Examen thesium theologicarum Iacobi Capelli quas inscripsit de controversijs quae foederatum Belgium vexant & satiusne fuerit tolerari sententiam Arminij, quam damnari. Aucthore Minutio Aquilovicano Friesio

231쪽

eorum sententiam suam non modo non propani simpliciter, sed ita eam propugnat, ut, qui tertiam tenet, primamri secundam non modo falsi damnet, sed etiam impietates horrendas in se continere dicat, Quippe per primam Deum injustum , tyrannum,authorem peccati fieri per secun

dam Deum absit blasphemia insipientem

aut fatuum reddi: Et tamen hae tres Sententiae se mutuo serunt, non obstante ista propugnacione. Quid caussae est, cur haec propugnatio Tolerantiam non impediat in histribus,ri in quarta sententia impediat At, inquit Thes xv. em alteram adeὸ praeis simpliciterque damnat, sed ex harum Sententiaiarum assertoribus quidam putarunt, suam finiti fundamentis Sententiam ut eam alteri damnare

non mulis, quin incidat ipsa in perire amat quam stem. Atqui Capelle, hoc non est

ibivere argumentum, sed obscura quadam locutione responsionem involvere , ut intelligi non possis. An non satis damnant, judicio tuo, Sententiam, qui ex ea sequi dicunt, Deum esse minorem peccati, Deum esse injustum, Deum esse Tyrannum, Deum

esse insipientem Quid crudius, quid atrocius, quid damnabilius dixit Arminiusὸ Absurda haec sunt atrocissima, quibus Sen-xentia aliqua gravari potest. ει raram

232쪽

inte ferenesim posse. Citius quis aquam igni conciliabit quim haec tam lono distantiari tam contraria placita. Qui came

los istos tolerare imb deglutire potest , is

Certe culicem percolat,quando Sententiam

Armini, ferre se non posse profiteturi Nullum enim absurdum est, quod ex Arminij

Sententia deducitur, quod cum illis absurdis vel conferri meretur. Deinde si autho- res trium istarum Sententiarum,qui se invicem ferunt, istis consequentij atque absurditatibus alter alterum premit sine crimine aut offensa mur Arminio crimini datur, quod ijsdem consequentijs atque absurditatibus Sententias ipsorum gravavit Et cur Ob hoc,quod Arminiqs fecit, necessarium fuit Sententiam definitivam de re tota sesere, cum Authores primaς, secundae, reniaeque Sententis idem fecerint, faciantque, imo pejus quam Arminius; necessarium t men non fuit definitivam Sententiam ferre

Glutino opus habebit Capellus multo , ut haec conciliet. Si id omnino fieri posse credit, tantummodo loquatur ut intelligi pos- Transeamus ad objectionem Nonam, in qua no' Argumentum orditur Capellus, videlicet u ν, aqu3bus damnviis iis

233쪽

det ad argumenta quaedam, quae in contrarium ipsi facere videntur,& ab Arminianis adferri adfirmat. Videamus , an recte dc solide. Primiim, inquit, dicunt Arminij Sectatores , eos, quibus damnati sunt in hac caussa , judices idoneos nec fuisse nec esse potuisse, Fbd scilicet eorum interesset,

ut eam, quam tulerunt, Sententiam ferrent. Argumentum agnosco solidum& AxATEGORETON: In tormi ita habet:

morum interfuit , ut eam , uam tulimve, Sententiam feneret Linonfueram παρο- tureunt esse idonei eaussae istius Iadires: AAt eorum, a quibus damnati sun Remon-srantes, intersis ut eam, quam tulerunt, Sementiamferrent: Ergo. Minorem hujus Syllogismi aut praeterit Capellus,aut concedit, eo quod eam Ve- tam esse credidit. Ad Majorem tantum respondet, quae tamen omni exceptione major est, uti statim apparebit. Negat, in eo , qui idoneus judex caussae alicujus est futurus, requiri ut ejus non intersit, quam serat Sententiam. Si chrisianin, inquir es,

θι missius es, meres tua, qui de Deo quisque

234쪽

seatiat Itane Capelle anterestne honoris, axistimationis, status, utilitatis , commodi alicus us mei, Iudicare quid de Deo quisque sentiat An ut favore'&gratiam inpuli

Consequar, ut divitias,opes, honores acqui-raim judicare teneos, ut hoc, nonillud, quisus Deo sentiat bat, inquies, inseres conditionis, o est tui, ut hane non illam Seu tentiam feras. Αr,inquam ego, quando con troversia est, .controyersia adhuc pendet, utrum haec an illa Sententia vera sit: quomodo officismet interest, ut hanc non illam Sententiam feram issici aut co ditionis nostrae non interest,ut feramus semientiam hanc aut illam , priusquam praercedente justo examine deprehensum fuerit, hanc esse veram, non illam. Inigrest

nostri officij, ut non seramus Sententiam,

nisi quam veram est judicamus: Sed Minterest offici nostri, ut, cum de rein caussa

aliqua controversa adhuc pendet,ita ut eXamine accuωto opus sit, non judicemus peremptori , antequam res diligenter ex

omni parte examinata fuerit. Quando itaq;

Synodus convocatur eum in finem, ut in ea

expe*daturri judicetur in timore Domini, utrum haec aut illa Sententia , de qua contro ertitur,falsa sit utique qui ad eam ac- eo animo , quod interesse sua putet, 1 ut

235쪽

ut 1ie cntentiam non illam serat, quascunque demum rationes in contrarium adissem in Synodo audiat, is idoneus Sententiet istius judex non est, nec idoneus judex esse potest judicium enim pretecipitat ante debitum examen, judicavit peremptorie

caussam, antequam eam examinavit,aut examinari audivit ea mente, ut judicare vel lectro ea parte, pro qua rationes maximae militatum essent. Quomodo autem jii-dex idoneus esse potest quis, sine idoneo dc justo caussae examine Iustum autem exinamen non est , quod quis apud seipsum solum facit, sed quod quis tacit ita, ut fieri dedit audiendo expendendo quicquid ad caussam facere potest, idque ibi, ubi judicrum deinde facis ndum est Res haec est ita plana , ut non possit esse planior. Sed posito quod interesse hujusmodi non

impediat , quo mimis quis idoneus caussae alicujus judex sit , manet nihilominus vis Argumenti Argumentum erili agit, non de interesse ossicis, sed de interesse status aui'cὀmmbdi alicujus privati, quo carere aliquem necesse est, nisi sententiam hanc non illam praecis ferat, quo certissimὸ quis gavisuiui se sperat , si hoc non illo trodo jt dicet. Sunstis enim Argumenti est, eos Dori posse esse idonebs judices, qui non - possime,

236쪽

-- ει

possunt, salvo honore atque sua, sin periculo maximo, sine certissimo

damno speratorum adeoque ambitorum commodorum suorum,siter qu,m damna re Sententiam , de qua controversia est,

1 damnari, an absolvi debeat. Quis hancm manifestam Propositionem negare Rut Capellus certe audet: e quidem nis

muret, num propterea steribit isti omne fias suum At, inquam ego , de uo non quaeritur an jus suum alicui pereat puniendi eum, a quo

laesus est quando qniendi jus,sςt, de de fastu laesionis pune constat et sic de

eo, an jus alicui compi in non alivendi, sed damnandi aliquem , eo quo dissius intersit, ut is non absolvatur, sed damnetur , dc'Ludem 'itando res facti aut juris in quaestionem veniti Pone ita pio, Patrem dicere convitium sibi factum fi

lio , in filium id negare i . --πm crimen aliquod tales, quale dicis , impingere alicui hunc item idciuesam. An interesse Patri putabis , ur num:'icon tuum se fecisse 'egat, o tim

, recisse

237쪽

fecisse credatur 3 ut Pater filiiini damnet, quia pater est in ius habet in filium,' sive veruit sive falsum si, quod filius ipsi con- vitium fecerit AH, inquies , aιe seiιν- ita se habere, quod videlisa eo uvisium filius fueris. Recte, si rem ita se habere sciat, ita ut de eo, quod factum est , dubitari non possit jam non judicat eum puniendum esse, eo quδd ipsius intersit ut puniatur, sed eo quod puniri mereatur. Putat autem eum, eo quod intersit ipsius ut puniatur qui meruit puniri. Aliud est judicare, aliquem puniri meritis posse, aliud punire eum , qui meruit puniri. Ut judices puniri aliquem meruisse, tua interesse non debet; ut punias P tua saepe interest, id est, Possici tui. Quando itaque Pater certus est ea certitudine, qua, ad judicium faciendum requiritur,quod videlicet filius ipsius comitium ipsi fecerit, jam judiciuhi atris ade legitimum est, ut magii legitimum esse non mssit ac proinde interest ossicis paterni, ut filium castiget Alpone casumPPatrem assi are , sibi in eaetu hoc

aut illo comiti factum Filii, 9 Filium

autem id negare G orare Patrem , ut caelum istum audiat; paratum se paeliam sub- rei' si rem prilis diligenter hiquisiverit. an privatim Patris interesse dices,

238쪽

ut videam hoc veia factum esse, ut jurisdictione sua utatur in Filium, antequam i caetus istius sententiam exquisiverittNon opinor. In Praetore Iastore res est manifestior. Pone Praetorem civi honorato impingere, quod ipsi jus dicenti convitium fecerit Pastorem Seniori aut Diacono imponere , quod concionanti ipsi protervὸ obmurmuraveru : Civem Aurem in Seniorem negare factum. Pone rem in judicium adduci et an existimas, Praetorirem Iastorem idoneos istius causi e judices sedere posse,quamdiu interesse sua vatim credunt, ut accusati credantur fecisse id , quod in quaestionem venit an fecerinta aut ut damnentur ij,quorum caussa in judicium adducta esta Totum mundum est

gantem tibihabebis Capella, nec duruto quin te ipsum tibi, si in judicio tali non Praetoris , sed civis usu Pastoris,sed SQ

nioris loco comparendum ibi esset. Quine circa Majorem Propositionein aliquam indubitatam statuendam esse, colligo. Hi-norem vero quia non negat Capellus , sed tacite concedit , probari non est,mes se. Res plana est. Intererat eniali paene

omnium, qui in delaa Belgio M. 4y

ut non

aliam quam e in , rimm tule- , β Ἀ- tentiam

239쪽

tenuam ferrem. Nempe iam ante damnaverant eam in Conventiculis Moitionibus suis,addita manuum suarum subsignati oneri damnationem factam secessione, schismate aperto ratam aestatam publice fecerant . Templa, loca publica, contra E dicta, obsistentibus Magistratibus, per vim invaserant, ut Magistratus , quos exauctorari privilegia Patriae vetant, de statu suo deturbarentur, cin eorum locum amisceretur, quos sibi addictos noverant,operam dederant fama Principis Aurantiae, qui schismati jam se miscuerat, Meorum omnium, qui mutationis illegislm4 aut res fuerant, in Belgio laborabat, si aliam quam damnationis Sententiam ferrent Iam ingenua stipendia, lauta Ministeria imperturbatam quietem spe prsceperant, &4-team non devoraverant. Interficit itaque multis modis eorum,. quibus damnati sunt Arminiani ut non aliam quis eam, quata tulerunt, sententiam ferrent. objectionem Decimam non capio, neCscio unde eam depromserit Capellus. Credo eum umbram aliquando pro argumento sumere,&andabatarum more pretiare.

objectio Undecima habet rimes colo

240쪽

x3 3. rem,si recte proponatur; sed ita frigide dilute eam proposuit Capellus , ut studio rimo ictum ejus declinasse videatur. Ita enim ait: omnes aut plerique , --ἀν-njamisa patefecerant, questartes fecerant. Quis enim nervus in hoc Argumento est quod robur Qui sententiam suam patefacit, non excidit propterea potestari judicandi, neque sententiam suam patefaciendo statim partes facit. Puer haec Videret Argumentum in robore si velit Capellus , hunc in modum formandum fuerat:

cta, eonventicula fecerunt,inqvibus abissentes, auditos, defensos aermania

nos fisseriptione manuum suarum dare-uaνtiun is schssima absque usia praeunte sileati aut Θnodali legitima Sententia, in disλω inrista adsue cavaea,aut fere νaut, aut factum approbarunt,ita ut manu sua restarentur, se ex officio teneri Arminianos agnoscere pro iis, cum quibus licitum ipsis non esset conventus ullos celebrare , eosue pro membris c tuum suorum habere uulschismatis