paedagogos, ut νεοιρο -- a quibus male tractentur, oderunt: eos vero a qui- - φιλε
bus ad voluptates inuitantur, diligunt. Epictetus autem paucis ille quidem, sed notas euidentes nobis exposuit, qui b. eruditi ab ineruditis dc tironibus Eruditi.
discernantur. Nam eruditi ab omni errore dc peccato remoti,ob rationis persectionem, dc brutae partis cum ea consensionem dc obedientiam, neminem unquam accusant ut ullius sibi mali auctoiem. neque enim in ullum suum malum vel ipsi sese coniiciunt, vel ab alio coniiciuntur, siquidem eruditi sunt. Quia si. eruditi sunt, non in rebus externis malum collocant. In eruditi autem utraque de causa Ineruditi. errant dc peccant, eorum dc ratione dc bruta parte
male affecta: atque aliis suum vitium imputant, quasi id in rebus externis inesse cernerent. Est autem dc facile dc iucundum , dc indoctis omnino dignum , culpam eorum quae ipsi deliquerint, in alios conferre. Qui vero erudiri incipiunt, dc principia Tironis. salutis habent: etiamsi peccarint , & in malum aliquod inciderint, tamen ubi sit malum, & unde nascatur, sciunt, & quae sit ortus illius causa, ideoque illam accusant. Neque quisquam opinor, his iudicandi velut instrumentis utens, unquam errabit in
diiudicando statu eruditi, ineruditi dc tironis. Nam Puer se paca proprie est eruditio, cum puer qui in nobis est, a duUM irarpedagogo, qui ec ipse in nobis est,castigatur. Puer Πρbis