Examen thesium theologicarum Iacobi Capelli quas inscripsit de controversijs quae foederatum Belgium vexant & satiusne fuerit tolerari sententiam Arminij, quam damnari. Aucthore Minutio Aquilovicano Friesio

211쪽

animos adeo auxerat, ut incurabiles essent,4 hic illic petulantissime turbare inciperent

caetus eorum, a quibus secesserant , eaque

ipsi templa, quibus excesserant, reddi sibilolis postularent. Quid facerent Remonstrantes An paci concordiae amplius potuissent litare, quam consilio tali , ut suum cuique templum adsignaretur Certe, si ab istis Schis ilicis aurbatoribus secessionem fecissent, rectius & caussis suae utiliust fecissent. Verum quia pacis studiosi erant, Proceres ipso Patriae Schismate abhorrere videbant, malebant extrema quaeque tentare, qa m cauterio isto pacis omne remedium tollere. Dicet fortasse Capellus, si pacem amassent , secuti fuissent secedentes: tolerastent. Secessionem .deserta

Setentiet suae professione illis se unxissent. At, inquam ego, dc hoc frustra fuisset odia

nimis excreverant: non ferebant schismatici Pastores istos, quos a se dissensisse antea sciverant, nisi consensionem, non silenti, sed voce profiterentur, manu signarent. Quod adeo verum est,ut ne privatos quidem Remonstrantium Sententiae addictos cietibus suis immixtos , aliter quam aeris oculis adspicerent, scommatisque proris & contumeli,s suis essicerent , ut non lius intercipio comparere auderent. an Sed

212쪽

,ed nec poterant bona conscientia Secta. rijs istis sejungere cimo ut ab illis non a perte secederent vix ab animo suo impetr re poterant. Sola spespacis & Reipublicae salutis faciebat, ut aperte illis nuncium non remitterent. Neque tamen schisma fiet . aut quod factium erat , approbari judiciacent, si, ut suum cuique templum consensu ublico de communi adsignaretur , Ons aissent, cum schisma dici non possit id, quod communi consensu pacis & vitandi veri schismatis caussa ad tempus tantum fin

etiamsi speciem aliquam schismati

videatur. .

aBeν iterum tolerare, quia opus est chumatest At quando schisma hoc sectum erat, non erat amplius Controversia de Sententia,sed de facto Controversia tolerari poterat attactiosari illegitima ista Controversiae deis cisio, , quod ex ea natum erat, sesus prorsus er i intolerabile. Non erat cognita adhuc caussa in ullo Conventu legitimo. Conventiculis o coitionibus clancularijs atque illegitimis erat damnata quibusdans Pastoribus zelotis patriarum Traditionum quibus e teri tacite suffragabatur. Huicde, cisioni Miuum erat schisma idque invitis et magno molimine obnitentibus Magistia,

tibus

213쪽

tibus Urgebatur autem in dies tanto suro re, tanta audacia, tanta obstinatione, ut qui ullo conscientia bonae studio ducebatur, non posset non toto animo ab eo ejusque authoribus, fautoribus abhorrere. At Pastores, inquiet fortasse Capellus,nondum in illud consenserant. Atqui, inquam ego, pleriq ejus fuerant authores,aut fautoreS. Docentida haAmstelodamensia, Schie damenta, Hagiensi , qui serum manibus subsignata habebantur, quae caeteri fere omnes,non modo non improbabant,nedum, quicquid supplicibus votis rogarentur IRemonstrantibus, redarguebant aut carpebant, sed facto etiam exemploque suo confirmabant, cum c tus istoc, qui secessionem tam

illegitimam fecerant,consilijs concioni , studijsq, suis in secessione ista quotidie st bilirent de confirmarent. Quare C Capellus est , Nulli unquam Pasim heu sse impuη edebi aDeere, sententiam contra seipsum dixit, damnavit eos , quibus se patrocinari credidit. Et tantum abest, ut isti non impune fecerint firmaverintve Schisma istud , ut Schismatis illius bineficio ad Synodum illam grassati fuerint, in qua eos ipsos sequis credat qui pacti Tolerantice praecones semper fuerint,tanquam schismatis authores damnarunt. H divera est rei gestae Historia,

quam

214쪽

-ao7. aut scire noluit Capellus. Qu9d cum ita sititorum illud,quodC pellus Thesi, II. , Ira operose incia catim ostenda parem non esse rationem in Tolerantia Lutheranorum, Remonstra

rium,quod videlicet in istos jus nullum haberent Ecclesia Belgic , uti in hos , quos sciebantEcclesiei suae membra esse,non modo non pro ipso,sed plane contra ipsin f cit. si enim ij ipsi,qui Re-strantium erant

adversarij,Ecclesiei erant membra,& tamen schisma feceruta Remonstrantibus,antequa Remonstrantes ab Ecclesia, cui jus est tolerandi aut non tolerandi,essent condemnati, non Remonstranti

ibuenda scrusmatis ipsis tribuendaest, L

que jam ipsis jus non fuit amplius in Armi lnianos,tanqua in membraEcclesiisue, quia l

schisma faciendo eos membra Eccles suam amplius esse noluerunt, aut saltem seipsos, ut membraEcclesiete istius haberi noluerunt. idem clarius adhuc intelligat eni-psu porro adhuc suis ipsius verbis couineo. Fatetur Thest . I. , μι Eeclesia ah -

215쪽

l ol. noviseeessaria ta est, Tolerantiam in diverti rimpii ccincedere recusasse, eo qud diluuminiani Messima non necessarium esse, ub Tolerantiam retineri posse ac debere etiam in eodem Templo judicarent. Ad versarisautem ipsorum eos considerabant, ut Leo , non tantum reorum quatuor Erra-νum, verba sunt CapeHi Thesi v I r. sed eae aliorum mustorum, quorum numerm ιαιτο sare non poterat, oee. Si hoc Verum est, itaque non fecerunt Arminiani schisma, neque Secessionem; tamen Schisma talefactum fuit , antequam ullo judicio publico aut legitimo accusati , nedum damnati essent Arminiani Necessumataque est, ut

Schisma primum factum sit ab ias. qui ad- Nersari ipsorum erant: at ij iij don fueriint, quam Esclesiae istius membra, acclesφ Pastores quidam , qui eos schismatisfacti jam accusant, quia ali esse non potuerunt Quo jure itaque negare possunt Tolerantiam in diversis templis Arminianis propter caussam chismatis , Vides, ut seipsum suo laqueo proprio jugulet Capellus Sed res haec probatione non indigeret, nisi Capellus ostenderet a se plane ignarum esse,aut studio dissimulare ea, quae

in Belgio coram sole ipso gesta sunt. Obsectio Quinta, quam sibi Capellus

216쪽

facit, est haec et Non possunt Aminiani fanis

damentu dei convellere ergo toleraripossunt. Antecedens probari dicit Profitentur en se nihil Gratis Deisubducere, nihilhominis meis rito largiri vesici

Ut hoc Argumentum paulo enucleemus, in forma perfecte pi ponam illud: Qui profitentur, se nihil Gratia Deisubdarere, nihiliamini merito etiri viae, ij non convellunt fundamentum mei Arminiani id promentur. Ergo. Ad Majorem hanc respondet Capellus dupliciter. I. Non satis esse , ut quis profiteatur, se nihil Gratiae Dei subdaere&nihil hominis merito largiri velle, necessum etiam esse , ut reipsa Dei Gratiae nihil subducat, hominis merito nihil reipsa largiatur Agnosco distinctionem. At quod Arminiani facto ipso Dei Grationihil subducant, nihil tribuant hominis merito, jam ante oscimus. Neque dixit Capellus vel verbulo uspiam , qua in re in terminis Arminiani subducant aliquid Gratiae , aut

tribuant quippiam hominis merito . inquamsape utingit, ruis pellus, ut quod homines uti dextra porrigunt iasini rasubd eam Ita est, fit hoc non raro , sed nec minus tardad fieri dicitur, & creditur , cumno fit saepius enim homines suspiciofi

217쪽

aut maligni credere nolunt, dari sibi, quod utraque manu ipsis porrigitur Morbus iste est animi aegri,cui rar,satisfit. Suspicio vitri picti aut oculi lippi instar est, qui res aliter semper apparere facit, quam sunt Doce Capelle, ubi inu in re id fiat dedola, inquit, et Grimus, eos id, quodniso largianιαν bona fide largiri, nihilne praeterea metuenduae restat e Ergo, inquam ego, non sufficit Capello id, quod suffecit olim Synodis,adversus Pelasianos habitis. Imo dicam amplius,hoc ipsum,quod synodi omnes,ipseq; adeo Augustinus credidit verinsimum esse,id Capello sufficit ad condemnandum Arminianos est ad asserendu, qud did non modo falsum sit,sed ipsum fidei fundamentum convellat. Quod idcirco tantum noto, ut videas,quomodo Augustini MC6- authoritate pugnare soleant Resormati,cu ea ex usu ipsorum est,&

quam egre ferre soleant, si quis ab istis diversus abeat,tanqua si capitale crimen foret ab piis dissentire, inuomodo interim in eode argumento, quando ipsis aliter videtur, eorum autoritatem non occimodynciant, sed eos ipsum fundamentu.figei, α- vellet, inti epide asserere audeant. oth inis ipsis est autolitas Patav.Rem testem do.

218쪽

pellus.uuid negando'Ue erantia certitudiis ne AR mult4 easque Sancta, salutareseonis solationes ereptum Mindec. mavra inquit, an nofundamentuReligionis Chrisianae eviciunt,adeoque Onvetant' Syllogismus hie est: uur negan Perseveranιiae cenitudinem, ij renue t Religuinischristia fundamentum: quia negania eam erepti iunipin multas aseque Sanctas salutares onsolationes. Λthoe,

cium Arminian Ggo. Hic Syllogisnus si

Verus est, a certe necessum est,ut Capellus dicat, Synodos Veteres,Patres antiquos, ipsumq; adeo Augustinsi,Prospersi,&c.FO-ruauthoritate alioquin in hoc argumero triumphale sole no enasse talsi, sed, sendamentumReligionis Christianar convulsisse,phs multas eas , sanistas ocsalutares cosolaciitiones ereptum visi., inproindeintolerabiles esse Senserunt enim isti, fideles, quamdiu in hac vita sunt,de perseveratia sua ceristos non esse,Deumq; adeo voluisse,ut certinosint,paucis exceptis,quib' id speciali aliqua revelatione certum facere voluit. En ipsiusAugustini verba lib.xi deCivitate Dei Cap.rα.us juste ac pie viventes)listidesua persevero nam o certi sint de ina tame μμ severantiasua reperiuntur incerti uuis eniae Mis

o a ab

219쪽

ab illo ανtus Q,qui de haereiasso latentes ad eis non omnes instruitota neminem fassit. Item Epistola ior ad Vitale: iniis quippe est omnia

berrimam, ut quin futuri his cir non minuti

Adhoeduitanisi videminare, ideatne eadat. Item de Correptione&Gratia Cap. ystuirexmultitudinefidelisiniquamdiu in hae mortalitate vivitur, in numero 'adestinatorumse esse praesumatre ita Me Meuitari opus est hoe ista,ubi cavenda es elatio Augustino consentit Prosperi Responsione ad Objectiones Vindentilia PraedesinatisDei apud nos,du in ρω-

sentis vitae Bericulis versamur, incerta est. Sed quicquid ut de mente Augustini Veteru, v deamus vim Argumenti. Ut Major Syllogismi recte procedat, considerandu venit, qualem certitudinem perseverantiae hic inistelligat Capellu cujus negationem fundamentalis Veritatis convulsionem esse vult. Perseverantiae enim certitudo intelligi potest , vel de ea certitudine, qua quis certo persuasus est, sibi nunquam defuturum divinae Gratiae auxilium , ut pius existens ad finem iis , vitae in pietate perseVe PQGsit, actu semper inGratia Dei perseveret: vel le ea certitudine,qua luis ceri persua-- est, i ve iii actione profectuque justiti

pcrs Gaturum usq; in finem,uel saltem in

favore

220쪽

favore aut in gratia Dei immutabiliter a surum; etiam cum in actu profectuq justitiae non perseverat,im cum in peccatis&flagitijs atrocibus contra conscientiam suam vivit. Si primam istam perseverantiae certitudinem intelligat Capellus, concedam Majorem propositionem. Sed tum Minorem falsa esse non negabit,opinor,ipse C pellus. Si Secundam intelligere se dicat, tu nego Majorem. Et negationis manifesta est ratio. Is enim,qui certitudine ejusmodi neat, non eripit consolationes piis, qua talius. Piorum enim, qua taliu, consolatio est, id dii fer in Gratia aut favore Dei per-IEverent,6 ea, quamdiu pi sunt, nunquam excidant, qua cohsolatione quae Major dari potest Sed eripit Consolationes peccato Iibus, sive ijs,quiiij esse destinunt,& deserta justiti semita peccatis se dedunt.His enim,

qua talibus,no conveniunt Consolationes, 1ed reprehensiones, c5minationes,damnationes;adeo quide,ut si quis eande consola tione,id est, eande perseveranti .certitudine competere velit peccatorib' talibus, quq phsin Deum timentibus competit, necesse habeat, concedere et,qui semel pietati operam dederit, non necessum esse, i si pietatis studio solicite perseveret; in eadem certitudo perseveranti an patia di-