Examen thesium theologicarum Iacobi Capelli quas inscripsit de controversijs quae foederatum Belgium vexant & satiusne fuerit tolerari sententiam Arminij, quam damnari. Aucthore Minutio Aquilovicano Friesio

121쪽

tavorum meatus est, ut Iunis faetactret eum tamen ipsum Iuvium quamplurimu titem, quae posteasuncedita,conatus fuisset in suam sententiam pertrahere. Fac Syllogismum, Capelle: An candori repugnat contestari, e nihil sentire, quod cum Belgicarum Ecclesia1um Formulis optime non convenit , simul conari Iunium in sententiam suam pertrahere Quis Argumentum tale expectet vel ab eo , qui adhuc inter cathedras discipulorum Capelli plorat Credidit Arminiu- contestatus est, ehientiam suam Coaivenire cum Formulis Ecclesiarum , Iunio,qui similiter sententiam suam credebat contestabatur cum Formulis Ecclesiarum Gallicarum coiivenire, sententiam suam persuadere conatus est. Ergp, Arminius non egit candideri Quae consequentia i Cur non eodem jure Iunium candide non egisse colligere liceata Certe, si Iunius fuisset Confessio Belgiciti aut sententia Iuni sententia Belgicae Confessiunis, diceret aliquid Capellus. At.nunc tantum abest, ut id verum sit, ut Iuni sententia nequidem cum sentenua Belgicae Confeso nis convenerit : Quippe qui Objectum

Praedestinationis statuebat hominens. in grum in puris naturalibus constitutum:

122쪽

re videri velit hominem tipsum Deιnde

parunt candide agit CApulius , cum collatio m fiam, qui anter Arminium cluniumsiait, eo animo instirutam interpre tur ab Arminio, ut in sententiam suam, tan' qualis si de ea jam amplius nihil dubitarer, lunium perti aheren eum nihil aliud revera egeri quam, ae suo iudicio fidere videretur, Iunio tanquam celebri per id tempus Professori Theologo sententiam ratibiaessentisntia suae examinandas obtulerit, ut, fi eas probaret, tant,magis in sentenisa fusi confirmaretur, sin minus , ut vel Iuniis rationibus melioribus instrueretur, itaqii seritientiam veriorem pertraheretur; vel Iunium ipsum ratio rubus melioribus instrueseth in seritentiam suam pertraheret.

Ovid poti it candidiu integriusque ab ipsolfiei. bbsecro re, Capelle posito qu- verim, esset, itod di is ran umclarissinio viro Iunio elatentia suam communisre 'incoliari mino molimis ephirimis aeresia clam minuaderes Et communicar cum vito octo , csthe semper conari eum in sententiam suam perinthere ZAut propositiini habere non credere me

123쪽

Sed , inquis , Russin eum in Thesibus D

vatis, qua postea quoquet radierunt in lueem, fluam Mententiam non semel propugn e ., cladis Dorouena moneret, in ut inquirendum sedulo, quia nihil publieijuris actae fererat,unde eonviser posset, obtendebat adhue anno i 3. temerarias esse sus claves illas. Audivit musculum Capellus, credidit sed vide quam vana credulitate Sententiam Armini de Praedestinatione ex Thesibus ipsius Privatis discere non erat opus: Iam satis erat nota Collatio cum Iunio, quam I niu ipse pretier fidem datam , vel saltem imprudenter describendam dederat Discipulis sitis idcirco jam in omnium paene manibus erat , satis eam evulgaverat. Dixem etiam rotundessententiam suam A miniius, cum ad Professionem vocaretur, ut ignorare eam non posset Guinari s promotor ipsius Publice eam: privatim defendebat , sed ea moderationes pindentia, ut pio cuique , ipsisque adeo Collegis suis abunde satisfaceret. Soli DordIace ni Inquisitores, seu proprio, seu alieno Eelo, suspiciones novas ordiebantur, , quod de Scribis QPharis is dicitur Lucet a L.

124쪽

SO OS IN AVTovvers. 33. 34. Suspiciones vero unde habebantu Ex tyronibus

quibusdam studiosis Theologiae , qui illos mesores ad ipsos fores , quia illis non in

gratos esse sciebant, detulerant. Arminius Contra eontendebat, suspcionibus agendum non esse immeritote ijs gravari nec credendum eis rudibus qvibusdam juvenibus, qui fere vel inscitia , vel affectu laborant. Haec ita esse,certum est Sedri idem evinco ex ipsis Capelli verbis a nam occasonem suspidandi ex Thesibus Privatis Arminij non habebant Dordraceni: In ij enim, uti Capellus est , sententiam suam non seniet propugnaverat Arminius. Ergo suspicionis esse jam desierant habebant,

unde Arminium aperte accusere potetant.

Dicere, quod Theses illa privatae erant, quod proinde eas nancisci non poterant, ineptum est. Nam si eas hancisci hon poterant, cur suspiciom indulgebis 3 Cur non potius credebant , Arnunio injuriam fieri , quamdiu contrarium non constabat Tam diu enim bonus quis esse praesumitur,

quamdiu contrarium non apparet. Sed nec

125쪽

stae soli habebacuc Qxquot ad 'llegium

istud pertinebant . iij describebant eas 41iae scrupulo. Quod si 'ninino Capellus velit,

eas veluti KEIM 1 quaedam , secretas habitas fuisse;cutare poterant leVi momento , ut sibi eae darentur per Academiae Curatores, aut per Alumnos suos. Non erat necesse ut expectarent , dum ea fierent

publici juris, aut ut aliquid in lucem ederet Arminius, unde culpae istius reus agi, convinci posset. Vides, ut se ipsum intricet

Capellus. Sed quod eum maxime confundit,ac clarissimc omnium temeritate Dor dracenorum arguit,est, quod cum Curatores Academiae, pcasione Dordraceni gravaminis, tribus Theologicae facultatis Professbribus jussissent sententiam suam declarare super eo, an dissensio aliqua inter ipsos es set, responderunt unanimiter , sire se, isteνTheologi facultas ctores Ufensionem aliam esse, quod attinet Doctrina fundamenta. Idem testabantur Regens Collegi, Theologici, Subregeris. Nota vero, quod' cdeclaratio facta sit ab ipso Goma 4Trel. catio , postquam Arminius , non privatim tantum , sed publ1, etiam istaesentibus ipsis, defenderat Theses suas de Praedestinatione, de Ecclesia Catholica de Iustitia Efficacia Providentiae Dei in malo , de Ecclesia

126쪽

Ecclesia ejus Capite, de Notis Ecclesiq, de libero Arbitrio, C. Atiliquit Capellus, si quid vinculum

ageret Amisius, non noverant: nempe Dor-draci clarius videbant lyncei isti Pastores, quid Le et ageretur , quam qui in ipsi urbe, cademia quotidie Arminium aut

docentem, aut disputantem audiebant. Ne

cessiim profecto est, ut Capellus aut stupi- dos fuisse credat Proses res Theologiae, qui Leyd agebant, ut prae stupore non perciperent, quid rerum apud ipsos gere

retur , aut tam lentos frigidosque pro Dei veritate, ut, quamvis optime perciperent, quid ageretur , non magnopere tamen id curarent, usque deque habentes, Veritas an falsitas triumpharet quo quid ineptius Adde,cum rectius omnia scirent Dor-draceni, an probabile putat Capellus, eos id celaturos fuisse Gomarum QCollegam ipsius , aut de facto eos id celare voluisse rQuis cordat Scivit itaque Gomarus, quid post siparium ageretur Neque Zelum ei pro causa sua deesse, ne gravius nunc quid dicam, stire poterat, quisquis Gomarum vel semel Disputantem audiverat Sed nec amore Armini, impeditum eum fuisse, quominus officium faceret, satis multa jam fidem fecerandi Quid igitur Necessiun est,

127쪽

ut dicat Capellus, velit nolit, Professores istos)udicasse, Dordracenos nullam justam caussam habere, cur secus de Arminio opinarentur, ac proinde Arminium rect respondisse, suspiciones ipsorum temerarias esse. Constat itaque hactenus iniminio candor suus; testimonium ipsi praebentibus collegis ipsius frustra eum per cunic los suffodientibus Dordracenis.

numque auis. Non crescebant caussae, sed quaerebantur Suspiciones paulatim in odia exibant,&,quae odia comitari ac fovere solet, diffidentiam. Nec deest unquam Praetextus. Dd volunt Sabini, id somniant. Arminius tamen, inquit, prestabat. I. in δε-

tractatione e ritionis modalis. Falso inepes Falso; quia Synodus nulla unquam,

nec per se, nec per epulatos, oum infinem expressi ablegatos, vocavit Arminium, ut de eius caussa cognosceret. Ut autem Synodus Nationalis haberetur, in qua cognitio cauta institueretur, tantum abest ut Arminius detrectaverit, ut Synodum talem

pro virili promovere semper studuerit. Inepte Quia Arminius & Professores The-o i Synodo particulari non suberant, ut, ii omnino detrectasset in ea caussanis1-am cognosci, jure merito detrectare pol

128쪽

isset. Tantum ver,abest ut detrectaveriteriam in ea aut per eam cognosci caussam suam, ut etiam, quando Deputati Synodi, qui vocantur, sum compellarent,tanquam

cognitur quid de fama ista esset, etiamsi eos sciret ad id ipsum Deputatos non esse, sed sua sponte istam provinciam in se suscepisse, semper tamen ij responderit, pacitum se esse defendere sese , si modo accu-

ciae

injuriam sibi fieri summam malign istis rumoribus, quos suspicaces quidam mortales de se spargebantis fovebant, vel λα- Cusator non prodiret, paratum se esse ad conferendum cum ipsis , si modo Deput

torum qualitatem exuerent, tanquam cum

fratribus Pastoribus, de omnibus Articu lis fidei, sine ulla distinctione, ea lege, ut tam liceret sibi quaerere, quae Vellet, quam ipsis Alioquin praejudicium nimis magnum manifestum fieri sibi, Professioni sui, facultati heologicae, Academiae Curatoribus. Sed alia longe mens erat istorum hominum , quam non ignorabat A inius, alijque , quibus eorum consilia perspecta erant. Habebat Arminius Considerationes, quia rogatus fuerat I Synodo, uti mollegae ipsius, ut eum in finem Confessionem Catechesin relegeret

129쪽

examinaret. Non diffitebatur itaque se habere aliquas , nec diffitendi caussam habebat: Eas movere,antequam Synodus celebraretur , illicitum sibi & nefas putabat, publicae pacis caussa Aperire aut pateface- 're eas quibusiibe fclicitantibus , quidem animo saepe non bono, importunum, inutile, ac noxium esse sibi persuadebat. Atque in isto proposito ita obstinaverat ani. inim, ut fidenter semper diceret , se paratum finire quamlibet vel durissimam censuram, si contrarium esisset. Eodem modo se habet res cum dissimulatione , in qua Arminium perstitisse affirmat Capellus. Nunquam dissimulavit Arminius , se aliter sentire de Praedestinatione , quam nonnulli Theologi Nunquam dissimulavit,

se habere Considerationes, fassia est utrumque ingenuc. Sed Considerationes, inquis, non indicavit. Esto. At hoc non est dissimulares, sed rotunde', sed ingenue, animi sui sententiam declarare. Sed nec dissimulare semper crimen est Candor cum dissimulatione optime potest aliquando consistere. Prudentia jubet aliquando dissimulare, ut veritatis promotion e proximo melius consulatur. Vetiam tantus erat viri candor , ut ne quidem dissimulare

vellet.

Atqui

130쪽

Atqui Hagam e status Anno lso . eam

ob eaustam , ne tum quidem animi sui sensa

palam aperire voluit Ui Psittacus loquitur Capellus , quod non intelligit. Nec

evocatus fuit eam ob caussam, Anno 16o7. Et caussam, ob quam evocatus tum fuit, ita libere, ita apertE, Voce scripto dixit, ut nihil supra. Conventus praeparatorius ad Synodum tum filii indictus , eum in finem, ut tu eo de loco, tempore , forma Synodi Nationalis mature deliberaretur. Quid haec res habet commune cum

ea, de qua Capellus agit Profunda est ii chistoriae inscitia. Anm 4 os deaeum aues ante mortem mensibus ausus est ea iselarare. Imo vero jam

multd ante ultrδ sponte uia Declarationem obtulerat. Nec declaravit sese , nisi jussus Magistratu supremo. Quis pudor itaque Capelle, diceres, eum jam videret quam mustos Pastores, quam multos Proeerram Senientiam suampertraxisset. Non ante se declaravit, quam uberent, quibus jubendi jus erat,4 simul atque illi juberent. Nullam occasionem callidus captavit sed cum detrectare non posset sine laetere, inobedientiae culpa, dixit sententiam, dixit ea

modestia, ea animi alacritate, ea rationum vi atque efficacia, ut in omnium Procerum animis